MIDDELB11RGSCHE COURANT.
Vrijdag
15 Mei.
Kameroverzicht.
N°. 113.
131" Jaargang.
1908.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feeitdagen.
Pry» per kwartaal, zoowel yoor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Ther:
m. alhier en tol. ■weerbericht van het K. N. Met. lnetit. te Bilt.
14 Mei 8 u. vn. 52 gr., 12 u. 63 gr., av.4 u. 61 gr. Hoog8te barom. «tand 769.3 te Horta,
laagite 741.4 te Valentia. Verwachting tot den avond van 15 Mei matige tot krachtige
Z. tot Z.W. wind, betrokken lucht, regen, later opklarend en dezelfde temporatuur.
Advertentiön: 20 cent per regel. By abonnement veel lagei. Geboorte-, dood- «n
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Beolamei 40 cent per regel. Groote lettors naar de plaats, die zy innemei.
Tot de plaatsing van advertentiön en reclame», niet afkomstig uit Zeeland, betroffönde
Handel, Nijverheid en Geldwesen, is gerochtigd het Algeineea Advertentie-Bureau A. n* LA
MAR Al., H.I. Voorburgwal 366, Amsterdam.
De candidaat der Vrijzinnige kiesvereeni-
ging in het disfriot Sluis is de heer
P. van Houte
Burgemeester van Schoondijke.
Dat alle vrijzinnigen Dinsdag 19 Mei op
hem hunno stem uitbrengen I
Middelburg 14 Mei.
Zeeuwsche Omtrekken.
Bij voorkeur geven wij deze rubriek, die
eenigen tijd iu de verdrukking is gebleven,
door overvloed van andere stof, een plaats
in ons nommer dat Zaterdagavond verschijnt,
omdat zij vooral zich zoozeer eigent voor
Zondagslectunr, maar ditmaal moeten wij
daarop eene uitzondering maken.
Wij wenschten ons even op het gebied
van het onderwijs te begeven en enkele
bedenkingen te opperen tegen de door
Burg. on Weth. van Middelburg en die
van Vlissingen voorgestelde regeling
dir onderwijzers-salarissen.
Tegen beide zijn reeds door de bestaande
afdeelingen van den Bond van Nederland-
tche Onderwijzers bezwaren kenbaar ge
maakt.
In onze stad zal Vrijdagavond in eene
vergadering van de Vrijzinnig Democrati
sche Kitsvereenigituj gelegenheid bestaan
die regeling te bespreken.
En om daarvoor belangstelling te wekken,
kan onze korte beschouwing ook haar nut
hebben.
Gaan wij het voorstel van Burg. en
Weth. van onze Btad na, dan zij allereerst
erop gewezen dat het aanvangsalaris wordt
voorgesteld op f 600, dit is f 100 boven het
wettelijk minimum.
Dit is de lichtzijde van het voorstel, dat
anders weinig of gene lichtpunten oplevert.
Letten wij toch op het eindsalaris, dat
wordt voorgesteld, en plaatsen wij ons dan
op het standpunt dat elke onderwijzer, ook
die zonder hoofdakte, aanspraak mag maken
op een voldoend salaris ten slotte, dan
kan het voorstel van Burg- en Weth. onmo
gelijk ons bevredigen.
Zij toch stellen sis zoodanig voor f825,
hui ten de f75 huishuur.
En dat nu is voor een gemeente als
Middelburg stellig onvoldoende.
Als men den levensstandaard in Middel
burg nagaat en die vergelijkt met kleinere
gemeenten, dan ligt het voor de hand dat
men daar minder financieels zorgen heeft.
En toch in tal van plaatsen met lage
re n levensstandaard is het salaris h o o g e r
dan hierin alle plaatsen met een lageren
standaard is het salaris minstens geljjk aan
hier; en in vrijwel alle plaatsen met ge
lijken of hoogeren levensstandaard is
het salaris h o o g e r dan hier.
Tot heden ging Middelburg f 50 boven
het wettelijk eindsalaris; thans wil men dit
daarmee geljjk stellen.
In vergelijking met den algemeenen
salarisstandaard zon men dus achteruit gaan.
Een eindsalaris van f 825 na twintig
dienstjaren kan geen voldoend salaris worden
genoemd, vooral als men het ooghondt op
de steeds toenemende stijging van bijna
alle levensbehoeften.
Aan rijksinrichtingen voor onderwijs
zijn de-salarissen dan ook veel hooger.
Zelfs wanneer men die van hoofden en
onderwijzers tegenover elkaar stelt en die
toetst aan de wetdan komt men van zelf
tot de overtuiging dat de voorgestelde
regeling ten opzichte der onderwijzers niet
billijk mag heeten.
Middelburg behoort tot de vjjfde klasse
der Personeole belasting.
De wetgever nu kent voor die gemeenten
toe aan de hoofden f 1150 -f f 150 f 1300
na twintig dienstjaren, en aan de onder
wijzers na dien tjjd| f 825 f50 f875.
Het verschil tnsschen beide is dus f 425
wat de wetgever toekent als de belooning
voor het hoofdschap.
Middelburg nu geeft don hoofden, mot
uitzondering van die der soholen G en J die
f 1500 ontvangen, f 1300 f300 =f 1600.
Naar voorgenoemden maatstaf zon het das
f 1600 f 425 f 1175 moeten geven
aan de onderwijzers. En het wil" 2e, na
twintig jarigen diensttijd, betalen f 825 -f-
f 75 f 900 dit is alzoof 275 to weinig.
Bovendien zjjn de cijfers voor de hoof
den hier aanvang-salaris, wat al een groot
voordeel is.
De akten voor talen en wiskunde stellen
Burg. on Weth. voor te beloonen met f50.
Dit kan alleen worden goedgekeurd wan
neer er voor alle onderwjjzers een vol
doend Ealaris besohikbaar is zonder die
akten.
Terwijl dit te Middelburg allerminst het
geval is, stellen Burg. en Weth. voor daar
voor f 800 te besteden, d. i. vrijwel de
helft van wat, volgens het wetsontwerp-Rink
van de subsidie aan de onderwijzers fen
goede moet komen, of een vierde deel van
de geheele subsidie.
In het geheel zou Middelburg volgens
ruwe berekening van die subsidie vrijwel
de helft in den zak steken, plas minus
f 1600. En do andere helft besteedt zij op
een wijze die voor de school en de onder
wijzers niet de beste mag heeten.
De nu voorgestelde regeling wordt zij
aangenomen moet, het kan niet anders,
haren nadeeligen invloed uitoefenen op het
gehalte der onderwjjzers, die in 't ver
volg herwaarts komen, en goede onderwijs
krachten zeker nopen zoo spoedig mogelijk
elders een heenkomen te zoeken.
Op één punt wen8chen wjj ton slotte nog
ovon te wjjzen om aan te toonon hoe de
ontworpen-verordening wel eens goed mag
worden nagegaan
In artikel 5 dSF ontwerpverordening
wordt gezegd„De jaarwedden zijn in geen
geval lager dan hot wettelijk minimum."
Dit mag eigenlijk eene overtolligheid
heeten, want het spreekt van zelf omdat de
verordening niet in strijd mag zjjn met de
bepalingen der wet.
Yermoedoljjk willen Burg. en Weth. dio
vermelding in de verordening een plaats
verleenen om eene tegenstrijdigheid met de
wet te voorkomen.
Die wet nu sohrjjft voor dat de ancienni-
teits-verhoogingen ingaan opdeneerste der
maand, volgende op die waarin de diensttijd
is volbracht.
Nu laat do verordening ze ingaan op 1
Januari en 1 Jnli.
Daardoor zou 't kannen gebeuren dat
iemand recht had op zijn verhooging b.v.
op 1 Febr. volgens do wet, terwijl hij
volgens de verordening tot 1 Juli
d.a.v. zou moeten wachten. Dan zou de ver
ordening met de wet in strijd komen, en
in zoo'n geval stapt men over de verorde
ning heen en laat do vorhooging ingaan op
2 Febr.
Dit verklaart allicht de door Bnrg. en
Weth. voorgestelde bepaling.
Wat Vlissingen betreft, het daaï
voorgestelde eindsalaris voor onderwijzers
zonder hoofdakte wordt voorgesteld op
f 900 -|- f 100 voor huishuur.
Dat is iets beter, in 't geheel f 100
boven Middelburg.
Maar het aanvaBgsalaris wordt daar
voorgesteld op f 500, wat bepaald omol-
doende is in de tegenwoordige levensom
standigheden.
In een plattelandsgemeente kan men
misschien daarmee tookoinen, maar in een
stad als Vlissingen zeker niet.
Tegenwoordig wordt, wil men ten minste
behoorljjk onder dak zjjn, minstens f 35
voor kostgeld gevraagd, dat is reeds f 420
per jaar. Daarbij komt dat f 35 voor pen
sioen moet gestort worden.
Wat sohiet er dan over?
Eon luttele f 45.
En daarvan moet men kloeren en tal van
andere bonoodigdheden bekostigen om nog
niet eens te spreken van boeken, en wat
meer noodig is voor do verdere ontwik
keling der onderwijzers.
Moet er bovendien niets gerekend worden
voor zieke dagen
Dezelfde bezwaren, die wjj opperden tegen
de te Middelburg voorgestelde regeling,
gelden verder ook voor die te Vlissingen.
Ook daar is menige wijziging in het aan
hangige voorstel meer dan noodig.
In Goes is gelukkig de dreigende buij
die boven de meisjesschool hing, voorbij
getrokken.
Die beweging tegen deze nuttige instelling
heeft ohb eenigazina verwonderd omdat zjj
juist bjj zeer velen, van verschillende rich
ting op politiek- en kerkelijk gebied, in hoog
aanzien stond, dank zjj vooral den grooten
invloed, dien mejuffrouw Slothouwer, de
voormalige directrice, uitoefende.
Wjj willen hiermee hoegenaamd niets
afdingen op de verdiensten van het tegen
woordige personeel, want de pleidooien, voor
hot bohoud der school geleverd, leggen ook
zeer zeker gunstige getuigenissen ai van
zjjn ijver en toewijding.
Maar wjj wilden'slechts er op wjjzen dat
die sohool in de gemoonte steeds een goe
den naam heeft gehad.
En de zacht om haar op te heffen scheen
ons dan ook meer een waan van den dag,
waarbjj men om financieele bezwaren de
rijpe en rijke vruchten over het hoofd zag,
welke die inrichting afwerpt voor de toe
komst der vronweljjke jeugd in Goes.
Gelukkig hebben hare pleitbezorgers
in den Raad die nog eens in 't goede licht
gesteld en de gemeente behoed voor een
stap, waarover men stellig later grooten
spijt zou gevoelen.
Zitting van Woensdag.
De strafbepalingen zjjn heden voor de »bona
fidc'-bengelaars er nog op verminderd.
Zooals artikel 27 oorspronkelijk luidde, zou
degene, die «aan niemand toebehoorende vis-
schen bemachtigde, wetonde, dat bjj daarmee
inbreuk maakte op een anders recht," zich aan
een «misdrjjf" schuldig maken, dat strafbaar
was met 6 weken hechtenis of een boete
van f60.
Dank zjj de inmenging der hoeren Sasse van
IJssolt, Regout, De Waal Malefjjt en De Geer,
die deze bepaling toch niet toepasselijk vonden
op een «hengelaar met één hengel in de hand,"
en ieder op hnn beurt een recept aangaven
hoe zonder het stelsel van de wet en even
min dat van ons strafrecht in gevaar te bren
gen deze hengelaars buiten misdrjjfvervol-
gingen gehouden konden worden, werd ten
Blotte een amendement van laatstgenoemden
afgevaardigde met 40 tegen 18 stemmen aan
genomen, waarbjj dio soort hengelaars van de
verschrikkingen van art. 27 uitgesloten
zjjn.
Wjj zullen onze lezers maar niet vermoeien
met een relaas van de uiterst geleerde juri
dische debatten, welke hierover gevoerd zgn.
Minister Nelisson vond daarbjj gelegenheid
uit te loggen, hoe in het buitenland de wet
geving desbetreffende is geregeld hoe daar
schonnis van occupatie-recht" steeds als
«misdrjjf" wordt aangemerkt; hoemoeiljjkhet
ging om voor een zeker soort hengelaars hier
een uitzondering te makenhoe goed men af
is, als men bjj overtreding voor een arrondis-
sements-rechtbank terecht staathoe uitste
kend de «instructie" geregeld ib hoe weinig
't or toe deed of die rechtbanken dan nog
moor werk zouden krjjgen, want daar zjjn die
hoeren rechters nu eenmaal voor enz. enz.
Maar het eind der geschiedenis waB toch,
zooals wjj reeds de vorige week voorspelden
het «misdrjjf", dat er eerst «ingepraat" was,
werd er ten slotto weder «uitgepraat", want
bedoelde hcngolaar zal zich nu slechts aan een
kleine «overtreding" schuldig kunnen maken.
Met 48 tegen 17 stemmen werd hot nidus ge
wijzigde artikel aangenomen.
Daarna volgde nog oon kort debat over een
door don heer Van do Volde voorgesteldo slot
bepaling om aan gemeente radon de bevoegd
heid te vorlooncn, godurende enkoio uren dos
Zondags het visschon te verbieden in wateren,
grenzende aan openbare wegen dor gemeonto.
De bedoeling was hiordoor hot baldadig op
treden der z.g. «jenever-heDgolaars," die «den
schoonen naam van hongelaars niet waardig
zgn", tegen te gaan. Vooral in den nacht van
Zaterdag op Zondag schjjnen do «jonover-
hongclaars" in soraniigo gomeonten rooi over
last to bezorgon.
De heer Do Waal Malofijl ondorstoundc dit
voorstel.
Z. Ex. antwoordde hierop, dat hjj het vol
komen met den heer Van de Volde eens was
ook hem waren «verontrustende borichton" om
trent die «jenever-hengelaars" tor oore gekomen.
Maar zou 't niet beter zjjn deze zaak to
regelen bjj eon a. s. herziening der Zondagswet 'i
Bovendien, hoe moeiljjk zou het in de praktjjk
blijken te zgn, deze verbodsbepalingen uit te
voeren! Indien hjj, Taltna, b.v. burgemeester
ware, en de veldwachter kwam hom berichten,
dat eon honderdtal beschonken hengelaars in
het dorp waren noergestroken, dan zou hg
natuurljjk dadelgk de vraag doen: Waar zjjn
die dronken mcnschen En als hjj daarop
antwoord kreeg«Burgemeester, ze zgn aan
het hengolen," dun zou hg toch zeer m zgn
schik zjjn, want hjj zou b.v. wnarlgk geen
kans zien om met één veldwachter anders die
100 jenever-hengelaars tot rede te brongen.
Z. Ex. haalde hier maar één voorbeeld uit de
praktjjk aan.
Do hoer Tydeman had ook nog een bezwaar.
Hoe zoo vroog hg onderscheidt men een
«jenever-hengelaar" van een »bonafide"-hen-
gelaar
Wogens het vergevorderde uur schonen de
heeren echter wnra van verder grapjes maken.
Mot 42 tegen 19 stemmen werd het voorstel
Van der Velde verworpen, dat toch in stem
ming kwam, ondanks het verzoek van den
Minister om het in te trekken.
Vóór stemden alleen leden der rcchterzjjde,
waaronder 7 Roomsch-Katholiekcn.
Hiermede was de behandeling der risscherjj-
wet ten einde.
De eindstemming zal op een nader te bepa
len datum plaats hebben.
Morgen komt do nota Bos betreffende de
staats-exploitatie van spoorwegen in behan
deling.
Mr Troelstra.
De Standaard schrjjft, en wjj voreenigen ons
daarmee ten volle, het volgende
Met leedwezen zullen ook onze lezers verno
men hebben, dat mr Troelstra lgdende is, zgn
positie voorshands heoft moeten opgeven, en
dat hem oen ernstige operatie wacht.
Togenover den lgder logt ook de politieke
tegenstander zjjn wapens af, en laat het men
schel jjk gevoel van sympathie en deernis boven
komen.
Voor een man van zjjn kracht en van zjjn
doortastendheid moet deze stremming in zgn
actie uiterst pgnlgk zgn.
En dat niet alleen omdat het hem stuit in
zgn onverschrokken optreden, maar ook en niet
minder, omdat de groep, wier zegsman hg
was, er tot tgdelgken wapenstilstand doorge
bracht wordt.
Mogen we spoedig vernemen, dat de operatie
gelukkig geslaagd is en de donkere wolk, die
boven zgn leven hangt, afdreef.
Benoemingen enz.
Bjj kon. besluit zjjn bjj het Dep van Binnen
lmdsche Zaken bevorderd tot adm. A. Belin-
fante, thans referendaristot hoofdcommies
J. Kuiler, W. Groenemejjer, J. C. Ligtvoet,
P. Laban en mr M. A. Harders, allen thans
commies; en tot adjunct-commies N. J.Nieu-
wenhuysen, J. B. Verheydt, G. Pippel en J. M.
Erdman, allen thans eerste-klerk.
Bjj resolutie van den Minister van Koloniën
is mr E. F. R. A. Nierstrasz gesteld ter be
schikking van den gouverneur goneraal van
Ned. Indië, om te worden geplaatst in rech-
terljjke betrekkingen daar te lande.
Uil Stad en Provincie.
Heden werd in het Polderhuis in de
Abdjj alhier, onder voorzitterschap van den
heer H. P. den Bouwmeester, eene buitenge
wone algemeene vergadering gehouden van
don polder Walcheren.
Tegenwoordig waren 22 commissarissen.
Afwezig met kennisgeving was de heer
Gerlach van St. Joosland.
Door het dagelgksch bestuur werd voor-
gestold aan don heer L. van Krimpen, benoemd
tot hoofdingeniour van don provincialen wa
terstaat in Friesland, uiterlgk tegen 1 Juni
1908, of zooveol vroeger als zgn opvolger zal
in dienst treden, eervol ontslag te verleenen
als ingenieur van den polder, met dankbetui
ging voor do volo en gewichtige dionsten, door
hsra bewezen.
C inform dit voorstel werd door de verga
dering besloten.
Door den voorzitter word hulde gebracht
aan don afgetreden ingenieur, die gedurende
oon tiental jaren steeds met vollen jj ver werk
zaam was in hot bolang van den polder.
Steeds stoldo bjj daarbjj zgn persoonlijke be
langen op den achtorgrond. Van 'hom kan
niet anders getuigd worden dan dat hg een
uitstekend ambtenaar waB. De voorzitter zou
den polder geluk kunnon wenachen indien zjjn
opvolger zgn vootstappen drukt.
Do vergadering gaf van hare instemming
met het gesprokene bljjk.
Daarna stelde de voorzitter aan de orde de
benoeming van een ingenieur van den polder.
De voordracht bestaat, zooals vroeger ge
mold, uit de hoeren U. van Gelderen, ingenieur
le klasso van den waterstaat in Ned. Indië,
to 's-Gravenhage, en H. A. Verwejj, civiel
ingenieur te Scheveningen.
Vóór tot de benoeming werd overgegaan
ging de openbare vergadering, op verzoek van
den heer Lonwerse, over in eene met geslo
ten deuren.
Na heropening der zitting werd tot de be-
nooming overgegaan.
De heer H. van Gelderen werd benoemd
met 19 stemmen, tegen 3 op den heer Verwejj.
De heer P. L. Bolier, opzichter van dfn
pold°r Walcheren te Westbapelle, heeft
onze lezers weten dit om gezondheidsre
denen verplaatsing verzocht hem is door het
polderbestuur met ingang van 1 Juni de Oost
watering als nieuwe standplaats aangewezen,
terwjjl de heer K. Dekker, opzichter san den
polder aldaar, met ingang van denzelfden dag
naar Westkapello wordt overgeplaatst.
In verband daarmede stelde het dog. be
stuur voor den heer K. Dekker eene per
soonlijke toelage te govon van f 500,
welke toelage periodiek wordt verminderd
met hetzelfde bedrag dat zgn tractomont
krachtens de verordening hooger wordt.
Coniorm dit voorstel werd met algemoeno
stemmen besloten.
Eindeljjk werd nog goedgevonden aan Ged.
Staten oenige verklaringen te doen in zake
het renteloos voorschot aan den Moliskerk-
schen weg.
Daarna werd do vergadering gesloten.
De letterzetter C. M. Hamelink, die heden
zgn 25 jarigen dienst bjj de firma D. G.
Kröber Jr. alhier herdenkt, werd van morgen
op de werkplaats door den patroon met dit
j ubilé geluk gewenscht. Tevens bood hg hem,
als bowgs van waardeering zjjner trouwe dien
sten gedurende een kwart eeuw, een enveloppe
met inhoud aan.
Van zjjne kameraden ontving de jubilaris
een gomakkeljjken stoel, terwjjl ook de redactie
en de boekhouder der Middelhurgscht courant
hem van hunne belangstelling deden bljjken.
De groote biljetten, geschikt om op dé
kantoren te hangen, bevattende tal van op
gaven aangaande den 1 Mei aangevangen
zomerdienst voor het postkantoor to Mid
delburg, zgn weer verschenen en tot den
prjjt van 5 cent verkrggbaar.
Aan de leden van do Eerste Kamer, die
dezer dagen onze provincie bezoeken, is een
brochure uitgereikt, bevattende bjj zonderheden
over de door hen bezochte plaatsen.
Zooals wjj in ons vorig nummer reeds
onder Uit Stad en Provincie meldden, weid
Woensdag door de keurmeesters van vee en
vleesch alhier ten huize van J. D(ourlejjD),
Noordweg R 32, een pnrtjj paardenvleosch voor
de consumptie ongeschikt verklaard.
Het vleesch, ongeveer 60 KG. was frauduleus,
vermoede! gk van Vrouwepolder, ingevoerd en
afkomstig van oen zgn natunrlgken dood ge
storven paard.
De keurmeesters, die met de politie een
inval deden, vonden het vleesch op den zol
der verborgen.
Het werd op de gebruikelijke wjjze ver
nietigd.
Uit Vlissingen.
Bjj beschikking van den Minister van Marine
is aan den zoeloods Jobs. van der Eyk, op
diens verzoek, met ingang van den ln Juni
a.s. eorvol ontslag uit den loodsdionst verleend.
Met dienzelfden datum zgn bevorderdtot
zeeloods de loodskweekeling der lo klasse P.
C. van Gelder; tot loodskweekeling der li
klasse die der 2e klasse C. Schonwonaar; en
tot loodskweekeling der 2e klasse de matroos
D. Kujjpor
ln do Woensdag te Goes door aandeel
houders van dc Bathpolders gehouden verga
dering werd de hoer ,T. M. Kakebeeke als com
missaris horbonoemd.
Besloten werd den polder in eigen beheer
te bljjvcn houden.
De balans, winst- en verliesrekening werd
goedgekeurd, zooals zg voorloopig was vast
gesteld.
Het dividend is bepaald op 2o/0.
De tegenwoordige tjjdeljjke directeur blyft
gehandhaafd tot een oproeping voor een nieu
wen is gedaan, wat waarschjjnljjk dit jaar
nog zal gebeuren,
De Bjjentoelt-vereoniging voor Zuid
en Noord-Beveland gaat steeds in
ledental vooruiter komen meer ymkeri, en
meer bjjen worden geteeld.
In de jongste vergadering werd de heeï
F. Dominicus als bestuurslid herkozen,
