K". 19»
181* Jaargang.
Zaterdag
22 Augustus.
Hlddelbarg 21 Augustus.
Sprokkelingen.
Benoemingen enz.
Oil Stad en Provincie.
130«.
middelburgs™ courant.
Deze courant verscbynt d a g e 1 y k met uitzondering van Zon- en Feeitdagen.
Prye per kwartaal zoowel voor Middelburg all voor alle plaatsen in Nederland franoo pp. f2.
Afzonderlijke nummer» kosten 5 cent.
Therm, albiei en tel. weerbericht van het K. N. Met. lnatit. te Bilt.
21 Aug. 8 u. vm 66 gr., 12 n. 74 gr., av.4 n 72 gr. Hoogste bnrom. «tand 767.6 te Horta,
laagste 750.9 ie Scilly.— Verwachting tot den avond van22Aug. matige tot krachtige meest
Z.W. wind zwaar bewolkte lucht, wellicht reeds heden onweer of regen, daarna afkoeling.
Advertentiün: 20 cent por regel. Bij abonnement veel laget. Geboorte-, dood-
alle ander* familieberichten en Dankbetuigingen van 17 rogels f 1.50; elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letten naar de plaats, die zy innemen.
Tot do plaatsing van ad verton tión en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, botroffonde
Handel, Nijverheid 61 Geldwocon, is gerechtigd hot Algemeen Advertentie-Buren* A. DE LA
NAB An., N.Z. Veerburgwal 266, Amsterdam.
Te '«Uraveuhage overleed Donderdag
aan de gevolgen van de bekomen kneuzingen
by het bekende ongeval met de tram de beer
P. Louwerse.
De overledene, 23 Januari 1840 te Oost-
Souburg geboren, is meer dan 30 jaren by
het ondernjjs werkzaam geweest, het laatst in
de residentie.
Een toenemende hardhoorigheid deed hem
nu ongeveer 15 jaar geleden zjjn taak neer
leggen. Ook ouidut bjj zich geheel wilde wyden
aan zjjn arbeid als schrijver voor de jeugd.
Hy toch was vooral bekend als auteur van
kinderboeken. Hy schreef onder meer Vlis-
tingen in 1572, De oude Veenscliipper, De schip-
persjongen, Overwintering op Nova Zembla enz.,
benevenB vele bjjdragen in proza en poezie in
maandschriften en jaarboekjes.
Hg was medewerker aan de Kinder-Courant
en redacteur van Voor 't jonge Volkje.
Kort vóórdat het ongeval hem op het ziek
bed wierp, ving Louwerse nog aan met het
•chrjjven van een kinderverhaal, dat zeer
waarschgnlgk. nu, na zijn dood, nog in druk
zal verschynen en met groote opgewektheid
nata by nog kort geleden de bewerking van
•en nieuwe uitgave zjjner Vaderlandsche geschie
denis vow de jeugd ter hand, een werk dat ook
in niet geringe mate tot de vestiging van zjjn
reputatie heeft by gedragen.
Thans mogen wjj, zonder onbescheiden te
zyn, ook wel vermelden dat de heer Louwerse
de Oud Souburger was, die in 1894 by het ver
trek van de Koninginnen na haar bezoek nan
Walcheren God Zegen' je in Walchersch dialect
dichtte, dat in de Midd. Crt. van 27 Augs. van
dat jaar werd opgenomen.
Ook waren van zyn hand de dichtregelen
in 't zelfde dialect vóór en na de komst in
Zeeland van de Koningin en Prins Hendrik
in Sept van het vorige jaar God segene die
tweevoorkomende in ons blad van 12, en Om
7 Ontouwen ia de Midd. Cl. van 18 September
1907.
De overledene, bescheiden als by was, ver-
zooht destyds zyn naam niet te vermelden
maar thans meenen wy hiervan wel melding
te mogen maken,
Het is om die aangename betrekking, waarin
hy tot ons blad hoeft gestaan, en omdat by
een ZeSuw was die zooveel verdiensten heeft
gehad voor de opvoeding van de jeugd en
van het algemeen, dat wy op deze plaatB uit
voerig hom willen gedenken.
De heer W. do Vletter, hoofd eoner gemeente
school te 'a Gravenhage, wjjdt in liet Vad.
aan den overledene de volgende regelen
»Louwerse, onze vriend Louwerse is van
ons heengegaan.
Onze vriend, want wie stelde hem niet hoog,
den man, die zoovele jaren tot onze kinderen,
onze leerlingen sprak in oon taal, die misschien
niet altyd hooge kunstwaarde bezat, maar
waar hart in school; die hom deed liefhebben
omdat hy de jeugd lief hadomdat by voor
het kind loefdo-
Maar niet als schryver wil ik hem nu her
denken wel als onderwjjzer, als verteller, als
vriend.
Ach, lang reeds was hg niet meer de zoo
welkome gast in onzen kringzyn hard
hoorigheid deed hem ontslag nemen als on
derwyzer, "bemoeilijkte elk onderhoud met hem
en zoo loefde hg de laatste jaren eenzaam,
alleen voor zyn werk; daardoor ook trof hem
het noodlottig toeval, dat hem bewusteloos
naar het ziekenhuis deed dragon, dat hem op
zyn doodsbed bracht.
Nu is die mond voor altyd gesloten.
Wy, die hem persoonlgk gekend hebben,
we vonden zyn geluid soms wat hard, wat
scherpin 't begin, als men hem pas
hoorde; maar wie hem een poos in do klasse
met zyn leerlingen kon zien, hield dikwgls
den adem in bg dat fijne, teere in zjjn toon,
dat van hart tot hart ging. Eens vertelde
hg voor een zaal vol kinderen van Klein
Duimpje. Enkele momenten werden door kin
deren op een geïmproviseerd tooneel voorge
steld, en zoo kwam het dat heel wat volwas
senen aanwezig waren. >Ik gaf myn pink",
zei een hooggeplaatst persoon, >als ik zoo
vertellen kon," en toen er een ietwat onge-
loovig lachje op myn gezicht verscheen>ik
denk niet aan den vorm, maar daar V hg
wees op zyn hart «d&ardoet hg iets trillen,
dat me wenschen doet weer kind te zyn om
by hom op de banken te zitten.' »Die man
maakt jo nan 't huilen door zyn stem", zei een
moeder bg oen andere gelegenheid.
Op een jaarvergadering aan de Wykerbrug
las by ons voor bot Dagboek van zijn oud-oom
Voor do juistheid van dit opschrift durf ik
niet instaanwel weet ik hoe bg, waar bg
«een onderwjjéer van dezn euden stempel, die
zyn hart gaf aan zyn school", vergeleek met
den onderwgzer-ambtenaar van later, allen
aan zyn lippen boeide, maar vooral hoe hg de
vergadering ontroerde door een versje dat
hg zingend voordroeg.
Ily gaf zich geheel aan zyn leerlingen. Ik
vond wel eens wat overdrevens in de onder
schriften van de opstellen der kinderen: drie,
vier regels met roode inkt, in zyn eigenaardig
schrift gaven den indruk van het gemaakte
werk. Ik trok de schouders even op. Ik heb
er nog spjjt van.
«Vindt u het niet goed
«Ik dacht of je den tgd niet nuttiger
besteden kon
»Ocb, ze hebben 't zoo graag en ik heb 't
voor ze over, en danik hoor zelf ook niet
gaarne alleen aanmerkingen."
Nu, opbouwend was zyn critiek kunnen
bewust makend.
Kinderachtig dat»ik hoor zelf ook niet
gaarne alleen aanmerkingen
Wie van ons zou, zoo alios van hem open
baar werd, niet een kind bljjken In hoeveel
opzichten zyn we het allen te weinig
Hy wenschte steeds erkenning van goede
bedoeling, geen lof.
Toen hy eens voor een bezoek van Konin
gin Sophie aan de school zeer aardige versjes
gemaakt had en de burgemeeater hem aan
H. M. wilde voorstellen, zei hy «Waartoe.
Dat men ze goed vindt, is my genoeg" Toen
do leerlingen van de school een door hem
geschreven tooneelstukje gespeeld hadden en
ze hem een eigen gemaakten krans wilden
aanbieden, weigerde hg op het tooneel te
komen. «Laat ze me liever als ik alleen beu
een hand komen geven". Dat was echt Louwers.
Wat heeft hy dikwyls gelegenheidsversjes
voor my en anderen geschreven. Menigmaal
stonden we verbaasd over zyn vaardigheid.
Zoo gevraagd, zoo gereed, was het, als hy
hart had voor de zaak, die het gold; maar
dan ook: «Laat er myn naam maar buiten,
als 't voor je doel maar goed is." Dat weer
echt Louwers.
Zeker, veel van wat by schreef, zal te
licht bevonden worden op de letterkundige
markt. Wie genoodzaakt ie, deels van zyn
pen te leven, kan niet altyd angstvallig
wezen by 't geen hy aan de pers levert;
LouwerBe heelt heel wat geschreven dat
ouderen gelukkige dagen uit hun jeugd her
inneren zal en menigeen zal by hot vernemen
van zyn dood 't moeten uitsprekenbjj was
een goed maneen man met een «hart van
goud."
Ook wy mogen getuigen van zyn eenvoud
en van zyne goedheid en harteljjkheid.
Sedert wjj met den beer Louwerse in aan
raking kwamen, ontvingen wy meer dan een
maal een brief, die daarvan zoo welsprekend
getuigenis aflegde.
Het is een te ernstige zaak om daarvan een
grap te maken maar anders
Daar heeft nu waarljjk de redactie van de
Nederlandsclie Stemmen, Nationaal Historisch
Weekblad, het strydros bestogen, het zwaard
in de hand genomen en staat zjj op het punt
tegen Venezuela op te rukken.
Eigenlyk gelooven wy niet dat de heeren
zeiven daaraan zullen meedoen.
Maar de krijgstrompet laten zy toch hooren.
Dat is voor hen zeiven veiliger.
En zy verlangen nu dat ons land zich niet
latbartig toone tegenover den «smaad, onze
vlag aangedaan;" dat aan de kust van Vene
zuela het gedonder van het Nederlandsche
geschut zal weerklinken.
In die richting moet de Regeering gestuurd
worden.
De stommen voor vrede en nog eens vrede
moeten worden gesmoord.
Aan Jan Salie, «Jan Salies en Jannetjes
jongste kind" moet het zwygen worden op
gelegd.
En nu wil de redactie daartoe een volks
beweging in hot leven roepen.
Wy kopen van harte dat die beweging in
haar begin worde gesmoord door gebrek aan
sympathie by ons volk, dat verstandiger zicb
moge toonen dan de opgewonden heeren van
hot Nationaal Historisch Weekblad met hun
«konwo drukte", zooala die terecht wordt ge
noemd.
Wy verheugen ons in hot bezadigd optreden
der Rageering.
In ons nomrner van 31 Juli schreven wy
reeds
«Er is thans gelegenheid te overwegen in
boever de kwestie of de kwesties mot Vene
zuela ook onderworpen kunnen worden aan
oene scheidsrechtelyke oplossing
Een oorlog dient zooveel mogelyk vermeden
te worden. Niet alleen omdat die veel geld
kost, want erger nog zyn de menschenlevons
welke zulk een atrjjd zal vergen, maar ook
uit beginsel dat een land als het onze, waar de
Vredesconferenties bjieenkomen, het voorbeeld
dient te geven zich to onderwerpen aan zulk
een uitspraak.
De hoofdzaak bljjft toch betgeon gebeurd is
met een paar Nederlaudsche vaartuigen die
beschoten, aangehouden en opgebracht zyn.
De groote vraag is maarzul president
Castro met zulk een uitspraak genoegen ge
nomen
Herinneren wy ons goed, dan heeft hy nog
niet lang geleden geweigerd zich aan de uit
spraak van zulk een scheidsgerecht te onder
werpen, of een uitspraak daarvan gewraakt.
Maar niets veranderlijker dan een mensch,
en vooral een zonderling en onberekenbaar
man als het hoofd van Venezuela.
In elk geval dient, vóór men tot het uiterste
overgaat, in die richting een stap te worden
gezet.
Er is hier voor het Haagsche hof van arbi
trage werk te verrichten overeenkomstig zjjn
roeping en zjjn plicht."
Het ligt dus voor do hand dat wjj voor het
idoe der redactie van de Nederlandsche Stemmen
allerminst iets gevoelen.
Wjj sluiten oub daarom geheel aan bjj het
protest tegen haar plan door andere bladen.
Pikant is wat de Arnh. Crt. schryft, en wel
«Neen maar, wat zal er nu gaan gebeuren
Boud nu je hart vast, als eens velen van
hunne stemming mochten doen blyken 5
Ons compliment aan de redactie van Neder
landsche Stemmen, die zich op zoo allernaïefste
wjjze bolacheljjk wiBt te maken.
De bnitenlandsche bladen scharen zich in
de kwestie met Venezuela beslist aan onze zjjde.
Sommigen uiten de verwachting dat van
deze gelegenheid gebruik zal worden gemaakt
om tot eene algomoone regeling der niet opgo-
losle moeilijkheden te gerakenen de Times
schrjjft aan het eind van een opstel onder het
opschriftAlweor «president OaBtro"
«Roosevelt heeft altyd bepleit wat bjj, in
een vermaarde boodschap noemdeeen behoor
lijke politiedienst voor de wereld.
Politiedienst is bard noodig in Venezuela,
en indien de Nederlanders iets in die richting
kunnen doen, zonder inbrouk op do Monroe-
leer te maken, zal het overige Amerika, even
als de rest van de «barbaren", hun slechts
welslagen toowenschen bjj dit hoogst noodige
werk".
Nederland en Venezuela.
Men beweert dat, mocht het bericht juist
zyn dat de Gelderland bjj de haven van het
eiland Aruba nan den grond geraakte, ge
noemde bodem daardoor toch niet de minste
schade zal beloopen hebben.
Onze uit Caracas vertrokken ministerresident
in Venezuela, de heer J. H. de Reus, wordt
Zaterdag of Zondag te 's Gravenhage verwacht.
HOKTE MEDEDEEUNOEN
VERGADERINGEN.
Te Arnhem is Donderdag de llealgemeene
vergadering gehouden van den Bond van
Vrouwelijke Verloskundigen in Nederland.
Bljjkens het jaarverslng telde de Bond op
31 Dec. 1907 250 leden, plus de leden der
afdeeling Zeeland, waarvan geen opgave
was ingekomen.
Aan den Bond, die zyn tienjarig bestaan
herdacht, werd door de feestcommissie een
vaandel aangeboden.
Bjj kon. besluit
ia benoemd tot lid van bet Hoog Militair
Gerechtshof inr. U. J. M. Tyssens, thans
rechter in de urrond.-rechibnnk te Dordrecht;
is aan A. L W. van Dobbon, op verzoek een
oervol ontslag verleend uit zjjnc betrokking
van notaris te Utrecht;
is benoemd tot vertegenwoordiger van de
Regeering op het van 7 tot II October e. b.,
te Weenen, te houden derde internationale
congres voor krankzinnigenverpleging J. vnu
Dovonter Sz., arts, inspecteur voor het Staats
toezicht op krankzinnigen en krankzinnigen
gestichten, te Amsterdam
is aan don hoofdcommies der telegraphiu
H. Vizjévene, op verzoek, als zoodanig eervol
ontslag verleend
is do commies der telegrapkie 2 Je kl. J. Bos
bovorderd tot commies der telegrapkie 1ste kl.
is aan den directeur vau het postkantoor te
Zutphen, G. Bruch, wegens lichaamsgebreken,
op verzoek, als zoodanig eervol ontslag ver
leend.
Bjj resolutio van den Minister van Koloniën
is G. Duyfjea, myningonieur, gesteld ter be
schikking van don Gouverneur van Curasao,
om te worden belast met het instellen van
een voorloopig onderzoek naar de vindplaat
sen van delfstoffen in die kolonie en naar de
geschiktste wjjze van exploitatie Uier mjjnen.
Met ingang von 1 September a.s. is be
noemd tot inspecteur van politie 2e klasse
alhier do hoer B. D. Fabius, adjunct
inspecteur van politie te Leiden,
Heden morgen om 6 uur vertrok per
extratrein naar de legerplaats bjj Harskamp de
lichting 1908 Van het 2e bataljon 3e reg. in
fanterie alhier in garnizoen en hei 4e ba
taljon uit V1 i s s i n g e n.
Wjj meldden reeds dat Donderdag onze
stad een druk bezoek had van vreemde
lingen.
Ter aanvulling van dat bericht mogen wy
wel melden dat het zoo fraai gerestaureerde
huis De Gouden Zonne niet weinig de aandacht
trok en de eigenaar ervan, de heer F. Heesling,
niet alleen daardoor eer tan de, voor hem zoo
kostbare herstelling heeft gehad, maar ook door
het bezoek, dat na deze dien dag en ook
vorige dagen menige vreemdeling aan zyne
inrichting bracht.
Zooals in de tweede editie van odb vorig
nomrner nog kon gemeld worden, hadden Don
derdag jl. op de tentoonstelling >Do opvoe
ding van het kind" te 's Gravenhage de voor
dracht van mejuffrouw Marie Berdenis van
Berlekom over de ontwikkeling van bet muzi
kaal gevoel bjj bet kind, en de zanguitvoering
van het meisjeskoor van Ons Huis uit M i d-
d e 1 b u r g, plaats voor een volle zaal.
Beiden hadden veel succes.
De Hollandsche bladen bevatten omtrent een
en ander het volgende eensluidende bericht
Mej. Van Berlekom woos op den grooton
invloed, die Dalcroze gehad heeft op het
muziek-onderwjjs vooral op het ontwikkelen
van hot individueel gevoel van het kind. Wjj
denken daarbjj aan de muzikale spelletjes,
waarin de eigenaurdige persoonlijkheid van
bot kind zoo uitstekend tot baar recht komt.
Ook weoB zy op zyn invloed op den volkszang.
De volkszang kan alloen veredeld worden door
bet volk het acboone te loeren zingen. Door
het niet gewoon zyn aan het hooren van het
schooBO beBtaat in do harten van de volks
kinderen een leegte, en gretig vangen zy op
het vermoeden van het schoone, dat men ze
geeft.
Een der haar vergezellende meisjes voerde
rytbmische passen uit ter illustratie en ver
duidelijking der door de spreekster aangegeven
methode, en na afloop harer redo zong oen
koor van jonge meisjes van Ons Iluis te Mid
delburg eenige liederen.
Uit het warm applaus der aanwezigen bleek
duidelyk, hoe het auditorium voelde voor dit
werk.
De voorzitter, de heer Ros, dankte de spreek
ster voor haar degeljjke rede en wees er met
een enkel woord op, hoe een kundige leiding
en een warme overtuiging ook onder ongunstige
omstandighedenhier de geringe ontwikkeling
en beschaving van de leerlingen veel Bchoons
bereiken kan.
Uit Ylissingen.
Zaterdagmorgen worden de prinsen George
en Alexander van Griekenland met de nacht
boot aldaar verwacht.
De beer Lehman, consul-generaal van dat
rjjk, zal hen vergezellen.
Men meldt ons uit Domburg:
Woensdag bracht de groothertog van Mecklen
burg, vergezeld van zjjn vleugeladjudant, een
bezoek aan mevrouw Van Yoortbujjsen en
baar echtgenoot.
Do groothertog speelde Donderdagmiddag
tennis op het torrein van den heer Sommerboü.
Heden rniddng zul de prinses van Saksen-
Meiningen de thee gebruiken bjj mevrouw
Van Yoortkuysen.
Do hertogin vun Mecklenburg komt niet naar
deze badplaats.
Of Prins Hendrik naar bier zal komen zoo
als oen gerucht wil is nog zoo onzeker dat
daaromtrent niets te melden valt.
Donderdagavond was er bal op bet paviljoen.
Betr was or niet org druk ton gevolge van het
mooie wee» waarsohjjnljjk en het schoone ge
zicht van den «zeobrand" (lichten der zee).
Op 't oogenblik is allee bier vol en is bet
zeer druk.
s
To S e r oo s k e r k e is in den afgeleopon
nacht de schuur van M. K. door bet onweer
in brand geraakt. Spoedig was de brandspuit
aanwezig om te blusschen, maar door gebrek
aan water kon niet belet worden dal de schuur
en het belendende woonhuis een prooi der
vlammen werden. Het huishouden is voor
oen deel gered. Huis, schuur en inboedel zyn
verzekerd.
Donderdag kwam op den weg van die ge
meente naar Vrouwepolder een motorfiets in
aanraking met een veerowagen, zoodat de bc-
rjjder ernstig kwam te vallen en eon hoofd
wonde bekwam, waarvoor geneeskundige hulp
ingeroepen werd. De dame, die in een achter
aan hangend wagentjo zat, kwam met den
schrik vrjj. De motorfiets was zeer beschadigd
en moest per as vervoord worden. Beide per
sonen kwamon uit Ylissingen.
Bljjkeus de periodieke opgave in de
Kampioen zyn door den A. N. W. B. in do
laatsten tjjd naar Zeeland verzonden weg-
wjjzers voor de navolgendo punten
Bjj Oostkapelleop de splitsing der wegen
naar Aagtekerke—Grjjpskerke, bjj de buiten
plaats Molenwijk
ten Noorden van Biggekerke, waar do weg
van Meliskerke uitkomt op den weg Bigge
kerkeZoutelande
ten Oosten van Meliskerkewaar do weg
van Biggekerke nitkomt op don weg Melis
kerke— Middelburgen in de gemeente Melis
kerke, waar de weg van Aagtekerke (Kloostor-
weg) uitkomt op den weg Meliskerke
Middelburg
ten Oosten van Aagtekerketegenover den
Kloosterweg; en tegenover den weg naar
Domburg
ten Zuiden van 's Heerenboek, op de splitsing
der wegen 's Heerenhoek—Ovezande—Drie
wegen
in de gemeente Driewegenop de splitsing
der wegen Driowegen—Borsselen—'s Heeren
hoek
in de gemeente Ovezandewaar de weg van
Borsselen (Monsterweg) zich aansluit aan den
grintweg 's Heorenhoek—Driewegen aan den
voet van den djjk
in do gemeente Ovezandewaar de weg
van Borsselen (MoDsterweg) zich aansluit aan
den (nieuwe) grintweg 'a Heorenhoek—Drie
wegen, op den djjk
in de gemeento 's Heer Arendskerke op
den djjk tusschon Noord-Kraajjert en West-
Kraajjertpolder, ten OoBton van den Sloedam.
Donderdag herdacht de hoor N. J. Harte
redacteur van de Ter Neuzensche Courant, den
dag waarop by vóór 25 jaar als letterazetters-
leerling in dienst trad bjj de firma P. J. van de
Sande te Neuzen.
In den voormiddag werd hg door de naaste
familie ontvangen in de huiskamer en daar
namens haar en namens het personeel der
drukkerjj toegesproken. Tevens worden hem
een pendule met coupos en een zetel aange
boden. Do voormiddag werd verder ter plaatse
f eestelijk doorgebrachtdes avonds vereenigden
zich allen bjj den jubilaris en werd prettig
feest gevierd.
Het muziekgezelschap De Vereenigde Werklie
den, waarvan de jubilaris voorzitter is, bracht
hem, onder overgroote toeloop van het publiek,
eene serenade met fakkellicht.
Een kapitein on eon luitenant van het
Belgisdbe leger ondernamen Donderdag oen
proefvaart per luchtballon van Antwerpen naar
Bolland.
Door te zwakken wind waren zy genood
zaakt 's namiddags op do hofstede van C. de
Fejjter onder Axel het anker te laten vallen.
Natuurljjk waren er spoedig heel wat nieuws
gierigen om het uit elkaar nemen van den
ballon bjj te wonen, Eenige arbeiders, die
daarbjj bielpon, werden goed beloond. D#