MIRDELBURGSCHE COURANT.
I
151° Jaargang.
Donderdag
16 April.
Hiddelbiirg 15 April.
Sprokkelingen.
Uit Stad en Provincie.
N". 91.
190».
Deze courant verschijnt dageliyks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. weerbericht van hot K. N. Met. lnstit. te Bilt.
15 April 8 u. vm. 45 gr., 12 n. 49 gr., av.4 a. 52gr.—Hoogste barom. stand 777.5seCbristiansund,
laagste 759.3 te Biarritz. Verwachting tot den avond van 10 April: zwakke tot matige N.O.
wind, bewolkte lucht, waarscbjjnljjk droog weer en iots zachtere temperatuur, waarschijnlijk naehtv.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement veel lagen. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot do plaatsing van advertentiën en reolamos, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverheid en Geldwezen, is gereohtigd het Algeme«n AdverienticBurean A. DB LA
MAR An., N.S. Voorburgwal 366, Amsterdam.
Maandag a., Tweeden Paaschdag, verschijnt
ons blad niet.
1.11
1.40
2.10
2.39
De Anti-Suikeracctjnsbond heeft in een cii
laire eraan herinnerd dat door het vorig
Ministerie oen Wetsontwerp was ingediend
don nccjjns op suiker met f 10 per 100
K. G. te verminderen.
Een eerste stap in de richting, door den
Bond voorgestaan, was dus gedaan, en het be
stuur was vol hoop dat de2e eerste stap door
meerdere zou gevolgd worden.
Een der eerste daden van de tegenwoordige
Regoering was echter om dit wetsontwerp tot
verlaging van den Suikeraccjjns in te trekken.
Aan do verwachting dat, al zjj het ook ton
deele, zou voldaan worden aan hetgeen de
Bond ih het belang van het Nederlandsche
volk wenscht, werd op rauwe en onverwachte
wjjze de bodem ingeslagen.
De toleurstelling was groot, en wel des te
grooter waar in een land als Oostenrijk, waar
do toestand dor Staatsfinanciën verre van roos
kleurig is, door het Parlement werd aangeno
men een wetsontwerp tot verlaging van den
Suikeracqjns in het belang van den financieel
zwakken consument.
Om nu de leden van den Bond in de ge
legenheid te stellen, met den inhoud van die
Wet en de daarbü behoorendo Memorie van
toelichting in kennis te worden gesteld, heeft
het bestuur hun daarvan eeno vertaling aan
geboden.
Het spreekt doarbjj den wensch uit dat elk
der loden in den kring zjjner bekenden die
feiten zal bekend maken, zoodat er meer en
meer eene volksovertuiging zal ontstaan dat
verlaging en zoo mogelijk eeno algeheele af
schaffing van den Suikeraccjjns een dringende
eisch des tjjds is.
Is die volksovertuiging algemeen gevestigd,
dan twjjfelt het bestuur er niet aan°of zjj zal
do Rogeering er toe brongen om de verlaging
van den Suikeraccjjns weer aan de orde te
Btellen.
Bjj die Oostenrpksche wet wordt de ver
bruiksbelasting op suiker verlaagd van 38
Kronen f 19) op 26 K. f 13) per 100 K.G.
netto, in drie teruijjnen, en wel van af 1 Sept.
1908 op 32 X. f 16), van 1 Sopt. 1914 op
29 K- f 14.50) en van 1 Sept. 1917 op 26
K. f 13) por 100 K.G. netto.
Om te Toorkomon dat die verlaging wordt
tegengewerkt door overeenkomsten, die ten
doel hebben, den prjjs der suiker onevenredig
aan productie- en marktprijs te verhoogen, en
oodoende de verlaging van de verbruiksbelas
ting niet ten voordeele van den consument te
doen strekken, is de Regeering gemachtigd
om, zoo lang door do strafwet goen bepalingen
zjjn gemaakt om het sluiten van dergeljjko
overeenkomsten te verhinderen, bp algemeene
verordening die handelingen strafbaar te stellen
mot geldboeten.
Hierdoor wordt belet dat de kleinhandel
deze vormindering, in het belang van het
suikerverbruik bedoeld, misbruikt, om door
het vaststellen van onrechtmatig hooge prjjzen
zich groote winsten te bezorgen.
Hierbij wordt gedacht aan het vormen
van oene uit de verschillende kringen van
belanghebbenden te benoemen commissie, die
dan te onderzoeken zal hebben of bedooldo
afspraken aanleiding kannen geven tot eon
onrechtmatigen suikerprijs ten koste van de
accpnsvermindering.
Op het advies van deze commissie zal dan
do Regeering in elk afzonderlijk geval beslissen
of tegen de bedoeling der wet gezondigd is,
om alsdan door het opleggen van geldboeten
deze wet en haar doel te handhaven.
Wjj willen om meer dan eeno redon hopen
dat onze regeering aan het verzoek van den
Anti Suikeraccijnsbond voldoe.
Het zou zeker in het belang van hot alge
meen zjjn.
Wjj ontvingen dezer dagen een vlugschrift,
getiteld Alcohol-industrie en Landbouw. Een
stig woord tot de Regeeringgeschreven door
den heer Const. Marres to Maastricht.
Hp uit daarin tal van grieven tegen de be
staande wet op het gedistilleerd, aan welke
wet hjj het toeschrjjft, dat de kleine brande
rpen, die band aan hand met den landbouw
gedreven worden, allengs verdwenen zijn, ter
wijl de wet de groote branderjj-industrie be
schermt. De/ toename der groot-industrie in
het brandersbedrjjf acht hp een rampde ver
dwijning der kleine branderpen is nadeelig
voor akkerbouw en landontginning.
De twee hoofdgrieven van don schrpver tegen
de vigeerende wet zjjnin de eerste plaats
het verplicht aangeven van den trek (de spi-
ritus-opbrengst) met het daaraan verbonden
proefstokon, en in de tweede plaats het docu
mentenstelsel (vervoer- en geleibiljetten.)
Het geschrift bevat de hoofdtrekken van
oen ontwerp van wet, waardoor, volgens de
meening van den heer Marres, aan de in zpn
brochure geschetste bezwaren zou worden te
gemoet gekomen.
De schrijver eindigt zjjn geschrift met deze
woorden
Ik vermeen dat ik hiermede kan eindigen
ik heb in het belang mpner vak- en landge-
nooton meonen te moeten zeggen wat ik door
ervaring in het branderpvak weet. Ik kan niet
meer geven dan ik heb, die meer weet, die
meer geeft. Ik hoop dat mjjne woorden bjj-
zonder zullen begrepen worden door die per-
aonon, die iets kunnen bijdragen tot het in
stand brengen eener nieuwe, dogelpke wet op
hot gedistilleerddat zp dan doen wat ik ge
daan heb en doen wat zjj kunnen, geven wat
zp hebbenhunne talenten en invloed ge
bruiken tot nut en welzjjn van 't algemeen in
't belang van het Vaderland."
Wjj kunnen natuurlpk niet beoordeelen of
de redeneoring van den heer Marres juist is
en of wat hjj schrpft en voorstelt wezenlijk
-tot nut en welzjjn van 't algemeen in 't be
lang van het Vaderland" mag heeten.
Do brochure draagt een protectionistisch
karakter. Wat do schrpver ten opzichte der
groot-branderp -industrie afkeurt: bescherming,
had hp wel gaarne zien toegepast in het be
lang der kleine branderpen te Schiedam.
Dit iB niet consequent.
En danrbjj komt juist eene zoer zwakke zjjde
van hot protectionistisch stelsel aan het licht.
Het is waar: door de concurrentie der. Neder
landsche Gist- en Spiritusfabriek te Delft is
hot eortpds bloeiende Schiedam op 't gebied
van jeneverstokerijen achteruit gevlogen.
Maar dit getuigt de schrpver »op
ander industrieel gebied gaat Schiedam weder
om hard vooruit."
Zoo ziet men dat op het terrein van handel
en nijverheid van zelf zeer veel wordt her
steld, ook zonder bescherming.
In dagen van tegenspoed wordt de energie
opgewekt, de jjver geprikkeld zonder protectie;
wordt deze verleend, dan slaapt men allicht in.
Schiedam heeft getoond hoe mon er weer
hoven op kan komen zonder bescherming.
Concurrentie kan men niet weren de groot
industrie overvleugelt meestal de kleine. Dat
is een feit.
Maar evenzeer valt niet te ontkennen dat
hot zeer gevaarljjk is om van regeeringswego
do behulpzame hand te bieden, want wie zegt
dat or straks weer niet een andore, nog groo-
tere concurrent de bestaande industrieolo
zaken don doodstoek geelt?
Men late de njjverheid en den handel den
vrpen loop. Do betrokken personen loeren dan
zeiven, zooals in Schiedam, de handen uit do
mouwen te steken.
De heer Marres gééft ten slotte eenigo
hoofdpunten aan voor eene nieuwe, zjjns in
ziens meer rationeele eerljjke wet op het ge
distilleerd, wat do tegenwoordige volgens hem
niet is.
Mannen van het vak maken nu uit of hot
door hom voorgestelde aan die voorwaarden,
aan de eischon van rechtvaardigheid voldoet
en tot welzjjn van het algemeen, in het
belang van hot Vaderland kan strekken.
De Nederlander gaat steeds voort de collega's
van De Standaard op de vingers te tikken over
hun, om 't op zon zachtst nit te drukken,
gebrek aan waarheidsliefde en hun manier van
handelen. Zjj zwjjgen, beweert het orgaan van
jhr mr A. F. de Savornin Lohman, stelsel
matig olke tegenspraak dood en doen alsof er
nooit eon woord tegen hun averechtsche voor
stellingen is ingebracht.
Tevens legt De Nederlander den vinger op
een ander zwak van De Standaard-redactie, nl.
op do eigenaardige manier waarop zp do zaken
voorstelt, wanneer dit in haar kraam te paB
komt.
Zoo b. v. do geschiedenis v
laatste crisis.
Dat De Standaard de eer van dr Kuyper in
deze voor hem zoo onaangename gebeurte-
nis zooveel mogeljjk hoog houdt, wie zal haar
dit euvel duiden
Wjj allerminst.
De Nederlander wjjst er echter op dat,
moge formeel juist zpn dat dr Kuyper de op
dracht tot vorming van oen Kabinet niet
«geweigerd" heeft, in zoover aan hem geen
opdracht tot Kabinetsformatie door de Konin
gin is gedaan, dit nog niet geheel en al in
i haak is.
Want om nu niet de legende te doen ont
staan dat dr Kuyper door zjjn eigen geestver
wanten stillokes in den hoek is geduwd, zou
men toch nog iets meer dienen te weten.
B.v. of dr Kuyper niet zelf van oordeel is
geweest, dat onder de gegeven omstandigheden
mr Heemskerk en deze alleen voor de Kabi
netsformatie do aangewezen man was;
of dr Kuyper niet zelf van oordeel ïb ge
weest, dat die formatie n i o t moest worden
opgedragen aan hem.
Het spreokt toch van zelf, dat, indien dr
Kuyper zelf van oordeel geweest ïb dat zpn
optreden thans minder gewenscht was, van een
ter zjj de schuiven van dien ieidor geen sprake
kan zpn.
In zaken als het hier goldt, is men met
halve waarheden niet gediend."
Wp halen dat alles aan en wjjzen er nog
eens uitdrukkelijk op dat De Nederlander het
orgaan is van den Goeschen afgevaardigde ter
Tweede Kamer.
Zulke uitvallen beloven weinig goeds voor
het n. jaar, als de heer Lohman ook moet
aftreden.
Het is onmogelijk dat de Calvinistische partp
in het district Goes, mot haar orgaan, hem
candidaat kan stellen, tenzjj zp zich aan
verregaande zwakheid van karakter schuldig
make.
En ovenmin dat De Standaard hem met hart
en ziel zal kunnen aanbevelen.
Eene scheiding moet dus plaats hebben.
Eeno zuivering in do politieke atmosfeer is
noodig en te wachten.
Vooral wanneer zooals mr Trenb Maan
dag te Middelburg terecht opmerkte dat wel
licht gebeuren zal dr Kuyper, door het
opnieuw vooropstellen van de antithese, met zjjn
volgelingen weor meer op den voorgrond
zal tredon.
De redactie van De Rotterdammer beklaagt
zich ook bittor over De Standaard.
Zjj is ovor diens doen en laten ontzet en
ziet goen uitkomst meor. Duarom wil zjj »alle
belijders van Gods naam, die adel van zielen
eerlpkheid van karakter hebben, dringen
schier dwingon tot God te roepen in deze
voor onze antirovolutionnaire partp hoogst
ornstigo dagen.
Do verblindheid is sterk, roept z|j uit.
De atookgeost waart rond en kan verderfe
lijke dingen bewerken.
Alleen hot gebod tot God van oprechte
Christenen kan redden."
TWEEDE KAMER.
Subsidieering van bjjzondere
hoogere burgerscholen.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijziging
en aanvulling van do wet tot regeling van het
Middolbaar Onderwjjs, uitsluitend tot boven
genoemd onderwerp beperkt. Het bp het op
treden van hot vorig Kabinet ingetrokken
ontwerp is hp het thans ingediend ontwerp
ten deele gevolgd. Als grondslag van subsi
dieering ïb ook thans aangenomen subsidie
per uur onderwjjs. Intnsschon moost hierbij
thans rekening worden gehouden met de in
middels van kracht geworden regeling van dc
subsidieering van bjjzondere gymnasia.
Het is mogeljjk gebleken meer uniformiteit
met de subsidieering van bpzondere gymnasia
to betrachten dan in het destjjds ingetrokken
wetsontwerp geschiedde, Ten andere wordt
thans zoowel bjj do berekening van als bjj
voorwaarden voor hot Bubsidie onderscheid
gemaakt tusschen hoogere burgerscholen met
vjjfjarigon on met driejarigen cursus.
Benoemingen enz.
Bjj kon. besluit zjjn benoemd:
tot kantonrechter te Woerden mr W. G. dol
Baere, thans griffier bp hot kantongerecht te
Doosburg
tot tjjdelpk boekhoudster-onderwpzeres aan
het Rijkskrankzinnigengesticht to Grave me
juffrouw C. L. Schuddeboom, aldaar
tot adjunct-commios bjj het Dep. van Bin-
nenlondsche Zaken A. C. van Braam Houck-
geest te 's Gravenhage,
Verder is aan H. O. Woenink, te Niouwen-
djjk (gemeente Almkerk wegens lichaamsge
breken, eervol ontslag verleend als opzichter
van den Rijkswaterstaat le kl.
Do Ministers van Marine, van Waterstaat en
van Koloniën vorleenen dozo week geen
audiëntie.
Bp resolutie van den Minister van Koloniën
de candidaat-Indisch ambtenaar J. Habbemo
ter beschikking van den Gouverneur-
vil Ned.-Indio, om to worden go-
plaatst in administratieve betrekkingen daar
te lande.
Het voornemon bestaat een persoon aan te
wjjzen, die op de proef bjj do Stonographische
Inrichting zal worden werkzaam geBteld, om,
bjj gebleken geschiktheid, ter beoordeoling van
de Gemengde Commissie voor de Stenographic,
benoemd to worden tot stenograaf in dienst
van de Kamors der Staten-Genoraal.
Voor nadere bijzonderheden zie men de
St. Crt. no. 90.
Nr. J. H. Geertsema.
Deze, Dinsdag overleden, oud-Minister was
in 1816 te Groningen geboren. Hp studeerde
in de rechten, werd er notaris om in 1863
door Groningen tot lid van de Tweode Kamer
te worden gekozen. In .1866 trad bjj in het
Ministerie-Fransen van do Putte—Van Bosse
Minister van jBinnenlnndsehe Zaken. De
verwerping der cultuurwet in 1867 maakte
reeds na enkele maanden aan dit Ministerschap
einde. Daarna zond eerst Haarlem, later
Arnhem mr. Geertsema naar de Tweede Kamer.
In 1869 word hjj lid van den Raad van State
om van 1872 tot 1874 opnieuw als Minister
op te treden. Als Minister van Binnenlandsche
Zaken vordedigdo hjj, doch zonder succes, een
wetsontwerp om door oenaus-verlaging tot
uitbreiding van hot kiesreoht te geraken. Na
zpn aftreden zat hjj opnieuw in de Tweede
Kamer voor Arnhem totdat hjj in 1877 word
benoemd tot Commissaris dor Koningin in
Overpsel. Sedert 1894 was hjj lid van de Eerste
Kamer voor Groningen.
De bjj het 3e regiment infanterie be
noemde militie-luitenant J. B. van Milaan
wordt ingedeeld bjj do 4e compagnie 2e bataljon
te Middelburg.
Aan de firma 1. do Broekert en Co. al
hier is opgedragen de levering van iepen
houten brngstrooken voor do gomeento Rot
terdam.
f26.025, terwpl aan periodieke aflossing werd
ontvangen f60.379.01; samen f412.479.01, zoo
dat van kracht waren op ultimo Februari 1908
857 leeningen tot een bedrag van f3.006.496 56»/»
Naar de bedongen rente kunnen de leeningen
aldus verdeeld worden: 6 ad 41/, o/0 f95.600
22 ad 4*U f 154.100, 85 ad 5 o/0 f223.800.
Samen f473.500.
In den loop van het jaar hadden twee
executies plaats, beiden wegens faillissement
van den debiteur. In beide gevallen bleek de
vordering der Bank geheel gedekt.
De vraag naar de pandbrieven was minder
dan in het vorige jaar. Bovendien achtte het
bestuur hot wenseheljjk om, zooveel zulks
mogeljjk was, de ten verkoop aimgebodon
pandbrieven op te nemen. Daardoor is het per
saldo geplaatste bedrag zeer gering. Tot het
uitgoven van pandbrieven tegen een hoogor
rentetype dan 4o/0 meende het bestuur echter
vooralsnog niet te moeten overgaan.
Op ultimo Februari 1907 stond uit aan pand
brieven een bedrag van f 2.944.400. In den
loop van het jaar werd uitgegeven t 77.300.
Ingekocht werd een bedrag van f 55.700, zoo
dat aan nieuw gecreëerde pandbrieven werd
uitgegeven f 21.600.
Op ultimo Februari 1908 stond derhalve uitaan
31/, 0/o pandbrieven f 3000 en aan 4 pand
brieven f 2.963.000. Samen f 2.966.000.
De ingekochte pandbrieven worden in de
eerste plaats weder geplaatst. Do uitstaande
pandbrieven, vermeerderd met de bjj het einde
van het boekjaar aanwezige pandbrieven, vor
men te zamen het totaal bedrag der sinds de
oprichting door de directie en een commissaris
van den Raad van bestaar goteekende
pandbrieven.
De winst- en verliesrekening toont aan een
brnto winst van f 24.642.491/»biervan gaat af
voor onkosten en advertentiekosten f fl.059.841/»,
zoodat er overbljjft eon zuiver winstsaldo van
f 15.582.65.
Het komt het beBtuur wenseheljjk voor uit
dit saldo at te schrjjven op onroerend* goe
deren f 500 en te storten in het reservefonds
1.500 en daarna het reateerende te verdeeleu
overeenkomstig art. 36 der statuten.
Het stelt de navolgende winetverdeeling
voorwinst f 15.582.65, afschrijving onroe
rende goederen f 500, storting reservefonds
f 8.500, dus f9.000, rest f 6.582.65.
Hiervan komt aan aandeelhouders
4o/o over hot onverplicht gestorte kapitaal
f 360 en 5<>/o over het verplicht gestort kapi
taal f 3.000, of f 8.360 blijft saldo f 3.222.65.
Van het saldo over te brengen op nieuwe
rekening f 22.65 en te verdoelen overeen
komstig art. 86 der statuten f 3.200.
Waarvan aan aandeelhouders 45o/0 f 1.440, aan
het reservefonds 150/o f 480, aan opriohtersbo-
wjjzen IO0/0 f 320 en aan tantièmes 80o/o f960.
Aandeelhouders ontvangen derhalve in het
geheel f 4.440 met het onverdeeld saldo f4.476,
waarvan uit te keeren 7 o/0 dividend f 4.200,
te betalen bedrijfsbelasting f 112.50 en onver
deeld te laten f 163.50,
Oprichtersbewjjzon ontvangen f 320, met het
onverdeeld saldo f 820.17', waarvan nit to
op elk dier 170 bewjjzen f 1.80 f306,
te betalen bedrijfsbelasting f 7.50 en onver
deeld te laten f 6.67».
Het reservefonds ontvangt als extra storting
f 8.500 en de verplichte storting van 15 o/g
f 480. Het bedroeg ultimo Februari 1908
f 10.445 71' en bedraagt dus in het geheel
f 19.425.71».
Blijkens het verslag over het tiende
boekjaar der Zeeuwsche Hypotheekbank te M i d-
d 0 1 b u r g had in dat jaar het bedrjjf niet
minder dan in het vorige den ongunstigen
invloed te ondervindon van het duro geld
de algemeene depressie in zaken. Het gevolg
was dan ook dat de vorkoop van pandbrieven
zoo good als stilstond. Toch was het afge-
loopen jaar zeer gunstig. Do winst is be-
langrgk meer, en stelt de directie in staat,
door vermeerdering van reserve, do positie der
Bank te versterkon.
Hot maatschappelijk kapitaal, groot f 600.000.
was op ultimo Februari verdeeld over 113
aandeelhouders. Tien aandeelen zjjn volgestort;
op de overige is 10 o/0 gestort.
Op ultimo Fobruari 1907 waren van kraoht
324 leeningen tot een bedrag van f2.945.475.57l/a.
Van 1 Maart 1907—ultimo Februari 1908
werden afgesloten 63 leeningen tot een bedrag
van f473.500. Totaal f3.418.975.57
Afgelost werden in dit boekjaar 30 leenin
gen geheel tot een bedrug van f 326.05,
leeningen gedeeltelijk tot een bedrag
üit Vlissingen
Zaterdagmiddag te twee uren vergadert de
gemeenteraad.
In die zitting znllen mededeolingen gedaan
en stukken overgelegd worden.
Verder is aan de orde de benoeming van
twee leden der commissie van toezicht op het
middelbaar onderwjjs, waarvoor worden aan
bevolen do hoeren A. J. de Koningen A. J.van
Ockenburg Jr. en J. C. Paap en J. P. Vermaas.
De geloofsbrief van het nieuw gekozen
raadslid zal wordon onderzocht.
Voorts komen ter tafel voorstellon van Burg.
en Weth.tot verkoop van gemeentegrond
aan A. Dekker qq, J. A. Voerman en J.
Lamperstot het inrichten van lokalen voor
de op te richten H. B. schooltot beschik
king op een adres van M. C. Kroontot het
opnieuw aanvragen van een provinciaal subsidie
voor de avondschool voor handwerksliuuon
tot verlenging der aan J. G. Mojjer verleond*
optie voor den aankoop van grond aan den
Bonlevard Evertsen; tot wjjziging der gemeontc-
begrooting dienst 1908; tot onderhandsche
verpachting van landtot vaststelling van het
kohier Hoofd. Omslag 1908.
Eindelijk zal de benoeming plaats hebben
11 van leden der commissie tot onderzoek der
reclames,
