MIDDELRllRGSCHE COURANT,
M\ 191
131° Jaargang.
1908.
Vrijdag
14 Augustus.
Hiddelbarg 13 Augustus.
Sprokkelingen.
Benoemingen enz.
Uil Stad en Provincie.
Deze courant verschijnt d a g e 1 y k i, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. weerbericht van het K. N. Met. lnstit. te Bilt.
13 Aug. 8 a. m GO gr., 12 u. 61 gr., av. 4 a 56 gr. Hoogste bnrom. «tand 767 6 se Valentia,
laagste 750.4 ie Sylt. Verwachting tot den avond van 14 Aug.: matige tot krachtigo W.
wind, zwaar bewolkte tot betrokken lucht, waarschijnlijk regen en dezelfde temperatuur.
Advertentiön: 20 cent per regel. Bij abonnement veel lagei. Geboorte-, dood-
alle anders familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Roolames 40 oent per regel. Groote letters naar de plaats, die sy iuomes.
Tot do plaatsing van advertentiön en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentle-Bnreaa A. DB LA
MAK An., N.X. Veerburgwal 306, Amsterdam.
Dezer dagen ontvingen wjj, met een boge-
leidend schrijven van hot bestuur der Neder
landsche Vereeniging tegen dt Prostitutie, een
nommer van Het Maandblad Getuigen en Redden,
met verzoek daarop eens de aandacht te ves
tigen, en in 't bijzonder op twee daarin voor
komende opstellen, het oene getiteld: «Voor
lichting van de jeugd op het gebied van het
geslachtsleven" en het andere»Is het ver-
verstandig zich bezig te houden met maat
schappelijk vorlorenon
Wy willen dit gnarne doen eerstens omdat
wy sympathie gevoelen voor het nuttig streven
der Vereeniging, zg het ook dat wy wel eeng
in mooning verschillen over de middelen, toe
te passen tor bereiking van het door haar
beoogde, hoogst nuttige doelen ten tweede
omdat de beide genoemdo artikelen zeer veel
goeds bevatten.
Wg bepalen ons nu uitsluitend tot het eer
ste artikel over ecno zeer moeilgke, teere
kwestie.
Welke is de beste manier om de jongelui te
wgzon op de groote gevaren, die hen op
sexueel gebied bedreigen wanneer zg, oner
varen en onbezonnen, de wereld ingaan
Ziedaar de groote vraag.
Nu wordt in dit opstel over voorlichting van
de jeugd op dat terrein gewezen op oen zeer
lezen waardig artikel van prof. Von Drigalski,
stadsgeneesheer te Hallc aan de Saaie, dat zeer
dogolgke en nuttigo wenken bevat ter beant
woording van die vraag. Het verscheen, onder
den titelDie Stellung der- Eltern sur sexuele
Aujkliirung ihrcr Kinder, in den Zeitgeist, byblad
van het Berliner Tageblalt van 15 Juli.
Terwgl wg onze lezers nu moeten verwyzen
naar genoemd Maandblad, laten wg hier deze
aanhaling uit het opstel volgen:
«■Hoe is in dozen raad te schaffen?
Men kan don jongen mensch eenvoudig niet
van den strgd ontheffen maar men kan hom
behulpzaam zgn om zichzelf te loeren intoo-
mon. Niet met vele vermaningen, bet gaat
daarmede als mot bgbelteksten, door al te
voel herhalen worden ze van hun kracht be
roofd. Van zéér krachtige uitwerking daaren
tegen kan zgn wanneer ouders of opvoeders
eenmaal of by zeer zeldzame gelegenheden, in
den toon van vertrouwon en vriendschap
het kind zeggen dat men wel weet, dat het een
tgd van govaarlgke verzoekingen doormaakt,
maar dat die verzoeking ter bereiking van een
hoog en heerlyk doel, moedig moet doorstreden
worden. Reeds de verrassende erkenning, dat
het hier eene bekende zaak geldt, wat niet
iedere knaap grif erkennen zal heeft een
terughoudende kracht. Dat de opvoeder zich
tegenover den leerling stolt als mensch tegen
over mensch vertrouwen inboezemend en
vertrouwen schenkend, wekt het eergevoel en
het verstand op, wat veel meer uitwerkt dan
honderd vermaningen, op verwgtenden toon
uitgesproken. Ik mag niet verhelen, zegt prof.
Von Drigalski, dat vader en moeder hiervoor
dikwgla niet de aangewezon personen zgn
kinderen die anders niet teorgevoelig zgn,
hebben juist tegenover hunne oudera op dit
punt dikwyls een zekere beschroomdheidzg
willen hen liever niet in deze dingen inleiden
een ervaren en daartoe geschikt geneesheer
zal lichter hun vertrouwen winnen en invloed
kunnen uitoefenen.
Daarentegen beweer ik dat geen kind in zgn
gemoed en in zgn schaamtegevoel gekwetst
wordt dooï het bekend te maken met Jeitelijke
gevaren. Veeleer zal daardoor zgn gezond
zedelyk zelfbewustzijn versterkt worden. Be-
hoorlgk toezicht en lichaamsoefeningen (wan
delen, zwemmen), waartoe do kindoren op dezen
leeftyd trouwens uit zich zelf geneigd zgn,
voiren ook warmbloedige temperamenton zon
der ernstig nadeel door deze periode heen.
Zoodra de kinderen het ouderlyke huis ver
laten en men persoonlgk niet meer het noo-
dige toezicht kan uitoefenen, moeten zg loeren
kennen welke gevaron hen bedreigen.
Wanneer tegenwoordig een veertienjarige
knaap naar een groote stade school gaat, zou
ik, met inachtneming van alle voorzichtigheid
hg de behandeling van het onderwerp, hem
stellig onder 't oog brengen, dat hg niet naar
vuile praatjes moet luisteren en dat er een
verleiding beBtaat, een gevaar voor besmetting,
waarvan de gevolgen in zgn gansche volgend
levon niot meer te herstellen zouden syn.
Verschillende ouders hebben dr. Von Drigalski
in zulk een geval om raad gevraagd. Steeds
sprak hg dan rustig met den knaap, al8 stond
hg tegenover een volwassene. Door vertrouwen
gevoelt de jongen zich geëerd on hg doet zgn
best om dat vertrouwon niet te beschamen.
Men mag niet vergeten, dat het gevaar soniB
ganach onverwacht den knaap overvalt, en
veel grooter is, wanneer hg onwetend is. Wg
hebben geen recht den onetvateno zwaar te
berispen, wanneer hg op hot gevaar niot be
dacht waswij brengen hem in gevaar, wan
neer wg hein onkundig laten. Eene kalme
aanwgzing van deze gevaren werkt zonder
eenigen twyfel niet prikkelend, maar remmend.
Dat is een groot voordeel.
Prof. Von Drigalski oordeelt dat m ieder
geval leerlingen der gymnasia en hoogero
burgerscholen met deze dingen behooren te
worden bekend gemaakt. Nooit heeft hg bg
hen of' bg studenten of bg leorlir.gen van de
volkssoholen eenige moeilykheid ondervonden
van een kalme, zuiver medische behandeling
van het onderworp. Do gedachtengang was
dezemonigeen gaat in 't leven onder, echter
niet omdat de levensstrgd te zwaar is, inte
gendeel; wie zgn uiterste krachten inspant, zal
ervaren dat hg beter slaagt dan hg verwacht
had.
Ieder wil vooruitkomendaarvoor is noodig
dat we onB lichaam en onze vgf zinnen ge
zond bewaren. De meerdere vryheid van liet
leven mag genoten worden. Maar ieder hoede
zich voor vermaken, die het verstand beneve
len. Steeds moet men weten, wat men doet.
In benevelden toestand komt men zoo licht
tot dingen die men mot een nuchter verstand
zou nalaten."
Tot zoover de aanhaling,
De redactie-van het Maandblad beaamt dat
het woord van een wyB en ervaren geneesheer
zeer groeten'invloed hen goede kan uitoefenen
Maar meer nog dringt baars inziens tot het
hart door het ernstig woord dor ouders wan
neer zg de volkomen liefde en het volkomen
vertrouwen van hun kind genieten.
Wg zgn dit volkomen eens, maar beide
kannen on moeten samenwerken, dunkt ons.
Hoe teer en moeilgk do kwestie ook moge
zgn, zg is van te groot algemeen belang om
baar, nit al te overdreven prentechhoid, onbe
sproken te laten.
Wg maken daarom dan ook geen excuus
dat wg haar aan de hand van het meerge
noemde Maandblad eens even aanroerden, om
daarop de aandacht to vestigen van ouders en
opvoeders.
De beide Atjeh rapporten, het mili
taire van generaal Rost van Tonningon, den
legercommandant in Oost-Indië, en het andere
van den gouverneur-generaal maken nog steeds
het onderwerp uit van besprekingen.
Wg lieten het bg een enkele opmerking
omtrent hot eerste, om de vroeger opgegeven
reden dat wg ons tot oordeelen onbevoegd
verklaren.
En dit te meer omdat, zooals nu weer dui-
deljjk big kt, op militair gebied over humaan
of onmenacbelgk optreden de gevoolens zeer
verschillen en de eiechen van oon oorlog of
aan een militaire actie gesteld tegenover een
volk, dat zich verdedigt, het volgons sommige
autoriteiten op dat gebied onmogelgk maken
de humaniteit steeds en in alle opzichten toe
te passen.
Het is zeker zeer jammer dat daarover geen
eenstemmigheid schgnt te kunnen bestaan
de lgdensgOBchiedenis van Atjeh heoft dat
duidelyk aan het licht gebracht maar voor
leeken blyft het steeds moeilgk een oordeel
te vellen.
Dit is in elk geval een gelukkig teeken dat
de nieuwe commandant van Atjeb, overste
Swart, geen vermeerdering van troepen wenacht.
Dit wyst op een verandering in optreden
tegenover bet nog steeds niet in bedwang te
houden ryk.
Afgescheiden van dat alles, één feit Btaat
Vast, en daarop dient wel vooral de aandacht
der Regeering gevestigd te big ventusschen
den gouverneur-goneraal en den leger-com-
mandant in Oost-lndië beBtaat een groot
meeningverschil.
Daarover schreef Het Centrum o. a. het vol
gende
»Beiden staan tegenover elkaar, en het lgkt
ons ietwat twgfelachtig, of zg, na do publi
catie der van toon en inhoud zoozoer ver
schillende rapporten over één en donzelfden
bewindvoerder, generaal Van Daalen, ook nog
lang naast elkander kannon staan.
Het is toch zeker wel gewenscht, dat tus
schen de mannen, die het hoogste gezag in
Indië vertegenwoordigen, eon zoo groot rno-
gelyko overeenstemming van willen on han
delen besta.
En nu schgnt men veilig te mogen aanne
men, dat niet slechts ten aanzien van den
gewezen gouverneur van Atjeh, maar ook met
betrekking tot de wgzo van oorlogvoeren, of
»pacificeeren," de hoeren Van Hontsz en Van
Tonningen uiteenloopende mooningen huldigen.
Het ii la guerre comme la guene, dat door
de generaals Van Daalen en Van Tonningen
ook in eon pacificatie-toestand gehuldigd
wordt, vindt in den Landvoogd blgkbaar een
tegenstander.
Er is hier verschil van inzicht, dat verder
reikt, dan den toestand op Atjeh en het ge
val-Van Daalen".
Wg zyn het hiermee volkomen eens, en even
zeer met de opmerking dat on.dedie omstan
digheden de samenwerking onzer beide hoogste
autoriteiten in Ned. Indië bedreigd wordt.
Nederland en Venezuela.
Volgons een bericht in de te Curacao vor-
scbynende Vrijmoedige is het eenigen tgd go-
leden door een Venezolannsch kustwachter
aangehoudon en naar Pto. Cabello opgebrachte
Ned. barkje Justicia den 14n Juli vrygelaten.
Zyne bemanning, die gekerkerd was en zwaar
moet hebben geleden, was den lln Juli op
vryo voeten gesteld.
De Wekker schrgft, dat, indien het boven
staande waar is èn de bemanning van het scheepje
èn de eigenaar daarvan recht hebben op
schadevergoeding, want hot mag zoo maar niet
aangaan, Nederlandsche onderdanen, pour le
Ion plaisir van den kommandant van een Vene
zolannsch kustwachtschip, in een vuile kerker
te werpen op eenvoudig vermoeden, dat zg
smokkelhandel dryven, en op dienzelfden lossen
grond een onder de roemrgke Nederlandsche
driekleur varend schip aan te houden, den
eigenaar daarvan diens broodwinning voor
langen tgd to ontnemen en hem meer andere
nadeelen te berokkenen.
"Want ei bestaat geen reden meer om smok
kelhandel te dryven, wgl men in Venezuela de
goederen goedkooper kan krggen dan in onze
kolonie.
Verder kan men volgens de wetten van
Venezuela Blechts alB smokkelwaar beschouwen
goederen, die op Venezolaansch grondgebied
worden gevonden en waarvoor geen inko
mend recht is betaald. Koopwaren öub, die
zich aan boord van een vaartuig bevinden, al
wordt dit aan de kust aangetroffen, zgn geen
smokkelwaar.
Hetzelfde blad deelt mode dat de gansche
oorlogsvloot van Venozuela zich in do watoren
van Aruba bevindt.
By kon. besluit
is aan J. Kleuters, op verzoek, eervol ont
slag verleend uit zgne betrekking van notaris
te Meersaen;
is aan den tweede-luit. op non-activiteit D.
E. da Costa, van het wapen der inf. een eer
vol ontslag uit den militairen dienst verleond
en bg benoemd tot reserve-officier bg het 7o
reg. inf.;
is nan jhr mr C. Laman Trip, op verzoek,
eervol ontslag verleend als adjunct-commies
bg den Raad van Toezicht op de spoorwegen.
De luits. t/z 2e kl. P. M. van Riel on A. J.
W. van Anrooy worden mot 21 dezer respec-
tievelgk geplaatst aan boord Hr Ms wacht
schip te Amsterdam en Hr Ma pantsorschip
Friesland, laatstgenoemde onder introkking
dor hem aangewezen bestemming voor Hr Ms
Uciligerlee.
De gewone audiëntie van den Minister van
Binnenlandsche zaken zal Zaterdag e. k. niet
plaats hebben.
KORTE HEDEDEELINGBN
VERGADERINGEN.
Woensdag hield de Nederlandsche Brood-,
Koek- en Bankelbakkersbond in het Brongebouw
te Haarlem zgn 26e algemeene jaarvergadering
onder voorzitterschap van den heer G. Slagt
nit Beverwgk. Aanwezig waren 29 van de 33
afdeelingen.
Tot plaats voor de volgende vergadering
werd 's Hertogenbosch gekozen.
Een gezellige maaltyd van 240 deelnemers
besloot de vergadering, tgdens welke do gasten,
voornam lyk dames, een automobieltocht in de
omatreken maakten.
Te Maastricht is de 27e algemeene ver
gadering gohouden van do Vereeniging tot be
vordering van het onderwijs in handenarbeid in
Nederland.
Het ledental is, bljjkens het jaarverslag,
gestegen van 449 tot 486.
Do hoer K. de Vries werd bg acclamatio
herbenoemd als redacteur van het tydsehrift.
Als plaats voor de volgende algemeene ver
gadering werd Utrecht aangewezen.
By de rondvaaag deed do afdeeling Zeelandia
hot voorstel om bg de regeering er op aan te
dringen, ook het diploma voor handenarbeid
te bezoldigen.
Welk lot dit voorstel onderging wordt niet
vermeld.
Staatscommissie Middenstand.
De subcommissie uit de Staatscommissie voor
don Middenstand voor de coöperatie vergaderde
Dinsdag te 's-Gravenhage en besloot dat ieder
lid een rapport over het coöperatie-vraagstuk
zal uitbrengen op de basis der volgende vraag
punten
lo. Wat bestaat er op dit gebied in binnen-
en buitenland
2o. Hoe is de wetgeving in binnen- en
buitenland
3o. Welke hulp komt van de overheid in
binnen- on buitenland
4o. Welke veranderingen zyn aan te brengen
Voorts zgn een vgftal hoofdpunten in de
Qoöporatio aangegeven om in hoofdzaak en
onderdooien te bestndeeren.
De hoeren Meuwsen en Nouwens zullen aan
de hand van deze besluiten hun studiereis in
Ooatcnrgk inrichten.
Door de Velo Waschnachine-Maatschappij
is in onze s t ad een filiaal gevestigd en wel
op do Lange Burg 89.
Genoemdo Maatscbappy brengt machines in
den handel ter vergemakkelyking van hot
wasschon van goed.
Wg woonden een proefwasch bg en het
dient gezegdhet ging uitstekend. Het noodige
warm water en waschgoed in de machine, een
vgf minuten werken met den Velo slinger en
het goed komt er hagelwit nit.
Op de kuip, die Btevig van teakhout vervaar
digd is, kan nog een wringmachine aangebraht
worden, om het goed machinaal nit te wringen.
Huismoeders kunnen wg aanbevelen op een
Dinsdag- of Donderdagmiddag eens een proef
wasch bg te wonen.
Dc prgzen van de machines, die wel zullen
voldoen, zgn billgk gesteld.
Heden werd onze gem e e n te weder
zeer druk door vreemdelingen bezocht.
Uit Vlisaingen.
De gepensioneerde adjudant-onderofficier
W. LommeB, van het 3de regiment infanterie,
is benoemd tot administrateur van het garni
zoen» nachtlegeraagazyn te 's Hertogenbosch.
De soldaat S„ sedert 6 Augustas j.I. vermist,
heeft zich Woensdag bg zgne compagnie aan
gemeld.
Bg kon. besluit:
is de heer J. G. de Jonge erkend en toege
laten als vice-consul van Griekenland te
Vlissingen; en
zgn, met ingang van 24 Augustus a, s., be
noemd bg de landweer-infanterie, tot reserve-
tweode-luitenant in het 39ste landweerdistrict
(Neuzen) J. Gros, reserve-aergeant-majoor
bg het 4e regiment, en C. Schmitz, reserve
sergeant bg het 10e regiment infanterie.
In de St. Crt no. 189 zgn opgenomen de
koninklgk goedgekeurde statuten van de
afdeeling Middelburg van de Nederlandsche
Vereeniging tot ajschajfing van alcoholhoudende
dranken te Middelburg en de gewyzigde
van de Vereeniging Christelijke Bewaarschool te
Biervliet.
Uit Domburg schrgft men ons:
Woensdagmiddag is er op het terrein achter
het paviljoen alhier prettig feest gevierd.
Ondanks het gure weer en den N. W. wind
zgn, onder belangstelling van een meDigte
toeschouwers, een aantal wedstryden gehouden.
Over ver- en hoogspringen zal ik niet uitvoe
rig zgn ook over het vergooien met tennis
ballen behoef ik niet uit te wyden, doch
enkele rubrieken waren aardig, zoo o. a. de
hinderniswedstrgd per rgwiel. De mededingers
moesten op de fiets om een grasperk heen,
doch hadden op hun weg allerlei moeilgk-
heden te ..verwinnen. Eerst kwamen ze voor
e:n tuinbank, waar over heen ze hun twee-
wieler te Ion haddon. Pas opnieuw aan den
gang, lag o oen hollende plank, niot te breed.
Als ze daa. met een vaartje afgehold waren,
moest hot ver een tafel, dan nog eens over
een gespan m lyn en eindelgk onder oen lat
door. De tgd, voor dion moeilijken tocht noodig.
werd in seconden bepaald.
Nog joliger was de bohendigheidsrace. Wie
op de fiets een ring kan afsteken, daarna met
een riet oen groote pop het hoofd wist af to
slaan, verder een geldstuk in oon opgehangen
collectebus kon stoppon, cn vervolgens, gewa
pend mot een schuimspaan, waarop een ei,
naar zgn plaats kon terugsturen, alles zonder
iets te breken of hot rywiol te verlaten, kwam
in aanmerking voor een prys. Dat was een
«peur" en er iB menig eifje bg gebroken.
De vroolgkheid van don middag werd nog
verhoogd door do medewerking van het Doin-
bnrgseh muziekkorps, dat in de tent den hooien
middag spoelde.
's Avonds was er bal op hot Paviljoen, waar
groote drukte hoorschto, vooral onder do prgs-
winners. die het verdiende, waaronder ook
zilveren voorwerpen, konden afhalen.
Do prgzen werden, naar volgorde, behaald
als hierna wordt meegedeeld, en wel bg
Vèr springen door de jongens H. Man
santo, H. Fleraheim en Jack Haver Droese.
Figuur-race door de meisjes Nancy
Hgnen, Pluto Oostman Gerlings en Mien Cas-
tendgk-
Hoogsp ringen H. van Langen, Bob
Castendyk en H. Mansanto.
Hinderniswedstrgd door de jongens
en meisjes H. v. Langen, EUa v. d. Harst. R.
CaBtendgk en M. v. d. Harst.
Bebendigheidsrace door de jongens
en meisjes J. v. d. Harst, Jack Haver Droese
en Pluto Gerlings.
En verspringen door de jongens Adr.
v. d. Mieden, H. Mans^nto en Bob Castendgk.
Woensdagmiddag is van de werf Zeeland
te Hanswoert met goed gevolg te water
gelaten het Rjjnschip Ooster-Sghd.de, bestemd
voor den hoer G. J. van Dort te Bergon op
Zoom. Het schip heeft oen draagvermogen
van ongeveer 900 ton.
Tegelyk is begonnen met denhouw van eon
Rgnschip 1000 ton voor den heer J. B, de
Maeyer te Willebroeck.
De dgkraad van het calamitenze water
schap Scherpenisse besloot aan M. v. d. Werf,
gewezen arbeider aan die watorkeering, wegens
hoogen ouderdom een pensioen te verleenen
van f 125 'sjaars.
Woensdag vierden te Koewacht de
twee echtparen P. van Regenmortel en Cb.
Tertooy hun gouden bruiloft. Vanwege de
feestcommissies der twee buurten, waarin de
echtelieden wonen, werd dezen elk een prach
tige zetel aangeboden.
In die buurten waren verder do noodige
versieringen aangebracht, terwgl overal de
driekleur wapperde. Des avonds word aan elk
echtpaar door de hier bestaando fanfare ver
eeniging een serenade gebracht.
Naar uit Koewacht gemeld wordt, is
door do Belgische politie weer een lid der
dievenbende, die by De Kraker te Axel ingo-
hroken heeft, gevangen genomen.
Aan P. Versprille te G r o e d e is toege
kend de Koninklyke eereprgs in zilver voor
betoonde schietvaardigheid.
In de week van 5 tot en met 11 Augus
tus 1908 zgn in Zeeland voorgekomen:
1 geval van typhus en febris typhoidea te
Nieuwvliet; 6 van roodvonk en 5 van diphtbe-
ritiste weten van roodvonk 1 geval te Axel,
3 te IJzendyke, 1 te Kattendgke en 1 te
Middelburgvan diphtheritiB 1 geval te Goob,
1 te St. Jansteen, 1 te Neuzen, 1 te St. Phi-
lipsland en 1 te Stavenisse.
Een aardig tafereeltje.
Klets, daar valt do zak met suiker.
Nu weet de kleine meid heelemaal geen
raad meer.
Zoooven de pot mot stroop, waarvan ze de
helft nog heoft kunnon redden.
Daar Btaat en ligt het trio, nu één geheel
kind, stroop en suikeralles even droef.
»Je bont van morgon wol op je aukkel",
zegt meêlgdend 'n man in 't voorbggaan.
En alsol haar dat tot bezinning brengt,
barst ze op eens in heftig snikken uit.
»0 ik heb ook zóó voel te dragen 1" En
verwgtend kgkt ze naar een groote doos en
nog heviger snikt de achtjarige.
Haastig zet ze alles neer op 'n stoep en
onder 't geleek van tranen en stroop, die
aan handjes en schortje kleeft, grypt ze vaat
bosloten de suiker en doet ze die in den punt*
zak, welke, aan. een hoorn des overvloeds
gelgk, op straat ligt. Driftig sluit ze die
