MIRDELRURGSCHE COURANT. r. ii9. 181* Jaargang. 1908. Woensdag 20 Mei. Middelburg 19 Mei. Benoemingen enz. Uit Stad en Provincie. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k a, met uitzondering van Zon- en Feeitdagen. Pryi per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Therm, alhier en tol. -weerbericht van het K. N. Met. lnatit. te Bilt. 19 Mei 8 n. vm. 56 gr., 12 n- 7<> gr-» av.4 n- 70 gr. Hoogste barom. stand 773.1 te Lahague, laagste 752.9 te Seydisfjord. Verwachting tot den avond van 20 Mei: zwakke, veranderlijke wind, bewolkte lucht, waarschijnlijk droog weer en dezelfde temperatuur. AdvertentiBn: 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- eu alle andore familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer 20 cent. Beolamei 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij iuemei. Tot de plaatsing van advertontiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advcrfentle-Burean A. DB l.a MAR Al., N.I. Voorburgwal 366, Amsterdam Kan zy wei het daglicht zien Wjj ontvingen van onzen Haagschen Torenwachter het volgende schrijven: Wat ik in mjjn jongsten brief over de kabinetsformatie mededeelde is volgens De Nederlandergeheel uit den duim gezogen. Het zjjn »fabels," niet eens de moeite waard om aan de lezers van hot blad oververteld te worden. De gesignaleerde booze verhoudingen bjj den clericalen grooten Btafde strjjd dezer heeren onderling in het openbaar en achter de scher men het is alles pure duimzuigerjj van den Torenwachter. Nog een stap verder en wjj zien De Neder lander al een artikel schrijven in den geest van het boekje Comme si Napoleon I n"eüt jamais existé, alleen met deze kleine variatie, dat niet Napoleon maar dr Kuyper niet bestaan zou hebben, ja, slechts een product is van onze venijnige" phantasie. Maar scherts ter zjjde. Waar aldus het blad zonder schijn of scha duw van bewjjs onze mededeelingen «fabels" noemt, blijkbaar niet geschikt om onder do oogen gebracht te worden van de Zeeuweche kiezers clientele van den heer Lohman, daar behoeven wjj ook verder geen notitie te nemen van hetgeen dienaangaande door het chriateljjk historisch orgaan wordt geschreven. De schimpscheuten, aan ons adres gericht, kunnen bezwaarlijk als bewjjzon gelden voor de juistheid der gebezigde qualificatie van »fabels" Toch verdient één opmerking, aan het slot gemaakt, bijzondere aandacht. »De onderhandelingen en besprekingen met de Koningin, zóó lezen wjj daar, behooren niet tot het publiek domein. Daarom kunnen Torenwachters en diergelijken er veilig op los blazen en brand roepen, al is er geen vonk te zien." Vooral die laatste zinsnede »al is er geen vonk te zien" is prachtig. Maar dit daargelaten. Gevoelt De Nederlander niet op welk een hoogst gevaarlijk terrein het orgaan zich hier begeeft Waarom b. v. zouden «Torenwachters en diergelijken" deze stelling over het »niet publiek domein" niet met evenveel recht mogen omdraaien De juistheid van deze op vatting eenmaal aangenomen, kan De Neder lander er toch geen bezwaar tegen hebben, indien wjj beweren dat het orgaan en diergelijke organen onze mededeelingen veilig als »fabels" kunnen voorstellen. Wjj bevinden ons immers niet op «publiek domein" Hierbjj valt echter meer op te merken. Met deze uitlating wil het blad zooveel zeggen alsgjj, publiek, wenscht precies te weten, wat er bjj de jongste kabinetscrisis is voorgevallen, wie de waarheid spreekt: Mr Lohman, die zegt dat dr Kuyper wél in de gelegenheid is gesteld om kabinetsformatie •over te nemen" of dr Kuyper, die dit glad weg heet liegen; kortom, gjj, publiek, hebt genoeg van de halve en kwart waarheden, welke men in de clericale pers opdischt, en gjj staat er nu op ovor een publieke zaak ook publiek ingelicht te worden, maar dat kan nu eenmaal niet, want zoodra gjj de juiste toedracht wilt weten, komt gjj op p r i vaat terrein. Tegen deze opvatting nu verzetten wjj ons. De «kabinetsformatie" met den daaruit ge volgden «broedertwist" ligt öf op publiek domein of op privaat domein. Is de kabinetsformatie een zaak welke alleen eenige hooge heeren dor rechterzijde en de Kroon aangaat, dan heeft het publiek daar natuurlijk niets mede te maken. Zoo gaat het tot zekere hoogte bv. in Duitschland en Oostenrjjk toe. Daar wjjst de keizer de ministers eenvoudig aan en mag het publiek toekjjken. Niet alzoo hier te lande. In Nederland is een kabinetsformatie een zaak welke op pu bliek domein thuisbehoort, en daarom ib het, minst genomen, hoogst-ongepast om de Kroon te gebruiken teneinde het publiek over een zoo bolangrjjko zaak met opzet in het half duister te laten. Hiertegen kan niet ernstig genoeg gepro testeerd worden. Vooral omdat wjj in April a. p. bp de Kamerdebatten over de reconstruc tie van het kabinct-De Meester juist van diezelfde heeren der Rechtorzjjdo een heel Zie Midd, Crt van Maandag 1 Mei. andere opvatting over die «rechten" der kroon vernomen hebben. Toon was wat men volgens De Nederlander «privaat domein" heet «publiek domein" Toen werden de «onderhandelingen en bespre kingen met de Koningin" door 3e vrienden van dat blad als geschikt debat-materieel ge bruikt om er het kabinet-De Meester mede onaangenaam te zjjn of, om de gejjkte termen te bezigen, «om iederB verantwoordelijkheid af te bakenen." Let, wel, dit geschiedde onder de hooge goedkeuring van den heer Lohman, die er zelf jjvorig aan mede deed. Waarom is, zoo vragen wg, nu er een bevriend minis terie-Heemskerk opgetreden is, het vroeger geoorloofde in eens ongeoorloofd geworden. Zou de heer Lohman en zjjn tegenwoordige groep geallieerden uit het anti-revolu- tionnaire kamp bjj geheimhouding van deze zaken misschien het grootste belang hebben Zouden de «kleine lujjden", indien deze publieko zaak ook publiekelpk behandeld werd, geljjk indortjjd de reconstructie van het kabinet De Meester, niet «kopschuw" worden Wat zjj nu «instinctief" gevoelen, n. 1. dat hun leider, dr Kuyper, op mysterieuse wjjze aan den dpk is gezet, zouden zjj dan misschien met behulp der «reflectie" uit de aan de Kamer uitgebrachte adviezen kunnen gewaar worden, on daarvan moet, dat spreekt van zelf, De Ne derlander metB hebben. In elk geval, dit bljjkt zonneklaar uit do gereleveerde uitlating van het blad, dat men in gezaghobbende kringen der rechterzijde de kroon wenscht te gebruiken om zuivero par tijbelangen te beschermen en dat wjj de op lossing der knbinetspuzz/c LohmanKuyper —Heemskerk in die richting hebben te zoeken. Inatcde van bakerpraatjes te vorkoopon over onze «fabels", had het blad beter gedaan het publiek daarover dadelijk en beter in te lichten. Alsnog verwachten wg dan ook die inlich tingen Niet alleen de partjjen der rechterzijde heb ben er recht op te weten of er gedurende de jongste kabinetscrisis door dr Kuyper een «formatie" viel «over te nemen", spraakge bruik Nederlander, of «aan te nemen", spraak gebruik Standaard, maar het geheele Neder- landsche volk dient hieromtrent volledig en j n i s t ingelicht te worden. Het is een onwaardige taktiek om het pu bliek hierover met allerlei jokkentjes of draaierijen opzettelijk op een dwaalspoor te leiden en te houden en hoogst bedenkeljjk, indien in die atmosfeer vol politieke en andere leugens de Kroon als een element wordt ge bruikt. Zou het daarom niet op den weg liggen zoowel van De Standaard als van De Nederlan der om met kracht aan te dringen op publi catie der adviezen, over deze zaak aan de Kroon uitgebracht? Beide bladen kunnen er eenig belang bjj hebben dat, evenzeer als indortjjd van de formatie van het Kabinet-Do Meester, thanB ook van de formatie van het Kabinet-Heems kerk gezegd kan wordendo geboorte kan het daglicht velen. Zooals nu echter die zaak staat, zou een dergeljjke uitspraak in fiagranten strijd zjjn met de waarheid. KORTE MEDEDEELIKOEN VEBOADERINGE1V. In de Maandag te Utrecht gehouden ver gadering van den Alg. Bond van R. K. kies- vereenigingen waren aan de orde de verschillende kiesrechtvoorstellen. Volgens het verslag dat de Residentiebode van deze vergadering geeft is de behandeling der kiesrechtkwestie evenwel na langdurige discussie uitgesteld tot September. Bjj kon. besluit is benoemd bjj den generalen staf tot majoor de kapitoin F. Dell, van dien staf, chef van den Btaf in de Stelling van Amsterdam. Aanvangende Maandag 1 Juni a., zal de ge wone audiëntie van don Minister van Justitie, in plaats van des Woensdag, gehouden worden des Maandags te 1.30 uur. Do audiënties van de Ministers van Land bouw enz. en van Marine hebben reap. Woens dag en Vrjjdag a. niet plaats. Het Prov. blad no 61 bevat een circulaire van den Commissaris der Koningin in Zee land, inhoudende een overzicht van den loop der bevolking in elke (gemoente dezer pro vincie over 1907. Hot totaal aantal inwoners bedroeg op 31 December 1907 229.575, tegen 228.345 op 1 Januari 1907. Er werden geboren 3390 mannelijke en 3250 vrouwelijke en er stierven 1591 manneljjke en 1535 vrouweljjke personen. In den loop van het jaar vestigden zich in deze provincie 6533 manneljjke en 6393 vrou weljjke, terwjjl 7669 mannelijke en 7541 vrou weljjke personen haar verlieten. Maandagavond hield het Departement Middelburg van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen een vergadering in de sociëteit de Vergenoeging alhier. De notulen van het verhandelde in de vorige vergadering werden gelezen en goedgekeurd. De voorzitter, de heer L. K. v. d. Harst J-J.zn., deelde mede dat het verlies van een vjjftal leden geboekt moet worden, waar tegenover staat de aanwinst van 1 lid. Van do badhuisleening werden uitgeloot no. 161, van de 3o/o leening, en no. 11 van het renteloos voorschot. Na de uitloting kwamen de verslagen en rekening en verantwoording over 1907 der verschillende commission ter tafel. Van de Volksbibliotheek was door 121 lezers gebruik gemaakt. Uitgereikt werden 2980 boekdeelen. Naar de commissie mededeelde, is toezending van nieuwe boeken zeer gewenscht. Uit het verslag van do commissie voor de Hulpbank bleek o.m. dat f 251.26' ter beschik king van het departement gesteld kan worden. Do rekening en verantwoording vandecom- missiën voor de Spaarbank, het Badhuis en de Nutsbowaarschool werden, evenals de hier- voren genoemde, goedgekeurd. Door de commissie voor de Spaarbank wordt in het verslag nog eon woord van waardeering gewjjd aan wjjlen den teer M. C. Roest, in leven een zeer verdienstelijk lid van de com missie. Naar de commissie voer de bewaarschool medodeelt, is de toestand van do school, onder wijskrachten enz. ongeveer dezolfde gebleven en geeft die geen aanleiding tot bjjzondere opmerkingen. Wat de financiën aangaat, deze zjjn niet bijzonder schitterend. Geldeljjko steun is zeer aan te bevelen. Tot lid van het departementsbestuur werd herbenoemd mr G. J. Sprengermede was aan bevolen de heer J. K. Swaters. Tot afgevaardigde en plaatsvervangend af gevaardigde ter algemeene vergadering werden respectievelijk gekozen de hoeren J. G. Erine- rins en W. H. Hasselbach, die hun benooming aannamen. Op de voordracht waren nog geplaatst de heeren mr F. N. v. d. Bilt en W. Frederiks. In de vacature, ontstaan door het overlijden van den heer M. C. Roest, lid van de commissie voor de spaarbank, werd gekozen de heer A. Th. A. Wagtho. Op deze voordracht stond nog mr P. J. v. d. Feen. De leden en plaatsvervangers van de com missie tot het nazien der boeken werden allen herbenoemd. Ten slotte werden de punten ter beschrij ving van de algemeene vergadering behandeld waarna de vergadering gesloten werd. Tot de aanstaande kermisvermakelijk heden te Middelburg zullon ook behooren Tooneelvoorstellingen, in den Schouwburg te geven door het Hollandsch Tooneelgezolschap van Gebr. Van Lier. Jhr C. M. Storm van 's Gravesande, le. luitenant bjj bet 2e bataljon van het 3e regi ment infanterie te Middelburg, is be noemd tot adjudant bjj dat korps. Naar aanleiding van de onlangs door de familie BoBtelaar alhier aan de Koningin aangeboden portretten van vorsten uit het Huis van Oranje Nassau, heeft H. M. die familie als vergoeding voor gemaakte kosten een bedrag van f10 doen toekomen. Te W e 81 k a p o 11 o werden in het afge- loopen winterseizoen door het bestuur van do Volksbibliotheek c.a. 2000 boekdeelen uitge- gevon ter lezing, tegen 1 cent por boekdeel en por week. Onder Biezelinge brak, bjj het zet ten van het deksel op een put, de ketting waarin het deksel hing, waardoor drie werk lieden, die zich in den put bevonden, vrjj ernstig werden gekwetst. Maandagmiddag zakte to N i s s e een ingozotene, die op zjjn land gewerkt had, bjj het huiswaarts koeron plotseling in elkaar en bleef op den grindweg dood. In Oostelijk Zeeu wsch-Vlaande- ren begint zich op sommige akkers op zoe'n hevige wjjze de gevreesde «brand" te vortoonen dat men ze moet omrijdenmen zet er dan boonen op, de eenigste vrucht, die nu nog goedschiks kan gezaaid worden. De heer P. W. Maarleveld heeft aan den vooravond van de stemming voor een Staten lid in het district Sluis bedankt als be stuurslid van de Vrijzinnige Kiesvoreeniging. In de Maandag te lJzendpke gehou den raadszitting werden de jaarwedden van het onderwpzend porsoneel vastgesteld ah volgt: hoofd van school A, aanvang f 1100 met 4 driejaarlpksche verhoogingen van f 50 -j- vrjje woning met tuin of vergoeding daar voor van f 200hoofd van school B, aanvang f 800 met gelpke verhoogingen, vrjje woning met tuin of f 150onderwpzers, minimum f 575, na 5 dienstjaren f 600, verder volgens de wet. Aan gehuwde onderwijzers boven 28 jaar wordt een tegemoetkoming in de huishuur toegekend van f 75. Bp ziokte wordt gedurende zes maanden het volle salaris uitbotaald, de volgende zes maan den half dat bedrag. Duurt de ongesteldheid langer dan 1 jaar, dan zal een nader besluit genomen worden. Onverplichte hoofdakte geeft f 100. Aan den heer P. J. Dollaert werd togen 1 Juli eervol ontslag verleend, met dankbetuiging. Het Balaris van den gemeente-opzichter W. de Smit uit Sas van Gent word mot f 75 verhoogd. Maandagj.l. vergaderden 'e Biervliet de ingelanden van den Paufrna-polder. Behalve do gewone huishoudelijke zaken, was aan de orde het voor den eersten keer vormen van drietallen voor twoo gezworenen. Do eerste bestaat uit de heeren A. Bliek, C. Tol en A. Dieleman, en de tweede uit de heeren Th. Bupsse, J. de Kraker en J. P. de Beer. De gevraagde jaarlpksche subsidie van 13 gl. ten behoeve van de tramverbinding werd in gewilligd. Gemeenteraad van Kouilekerke. Deze raad bield Maandag eene zitting, de laatste die door jhr W. C. van Panhups als burgemeester werd gepresideerd. Zonder stemming werd aangenomen oen voorstel van Burg. en Weth. om het bedrag, van den Boofdelgken omslag te verhoogen van f2000 tot f 3000 en, in verband hiermede, te bepalen dat in plaats van f300, zooals thans, f400 mag worden afgetrokken voor noodzake lijk levensonderhoud terwjjl, bp den aanslag met de grootte van het gezin zal worden reke ning gehouden. Bjj de rondvraag wees de heer H. Dekker op den onhoudbaren toestand van den Breeweg en deelde de heer J. Kraamer mede dat alle zioh uit de gemeente aangemeld hebbende leerlingen voor de ambachtschool te Middel burg zjjn geplaatst. De voorzitter zeide, namens Burg. en Weth., een onderzoek toe aan den heer Dekker, en vertrouwde dat de leden, evenals hjj, met blpdschap de mededeeling van den heer Kraamer zullen vernomen hebben. Vervolgens nam de heer Van Panhups nog maals het woord en zeide hp het volgonde: «Waarde raadsleden en secretaris! Mjjn taak als voorzitter van uw vergade ringen is thans geëindigd, terwjjl het morgen de laatste dag is dat ik als hoofd van deze gemeente werkzaam ben. Het is dan bpna zeven jaar geleden, dat ik door H. M. de Koningin als Burgemeester van Koudokerke werd benoemd en op feestelijke wjjze hier werd ontvangen. De goede verwachting, die ik toen had van do samenwerking met u in het belang dezer mooie, welvarende gemeente en van de ge zindheid der ingezetenen ten mpnen opzichte, is niet beschaamd geworden. Met dankbare voldoening mag ik op die jaren terugzien. Dat ik ook teleurstellingen ondervond, kan ik niet ontkonnendoch deze waren gering in verhouding tot het vele goede, dat in mjjn herinnering bewaard bljjft van mjjn werk te midden van een degeljjko, arbeidzamo bevol king, die in haar midden de deugden en de gebruiken van het voorgeslacht heeft bewnard. Hot staat mjj levendig voor den geest hoe onze beminde Vorstin verleden jaar Hare groote ingenomenheid betuigde mot de fees telijke ontvangst in deze gemeente toen ons dorp een tafereel bood, dat mon tevergeefs buiten Zeeland, ja zelfs bniten deze omgeving, zou zoeken. Ook oen herinnering van anderen aard is voor mjj aan doze plaats verbonden, waar het juist vandaag tien jaar geleden is dat de vorige oudste wethouder mjjn huweljjk hier heeft voltrokken. Waar dergeljjke banden zjjn oatstaan, behoef ik u niet te zeggen dat mjjn scheiden van dozo gemeente moeite kost. Dank zjj de toowjjding, die door u voor de bel ingen van Koudekerke werd getoond, mocht onder mjjn bestuur veel goeds tot stand komen. Diepgaand verschil van meoning kwam zelden voor en de goede verhouding, die tus- schen den Raad, het Dageljjksch bestuur en mjj heerschte, droeg veel bjj tot het welslagen van hetgeen uw taak u oplegde. I', geachte secretaris, leerde ik in die zeven jaren kennen als een ambtenaar, wiens plichts betrachting en jjver den hoogBten lof verdient. Gjj waart mjj een onmisbare steun, maar ook een vriend. Moge het u welgaan en gjj steeds de waar deering bljjvon ondervinden, diegjj verdient! Met den oprechten wenach dat Koudekerke onder mjjn opvolger in bloei bljjve toenemen en het u allen gegeven zp onder Hoogeren zegen daartoe nog vele jaren mede te werken, neem ik afscheid van deze gemeente. Het ga u en de uwen goed 1" De oudste wethouder, de hoer P. de Witte Cz., richtte zich, hierop tot den Burgemeester en sprak «Geachte voorzitter. Ik dank u wel voor de woorden van achting en wanrdeoring, tot ons, als leden van den gemeenteraad en onzen secretaris gesproken. Wederkeerig zeggen wjj u dank voor de onpar- tjjdige en strikt rechtvaardige wjjze waarop u steeds onze vergaderingen hebt geleid. Was or soms ook verschil van gevoelen, de goede verstandhouding on vriendschap werd daardoor niet verbroken en de goede geest bleef onder ons steeds heerBchen, daar door u ieders meo ning steeds werd gewaardeerd. Ik meen ge rust te kunnen verklaren dat gjj uw ambt tegenover de geheele gemeente met de meeste onpartijdigheid on rechtvaardigheid hebt ver vuld. Steeds hadt gjj een open oog voor de belangen der gemeente en stond ieder te woord, zonder aanzien des persoons. In een woordmet nauwgezetheid en jjver hebt gjj uwe krachten aan de gemeente gewpd. Ik verklaar dan ook gerust dat Koudekerke aan jhr. W. C. van Panhups een goeden Burge meester gehad heeft en wjj u noode naar uwe nieuwo standplaats zien vertrekken. Onze beste wenscben vergezellen u steeds en de aangenaamste herinnoringen aan u blpven ons achter. Met deze woorden, bjj het officieel afscheid aan doze plaats, wenschte ik het ge voelen van mjjne mederaadsleden en den secretaris nit te drnkken. Doch woorden en klanken gaan spoedig in de ruimte verloren, daarom hebben de geza menlijke raadsleden met den secretaris, als tastbaar bewjjs van onze waardeering, u hierbjj willen aanbieden een photographie, welke, naar wjj hopen, steeds een aangename herinnering voor u zal zjjn aan de dagen, hier doorge bracht. Dat het u en uw familie Bteeds wel moge gaan onder Gods zegen I" De photographie geeft de raadsleden en don secretaris te aanschouwen, gezeten in de ver gaderzaal, en is vervat in een prachtige lpst. Het geheel is groot 80 bjj 60 c.M. De Burgemeester dankte harteljjk voor dit bewjjs van waardeering, dat hem steeds dier baar zal zjjn, en schonk aan de leden zjjn portret, cabinet formaat. KERKNIEUWS. Door den heer J. H. Donner, predikant bjj de Geref. gemeente te Breda, is bedankt voor het beroep naar die gemeente te Mid delburg. Bjj de Ned. Herv. gemeente te V1 i b- s i n g e n is, in de vacature-Tichelman, beroe pen tot predikant de heer A. A. Vermeer te Oosterwjjk. ONDERWIJS. De Commissie voor de stuurlieden-examens, bedoeld in de Scbipperswet, zal, aanvangende 9 Juni. zitting houden te 's Gravonbage. Do aanvragen om tot de examens te worden toegelaten moeten den voorzitter der commissie bereikt hebben vóór 30 Mei. Voor nadere bjjzonderbeden zie men de St. Crt. no 117 en do desbetreffende advertentie in dit nummer. Aan de universiteit te Leiden slaagde voor het candidaats-examen in de rechten do hoer J. A. A. Fransen van de Putte. Van 6 tot 12 Augustus a. zal te Berlpn een Internationaal congreB voor geschiedkun dige wetenschappen gehouden wofden. LETTEREN EN KUNST. Mengelberg heeft ook bjj het tweede en laatste concert, dat hg te Rome gedirigeerd heeft, groot succes gehad. Er werden hem daverende ovaties gebracht. De groote zaal was tot de laatste plaats vol met een publiek van groote gelegenheden. Koningin Margaretha en prinses Letizia woonden het concert van het begin tot de laatste noot bjj, en koningin Margaretha gaf telkens het sein tot het applaus, liet na afloop Mengelberg in haar loge roepen en betuigde hem haar hooge ingenomenheid,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1908 | | pagina 1