MIDDELBURG
(10 U
N". 24)3.
131* Jaargang.
194)3
Maandag
31 Augustus.
MiddeHmrg 29 Augustus.
Viootdemonstratie en
Blokkade.
Deze courant verschijnt d a g o 1 ij k met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Priji per kwartaal zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. weerbori eb t vBn het K. N. Met. lnstit. te Bilt.
29 Aug. 8 n. vm *59 gr., 12 n. 65 gr., av. 4 n 65 gr. Hoogste barom. stand 769 0 te Horto,
laagste 734.2 te Thorehaven. Verwachting tot den avond van 30 Aug. matige tot krachtige
W. tot Z.W. wind, tg dol ijk opklarend, daarna regenbuien en dezelfde temperatuur.
Advertontiön: 20 cent per regel. By abonnemont voel lager. Geboorte-, dood- sa
alle anders familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel tncer
20 cent. Reclames 40 oant per regel. Groote letters naar do plaats, die zij inneaica.
Tot do plaatsing van advertontiën on reclumoa, niet afkomstig nit Zo eland, betreffende
Handel, Njjvorhoid en Geldwozon, ie geroohtigd het Algemeen AtZverlentle-Barenn A. QE Ï.A
MAK Ai., O. Veerbnrgwal 260, Anuterdans.
Bij deze courant behoort een bijvoegsel,
Na lien jaar.
Maandag a. 31 Augustus wordt onze
Koningin 28 jaar.
Het is in den laatsten tijd in vele ge
meenten van ons land gewoonte geworden
om den jaardag van onze Vorstin feeste
lijk te vieren, maar ditmaal wil men daar
aan meer luister bijzetten of heeft men die
feestviering verzet tot den ben September
of latei-, omdat thans H. M. tien jaren aan
de regeeriDg is of zoovele jaren goledon
ingehuldigd wepd.
Waar bljjft de tijd
Wij berinneren ons nog als den dag van
gisteren die indrnkwekkende plechtigheid
in de Nieuwe Kerk te Amsterdam.
Tooveraehtig was het schouwspel 1
En aandoenlijk was het oogenblik waarop
H. M. don eed aflegde en in haar daaraan
voorafgaande toespraak vooral den nadruk
legde op de woorden, eenmaal ook door
Haar Vader gesproken „dat Oranje nooit
ja nooit genoeg voor Nederland doen kan."
Aandoenlijk noemden wij destijds in ons
verslag dat moment.
En wij schreven
„Als in een gezin er een gereed staat
zijn» roeping te gaan vervullen in de
maatschappij, dan heerscht er aandoening
en ernst.
Zoo was het hier
De jeugdige vrouw, die daar voor ons
stond in de Nieuwe Kerk, alB een lichtpunt
te midden van zooveele illnstre personen,
moet toch eenmaal meer zijn dan oen
ornament: zij moet worden een lichtende
ster."
En wij meenen nu na tien jaren gerust
te kunnen zeggen dat H. M. zulk een Bter
is geweest.
In de proclamatie, die onze Koningin
den 31 sten AugttBtus 1898 richtte tot Haar
Volk, beriep H M. zich op hot voorbeeld
van Hare innig geliefde Moeder, aan wie
Zij zooveel verschuldigd was. Die Moeder
gaf Haar het voorbeeld van een edele en
verhevene opvatting der plichten die van
loon af op H. M. zelve zouden rusten.
„Ik stel Mij tot levensdoel dat voorbeeld
na te volgen, te rogeeren zooals van eene
Vorstin uit het Huis van Oranje wordt ver
wacht. Aan de Grondwet getrouw, wonsch
Ik den eerbied voor den NederlandBchen
naam en de Nederlandsche vlag te beves
tigen. Ik wensch bij het Opperbestuur
over de Bezittingen en Koloniën in Oost
en West rechtvaardigheid te betrachten,
en naar Mijn vermogen bij te dragen tot
verhooging van Uw geestelijk en stoffelijk
wolzijn."
Zoo luidde hot verder in die Koninklijke
toespraakoen eenvoudig woord, waaruit
dankbaarheid, hartelijkheid en liefde spraken.
Zonder eenige pretentie naderde destijds
de jeugdige Vorstin haar Volk, en Zij
vroeg het om medewerking en hulp bij de
vervulling van haar moeilijke taak.
Aan dit alles meenden wij even te moeten
herinneren, nu sedert dat oogenblik tien
jaren zijn verloopen.
Het is niet zulk een groot tijdvakeen
jaar vliegft als een schaduw heen en een
tiental jaren zijn als in een ommezien voorbij.
Maar als rustpunt op menigoD, en ook
op een vorstelijken levensweg is het goed
na zulk een tijdvak even terug to zien, al
ware 't alleen om het wederzijdsch ver
bond te hernieuwen.
H. M. heeft in dien tijd, hare belofte
getrouw, stipt haar plicht vervuld als bet
hoofd van den staat, dat zich stelde boven
de partijen en van de politiek zich verre
hield.
Met bijzonderen takt en groote voorzïoh-
tigheid bewoog H. M., wanneer zij daartoe
geroepen werd, zich op dat mooilijk terrein.
En tijdens Haar tienjarig bestuur hee£t.Zij
menigmaal de wisselvalligheden der politiek.
Ieeren kennen, maar daarbij stoeds getoond
zich stipt te houden aan den plicht die in
dezen Haar is voorgeschreven.
Gebonden als het hoofd van den staat in
een constitutioneel land is, ligt het voor
de hand dat gebeurtenissen plaats hebben
buiten haar of hem om. Die dwingen kan
niemand, zelfs geen vorstelijk persoon.
En dat is maar goed.
Ook hierom, dat men zulk een hoofd
niet aansprakelijk stellen kan en mag voor
hetgeen voorviel en in zijn of haar oog
niet rechtvaardig, niet goed, strijdig met
eigen wenschen mag heeten. Persoonlijk
ingrijpen in den loop der gebeurtenissen,
buiten de verantwoordelijke raadslieden, kan
zulk een hoofd niet.
Maar eens deed dit toch onze Koningin,
on wjj durven het zeggen met instemming
van het gansche Nederlandsche volk.
Het was in 1900 toen H. M. bevel gaf
aan den commandant van do Gelderland om
president Kruger in de droeve dagen van
den Boerenstrijd tegen Engeland nit Lo
renzo Marques, aan de Delagoabaai, af to
halen en herwaarts te voeren.
Dat was een flinke, een kloeke daad,
waaruit-tevens het vrouwelijk hart sprak;
een daad waarvoor wij allen H. M. dank
baar waren.
De gedachte hieraan te verlevendigen
past op dit jubilé.
H.M. is een lichtende ster geweest, schre
ven wij.
Bij hoevele gelegenheden is dit gebleken I
Afgescheiden nog van het feit dat een
vorstelijk persoon door den rang, dien hij
of zij bekleedt, luister om zich verspreidt^
waren bet vooral de innemende, persoonlijke
eigenschappen van H. M. die overal waar
Zij zich vertoonde, Haar zoo bemind maak
ten. Wij behoeven sleehts te herinneren
aan Hue bezoeken aan Zeeland, eerst bij
den watersnood in 1906 en daarna verledoB
jaar.
Wat won Zij aller harten door zoovele
vriendelijke trekjes 1
Wat wist H.M. echt vrouwelijk, echt in
nemend zich aller sympathie te verwerven
En zoo ging het door het gansche land.
Overal waar Zij zich vertoonde, ook
zelfs daar waar men roden had om oenige
terughouding te verwachten, kwam, zag en
overwon H. M.
Dat was eensdeels het gevolg van het
voorrecht eene Souvereine te zijn, maar
anderdeels een gelukkig gevolg van eer
tactvol, aangenaam optreden.
Ons volk heeft, dunkt ons, alle reder
om den dag van Maandag als een blijde)'
feestdag te gedenken.
En II. M. zelve?
Zijc mag zich verheugen in vele voor
rechten.
In de eerste plaats in de liefde vnn het
Nederlandsche Volk, dat Haar als 't ware
op de handen draagt.
In de tweede plaats dat aan Hare zijde
staat eon gemaal, met wien Zij den 7en
Februari 1901 in don echt word vereenigd,
die meer en meer de sympathie zich ver
wierf van hetzelfde Volk door zijn optreden
in gewichtige oogenblikken, door zijne be
langstelling voor menig volksbelang.
En danheeft onze Koningin nog het
groote voorrecht dat Hare „innig geliefde
Moeder" gespaard bleef.
Er is dus ook voor H. M. allo reden om
dit jaar don 31sten Augustus met opge
wektheid te vieren.
En mocht bewaarheid worden wat ah
blijde tijding in don lande de rondo doet,
dan zal en mag dit een reden te meer zijn
tot vreugde.
Moge die verwachting worden verwezen
lijkt en H. M. nog lang gespaard blijven
Verkoop openbare school.
Uit S i n t-J a n 81 e e n schrjjft men ons:
»Vrjjdag besloot do Raad, mot 6 stemmen
voor en 1 stem tegen, in beginsel om do
openbare school in het dorp, in 1885 met
Rjjksgeld gebouwd, te verkoopen.
Mag dat
I3jj de beantwoording van deze vraag komen
twee wetten in aanmerking.
Zoodra do Raad definitief tot den verkoop
besluit, wordt art. 194 der gemeentewet van
toepassinghet raadsbesluit heeft de goed
keuring noodig van Gedeputeerde Staten, of,
nis deze weigeren die te verloeaen, in hooger
beroep van de Kroon.
Is de goedkeuring verleend, dan rjjst eene
tweede vraag: zal het Ryk aanspraak maken
op geheele of gedeolteljjke teruggaaf van de
vorkoopsom
Is de sehool in 1885 gebouwd, dan heeft
het Ryk, krachtens het toenmalig art. 45 der
wet tot regeling van het lagor onderwijs, 30 o/0
iu de kosten bygodragen.
Die 30 o/0 zyn, volgens liet tegenwoordige
art. 48 der wet, 25 °/0 gej.or.b-n; wjj achten
het niet twjjfelachtig ol het Ryk zal deze
25 o/0 terug vorderen.
Is bjj den bouw der school bovendien ver
leend een Rykssubsidio krachtons art. 49
(thans art. 53) der wet, dan bestaat de inege-
1 jj k h e d dat het Ryk ook dit subsidie
terugvordert.
In dit geval zou de gemeente wel weinig
baat by den verkoop hebben. Deze mogelijk
heid wordt overwogen door den Minister van
Binnonlandsohe Zaken.
Oob komt bot voor dat het Ryk wel geen
aanspraak zal maken op de teruggaaf van dit
eenmaal verstrekte buitongewone subsidie, dat
op geen wettelijke verplichting steunde en
dus als een don gratuit aan de gemeente moet
worden beschouwd.
Nu er, wat betreft ons geschil met Venezuela,
kans bestaat op een actief optreden van
onze oorlogsschepen, is hot van belang in her
innering te brongen hoe Engeland enDuitsch-
land en later Italië gehandeld hebben toon ze
in 1902 tegen Venezuela optraden. We zullen
do punten van geschil laten rusten en alleen
nagaan de wjjze waarop die actie werd
uitgevoord, teneinde eenig inzicht te krygen
in de mogelijkheden en moeilijkheden die zich
kunnen voordoen.
Oorlogsschepen zyn, in een kwestie als wij
nu met Venezuela hebben, dwanginstrumenten
die op verschillende manieren gebruikt kun
nen worden. Mon kan er allerlei dingen mee
doen, vóór men de kanonnen gebruikt.
E >nigen tjjd geleden heeft men het in een
geschil tusschen Italië en Turkjje gezien, hoe
louter het uitzenden van een aantal oorlogs
schepen door Italië reeds voldoende was om
Turkjje te doen toegeven. Die vloot had toen
nog niets gedaan. Alles beperkte zich daarbjj
dus tot een vloot-demonBtratie.
Nu, men kan zeggen, dat wjj door het uit
zonden van schepen naar de West dat middel
al tegenover Castro hebben aangewend.
Maar als dit eens niet mocht helpen zal er
waarschjjnljjk iets anders noodig zyn.
Wanneer we dan weer de Turksche ge
schiedenis van dc laatste jaren nagaan, dan
kunnen we daar voorbeelden vinden van
mogendheden die hun vloot uitzondon, in een
of andere Turksche havenstad troepen aan land
stuurden, en daar de douane-kantoren bezet-
ton, zoodat de Turksche regeoring rechtstroeke
iu haar inkomsten benadeeld werd.
Dat middel iB ook meermalen afdoende go-
blokon, maar in Venezuela ia er een groot
bezwaar aan verbondon, omdat de regeering der
Vereenigde Staten iu baar nauwlettende zorg
voor het handhavon der Monroo-leer het
beletten van landverovering door Europeesche
mogendheden in 't Amerikaansche werelddeel
een lnnding van troepen wel niet zal goed
keuren, al zou het ook Blechts een tjjdeljjkc
bezetting golden. Tjjdeljjke dingen hebben in
de wereldpolitiek nu eenmaal do reputatie van
oon taai lovon. En in 1902 heeft do Washing-
tonsche regeoring zich uitdrukkelijk tegen
een landing verzet.
We weten echtor niet of er in de bespre
kingen van onze regeering met die van Amerika
ook in dat opzicht toezeggingen zyn gedaan.
Maar gestold dat die wel bezwaar maakt,
dan zullen we een ander middel kunnen toe
passen, nl. de blokkade, en daarmee is men
dun van zelf in oon oorlogstoestand gekomen,
ook al zou or met geschoten worden.
Oorlog is oen vang begrensd begrip. Wanneer
mon onder oorlog verstaateen ander land iets
afdwingen door geweld, dan kan mon een
blokkade zeker oorlog noomeD, al vlooit er ook
geen bloed by. Want do gevolgen van zoo'n
blokkade stelle men zich niet te gering voor.
Dat is een veel ernstiger zaak dan een
demonstratie.
Meu kan een blokkado het best vergolykcn
met het boleg van een vesting. Bjj oen beleg
omsingelt men de vesting zoo, dat allo ver
binding naar buiten, alle toevoer van levens
middelen of wat ook is afgesneden, teneinde
op die manier door gebrek en ten slotte door
ellonde tot overgave to dwingen. En bjj een
blokkade doet men betzelfde met een haven
stad of eon heclo kust, door allo schopen te
beletten daar hoon te varen, of er vandaan
te komen.
Voor Venezuela is een blokkade bijzonder
doeltreffend omdat hot door gebrek aan spoor
wegen en do r torreinmoeiljjkheden zoo goed
als geon verbinding met het binnenland bezit,
zoodat alle toovoer en het heoft veel dingen
van buiten af noodig door gebrek aan eigen
industrie moet geschieden door de haven-
stedon die bovendien weinig in aantal zjjn
een achttal.
De schopen ochter, aan wio men bel«t naar
Vonezuola te vaten, zyn niet slechts Venozo-
launsche schepen, maar grootendeelu handels
vaartuigen uit Amerika, Dnitschland, Enge
land, Frankrjjk, enz., dus van neutrale mogend
heden. En mocht zoo'n t(6hip op weg zyn ge
gaan na dat de afkondiging der blokkade was
gezonden aan do andere mogendheden, zoodat
dat schip or alles van af wist, dan wordt het
niet slechts tegengehouden maar buitgemaakt
en verbeurd verklaard.
leder zal begrypen dat daarin een bron
ligt vim tallooze protesten en moeilijkheden.
Een der redenen van hot opslaan van de
jaargangen van 1902 en 1903 van ons blad was
dan ook, eens na te zien hoe er bjj de Eu-
gelsch-Duitsch-Italiaansche blokkade gehan
deld ia met de neutrale schepen.
We vonden dat, toen den 9den December
1902 Engeland en Duitscbland toetastten
Italië sloot er zich oerat eon week later by
aan onmiddellijk een groot geroep ontstond
over de onschendbaarheid van neutrale sche
pen, en ovor de noodzakelijkheid zich te be
perken tot wat men de «vreedzame blokkade"
noemde.
Vooral in de Vereenigde Staten werd er
veel over geschreven, en verschillende berich
ten meldden zelfs dat de Washingtonache re-
gpering aan de blokbecrendo mogendheden
had doen weten, dat zy geen Amorikaauscho
schepen mochten bemoeilyken.
Die berichten zyn echter blykbaar producten
geweost van fantasie. Want 21 December
verklaarde do Engelscbe minister-president
Balfour in een schriftelijk antwoord aan bet
parlementslid Gibson Bowles, geen meedeeling
te hebben ontvangen dat de Amerikaansche
regeering bezwaar zon maken tegen het aan
houden van Amerikaansche schepen.
Bovendien en dat is van nog meer betce-
kenis had hy 17 December in antwoord op
verschillende vragen in het Lagerhuis mon
deling verklaarddat er geen onderscheid
gemaakt kon worden tusschen de schepen van
sommige onzjjdige natiën en andoreen dut
iets, wat men «vreedzame blokkade" noemt,
niet kan bestaan, omdat blokkade een oorlogs
toestand veronderstelt.
Die vorklaring mag wel in gedachten gehou
den worden voor 't geval, by oen eventueel©
blokkade onzerzyds, êfon Engelsch schip in den
knoei mocht geraken
Trouwens, een blokkade zou al haar k-aebt
verliezen, wanneer sommige schepen wol door
mochten.
Die verklaring van Balfour, dat blokkade
een oorlogstoestand veronderstelt, is ook van
betcekenis voor do verhouding waarin wy tot
Venezuela zouden komen te staan, als wjj
daartoe mochten overgaan.
Engeland en Duitachland hebben bet in
1902 net zoo opgevat, en daaraan tevens de
consequentie toegevoegd, dat wie in een oor
logstoestand het oerst slaat, de moeste kans
hooft.
Don achtsten December 1902 vertrokken de
Duitscbe en do Engelsche gezanten uit Caracas
na aai de Venezolaanscbe regeering een ulti
matum te hebben gezondenden 20en De
cember werd de oflicieele kennisgeving van
de blokkade verzonden.
Maar reeds den 9en was die feitelyk be
gonnen, en hadden de Engelsche schepen ixx
de Laven van Lu Guuyra vjör-vyfden van do
Venozolaanseho oorlogsvloot, d. w. z. vier
sahopen en 390 man, ingepikt en weggevoerd.
En tpgi'ljjkortjjd werd de hoole kust geblok
keerd, de Westeljjko helft door de Duitsebo,
do Oostolyke helft door do Engelsche schepen.
Gevochton is er heel weinig. Alleen bobben
do Duitscbe schepen een paar forten plat ge
schoten, en de noodzakelijkheid daarvan werd
ernstig botwyfeld. Er is op de Venozolaanseho
kust ook heol weinig te verkrijgen mot ccn
bombardement. Beschiet men do enkoio havon-
stedon, dan schiet men allereerst do handels-
inrichtingen plat, dio moest niet aan Ven>: zo-
lanen toobebooren maar man Duitschcrp, Ameri
kanen, Eugel8cben, Fraosohen en Cura^aoiinaars.
De hoofdstad Caracas ligt een eind var) de
kust af, en do weg daarheen is strategisch
zeer mooiljjk door het bergland.
De blokkado heoft geduurd tot 15 Februari.
Toen was na langdurige onderhandelingen
door bemiddeling van do Auierikaanscho regee
ring een overeenstemming bereikt, die echter
voor dit overzicht niets tor zake doet.
Duitscbland en Engeland bobbeu er vjjftien
grooto oorlogschepen voor gebruikt, wnurbjj
later nog een paar Italiaanscho kwamen.
De vraag komt van zelf op, of wjj met ouze
drio of vier kruisers een afdoende pressie kun
nen uitoefenen. De kust van Venczuola is
ruim 1000 kilometer lang, oen afstand van
Den Helder tot Brest.
Om een blokkado door de onzjjdige mogend
heden te doen erkennen ia hot noodig dat hot
een werkeljjke blokkade is. Men kan niet
volstaan mot de verklaring oon kust te klok-
keeren het aantal daarvoor gebruikte sche
pen moet ook in overeenstemming zjju met de
lengte der te blokkeeren kust.
Onze drie of vier kruisers zullen daar wol
niet voldoende voor zyn.
Maar het ïb ook mogeljjk de blokkade to
bepalen tot enkele havens. En als men diinr-
voor neemt de vrjj dicht bjj elkaar gelegen
havens La Guayra, Pto. Cabello en Tucaras,
Carenero en ook nog do makkeljjk af te sluiten
toegang tot de binnenzee van Maracaibo, dan
zou Venezuela in zyn centrum reeds zeer
ernstig getroffen worden, daar, zooals we reeds
zeideD, de verbindingen door het binnenland
zeer slecht zyn.
We zeggen, wel te verstaan, niet dat het
zoo zal gebeuren. We boredonooren slechts do
mogelijkheden die zich kunnen voordoen.
En met datzelfde doel zy ton slotto ook nog
iets in herinnering gebracht, dat zich Mn
herhalon, en dat dan van boteekenis kuu zjjn
voor den uitslag.
We bedoelen den opstand, die tjjdens de blok
kado van 1902/3 aan Castro het levon in zyn lund
zwaar maakte, on die er waarschjjnljjk heoft
toe bjjgedragen hom tegen de mogendheden
inschikkelijker te maken, al is kjj ook later
den opstand geheel moester geworden.
In een land als Venezuela kan mon ieder
oogenblik een revolutie verwachten. Er loopen
nu ook weer geruchten over voorbereidingen
daartoe.
Mocht er een opstand komon, dan zon hot
zeker niet op onzen weg liggen, om dc rovolu-
tionnairen te hinderen, en dan zou Curasao door
zyn ligging een voor Vonozuela zeer govaarlyko
operatic-basis kunnen worden voor die opstan
delingen.
Over oorlog9mogeljjkbcden redenoeren is ccn
cynisch werk. Want mon vergeet daarbij zoo
licht dat iedere oorlogsdaad voor tal van rnen-
scben, menscben net als wjj, een zee van
ellende, armoe en ondergang mot zich brengt,
ook al wordt er niot geschoten.
En wo zullen dan ook maar ten slotte, al is
hot dan ook niot met volle overtuiging, de
hoop uitspreken, dat er niots van dat alles
noodig zal zyn, en dat onze regeering er iu
zal slagen de zaken vreedzaam tot een goed
einde te brengen.
Onze troonopvolging:,
In oen artikel over de mogelyke geboorto
van oon opvolger op don Nederlandsehen Trbon
zegt de Daihj Graphic] dat Koningin Wïïïel-
mina's teleurstellingen met het moederschap
tot ver over de gronzen van haar land de
hartelijkste deelneming hebben gewekt. Het
Rpreekt dus ook vanzelf, dat de waaraehjjn-
ljjkheid der vervulling van Haar verlangen
thans in even wydeu kring voldoening zal
geven. Het geldt hier echter zeg hot blad
niot uitsluitend en zelfs niet in de oorste
plaats een pcraoonljjko zaak, want de kinder
loosheid van de KoniDgin brengt dynastieke
quaesties van het hoogste gewicht mee,die oenige
jaren geleden de Nederlandsche Staatslieden
zoor ernstig hebben beziggehouden.
Van blykbaar welingelichte zjjdo ontving
het Ulr. Dhld. een mededeoling, die de be
richten omtrent de bljjde verwachting, waarin
H. M. de Koningin verkeert, bevestigt.
