MIDDELBURGSCHE COURANT.
lË REUZEN-ZAAL
N°. 202
1908.
Donderdag
27 Augustus.
Middeümrg 26 Augustus
Benoemingen enz.
Uil Staa en Provincie.
LETTEREN ÉFTKUNST.
ONDERWIJS.
RECHTSZAKEN.
KERKNIEUWS.
LANDÈÓÏÏW.
lol- Jaargang.
Deze courant verschijnt dagelijks, met aitzonderïng van Zon- en Feeitdagon.
Prys per kwartaal; zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nuinmors kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. -weerbericht van het K. N. Met. lnstit. te Bilt.
26 Aug. 8 u. vm 64 gr., 12 u. 69 gr., av. 4 n 64 gr.Hoogste barom. stand 770 3 se Hortn,
laagste 747.3 te SkudeBoaes. Verwachting tot den avond van 27 Aug. rueest matige Z.W.
tot W. wind, zwaar bewolkt tot betrokken lucht, regenbuien en dezelfde temperatuur.
Advertentiön20 cent per regel. By abonnement veel lagei. Geboorte-, dood- «a
allp andore familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 oent. Reclames 40 oent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advortontiön en reclames, niet afkomajig uit Zeeland, betroffonde
Handel, Nijverheid en Goldwesen, is goreohtigd hot Algemeen Advcrtentie-Burean A. »B LA
MAR An., N.*. Veerburgwal 300, Aauterduia.
Do opgaaf van den spoordienst komt in
dit nommer voor op de gebruikelijke
plaats.
Nederland en Venezuela.
"De minister-resident De Reus is Dinsdag
middag per Hollandachen spoor in do residentie
aangekomen.
Volgens een telegram uit Washington aan'
de Parjjsohe New York Herald zou er in Ve
nezuela een goed georganiseerde revolutie tegen
Don Castro worden, beraamd. De operation
sullen beginnen dadel jjk na bet Venezolaan-
tche regenseizoen, ongeveer in het midden van
October, De leider der beweging prepareerde
reeds voor vele weken zjjn veldtocht. Eerst
raadpleegde bjj het AmerikoanBch Departement
van Buitenlandscbe Zaken, waar men hem
verklaarde, dat men de revolutionnaire bewe
ging niet kon steunen, maar dat men ook niet
tüsschonboide zou komen en Castro aan zjjn
eigen lot zou overlaten. Nederland is ook om
trent de beweging ingelicht en zal de Vene-
zolaansche havens blokkeeren, terwjjl de land-
aanval zal beginnen lanes de Araucarivier, op
de Columbiaansche grens. De samenzweerders
hebben verzekerd, dat veel Venezolanen aan
Castro vjjandig zjjn. Zjj zjjn door vrees onder
drukt, maar op de verzekering, dat de beweging
■lagen zal, zjjn zjj bereid haar te steunen.
Wat er te vechten zal .vallen, zal gedaan
worden door mannen uit Venezuela on Colum
bia. Geld komt uit de Vereemgde Staten.
Eenige leiders vertrekken naar Nederland, om
bjjstand to verleenon bjj de uitvoering van
het gedeelte van hot programma, dat nan de
zeekust zou moeten worden Hitgevoerd,
Do N. R. Crl, dit bericht meedeelende, uit
gegronden twjjfel omtrent de bewering dat de
Nedorlandsche rogoeriug zoonis dit telegram
zou willen doen goloovon op eenigerlei
wjjzo hnar steun zou hebben beloofd aan Vene-
zolaanscbe samenzweerders.
Men zie Laatste berichten.
T
Ook wordt in de Herald een en ander
meegedeeld omtrent een onderhoud dat een
zjjner verslaggevers met den heer De Rous
had. Deze zeide dat het Venezoloansche volk
geen enkele onaangename of oneerbiedige be
tooging tegen hem gehouden had. Hjj merkte
ook op dat de Venezolanen zeker niet van
Castro houden, maar zjj zjjn arm en machte
loos. Op belangrjjbe punten zeide De Reus
goen vragen te kunnen beantwoorden.
Bfl kon. b OBluit
is aan den ontvanger der dir. bel. en aco.
A. W. Rehm te Oversehie eervol ontslag uit
Rjjks dienst verleend
zjjn benoemd, bjj het wapen der inf.: bjj
hot lsto rog. tot luit.-kolonel de majoor H.
M. A. Vigólius, van het korpsbjj het 4de
reg. tot kolonel, commandant van het korps,
de luit.-kolonel C. D. de Roon, van den ge-
Jules Huret, de Franache journalist,
die reeds eenige jaren geleden veel aan
dacht trok door een reeks intereseante cor
respondenties over DuitBchland, heeft ook
dozen zomer weer in de Figaro eon serie
reisbrieven geplaatst. Daarin troffen we
o. a. een beschrijving aan van de inrich
ting van een der grootste zaken van
Duitschland. welke beschrjjving we van
algemeen belang genoeg achten om haar
ook hier een plaatsje te geven al8 een
kenschetsing van 't geen er in onzen tjjd
al3 organisatie beBtaan kan op handels
gebied.
Mon herinnert zich nog het succes van
verbazing dat in 1900 verworven werd door de
tentoonstelling van de ontzaglijke Berljjnsche
inaatRchappjj, de AUgemeine Electricitiit Gesell-
schaft. Het was de eerste maal dat bjj ons de
eleotriciteit zich met zulke overmacht deed
kennen, en ik herinner me den eerbied waar
mee een vriend van me, een ingenieur, die
kolossale machines langs ging.
De A. E. G. is inderdaad de machtigste
eleetriciteits-onderneming van de wereld en
in de tabel van wereldzaken komt zjj op do
vierde of vjjfde plaats door het aantal van haar
rcontrölea", dadel jjk na de petroeumtrust,
neralon staf, chef van den staf der 2de divisie;
bjj het 5de reg., tot kapitein de eorste-luit.
K. W. Bouwenscb, adj. bjj het 6de rog.-; bg
hot 6de reg., tot lste-luit. de 2de-luit. N.
Gerlauh, vau hot korpsbjj bet 7do reg., tot
majoor de kapitein E. G. Staal, adj. van hot 5de
reg. tot lste-luit. de 2e-luit. J. H. W. Bruins,
vau hot korpsbjj het 8ste reg., tot luit.-kolonel
de mujoor J. D. Grevinck, van hot korp3bjj
het 9do rog, tot majoor de kapitein F. Stel-
lenboom, van het 7de reg.; bjj het 10de reg.,
tot majoor do kapitein J. A. J. Smit, van het
6de reg.
is,voor don tjjd van 5 jaren, benoemd by
het pers. van don goueesk. dienst der land
macht tot reservo off. van gez. 2e kl. de heer
H. W. Scalongne, arts
is aan G. C. Sajjdera, eloctro-techniach- en
werktuigkundig ingenieur, op verzoek, eervol
ontslag verleend als assistent voor de electro-
tochniek aan de Technische Hoogeschool te
Delft.
Verder is benoemd tot kapitein bjj het 3e
regt. infanterie de eerate-luitenant J. P. Damont,
van den staf der infanterie, werkzaam bjj den
hoofdcursus.
Ter aanvulling van het desbetreffende
bericht in ons vorig nommer, kannen wjj
melden dat Prins Hendrik der Nederlanden
Donderdagmorgen te 11.35 hier per trein
aankomt en per rjjtuig een bezoek brengt aan
den groothertog van Mecklenburg te Domburg.
De Prins keert vermoedeljjk per trein van
7.04 naar Hel Loo terug.
Zooftls gemeld, geeft Vrjjdag avond het
Middelburgsehe Muziekcorps een uitvoering op
het Molenwater.
Na dien zullen, te beginnen Vrjjdag 4 Sep
tember, tot 1 October die uitvoeringen op de
Groote Markt plaats hebben.
Slaagt die proef, dan ligt het in de bedoe
ling daarmee voort te gaan, nadat van Mei tot
Sept. op het Molenwater zal zjjn gespeeld.
Maandag zal Ier gelegenheid van den
jaardag van H. M. de Koningin des namiddags
te 12 uur te Middelburg en te Vlis9in-
g o n een groote parade gehouden worden.
De parade te Middelburg zal worden gecom
mandeerd door kapitoin K. G. A. Maller en
geïnspecteerd door den wanrnemenden com
mandant van het bataljon, kapitein jhr A. F.
van Spengler.
Uit Vli8singen.
Ter gelegenheid van den jaardag der Ko
ningin zullen aldaar des avonds de visschers-
vanrtuigen in de Bellamykade a giorno worden
verlicht en een concert worden gegeven door
Ons Genoegen. Pogingen zullen worden aan
gewend om een vuurwerk, dat de badcommissie
voornemens is «an het strand te doen ont
steken, op den Boulevard bjj het standbeeld
van De Ruyter te doen plaats hebben.
Ook is besloten de tienjarige regoering van
de Koningin foesteljjk te hordenken en is een
commissie benoemd om daarvoor oen defini
tieve regeling jte maken op 14 September.
Dinsdagavond gaf zoo schrjjft men
ons uit Domburg -doHangaarsclie Dames-
de staaltrust, en eenige Amerikoansche ver
zekeringsmaatschappijen als de Equitabel of de
New-York Lije.
Dank aan haar is Barljjn het electrische
centrum van Europa.
Ik hob de organisatie van een dorgeljjke
onderneming willen kennen. En ik ben een
bezoek gaan brengen aan de fabrieken en
kantoren, om in gezelschap van den directeur
hot gohoele leven van dat organisme te bestu-
deoron.
Eenige cjjfers, die zeer eenvoudig zgn te be-
grjjpon, zullen een denkbeeld gevon van de
belangrijkheid van deze zaak
Do A. E. G., zooals men haar noemt, word
bjj den dageraad van de eleotriciteit in 1883
gesticht door don heer Rathenau met een
kapitaal van 5 millioen, dat nu gestegen is
aandeelen en obligaties tot 200 milloen.
Ze bezit een capital d'influence van één
milliard 250 millioen mark 1 Dat komt door
dat zjj zich niet tevreden stelt met hot maken
van electrische machines en van alle mogeljjke
toestellen. Ze heeft in Zürich een bank die
120 filalen ondersteunt in Duitschland en in
het buitenland: Barcelona, Sevilla, Montevideo,
Milaan, Ilome, ParjjB en nog honderd andere
steden. Dit deel van hnar bedrjjvighoid ver
hoogt ontzagljjk haar invloed.
Hot is op die wjjze dat zjj controle heeft
over de Berljjnsche olectrioiteitsmaatschappjj
die een handelsafzet heeft van 200 millioen
kapel weer een concert ia bet paviljoen. Of
bet baar afscheidsconcert was, zouden we, in
't vooruitzicht van de drukke dagen, die nog
to wachten zgn, niot durven beslissen.
Het concert werd bijgewoond door H. K. H.
Prinses Mario van Saksen-Meiningen.
Van do uitgevoordo stukken noemen we
Banditcnstreiche, Ouverture, Suppé, en Fantasie
op Die Stumme von Purlici, waarin do kapel
weer huro bedrevenheid toonde.
De heer Sandor spoelde zjjn solo, hot be
kende Ave Maria, méditation, van Bach, zeer
goed.
Ook de celliste deed zioh van hare goede
zjjdo kennen, doch was, dunkt ons, in den
aanvang niet teer genoeg.
Een ovortalrjjlc publiek gaf voortdurend
bowjjs van tevredenheid met bet geboorde.
Dinsdag hield do nfdoeling Zeeland van
den Ned. Bond van Gemeente Ambtenaren te
G o e b oene algomeene vergadering.
De voorzitter, de heer J. L. Richel, deelde
mede dat do poging van het bestuur om de
leden op te wekken tot het vormen van
ouderafdeolingon geen resultaat heeft gehad.
Besloten werd het bestuur op te dragen tot
do loden een circulaire te richten, waarin
nogmaals op hot bela'ug der z tuk gewezen
wordt.
Tot afgevaardigde naar de algomeene ver
gadering van den Bond, op 7 September te
Groningen, werd benoemd de heer jhr U. E.
Lewo van Njjonstein, burgemeester van 's Heer
Arendskerke, en tot zjjn plaatsvervanger de
heer Dominions, burgemeester van Kruiningen.
Hot voorstel van hot BondsboBtuirr tot het
oprichten van oen fonds om aan hulpbehoe
vende bondsleden en in bjjzondere omstandig
heden aan hun nabestaanden tjjdoljjk fioan-
cieelen steun te verleenon, werd algemeen
goedgebi nrd.
Een motie van de afdeohng Noord-Holland,
om-hot Bondsbestuur uit te noodigon om in den
vorm van statistische gegevens feitenmateriaal
te verzamelen, waaruit zou kunnen bljjken dal
onder do niet gepromoveerde ambtenaren, leden
van den Bond, meerderen gevonden worden,
die gonoegzame waarborgen bezitten aan
die theoretische eischen te voldoen, welke aan
de moer superieure gemeentebetrekkingen ge
steld kunnen worden, vond geen instemming.
Een voorstel van eenige leden om niet meer
op oen Zondag te vergaderen vond geen
bjjval. Door de bepaling om do vergade
ringen om bourt op een Zondag en een 'week
dag te houden, mcondo men dat aan de
wenschen van beide partgen zooveel mogeljjk
is tegemoet gekomen en de vergadering wenschte
deze regeling te behouden.
Met ingang van 20 Auga is de postbode
A. Faasse te St. P h i 1 i p s 1 a n d, die 20
Maart in zgn betrekking werd geschorst, in
fuuctio hersteld en zgn salaris, to rekenen van
I Oct. 1907 af, mot f 150 verhoogd.
Zooals bekend, was hjj beschuldigd van het
achterhouden van golden, maar door de recht
bank volkomen vrjjgesproken,
Dinsdag vergaderde te Poortvliet
de gemeenteraad in hot nieuwe gemeentehuis.
Het gebouw bevat secretarie en ruime raadzaal
on is verder bestemd tot dokterswoning. Het
smaakvolle gebouw breekt op aangename wjjze
kilowatts-uur per jaar, waarvan 60 millioen
alleen voor do tram9 van Berljjn en omgeving.
Ze beeft 30.000 arbeiders en 5000 beambten
aan het werk, die van haar filialen inbe
grepen.
De A. E. G. heeft verscheidene afzonderljjke
fabrieken
Noor machines en motors
Electrische toestollen
Turbines
Kabels en draden
Lampen
Automobielen
Soldoormachines en machines voor de zee
vaart
Schrijfmachines
Seintoestellen voor spoorwegen.
Maar wat bovenal de bewondering van de
bovoegde menschen afdwingt, dat is minder
hot enorme vau die cjjfers en de verscheiden
heid der productie, dan do volmaaktheid in de
organisatie der A. E. G.
Ik werd daarvan overtuigd na het lange
gosprek dat ik het geluk had te voeren met
een der directeurs.
«Onze groote superioriteit", zei hjj mg,
>is gelegen inlo de statistiek2e de ver
deeling van arbeid3e de organisatie van den
arbeid 4e de centralisatie. Slechts die vier
voorwaarden maken hot mogeljjk een groote
zaak als deze goed to leidon.
de eentonigheid van de dorpsstraat. Het mag
met de pastorie bepaald een 9ioruad van de
gemeente genoemd worden.
Do onlaugB gearresteerde peeënagent P-
J. R, uit Ze o u w s c h-V 1 aa n d e r e n, die
verdacht werd van verduistering, is thans uil
de preveutieve hechtenis ontslagen.
Up het 23 Juli in de Militaire Sociëteit
Concordia te Batavia door het strijkorkest der
stafmuziek, onder leiding van den hoer N. J.
Gerharz. gegeven symphonie-concert werd o.a.
uitgevoerd de Ouverture über den Choral Solltich
meinem Gott nicht singen (op 104) van den heer
Jan Morks.
Huns van do Wall, een bokond streng cri
ticus ulduar, laat zich in het Bataoiaasch
Nieuwsblad van 24 Juli over dit werk van
onzen stadgenoot als volgt uit
Vooreerst zjj mot waardeering gesproken
over de koraal ouverture Sollt ich meinem Gott
nicht singen van J. Morks, kapelmeester in
Holland, llot werk maakte den ernstigen
plechtigen indruk, dien de componist bedoeld
heeft, en getuigde van oen volkomen boheer-
sching, zoowel van de techniek als van de
stol. De stjjl iB ook in de variatiën vau bet
hoofdthema tot het einde toe volgehouden,
terwjjl de componist droogheid en stroefheid
heeft weten te vermjjden bjj de behandeling
van een zoo sober gegeven uIb een oud-Dnitscb
koraal. Dat hg juist dit gezaüg koos uit
honderd andere, pleit voor zijn muzikulen
smaak. Het is toch al zoo moeiljjk eon keuze
te doen zonder in concurrentie te treden met
den grooten Johann Sebastiaan. Ik hoop dat
Gerharz deze compositie van zjjn Hollandschen
collega en vriend op het repertoire dor staf
muziek zal houden zjj werd door het publiek
met bjjval begroot."
De deelnemers aan het XXXe taal- en
letterkundig congres, dat dit jaar te Loiden
gehouden wordt, zjjn Dinsdagavond in de
Sleutelstad t'oestoljjk ontvangen.
Aan hot station verwolkomd door hot rege-
lioga comité, ging men in optocht mot muziek
e* fakkellicht naar het Btadhuis, waar do bur
gemeester de congresleden toesprak
Vervolgons trok men naar Oudt-Leidon, waar
de voorzitter van de Leidseliv 1 ereeniging voor
Vreemdelingenverkeer de heeren het welkom
toeriep.
Heden ochtend is het congres aangevangen.
Mevr. A. Noordewier-Reddingius en mevr.
P. de Haan—Manifarges zullen in September
en October een reeks kerkconcorteu govon,
waarop zjj duetten en soli zullen ten gehoore
brengen. De hoer Anton B. H. Verhey uil
Rotterdam zal haar op het orgel begeleiden
en zich ook als solist doen hooren.
Het Peter Benoits-Fonds bereidt voor
zgn zesde jaarfeest eone wederuitvoering voor
van twee deelen der gewjjde tetralogie, name-
ljjk de aangrjjpende, drainatisohe Requiem Mis
en het heerljjk jubelende Te Deum. De uit
voering zal te Antwerpen plaats hebben op
Maandag 21 September te 8 uren 's avonds.
De laatste horhaling, die openbaar zal zgn,
hoeft plaats op Zondag 20 September te 1 uur
's middags.
En ik voeg er aan toe dat de statistiek
het onontboorlgkste is ran allen. Zontfer sta
tistiek is het onmogeljjk, aan wien ook, om
zgn zaken te bewaken.
Hoe kunt u uw kostende prjjzen verminderen
wanneer u die niet tot op een Pfennig nauw
keurig kent? Een Pfennig of een halven
Pfennig besparing op honderdduizenden ver
vaardigde voorwerpen maken hot mogelgk een
markt te ontnomen aan oen concurrent. Ohzo
agenten, die duizenden artikolen teverkoopen
hebben, bemerken het vaak zelf niet dat de
verkoop van eon product afneemt. Dank zjj
den statistieken bemerken wjj het mot een
oogopslag. En dan doen wjj er navraag naar.
Als de prjja de oorzaak is van de daling,
onderzoeken wjj wie onze concurrent is, en
trachten het artikel goedkoopor te vervaar
digen dan hg doet. Als de fout ligt bjj de
fabricatie, trachten wjj het beter te doen. Is
do organisatie van den verkoop do schuld, dan
verbeteren wjj die.
Zonder statistiek kan ik wol weten, door
de boeken, wat injjn totale winst is geweest,
maar ik weet niet welke fabriek heeft go-
wonnen en welke verloren, welk artikol wel
betaalt, en welk niot.
Men kan zeggen dat er geen geval is
waarin de statistiek geen diensten bewjjstaan
een directeur in een tabrieks- of handelszaak."
De statistiek is het stokpaardje van rnjjn
zegsman, en zjj ia zjjn leven. Men kan zelfs
Er is hard kans dat bet volgend jaar to
Bayreuth geen voorstellingen gegeven zullen
worden, omdat men het porsoneel niot bg ol-
kaar kan krjjgen.
Bjj kon. besluit is tjjdeljjk benoemd tot
leeruar aan R. H. B. School te Wagoningon,
dr C. F. Hofber te Amsterdam.
Een sergeant is te Kampen iu liet mili
tair hospitaal op zgn bed gex.wuincerd voor offi
cier en hjj slaagde voor 2on luitenant bjj hot
Indische leger.
Dit feit staat niet alloen. Wjj weten dat
ook een leerling eener Hoogere Burgerschool
aan huis op zgn ziekbed werd geëxamineerd.
De rechtbank te Amsterdam veroordeelde
I>ïdb dog den ontslagen onderwjjzer to Osdorp
lot 9 maanden gevifbgomsstraf wegens onze-
deljjke handelingen met vrouwoljjko leerlingen.
De eiBeb was 2 jaar.
De Rechtbank te Arnhem vero >rdeeldo
Dinsdag A., den bekenden automobielbandelaar
uit Njjmegen, wegens wederspanuigboid tot
f 200 boeto subaidair 50 dagen hechtenis.
Door aea heer J. Menlink, pred. bjj do
Gereformeerde gemeente to P o o r t v 11 o t, is
eervol emeritaat aangevraagJ.
Door de Synode der Ned. Herv. Kerk is
Dinsdag verworpen het voorstel om aan de
Kerk een réglementswjjziging voor te leggen
mogeljjk makende de toelating van vrouwcljjke
studenten tot de studie voor predikant.
Ook werd verworpen een voorstel tot invoe
ring van vrouwenkiesrecht in do Kerk.
Vorder werd in die zitting met algemeeno
stemmon aangenomen een door dr WojjlanJ
ingediend voorstel, om door tusschenkomst vau
d£>kerkeljjko besturen do gemeenten mot drie
en moer predikanten uit te noodigen aan du
Synodale commissie eon memorie te doen toe
komen, beantwoordende verschillende vragen
betrekkelijk wjjziging van het roglouiont op
de bonoeining van ouderlingen enz]
Aangezien hierdoor het voorstel Middel
burg (do beroeping van predikanten uitsluitend
op te dragen aan don kerkeraad) tot oen voorwerp
van onderzoek iB geworden, besloot de Synode
dat voorstel thans niet iu behandeling fo nemen
Diasdag is, zooals in do tweede editie
van ons vorig nommer reeds gemeld werd,
te Utrecht een vergadering gehouden van de
*oorloopige commissie tot voorbereiding van
de Kon. Nederl. Landbouwoerecniging, welke
werd geleid door Prins Hendrik dor Neder
landen.
In deze vergadering, niot toegankelijk voor
de pers, werden de ontworp-statuton der op
te richten vereeniging vastgesteld.
Het voornemen bestaat, die ontwerp-statuton,
nadat de constitueerende vereenigingen daar
over zullen zjjn gehoord in oen nader to be
leggen algemeeno vergadormg vast to stellen.
De Prins kwam pox auto en was vorgozcld
van zgn adjudant jhr Van Suohtolen.
Hg vertrok om 1 uur naar Apeldoorn.
zeggen, dat ze zgn genius is.
»En bovendien, hoe kan men anders het
werk van honderd twintig filialen controlee
ren. Denk eens aan 't aantal controleurs dat we
daarvoor noodig zouden hebben. Maar al die
controle geschiedt hier en in dit kantoor. Zon
der verder te gaan dan deze kast kan ik
dadeljjk, binnen hoogstens twee minuten, het
horloge in de hand, antwoordde op onver
schillig welke vraag over statistiek, die u mg
wenscht tedoen over onze nandels-ofindustrieelo
operaties in de heele wereld".
>Onvers»hillig waaroverherhaalde hjj met
een uitdagend gezicht.
Toon zei ik, op goed geluk af
«Hoeveel hebt u verdiend op do oloctri-
8«he lampen die u in 1905 in Barcolona hebt
verkocht
Hg stond op, nam uit zjjn ontzaglgko brand
kast een pak papieren en wees mg, binnen
onkele seconden iu een kolom de inlichting
waarom ik gevraagd had.
»En zoo is het met alles!" zei hjj. »Hior
hebt u het cjjfer van hetgeen ons de verkoop
van electrische diaden te Sevilla heeft opge
bracht met het aantal verkochte meters. Wilt
u op oen Pfonnig nauwkeurig den koBtonden
prgs van onverschillig welke van onzo artikel»
weten met onzen verkoopsprijs Stolt u er be
lang in te weten hoe do balans is Van, 'tdoet
er niet toe welke van onze filialeD, in dez9
maand vastgesteld
