MIDDELBIRGSCHE COURANT.
N°. 84.
131' Jaargang.
1908
W oensdag
8 April.
Middelburg 7 April.
Sprokkelingen.
Beuoemingen enz.
Uii Stad en Provincie.
Deze courant verschijnt dagelijks, met nitzondering van Zon- en Feestdagen.
Priji per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. -weerbericht van het K. N. Met. lnstit. te Bilt.
7 April 8 a. rm. 44 gr., 12 u. 55 gr., av.4 a 52 gr.— Hoogste barom. stand 774.9 se Shields,
laagste 750.3 te Seydisijord.—Verwachting tot den avond van 8 April: afnemende N.O. wind,
gedeeltelijk bewolkte lucht, droog weer en iets znchtero temperatuur.
Advertentiön20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- es
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Beolamei 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot do plaatsing van advertontiè'n on reclames, met afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverheid en Goldwezon, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Baresn A. DB LI
WAR An., N.I. Voorburgwal Amsterdam.
Donderdag a. herstemming voor een lid
van den raad in het derde district
van Vlissingen.
Men kan stemmen, te beginnen 's morgens
acht uur, tot 's namiddags v jj f uur.
Men verzuime zijn kiezersplicht nietl
Vooral niet zjj die voornemens zyn te stem
men op den vrijzinnigen candidaat.
Onder verwijzing naar de mededeeling, onder
Uit Stacl en Provincie, omtrent de Maandag
avond in de kiesvereeniging Algemeen Belang
gevoerde besprekingen, uiten wjj den wensch dat
men alle daaruit voortkomende verschillen van
meening zal laten rusten tot de herstemming
iB afgeloopen.
Dan eerst is de tyd daar om het gebeurde
ernstig te overwegen.
De bestuurders vooral hoeden zich voor
overhaaste beslissingen. Zjj kunnen gerust
afwachten totdat de Voreeniging verplicht zal
zjjn eene belofte na te komen. Bly ven hunne
bezwaren bestaan, dan zijn zjj nog alt jj d vrjj
ontslag te nemen. Elke overhaaste stap is
bedenkeljjk voor de goede zaak.
N a spanne men alle krachten in voor den heer
L. van Aartsen.
Onder het opschrift Liberale Ver
draagzaamheid geeft De Standaard de
volgende driestar ten beste
»In Den Haag woont een correspondent van
het Soerab. Hdbld.
Bljjkbaar is hg een volbloed liberaal, en zie
hier nu, hoe bg dezen liberaal zioh de libe
rale verdraagzaamheid uit.
Hg schreef dit
»»De heer De Savornin Lobman strgdt tegen
woordig openlgk tegen de perfidie en de
heerschzucht van Kuyper. Die is de voerman
op den bok, die alle teugels der paarden in
handen heeft en met een ruk of trek den weg
aangeeft door dik en dun, laat vertreden en
vernietigen wat is opgebouwd even te voren.
O, wat zou het een rust geweest zijn als de felle
zon in het Oosten eens kwaad had gedaan aan een
ijzeren gestel, en gewijde aarde van Palestina den
groolen man gedekt had, die een onmiskenbaar
talent bezit, een organisator bg uitnemendheid
blgkt, maar die het land zal schaden zoolang
alB de God van Abraham en Isaiic hem het
leven laat.""
De onderstreping is van ons.
Dusver zagen we niet, dat in eenig liberaal
blad tegen deze curieuse proeve van liberale
verdraagzaamheid geprotesteerd is."
Van deze onhebbelgke, onkiesche en niet
genoeg af te keuren uitlating namen wg voor
het eerst kennis door de aanhaling in De Stan
daard.
En wg haasten ons daartegen zoo krachtig
mogelgk te protesteeren.
Het is o. a. eigenlgk niet eene uiting van
onverdraagzaamheid maar van inhumane ge
voelens, op grove en van weinig beschaving
getuigende wgze.
Hoe wg over dr Kuyper en zgn politiek
denken, weten onze lezers genoeg. Wg zgn
opgekomen tegen de miskenning, hem door
zgn eigen partggenooten aangedaan. Dat wg
oog en oor hebben voor zgne verdiensten,
zgn vele goedo eigenschapen, maar ook voor
den slechten invloed, dien zgn politiek uit
oefende, foen hg Minister was, wg hebben
hot nooit verbloemd.
Maar goschrgf tegenover hem als in het
Socrab. Hbld. is beneden critiek.
Zulk een uitlating kan alleen uit de pen
vlooien van een onwaardig of een lichtzinnig
man, van eon correspondent diozgn Indischon
lezers Blechts pikante koBt wil opdienen en
wion alles goed is om dien zooveel mogelgk
te peperen.
Anti- militair.
Dit woord is tegen woordig weer in veler
mond.
Wie b. v. voor Staal is en tegen Sabron,
wie zich durft verzetten tegen een uitgaaf van
een kwart millioen voor het big vend gedeelte,
heet een anti-militair.
Ook de Midd, Crt. wordt aldus gequalificeerd.
Wg hoorden dit nog dezer dagen.
En dan vers taat men daaronder tevens dat
zg, die men anti-militair noemt, ook tegen de
militairen, tegen hun stand in 't algemeen
zouden zgn.
Dit is eone opvatting waartegen niet genoeg
ook geprotesteerd kan worden, vooral in deze
dagen.
Men moge verschillen in meoning omtrent
het militaire stelsel in 't algemeen- men
moge een illusie koesteren dat eenmaal de
legers zullen verdwgnen, wat nog wel eeuwen
een illusie zal blgvenmen moge voor of
tegen oen volksleger zgn men moge zich
verzotten, en krachtig ook, tegen de ont-
zachlgke uitgaven die de legers vorderen
in 't kort men moge al doen wat men kan om
op dit punt op bezuiniging aan te dringen
men moge zelfs van oordeel zgn dat juist de
richting, die nu weer door deze Regeering
wordt ingeslagen, verderfelgk iB voor een
goede legervorming; dit alles raakt de in
richting van ons verdedigingstelsel in 't alge
meen.
Een leger en een marine zgn nu eenmaa.
noodzakelgk
Maar velen willen ze zoo practisch en zoo
min kostbaar mogelgk inrichten. Zg achten
het verderfelgk dat herhaaldelgk van stelsel
wordt veranderd, watniet te verdedigen uitgaven
vordert, en dat het verschil van meening onder
do gozaghebbenden ons op zoo'n kostbaren
weg voert, terwgl, naar vrg wel vast staat, ons
leger toch nog ongeschikt is om te doen wat
ervan geëischt kan worden.
Maar hoe men over dit alles denken moge,
do personen, de dragers van den militairen
rok staan geheel buiten die kwesties, wat het
algemeen oordeel betreft.
Zg vertegenwoordigen een stand, die waar
deering en achting verdient, die tal van be
kwame, eerbiedwaardige, flinke mannen telt.
Daarom dient steeds opgekomen te worden
tegen het drgven van hen die nit anti-militai-
risme steeds er op uit zgn om op kleingees
tige, onhebbelgke wgze dien stand in minachting
te brengen.
Gelukkig wordt in de laatste jaren de geest
onder ons volk op dit punt beter, omdat die
ook m het leger zelf reeds veel ten goedo is
gekeerddank zg den door zoovelen warm
verdedigden persoonlgken dienstplicht. Juist
om dien geest te bevorderen, wordt aange
drongen het leger meer en meer een volksleger
te doen zgn.
Onze ganacho militaire inrichting heeft den
goeden invloed van dit alles reeds ondervonden,
al is het nog lang niet genoeg.
Dat nu ook de militairen zeiven toonen te
begrgpen dat de beweging op dat gebied, het
oordeel over allerlei geheel buiten hen omgaat,
on zg als burgers evenzeer gewaardeerd wor-
donals ieder ander, die zich dit waardig maakt
door practisch, flink, beleidvol en degelijk
handelen ten nutte van 't algemeen.
Laten zg vooral niet voedsel geven aan
het idee alsof zg een afzonderlgke kaste zgn,
maar, zooals monig hunnor reeds doet, mee
leven mot het volk in al zgne schakeeringen.
Dan zal veel misverstand opgeruimd en
onderlinge waardeering bevorderd worden.
Naar aanleiding van de in den laatsteu tgd
ontvangen ongunstige berichten uit Atjeh,
waaruit blgkt dat de vgaud groote activiteit,
betoont en mot aaugroeienden moed optreedt,
vraagt de N. Ii. Ct. of, waar het de taktiek'
van den vgand blgkbaar is den strgd zooveel
mogelgk over te brongen naar tot nu toe rus
tige streken, o. a. naar hot noordelgkst ge
deelte van Sumatra's oostkust, er geen afdoende
maatregelen dienen getroffen.
In Atjeh moot volgens dat blad zoo spoedig
mogelgk, althans op de Oostkust, orde en
veiligheid worden hersteld.
Herhaaldelgk is zoowel door den gouver
neur van Atjeh als door don gouverneur-ge
neraal de meening bestreden, dat voor de
pacificatie eone grootere troepenmacht noodig
is, en hot in December 1907 gehouden Atjeh-
onderzoek schgnt evenmin aanleiding te
hebben gegoven om de troepenmacht uit
te breiden. Is het reeds bedenkelgk, dat aan
deze opvatting met eene zekere stgfhoofdig-
heid wordt vast gehouden, nu do ervaring in
don laatsten tgd bgna dagelijks leert, dat de
troepenmacht onvoldoende sterk is, zg mag
in geen geval zoover worden gedreven, dat
daardoor de veiligheid in een naburig gewest
in gevaar kan komen.
Behalve voor Atjeh neemt de Indische re
geering ook voor Sumatra's Oostkust een zware
verantwoordelgkheid op zich, indien zg den
tegenwoordigen onjrustigen toestand laat voort
duren en daardoor verergeren.
De Atjehoorlog ia op zichzelf reeds rampza
lig genoeg. Laat men ten minste zorgen, dat
zgn nadeelige iuvloed zich niet op directe
wgze buiten het terrein van den strijd doet
gevoelen.
Door de arrond.-rochtbank te Heerenveen is,
tor vervulling der vacature van rechter in dat
college, opgemaakt do navolgende alphabeti-
scho lgst van aanbevelingmr J J. E. Bosch-
loo, griffier bg het kantongerecht te Heeren
veen mr P. A. Rutgers van der Loeff, griffier
bg het kantongerecht te Appingedamen mr
J. Wiarda, sub.-griffier bg do arrond.-rechtbank
te Amsterdam.
Bg het te Amsterdam gevestigde Rjjks-
bureau, belast mot fcet bijeenbrengen van alle
gegevens omtrent den zoogenaamden handel
in vrouwen en meisjes, welk Rgksbureau on
der leiding staat van don hoofdcommissaris
van politie te Amsterdam, zullen worden aan
gesteld een ambtenaar met don titel van com
missaris van Rgkspolitio en een klerk.
Nadere bgzonderheden omtrent die betrek
kingen geeft de St. Crt. no 83.
De Ministers van Landbouw enz. en van Oorlog
verleenen resp. Woensdag en Donderdag a.
geen audiëntie,
Aan de mond van de voormalige Middel-
burgsche haven ten oosten van Veere heerscht
sedert een drietal weken een ongekende be-
drgvigheid.
Zwarte rookpluimen verwaaien over den
polder, de donkere silhouetten van de op vrg
grooten afstand in de Schelde liggende bagger
machines teekenen zich scherp af tegen het
wazig blauw, waarin Kamperland aan de over-
zgde zich hult, een sleepboot, een breede streep
van wit achter latend, vaart geregeld heen en
weBr, polderwerkers, diep in hun scbachtlaar-
zen gestoken, graven en sjouwen, terwgl een
suizend geluid als van een sterken wind tot
op eenigen afstand doordringt.
Op het oogenblik is men daar nl. bezig met
het maken van een dgk, die het overblgfsel
van de vroegere haven in een polder zal her
schoppen.
Van den te bouwon dgk is nu nog weinig
te zien. Wel is men reeds oen veertien dagen
bozig om mot bokulp van een zandzuiger groote
massa's zand in de havenmond to spuiten,
maar tot op heden hooft men daar betrekkolgk
weinig resultaten mee gehad.
»De zee noemt en geeft", en zoo ook hier.
Door don sterken Btroom bg het afnemen van
den vloed spoelde hot zand er met het water
woer bgna even snel uit als liet erin gebracht
was.
Om dit in 't vervolg te voorkomen, worden
nu zakken met zand gestort, waardoor het
zand niot zoo gemakkelijk meer wogvloeien kan.
Een aan don oever van do Schelde liggende
zandzuiger, met oen vermogen om 4 a 5000
M3 per dag te verplaatsen, spuit geregeld
enorme masBa's zand in de haven.
Dit spuiten zal, naar men ons mededeelde,
onder gewono omstandigheden, ongeveer drie
maanden duren, in wolken tgd het werk ge
heel opgeleverd kan worden.
De afsluitdgk, die den zoedgk van Veere
en dien naar Arnemuiden mot elkaar zal ver
binden, moet 5.30 M. N. A. P. worden. De
lengte zal 160 M. bedragen, waarbg nog komt
dat de haven op do diepste plaatsen 1.80 M
N. A. P. ligt, zoodat men wel eonigszins kan
nagaan, dat eon onormo hoeveelheid zand
noodig zal zgn.
Ter verdediging tegen golfslag wordt van
af den voet tot aan '2.50 M. -f- N. A. P. een
glooiing van zuilenbazalt aangebracht, wat
ovenzoo gebeurt aan do landzgde van den dgk.
De kruin zal ongoveor 3 M. breed worden.
De lengte van den aldus to vorkrggen polder
bedraagt ruim 1 K.M.
In dezen polder, die hoofdzakelgk uit zand
grond bestaat en dus voor landbouw zoo goed
als ongeschikt is, wordt een geul gegraven,
in verbinding mot oen duiker in de Oostleidgk,
waardoor het water kan geloosd worden op do
waterleiding van den polder Walcheren,
Zooala bekend is, besloot do gemeenteraad
van Middelburg tot het doen aanleggen van
oen afsluitdgk om de telken jare terug komende
kosten, veroorzaakt door het wegslaan onz.
van de leidgken, te ondervangen.
Hot werk wordt uitgevoerd door den beer
I. v. d. Velde van Dordrecht, die daarvoor
ongeveer zoBtig man in dienst heeft.
Daarvan werken er alleen op de zandzuig-
machine 30. Vermeldenswaard is nog dat
deze machine een vermogen heeft van 5000
indicateur P. K.
De aannemingssom is f 20.895.
Morgen (Woensdag) zullen do leden van
onzen gemeenteraad de werkzaamheden aan de
oude haven gaan bezichtigen.
Door den Commissaris dor Koningin is,
voor den, op 17 dezer en volgende dagen
door de schietvereeniging Middelburg te Mid
delburg te houden schietwedstrgd een ver
guld zilveren medaille beschikbaar gesteld.
Met het oog op de door Prins Hendrik,
zooals gemeld, tegen Donderdag 23 April be
legde vergadering van afgevaardigden vaD
alle landbouwmaatschappgen, waarbg ook de
Maatschappij tot bevordering van Landboaw en
Veeteelt in Zeeland vertegenwoordigd zal worden
door twee leden van het dagelgksch bestuur,
wordt de vergadering van het Hoofdbestuur
dier Maatschappg uitgesteld tot Dinsdag 28
April e. k. een uur n. m. te zeltder plaatse.
Heden morgen omstreeks kwart over elf
sloeg in de Korte Gortstraat alhier een
paard, gespannen voor een boerenwagen, op
hol. Het dier rende met den wagen achter zich
over de Markt, kwam in botsing met oen
lantaarn op het trottoir, die beschadigd word,
en reed daarna een tegenover den winkel van
de firma Den Boer staand gskarretje onderst
boven. Het wagentje werd geheel vernield.
Het paard werd aan den ingang van de
Langedelft door een paar mannen gegrepen,
Op de Rouaanscho Kaai schrok een paard,
gespannon voor een wagen van de firma wod.
J. H. C. Kakebeeko, van een in werking zgnde
stofzuïgmachine. Ook deze viervoeter ging er
van door, doch werd spoedig daarna gegrepen.
De voerman viel van den bok en bekwam een
bloedende hoofdwonde, die hjj later heeft laten
vetbinden.
Dit Vlissingen
selirjjft men ons
Omdat het bestuur der Vrijzinnige Kiesver
eeniging Algemeen Belang niet tot overeenstem
ming was gekomen omtrent het aanvaarden
der door do sociaal-democraten aangeboden
hulp by de herstemming Donderdag voor den
beer L. van Aartsen, had bet besloten de
meening der leden te vragen.
In de Maandagavond gehouden vergadering
was de meerderheid ervoor van die hulp ge
bruik te maken, natuurljjk met bereidverkla
ring tot wederdienst. Dit gaf den heer J.
Jauszen Jr. aanleiding voor de betrekking van
penningmoOBter te bedanken, terwjjl de voor
zitter, de heer J. B. W. Kromwjjk, hot neer
leggen van den hamer in uitzicht stolde.
Het Duitsche s.s. Varzin, komende van Rot
terdam en bestemd naar Antwerpen, heelt
Maandagnacht in de Scbardjjngeul aan den
grond gezeton en een ankor mot ongoveor 30
vadem kotting verloren.
Eenige uren later kwam het zonder hulp
vlot en voer op.
De officier van gezondheid lo kl. W. A. de
Looze wordt 11 dezer te Vlissingen geplaatst.
Met 1 Juni worden verplaatst do klerk der
posterjjen en telographie le kl. H. G. van
Daalen van Amsterdam naar Vlissingen en de
klerk 2e kl. A. van Gelder van Vlissingen
naar Amsterdam.
Maandagmiddag was een 18-jarige land
bouwerszoon een ander landbouwer te W e s t-
k a p e 11 e behulpzaam by het spannen vud
een tweejarig paard voor een voldgung. Het
dier werd schichtig en liep mot do slee in do
ronde. De joDgoling kreeg daarvan een slag
waardoor een zjjner beenen brak. Du breuk is
niet gevoarljjk.
Te Arnemuiden zyn in den nach
van Zondag op Maandag by een tweetal arboi-
beiders door een hond 17 konynon afgemaakt.
De lotery-vereeniging te Ni e u w- en
St. Joosland heeft, naar men ons meldt,
het geluk gehad op een tiende lot in de
Staatsloterij do f20.000 te trokken.
Te Watorlandkerkje worden tot
wethouder gekozenin do vacature-Caateleyn
de heer A. H. van Vooren en ter vervanging
van den heer DoBsehe, dio met 1 April ont
slag nam, de heer D. Versprille.
Tot bezoldigd ambtenaar van den burgerlijken
stand werd bonoouid de heer A. H. van Voo
ren ou tot onbezoldigd ambtenaar de boer F.
van Proojjen.
UNOERWIJS.
Aan de Burgeravondschool a 1 h i e r zjj n,
na gehouden overgangsexamens, bevorderd
van de eerste naar do tweede klasse 51
leerlingen, en wel
afdoeling a. J. Ackenaar, J. Akkermun, J,
1. AuthouniBsen, G. A. Buljeu, 1'. Barentsen,
M. J. Beekes, H. du Bois, R. Bosch, J. C. Burrink,
A. Buys, J. J. Z. Croin, D. Everaard, A. J.
Fran^oys, J. den Engelsman, M. Geelhoed, A.
Geense, W. Geervliet, I. de Lange, en C. P.
de Hamer
Afdeeling b. J. J. P. Geldof, P. Geljon, J.
M. Griuia. J. C. de Jonge, J. J. Kamermans,
1. J. de Klerk, J. M. Koning, J. Kuiler, J.
P. de Lange, P. S. Leuselink, J. A. Mink, A.
Molhoek, J. Mondeel, R. do Muynck, A.Ooma,
R. Peeman en K. J. Pervoost;
afdeeling c. P. de Klerk, M. B. van Luyk,
G. Malgo, A. Monté, W. A. Odding, J. Pnypei
G. P. Riats, S. Rozemond, J. C. van Schugen,
I. D. L. S -hippers, W. Vermeulen, C. Verryk,
L. J. van 't Wostende, J. W. van Westen en
J. M. Woudergem.
10 leerlingen werden niet bevorderd
van de tweede naar de derde klasse 44
leerlingon, n.l.Groep A (Timmerlieden e. d.)
C. J. V. Biondina, (steenhouwer), W. L. de
Bree, J. A. Crucq, G. F. do Grave, J. Houker,
A. C. Izebout, A. Koster, J. Laugebeke, H.
Philipee, L. Schout, I. Sinke, J. W. Suurlnnd.
A. Vorhage, 1. Wanjon, P. Wattel, M. M.
Kruysse, J. C. Mejjbooin, C. A. P. Minderhoud
on L. de Ryk;
groep C (Schilders e. d.) W. C. C.illiber,
H. Gillisso, "J. Laport, Th. C. P. do Meulder,
J. J. Worrell, J. C. van de Poel en A. van
Sorge, (tuinman);
groep B (Smeden e. d.) J. F. do Ries, J.
Rozemond, N. P. Schonis, J. Siebols, A. van
Sorgen, P. de Vos, F. J. H. Pooters, (koper
slager), F. W. J. Brouwer, If. J. W. Kuiler,
Y. Moerdjjk, J. Oole, H. Pioterae, L. Schouten
en M. P. Verstello
groep D (meubelmakers e. d.) K. Bolderok,
H. F. Koekman, C. A. Renalda, P. D. Renalda.
7 leerlingen werden niet bevorderd;
van de derde naar de vierde klasso 26
leerlingen, te wetengroep A (timmerlieden
e. d.) C. Adriaanse, H. A. M. van Agten, J. J.
Goers, B. van der Giezen, P. KoomaD, (lood
gieter), P. Meertse, C. OraDje, (loodgieter), A.
Polderman, P. J. Seybel, W. Th. Dormaar, F.
J. Schyf en H. Wöhler;
groep C (schilders e. d.) K. Klaaase
groep B (smadoD e. d.) A. van den Driest,
A. Frank, D. J. Nedorhand, P. Pleyte, J. de
Priester, J. E. N. Bresier, C. Lejjnse, W. A-
Odding en J. Ruytenbnrg;
groep D (meubelmakers o. d.) B. P. J. Bion
dina, (behanger), J. den Hollander, S. do Koning
en P. Sanderae.
4 leerlingen werden niet bevorderd.
Tot directeur der te Schiedam op te
richten ambachtsschool voor Schiedam en om
streken is benoemd de heer D. R, Eerhardt,
dirocteur der Ambachtsschool en der Burger
avondschool te Gorinchem.
RECHTSZAKEN.
Voor den Hoogen Raad werd Maandag
behandeld do zaak van J. L., vrachtrijder te
Wemeldi nge, door het gerechtshof te
's Grnvenhage veroordeeld tot 14 dagen gevan
genisstraf wegens wederspannigheid tegen
twee veldwachters, die hem hadden aange
grepen in den Sformerandepolder onder Wemel-
dingo, om hem over te brengen naar het huis
van bewaring te Middelburg, tot het ondergaan
van twee dagen subsidiaire heehtonis, hem
opgelegd door den kantonrechter aldaar, wegens
overtreding van hot motor- en rywiel-regle-
meut.
Vier cassatiemiddolen waren voorgesteld,
doch adv. gen. mr Ort kon zich mot geen
dezer vereenigen. Zoo was o. a. aangevoerd,
dat, waar art. 24 van hot strafwetboek bepaalt
dat men zich ten allen tjjde s'an de vervan»
gondo hechtenis kan bevrijden door het beta
len der boete, de ambtenaren niet meer waren
in de rechtmatige uitoefening hunner bediening
toen de requirant wilde betalen Adv. gen.
wees er echter op dat de requirant wel ge
zegd heeft»ik zal betalen", doch niet betaald
heeft, daar hjj geen geld by zich had en de
ambtenaren ook niet de personen waren»
waaraan oen rechtsgeldige betaling kon worden
gedaan, doch alleen do ontvanger der registra
tie te Goes.
Uitspraak 4 Mei.
In de Zeistermoordzaak zullen niet minder
dan 85 getuigen worden gedagvaard.
