HIDDEIiRURGSGHE COURANT.
161° Jaargang.
1668
Zaterdag
12 September.
Middelönrg 11 September.
Sprokkelingen.
Benoemingen enz.
OU Stad en Frovincle.
N°. 216.
Daze courant verschijnt d a g e 1 ij k i, ïuet nitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prjji per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nodorlani franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. -weerbericht van het K. N. Mot. lnetit. te Bilt.
11 Sept. 8 n.via 56 fjr-> 12 «- 60 gr., av.4 u 56 gr. Hoogste barom. stand 769 8 te Hoita,
laagste 7-16 6 te Hernozaud.-Verwachting tot den avond van 12 Sept. zwakke tot matige N*
tot W. wind, zwaar bewolkte lacht,- mogoljjk regenbuien en dezelfde temperatuur.
Advertentibn20 cent per regel. Bij abonnement veel lage». Geboorte-, dood-
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 oent per regel. Groote letters naar de plaats, die sij innemen.
Tot de plaatsing van advertontiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betroffende
Handel, Ngverheid en Geldwezen, is gerechtigd hot Algemeen Advertentie.Bureau A. DU LA
HAR Ac., N.ï. Voorburgwal 3Ö«, Atanterdnu.
Met 1 October begint weer eon nieuw
kwartaal en tevens het rechte seizoen om
veel te lozen, vooral voor den landbou
wenden stand, die daarvoor dan meer tijd
heeft dan in het voorjaar en den zomer.
Zij, die zich tegen hot nieuwe kwartaal
op de Middelburgsche Courant abonneeren,
ontvangen de deze maand verschijnende
nommers kosteloos.
Dezer dagen heeft, zooals reeds is gemeld,
de Minister Heemskerk op de vraag van een
der drankwet-inspecteurs, of een gemeen
teraadslid geacht moet worden
een openbaar ambt te bekle eden,
bevestigend geantwoord en Gedeputeerde Sta
ten der verschillende provinciën verzocht de
gemeentebesturen met deze opvatting in ken
nis te stellen, »opdat zjj or in het vervolg bjj
het vorloenen van nieuwe vorgunningen, met
hot oog op het bepaaldo bjj art. 8, le lid,
16e dor Drankwet, rekening mede bonden".
De genoemde wetsbepaling, welke Burg. en
Woth. voorschrijft de vergunning tot verkoop
van sterken drank in 't klein te weigeren,
wanneer de verzoeker eenig openbaar ambt
bekleedt", iB geheel gelijkluidend met het be
paalde in art. 3 sub 9° der Drankwet van 1881,
maar terwijl door deze laatste dispensatie van
het verhod werd toegelaten, heeft de Drank-
wet-Kuyper die vrijstelling opgeheven. "Waar
echter het verbod zelf overigens ongowjjzigd
18 gebleven, ontbreokt er toch alle aanleiding
om aan de woorden openbaar ambt" een
andere beteekenis te geven, dan daaraan sedert
ruim 25 jaren is gehecht. Openbaar ambte
naar, verklaarde de Regeeering in 1881, isbij
»die een publiekrechtelijke functie vervult
krachtens opdracht van het publiek gezag')
zoodat tot beden het lidmaatschap van den
Raad w 1, bot wethouderschap niet met
bet hebben eener vergunning veroonigbaar
word geachtoen wethouder toch ontvangt zjjn
functie van den Raad, die met publiek gezag
is bekleed.
Waarom dat nu plotseling anders worden
moet, ia mooiljjk in te zien, merkt de Arnh.
Crt op; en haast lachwekkend is Minister
Hoomakork's gocdgunstigo beschikking, dat
vergunninghouders, die reeds lid vau den Raad
mochten zjjn, daarin zitting mogen bljjven
houden. Vindt do nieuwo uitlegging van de
woorden »openbaar ambtbaren grond in de
uitspraak van dr Kuyper: »dat zjj, die oon
openbaar ambt bekleeden, nering in storkon
drank kunnen drjjvon, een voor het oponbaar
gezag onwaardige toestand ïb die gelegenheid
biedt tot misbruiken," en acht de Minister
Heemskerk de combinatie ook voor een Raadslid
onwaardig, dan is 't toch al zeer weinig con
sequent aan Gedep. Staten te schrjjven »dat
hierin geen aandrang behoeft te worden gezien
om in de bestaande toestanden in te grjjpen
door intrekking van de op dit oogenblik aan
Raadsleden verleende vergunningen."
De Zulph. Crt, die zich ook in een hoofd
artikel met deze nieuwe wetsinterpretatie bozig
houdt en daarin tot de zeer juiste slotsom
komt, dat »het verstandiger ware zulke uit
sluitingen van openbare ambten aan hot gezond
verstand der kiezers over te laten," merkt
terecht op dat die uitlegging van de woorden
»openbaar ambt" voor verdere uitbreiding
vatbaar is, en do consequentie zou eischen,
dat »voortaan geen vergunninghouder moer
verkiesbaar zon wezen tot lid van een Kamer
van Koophandol of van een Kamer van Arbeid
dan kan de drankhandol niet meer vertegen
woordigd worden in eene Kamer van Arbeid
voor de genotmiddelen. De kiezers in Den
Haag zullen er bjj het stellen van candidaten
voor den Raad ook wel aan mogen denken
dat ze geen oommiBsaris van de Witte Sociëteit
kiezen, want ook deze ïb vergunninghouder
krachtens do wet en kan alzoo niet toegelaten
worden vóór hjj aftreedt als commissaris
tonzjj de de Witte Sooieteit baar vergunnings
recht wil laten vervallen
Maar ook afgezien van dergeljjke conse
quenties is de nieuwe loer van Minister Heems
kerk al vrjj kleingeestig en bekrompen.
In Leeuwarden klagen de schoenmakers, dat
sommige post-, spoor- en andere ambtenaren
hun bet brood uit den mond nemen,
door zelf hun schoenen te lappen. Zjj hobbon
zich daarvoor slechts wat leder, een ijzeren
leeBt en wat spjjkertjeB aan te Bohaffen, nl.
indien zjj reeds iets van het handwerk van
St. Crispjjn verstaan.
In de Leeuwarder achoenmakersvereeniging
Door Eendracht tsterk wordt nu het donkbeeld
geopperd, dat alle Leeuwarder schoenmaker8
zullen weigeren, reparaties uit te voeren aan
schoenwork, waarop reeds particulieren hun
reparatie-kunsten beproefd hebben.
Deze klaohten waren opgenomen in De Tijd
en betreffen natuurlijk vooral het doen van
reparaties voor anderen door post-,spoor-
en andore ambtonaren.
Een antirevolutionnair blad ging verder en
zeide nooit te kunnen goedkeuren, dat* de
menschen aldus zichzolf hielpen.
Waar zouden wo toch heengaan, zegt Hei
Vaderland, indien dergeljjke opvattingen ingang
vinden.
Dat bezoldigde beambten betaalde schoen-
reparaties verrichten, is natuurljjk niet goed
te keuren.
Maar dat men als men het kan en wil
zjjn eigen schoenen niet meer zou mogen
lappen
Straks vereenigen zich de naaisters on de
kleermakers tegen de huismoeders, die zelf
hot verstelwerk verrichten.
Aan injjn parapluie mankeert iets, dat met
een ijzerdraadje te repareeren is. Maar ik zal
hot moeten laton, uit vrees getroffen te worden
door eon motie van afkeuring van do para-
pluietnakorsvoroeniging Van den regen in den drop
Hot blad papier waarop ik achrjjf, ia met
deze regels bjjna vol Maar mag ik er wel zelf
een stuk aanplakken Zal dit mjj niet in botBing
brengen mot de papierbeworkeravoroeniging
P(lak) M(et) E(ere)?
Zal niet woldra in onze woning een ljjst
moeten worden nangoplakt, met vermelding,
welke bezighodon men mag verrichten, en
welke zjjn uitgesloten
Do naaiaterB zul Ion wol zorgen, dat bp ons
in huis geen verstelwerk meer plaats heeft;
uit vrees voor den toorn der hoedenmakers
zal mjjn atroohood niet thuis gowasscbon
mogen wordenwjj branden tot nog too onze
koffie zelf, maar zullen het moeten laten;
wellicht verbiedt men ons nog wel, zo zelf te
malenmaar dan drinken wjj in 's homels
naam maar geen koffie meer, en gann „lunchen"
en eten in oen rostauratie, want thuis zal men
wel niet moor mogen koken do Kokavoreoni-
ging zal het niet toelaten.
O, schoon vooruitzicht!
In een opstel onder den titelDe win
kelier als opvoeder van hot pu
bliek wjj at De Manufacturier op hot verschil
van houding tegenover het publiek tusschen
den Amerikaan en den Europeaan.
De eerste heeft een verbazend groot gevoel
van zelfbewustheid, dat hem zoo min bjj den
ver- als by den inkoop verlaat.
Hjj behandelt zjjn klanten mot dezelfde
karige beleefdheid, waarmede bij den hem
offerten doende reiziger ontvangen zalhjj is
wel is waar beleefd, doch de eigenschap, die
wjj gewoon zijn met den naam voorkomonheid
te bestempelen, ia bom ten oenenmalo vreemd.
Een klant, die zjjn slecht humeur of zjjn wre
velige gevoelens op den verkooper wil kooien,
is bjj don Ameribaanschen koopman aan het
verkeerde kantoor, want deze zal hem al heel
spoedig op z. g. n. energieke wjjze, zjjn on
aangenaam gedrag laten voelen.
Als voorbeeld zou de redactie van gonoemd
vakblad hem onzen winkeliers niet willen
stellen, maar een weinig minder onderdanige
houding tegenover hunne klanten raadt zjj han
toch aan. Menig hunner stelt er een eer in,
dat zjjn klanten zoo familiaar met hem omgaan,
ook al is die familiariteit in een oenigszins
ruwen en voor den winkel niet altyd winst
opleveronden vorm gekleed.
Een dusdanige voorouderlijke en putriarcbale
opvatting van zjjn zaak behoort niet meer
thuis iu onzen tjjd.
Als zoo scbrjjft zjj »als oen klant zich
op de een of andere manier onbeleefd, ofon-
hebbeljjk gedraagt, dan moet de winkelier hem
op beleefde wjjze maar toch in beslisten vorm,
zjjn ongepast gedrag doen gevoelen. We mooten
toegeven, dat de manier van handelen van de
zjjde van het publiek, bjj vroeger vergeleken,
al beter geworden ie.
Eu vooral gaat er van don winkelier een
opvoedende invloed uit, als hjj in verstandhou
ding met zjjn ooncurrenten, goederen alleen
tegen contante betaling levert. Hjj tempert
daardoor de lichtzinnigheid van menigen koo-
per, die boven zjjn stand leeft en koopt, als
hy in de gelegenheid ia, goederen pp crediet
te krjjgon.
Het in vele kleinere en middelsoort steden
nog altyd gebruikelijke crediteeren leidt zoo
gemakkeljjk tot schulden maken en verhoogt
niet alleon bet risico der winkeliers, maar
oefent ook in zedeljjk opzicht een ongunBti-
gen invloed uit op bet publiek."
Vaste prjjzon handhaven, bevordert ook het
vertrouwen tusschen het pubhek en den win-
keiior.
ïNiets staat ons meer tegen dan dat altyd,
loven en bieden tusschen koopera en verkoo-
pers, zooals dat in Oosterache landen altjjd
moet gedaan worden, We weten, dat in deze
landen geregeld op elk voorworp minstens
50cy0 afgedongen kan worden en dan heeft
men eigenljjk nog bet onbehaaglijke gevoel te
veel te hebben betaald.
In deazelfdon toestand bevindt zich ook het
publiek in vele kleinere plaatsen in ons land,
waar bet aldingon in den detailhandel nog
steeds schering en inslag is. Men moest ook
bier van het principe »vaste prjjzen" beginnen
uit te gaan, opdat de klanton zich dat verve
lende afdingen zouden kunnen afwennen en
tot do erkentenis komen, dat een soiiod en
cerlyk koopman niet met zich mag laten
marchandeeren."
Op bot verbeteren van den smaak van het
publiek moeten zich vooral de winkeliers in
hot modevak toeleggen. Op dit gebied bezon
digt men zicli niet zelden, en niet zonder reden
beweert men in bet buitonland, dat men in
ons land niet de kunst verstaat zich te kleeden.
Hier moet do winkelier handelend optreden,
niet op een egoïstisch standpunt zicb plnatseD,
maar de raadsman zjjn van hot publick, door
b.v. oen dame die iets koopt, dat volstrekt
ongeschikt voor baar is, er op te wjjzen dat
deze of dio kleur, dit ol dat model baar niet
staan zal en dat goedkoope, minderwaardige
artikelen, au Jond genomen, atooda duur zjjn
daar ze spoedig loolyk worden, Blij ton en
alzoo niet lang gedragen kunnen worden, ter-
wjjl een werkelyk goed, zjj het dan ook wat
duurder fabrikaat veel langer duurt. Als men
het publiek er toe brengen kon, wat minder
naar goedkoope, minderwaardige artikelen te
vragen, dan zou bet gohoeie commercieele
uiveau van don handel wat boogor komen te
staan,"
Dit alles klinkt heel mooi en bevat zeer
zeker veel waars, maar er is aan die wenken
tot opvoeding van hot publiek voor het grootste
deel ook oen ogoistischen kant. Het belang van
den winkelier is hierbjj alles behalve uitgeslo
ten, ja treedt dnarbjj ook nog al op den voor
grond.
Dit is niet kwaad, maar De Manujacturier
verberge dit nu niet geheel achter hot belang
van bet publiek.
H. 91. de Koningin.
Hel Vaderland schrijft:
»Met diep leedwezen vernemen wjj dat de
bljjde verwachting, waarin H. M. de Koningin
sinds eenigen tjjd verkeerde, dezer dagen is
teleurgesteld. H. M. moet zeer kalm zjjn.
Behalve de hoogleeraar, vertoefde jl. Dins
dag ook de Hofarts Pot geruimen tjjd ton
Paleize."
By kon. besluit zjjn bevorderd tot luit. t/z.
2e bl. de adelborsten le kl. C. J. J. Bruinsma,
G. H. Poolman, K. Tadema, H. van Nie, J. T-
Furstner, P. S. van 't Haaft, S. VismaD, P. C.
Callenfels, W. J. D. Postuums, P. Post Uitor-
weer, H. Forworda, L. J. van Rossem, J. A.
Kruys en A. de Bruyne.
Door do arrond.-rechtbunk te 's Gravenhage
is ter vervulling eener vacature van rédhtei
in dat college, opgemaakt de navolgende al-
phabetische Ijjst van aanbevelingmr J. G.
Gratama, mr H. van Loghem de Josselin de
long, en mr .1. van Gelein Vitringa, rechters,
resp. in de arrond.-recbtbanken te Almelo,
Dordrecht en Tiel.
Bjj resolutie van don Minister van Koloniën
zjjn P. Kooyoian, J. Bakker, J. A. Eielts, C.
Verburgt en J. W. van Dyk gesteld ter be
schikking van den gouverneur-generaal van
Ned.-lndië, ten einde voorloopig voor den tjjd
van drie jaren als voorman ol ploegbaas by
het marine-etablissement to Soerabaja te
worden wörkzaam gesteld.
Ingesteld is een Staatscommissie tot hi t
onderzoeken en beantwoorden van de vraag,
of, en zoo ja, op welke wjjze, in bet thans
gevolgde beleid betreffende spoorwegen ver
andering is aan te brengen.
Tot lid en voorzitter van die commissie is
benoemd mr J. C. de Marez Oyens, oud Minister
van Waterstaat enz., en tot secretaris mr H.
Silvergieter Hoogstad, adjunct-secretaris van
den Raad van Toezicht op de Spoorwegdien
sten, beiden te 's Gravenhage.
In de St. Crt no. 213 is opgenomen een kon.
besluit van den 28en Juli 1908, tor bekend
making van den tekst van het reglement voor
don dienst der Rijkstelegraaf, vastgesteld by
kon. besluit van 8 Juli 1904, zooals die luidt
na de daarin bjj de kon. besluiten van 28
Augustus 1905 en van 10 Juni 1908 gebrachte
aanvullingen en wyzigingen.
Voor de Geschied- en Letterkundige vereeniging
te Middelburg zullen in het aanstaande
winterseizoen weder vier voordrachten worden
gehouden, en wel twee geschiedkundige, eene
letterkundige en eene voordracht over kunst
geschiedenis.
Als sprekers zullen optreden deheerendr.J.
C. Hoojjkaas, conrector aan het gymnasium te
Zutphon. over »Klassiek en modern Athene,
op te heldoren door lichtbeelden, G.T. Haspels,
predikant te Rotterdam, over oen nader op te
geven letterkundig onderworp, dr. H. T. Colen-
hrandor overVestiging der dorde republiek
in Frankrjjk 1870—1880, on mr. R. Fruin alhier.
Wjj voBtigen hierop de aandacht.
Voor bet lidmaatschap kan men zich aan
melden bjj den beer mr. J. J. Hojjse, St. Pieter
straat.
Donderdagavond werd door de Vrijzinnig
Democratische Kiesvereeniging, onder voorzitter
schap van don beer Herm. Snjjders, in de
Kegelbaan dor Bocieteit De Vergenoeging alhier
oon huishoudelijke vergadering gehouden.
De opkouiBt was niet druk.
Nadat de notulen van bot verhandelde in
de vorige vergadering waren goedgekeurd,
werden in besloten zitting enkele huishoude
lijke zaken behandeld.
Voor modedeeling werd geschikt geacht dat
in eene in bet bestuur bestaande vacature
gekozen word de heer mr. H. Doorenboa, met
wien de heer G. Robjjn was aanbevolen. Den
hoer Doorenbos, niet ter vergadering aanwezig,
zal van de benoeming worden kennisgegeven.
Besloten werd dat de kiesvereeniging zicb
op de 27 September in Den Haag te houden
kiesrechtmeeting zal doen vertegenwoordigen
door een deputatie van minstens tien leden.
Meerderen, ook niet-leden doch voorstanders
van hare beginselen, kunnen zich bjj den voor
zitter der kiesvereeniging tot deelneming aan
de reis aanmelden, mits zjj dit doen voor
Woensdag 23 dezer.
"Wyl de heer Happée, die in de vergadering
van 15,Mei jl. een toen aangehouden motie
voorstelde, waarin de wenscb werd uitgespro
ken dat de tram Middelburg—Vlissingen door
de gemeente na afloop der laatst'verleende
concessie zal worden genaast niet aanwezig
was, werd de behandeling dier motie tot later
uitgesteld.
Naar wjj vernemen, beletten voor hem
overwegende redenen den hoor Doorenbos de
betrekking van bestuurslid der Kiesvereeniging
aan te nemen.
Bjj hun kort bezoek aan Middelburg
Donderdag bezichtigden de groothertog en de
groothertogin van Mecklenburg-Schwerin ook
de verzameling in bet Zeeuwsch Genootschap
waar de beeren mrs W. Polman Kruaeman en
R. Fruin bon rondgeleidden, en werden de Abdjj
en de Statenzaal, onder geleide van eerstge
noemde, bezichtigd.
In hot museum zetten de hooge bezoekers
hun handteekening in bet register voor vor
stelijke personen.
Na do wandeling over het Abdyplein reden
Zjj naar de woning van den burgemeester, die
hen overal vergezelde, on gebruikten daar do
thee.
Te balf zes uur vertrokken de hooge be
zoekers weer naar Domburg. Zjj deden o. a.
nog ecnige inkoopen by den antiquaar W. G.
Bal.
0
Te Amsterdam slaagde voor het oxumon
als machinist ter koopvaardy, groote stoom
vaart, diploma A, de beer C. J. N. W. Vermeu
len te Middelburg.
In de St. Crt no 218 zjjn opgenomen de
koninkljjk goedgekeurde statuten van de schiot-
voreoniging Prins WiUem l, te Oosterland
op Duiveland en in genoomd blad no 212 dio
van de Voreeuiging Het Groene Kruis te Baar
land.
Donderdag namiddag trof een zestien
jarige molenmakersleerling uit Wouw (N,-B.)
die mede werkzaam was op den korenmolen
van de wed. L. Polderman to S t. M a a r t e n s-
d jj k, een ernstig ongeval. Terwjjl bjj zjjn
hoofd door eene kleine opening in de kap
van den molen even naar buiten stak, kwaiu
dit lichaamsdeel zoodanig met een draaiende
wiek in aanraking, dat er een schedelbreuk
ontstond, die het ergste doet vreezen.
Met ingang van 1 October is tot brie
ven- en telegrambesteller te Axel benoemd
de heer A. F. Sljjpen aldaar.
Bjj kon. beBluit is aan dr H. Haers, ge
neesheer te Bouchaute (België), tot wederop-
zoggens vergunning verleend tot het uitoefenen
der geneeskunde in baren geheelen omvang
in de tot de gemeente Hoek beboorende
polders Kleine Stelle en Mossel, onder voorwaarde,
dat bjj de wetteljjke bepalingen omtrent de
uitoefening der geneeskunst in Nederland en
de verplichtingen, welke bjj wet of wettoljjk
voorschrift aan de geneeskundigen zjjn opge
legd, stiptelyk nakome.
De heer A. üyteracbout, wachtmeester com
mandant der brigade marocbaussee te Ooat-
burg, is als zoodanig, met 27 Sept. a. s., over
geplaatst naar de brigade te Vlissingen en
wordt in zjjn functie te Oostburg opgevolgd
door den beer De Brujjn, wachtmeester te
Sprundel,
Vierde Bredasclic Katholieken
dag te Ilnlst.
Deze samenkomst behoort weer tot het ver
loden.
In de katholieke bladen zjjn daaraan kolom
men gewjjdmaar een beknopt overzicht van
bet behandelde en bet besprokene te geven,
kan niet geschieden zondor hot verband te
verbroken en aan het geheol te kort te doen.
De beslissing omtrent oon paar punten willen
wjj echter bier in 't kort uieedeelen.
Ter bevordering dor belangen van de land-
houwers werden, na eene inleiding van don
heer G. J. de Gier van Boschkapelle, bjj accla
matie do volgende stellingen aangenomen.
I. Tot behoud van een kraebtigen Boeren
stand ia wetenschappelijke vakkennis onmis
baar.
II. Boerenbonden en Landbouwve.-eenigingen
moeten het zich tot taak rekenen meerdere
vakkennis onder hunne loden te verspreiden.
III. Ter verspreiding van meerdere vakkenuis
zjjn vooral noodig cursussen oa vakbladen,
inzonderheid bevatteljjke geschriften,
IV. De Bondsbladen der landbouwers dienen
zooveel mogelyk als vakbladen te worden in
gericht.
V. De oprichting van vakbibliotheken in de
afdeelingen van Boerenbonden en Landbouw-
vereenigingen is zeer gewenscht.
Het onderwerp Patronaten werd ingeleid
door den heer P. J. Plassehaert, pastoor te Zuid-
dorpe, en na een leiteljjk debat nam de ver
gadering de volgende stellingen van den in
leider aan:
I. In de jaren na de eerste H. Communie
is bijzondere zorg noodzakelyk voor de jonge
lingen, om hen tegen het kwaad te bescher
men, in den Godsdienst beter te onderleggen,
in de deugd en het geloof te versterken en tot
nutiige leden der maatBchappjj te vormen.
II. Deze zorg kan niet op afdoende wjjze
gegeven worden dan in eene jongelingsver-
eeniging, waardoor de jongelingen worden
nagegaan (stamboek, plaatsing bjj patroons
enzworden onderricht (Godsdienst- en her-
hnlicgsonderwjjs), zoo mogeljjk tot gemeen
schappelijke ontspanning vereenigd, en voor
hot katholieke voreenigingBleven opgevoed.
Ook drankbestrjjdiDg kwam ter sprako. Op
den grondslag van de Cbristelyke naastenliefde
moet ieder naar zyn beste vermogen moe-
werken aan de uitroeiing van het alcoholisme
vooral zjj die door stand, positie of werkkring
dnarbjj grooten invloed kunnen uitoefenen.
In Zeeuwsch Vlaandoren laat die bestrjjding
nog veel te wenschen over. Van de 84 drank-
bOBtrydinga-veroenigingon in het Bisdom Breda
zyn er slechts 7 in dat deol van Zeeland.
