MIDDELBIIRGSCHE COURANT.
Vrijdag
12 Juni.
Sprokkelingen.
Kameroverzicht.
r. 13".
131" Jaargang.
1908.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prys per kwartaal zoowol voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. weerbericht van het K. N. Met. lnstit. te Bilt.
11 Juni 8 u. vm. 63 gr., 12 u. 75 gr., av. 4 u 71 gr. Hoogste barom. stand 770.5 se Horta,
laagste 745.6 te Seydisfjord. Verwachting tot den avond van 12 Juni: zwakke, meest Z.W.
wind, licht bewolkte lucht, weinig of geen regen, iets warmer.
Advortentiön20 cent per regel. By abonnement veel lagei. Geboorte-, dood-
alle andore familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclame» 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zy itiemer.
Tot de plaatsing van advortoatiën on reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betroffonde
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentle-Barean A. DB LA
MAR Al., N.S. Voorburgwal 360, Amsterdam.
Bij doze couraut behoort een bijvoegsel
Van heden af ontvangen zij die zich
tegen 1 Juli op de Middelburgsche Courant
abonneeren, do dezo maand nog vorsohij
nende nommcrs kosteloos.
DE ADMINISTRATIE.
Middelburg li Juni.
Eigenaardig en de aandacht waard voor
zeker is bot b 1 jj k van sympathie, door
het Provinciaal Comité van antirovolutionnaire
kioBvereenigmgon, op zjjn dezer dagen te Goes
gehouden vergadering, gegeven aan dr Kuyper
en aan Minister Heemskerk.
Wjj deden daarvan onzen lezers mededeeling
in ons vorig nommor.
Aan don grooten leider, don gewezen Minis
ter en premier werd getelegrafeerd dat het
comité nog steeds zjjn ongeschokt vertrouwen
uitspreekt in diens meer dan 30 jaar lang be-
proetde leiding, »waardoor onze partjj, onder
Gods zegen, geworden is wat ze is. Hot bidt
God dat Hjj u geve uw machtigen invloed nog
lang te mogen uitoefenen tot heil van ons
land in 't algemeen en ten zegen van ons
christoljjk volksdeel in 't bjjzonder."
En Minister Heemskerk werd verrast met
de verzekering dat het comité vorbljjd is >dat
de troon van onze geëerbiedigde Koningin
weer omringd wordt door eon ministerie dat
in de regoering van 't land wenscht te rekenen
met de christelijke beginselen.
»Het spreekt zjjn vertrouwen uit in uw be
leid en hoopt, dat de positie van dit Kabinet
door de a. a. verkiezingen gestevigd worde,
opdat nog veel goeds door U worde tot stand
gebracht tot eere Gods en tot heil van land
en. volk."
Dat noemen wjj nu nog oenB tusschen twee
klippen doorzoilon maar met dat al heeft
men een derde toch niet kunnen ontgaan.
Hot ljjkt heel slim wat men heeft gedaan
maar toch is het dit niet, en stellig is het
niet oprecht; althans naar onze meening.
Met het oog op de jongste beroeringen in
de party, de miskenning, dr Kuyper aange
daan, heeft men zeker voor den grooten leider
een pleister willen leggen op de hem geslagen
wonden.
Zal dat heelmiddel hem niet veel pjjn doen
Want als hjj leest wat men den togenwoor-
digen premier telegrafeordo, o. a. den wensch
dat de «positie van diens kabinet door de a. s.
verkiezingen gestevigd worde," dan moet do
sympathie-betuiging aan dr Kuyper voor dezen
iets hebben van oen bittere pil, die men heeft
verguld.
Men geeft toch den grooten man te kennen
wjj hebben vertrouwen in uwe leiding, God
geve u uwen machtigen invloed nog lang te
mogen uitoefenen tot heil van ons land maar
Minister zien wjj u liefst niet meer; daarom
hopen wjj dat in 1909 het Ministerie-Heems
kerk worde »gestevigd".
Uitspreken dat men hoopt dr. Kuyper weer
als Minister te zien optreden, opdat »worde
voortgezet wat in 1905 is onderbroken", diit
doet men niet en d?it duift men niet. En toch,
ditt alleen zou den trouwen antirevolntionnairen
tegenover dr. Kuyper passen.
Hebben nu.wezenljjk de hoofdmannen van
het Provinciaal Comité niet gevoeld hoe onhan
dig er te Goes tegenover don oud-premier is
opgetredenhebben zjj niet begrepon welk oene
beleodiging zjj hem, maar ook tegeljjkortjjd
velen zjjner trouwe volgelingen en bewonderaars
hebben aangedaan
Zjj hebben getracht,jhrinr A. F. do Savornin
Lohman buiten spel te houden maar toch
al kan hom de hulde aan dr Kuyper ook niet
J!J\Kuyi)er h-G.eft ,nat»urljjk beleefdheids
halve hiervoor zyn dank betuigd en daarbü,
als weerklank, de bede gevoegd «dat het mii
gegeven moge worden, de jareD des levens die
mB nog resten in den dienst onzer partjj te
besteden en dat by eiken nieuwen partjjda« in
Zeeland blyken moge hoe onze partjj er toe
neemt in gezonde politieke kracht, uw schoone
provincie en onB vaderland tot heil."
zoo oaDgenaam zjjn de afgevaardigden ter
vergadering m zjjn geest zich laten uiten.
En daardoor zjjn ze op een derde klip ,ge-
stooton. Velo trouwe wachteis op Sion's muien
zullen door hetgeen op die vergadering
het Provinciaal Comité dr Kuyper is geopen
baard, ontstemd zjjn en gegriefd zich gevoelen.
En met reden
Zjj zullen wel dogeljjk de bedoeling van die
uitingen doorzien on begrjjpen dat wjj hier te
doen hebben mot een slinkschen draai om
tegen 1909 hot pad voor jhr mr A. F.
vornin Lohman te effenen en den invloed van
dr Kuyper als rogeeringsman te fnuiken*
In plaats van hom te huldigen, hoeft men
hem beleedigd.
Dat komt ervan als men, in een lastige
positie zich bevindend, slimmigheidjes wil uit
halen om zich daaruit te redden.
Het zedelijk verval der anti-revolutionuaire
partjj, sedert oenigen tjjd zoo duideljjk aan
het licht gekomen, bljjkt ook alweer uit het
geen te Goob is geschied. Allerlei schoone
beginselen heeft men, het eeno voor, het andere
na, als »ouwe plunje" weggeborgen. Nu wringt
zich ia allerlei bochten om in de kwestie
Kuyper-Lohman-Heemskerk zioh niet bloot te
geven, allen te gelieven en toch eon slag om
den arm te houden, teneinde te zjjner tjjd te
kunnen handelen. Wjj herhalen hetmisschien
slim maar zeker niet oprecht en allerminst
beginselvast.
En dat alles onder het aanroepen van Gods
naam
Is dit nu de gezonde politieke kracht, waar
op dr Kuyper in zjjn dankbetuiging zinspeelt?
Het is waarljjk of men wederkeerig met
elkaar een loopje neemt.
De juistheid van onze opvatting omtrent
het telegram aan Minister Heemskerk, de
onhandigheid daarvan, komt des te meer in
het licht als men let op het gekibbel dat er,
met De Standaard aan het hoofd, nog steeds
in een deel der rechtsche pers plaats heelt
over het ontstaan en de oplossing der jongste
Kabinetscrisis, waarbjj dan vooral geschreven
wordt over oene reconstructie van
het Kabinet.
Het orgaan van dr Kuyper pleitend voor
een verandering in het tegenwoordige Ministerie!
Een. vergadering van antirevolutionnaire
voormannen, in Goes bjjeen, zich haastend
Minister Heemskerk steviging van zjjn kabinet
toe te bidden en dr Kuyper op zjj schuivend
als regeeringspersoon.
Kan het onhandiger?
En is dit niet tevens een opmorkeljjk toeken
is tjjds
Indien er Dinsdag in de T woede Kamer uit
de voortgezette behandeling van de to e-
tanden bjj de R jj ks we rkli e den
iets duideljjk is gebleken, merkt de Arnh. Crt.
op, dan is het wel dit, dat de groepsvertegen-
woordiging daar nu reedB volkomen fiasco ge
maakt heeft. Wat de heer Nolting daaromtrent
meedeelde, grenst aan het ongelooflijke. De
commissie to Amsterdam richtte twee nota's
tot de Regeering: een met 18 en een met 12
verzoekener is eenvoudig niet of bjjna niet
op gelet.
In Willemsoord mocht de commissie alleen
vergaderen met open gordjjnonde leden
worden onder toezicht naar en vau de verga-
doring geleidoon portier bleef tjjdens do
vorgadoring waken en na afloop werd zelfs
een dei loden gefouilleerd.
Do heer Roodhujjzen voegde hieraan nog
toe, dat te Hellovootsluis de vereeniging Wil-
helmina besloten hooft geen stom voor do
groepsvertegenwoordiging te zullen uitbron-
genen deze vereeniging bestaat nog wel uit
Patrimonium-mannen, terwjjl de voorzitter zelf
groepsvertegenwoordiger geweest is.
Men ziet 'thet univoraeole middel van do
rechterzijde tegen de vakorganisatioB vindt bjj
toepassirg bjj niemand der vakmannen meer
instemming.
Dr Kuyper heeft geen zin^om zich voor
Sneek beschikbaar te stellen.
Een driestar in De Standaard doet daarvan
üpaarin lozen wjj
»Bjj allo waardeering van de intentie mag
hier toch gevraagdMeent men dan metter
daad, dat dr Kuyper, zoo hjj zjjo. optreden in
de Kamer op dit oogenblik oirbaar achtte, voor
Sliedrechts candidatuur zou bedankt hebben?
In Sliedrecht toch kon hjj gekozen worden
zonder do hulp van eenigo andere party.
Of is er, sedert Sliedrocht openkwam, iets
geschied, waardoor de politieke constellatie
is veranderd, zoodat wie toen bedankte, nu.
zonder blaam van wispelturigheid op zich te
laden, zou kunnen aannomen
Toon tjjdens do vacature in Sliedrocht
kloard werd dat dr Kuyper in deze Kamor in
geen geval zou optreden, mocht men toch
aannemen, dat dit besluit niet dan na rjjp
beraad genomen was.
Op de redonon, die toen tot afwyzing noop
ten. gaan we niet in, maar dit staat wel vast,
dat diezelfde redenon ook nu nog geheel van
kracht zjjn.
Wat uien zogt, dat hjj als leider der anti
revolutionaire party in de Kamer hoort, gaat
stellig niet op.
In 1877 bedankte dr Kuyper voor hot lid
maatschap en bleef tot 1894, zestien volle jaren,
uit do Kamer, en toch juist in die jaren heeft
hjj de antirevolutionaire party gebouwd en
tot bloei gebracht.
Waar nog bjjkomt, dat mr De Vries zeer
wel, al werd hjj wethouder, tot 1909 Kamerlid
kan blyven.
Zelfs komt ons dat gewenscht voor.
Hjj spaart er aau het district Sneek een bjjna
noodelooze stemming door."
Er spreekt toch ook uit die regelen een
bittere toon.
Wat in hot district Schiedam en elders iB
gebeurd, in verband met oen candidatuur voor
do Kamer, kan bjj dr. Kuyper ook niet zoo
vergeten zjjn
Zitting van Woensdag.
De Kamerzitting duuide heden slechts een
paar uur, want om half twee was het afdee-
lingsvergadering.
Veel gewichtigs werd er niet behandeld.
De Ministers van Oorlog en Marine hielden
edevoeringen over allerlei zaken betreffende
de lotsverbetering" der rjjkawerklieden onder
hun beheer; speeches, die wjj hier maar niet
in den breede weer zullen geven. Zjj, die
bjjzonder belangstellen in den toestand der
privaten op de werf te Hellevoetsluis of in
het loon der magazjjn-knechten te Amsterdam,
zullen een en ander wel in de Handelingen
willen opslaan.
Genoeg zjj, dat beide Ministers het bestaan
van zekere smisstanden" erkenden, weinig
repten over de -vakvereenigingen", doch zei
den veel heil te vorwachten van »groep-ver-
tegenwoordigingen", en bovenal hun »hope"
bleken gebouwd te hebben op de werkzaam
heid der onlangs benoemde Staatscommissie.
De Minister van Marine vertelde nog, dat
er bjj «Marine" een sspeciale commissie" be
staat, die voortdurend over «lotsverbeteringen"
rapporteert.
Nadat Minister Talma de samenstelling der
Staatscommissie had verdedigd, begon de heer
Nolting zoo waar nog te repliceereD.
Morgen zullen do andore specialiteiten in
-lotsverbeteringen" dit slechte voorbeeld we!
'olgen.
De heer Blooker verzocht en verkreeg ver
lof om Minister Bevers over de kwestie der
Ymuider visschershaven te interpolloeren.
Uit Stad en Provincie.
Do ingozetonen van Middelburg vor-
wjjzen wjj naar do konnisgeving, in dit nom
mor, betreffende do train naar Vlissingen, die
do oorstvolgonde dagen van de Militaire slacht
plaats ftfrjjdt.
In do Woensdag alhier door de Vor-
ocniging Kiwlcrzorg gehouden algomoene ver
gadering, die door don boer N. M. de Ligt op
do gobruikeljjko wjj zo werd geopend, weeB hjj
erop dat in dozen arbeid Zeeland den stoot
hoeft gegovon voorandore provinciën, en deelde
hjj mee dat er nu 13 kinderen in de stichting
zjjn. Wel is dat een grooto zorg, maar het zal
alles gaan als do stichting maar door do liefde
der gemeenten gedragen wordt.
Uit hot vorsing over hot afgoloopen jaar
blook dat zoowel dc direetrieo als zij die haar
torzjj staan, hun bost doen. Eerstgenoemde
bestuurt met vaste hand.
De tokening werd goedgekeurd.
Ontvangon word aan Contributies f 1596,
giften f3774, waaronder eon legaat van i 3000,
collecten f 338, vorplecggelden f 1331, diver
sen f 30.79 enz.
Do uitgaven beliepen f 16.898.52'; cr is
een tekort van f 900.
De voorzitter wees op de noodzakelijkheid
om voorzichtig te zjjn mot hot beheer on de
inkomsten en uitgaven in harmonie met elkaar
te houden.
In den loop van het jaar is zoo deelde hjj
nog mee er nog een oogenblik sprake van
gewoest een deel der inrichting over to
brongen naar Wolfaartsdjjk, waar een uitne
mende gelegonbeid zich opdeed. Hot bestuur
echter heeft daartoe niet durvon ovorgaan,
daar het bevreesd was, dat de twee afzonderlijke
inrichtingen veel meer zouden kosten dan nu,
nu het geheel in één met één directrice is
De financiën baren telkens veel zorg. Zee
land behoort tot de minst welvarende provinciën
Er ontspon zich een debat over de beste
middelen om do bedoeling der stichting overal
duideljjk te maken en contribuanten to winnen.
Als resultaat van deze besprekingen boden
zich verschillende porsonen aan om een streek
in Zeeland te bewerken.
De hecron Jonker te Middelburg, Huson te
Vlissingen en Boogert te Oosterland werden
met algemeene stemmen als leden van het
bestuur herkozen en namen deze benoeming aan.
Heden middag om twaalf' uur kwamen
aan het station alhier aan 15 leden van
het Xtrechtsche studentengezelschap Zeeland
dat, zooals men woet, bjj gelegenheid van zjjn
tienjarig bestaan, oen bezoek brengt aan
Walcheren.
Op het perron waren een zestal honoraire
ledeu ter begrooting aanwezig-
Dezen middag werden door de bezoekers de
bezienswaardigheden van dc stad bezichtigd.
Morgen wordt oon rjjtoer gemaakt naar
Domburg en 's avonds brengt bet gezelschap
bezoek aan den Buitentuin, waar ter zjjner
eer oen concert wordt gegeven door het Mid-
delburgsch Muziekkorps.
De heer Morks was tegenover de jongelui
zoo beleefd om te hunner eer het klokkespcl
op den Lange Jan te openen en te eindigen
met het Io Vivathet Ctrechtsch corps-lied en
het Gaudeamus igitur.
Onze stad genoot heden een zeer druk
bezoek van vreemdelingen, vooral Belgen.
Uit Vlissingen
schrjjft men ons:
Bjj de Maandagavond door de harmonie
Ons Genoegen alhier gegeven uitvoering
waarmede de concerten, te geven door de ste-
deljjke muziekkorpsen, geopend werden, was
zoer veel publiek aanwezig, terwjjl het Bad
paviljoen Wilhelmina, waar een dameakapel
zich liet hooren, ook een druk bezoek genoot.
Het is uijj opgevalea dat de muziektent,
welke op het terras van het Grand Hotel stond,
afgebroken is, waaruit ik opmaak dat daar
geen concerten meer buiten zullen plaats heb
ben.
Het bekende Belgische stoomjacht Primavera
stoomde heden morgen naar Middelburg op.
Mot den sneltrein van «ngeveer halielfuur
kwam hedenmorgen een, uit ongeveer 175
heeron bestaand gezelschap uit Hannover aan,
dat met de dagboot do reis naar Engeland ver
volgde met het doel om te Windsor Castle
hulde te brengen aan een 30 jaren geleden
daar begraven Koning van Hannover.
Door verschillende personen zjjn Woens
dag te S c h o o n d jj k e bjj de verkiezing voor
oon lid van den raad (vacature W. C. do Smidt)
candidaat gesteld de hooren A. de Hullu, A.
van Male, beiden lib., en J. Rissceuw Ver-
planke (a. r.)
Do stemming is 24 Juni a. s.
In de week van 3 tot en mot 9 Juni
1908 zjjn in Zeeland voorgekomen, 1 geval
van typhus en febris typhoïdea en wel te
Stavenisso-, 3 van roodvonk en 7 vandiphthe-
ritis": to weten van roodvonk 1 geval to Axel,
l te Kruiningon on 1 te O. en W. Souburg
on van diphtheritis 3 gevallen to Grnauw en
Langendam 3 to Neuzen en 1 to Westkapolle-
11E R IJ K.
De herjjk in 19C8 is bepaald als volgt:
Brouwershaven, ook voor Duivendjjke 22 en
23 Juni.
Zonnemaire 24 Juni des voormiddags.
Noordgouwo 24 Juni des namiddags.
Eikerzee 25 Juni des voormiddags.
Ellemeot 25 Juni des namiddags.
Dreischor26 Juni.
Renes8e 27 Juni des voormiddag^.
Noordwclle, ook voor Serooskerke (Schouwen)
27 Juni des namiddags.
Haamstede, ook voor Burgh 29 Juni.
Drie dageu te Oostburg.
Van onzen eigen Verslaggever.
Voor hot begin zie men het
bjjvoegsel.
Donderdag 11 Juni.
Per telegraaf.
De Algemeene Vergadering
werd heden te ruim 10 uur goopend door den
voorzitter der Maatschappij, don heer mr. P.
C. J. Honneqtiin.
Zy was zeer goed bezocht.
De Graanbeurs, de plaats dor samenkomst,
was keurig versierd met een schat van groen
on bloemen, vlaggen, wimpels en schilden.
De voorzitter heette do aanwezigen, onder
wie de Commissaris der Koningin en jhr De
Casembroot, lid van Gedeputeerde Staten,
harteljjk wolkom.
Hy wees er op dat de Commissaris met do
bevolking meeleeft en diens tegenwoordigheid
op hoogen prys wordt gesteld, omdat daaruit
bljjkt diens belangstelling voorden landbouw.
Welkom hoetto spreker ook hot dagolyksch
bestuur van Oostburg en de overige aanwe
zigen.
Mot betrekking tot den toestand der Maat
schappij deelde bjj mede dat het getal leden
steeds toeneemt. In 1898 2210, is hot thans
•78.
In eerstgenoemd jaar had mon 5 winter-
cursussen met 50 leerlingen, thans 30 met 250.
Er zjjn 15 cursussen voor volwassenen die
door 255 personen worden gevolgd.
Ook de cursussen in paardenkennis on hoef
beslag tellen vele leerlingen.
Op allerlei gobied valt een zucht naar ont
wikkeling waar te nemeu. waaraan do Moat-
icbappjj zooveel mogelyk tegemoet komt.
De paarden fokker jj gaat in gunstigon zin
vooruitmen tracht hot Zeeuwsche paard op
de wereldmarkt te brengen en met succes.
Ook aan do veeteelt werd krachtig de hand
gehoudenook daarin valt opgewektheid te
Hulde bracht spreker aau hot werk van den
znivelconsulent.
Wjjzende op het toenemend gebruik van
kunstmest bracht de voorzitter een eoresaluut
aan den heer G. A. Vorsterman van Oyen,
den stichter van Welbegrepen Eigenbelang, de
voorloopster van vele andere vereenigingen tot
den aankoop van kunstmeststoffen.
Nadat de notulen der vorige algemeene ver
gadering wareu goedgekeurd, werd mededeeling
gedaan van de ingekomen stukken, waaronder
behoorde een schryven van deu directeur-
generaal van landbouw, berichtende dat hjj
wegens ambtsbezigheden verhinderd is do ver
gadering bjj te wonen.
Bljjkene het verslag der commissie, belast
met het ondorzook der rekening en verant-
'oerding van den algemeenen penningmeester
over 1907 waren daartegen geen bezwaren.
Het advies der commissie om haar goed te
keuren werd gevolgd.
Thans waren aan de orde de verschillende
punten van bespreking; on wel in de eerste
plaats dat luidende
De vrouw in het landbouw-
b e d r jj f.
Het werd ingeleid door den heer G. A.
Vorsterman van Oyon, algemeen secretaris der
Maatscbappjj.
Inleider begon met er op te wjjzen dat tot
in de tweede helft der XlXe eeuw de land
bouw en veeteelt nagenoeg geheel aan zich
zelf waren overgelatenvan regeeringsbe-
mociingen met dezo beide belangryke bronnen
van volkswelvaart is nagenoeg goen sprake
slechts nu en dan, maar toch hoogst zelden
meende hethoogor bestuur, rjjks of gewestolyk
geroepen te zjjn handelend op te treden 't zjj
bjj het heerschon van besmettelijke ziekten
onder het rundvee, 't zjj bjj de horhaalde
klachten over don achteruitgang van de paar
denfokkerij.
Doch alles wat do regoering deed, was van
voorbygaanden aard en bepaalde zioh tot het
nemen van repressieve maatregelen of tot het
geven van voorschriften, die dikwjjls in de
studeerkamer uitgebroed, eerlang door de prak-
tjjk veroordeeld cn daarom van zolf in onbruik
geraakten of weder werden ingetrokken.
Nadat intusachen do iuternationale land
bouwtentoonstelling, die in 1884 te Amsterdam
gohouden werd, oen helder licht had geworpen
op den trourigen toestand, waarin landbouw
en veeteelt, vooral de eorste, bjj ons verkeer
den, werd de aandrang naar verbetering zoo
algemoen dat de tcgeering eindelijk moest
besluiten tot het nomen van maatregelen, die
door bovoogden roods vóór jaren waron voor-
gestold, waarop door deskundigen reeds her
haaldelijk was aangedrongen, maar die ten
gevolge van verschil van meening over de ten
uitvoerlegging steeds waren onderweg gebleven*
<D
