UIDDËLBllRGSCHË COURANT. isi* Jaargang. 1908. Maandag 20 April. HiddelRnrg 18 April. üil Stad en Provincie. BUITENLAND. Beknotte MefleQeelinsen. N°. 94. .leze courant «ncbjjnt dage lijk», met uitzondering van Zon- en Peeitdagen. erii. par kwartaal, zoowel voor Middelburg al» voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Therm, alhier en tel- weerbericht van het K. N. Met. lnstit. te Bilt. 18 April 8 u. ra. 40 gr-. n- 50 &r'' aT-4 n- 50gr.—Hoogste barom. itand 773.3 te Seydisljord, laagste 746.7 te Kopenhagen. Verwaohting tot den avond van 19 April: krachtige N.W. tot NO later afnemende vind, meest zwaar bewolkte lacht, buiig weer en iets kouder temperatuur. Advertentiën: 20 cent per rogel. Bij abonnement veel lagei. Geboorte*, dood- alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zy innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Njjverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA HAR An., N.Z. Voorburgwal 300, Amsterdam. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Het tweede blad wordt, voorzoover het niet bg de hooldcourant is gevoegd, zoo spoedig mogelijk nagezonden. Maandag a., Tweedon Paaschdag, verschijnt ons blad niet. Een andere kijk Het Centrumaanhalende wat wjj opmerkten, naar aanleiding van hetgeen zjjne redactie en die van De Tijd. schreven over den Broeder twist onder de antirevolutionnaircn en ehria- telgk-historischen, voegt daaraan het volgende toe »Wjj voor ons gelooven, dat de Middelburg- eche zich in haar speculatie ven jjver wat al te vroeg verheugt. Men kan zeer zeker den ernst van de ge schillen in de antirevolutionnaire partg en van de polemieken met de christelgk-histori- sche pers niet wegcijferenmaar nog verkeer- der en onjuister ljjkt het ons, de beteékenis daarvan te overschatten. Ea ook komt het ons voor, dat de M. Crt. hier ten onrechte bet Kabinet en >de Calvi nistische, de K n y p e r-party" tegenover el kander wil plaatsen. Dat men Links de zaken gaarne aldus voor stelt en ook als werkelijkheid wenschen zou, is bekend. Maar daarmee ia de anti-revolution- naire party nog niet in de oppositie gebracht. Do Middelburgsche ziet zelfs reeds een nieuwe groepeering der politieke partyen komen, ook naar aanleiding van het feit, dat R. K. kies- vereenigingen van gozag zich voor het beginsel van algemeen kiesrecht hebben uitgesproken. Het blad kon echter weten, dat het alge meen kiesrecht niet eerst sinds gisteren voor standers vindt m onze kringen. Maar de eischen eener christelijke politiek en het groote belang van een Rechtsche meer derheid in de Kamer telde men er nooit min der oui. D'i&rop viel steeds de meeste nadruk. En wjj zgn overtuigd, dat die eischen en dat belang ook aan de geschillen tusschen anti-re volutionnairen en christeljjk-historischen niet bet hoogste en beslissende woord zullen geven." Wjj zullen op deze redeneering niet diep ingaan. Er zul later, onder het licht van de feiten, die zich als gevolg van die tweespalt onder de rechterzjjde wel zullen voordoen, nog wel ge legenheid genoeg zjjn op de beweringen van Het Centrum terug te komen. Thans alleen eene enkele opmerking en een protest. Dat men ten slotte allerlei beginsel- verBchillen van politieken aard zal weg doe zelen nit stembus-berekeningen, is natuurljjk niet onmogelijk, 't ls meer vertoond, al is het daarom nog niet eervol voor partgen die steeds zoo bg uitstek als principieel willen poseeren. En protesteeren doen wg tegen de woorden speculatie ven jjvet" onzorzjjds, en wg vragen hoe zouden wjj met ona schrjjven eenigen invloed op de rechterzjjde kunnen uitoefenen, haar tot tweedracht kunnen aanzetten, haar tot scheiding kannen bewegen Dit te denken, iz toch al te mal. De nieuwe Cbef van den Staf. Generaal-majoor F. N. Thiange die, in de plaats v^n den luit.-generaal F, H.-A. Sabron, benoemd is tot chef van den generalen staf, trad in 1868 op 17jarigen leeftjjd aan de Kon. Mil. Academie als cadet in dienst en werd 26 Juli 1872 benoemd tot 2e-luit. bg het 2e regt. huzaren te Venlo. Vjjf jaren later werd hg bevorderd tot le-luitenant en in 1879 gede tacheerd bjj de Hoogere Krggschoolna afloop van dien cursus word h|j geplaatst bjj het 2e regt. huzaren te Haarlem en, na zjjn bevorde ring tot ritmeester, den 28 Februari 1888, bg den generalen staf en toegevoegd aan den ohef van dit wapen. In 1893 werd bjj geplaatst bg het 3 regt. huzaren en beluBt mot het on derricht in de rjjkunBt aan do Hoogere Krijgs school en in 1876 benoemd tot majoor bjj het 3e regt. huzaren te Leiden. In het volgende jaar ging bjj weer over bjj den generalen staf en werd hij benoemd tot ohef van den staf van de 3e divisie infanterie te Breda. In 1899 werd hg benoemd tot luit.- kolonel by het 2e regt, huzaren te Roermond en drie jaren later weer geplaatst bjj den ge neralen staf en toegevoegd aan den chef van dit dienstvak hg bleef als zoodanig werkzaam ook na zgn bevordering tot kolonel in 1903. Den len November 1905 werd hjj benoemd tot generaal-majoor en sous-chef van den generalen staf, ter vervanging van den generaal- majoor H. P. Staal, die Minister Tan Oorlog geworden was. Generaal Thiange heeft vele jaren geleden aan de patroonfabriek te Delft het ongeluk gehad een Vonk gloeiend koper in het oog te krggen, ten gevolge waarvan bjj het licht in dat oog verloren heeft. Hg ie 57 jaar oud. AT. d. D. Wjj verwjjzen belanghebbenden naar de onder de advertentiën voorkomende mededee- ling dat de Commissaris der Koningin Don derdag a. geen audiëntie verleent. m Voor hen, die daarin belang Btellen, zgn, zoolang de voorraad strekt, gratis exemplaren van het verBlag van de Kamer van Koophandel en Fabrieken alhier over 1907 verkrijgbaar bg den secretaris der Kamer, stadhuis. Onder verwgzing naar do in ditnommer voorkomende advertentie, vestigen wg de aan dacht op de tentoonstelling, die van 19 tot 26 dezer wordt gehouden in de Kegelbaan der sociëteit De Vergenoeging alhier van ongeveer 150 schilderjjen en teekeningen, vervaardigd door onzen stadgenoot, den hoer K. S. Frede- riks, die weldra Middelburg met der woon gaat verlaten. De heer Frederiks is geen vakman, maar iemand, die zonder eem'ge opleiding, alleen uit liefhebbery, langzamerhand van teekenen tot schilderen is gekomen, en zeer interessant is het zeker de door hem verkregen resultaten te zien, waarvan deze expositie blyk geeft. Vooral uit dat oogpunt verdient een bezoek aan de tentoonstelling aanbeveling. De schilderjjen en teekeningen zgn te koop, terwjjl een deel ervan ten bate van de ver- eeniging Kindervoeding alhier zal worden ver loot. Het Engelsche Voetbal-Elftal van de Walthamstow Football-Club verkeert reeds een paar dagen in ons midden. Het is vergezeld van eenige belangstellen- don, kennissen en leden der club. Het geheele gezelschap bestaat uit een veertigtal perBonen- Vrjjdag oefende het elftal zich op het ter rein aan het Midden-Reduit te Vlissingen en heden bracht het geheele gezelschap een bezoek aan Middelburg, waar hot verschillende gebouwen bezichtigde. üit Vlissingen. Koning Edward van Engeland heeft, op voor dracht van den voorzitter van den Board oj Trade, een gouden reddingsmedaille toegekend aan Jacob Schroevers, schipper, en zilveren reddingsmedailles aan zgn zoons Job, Gerard. Klaas, Lieven en Jacob, alsmede aan zjjn kleinzoon Jacob van do Ketterg, in verhand met de bekende redding der bemanning van den Engelschen schoener Doris. De Board of Trade schonk aan schipper Jacob Schroevers een verrekjjker en aan elk der bovengenoemde visseherslieden drie pond sterling. De heer J. H. Gehlen, adjunct ingenieur 2e klasse bjj den Staatsspoor, is tegen 1 Mei be vorderd tot adjunct ingenieur le klasse. De tamboer H. van G., van de 4e comp., 4e bat., 3e reg. inf. aldaar, is wegens berispeljjk gedrag, uit den militairen dienst ontslagen. Van 10—16 April zgn van Y e r s e k e verzonden 160.000 leverbare oesters tegen de volgende prjjzenImperialen 100—110 KG. 70—85, prima le soort 80—85 KG. 65—60, gewone le soort 70—75 KG. 40—45, 2e soort 60-65 KG. 25—30, 3e soort 50—55 KG. 15—20 en 4e soort 40—42 KG. 8—10 francs. Gedurende de laatste week was de verzending door de naderende Paaschdagen wat drukker. Ook België trok, hoewel weinig. Iers. en Th. Crt. In het district Oost burg wendt men, naar men ons uit Breskeno schrgft, po gingen aan om den heer C. V. Gerritsen, burgemeester van BreBkens, candidaat testel len voor de Provinciale Staten. Ter verbetering van de ons verstrekte op gaaf, voorkomende in ons nommer van Vrjjdag 11., omtrent de rekening der naamlooze vennoot schap lJzendyksche Stoomtramwegmaatschappij te IJ z e n d g k e, deelen wg mede dat de balans op SI Dec. 1907 in actief en passief aanwees een bedrag van f 162.429.65. De winst- en verliesrekening beloopt f 17.939.631 in ontvang en uitgaaf. Onder de laatston aan exploitatiekosten f 6.465.64', aan onderhoudskosten f 6.223.88» en aan dividend te betalen over f 70.000 preferente aondeelen 3 o/0 f 2100. De exploitatie-ontvangston hebben bedragen f 13.941.12, RECHTSZAKEN. Vrgdag 22 Mei a. s. zal voor de arrondisse- ments-rechtbank te Middelburg behandeld worden de zaak tegen "W. S. B., gewezen no taris te Vlissingen, thans alhier in hechtenis, verdacht van verschillende malversatiën, ge pleegd in zjjn qualiteit als notaris te Vlis singen. Kantongerecht te Middelburg. Heden (Zaterdag) zgn veroordeeld wegens het opgeven van een valBchen naamF. M. T., Middelburg, tot f 3 b s. 14 d. tuchtschool het in het openhaar houden van een voor de eerbaarheid aanstootelgke toespraakF. M. T., Middelburg, tot f 3 b. s. 14 d. tuchtschool, H.W., Middelburg, tot f 3 b. b. 2 d. h.over treding leerplichtwetI. C., M. d. P., Vlissin gen, tot f 2 b. s. 2 d. h.overtreding der wet tot voorziening tegen besmettelijke ziekten W. J. Yerseke, tot f 12 b. s. 3 d. h.over treding arbeidswet: A. J. S., Middelburg, tot f2 b. b. 2 d. h., P. J. W., Middelburg, tot 2 maal f 2.50 b. 8. 2 d. h. iedere b.het rapen van schelpdieren op de werken van het rjjbska- naal door Walcheren; P. H., Middelburg, tot f 2 b. 8. 2 d. h.het rjjden met een rjjwiel zonder licht: J. A., Middelburg, J. d. B., Sint Laurens, tot f 1 b. s. 1 d. h.het als bestuurder van een hondenkar niet oj de eerste vordering vertoonen van het inschtgvingsbewgsF. S. B. vr. v. P. V., J. d. R., Middelburg, tot f 1 b. s. 1 d. h.het zonder vergunning als mu zikant zgn bedrgf uitoefenen op de straat F. d. M., Middelburg, tot f 2 b. s. 1 d. h. het niet wateren in de daartoe bestemde bak ken L. G., OoBtkapelle, tot f 0.50 b. s. 1 d. hhet zitstorten van visch niet op eene aan gewezen plaatB: J. S., Arnemuiden, tot fl.50 b. s. 1 d. h. en wegens dronkenschapA. v. B., M. K., Middelburg, C. v. S., Veere, tot 12 b. s. 2 d. h., L. C. H., W. F., Middelburg, J. d. N., Arnemuiden, tot f 5 b. s. 3 d. h. Verkiezingsstrijd In Pruisen. Men begint in Pruisen nu al warm te loopen, hoewel de periodieke verkiezingen voor den Landdag eerst 3 en 16 Juni plaats hebben. Maar er is ook iets bgzonders aan de hand, want al heeft de regeering bg moude van Von Biilow in den Landdag en den Rjjksdagafwg- zend op de verzoeken tot kiesrecht-hervorming beschikt, zg heeft de kiesrechtkwestie daarmee niet van de baan geschoven. Het Btaat nu al vast, dat de verkiezingen zullen worden beheerscht door de vraag hoe men dat achterlgkste van alle kiesrechten in Europa kan verbeteren. Het mag daarom nog wel eens in herinne ring gebracht worden hoe de toestand daar Zooals men weet, heeft men in Pruisen voor den Landdag nog een getrapte verkiezing, een ovorblgfsel vau de grondwet van 1850. Iedere Pruis die 24 jaar oud is, zgn burger lijke eererechten bezit en geen gemeen telg ken onderstand geniet, is kiezer, d. w. z. Urwdhler kiezer van den eersten graad. Hg mag n.l. mee stemmen voor het aanwgzen van de Wahlmiinner of kiesmannen, die dan later op hun beurt bgeen komen om de eigenlgke af gevaardigden te kiezen. Maar al is iedere Pruis kiezer, daarom is nog de eene Urwdhler niet gelgk aan de andere. Dat zit zoo De verkiezing geschiedt naar drie klassen, waarin de kiezers verdeeld worden naar het bedrag dat zg in do bel&Btiug betalen. De eerste klasse wordt gevormd door de niet tal- rjjke hoogst belasten; dan komt een groote middenmoot als tweede klasse, en eindeljjkde heele rest als derde klasse. Onder die laatBten behooren ook zg die heelemaal geen belasting betalen maar voor hen wordt een gefingeerd, als betaald aangenomen bedrag van 3 mark opgeschreven, zoodat ze spottend de Dreimark- mtinner worden genoemd. Die verdeeling in drie klassen geldt tegen woordig voor ieder Urwahlbesirk. Wanneer voor zoo'n district drie kiesmannen moeten worden aangewezen, dan kiest iedere klasse er een; zgn er vier kiesmannen, dan kiezen de eerste en tweede klasae er ieder één en de derde er twee zjjn er vgl, dan kiezen de eerste en derde klasse er ieder twee en de tweede er een. En dan is er nog iets bgzonders, dat voot wie het anders gewend is, heel vreemd lgktde ver kiezing is openbaar 1 De kiezer gaat naar het stembureau, geeft naam en woonplaats op, en noemt dan mondeling zgn uitverkorene. Die openbare, mondelinge stemming heeft ook plaats als later de kiesmannen bjjeen komen voor het kiezen van de afgevaardigden. Er iB telkens eone volstrekte meerderheid noodigis die er niet dan heeft een herstemming plaats, net als bg ons. Het is zeker een ingewikkeld recept om een aftreksel te brouwen van de volksmeening. En degenen die dat stelsel hebben bedacht, zullen toen zieh zelf wel hebben afgevraagd nu ben ik toch benieuwd wat daaruit voort zal komen Men heeft dat eindresultaat thans echter al ruim een halve eeuw kunnen zien veel con servatieven, veel katholieken, een groep natio- naal-liberalen, een kleine groep vrgzinnigen, en geen enkele sociaal-democraat. Nu hebben de sociaal-democraten gevraagd om het algemeene directe kiesrecht, dat voor den Ryksdag geldt, ook voor het Pruisische Huis van Afgevaardigden in te voeren. En ze hebben dat verzoek ondersteund door de be kende manifestaties. Maar deze hebben Von Biilow niet tot toegeven gebracht. Gesteld dat hg het zelf wilde, dan zou zgn voorBtel, bg de tegenwoordige conservatieve samenstelling van den Landdag, daar een conflict uitlokken, waartoe hg geen aanleiding vond, zooals hg onlangs nog in den Rgbedag verklaarde. Trouwens ook de nation&al-liberalen zouden met dat plan niet moegaan. Ze hebben hun eigen kiesrechthervorminga-programma op gesteld, dat het midden houdt tusschen die h.i. onuitvoerbare plannen en de volkomen afwjjzing der conservatieven. Maar de sociaal-democraten hebben er dit maal alios op gezet om drang uit te oefenen on een speciale verkiezmgstaktiek is door hun centraal kiescomité aan de partggsnooten op gelegd. Die voorschriften zijn byzonder streng. Voor de verkiezingen b{j de Uncahlen is bepaald dat de Oenossen overal moeten deel nemen waar sociaal-democratische candidaten voor »kiesman" te vinden zgn. In geen ge val mogen zg voor burgerlgke kiesmannen stemmen. Bjj herstemmingen mogen alleen die burger lgke kiesmannen gesteund worden, wier can didaten-alge vaardigde minstens vgf dagen vóór de Urwahlen schril tel jjk aan het sociaal-demo cratisch kiesrechtcomité op diens aanvraag verklaard heeft, dat hg, voor het geval van zgn verkiezing, zal stemmen vóór de overdracht van hot Rjjksd&gkiesrecht op Pruisen. En zoodra in een Wahlkreise d. i. in een vereeniging van districten wier kiesmannen bijeenkomen voor het kiezen van afgevaardig den meer dan een afgevaardigde aangewezen moet worden, dan mogen bg herstemming slechts die burgerlgke kiesmannen geBtemd worden, welke zich schriftelyk bereid verklaren een mandaat aan de sociaal-democraten af te staan. Andersonthouding van stemming. Bg de verkiezing van do afgevaardigden worden dan dezelfde beginselen gevolgd, maar de hoofdzaak is toch de houding bjj de Ur- wahlen. Daar tellen de stemmen der sociaal democraten nog mee al is het ook maar matig. De uitglaiting te Parijs. De stilstand in de boawbedrgven te Pargs nadert het einde, maar niet op de manier die de arbeidersvoreenigingen verwacht zullen heb ben. Het vermelde voorstel van de vereenigde patroons, waarin deze een minimum loon tegenover een minimum aantal werkuren, en een pensioen-regeling voorstelden, is door de arbeidersverenigingen verworpen. Deze zeiden hun vryheid van handelen te willen behouden ter verzekering van het vervullen van hun eischen op het nur on den dag waarop zg het nuttig oordeelen. Maar men zal zich herinneren dat de patroons de werklieden individueel en niet als vereeniging hadden opgeroepen om zich over de door hen voorgestelde voorwaarden uit te spreken. En dat achgnt wel degelijk succes te hebben gehad. Althans Vrgdag werd door Villemin, den voorzitter van de Beroepskamer van aanne mers, verklaard dat de nitsluiting geëindigd is. Dinsdag na Paschen zullen do werkplaat sen officieel geopend worden. Bet aantal arbeiders, dat zich op de nieuwe voorwaarden heeft laten inschryven, is aanzienlyk genoeg om te beginnen. De syndicale raad der arbeiders heeft nu een spoedvergadering belegd om de te nemen maatregelen te overwegen. Et wordt echter beweerd, dat veel arbeiders de voorwaarden slechts aangenomen hebben voor den schgn, om, zoodra ze weer aan den gang zgn, door een hernieuwde sabotage da patroons tot meerdere tegemoetkoming te dwingen. Want dat is juist een van de byzonder# dingen in dit arbeidsgeschil, dat de vooraf gaande moeilykbeden niet bestonden in regel matige stakingen of een anderen openly ken strijd, doch in een stelselmatig afbreuk doen aan de patroons door langzaam werk, door het onvolkomen uitvoeren van het werk, tydver- knoeiing en dergelgke dingen meer, die alle aan de patroons groote schade berokkenen zonder dat de arbeiders er nadeel door lyden, zooals anders bg een staking. Dat noemt men sabotage de F outrage. Die bestrgdingstaktiek vooral heeft den pa troons aanleiding gegeven tot hun uitsluiting. En nu zal moeten blyken of de door hen voor gestelde nieuwe arbeidsregeling voldoende zal zjjn om die hntelgke sabotage te verhinderen. We behoeven wel niet te zeggen dat op 't oogenblik alle industrieelen in Frankryk met belangstelling dezen strgd volgen. Want overal staat men aan die taktiek bloot. De lastige baren van Algiers. Er zgn nadere bgzonderheden over het ge vecht van Donderdng aan de Algiersch-Marok- koansche grens. De aanleiding ertoe wa* het oprukken van oen zg. h&rka, of bende Marokkaansche opstandelingen wier doel was over Tamlelt naar Beni Ounif te vertrekken. Zg kon echter dit plan niet ten uitvoer leggen, daar Tamlelt bewaakt werd door de Fransche colonnes van Beni Ounif, Aïn Sefr* en Bergent; daarop trok zg in scbuinsche richting naar hot Zuiden, met het doel Djebbel Augar te bereiken. Zg stiet echter op een compagnie spahi's, die de voorhoede vormde van de colonne-Pierron. Er ontstond een hevig vuurgevecht, waarin 4 spahi's werden gedood. Bovendien worden nog 15 man gekwetst en vyf paarden. De spahi's trokken terug onder medeneming van hun dooden en gewonden. Er zon, naar het heet, ook een officier onder de gewonden zgn, maar dit gerucht is nog niet bevestigd. Daarna volgt een omvangrijker gevecht, dat op den Talzaza-benvel geleverd werd en zeer hevig was. De FranBche troepen verstrooiden de harka en achtervolgden haar over een uit gestrektheid vau tien kilometer. De Berbers lieten vele dooden, gewonden en gevangenen achter. De Fransche strijdmacht verloor 28 dooden, waaronder één officier, en had een honderdtal gewonden, waaronder tien officie ren. De harka verloor meer dan 125 dooden. De Figaro deelt mede, dot het nieuwste boek van den abbé Loisy, het reeds door ons vermeldde Quelques lettres sur des questions actu- elles et sur des événements récentsdoor den aarts bisschop van Pargs even scherp veroordeeld zal worden als de Evangiles synoptiques en de Sim ples réjlexions. Het besluit, waarin het nieuw# vonnis over Loisy is neergelegd, zal dezer dagen verscbynen. Narr do Liberté uit Rome verneemt, zon men daar voornemens zgn om bet aartsbisdom van PosenGnosen, dat nu reeds twee jaar onbezet is, op te heffen, en te verdoelen in twee bisdommen, waarvoor zouden benoemd worden de twee Poolsche prelaten, die tot nu toe reeds de geeBtelgke zaken daar leidden. Dat in de Hongaarsche politieke wereld het duel nog altgd in zwang is, is bekend; maar het maakt toch een zonderlingen indruk te hooren, dat de Banus, of gouverneur van Kroatië, baron Rauch een uitdaging heeft ge zonden aan den president van de Kroatische Landdag, Madabowits. De aanleiding ertoe is een heftige polemiek in de bladen. Te Moskou is in het Kremlin, op d# plok waar grootvorst Sorgiua Alexandrowitsch werd gedood, in tegenwoordigheid van de we duwe on eenige andere leden van het vorste- lgk huis, een gedenkteeken voor den overle dene plechtig onthuld. Iu een uitvoerige rede in de Doema hoeft de Russische minister van buitenland- scbe zaken Isvolsky voornamelgk uitgeweid over de Balkan-politiek, speciaal wat betreft de spoorwegen. Tegen de Oostenrgkach-Hon- gaarsche Balkan-spoorlyn heeft Rusland zich niet verzet. Rusland streeft op den Balkan slechts één doel nabevordering van het wel- zjjn van de verschillende Balk&nstaten en verbetering van het lot der Christenen in Tarkye.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1908 | | pagina 1