MIDDELRIRGSCHE COURANT.
r, ice.
181° Jaargang.
1908
Donderdag
16 Juli.
Sprokkelingen.
Benoemingen enz.
Uü Statt en Provincie.
Deze courant verschynt d a g e 1 y k met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Pry« per kwartaal zoowel voor Middelburg ai» voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nuinmeri kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. weerbericht van hot K. N. Met. lnstit. te Bilt.
15 Juli 8 u. vm 60 gr., 12 n. 69 gr., av.4 u 69 gr. Hoogste barom. «tand 769.3 te Corruna,
laagste 749.4 te Christiansund. Verwachting tot den avond van 16 Juli: meeat matige Z.W.
wind zwaar bewolkte tot betrokken lucht, waarschynlyk regen en dezelfde temperatuur.
Advertentiön: 20 cent per regel. Bij abonnement veel lagei. Geboorte-, dood-
alle andere familie berichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer
20 cent. Beolamei 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die sy innemen.
Tot de plaatsing van ndvertentiEn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwesen, is gereohtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA
BXAB Ai., SM. Teerbnrgwal 360, Amsterdam
Middelburg 15 Juli.
Een paar sprokkelingen in verband met de
pas opgerichte Ckristoljjk H-istori-
sche Unie.
Daarover merkt de Haagsche Briefschrijver
der Zutph. Crt o. a. het volgende op •-
Het zou ons niot verbazen zoo deze fusie,
tusschen de Lohmaniaansche en de Friesch-
ChriBtelgk Hiatorischen, voornamelijk door dr.
Schokking is bewerkt. In diens karakter vin
den toch program en toelichting beide een
plaats. Hg ie de staatsman der dubbelzinnig
heid en der weifeling, die nimmer gul on ten
volle kleur bekende, altijd met som entendus,
met >hoe dit zy's" de gedachten verminkte)
waarvan zjjn kiezers de duideljjke en onom
wonden uiting mochten verwachten. Ook tor
vergadering treft die halfslachtigheidhet
opbouwend deel van mr. Lohmans redevoering
sloopte wat met groote woorden in't program
goschrevon is, het afbrekend gedeelte trok
op, steen by steen, wat er aan toorn en
ondank door de Friescbe on andere Christelijk
Historiachen tegen den staatsman Kuyper te
stapelen viel.
Wg hebben eens hooren beweren»zwjjgon,
zwjjgen j met zwggen kan men den duivel te
vriend houden."
In dat zeggen ligt zeer veel waara.
Nu kan zwjjgen geboden worden door het
eigen belang.
En dat ia, meenen wg, het geval met de
redactie van De Residentiebode, waar zg den
raad gaf om over de beweringen van den heer
Lohman, bg do totstandkoming dier Unie,
maar het zwggen te bewaren.
Daartegenover wil zg een struisvogelpolitiek
toepassendoen of zjj niets hoorde of niets
weet.
En zg denkt daarbg, het spreekt van zelf,
aan de verkiezingen in 1909, waarbjj bare
partg hulp noodig heeft.
Flink is zulk een handeling niet.
Dan is De Gelderlander termer.
Trouwens, dit katholieke dagblad toonde
meermalen pal te staan voor zyne meening
de katholieke beginselen te willen hooghouden.
En zgno redactie dient De Residentiebode
kranig van antwoord met deze regelen
»Een kort woord moeten wg zoggen.
Ten opzichte van de Chr.-hist. fusie wordt
tot zwggen geraden.
Zwggen is goud, we weten het.
Maar er zgn hoogor goederen dan goud.
Een dezer is de eer, niet alleen de persoon-
lgke, doch ook die der partg.
Nu achten wg het een eerezaak voor onze
partg zich niet neer te leggen bg den eisch
bestuur des lands in protestantschen zin. Noch
bg de daarvan gegeven «verklaring", die ons,
katholieken, als anti-conatitutionaliston voor
stelt.
Daartegenover te zwggen zou ons zwakheid
Igken en achteruitstolling van onze heiligste
beginselen, ter wille van een betere kans op
de «majoriteit."
Daaraan doen wg niet inoê.
Als het pas geeft, donken wg te blgven
spreken."
De Gelderlander haalden wg meermalen aan
om zgn degelgk en ridderlgk optreden.
Daarvan getuigt ook weer deze verklaring.
Dat is tenminste weer een goheel ander
standpunt dan X in Hel Centrum inneemt.
Hg beweert, en meerderen met hem, dat de
"lot stand gekomen fusie eene niot geringe
versterking der Christelgke coalitie
is. Wie had trouwens andors verwacht, roept
hg uit.
Het is al tgd maar do kwestie welken kyk
men op de dingen heeft.
Mocht dit zoo zgn, dan miskent men, dunkt
ons, de bedoeling van mr Lohmans' vorklaring
omtrent het regeeron in Protestantschen zin.
Wil de Goesche afgevaardigde met zgn
Pm'e geen front maken tegen de Katholieken,
dan heeft die Unie geen recht van bestaan en
zal bg vele Protestanten de lust gering zgn
om bg de nieuwe partg zich aan te sluiten.
Eon van tweëen is zeker.
Intusachen is De Nederlander, het orgaan van
jhr mr A. F. de Savornin Lohman, bozig diens
woorden te verzachten en daaraan een andoren
uitleg te geven, o. a. omtrent de samen-
wsrking met de andere rechtsche
p ar t g e n.
Zoo schryft dit orgaan onder meer
«Behooren alle partgen rechts, als samen
werkende tot hetzelfde doei, byeen, dan be
hoort men voor samenwerking ook met
R. K. niet terug te deinzen. Het is waar,
dat de R. K. een van de Protestantscbe be
ginselen sterk afwgkcnd staatsrecht verde
digen, en in andere landen soms toepassen,
en dat dan ook indertyd het Belgische en
Hollandscbe episcopaat verboden hebben den
eed to doen tot handhaving oencr Grond
wet, die op verschillende punten met den
geest en de groudrogelcn van don Katholieken
godsdienst strgdt. Maar het is even waar dat
bedoelde punten in onze Grondwet zgn vast
gelegd en dat de R.-K. de eenmaal ingevoerde
Grondwet even nauwgezet handhaven als de
Protestanten. Dat de vrybeid van godsdienst
en rochtsgelgkheid van alle kerken uit de
Proteatantsehe, de Evangelische, niet uit de
rationalistische beginselen zgn voortgekomen,
is door vele deskundigen als een historisch
vaststaand feit erkend. Waarom een Protestant
daarop niet zou mogen wyzen, is niet inte-
zien. Hebben de Protestanten er bezwaar tegen
als de R.-K. aantoonen welke voorrechten zg
bezitten of meenen te bezitten boven de Pro
testanten Of moet een Protestant zich zgn
■aam schamen
«Hot niet samenverbonden zgn met dé
«antirev. partg" vindt zgn oorzaak niet in
verschil van beginsel, maar in de leiding der
genoemde partg. Daar de Chr.-hist. partgen
zich aan die leiding hebben onttrokken, wordt
het samenwerken met die party g e m a k k e-
1 g k e r, mits dan ook de pretentie aleof de
leider dier partg tevens leider ware of behoorde
te zgn van de rechterzgde, wordt prgs gegeven
zg is trouwens met de officieele feiten in togen-
ppraak."
Hierop is ook van toepassing wat wg hier-
voren aan het adres van Het Centrum schreven.
Het einde van het lied zal wel weer zgn dat,
trots den, ophef die gemaakt wordt door de
leiders van die Unie, alles wel bg het oude
blgven zal.
De Rechtsche partgen hebben in de laatste
jaren op het stuk van wegdoezelen van be
ginselen, teneinde bg de stembus maar succes
te behalen, elk record geslagen 1
Men zal het hun niet licht verbeteren.
De opbrengst der Rgksmiddelen over
de eerste zes maanden van dit jaar bedroeg
f75 894.853 tegen f76.790.028 over de eerste
zes maanden van 1907.
De maand Juni heeft echter eindelyk,
vergeleken met de cyfers van het overeen
komstig tijdvak van het vorig jaar, een batig
saldo opgeleverd. Het is niet veelnog geen
dertigduizend gulden, maar hopelgk is dit de
eerste stap op den weg naar blgvende ver
hoogde totalen. Echter is de tegenslag in de
vorige maanden van dien aard geweest, dat het
verlies, in de eerste zes maanden van dit jaar
geleden, tegenover de opbrengst van het eerste
halfjaar van 1907 nog op lange na niet is in
gehaald. Een vorgolgking van die totalen levert
dan voor 1908 nog een nadeelig slot op van
niet mindor dan bgna 1 millioen.
Gaan wg do verschillende onderdooien van
den staat dor Rgksmiddelen na, dan treft liet,
dat tot het botrekkelgk gunstig resultaat voor-
namelgk hebbon bygodragen do directe belas
tingen ract een -f- van meer dan 3 ton, dank
zg vooral een vormoerdorde opbrengst van do
vermogensbelasting. Aardig is het, te zion
dat vrywcl gelgkon tred hiormeo houdt de
vorhoogde opbrengst van hot rocht van succcb-
sie; do oplossing ligt voorde hand. Het gui -
stig resultaat is in dezon tak dus niot verkre
gen door vastere, innerljjke stabiliteit, maar
wel door toevallige baten ven erfenissen. Dit
wordt onderstreept door do bgzonderheid, dat
do belasting op de bedryfa- en andere in
komsten dan ook nog leelyk ten achter is
gebleven.
Van een herstel van den financieelen krach
is dus voorloopig nog niet te spreken.
De rechten op den invoer wgzen een ver
minderd totaal aan van bgna een halve ton, de
accynzen geven financieel nog bedroevender in
druk; hier bleef men bgna 3'/, ton ten achter.
De indirecte belastingen zgn weer oen rust
punt op den lydenswog met oen vooruitgang
van bgna 3 ton, terwgl ditmaal de Staats-
lotorjj tot bjjna de helit de opbrengst zag
terugebracht.
Wg zgn in het zomerseizoende financieele
depressie is nog niet zoo groot, dat «men"
niot meer naar buiten gaat dat blykt nit
den verhoogden post Postorgen, welke f 43.000
meor aanwijst.
Slechte en goede aanteokeningen met elkaar
vergelykende, komt men, zegt Het Vad. ten
slotte tot het resultaat, dat het nog in geenen
deele tot een normalen stand van zaken is
gekomen, maar dat or kenteekenen zgn van ver
betering.
Bg kon. besluit
zgn benoomdbg den gen. staf, tot luit.
kolonel de majoors I'. D. Buyzo on P. P. C.
Collette, beidon van dien staf, onderscheiden
lijk chef van den staf dor 3de en der lstc
diviBiobg den prov. staf. tot luit.-kolonel de
majoors P. 1'. Lambert en J. J. E. Franeken,
beiden van dien staf, prov. adjudanten onder
scheidenlijk in do provinciën Limburg on
Noordhollandbg het. wapen dor inf., bg hot
lsto reg., tot kapitein de eerste-luit. P. ten
Bruggen Cnte, van het 8ste reg.; tot eerste-
luit. do tweede-luit. W. Schutte, van het
korpsbg het 7do reg. inf., tot majoor de
kapitein D. M. E. de Ridder, van het reg.
grenadiers en jagersbg het 10de reg., tot
luit.-kolonel de majoor J. H. Huisken, van het
korpsbg het wapen der art., bg het 2de reg.
vesting-art., tot luit.-kolonel de majoor H. B.
Moll, van hot korps; en bg hot korps pon
tonniers, tot commandant van het korps de
majoor C. Houtman, van den staf der art.,
toegevoegd aan den directeur der art. inrich
tingen
i8 aan den eerste-luit. op non-activiteit jhr
A. H. op ten Noorfc, van het wapen der genie,
op verzoek, oen eervol ontslag uit den mili
tairen dienst verleend en hg benoemd tot
reserve-eerBte-luit. bg het wapen der genie,
en wol bg het rog. genietroepen;
is benoemd bjj het personeel van den genees
kundigen dienst der landmacht, tot reserve-off.
van gezondheid 2de kl. de heer W. H. Klos,
arts; en
is de kapitein ter zee G. P. van Hecking
Colenbrander, in activiteit te 's Gravenhage,
op non-activiteit gesteld.
Het Hof hoeft, wegenB het overlijden van de
Hertogin Johann Albrecht van Mecklenburg,
Prinses van Saxen Weimar Eisenach, den
rouw aangenomen voor den tgd van 6 weken,
en wel4 dagen zwaren rouw12 dagen
middelbaren rouwen 1 weken lichten rouw.
Van 1 Augustus a.s. af zgn in het verkeer
met Zwitserland dringende telegrammen toe
gelaten.
KORTE NEDEDBELINGBN
VERGADERINGEN.
In do Zondag te Utrecht gehouden alge-
meone vergadering van den Ned. Post- en
Telegraafbond werd nog een motie besproken,
die op voorstel van den heer Wosselink den
5 Juli was aangenomen op de vergadering
dor Vcremiging van Commiezen der Post- en
Telegraphic en waarin werd beweerddat do
klerken der postorgen en telógraphie in olo-
montairo ontwikkeling veel diohtcr zouden
staan bg de adsistenten dan bg do commiezen;
dat de klerken en commiezen-titulair voor oon
groot gedoolto zgn of zullen blgkon te zgn
onbekwaam voor knntoor-bokoerdat het be
stuur der klorkon-organisatie, de Ned. Post- en
Telegraafbond, niets ontziet, noch hot belang
van den dienst, noch dat van andoren om
eigen doel te bereiken.
Do vergadering nam daartegenover oon motie
aan, waarin or op word gewezen dat do Btol-
lor der motio vroeger tot do klerken hooft be
hoord en waarin ernstig word betreurd, dat de
vergadering dor commiezen mot geschroomd
heelt, door zgn verkiezing in het beBtuur, de
hulp en voorlichting van dezen man, die zgn
togenwoordige positie alleen aan don y ver der
klerken dankt, te aanvaarden, waardoor sa
menwerking tusschen klerkon en commiezen
zeker niet gomakkelyker wordt gemaakt.
Dinsdag is te Alkmaar de 57e algemeene
vergadering van de NederL Maatschappij ter
bevordering dei Pharmacie geopend.
Vertegenwoordigd waren 14 departementen.
Alleen Groningen was afwezig.
De rekening over het afgeloopon jaar werd
goedgekeurd. Zg hoeft een voordeelig saldo
van f 205. Het totaal bezit van de Maat
schappg bedroeg met don afloop van het vorig
boekjaar t 3384.
Uit het rapport van het ondersteuningsfonds
over het jaar 1907 bleek, dat aan het fonds,
behalve de Maatschappg, 10 departementen on
348 loden contribueerden. Zeven ondersteu
ningen werdon verleend tot oen bedrag van
f 730. Het fonds heeft totaal in kas f 27.175
De rekening van het reBorvekapitaal over 1907
sluit mot een eindcyfer van f 3181.
Besloten werd tot het uitschrgven ecner
prgsvraag nl. dozo
«Do Maatschappg vraagt een vergelykend
onderzoek naar de eigenschappen, samen
stelling en hondbaarheid van aromatische
wateren volgenB verschillende methoden
bereid".
Tot voorzitter werd in de plaats van den
aftredenden oa niet herkiesbaren president
J. J. Hofman, gekozen dr. P. A. Vos te Rot
terdam.
Tot lid van de commissie voor hot reserve
fonds word gekozen de heer J. C. van dor
Harst to M d d o 1 b u r g.
Heden herdacht de heer E. L. vau Mer-
vennée, provinciaal veearts le klasse alhier,
zgn 40jarig ambtsjubileum.
In het Hotel l'erseputwaar heden middag
de gelegenheid geboden was om den jubilaris
te complimenteeren, werd hy door den heer
J. Z. Risch uit Goes, uit naam zyner collega's
in de provincie, die voor het meorendeel aan
wezig waren, hartelyk gelukgewenscht en hem
een fraaie stoel aangeboden.
Een album volgt later.
Verden maakten daar nog hunne opwachting
de Commissaris der Koningin en de griffier
der Staten van Zeeland, de zuivoleonsulent,
benevens tal van vrienden en kennissen van
den jubilaris.
Bovendien ontving de heer Van Mervennée
ook nog van vele anderen bewgzen van be
langstelling in zgn feest.
De beer J. N. van der Ley, van Mid
delburg, thans ingenieur bg de Liemens—
Schuckertwerke te EssenRuhr, is benoemd tot
ingenieur-onderdirecteur der Electriciteitawer
ken te Dordrecht.
Wegens gebrek aan kazern&ruimte te
Middelburg gedurende den tgd dat er
twee lichtingen tegeljjk onder de wapenen
zgn voor herhalingsoefeningen, zal de le com
pagnie 2e bataljon Se reg. inf. reeds op 1
September a.s., in plaats van op 7 d.a.v., naar
Bergen op Zoom vertrokken en aldaar een
kamp betrekken.
Uit Vlissingen
Dinsdagavond werd de' 67jarige H. couran-
tenbeBteller, op den openbaren weg op het
z. g. eiland vermoedelgk door eene beroerte
getroffen. Door de politie per brancard naar
zgne woning vervoerd bleek hg bg aankomst
reeds overleden te zgn.
De feestelgkheden, die Dinsdag te K o u-
dokerke hg gelegenheid der installatie
van den nieuwen burgemeester, don heer H. J.
E. Gorlach van St. Joosland, plaats hadden,
werdon dos avonds besloten met een muziek
uitvoering, verlichting en vuurwerk.
Do burgemeester met zgn echtgenoote en
genoodigden vertoefde bgna don geheelen
avond op het gemeentehuis.
Hot vuurwerk slaagde, evenals de verlichting,
uitstekend, dank zg don buiten verwachting
mooi en zomeravond.
Het avondfeest werd, behalve door de dor
pelingen, door talryko bezoekers uit de om
liggende plaatsen bygewoond; er heerschto dan
ook op het plein eon gezellige drukte.
Heden avond zal 't Zand wordon ver
licht.
Vorder goeft het muziekgezelschap Voor
waarts daar van half acht tot tien uur een
uitvoering.
- Bg dc Dinsdag te Ritthem gehouden
stemming voor een lid van den Raad, vaca
ture den heer D. de Visser, overleden, verkre
gen de hooren H. Barentsen Az. 20. L. Ge-
schiere 22, Joz. Jobse 19 en C. do Visser Jz.
36 stemmen.
Herstemming alzoo tusschen de hoeren L.
Geschiere en C. de Visser Jz.
Hot aantal geldig ingeleverde biljetten be
droeg 97 en van onwaarde waren er 7.
Het aantal kiezers in de gemeente hodrnagt
130.
De herstemming is bepaald op 24 Jnli.
Heden had to G o e s het festival van den
bond Zang Veredelt in de sociëteit Van Onge-
nuchlen Vrij plaats. Een groot aantal fanfare- en
barmonievereenigingen uit verschillende ge
meenten van Noord- en Zuid-Bevoland, Wal
cheren en Schouwen naaien aan het festival
deel.
Nadat de voorzitter een rede gehouden had,
opende de Goesche Harmonie Euphonia het
festival mot de uitvoering van twee nummers,
waarna achtereenvolgens de verschillende deel
nemende vereenigingen twee nummers naar
kouze uitvoerden.
Onder deze nummers waren zeer aardige en
ook de uitvoering was vaak uitstekend. Enkele
vereenigingon bracht koorwerken met soli ten
gehoore.
Daar de meeBte vereenigingon bg hun aan
komst met volle muziek raar de sociëteit
trokken, bracht het festival ook in de gemeente
heel wat levendigheid.
Nevens de toezegging van den Commis
saris der Koningin in Zeeland, die een ver
guld zilveren medaille beschikbaar stelde on
ook bericht heeft voornemens te zgn de
tentoonstelling te bezoeken, ontving het comité
voor de huisvlgttentoonstelling te Neuzen
van verschillende autoriteiten uit de omgeving
toezegging van medailles.
Met het in orde maken van het deel der
affuitloods, dat door het departement van Oor
log voor het houden der tentoonstelling wel
willend is afgestaan, zal een aanvang worden
gemaakt- Door de plaatselyke muziek- en
zangvereenigingen is toezegging gedaan voor
hot opluisteren der tentoonstelling.
Van de scheepswerf Nicolaas Wirsen te
Alkmaar is te water gelaten een stalen inspec
tie-motorboot, genaamd Ter Neuzen, lang 51
voet, ten tienste van 's rgks waterstaat, voor
de werken aan het kanaal Ter Neuzen—Gent
en gebouwd voor rekening van de heeren Van
Hattum en Blanke voort te Neuzen.
In de Dinsdag te Axel gehouden raads
zitting waB ingekomen oen kennisgeving van
den heer P. Drogmans, dat hg met ingang van
26 Aug. ontslag neemt als wethouder.
Met 8 van de 10 uitgebrachte stemmen werd
benoemd tot gemeente-ontvanger de heer M.
L. van Vessem. Met hem was door Burg. en
Weth. aanbevolen de hoer J. C. Vink, die 2
stemmen verkreeg. De indiensttreding werd
bepaald op 1 October a.s.
Als lid der schoolcommissie werd de heer
P. Koole herkozen met 6 stemmenop den
hoer P. Bakker waron 4 stemmen uitgebracht.
Als leden van het alg. burg. armbestuur
werden herkozen de heeren A. E. C. Kruysso
on J. Smies; de heer Kruysse nam zgne be
noeming aan; de heer SmieB hield haar in be
raad.
Het aanleggen van een rioleering werd aan
gehouden tot een volgende vergadering
Zonder hoofdolyke stemming werd besloten
geen adbaosie te verloonen aan het verzoek
van Burg. en Weth. van Zaamslag tot het
richten van een adres aan de Tweede Kamer
inzake de stoomtram HontenisseSelzaete.
Aan den heer L. Koekkoek werd vergunning
verleend tot hot leggen eener stoep voor zgne
woning. Naar aanleiding van een verzoek
schrift van^den heer C. Missu te Zaamslag om
een woning te bouwen op het «Plaatje" werd,
op voorstel van den heer Krngsse, besloten,
adressant te kennen te geren, dat de raad
niet de bevoegdheid heeft daarover te beslissen.
Een verzoekschrift van den heer P. van
Vessem, om verhooging zgner jaarwedde met
f 100 als griffier ter secretarie, zal in behan
deling gebracht worden bg het opmaken der
begrooting.
Nog werd besloten in te Btolleneen jaar-
lyksche veemarkt, aanvang nemende den
eersten Maandag in September 1908 en ééne
den tweeden Maandag in April, beginnende in
1909.
Zonder hoofdolgke stemming werd bepaald,
dat de straat van af de woning van Van
Danimo tot aan do wod. Lanwens «Stations
straat" en die van Goslinga tot Maring
«Nieuwstraat" zal hecton.
Te Sluis is Dinsdag de nieuwbe
noemde burgemeostor, de hcor J. E. Boogaard,
in eon voltallige raadszitting geïnstalleerd.
De waarnomendo voorzitter, de heer J. de
BrugneDe Die, wenschte hem geluk en
zegde hem steun en medewerking toe, zoo van
de wethouders als van de raadsleden,
