MIRDELRIIRGSCHE COURANT.
H°. 19
131* Jaargang.
Maandag
24 Augustus.
Middellrorg 22 Angastas.
Van den Waterkant.
Sprokkelingen.
Üïi Siau p-tf Fi'oviöcïe,
19055.
Dbzb courant verichijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feeitdagen.
Pry I per kwartaal, zoowel voor Middelburg al« voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummer» kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. -weerbericht van het K. N. Met. lnstit. te Bilt
22 Aug. 8 u. tol 65 gr., 12 a 74 gr., av. 4 a 68 gr. Hoogste barom. «tand 7705 ie Horta,
laagste 754 6 te Skudesnaes. Verwachting tot den avond van 23 Aug. zwakke tot matige
Z.W. wind, bewolkte lucht, mogeljjk regen of onweer on daarna iets koeler.
Advertentiön20 cent per regel. Bij abonnement veel lagei. Geboorte», dood» «n
alle andera familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel racer
20 oent. Reclame» AO cant per regel. Groote letter» naar de plaat:, dia zij iacemts.
Tot de plaatsing van advortentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betroifondo
Handel, Nijverheid en Geldwoien, is gerechtigd het Algemeen AdvertenUc-Bnrean A. DE t,M
HAK An., N.l. Veerburgw»! 960, Amsterdam.
Bij deze courant behoort een bijvoegsel,
De opgaaf van don spoordienst komt in
dit nommer voor op de gebraikelijke
plants.
Op gevaar af van het verwjjt te moeten
hooren, dat ik «oude koeien" uit de sloot haal,
(waartoe zit men trouwens anders aan den
waterkant?) moet ik mjjn lezers weder op
nieuw met de «oesterkwestie" bezig houden.
Eon nieuw seizoen is weder in aantocht;
wat dit te beteekenon heeft, kan alleen de man
van zaken beoordeeien, die reeds herhaalde
malen met het wel en vooral met het wee der
oestercampagne heeft kennis gemaakt.
Toch zjjn er kwesties, die zich voordoen,
waarover ook de leek kan mede praten, o. a.
die welke in betrekking staan tot den staat
van zuiverheid, waaronder het product ge
kweekt en verzonden wordt.
Dat uit een ongeval het goede kan geboren
worden, is ton opzichte van de Zeeuwsche
oesterteold ontwijfelbaar gebleken sedert de
ramp van October 1906 heeft men de hand
aan den ploeg leeren slaan.
Vele kleineie misstanden op hygiënisch
gebied zjjn sedert uit den weg geruimd en
onze kweekers hebben leeren inzien, dat iedere
misstap, door een hunner begaan, zich wreekt
op allen. Het gemeenschapsgevoel heeft zich
zoo doende dermate ontwikkeld, dat allen
geheel vrjjwillig samenwerken met het Btreven
der Regeering om in de Schelde en aan hare
oevers oen toestand in het leven te roepen,
die aan do eischen der hygiëne voldoet en haren
toets kan doorstaan.
Van de middelen, dio worden toegepast om
dit doel te bereiken, is in doze kolommen,
zoowel nla in andere nieuwsbladen, bp herha
ling sprake geweest maar niet tegenstaande dat
blykt hot telkens weder, dat het publiek nog
zeer slecht daarvan op de hoogte isdat het
zich blind staart op enkole sensatie-berichten
omtrent ziektegevallen na het gebruik van
oesters, die in alle bladen de ronde doen en
meestal bp nader onderzoek bljjken óf van
grond ontbloot, óf schromelpk overdreven te
zpn.
Het is daarom niet overbodig, voor dat de
R in de maand versebpnt, de oesterlielheb-
bers opmerkzaam to maken op de maatregelen,
die hier te lande genomen worden om hen
voor ongeval te beschermen en zoodoende de
vaderlandache oesternpverheid te bevrpden
van don druk, waaronder zjj ton gevolge van
den oesterschrik gebukt gaat.
Bacteriologisch onderzoek.
Sedort ottelpke jaren reeds wordt van wego
het Bestuur dor Visscherjjen op do Schelde
en Zeeuwsche Stroomon een geregeld
systematisch bacteriologisch onderzoek inge
steld naar den toestand van reinheid, waarin
het Scheldewater en de oesters vorkeeren.
Het laboratorium, waar/lit onderzoek wordt
uitgevoerd, is gevestigd te Bergen op Zooi
dat, ofschoon aan het oostelpko uiteinde van
de Zeeuwsche stroomen gelegen, zoowel to
water, als te land door gunstige stoomtram
verbindingen verreweg spoediger te bereiken
is dan oenige andere aan de Schelde gelogen
havenplaats.
Juist in die snelle verbinding ligt een
groote waarborg voor de betrouwbaarheid van
de uitkomsten van dit onderzoek.
De ondervinding toch heeft geleerd dat
onderlinge verhouding der in het water voor
komende bacterieën tjjdens het transport groote
veranderingen ondergaan; in onkele uren heb
ben sommige bacterieën zich met geweldige
hoeveelheden vermeerderd, terwjjl andere in
aantal afnemen, sommige soorten zelfs geheel
verdwpuen.
Het is dus raadzaam het vervoer zooveel
mogeljjk te bekonen tenoinde een zuiver beeld
van den bestaanden toestand te vorkrpgon.
Bergen op Zoom biedt daartoe de meest ge-
«chikto gelegenheid; de in het uitgestrekte
obeervatiegebied genomen monsters kunnen
zonder onderscheid binnen enkele uren reedB
aan een ondorzook worden onderworpen.
Met bescheiden middelen opgericht, ib in den
loop dor jaren deze werkplaats geworden tot
een laboratorium, dat voorzien is van de beBte
en nieuwste hulpmiddelen, die thans voor dit
onderzoek gebezigd worden.
Onder leiding van een bekwaam bacterioloog
worden gedurende het geheelo jaar oesters
water, afkomstig van die plaatsen in hot
stroomgebied, waar gevaar voor verontreini
ging kan bestaan, op hun gehalte aan schade
Ijjke bacterieën onderzocht.
NaaBt het bacteriologisch heeft ook nog een
scheikundig onderzoek plaats, terwjjl door
atroomdrpvingen wordt nagegaan, welke kweek
plaatsen of putten gevaat loopen door toevoer
van onreine stoffen te worden besmet.
Toezicht op de oesterkwoek-
en bewaarplaatsen.
De uitkomsten van hot hiervoren omschreven
onderzoek dienen als grondslag voor de maat-
ogelen, die door hot vissohorpbestuur worden
genomen ter bevordering van de zuiverheid
van de oesters, welke in consumptie worden
gebracht.
Zoodra op een of ander kweekpercoel gevaar
voor onreinheid wordt geconstateerd, wordt
Ait den betreffenden belanghebbende medege"
deeld en hem aangezegd de verzending van
daarop voorhanden oesters te staken. De
oesters kunnen daar dan bljjven liggen tot
het gevaar voor besmetting geweken is, of
wel zjj worden opgevischt en in overleg met
en onder toezicht van bet bestuur vervoerd
naar zuivere terreinen of putten, alwaar zp
buiton aanraking met andere oesters gedurende
minstens drie weken in quarantaine verbljjven.
Indien daarna door een hernieuwd onder
zoek de zuiverheid der oesters wordt geconsta
teerd kunnen zp ter consumptie naar de
expeditie-putton worden overgebracht.
Het toezicht op de putten heeft op de zelfde
wjjze plaats.
Dezo zpn grootendeols gelegen aan den
laten wal in de nabjjbeid van de haven,
aar de visschersvaartuigen thuis bebooren.
In hunne onmiddellijke omgeving heerscht een
min of meer groot verkeer, tengevolge waar-
do kans op vervuiling en toevoer van on
reine stoffen in den regel grooter is, dan op de
kweekperceelen, waarover dagelpks honderd
duizenden kubiekmeters water circuleeien.
De toestand van reinheid waarin de oester
putten verkeeren, vereischt dus in booge mate
de aandacht van het sanitair toezicht, dat
hier onafgebroken en met nauwgezetheid plaats
heeft.
Daartoe beschikt het bestuur over oen uit
gebreid politie-personeel.
Een vloot van 12 zeil vaartuigen en 1 stoom-
vaartuig waakt voor de prompte naleving dor
voorgeschreven quarantainemaatregelen, wier
overtreding zware contractueele boeten tenge
volge heeft.
Het talrpke personeel is vrjjwel instaat het
bestuur op de hoogte te houden van den clan-
destinen handel in verdachte oesters en van de
pereeolen of putten, waarheen deze worden
vervoerd. Als «verdacht" worden beschouwd,
zoowel de oesters die gevischt zpn op perceelon,
welke gevaar loopen door afvalstoffen te wor
den verontreinigd, als oesters wier herkomst
in het duister ligt, omdat zp door middel van
Btrooperp of op andere niet voor openbaarheid
geschikte wpze verkregen zpn.
Rechttpdige waarschuwing heeft reeds rneni-
gen bona /ide-kweeker voor den aankoop van
verdachte waar behoed. Het opkoopen van
onrechtmatig verkregen goed on daarmede het
Btrooporsbedrpf wordt tevens op deze wjjzo
gevoelig belemmerd.
Gedurende hot tjjdperk, dat de oestervor-
zendiDg plaats heelt wordt door daartoe aan
den wal gedetacheerd personeel voortdurende
controle uitgeoefend op don toestand van
reinheid, waarin de putten en pakloodsen ver
keeren.
Doordrongen van do groote belangen, die
hier voor hare burgers op het spel staan,
hebben de besturen der gemeonten, waarin
oesterteelt een min of meer belangrijke tak
van bedrjjf is, bp politieverordening de maat
regelen voorgeschreven, die ter bevordering
van reinheid op de expeditie-terreinen en
hunne omgeving in acht moeten worden ge-
In aanmerking genomen, dat een gemeente
veldwachter ten plattelande niet altjjd r.oo
doortastend kan optreden, als eigonlpk behoort,
moet worden erkend, dat in het algemeen do
voorschriften der gezondheidspolitie vrjj goed
worden nageleefd.
o gemeente Tholen neemt in dit opzicht
een buitengewone positie in; zp is in het
bezit van eenige putton, wier inrichting in
don laatsten tpd geheel herzien is overeen
komstig do hygiënische voorschriften, die daar
voor zpn gegeven.
Een speciale verordening regelt het gebruik
der putten en hetgeen door do huurders moet
geschioden om de roinheid te handhaven, niet
alleen van do putten, maar van de gehecle
omgeving.
Bjj nalatigheid kan het huurcontract door
het dageljjksch bestuur onmiddellijk worden
opgezegd.
Certificaten van onbesmetheid.
Deze vormen den laatsten schakel in het
verband der genomen maatregelen van be
veiliging.
Aan ieder, wiens kweekplaatsen en putten
aan de gestelde eischen van reinheid beant
woorden, kunnen op zpn verlangen van Be-
stuurswege certificaten worden afgeven, waar-
uit bljjkt, dat de door hom geleverde oesters
afkomstig zpn van terreinen, waaromtrent op
grond van langdurig en geregeld voortgezet
bacteriologisch en plaataelpk onderzoek kan
worden getuigd, dat hunne ligging geen go-
vaar oplevert van besmetting door rioolvocht
of andere schadeljjke afvoerstoffen.
Hp, die voor het uitreiken van certificaten
in aanmerking wenscht te komen, moet zich
daartoe bjj het Bestunr der Visscherjjen jaar-
Ijjks vóór 1 Augustus aanmelden. Na dien
datum is de geleggnheid tot aanmelding ge
sloten wie dit dns verzuimt, komt voor de
volgende oestercampagne voor geene certifica
ten in aanmerking.
Alvorens de certificaten aan hem worden
uitgeroikt, onderteekent de bolanghebbende
oene overeenkomst, vaarbjj hp zich, op straffe
van hooge contractueele boete, voor iedere
overtreding daartoe verbindt tot 31 Juli d. a.
v. geen oesters te verzenden, dan die afkom
stig van terreinen, welke door het Bestuur zjjn
goedgekeurd; geen oesters te koopen dan van
personen, waarvan bjj zich door overlegging
bp de levering overtuigd heeft, dat zjj bevoegd
zpn certificaat te voeren, en eindeljjk bjj iedere
oesterzending minstens éón certificaat te voegen.
De belanghebbende verbindt zich voor eeu
goheel jaardaarentegen is het Bestuur bevoegd
de overeenkomst ten allen tjjde op te zeggen,
wanneer in den toestand van zuiverheid zich
ongunstige wjjzigingen mochten voordoen of
de gestolde voorwaarden niet behoorljjk
mochten worden nageleefd.
Ook kan het voorkomen, dat de uitreiking
van certificaten tjjdeljjk wordt geschorst, b. v
indien gevallen van besmettoljjke ziekte voor
komen in het gezin van den kweeker of m dat
van iemand, tot zpn personeel behoorondi-.
De certificaten worden steeds slechts uitge
roikt voor de looponde maand en zpn slechts
geldig voor de zending waurbjj zp bebooren en
waarvan merk en datum van afzending aan
het hoofd van het certificaat worden vermeld.
Zoodoende kan do kooper zich steeds over
tuigen van de verschheid der koopwaar en van
de zuiverheid van herkomst.
Dit geldt niet alleen voor den koopman,
maar even zoo goed voor ioderen particulier,
die, alvorens oeBters bp don winkelier te be
stellen, zich do zekorheid verschaffen wil, dat
hp geen gevaar loopt dit genot met ongesteld
heid to bokoopen. Kan in 't geheel geen eer
tificaat of slechts oen van ouderen datum
worden vertoond, dan doet hjj verstandig de
bestelling achterwege te laten. Het genot van
oesters, die niet yersch zpn, kan even schade
lpke gevolgen hebben, als dat van oesters van
onzuivere herkomst.
bljjve echter daaraan indachtig, dat
het certificaat alleen en uitsluitend zekerheid
verschaft omtrent de zuiverheid van herkomst
eu vau de behandeling der oesters tot dat
rzending daarvan plaats
heeft.
De behandeling tpdens het vervoer en ten
huize van hem, die de oesters in het klein
verkoopt, ontsnapt aan de waarneming" Tfin
de autoriteiten in Zeelanddaaromtrent ver-
Bchaft het certificaat niet de minste zekerheid.
De particulier moot dus zelf overwegen in
wolken detailist hjj voldoende vertrouwen
meent te kunnen stollen, wat reinheid van
behandeling der koopwaar betrctt.
Dezo laat in hot buitenland, mot name in
Belgie, dikwjjls zeer veel te wenscben over.
Hier te lando bestaat in dit opzicht, dank zjj
do goede gewoonte om bjj het opdienen de
oester vast ia den onderschelp te verlangen,
minder gevaar.
liet eischen van vertoon van het bjj do
zending behoorende certificaat kan daarom
aan den Nederlandschen consument wel geen
absolute, maar dan toch zeer groote zekerheid
verschaften.
Het certificaat is een geducht wapen tot
handhaving van de goede orde op hygiënisch
gebied intrekking daarvan tpdens het seizoen,
staat vrpwel gelpk mot gedwongen stopzetten
der verzending met al zjjne voor den betrokken
kweeker nndoclige oeconomischo gevolgen.
Hoe meer dus hot publiek door navraag de
certificaten toont te waardoeren, hoe meer het
de in 't bolang dor volksgezondheid genomen
maatregelen helpt bevorderen.
A q u a r i u
«Ziet gjj dien heldenstoet, mjjn zoon
Zoo vraagt eerstdaags de vader, wiens hait
zwelt bjj 't aanschouwen der dapperen, ge
reed zieh in to schepen naar Venezuela om de
nationale eer te wreken, aan zjjn telg.
En al» deze bjj dien aanblik vraagt, wie zpn
dat, vader dan antwoordt hp vol trots
Dat, mjjn zoon, is de elite van hot Neder-
landsche volk, bestaande uit wie gehoor gaven
aan de roepstem van de Nederlandsche Stemmen,
orgaan van do groote Nationaal-Historische
Partij. Het blad vroeg slechts een naamkaartje
als bewjjs van instemming met zijn patriotiscbo
ontboezeming. Maar toen het bleek, dat Cas
tro ongevoelig wus voor kaartjes en de Neder-
landscho Regeering toonde af le stammen van
het jongste kind van Jan en Jannetje, van
Jan Salie, toen, mjjn zoon, bood men zich aan
in eigen persoon.
En nu scheept deze heldenschaar zich in om
Castro on zpn Venezolanen te toonon, dat
Jan Geurmaker nog leeft.
Voorop gaat het hoofdbestuur der partjj
neem je pot af, m'n zoon gevolgd door do
redactie van de Stemmen en de leden.'
De schare is helaas klein, maar bezield met
den heldenmoed David's, toen hjj optrek tegen
Goloath den Filistjjn.
En na hem komt in bonte rp do verdere
elite dor natie, het keurkorps, de room van
room mannen, vrouwen, kinderen bezield
door het vurige woord van de redactie der
grijsaards die den leunstoel verlic-
heldenmoedors, die haar huishouding
vaarwel zogden, kinderen, die openlpk de
Leerplichtwet overtreden, in hun diepste inner-
ljjk gevoelend, dat de verdediging van de Eer
des Lands tegen don Iaatdunkenden aanrander
it hoven de Wet."
Wat is dat, de elite, vader
Dat, mjjn zoon, daartoe behooren alleen
zjj, die niot-rndicaal zpn."
Als die elite nu maar niet zeeziek wordt.
te buigen, niemand zou hom bjjna 79 hob-
bon «gegeven" als hjj over het Binnenhof
kwam aangestapt mot de portefeuille onder
den arm, 's zomers van do «Twee Steden",
s winters van het villatje nftn den Badhuisweg
(van 't jaar gesloopt), waar hjj dan vorbljjf hield
Alleen winterde 't van leeftpd on seizoen
dan wel eens onder 't puntje van zjjn neus.
In den dageljjkschen omgang vriondeljjk-
zakeljjk. Beslist van oordeel en van sprekon.
Zonder veel praatjes. Een heel vimpol Christen
zonder uitstalling van vroomheid. «Slecht en
recht." Een ouderwetech aangelegde geest, tuuar
open voor de eischen van den jongeren tjjd.
In de Kamer een van degenen, die stemmen,
niet spreken. Trouwe Kuyperiaan, een Petrus
onder de Kuypor-fractio. Alijjd op 't appèl
als er stomplicht was te vervullen voor zjjn
groep. Dan hoorde men in oen duideljjk «voor'*
o( «tegen" zpn geluid dat anders alleen
vernomen werd tjjdens dat jaarljjksche kort
stondige presidium.
Een zwjjger. Toch een figuur, die heengaat
uit de Kamer."
Zpn opvolger als nestor? Ook al zoon kras
se jongeling, zoo'n jeugdige ouderling F
Lieftinck, die 8 Juni 73 is geworden.
Dat zjjn me nog eenB «oudjes"
Bjj kon. besluit ia aan Th. H. de Meester
directeur der Stoomvaartmaatschappij Zeelandt
wonende te Middelburg, verlof verleend
tot het aannemen vaD het ridderkruis 3de kl. d< r
Konrakljjko Kroonorde, hem door Z. M. den
Duitachen keizer, koning van Pruisen, ge-
schonken.
De muziekuitvoering, die Vrpdagavond
door het Middelburgscli Muziekkorps op het
Molenwater alhier gogeven en door mooi
begunstigd werd, was druk bezocht. Van
de stoelen rond do tent waren er 374 bezet.
Het programma voldeed bjjzondor en het
publiek toonde zich zeer dankbaaT. AIb toe
gift kreeg men den Sca/iós-marsch.
«Daartegen is ze ingeënt, m'n zoon
Ik bedoelhmhet lezen der Stem
men heeft ze al zeeziek gemaakt."
Aldus neemt de Nieuwe Arnhcmsche Courant
een loopje met de dwaze oproeping van het
meergenoemde Nationaal Historisch orgaan.
En hot is ten volle verdiond
Nu do heer J. van Aipnen, anti-revolution-
nair afgevaardigde voor het district Ommen,
zjjn ontslag zal nomen als lid der Tweede
Kamer, wjjdt de hoefijzer-correspondent van
het Handelsblad aan dien nestor van ons
Lagerhuis eenige zeer waardoerende woorden.
Zpn vrioadeljjk ouderwotsch gezicht zullen
wjj dus niet meer in de Kamer terugzien zoo
schrjjft hp zpn ernstig luimige oogon zulle»
wo niet moer, heldor en vast van blik, de zaal
zien rondkjjken. En in het uiterste uithoekje
van de rechtorzjjde zal zjjn zwarte kalotje niet
meer duisteren in de schaduwen tusschcn bank
en wanden.
Wol ziehier een arbeider, die zpn rust ver
diend heeft. Bjjna 79 jaar hp wordt het op
1 December van dit jaar dat is een leeftpd'
waarop men zpn emeritaat als politicus wel
nemen mag.
Toch zal niemand, dioden schoidendon nestor
kende ot zelfs maar waarnam, ontkennen dat hp
zonder de ziekte, die hem onlangs trof en die
hem bljjkeljjk hard heeft aangegrepen, gerusteljjk
had kumien bljjven zitten. Waarljjk, er zjjn jon
geren in de Kamer, niet zoo wakker van geest
en fiks van Ijji als deze grpsaard- Als hjj las,
als hjj jaarljjk8, na 't zomerreces, tpdoljjk den
presidialen zetel in moest nemen en een getnoc-
deljjk speechjo aflas op dion rafeligen dreun toon,
die iets had van het voorlezen van een school
kind en van het voorzeggen van de psalmverzen
door don domineo voor het ziDgen dan, ja
dan. brilde hjj, anders nooit. Hjj ziet op straat
uitstekend, herkent u van den eencn kant
van 't Binnenhof tot den anderen. Ook zjjn
gehoor is nog heel goedmen hoeft in een
gesprek niet luid te praten om door hem
te worden verstaan. En kopen, loopen 1
Zoo vaat en stevig van stap en zoo rnonteï
van gang! Zpn rug mosht ietwat beginnen
Uit Vlissingen.
Het Italiaansche opleidingsschip Elba, dat
31 dezer te Antwerpen wordt verwacht, zal
de volgende week een bezoek aan deze haven
brengen.
Den heer P. J. F. Terwoert Sr., secretaris
der gemeente Koudekerke, zal tegen 1
Januari a. s. eervol ontslag uit dezo betrek
king aanvragen.
Te Oud Sabbmge, gemeente Wol f aart s-
d p k, heeft des nachts een brutaio hand de
ramen en de kozjjnen van het huis, bewoond
door G. Cornolisse, met kootteer besmeerd.
Bjj kon. besluit 1b benoemd tot ambte
van het O. M. bjj do kantongerechten in
het arrondissement Zien kzee, standplaats
Zierikzee, mr F. F. Viohoff, advocaat en pro
cureur werkzaam ten parketto dor rechtbank
te 's Gravenbage.
De 100ste algemeene vergadering der
Maatschappij van Bouwkunst zal dit jaar, zooals
reeds is gemeld, te Zierikzeo gehouden
orden. Aan dezo vergadering is eono oxeursio
door Dordrecht, Zierikzee en Brouwershaven
verbonden.
Do St Ct no 197 bevat de statuten der
Coöperatieve Boerenleenbank te Het Zinuj
geinoente Z jj p o.
Door het college van kerkvoogden en
notabelen der Ned. Serv. geineento te Bres-
ken s is, naar aanleiding van een aanvraag
van bet gemeentebesturn- tot het afstaan van
de korkeljjke gesloten begraafplaats tot het
bouwen eener openbare school, beslotén oen
referendum uit te scbrpven.
Daaraan zulten alle hoofden van gezinnen
en daarmede gelpkgestelden kunnen deelnomen.
Met die volksstemming beoogt mon niet eon
uitspraak te laton doen over het afstaan van
den grond als zoodanig, maar een zich uit
spreken van do ingezotenon over hot beginsel
van hot laton ruston der graven. Br. Irl.
Visscherij.
Naar aanleiding van bet indortjjd aan het
Bestuur dor Visscherjj door vele pachters in
gediend verzoek om kwjjtschelding of vermin
dering van de op 1 Mei jl. verschenon pacht
sommen, werd requestranten bericht dat zp
tot 15 October a.s. in do gelegenheid worden
gesteld do op 1 Mei jl. verschonen nog niet
I betaalde pacbtBommen zonder bijbetaling van
I rente aan te zaiveren.