MIDDELBURGSCHE COURANT.
N°. 183.
131* Jaargang.
1008
Woensdag
5 Augustus.
Middelburg 4 Augustus.
Benoemingen enz.
Uil Stad en Provincie.
Verschillende Berichten
Daze courant verschijnt d a g e 1 ij k i, met uitzondering yan Zon- ei Feestdagen.
Prijj per kwartaal zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland fraaco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm, alhier-en tel. weerbericht van het K. N. Met. lnstit. te Bilt.
4 Aug 8 a. vm. 69 gr., 12 u. 76 gr., av. 4 u 76 gr. Hoogste barom. stand 770.6 te Valentin,
laagste 748 9 te Riga- —'Verwachting tot den avond van 5 Aug. matige N.W. wind, afwis
selende bewolking, kans op regen, vooral in het N. en O. des lands en dezelfde temperatuur.
AdvertentiSn: 20 cent per regel. BQ abonnement veel lager. Geboorte-, dood-
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent Reclames 40 oent per regel. Groote letters naar de plaats, die lij innemen.
Tot de plaatsing van advertontiSn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handol, Nijverheid en Geldwesen, is gerechtigd hot Algemeen Advertentle-Bnransi A. DU LA
HAS An., U.S. Veerburgual 366, Amsterdam.
De opgaaf van den spoordienst komt in
dit nommer voor op do gebruikelijke
plaats.
Herziening der Woningwet.
Het Tijdschrift voor Sociale Hygiene bevat het
rapport der commissie tot herziening van de
Woningwet.
Deze commissie, bestaande uit de heeren mr
H. L. Drucker, voorzitter, J. W. C. Teilegen
secretaris, voorts dr G. W. Bruinsma, J. H.
Faber, H. Pollema, jhr mr Ch. Ruya de Bee-
renbrouck, J. H. Schaper en J. M. A. Zoet
mulder, hoeft de wet zorgvuldig nagegaan en
daarbjj rekoning gehouden met opmerkingen,
bereids door anderen gemaakt. Speciaal is dat
geschied met 't advies van den Centralen
Gezondheidsraad aan den Minister van Binnen-
landsche Zaken en met dat van do Sociaal-
technische vereeniging can democratische ingenieurs
en architecten.
Een opmerking van algemeenen aard gaat
aan het rapport vooraf.
Bjj het omwerken van het ontwerp-Woning-
wet, na het onderzoek in de afdeelingen der
Tweede Kamer, is op aandrang van personen
van ervaring op het gebied van het ontwerpen
en uitvoeren van bouwverordeningen aan de
wet een eenigazins ruimere strekking gegeven,
door in sommige artikelen het woord woning
door het woord gebouw te vervangen. De bjj
de uitvoering der wet opgedane ondervinding
heeft geleerd dat in deze richting nog iets
verder moet worden gegaan. Bjj de thans gel
dende redactie v.an art. 1, le lid, art. 2, le
lid, en art, 3, is het toch o.a. mogeljjk dat
bepalingen betreffende toetreding van licht en
lucht tot gebouwen, bestemd voor woning,
verijdeld worden door stichting van gebouwen
van anderen aard. Voorts zullende gewenBchte
wijzigingen onder de werking der wet brengen
localiteiten (kantoren bv.), welke, hoewel niet
voor bewoning bestemd, toch tot verblijf van
menschen dienen. In de derde plaats zullen
de moeilijkheden ondervangen worden, welke
bjj het ontwerpen der bouwverordeningen met
betrekking tot de strafbepalingen ondervonden
zjjn. Eindeljjk zal de toepassing van de re
geling, vervat in de artt. 46 en 47, op ruimere
schaal mogeljjk worden ook voor niet tot
bewoning bestemde gebouwen.
Daarna wordt artikel voor artikel nagegaan
en worden de wenscheljjke veranderingen
aangegeven.
Daar deze zich uitstrekken over bjj na alle
artikelen en er in 't geheel 22 pagina's vaD
het Maandblad door in beslag worden genomen,
moeten wjj ons bepalen tot het doen hier en
daar van een greep.
De commissie wil de paragraaf omtrent het
aantal bewoners der perceelen een ingrjjpende
wijziging doen ondergaan, wjjl de tegenwoor
dige voorschriften geen betrouwbare gegevens
opleveren en onnoodige last veroorzaken.
Een goede woningenstatistiek acht de com-
«missie beslist noodig. Zjj moet aangelegd en
geregeld bjjgehouden wordon.
Deze statistiek dient een tweeledig karakter
te dragen, In de eerste plaats dient men
gegevens te verzamelen over den toestand
waarin de woningen verboeren, teneinde
voorstellen tot verbetering, onbewoonbaarver
klaring of onteigening te kunnen doen. Der
gelijke gegevens kunnon alleen langs ambto-
1 ij ken weg verzameld worden en zyn in tal
van gemeenten, ten deele door de werkzaam
heid der Gezondheidscommissies, reeds verza
meld, doch met het oog op de gemeenten, die
te dezer zake tot dusverre in gebreke bleven,
dient de verplichtiug tot verzamelen in de
wet te wordon opgenomen. In de twoede
plaats moeten gegevens verzameld worden be
treffende het aantal woningen in verband mot
de grootto.de huurprijzen en de bezetting. Uit
de met deze gegevens op te bouwen statistiek
moet kunnen bljjken:
a. het aantal bewoonde woningen
l het aantal niet-bewoonde woningenmet
opgaven voor beide soorten betreffende de
grootte (aantal woonruimten), het bewoond
zyn in huur, eigendom, erfpacht enz., en den
huurprys of de huurwaarde
c do sterkte van bewoning met afzonderlijke
opgaven betreffende kostgangers en inwonende
ondergeschikten.
De resultaten van deze statistiek zjjn onont
beerlijk, om to voorkomen dat, door het op
ruimen van krotten, woningnood ontstaat, om
den aanbouw van woningen in goede banen
te kunnen leiden en om voorschriften betref
fende de toegelaten sterkte van bewoning te
kunnen handhaven. Voor het geregeld bijhou
den van deze statistiek zullen periodieke
woningtellingen moeten plaats hebben, teuzjj
men, door instelling van een woningheurs,
deze tellingen overbodig maakt.
Nog wordt er op gewezen dat de gemeen
tebesturen dienen te kunnen beschikken over
een voor z|jn taak berekend bouw- en woning
toezicht, dat onder toezicht van Bnrg. en
Weth. moet staan.
In de kosten van statistiek en toezicht wil
de commissie dat het rjjk zul voorzien voor
de helft, evenals zulks geschiedt bjj den alge
meenen maatregel van bestuur ter uitvoering
van do woningwet.
Tegemoetkoming aan eigenaars van onbe
woonbaar verklaarde woningen ia gewenacht,
ter wjjl het noodig is do bevoegdhedenin dezen
aan de gemeentebesturen gegeven, te maken
tot verplichtingen.
By resolutie van den Minister van Koloniën
zjjn gesteld ter beschikking van den Gouver
neur-generaal van Ned. Indië J. A. Taat, A.
Kort en mr K. J. Pott, om te worden benoomd
resp. tot derde stuurman bjj de gouvernements
marine, tot meesterknecht voor de patroon-
fabriek van de pyrotechnische werkplaats te
Soerabaja en om te worden geplaatst in rech
terlijke betrekkingen daar te lande.
Verder mejuffrouwen J. J. G. Beddigs en
L. Goedheer om te worden benoemd tot ver
pleegster by het krankzinnigengesticht te
Buitenzorg.
De audiënties van de Ministers van Land
bouw enz. en van Oorlog zullen resp. Woens
dag en Donderdag e.k. niet plaats hebben.
De Minister van Marine verleent Vrjjdag
geen audiëntie.
Nederland en Venezuela.
De minister van marine, vice-admiraal Wen-
holt, hoeft Zondag met een verlof van eemge
weken Den Haag verlaten.
Dit bewjjst, dunkt ons, dat or, met het oog
op Venezuela, vooreerst geen ernstige moeilijk
heden zyn te wachten, waarbjj de Marine een
groote rol zal moeten spelen.
Volgens de New-York Herald heeft de Gel
derland bjj het vertrek naar La Guayra een
uitvoerig relaas van den loop der gebeurte
nissen, die tot de NederlandBch-Venezolaansche
moeilijkheden hebben geleid, meegekregen
voor den Duitschen diplomatieken vertegen
woordiger te Caracas. Deze toch neemt voor-
loopig- zooala men weet, de belangen waar van
Nederlandsche onderdanen in de Venezolaon-
sche Republiek.
Oost-Indië.
Volgons bericht uit Nederlandsch Indië is
de vader van den hier te lande vertoevenden
sultan van ABsahan overleden. Hjj was geen
regeerend inlandsch vorst.
Maandag werd door Strengholt's specia
liteiten-gezelschap in het SchuttershoJ alhier
zjjne eerste voorstelling gogeven, voor een
slechts matigjes bezette zaal, wat op den
openingsavond veelal het geval is.
Zjj die er waren hebben zich wel goainusoerd-
Een goed orkest, onder leiding van den heer
G. van Gelder, bracht er al dadeljjk de goede
stemming in en wist die ook te onderhouden.
Door mej. ClaraZiegler, een draadkunstenares,
worden op eon staaldraad zeer mooie werk
zaamheden verricht en fraaie standen te zien
gegeven.
Nieuw is het nommer niet, maar het werd
elegant uitgevoerd. Evenmin is nieuw de kin-
derbroedmachine met stoom en olectriciteit,
die daarna door den heer en mevrouw Kohier
vertoond werd. Men zal zich herinneren dat
die ook het vorig jaar op het programma
stond en toen veel succes had. Nu is zjj er
weer opgebracht in verband met de parodie
burlesque, die de voorstelling besluit. Mocht
het echter den heer Kohier bljjken dat het
publiek liever een ander nommer wenscht, dan
zal daarmede rekening gehouden worden.
Ver volgent» verschenen mr. Bicknell and
Floye Tropp, komische snel modelleurs. De
koppen, die beiden, de hoer zoowel als de
dame, in oen kort oogenblikje uit klei te ver
vaardigen weten, zjjn werkelyk interOBsant.
Dat zjjn ook do acrobatische werkzaamheden
van mllo Lydia en Albinovooral do eerste
verricht, hoog vorheven, met groote zekerheid
en gemakkeljjkhoid hare toeren.
Albert Bol heeft de gunst van het publiok
stormenderhand veroverd met zjjn aardige,
goed gezongen coupletten. Vooral waar hjj
eenige Middelburgsche toestanden bezong, de
electrische tram, de wielrjjderjj door hot plant
soen, de duinwaterleiding, het Middelburgsche
muziekkorps en de me.sjeB uit onze goede
stad, had hjj groot succes.
Na hem kwamen de drie Garganis op het
tooneel. Wat deze drie acrobaten, schijnbaar
spelend on als van zelf gaand, verrichten, is
bewonderenswoard. De zeldzame zekerheid
en doodleuke manier van hun optreden maken
hun buitengewoon sterke toeren in hooge
mate belangwekkend en volstrekt niet huive
ringwekkend.
Lemput, de clown imitateur, had een wel
verdiond succes met zyn nabootsingen van
het tokkelen van eon viool en het bespelen
van een glasharmonica en niet minder met zjjn
imitatie van een zangeres.
Laten wy hier by voegen dat het tooneel
heel aardig was aangekleed en dat de costu-
ines van al de optredenden keurig mooi en
friach waren.
Na do pauze ging de parodie Hé Keest
Iu «en variété theater zal een operavoorstel
ling worden gegeven onder directie van den
hoer C. van der Linden. Op alle mogeljjke
manieren echter wordt de boel in de war
gestuurd totdat Keessie van de Broedmachine
en in Blaagt de zaak in 't reine te brengen,
altjjd op zjjn manier.
Dit Keessie brongt er in te pas Naphtalie
de Rosa en Joseph Pardo, de beide vermomde
straatmuzikanten, lsaitc van Jen Dam en zyn
vrouw Roosje, Z'n Edel Achtbare, 'n burge
meester van het platteland, en nog veel andereD
meer, die allen een proeve van hun kunst
moeten afleggen.
't Is een allerdwaaste vertooning. Natuurljjk
heeft het stuk op zich zelf niet veel om 't
Ijjf, maar als kermismop doet 't het.
Al de medospelenden waren uitstekend in
hunne rol en herhaaldelijk daverde de zaal van
het gelach. Vooral de hoofdpersoon van de
revue en zjj die de parodiën op Faust, Mephisto
en Margaretha uitbeelden, zjjn allergrappigst.
Ook aan decoratief en kostuums was zeer veel
zorg besteed.
Summa Summarum kan een gang naar 't
SchuttershoJ zeer worden aanbevolen.
Naar wjj vernemen is hier ter stede
oen valscb bankbiljet van f 40 uitgegeven.
Men zal dus bjj het ontvangen van dergeljjk
papier goed doen voorzichtigheid te betrach
ten. Het bewuste biljet miste den witten rand,
en ook het watermerk ontbrak.
J. V., die Zondagavond een revolverschot
loste op de dienstbode C. J. alhier, is heden
morgen per celwagen van het politio-bureau
in de Lange Giststraat naar het Huis van
Bewaring overgebracht.
De kogel is nog niet uit do wang van het
meisje vorwjjderd.
Het 2e bataljon 3e regiment infanterie
te Middelburg, dat van 21 tot 29 Augus
tus a.s. deelnoemt aan de schietoefeningen in
de legerplaats bjj Harskamp, vertrekt daarheon
op eerstgonoemden datum per extratroin om
ruim kwart over zessen.
Hedenmorgen is bjj den molen aan den
weg van West- naar Oos t-S o n b u r g een
voor oen veerenwagon gespannon paard op
hol geslagen. Het dier wierp een der op den
weg staande groentenkarren om, waarvan de
inhoud over den weg verspreid werd. Later
kwam het rytuig tegen een boom terecht,
waardoor het omviel on de inzittenden, twee
mannon on een vrouw, er uit geworpen worden.
Een der mannen bekwam een kwetsuur aan
het hoofd, terwjjl de vrouw erg geschrokken
en vermoedeljjk inwendig gekneusd is; zjj
werd by de in do buurt wonende familie bin
nengedragen, waar baar geneeskundige hulp
verleend werd. ïïet rjjtuig bekwam schade.
In bet Domburgsch Badnieuws richt de
heer P. J. Elout, directeur der Domburgsche
Zeebadinrichting, weer een waarschuwing tot
de houders van wandelkaarten voor de buiten
plaatsen in de omgeving van Domburg.
Thans is het op verzoek van de Directrice
van het Herstellingsoord Westhove, die klaagt
over do wjjze waarop het publiek van zoo
welwillend verleendo vergunning tot vrjje wan
deling misbruik maakt.
Couranten en papieren worden achtergelaten
op de gazons en wandelpaden of geworpen in
do vyversop de duidelyk zichtbare borden
met »verboden overgang" aan beide uiteinden
van de eenige gereservoerde laan wordt
eenvoudigweg geeu achtgeslagen, ja sommigen
dry ven de onbescheidenheid zóó ver, dat ze
zich niet ontzien het hok vooi 't kasteel te
openen en zich op het voorplein te begeven.
Een groot gedeelte van het publiek schjjnt
nog maar steeds te denken dat de vergunning
tot vrjje wandeling iseen recht en niet
oen gunst en van dat vormeende recht
wordt dan nog flink misbruik gemaakt ook.
lu hun eigen belang en in het belang van
Domburg worden dio personen er op gewezen
dat het verkeerde van die opvatting hun wol
eens op horde wjjze onder 't oog gebracht zou
kunnen worden, want ook de lankmoedigheio
van eigenaren van buitenplaatsen heeft z'n
grenzen.
Te Krabbendjjke gingen Maandag
avond een drietal, van hun werk komende,
jongelui aan den Stroodorpedjjk nog evo»
zwemmen, alvorens naar huis te gaan. Ecu
hunner, de negentienjarige P. B., schynt direct
in eene uitgegraven vletput geraakt te zyn,
althans, spoedig werd h|j door zjjne kameradon
gemist, die een in de nabjjheid zjjnden vlet-
schipper waarschuwden. Deze ging direct dreg
gen, doch met geen resultaat. Alleen anderhalt
uur later, toen reeds eene massa volk by di
plaats des onheils was, gelukte het den dren
keling boven te halen. Ijlings werden de voor
schriften ten opzichte vata drenkelingen toe
gepast en meer dan een unr word daarmede
voortgegaan, totdat do geneesheer verscheen,
die den dood constateerde. Het lyk werd toe»
in een doken gowikkeld en por draagbaar naai
huis gebracht. Dat was een alli rbedroovendsl
gezicht, die velen, gaande langs den zeedjjk.
spookachtig verlicht door een paar fietslan
taarns; maar nog treuriger was de aaokomst
iu het gezin, dat ah radeloos was, toen hot
ljjk van den zoen en broeder werd binnenge
dragen.
Uit R e n e b s e schryfc men ons
Alhier heeft zich by de gemeenteraadsver
kiezing het zeldzame geval voorgedaan dat een
zittend lid niet bjj candidaatstelling is geko
zen. Men meende, terecht of ten onrechte, dat
men den wethouder mede aansprakelijk moest
stellen voor de grieven, die men tegen den
hoofdelyken omslag had.
In hoever daarvoor grond bestaat, is moeilyk
uit te maken, want deze wordt steeds in een
gesloten raadszitting behandeld. Feiteljjk zjjn
echter op het platteland alle zittingen zoo
goed ah gesloten, daar er nooit publiek komt
on de vergaderingen gewoonlyk gehouden wor
don ah ieder aan zjjn werk is. Vraagt men
aan een der Raadsleden naar een behandelde
zaak, dan ontvangt men menigmaal halve
inlichtingen of men krygt ten antwoord Daar
praat ik liefst niet over.
Waar tegenwoordig met de uitbreiding van
het stemrecht toch de belangstelling in de open
bare zaak toeneemt, zou het èn voor de ge
meenteraadsleden èn voor de kiezers gewenscht
zyn, dat het mogeljjke werd gedaan, om de
openbare vergaderingen wezenlyk openbaar te
doen zyn. Wanneer de leden niet zoo geheim
waren met hetgeen men heeft behandeld en
hoe er gestemd is, dan waren de kiezers in
staat hun vertegenwoordigers te beoordeelen,
en zou men bjj aftredende leden weten waarom
men ze al of niet candidaat stelde. Overweging
zou het verdionen, dat in de notulen steeds
werden genoemd de namen dergenen die bjj
een stemming de minderheid vormden; als dan
die notulen nog ter inzage konden gelegd
worden, waren we met de publiciteit al een
heel eind op weg.
Wy hebben deze ontboezomiug van onzen
correspondent niet willen terzjj leggen, al
komt zjj odb al zeer zonderling voor.
Hjj keert de kwestie eigenljjk om on ver
langt van de raadsleden wat hun taak niet is,
Zy bobooren do kiezers niet in to lichten ovor
hetgeen er in den raad gebeurdeovonmin ah
men kan vergen dat eene raadszitting wordt
gehouden op uren dat bet do ingezetenen
schikt om te komon luisteren stol dat het
nog mogeljjk was in dezen allen te bevredigen.
Aan de openbaarheid der vergadering wordt
niot te kort gedaan, een ieder kan komen
luisteren.
Aan de belangstellenden echter om zolven
te zorgen dat zjj op de hoogte blyven.
En kunnen zjj zeiven niet ter vergadering
komen, laat dan een hunner, die wel tjjd
heeft, dit doen, een verslag maken van het
verhandelde en dit bekend maken. Zyn daar
aan kosten verbonden, dat dan de belangheb
benden die onderling dragen.
Deze methode heeft dit voor dat men on-
partjjdig en niet eenzjjdig kan worden inge
licht omtrent hetgeen in den raad voorviel.
De door don schryver omtrent de notulen
gestelde eisch is ook ongemotiveerd. De wet
stelt dien ehoh niet; en hjj kan ook niet
gevorderd worden.
In sommige groote plaatsen worden van
wege de gemoente Handelingen uitgegeven op
kosten der gemeentekas, doch dit is eene
andere kwestie.
&NDERWIJS.
Te 's Gravenhago slaagde Maandag voor
het examen acte Fransch lager onderwjjsde
heer A. de Priester, te Ylissingen.
Tot leeraar in de scheikunde aan de in
richting van hooger- en middelbaar-ondorwjjs
te Deventer is benoemd de heer dr W, Mid-
delveld Yieraen te Utrecht.
LETTEREN EN KUNST.
Bjj de aankondiging in ons Zaterdagai ond
verschenen nummer van de jongste uitgave
dor Wereldbibliotheek heeft oen schrjjf- of een
drukfout ons doen spreken van uitgaven der
WereldlTonW. Bjj dozo zjj die onwillekeurige
iont hersteld.
-- ln de aflevering van Jengd babbelt Mauk
over 'n reis naar Engolund en ia het eerste
hoofdstuk verhaalt by von zyn indrukken van
Londen. De verhalen van den majoor voor
Dud-Hollandsche jongens en vadors worden
voortgezet. Jan Politiek behandelt in Vreemd
en Eigen do nieuwe triomfen van de Zeppelin II.
Dan bevut het tijdschrift een mooio beschrij
ving van den tocht naar do plaats aan Tigris
en Euphraat, waar eens hot Paradjjs lag. Mej.
B. van Hasselt wjjdt haar kunstbeoordeolirg
ditmaal aan Yelasquoz en zjjn portret van
L'infante Margaerita, waarvan oen goode
reproductie in de aflevering aanwezig is.
Marcellus Emants heeft een tooneelstuk
voltooid, onder de titel Wanneer de mensen
By zal dit togen aanstaanden winter aan een
gezelschap aanbieden.
Er is een wetsontwerp ingediend tot
naturalisatie van den beeldhouwer Toon Dupuis,
die 18 Februari 1877 te Antwerpen geboren
werd en te 's Gravenhage woont.
Het Tooneel.
Het was wel te wachten dat het Maandag
avond m den Schouwburg niet vol zou zyn.
Eorstens is dit nog niet de gojjkte kermis
avond voor schouwburgbezoek door de burge-
ry daarvoor zyn Dinsdng en Woensdag de
meer aangewezen dagenen ten tweede werd
De Diej gegeven, een tooneelspel van Henri
Bernstein dat nog kort geledon, Zondag 17
November vorig jaar, hier ia opgevoerd door
het Residentiegezelschap onder leiding van
heer Henri Brondgeest, die met mejuffrouw
Alice Plato daarin de hoofdrollen zoo uit
stekend vervulden.
Wie hot stuk toon hebbon gezien, zullen
niet zoo'n diepen indruk verkregen hebbon
om eene tweede opvoering ervan te willen
bjj wonen.
En van het komediolievend publiek dat
Zondags den schouwburg niet bezookt, zyn er
thans velen afwezig.
Ziedaar al te maal redenen om Maandag
slechts een zeer matige opkomst to vorwachton.
De schouwburg was dan ook zeer slecht
bezet.
Dit was echter niet van invloed op het spel.
Mevrouw Van Lior—Cuypers en de heer
Louis de Vries hadden, vooral in het tweede
bodrjjf, uitstekende oogenblikkenzy waren
beiden toen in hunne volle kracht; en dehee-
ïen Erfmann en Do Munck Btonden hen goed
terzjj.
Bespreking van het stuk is vrjjwel over
bodig, na onze beoordeeling daarvan in ons
nommer van Dinsdag 19 November. Eene ver
gelijking tusscben beide opvoeringen zullen
wjj niet maken. Daarvoor is nu in kermisdagen
niot de goede gelegenheid.
Een vriendelyk verzoekzou de onderaard-
sche aoede geest niet zoo beleefd willen zyn
minder hoorbaar deel aan do opvoering te
nemen V
Heden avond wordt Frou Frou gegeven en
morgen, Woensdag, Dokter Klaus, het bekende
bljjspol van L'Arronge, oen der weinige gees
tige pennevruchten van dien Duitschen schry
ver, die steeds zyn roem handhaaft en voort-
purend succes heeft. Als dit in den Stads
schouwburg te Amsterdam wordt gogeven,
prjjkt meermalen het bordje Uitverkocht" aan
den ingang.
Wjj hopen dat het verdienstelijk gezelschap
daarmee morgen ook een goed gevulde zaal
moge hebben.
Donderdag gaat eveneens een goede bekende
Dr Industrieel van Pont Avesnes, naar den be
kenden roman van Georgo Ohnet.
Naar men meldt, zal de heer A. Bakker
Mz., ontvanger der invoerrechten en accjjnzen
te Nymegon, nog kort geleden te Middel
burg, om gezondheidsredenen den dienst
verlaten.