MIDDELBURGSCHE COURANT.
151' Jaargang.
Woensdag
6 Mei.
Middelburg 5 Mei.
Sprokkelingen.
Benoemingen enz.
Vil Stad en Provincie.
N°. 107.
1908.
Deze courant verschijnt d a g e 1 y k a, met uitzondering van Zon- en Feeitdagen.
Pryi per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm. albTër en tel. weerbericht van het K. N. Met. lnstit. te Bilt.
5 Mei 8 u. vm. 54 gr., 12 u. 66 gr., av. 4 u. 62 gr. Hoogste baren», stand 763.4 ie Bodo,
laagste 739.6 te Yalentia. Verwachting tot den avond van C Mei: matige meeat Z.W. wind,
zwaar bewolkte tot betrokken lucht, wellicht regen, en dezelfde temperatuur.
Advertentiën20 cent per rogel. Bij abonnement veel lagei. Geboorte-, dood-
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 ceat. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij iuemea.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverheid ea Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentle-Bnrean A. LA
MAR An., M.S. Voorburgwal 360, Amsterdam.
Ons hoofdartikel Levensopvatting gaf de redac
tie van De Vaderlander aanleiding tot eene
nabetrachting.
Zjj neemt daarin een groot deel van ons
opstel over maar plaatst tegenover de daarin
door ons verkondigde stellingen hare meening.
Veel verschil van gevoelen bestaat er tus-
schen haar en ons nieten waar het zoo
moeilijk is de juiste grens te trekken tus-
schen het openbaar en het parti-
cnlier leven, zal daarover steeds onder
scheid in opvatting bljjven bestaaD.
Het lid zjjn en bezoeken van een sociëteit
acht zjj allerminst een daad die naar buiten
■preekt. En zjj schrjjft: »Men wordt juist
lid van eene sociëteit om niet naar buiten
te sproken, om alle gemakken, die een groot
koffiehuis ons biedt, te kunnen genieten, zon
der in de ©penbaarhoid te komen."
En nu beweert de redactie dat zjj met die
opmerking ons doodslaat en eigenlijk onze
geheele redeneering vervalt.
Zoo gemakkelijk komt zjj echter niet van
ons af. Wjj zouden er ep kunnen wijzen dat
een sociëteit als De Witte, waar velen van
buiten geïntroduceerd kunnen worden, waarvan
de leden vóór en op het Plein kunnen zitten
aan tafeltjes en tevens de muziekuitvoeringen
in de tent in het Haagsche bosch, die ook
Zondags worden gegeven, kunnen bjjwonenen
dat ook doen, nu niet zoo'n voor het publiek
afgesloten kring is.
Maar dat is in onze oogen bjjzoalr.
De groote vraag is maar geven zulk een
feit en zooveel andore daden van een bjj uitstek
zich noemend christelijk staatsman of leider
aanstoot aan eigen partjjgenooten
omdat dezen dio achten in strjjd met de levens
opvatting welke zulke heeteu moeten huldigen?
En dat bljjkt wol degelijk het geval te zjjn
uit de door De Christen-Democraat gemaakte
opmerking en, wat schouwburgbezoek betreft,
uit hetgeen De Friesche Courant schreef.
Wij kennen er ook genoeg die het zeer
afkeuren als men voreonigingon steunt of
zich daarmee inlaat, die des Zondags mu
ziek laten geven, lokaliteiten openstellen,
enz. enz.
En nu moge hjj, die in De Vaderlander ons
bestrijdt, beweren dat hem geen enkel begin
sel van den heer Talma bekend is, dat deze
zou kunnen verhinderen zjjn twaalfuurtje op
de Witte te gaan gebruiken, dat is een kwestie
die hg niet beoordeelen kan maar dat kunnen
wel de medebeljjders van den Minister.
Ons laat die daad van Zjjne Exellentie kond,
velen of weinigen hunner echtor niet, want
ook zjj stellen prjjs op het toepassen in het
openbaar leven van de beginselen, die zjj in
verkiezingsdagen zoo zeer prediken en uitspe
len tegenover hunne tegenstanders.
Daarom, om hun een kgk te gevon op zulk
eone tegenstrijdigheid, kondon wjj de mede-
deeling van den Hoefijzer Correspondent van
het Handelsblad niet zoo afkeuren.
De redactie van De Vaderlander kent mis
schien niet zoo goed als wjj door onze om
geving al de kleine middelen die in verkie
zingsdagen door onze tegonBtanders worden
aangewend om de vrijzinnigen te beatrjjden.
Waar zjj dit doen ten believe van hunne
voormannen, moeten dezon ook maar do ge
volgen daarvan dragen.
Voor hot overnemen van Amenkaansche
gewoonten vreezen wjj niet zoozeer als onze
collega in Den Haag.
Behalve in kleine blaadjes, die daarin reeds
nu hun kracht zoeken, wordt hier in 't alge
meen klein gedoe en spionnage van het parti-
ouliere leven vermeden. En het dunkt ons
zeer overdreven als men meent dat zoo iets
kan voortkomen uit de eenvoudigo beschou
wing van meergonoemdon redacteur van het
Amsterdamsch blad.
Eene eerste vereisehte bjj zulke mededee-
lingen als deze deed, is do waarheid huldigen,
evennis oprechtheid en eerljjkheid richtsnoer
moeten zjjn bjj aller daden. -
»Zeker en thans halen wjj met instem
ming eenige woorden van De Vaderlander zei
ven aan «zeker, er ligt iets in, dat ons
oproerig maakt, als wjj zien, dat iemands
particulier leven niet strookt mot zjjn lu>d
uitgegalmde beginselen, vooral als dat uitgal
men gepaard gaat met krasse veroordeeling
van hen, die deze beginselen niet belgden."
Zie, dat is nu juist het hoofdidee van ons
betoog geweest; en het bljjkt dus wat wjj
sohreven, dat in de hoofdzaak tusschen De
Vaderlander en ons eigenljjk geen verschil van
opvatting bestaat.
De Nieuwe Courant bespreekt een onderwerp
dat wjj in de laatste jaren reeds herhaaldelijk,
hetzjj in 't kort, hetzjj in een uitvoerig opstel
hebben behandeld, n.l. de verantwoord e-
ljjkhoid van redacties voor den
inhoud van advertentiën en het
weren daarvan in de kolommen van haar blad.
Zjj doet dit naar aanleiding eener brochure
van prof. Kouwer, waarin deze die lang niet
gemakkelijke kwestie bespreekt.
De Nieuwe Courant schrgft o. a.
«Prof. Kouwer toont evenwel niet aan, dat
ten aanzien van wat al of niet als kwakzal
verij te beschouwen is, het kenmerk zoo ge
makkelijk zou zjjn te vinden. Nog dezer dagen
zagen wjj ter aanprijzing van een bekend ver
sterkingsmiddel, dat door zeer vele medici on
getwijfeld als kwakzalverij wordt beschouwd,
een verklaring van een bekend medicas hier
ter stede afgedrukt die met een onbewimpelde
reclame geljjk stond, Gaat een dagblad-
administratie en nog veeleer een dagblad
redactie (wier bemoeiing met de advertentie
rubrieken dan toch ook wel volgens prof.
Kouwer hooge uitzondering behoort te zijn)
hierbjj onderscheid maken, dan zal zjj van de
genees- of heelmiddelen-advertenties al spoedig
moeten overgaan tot de schifting dor finan-
tieele, (min of meer soliede ondernemingen)
van deze tot de leveranciers (goede of slechte
waren) enz. enz., en dan zou eindelijk de
uitgever van het dagblad de verantwoordelijk
heid voor den inhoud van do reclame van de
adverteerders overnemen en dus redacteur van
de vierde pagina worden, met een materieole
en moreele aansprakelijkheid, welke schier
onbegrensd zou zjjn."
Dit zelfde hebben ook wjj meermalen be
weerd en daarbjj gewezen op de moeiljjkbeden
die daaruit voor redactie en administratie
kunnen voortvloeien.
De Baanbreker vindt «ons toch nog niet van
de kwaadste."
Die betuiging van waardeering aanvaarden
wjj Blechts als een bewjjs dat de redactie van
dat blad ook voor rede vatbaar is, haar vaak
al te eenzjjdig standpunt ook wel eens ver
laten en het goede bg een tegenstander wel
eens erkonnen wil.
Dit geeft reden tot do verwachting dat z}j
ook tegenover de Vrjjzinnig-Demo-
craten van die goede eigenschappen b'jjk
zal geven.
Voor die welwillende getuigenis over ons
vond genoemde redactie aanleiding in het door
ons geschrevene over het door de S. D. A. P.
te Arnhem gehouden congres.
Zij vindt echter daarin ook een reden om
het volgende op te merken
»Wjj zjjn niet genoeg doordrongen van het
moeiljjke om de maatschappij te verbeteren,
moont de Middelburgsche.
Juist andersom I
Wjj vinden maatschappelijke hervorming
een zóó moeilijke, bezwaarlijke taak, dat wjj
niet rustig kunnon aanzien, hoe gemakkelijk do
vrjjz.-dem. die taak opvatten. Zoodra zjj ernsti
ger dan tot op heden hun rooster van werk
zaamheden beginnen af te werken, zullen wjj
laat de Midd. Crt. er zich *an verzekerd
houden onmiddolljjk die verandering ten
goede met erkentelijkheid constateeron. Manr
tot zoolang zal men moeten wachten."
In deze regelen schetst de redactie van ge
noemd blad juist een der kenmerkende ver
schillen tusschen do 3. D. A. P. en andere
vrjjzinnige partgen, o. a. de onze.
Eerstgenoemde wil met kracht en geweld
de maatschappij hervormenzg wil den klas
senstrijd verscherpen en zaait daardoor twee
dracht.
En al zouden wjj ook wat meer voortva
rendheid wenschen om daardoor den vooruit
gang te bevorderen, wjj gelooven dat do an
dere vrjjzinnige partjjon, staande tegenover de
S. D. A. P., verstandig handelen door, reke
ning houdend met de bestaande toestanden en
omstandigheden, naar geleideljjke verbetering
te streven en vooral den klassenstrijd zooveel
mogeljjk te verzachten.
En toch zou er, ondanks dat verschil, tus
schen ons en de S. D. A. P. op menig punt
samenwerking kunnen zjjn.
Mr Trenb heeft dit zoo duidelgk aange
toond en de wonscheljjkheid daarvan betoogd
bjj zjjn jongste optreden in het Schuttershof te
Middelburg, in zjjn debat met den heer Leeu
wenburg oen debat dat zich wederzjjda door
een aangenamen en goeden toon kenmerkte
Toch verbloemde mr. Treub zjjn meening
over het z. i. onjuiste standpunt der S. D. A.
P. niet. Zjjn critiek was waar en juist.
Van de practische, uit daden big kende her
vormingen, door do S. D. A. P. alleen reeds
teweeggebracht, hebben wg nog nooit veel
bemerkt.
"Wel hoorden wg veel sociaal democratische
woorden.
Wg zjjn en bljjven van meening de Vrjjzin-
nig Democraten vatten de taak tot verbetering
der maatschappelijke toestanden niet alleen
ernstiger maar ook practischer op dan de S.
D. A. P.
Het zal niet gemakkeljjk vallen de gebro
ken vaas te herstellen. Er zjjn te groote
scheuren in. Toch is men reeds bezig om do
breuke tusschen de broeders te
heelen.
De Standaard is begonnen bg te draaien.
Zjjne redactie schrgft
>Ons dankt, de zaken liggen zoo uiterst
eenvoudig. Het Kabinet, dat nu met een uit
sluitend zakelijk program, naar eisch van do
omstandigheden, is opgetreden, zal, wordt het
in 1909 gehandhaafd, dit zjjn beperkt karakter
afleggen, en dan voor den dag komen met een
principieel program, waarmee vermoedelijk alle
Ministers nu reeds hun instemming hebben
betuigd.
De nu in functie zjjnde Ministers zullen
dan uit hun eenigszins gedwongen positie in
in een geheel vrjje positie overgaan, en van
dat oogenblik af vormen een Normaal, principieel
Kabinet. Wjj althans kunnen niet aannemen,
dat ook maar één hunner zich daaraan zou
onttrekken.
Van dr Kuyper behoeft daarbij gansclieljjk
geen sprake te zjjn. Niet alsof 't op zichzelf
ondenkbaar of ondoenlijk ware geweest, dat
ook hjj dan in de combinatie waren opgenomen.
Maar geljjk het nu Hop, is dit volstrektelijk
uitgesloten, on aan hen, die er zich reeds aan
vergastten, om bg de stombus hieruit een
slaatje to slaan, meenen we hot uitzicht op
die bonne bouche nu reeds to kunnon ontnemen.
Dit geeft Land en Volk do volgende juiste
opmerking in de pen
Eerst heette het Kabinot-Heomskork abnor
maal. De uitlegging, door andoren aan deze
beschouwing gegeven, alsof hot Kabinet zou
zgn een overgangsministerio, een «noodhulp-
Kabinet", tot na do verkiezingen van 1009,
bleef onweersproken. De Standaard zag in die
beschouwing de groote meerderheid der rech
terzijde tegenover zich. Daarop werd bakzeil
gehaald.
Dat het nu met bominnolijko naïeviteit
wordt voorgesteld, als ware nimmer iets anders
bedoeld, kan niemand verwonderen, die De
Standaard kent.
Thans zit do abnorinalitoit van het Kabinet
in do positio, niet in de samenstelling. Hot is
meer do verhouding tegenover de Tweede
Kamer, dio abnormaal is, dan het Kabinet zelf.
Indien in 1909 oon vereenigde rochterzjjde
wint, zal hot Kabinet-Heemskerk door een
nieuw program zich zelf normaliseeren, meent
De Standaard. Dat program zou reeds bestaan,
meent hot blad. Alle Ministers zouden daar
mede reeds hunne instemming hebben betuigd.
Aan deze verhaaltjes behoeft men niet veel
gewicht te hechten. Zjj kunnen dienen om den
aftocht te dokken.
Het spreekt intusschen vanzelf, dat dergeljjk
program noodzakelijk vóór de verkiezingen zou
moeten worden gepubliceerd, indien men deze
het volgend jaar om het kabinet wil laten
loopen. Komt de voorstelling van De Standaard
mot de werkelijkheid overeen, dan mogen de
heoren worden uitgenoodigd, nu reeds het
masker af te leggen.
0
In Gemeentebelangen wordt door den heer M.
C. M. de Groot te Schiedam eon middel aan
gegeven, dat, volgens hem, inzake den geld
nood der gemeenten voel helpen en aan Kgk
noch gemeente iets kosten zonen wel dit
Het Bjjk leene zgn krediet aan de gemeente
Naar den koers der 3 pCt. obligation kan het
Kgk geld krjjgen tegen 3.33 pCt., de gemeen
ten moeten thans minstens 4 pCt. betalen. Op
ieder millioen maakt dat een jaarljjksch ver
schil van f 6700, een zuivere besparing voor de
gemeente, zonder een nadeel voor het Rjjk.
Voor Amsterdam zou de besparing f 850,000.
voor alle gemeenten f 2,200,000 bedragen (vol
gens schuld eind 1904).
Het Nieuws van den Dag noemt de Noordzee-
overeenkomst een vaag en niets zeggend ver
drag, dat niets meer bevat dan groote woorden
en niets meer beteekent dan scheurpapier.
Het heeft hoegenaamd geen practiBche be-
teekenis.
Bg kon besluit:
is benoemd bg het personeel van den ge
neeskundigen dienst der landmacht tot offi.
van gezondheid 2de kl., de burgergeneesknn-
dige (arts) J. van der Worff;
ia benoemd tot directeur van het post- en
telegraafkantoor teBorculo, P. Kater Kollum,
T. E. MuldorKerkrade, J. S. Kniphorst, thans
directeur van het postkantoor aldaar
zgn bevorderd tot opzichter van den rijks
waterstaat 1ste kl., J. Venema,thans opzichter
2de kl.tot opzichter 2de kl., J. Klippue, thans
opzichter 3de kltot opzichter 3de kl., D. do
Jong, thans opzichter 4de kl
is, tor belooning van bewezen diensten in
het belang der pacificatie van het landschap
Peusangan (Atjeb) in het jaar 1904, benoemd
tot ridder in de orde van Oranje Nassau de
directeur van de Atjehhandelsvereeniging, G.
J. van der Straaten.
Verder is aan den gepensionneetden onder
luitenant der inf. van het leger in Ned.-Indie
K. A. van Schelven, de titularire rang van
tweede-luitenant verleend.
De commissie voor de machinisten-examens,
bedoeld in art. 8 der Schipperswet, zal, over
eenkomstig do bepalingen, vervat in het regle
ment voor de ïuachinisten-examons en het
sleepvaartreglement, aanvangende '26 Mei a.s.
zitting houden te Amsterdam.
Voor nadere bijzonderheden zie men do St.
Crt. no 105.
De Ministers van Buitenlandsche Zaken en
van Marine verleenon Vrjjdag a. geen audiëntie.
Te Soronto in Italië, waar hg tgdelgk
verblgf hield, is Maandag overleden de heer
mr E. Dull, sedert de instelling van den
Voogdijraad voorzitter van dien raad te M i d-
d e 1 b u r g.
Ook waB de overledene rechter-plaatsver-
vnnger in de arr. rechtbank to Middelburg, tot
welk ambt hjj in Februari 1907 word benoemd
De heer Dull, dio te Groningen in de rech
ten studeerdo, werd 13 April 1891 bonoemd
tot ambtenaar van het openbaar ministerie
voor do kantons Middelburg on Goes, ter
standplaats in eerstgenoemde gemeente, welko
betrekking bjj tot 1903 bekleedde.
De heer Dull bewoog zich ook niet onver
dienstelijk op letterkundig gebied; hg was
een goed stylist en van poctischen aanlog.
Enkele zjjnor geschriften, o.a. eon kort ge
leden in ons blad verschenen schets van zgn
hand ovor een Stierengevecht in Madrid, goven
daarvan bljjk.
Hot ljjk van mr Dull zal naar Middelburg
worden overgebracht om daar tc wordon be
graven.
Tot onzen spjjt vernemen wg dat tus
schen de commissie voor de Zondagavond
concerten en den deken der Conjrèrie van St
Sebastiaan a 1 hi er eenig misverstand schjjnt
te bestaan, zoodat de commissie waarscbjjnljj
het gebruik van den tuin van het Schuttershof
zal moeten missen en dan ook reeds naar een
andere gelegenheid voor het geven der con
certen uitziet.
Wjj hopen dat de harmonie tusschen beiden
moge hersteld worden opdat die concerten
weer op do tot dusver gevolgde wjj zo zullen
kunnen gegeven worden.
Dit zou zeker zeer te wenschen zjjn, want
volgens onze meening, zou dit aan de zoo zeer
gewilde uitvoeringen ten goede komen. Daar
voor is toch geen betere gelegenheid te vinden
dan in het Schuttershof.
•r
De voordracht voor ingenieur van den
polder Walcheren bestaat uit de heeren II. van
Gelderen, ingenieur le klasse van den water
staat in Ned. lndic te 's Gravenhage, en R. A.
Verwejj, civiel ingenieur te Scheveningen.
Zaterdagmiddag werd door den heer J.
F. van Dunné, naar aanleiding van het door
hom gevierd 50-jarig ambtsjubilé bg de regi
stratie en domeinen, aan een veertigtal ge-
noodigden, in het SchUtershoj al h iot, een
diner aangeboden.
Doarbjj zaten aan de Commissaris der
Koningin, de griffier der Staten van Zeeland,
de secretaris-generaal bg het ministerie van
financiën, de inspectehr-generaal bg 's rijks
waterstaat, do burgemeester van Middelburg,
de directeur der directe belastingen, invoer
rechten en accjjnzen, verschillende hoofd en
andere ambtenaren bg de registratie on
domeinen, benevens eenige vrienden.
Aan het dessert werd door den Commissaris
der Koningin medegedeeld dat door Gedepu
teerde Staten van Zeeland don in 1907 bedijkten
polder in den Brakman ter eere van den jubi
laris de naam was gegeven van Van Dunne
polder.
De Lange Giststraat alhier had heden
morgen vroeg reeds een bjjzouder feeateljjk
aanzien. Van verscheidene gevels woei vrooljjk
de vadt rlandsche driekleur.
Het echtpaar Hubregtse in die straat vierde
nl. heden den dag, waarop het vóór 50 jaar
in den echt werd verbonden, wat aan do me
debewoners o. m. aanleiding had gegeven om
de vlag uit te steken.
We schrjjven o. m., want het bleef da&rbjj
niet.
In den loop van den dag kwamen verschil
lende hunner persoonlgk de gelukkige oudjes
feliciteeren en deden van hun belangstelling
verder bljjken in den vorm van talrjjke
geschenken.
Ook de kerkeraad van de Ned. Herv. Ge
meente alhieT liet zich dezen dag niet onbetuigd.
Bjj monde van den secretaris van dien raad,
den heer R. J. Hoogervorst, werd de boerW.
L. Hubregtso, dio ruim 37 jaar stokman in
de Nieuwe Kerk is, geluk gcwenscht en over
handigde deze hem een enveloppe met inhoud.
Onnoodig te zeggen, dat het den heelen dag
visite kaartjes enz. regende, waardoor deze
dag den heer Hubregtse en echtgenoote, die
respectievelijk 79 en bjjna 75 jaar oud zjjr,
tot een onvergetelijke is gemaakt.
Dit Vlissingen.
Het Duit8cbe stoomschip Hector dat aan de
Mjj. De Schelde verschillende reparation onder
ging en van nieuwe ketels werd voorzien is
heden morgen van hier vertrokken.
Ter hoogte van het lichtschip Ruitingen heelt
men een wrak zien drijven van een vaartuig,
dat door de equipage verlaten was. Dit wrak
levert gevaar op voor de scheepvaart.
Naar wg vernemen, hoeft de heer P. L.
Bolier, opzichter van den polder Walcheren te
Westkapelle, om gezondheidsredenen ver
plaatsing verzocht, en is hem door het polder
bestuur met ingang van 1 Juni de Oostwate
ring als nieuwe standplaats aangewezen, terwjjl
de hoer K. Dekker, opzichter van den poldor
aldaar, met ingang van donzelfden dag naar
Westkapelle wordt overgeplaatst.
Ditgclokt door hot mooie weer, hebben
Zondag honderdon fietsers uit Schouwen on
Duiveland eon tochtje naar W e s t e 1 jj k
Schouwen gedaan, 't Was dan ook een
lust om do bloombollonvcldon onder Haamstede,
Burgh cn Renesse te zien, daar juist de mooiste
soorten van tulpen in vollen bloei stonden.
Bjj kon. besluit is aan J. Schooft', secre
taris dor gemoonte Serooskerke (Schou
wen), toestemming verleend om te Renesse *e
bljjven wonen.
In do Maandagmiddag te Sas van
Gent gohoudon raadsvergadering is besloton
het afbreken van het bastion Zeelandia publiek
aan to besteden onder de ingezetenen.
Voorts werd goedkeuring verleend aan eea
voorstel om bg de regoering nogmaals aan te
dringen op het verleenen van medewerking
