LETTEREN *È!TKUNST.
Verschillende Berichten
Ingezonden Mededeelingen.
LAATSTE BERICHTEN.
i&gaderiogei), «mesne» enz.
BUITENLAND.
leeftijd kinderen worden toegelaten tot do
bijzondere school, wordt alleen gemeld uit
Krabbendjjke (Verseke, Kruiningen) (enkele
malen.)
Als algemeene gevolgen van do vroegere
toelating op de bijzondere scholen wordt ge
meld uit Goes. Krabbendjjke, Nienwerkerk,
Tholen en lost- en WeBt-Souburg, dat, aange
zien de bjjzoniere scholen de kinderen 3 ii 4
mnd. vroeger toelaten dan de openbare, vele
ouders de kinderen om die reden naar de bjjz.
school zenden, daar zo dan vroeger op het
lund kunnen werken.
Bgzondere gevolgen worden gemeld uit Oost
en West-Souburg en Wissenkerke.
Bjj den uitgever J. P. Revers te Dordrecht
is verschenen de tweede druk van Fee, oor
spronkelijke roman door M. van Waldrichem,
schrijfster van Nelly, Makkers enz.
Doze tweede druk van dit interessante en van
hot begin tot het einde op onderhoudende
wjjzo geschroven boek, zal, evenals do eerste,
wol weder zjjn weg onder hot lezend publiek
vinden.
liet hoofdbestuur der Rogelingscommissie
voor het XXXe Nederlandsch Taal-en Letter
kundig Congres verzocht, wegens de vele aan
vragen, de volgonde adressen bekend te makon
Hoofdbestuurprof. dr. L. Knappert, Rjjns-
burgerwog 6c;
Algemeen penningmeesterD. Hartevelt,
Nieuwe Rjjn 64
Commissie voor ontvangstmr. F. R, Croui-
melin, Breestraat 82;
Commissio voor logies C. Leemhorst,
Morschaingol 21
PersbureauG. H. Sjjthoff, Witte Singel 95,
Allen Leiden.
Oscar StrausB, de componist van Ein
Walzertraum, werkt thans aan een komische
opera Thai des Lebens. Rudolf Lothar en Max
Dreyer hebben den tekst geschreven.
Bljjkons een opstel van dr. C. J. Mjjnlief
in Moleschott sterven in Nederland meer men-
schon door verdrinken dan door alle andere
oorzaken van gewelddadigon dood te zamen.
Den dood in hel water vonden gedurende
de jaren 1890—1899 in de verschillende provin
ciën van 23.47 op de 100.000 inwoners tot
10.96. Het hoogste cjjfer was in Noord-Hol
land, hot laagste in Limburg.
In Z o e 1 a n d stiervan daaraan 243 personen
of 11.22 op de 100.000.
De heer P. de Graal!' heeft het eore-
voorzitterschap van den Bond voor Vreemdelin
genverkeer aanvaard.
Naar men verneomt, wordt overwogen,
den 3laten Augustus voor de uitvoering van
den post- on telegraafdienst als een Zondag
te beschouwen.
De fabrieksarbeiders te Goirle bobben
Vrjjdag besloten dat geen wevers behanglinnen
machinaal sullen weven. De Grata, die dat
linnen op die manier wonsclite te laten be
werken, gelastte Zaterdag twoe wevers dit te
doen. Zjj weigerden en toen werden 00 werk
lieden uitgesloten. Zoowel te Goirle als Tilburg
is alles rustig.
De geschiedenis van een huwe-
1 y k in briefopachriften.
WelEd. Heer
Geachte Heer
Waarde Heer
Waarde Henri
Beste Honri
Lieve Henri
Dierbare Henri
Geliefde Henri
Liefste Bruidegom
Mannetje lief
Beste Henri
Henri
Man
Mjjnbeor
Tiran
Er is eonig licht opgegaan over de be
doeling der zonderlinge advertentie in eon
Goudsch blad, waarbjj bekwame inbrekerB wer.
den gevraagd, geschikt om een brandkast, oud
model, te openen.
Een grappenmaker vond tot hot plaatsen
dier advertentie aanleiding in het feit, dat
men ten postkantore te Gouda op een dag
de onhandigheid had begaan de brandkast te
laten dichtvallen, terwjjl de sleutels ervan
daarin waren bljjven liggen. Een paar smeden
trachtten een geheelen dag te vergeefs het slot
te openen. Door het afbreken van het boven
gedeelte der kast kon men eindeljjk de gelds
waarden bereiken.
Wat een menschenkind op dit onder-
maansche toch al niet overkomen kan.
Terwyl een landbouwer in Gouda heel
ambitieus zjjn varkens stond to voeren, kroop
eveneens zeer ambitieus oen rat in des land
bouwers broekspjjp. De boor, een opeenvol
ging van kittelingen voelende, sprong op, doch
hoe hoogor bjj sprong, des te hooger kroop
ook de rat. totdat by eindeljjk hot excelsior
bereikt had on op den boor zjjn zitdcelon troonde
Wat te doen Aan het meest voor de hand
liggende denkt men meestal niet in een wan
hoopstoestand, anders was de eenvoudigste
manier wel geweest de pantalon uit de trekken.
Maar neen, de zoon werd geroepen en met
den stekeltrekker de rat doodgeknepen.
Het Is historisch volgens hot Dagbl. v. Gouda.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
heeft een brutale diefstal plaats gehad in een'
horlogewinkel op den O. Z. Achterburgwal te
Amsterdam, drie huizen van de Spinhuissteeg,
waar zich het hoofdbureau van politie bevindt.
Een man drukte do ruit van de winkelkast
In en rerwgderde zich met een kistje met 15
horloge», Hjj word spoedig nagezet on gevat.
De bewoners van den winkel hadden niets
gemerkt. Zjj werden gewekt toen men den dief
al had gearresteerd.
Te lieverwyk hebben Zondagavond, den
laatston dag van de afgeschafte kermis, ook
rolletjes plaats gehad. Toen een man was
opgebracht, verzamelde men zich nabjj de
politiewacht, de politie tartende tot optreden.
Eindeljjk werd ruimte gemaakt met de blanke
sabel on toen was spoedig do rust hersteld.
'i'e Arnhem verbleef Zaterdag een Duitsch
sprekend paar, een jonge man en vrouw, dio
hun logement hadden verlaten zonder te be
talen on toen in een ander waren gegnan. Toen
de politie hen in het laatste opzocht, trok de
vreemdeling zjjn revolver, die hem echter
ontrukt word. By onderzoek bleek hjj te zjjn.
Walter Alexius, die bekende van zjjn patroon
te Metz 500 M.k. te hebben gestolen (den sleu-
van de brandkast bad hjj nog bjj zich), waar
moe hjj in gezelschap van oen 19-jarig meisje
er vandoor was gegaan. Geld werd niet meer
gevonden, wel oen flescbje sublimaat. Hjj had
de bedoeling, naar hjj verklaarde, zich zelf en
zjjn gezellin van het leven te berooven. Hjj en
zjj weigeren verdere inlichting te geven, waar
om de justitie beiden van erger verdenkt. Zjj
zjjn Zondagmorgen naar het huis van bewaring
overgebracht. Om nader bericht is naar Metz
geseind.
Door de politie te Tilburg is gearres-
teerd een vrouw die bjj een goudsmid aldaar
6 zilveren horloges, 6 gouden en eenige zil
veren ringen had gestolen. Het gestoleno had
zjj gedeeltelijk ten geschenke gegeven, gedeel
telijk verkocht.
De leerling-machinist die, zooals gemeld,
in verband met het ongeluk, den machinist
Vriens Zaterdagavond met den laatsten trein
van M. Gladbach, overkomen, te Roermond in
arrost werd gestold, ia op vrjje voeten gelaten.
De loorling heeft o.m. vorklaard, dat de machi
nist van de treeplank der machine zou geval
len zjjn.
Het onderzoek wordt voortgezet.
In een café te Roermond ontstond Zater
dagavond ruzie tusschen burgers en militairen.
Weldra kwam het tot dadon en een milioion-
huzaar van het 2de regiment aldaar kreeg een
messteek in den onderbuik, zoodanig, dat de
ingewanden er uit puilden.
De vormoedeljjke dader werd onmiddelljjk
gearresteerd. Mode werd in arrost genomen
iemand die aan don dader het mes, waarmoe
deze de verwonding toebracht, zou overhandigd
hebben.
Den verwonde, wiens toestand lovensgevaar-
ljjk werd goacht, bracht men naar de kliniek,
waar do eerste hulp verleend werd.
O n g o 1 u k k en. Te Wageningon ia bjj het
zwommen in het havenkanaal een 15 jarige
jongen verdronken. - Op de kermis teWjjn-
bergen, gemeente Bergh, is Zondagmorgen een
14jarig meisje uit een luchtschommel geval
len. Bewusteloos word zjj opgenomen en naar
huis vervoerd. Haar toestand moet ernstig zjjn.
Te Leerdam ia een 28 jarige man uit Beest
die, toon de trein binnenkwam, nog de rails
wou oversteken, door de locomotief gegrepen.
Do linkerarm werd onder den elleboog afge
sneden, en ook aan hoofd on heup kreeg do
man ernstige wonden. Nadat do eerste genees
kundige hulp was verleend, werd de man naar
het ziekenhuis te Gorinchem vervoerd. -
Onder Delfzyl is een kind in de sloot by de
ouderljjke woning verdronken. Te Groote
geest is een kindje, dat Donderdag onder een
vrachtwagen kwam, overleden.
De stoomboot Ptarmigan, welke Zaterdag
morgen om 4 uren van Antwerpen met be
stemming naar Londen vertrokken was, is op
do hoogte van Liefkenshoek gezonken, na in
aanvaring te zjjn geweest met de Oostenryk-
sche stoomboot Nagy Lajos, welke 's morgens
uit het dok vertrokken was. Laatstgenoemde
boot kreeg twee gaten in do boeg en is op
de reede van Austruweel bljjven liggen.
Bjj deze aanvaring is er ook een Rynschip,
de Eduard, zwaar beschadigdmen heeft deze
nog in een »kil" kunnen omhoog zetten.
Een aantal opgoslotenen in de gevan
genis in Riom hebben Zaterdagavond daar
een muiterjj op touw gezet, en de andere ge
vangenen meegesleept.
's Avonds tegen negen uur begonnen ze een
gewoldig kabaal. Ze weigerden naar bed te
gaan. vereenigden zich in een slaapzaal, en
verzetten zich tegen hun arrestatie door de be
wakers.
Den hoelen nacht bieren ze daar. Een te hulp
geroepen compagnie soldaten bewaakte intus-
Bcben do andere gebouwen.
De klaohten der muiters betreffen voorna
melijk de h. i. te geringe betaling van het
werk dat zjj moesten doen, en de strenge
medische controle. Er is toegezegd dat deze
klachten zouden onderzocht worden, en toen
ia do kalmte teruggekeerd, en konden de op
roerige gevangenon weer naar hun cel worden
gebracht.
Het gerucht dat het een aantal uit de go-
vangenis te Nimos overgebrachte gevangenen
waren goweeBt, die ook dit opstootje haddon
verwokt. is onjuist gebleken.
- To St Cerques-en-Montagno in de Bassos-
)8 is Zondagmorgen tjjdons een kerkdienst
een galerjj ingestort, waardoor 60 menschen
werdon meegesleept. Wonder genoeg is er
niemand gedood en dreigt voor geen der ge-
wondon levensgevaar.
Aan de Franacho kruiser Suffren is by
een oefening in de golf Juan nabjj Cannes
het zonderlinge ODgeluk overkomen dat het
niet alleen de stuurboordschroef verloor, maar
ook den daaraan vaatzittenden schroefas. Het
schip werd daardoor van een gewicht van
40.000 KG. ontheven en is, sterk naar bakboord
overhellende, naar Toulon teruggestoomd.
Zaterdag is uit Havre de Pourquot pas f
naar de Zuid-Pool vertrokken met vele ge
leerden aan boord, onder leiding van den
bacterioloog dr. Charcot. De tocht gaat via
Buenos Aires, waar dr, Charcot afscheid van
;jjn vrouw zal nemen. De duur der expeditie
is op twee jaar begroot. Uit voorzorg iB echter
voor drie jaar leeftocht aan boord genomen.
Een voornaam punt van onderzoek zal zjjn
of de antarctische streek een continent is of
niet, wat vooral van betookenis is voor de
geologen die de ontwikkelingsgeschiedenis der
aarde trachten na te gaan
Ook de kwestie der gotjjon en van den
magnetischon Zuidpool vormen oen punt van
onderzoek.
Deel van de expeditie maken uit een astro
noom, een oceanogrnaf on meteoroloog, een
kuslhydrograaf en eenige andere hoeren dio
zich bezig zullen houden mot atmospherische
chemie, geologie, zeefauna, aardmagnetisme en
botanie. Dr. Charcot zal zich speciaal aan
bacteriologie wjjden.
Zes personen, mannen en vrouwen, waren
Zaterdag te Calais bezig met het verzamelen
van mosselen op een kleinen djjk, nauweljjks
een meter breed en bedekt met glibberigen
plantengroei.
Eensklaps kwam oen golf aanzetten, veroor
zaakt door het voorbijvaren eener pakketboot.
Onder den schok van 't water vielen de zo9
personen in de zee, die daar twee meters diep
iB. Allen verdronken eer men ze ter hulp kon
snellen. Reeds zjjn 5 lyken aan wal gespoeld.
Alleen het lyk van een 14-jarig meisje ont
breekt nog.
Onder de verdronkenen zjjn drie I'arjjzenaren,
die met een pleziertroin waren meegekomen.
Omtront de vorongelukten bjj den brand
op de Amstelland wordt uit Lissabon gemeld
dat bjj de paniek, die ontstond, zes Porto-
geesche passagiers, die in een schuit wilden
vluchten, verdronken.
Een machinist van oen Midland-trein in
Engeland is Zaterdag op zjjn locomotief plot
seling door een verlamming bevangen zoodat
de trein door de signalen liep, die den weg
moesten vrjjhouden voor een sneltrein uit
Londen.
Men koKechter nogbjjtjjds den gevaarljjken
trein op een zjjljjn brongen, juist vóór
sneltrein voorbjj kwam, en inmiddels slaagde
de stoker erin de machine stil te zetten. De
machinist lag hulpeloos en sprakeloos op de
locomotief. Hii was ziek geweest en had voor
het eerst zyn werk hervat.
Het nu goed nfgoloopen ongeval brengt de
gedachte echter op akelige mogelijkheden. Mon
vraagt zich af, of er ook niet iets dergelijks
is gebeurd by vroegere spoorwegongelukken,
die goheol onverklaarbaar bleven, en waarbjj
de machinist gedood werd.
De Berlynache bankier Julius Bloichiöder
hoeft 200.000 mark aan de gemeente ver
maakt voor een fonds, waaruit vacantie-uit-
stapjes voor leerlingon van de gemeentescholen
bekostigd zullen worden.
Maandag is te Dusseldorp de achaakstrjjd
tusschen de heeren Lasker en TarraBch- be
gonnen. De eerste party was een Spaansche
party, die na ongeveer 35 zetten in een voor
dr Lasker gunstige stelling werd afgebroken
de party word correct gespeeld.
Na tien dogen wordt de stryd voortgezette
Af (lochen. Bet voornemen ook te Berlijn een
doel van match te spelen ïb opgegeven.
Te Milaan wil men eene school stichten,
waar men zal kunnen leeren op welluidende
wjjze te lachen.
De Köpenicker.
De kapitein van Köpenick Voigt, aan
wien wel iedereen zjjn gratie zal gunnen, zal
vermoedelyk zyn levensavond in rust kunnen
besluiten. Een ryke dame heeft hem in den
tjjd dat hg gevangen zat, een ruime toelage
verleend en moet hem, van den dag van zyn
invrijheidstelling af, een levenslange lyfrente
van 1200 mk. gewaarborgd hebben. Van vele
kanten heeft men zich ook bereid verklaard,
hem behoorljjk bezigheid te verschaffen, zoo
dat er uitstekend gezorgd is voor den i
die de heele wereld een tjjd lang zooveel
genoegen heeft bezorgd. Hjj is thans 60 jaar.
Het wordt natuurlyk nu weer in de herin
nering gebracht, dat Voigt eigenlyk tot zyn
misdaad gedreven is door het zonderlinge op
treden van do Pruisische politie.
Hy kwam uit de gevangenis met het doel
om door eerlyken arbeid als schoenmaker zyn
brood te verdienen en vond werk. Niemand
had iets op hem aan te merken. Maar de
politie maakte hem, den ontslagen tuchthuis
boef", het leven zuur. Telkens werd hy ge
noodzaakt zyn werkplaats te verlaten, elders
een toevlucht te zoeken. In plaats van den
ontslagen gevangene te helpen in de maat
schappij weder éen plaats in te nemen, werd
hem dit onmogelyk gemaakt.
Toen kwam by eindeljjk op het denkbeeld
door oen stouten zet'genoeg middelen te ver
krijgen, om het vaderland te verlatenbjj deed
zyn befaamden tooht naar Köpenick maar
werd weldra opgespoord en tot 4 jaren gevan
genisstraf veroordeeld, waarvan by nu 20
maanden heeft uitgezeton.
fitlUeWATËB.
te V1 i s i n g e n.
Woensdag 19 Aug. nm, 6.53
Donderdag .20 vm. 7.38
Vrfidng 21 9.01
Zaterdag 22 10.18
te Domburg.
Woensdag 19 Aug. nm. 7.02
Donderdag 20 vm. 7.47
Vrgdag i t 21 (MO
BENOEMINGEN.
Benoemd tot leeraars aan de 11. H. B. school
te Middelburg voor oen jaar de tjjdelyke
leeraars M. van Breen, D. Kruyder en dr H.
in der Vecht.
BEËEDIGD.
Heden is voor het gerechtshof te 's Graven-
hage beëedïgd de heer mr. H. Polvliet als
rechtor-plaatsvervanger by de rechtbank te
Zierikzee.
GESLAAGD.
Te 'sGravenhage slaagde heden voor
het examon acte Fransch 1. o, W. J. Cremer,
te T e r h o 1 o.
HET FLUITEND HAADSLID.
De rechtbank te Breda heeft heden E. H.
M. v. W., 53 jaar oud, leerlooier en lid van
den raad te Roosendaal, wegens het flui
ten tjjdens de zitting van den gemeenteraad,
veroordeeld tot acht dogen gevangenisstraf.
NEDEKLAND EN VENEZUELA.
In verband met het onderhoud van den
Minister van Buitenlandsche Zaken met den
Amerikaanschen gezant Beaupré, mag als vry
zeker worden aangenomen dat geen verzet van
Amerika is te verwachten tegen maritime
maatregelen onzorzyds tegen Venezuela, waar
bjj elke bezetting van Venezolaanscb grond
gebied blyft buitengesloten.
H. M. pantserdekschip Friesland vertrekt 1
September naar Venezuela.
Middelburg.
W o e n a d. 19 Augs. Concert 6e Reg. lnf,
Tuin Noordbolwerk 7 u.
Zondag 23 Augs. Z. A. Concert. Schut
tershof 7u.
Maandag 24 Augs. Rep. Rossana (orkest).
Zondag 30 Augs. Matinée Middelb. Muziek
korps. Tuin Noordbol
werk 21/, u.
Zondag 30 Augs. of 6 Sept. Z. A. Concert.
Schuttershof 7l/i u.
Dinsdag 6 Oct. Voorstelling JVed. Tooneel
verbond. Schouwburg
7u.
Vllssingeu.
Woensdag 19 Augs. en volgende dagen,
Matinée. Badpaviljoen
Wilhehnina 2~4 u.
V r y d a g 21 Augs. Opera-avond. Grand
Hotel 8 u.
Goes.
Zaterdag22Augs. Verg. Landb. My De
Bathpolder. De Prins
van Oranje 3 u.
Neuzen.
W o e n s d. 19 Augs. Huisvlyttentoonstelling.
VERKOOP1NUEN EN VERPACHTINGEN
IN ZEELAND.
Datum. Plaats. Voorwerpen, lnformaiiür.
I9j Augs. Hulst, Instel.. Daey
hofstede, Ouwens en
Neervoort.
21 Middelburg, Afbraak, Notarishuis.
21 Domburg, Huizen enz., Loeff.
24 Aagtekerke, Hofstede, Hosang.
26 Middelburg, Inspan, Hosang.
28 't Zand, Hofstede, Van Nim-
wegeu
2 Sept. Hulst Verblyf Dae;,
hofstede, OuwenB en
Neervoort.
8 Grjjpskerke, Inspan, Van Nim
wegen.
10 Middelburg. Huis, Van Nim
wegen.
Buitenplaats, Hioolen.
Middelburg, bouw- en Van Nim
weiland, wegen.
Oct. Aagtekerke, Inspan, Hosang.
Hofstede, Van Nim-
wegen
Vorzending en laatste bnslicnting dei MAIL
nan hot postkantoor te Middelburg
OOST-INDlti-
(Alles plaatselijke tijd.)
Amsterdam(Nederl.)(ft)21 Aug. 6.49 a nam.
Napels (Duitschodst.) 25 Aug. l.~- 'saam.
Marseille Lloyd) (a) 25 Aug. 6.49 's nam.
Rotterdam Lloyd) (ft) 28 Aug. 6.49 'a nam,
Brindisi (Eng. dienst) 28 Aug. 1.- 'e nam.
Marseille (Fr. dienst). 29 Aug. 6.02 'smorg
Genua (Nederl.) 1 Sept. 6.49 'Bnam.
a) Suppletoire verzonding van brieven,
briefkaarten en aangeteekendo stukken den
volgenden morgen te 6 uur.
(ft) Met deze gelegenheid wordt alleen ver-
.jnden op verlangen van de afzenders, bly-
kendo uit eene aanwijzing op hot adres of uit
de waarde der aangekochte frankeerzegels.
WEST-IN DIE.
Curasao met K, W. 1.
maildienst. (Op ver
langen.)20 Aug. 6.49 'snamid.
Suriname via Amster
dam 20 Aug. 6.49 'snamid.
Curasao over Queens-
town21 Aug. 10.13 's avonds
8uriname via Sout
hampton 1 Sept. 6.02 's morg.
Suriname via 8t. Na-
taire. - 8 Sept. 6.02 'smorg.
De Dnitsch-Engelsche ver
houding.
Er ontbrak tot onzen spyt, maar zonder
onze schuld, een kleinigheid^aan het telegram
in ons |vorig nummer over de plannen voor
vloot-uitbreiding in Engeland, een kleinig
heid, die aan het heele bericht een heel ander
karakter zou hebben gegeven, nl. de bijzon
derheid dat het een bewering was van de
Daily Mail
Zooals wy het telegram kregen, leek het
ons zonderling, maar or schoot ons n'ets over
dan het op te nomon. Als een bericht van
de sensatie-zoekende Daily Mail iB het echter
naar alle waarschjjnljjkheid niet anders dan
een onderdeel van do campagne om de German
scare, de agitatie togen het booze plannen
smedende Duitschland er in te houden.
Hot ia dan ook al weer tegengesproken.
Lord Rothschild hoeft, naar de Evening Standard
meldt, aan een vertegenwoordiger van dat blad
medegedeeld, dat hem hoegenaamd niets be
kend is van hot gemelde voornomen der regeo-
ring om een groote leening ten behoeve van
de vloot uit te schrijven.
Maar met dat al is er weer voor een dag
nieuwe brandstof op het vuurtje gegooid. En
als men dat nu maar iederen dag doet, blyft
het lang branden.
Het is werkelyk verbazingwekkend welk een
omvang die bezorgdheid in Engeland heeft
verkregen. Telkens komen Times en Daily
Mail weer met nieuwe bewjjzen aan voor de
aanvalsplannen der Duitschers.
De socialist Blatchford doet er ook al aan
mee, en beweerde de vorige week in zyn blad
de Clarion, dat Duitschland in het geheim
oefeningon houdt om vlug 200.000 man op
oorlogsschepen te ladenEn aldoor hoort men
nog van spionnen in de gedaante van Duitsche
kelners, kapperB, enz.
Men kan nu zeggen, dat in Engeland geen
mensch die dwaasheden zalgelooven, maar het
wordt door velen wèl geloofd, anderB zou ot
niet door allerlei personen van gezag in inter
views en redevoeringen zooveel moeite worden
gedaan om die praatjes tegen te spreken. In
iedere Engelsche courant kan men minstens
één artikel over dit onderwerp aantreffen.
Een interessanto beschouwing over de
Engelsch-Duitsche verhouding werd by voor
beeld Zaterdag in Swansea gegeven door minis
ter Winston Churchill.
jEr is geen enkele reden om zich te ver
ontrusten, zei hjj. Groot-Brittanië ia een eiland
en geen Engelsche regeering Bchjjnt in een
naaste toekomst te zullen moeten afwjjken van
een marmepolitiek, strekkende om het land te
bevoiligen tegen een inval. Alle partyen hebben
zich verbonden om de redeljjke maatregelen
te steunen voor een marine-verdediging die
onzen voorspoed op dit eiland heeft verzekerd,
die ons bevrjjd heeft van den geoael van hot
militairisme welko op het vaste land heerscht,
en die nooit beschouwd kan worden alB een
bedreiging voor een andere groote mogendheid.
Aan den anderen kant zjjn de gewiohtige
belangen van Groot Brittanië en Duitschland
in geen opzicht in stryd. De Duitschers zyn
bovendien onze beste klanten, en als hun een
ongeluk overkwam, zou ik niet weten wat
Engeland moest doen om nieuwe afzetgebieden
te vinden.
De materieele belangen van de beide landen
bieden dus geen enkel motief tot vyandelyk-
heid, terwyl een stryd tusschen hen waarachjjn-
ljjk zou nitloopen op de meest noodlottige
gevolgen die in stryd zouden zjjn met het
gezond verstand.
Hot is overigens nooit de moeite waard ter
wille van den handel met elkaar te vechten
wanneer er een oorlog mocht uitbreken zou
er in éen maand meer rykdommen vernield
worden dan de handel kon voortbrengen in
vyf jaar, waarin iedereen twaalf uur per dag
werkte.
Men zegt ons dat onze koloniën veroverd
kunnen worden, maar men zou de bestemmin
gen van groote landen als Canada, Australië,
Z. Afrika en Indië niet kunnen veranderen. Die
landen volgen hun bestemming en naar mjjn
meening zou geen geschil tusschen Europeesohe
mogendheden die kunnen veranderen. Wat
blyft er dan over als prys van een oorlog
tusschen twee groot landen? Niets dan tropische
plantages en kleine kolenstations, hier en daar
over de heele wereld verspreid.
Uit welk oogpunt men de positie beschouwt,
er is slechts één conclusie uit te trekken wat
de verhouding tusschen Duitschland on Enge
land betreftdat er geen enkoio werkelijke
roden van geschil bestaat. De beide groote vol
ken hebben geen cause de combatgeen prix de
combat en geen lieu de combat.
Hoeveel personen denkt ge dat in Duitsch
land werkelyk verlangend zyn om Engeland
aan te vallen? vroeg Churchill verder.
Ik geloof niet dat er in heel dat groote
land van 50 a 60 millioen inwoners, 10.000
menschen zyn, in staat zulk een holsche mis
daad voor te stellen.
En hoeveel zyn er in Engeland die ten op
zichte van Duitschland aanvallende bedoelin
gen hebben? Ik geloof zelfs niet dat er 10.000
zyn, uitgezonderd de krankzinnigen en de
schrijvers van sommige artikels.
Maar men zegt ons dat de ver wokkers »«n
de bezorgdheid invloedryk zjjn. Ik ben byna
geneigd te gelooven dat de invloedrijke mon-
Bchen het talrjjkste zyn aan de zjj de van den
vrede, aan de zyde van de zaak waarvoor de
koning edelmoedig beeft gewerkt.
Een nuchter, gezond verstand spreekt uit
deze beschouwingen.
Het ongeluk is echter dat ze eigenlyk toe-
pasBeljjk zyn op verscheidene politieke toe
standen van vroeger jaren, waarin ten slotte
tóch gevochten is. Gezond verstand en oorlog
gaan niet altjjd samen.
Maar ten opzichte van de dwaze bangmakery
voor Duitschland is een dergelyke kalme rede
neering een nuttig werk.
Intusschen zyn er in Duitschland zelf al
stemmen op gegaan die aandringen op het
zoeken van een overeenkomst om te voorkomen,
dat beide landen nn maar steeds elkaar op
zwepen tot vergrooting van hun vloten.
De Frankj Ztg. bjjv. wjjdde een heel artikel
aan die kwestie, en noemden het, met het oog
op de flnancieele positie van het Dnitsche rjjk,
absoluut noodzakoljjk om een verstandige
kalmeering te brengen in dat aanbouwen van
schepen.
