LETTÈRiN*EN~KUNST.
Verschillende Berichten.
RECLAMES.
LAATSTE BERICHTEN.
BUITENLAND.
goplaatst Bjj de volgende -stemming werd do
heer P. van Houte in eens met 43 stemmen
tot tweedon candidaat gekozon, tegen 11 atom-
men op den hoer Gerritsen. Do overige stem
men waren over do vjjf andere hoeren verdeeld-
Ten alotto word ook by eerste stemming
met 35 stemmen tot derden candidaat gekozen
de hoer J. do Brujjne—De Diede heer Ger
ritsen hitd ld stemmen. De overige 8 stemmen
waren op oea drietal andere hoeren uitge
bracht 3 briefjes waren blanco.
Het drietal bestaat dus nit de heeren J. A.
Neetoson, P. 'van Houte on J. de Brujjne—Do
Dio.
ONDERWIJS.
Tot de oerste klasse van don niouwon
cursus der Rjjksnolmaallessen to Middel
burg zpn toegelaten do volgende leerlingen
Leendert Bakker, Vlissingen, Jacob C. Crucq,
Willem C. Dekker, JohannoB de Graaf, Johan
nes M. (juist, Domburg, Martinne A. Verhage,
Marinus do Vos, O. en W.-Souburg, Catha. J.
van Djjk, Joha. N. Fey, Vlissingen, Sara Geel
hoed idem, Joha. W. Happée, Piotemella C.
van dor Hoek, Vlissingen, Adriana M. de Jong,
idem, Mathilda F. Elaassen, Jacobn J. Lagaajj,
Vlissingen, Adriana Maartense, Albortina F.
Mennis, Koudekerke, Geertruida C. do Ridder,
Vlissingen, Adriana E. Roobo, St. Laurens,
Tino Schenk, Vlissingen, en Jozina A. M. Schjjf.
Zjj, wier woonplaats niet gonoemd is, wonen
te Middelburg.
Tot de derde kl. is toogelaten Juliette Hoff
mann van Vlissingen.
Als gevolg van het toenemend aantal
leerlingen zal aan de christelijke school to
V eet o een nieuw lokaal worden bjjgebouwd.
Tot onderwijzer aan die school is daarom
benoemd de heer M. Verhage, onderwijzer te
Ellekom (Gelderland).
Voor de vacante betrokking van hoofd
der openbare meisjesschool te Goes, hebben
zich 8 sollicitanten aangemeld.
Eenige bewonderaars van den dichter dr
P. C. Houtens hebben tegen 10 April een
kunstavond voor hem ingericht in Pulchri Studio
te 'a Gravenhage waar hjj zelf eenige ge
dichten naar Itossetti komt inleiden en voor
lezen en waar mej. Martha Gosschalk voor
zal dragen Bouten'a gedichten De zalige Jonk-
trouw en Beatrtji.
II. M. de Koningin heeft het bescherm
vrouwschap aanvaard van het XXXe Neder-
londsche taal- en letterkundig congres.
Meisschaert en Röntgen zjjn uitgenoodigd
een liedeionavond ten Hove te geven.
De Nederlaadsche Voreeniging Onze Vloot
heeft oen verslag doen drukken, loopendo van
'26 Juli 1906 tot 1 Januari 1908, dat in de
eerste groote nlgemeene vergadoring sinds de
oprichting dezer Voreeniging, te houden op
29 April, zal worden uitgebracht. Het verslag
geeft de geschiedenis van de oprichting der
Vereeniging (op 26 Mei 1006 te 's Gravenhage).
In September 1906 werd een oproeping tot
aansluiting tot het Nederlandsche volk ge
richt en achtereenvolgens kwamen nn elf
aldeelingen tot stand, o. a. ook een te Vlis
singen.
De geldelijke verantwoording sluit in ont
vangst en uitgaaf met f 6264.83, aanwjjzende
een saldo in kas van f 1238-187,.
De afdeeling Vlissingen telt 94 ledenhet
bestuur bestnat uit de heeren Jos. van Raalte,
voorzitter, M. v. d. Beke Callenfels, secretaris,
en B. A. van Renterghem, penningmeester.
Onder do begunstigers behoort de Kon. Mjj.
De Schelde,
Naar wjj vernemen, heeft de firma A.
Krejjmborg Co., wier hoofdzetel gevestigd is
te Amstordam, rechten vorkregen op een
complex gebouwen aan den Binnenweg hoek
der Eendrachtstraat te Rotterdam, die grooten-
deels zullen worden gesloopt en herbouwd in
een moderne kleedingzaak.
De gezamenlijke huizen hebbon meer dan
600 M2 oppervlakte en aan de eene straat een
front van 10 Meter.
Genoemde firma is nauw verwant aan do
firma Kreymborg Co te Den Bosch en M i d-
delbtfrg, waarmede gezamenijjk wordt
ingekocht.
Do grondwerken op on de verhooging
van het terrein van het Vredespaleis zjjn
thans atgeloopen; over enkole weken zal de
bouw van de fundeering worden aanbesteed,
tot ongeveer een paar motor boven den bega-
nen grond, waarbjj 400 M\ graniet zal worden
gebruikt. Deze fundeering zal nog in den loop
van dit jaar gereed moeten zjjn, torwjjl doge-
heele buiten- bovenbouw over twee jaar zal
zjjn voltooid.
Mot het afwerken der binnen-decoratie en
het verdere binnenwerk zal dan nog IV, jaar
zjjn gemoeid.
liet Volk verzekert dat het ook door ons
overgenomon bericht, als zon de trein van 4.42
uit Don Haag niet te Haarlotn stoppen, onjuist
is. In overeenstemming met do commissie van
toezicht op de spoorwegdiensten is minister
Bevers, evenals minister Kraus, van oordeel,
dat er geen enkele reden is, waarom deze trein
niet te Haarlem stoppen zou.
Een eigenaardige bijzonderheid is wel,
dat het 25jorig jubilee van den heer H. J. de
Groot, inspecteur van het vakonderwys, samen
viel met de opening van do 50e ambachts"
school en wel in de Zaanstreek.
De Raad van toezicht en discipline voor
de advocaten te Amsterdam is inzake de klacht
tegen mr VroeBom de Haan tot de slotsom
gekomen dat in niet een dor aangevoerde
en onderzochte feiten, hetzy elk op zichzelf
beschouwd hetzy in onderling verband en
samenhang, een grond kan worden gevonden
voor een beschuldiging van ontrouw in de
ualiteit als curator of van laakbare hande-
1
ingen tegenover don gefailleerde, zoodat er
allorminst aanleiding bestaat straf op te loggen.
Voorboon en thans. Vóór eenige
jaren bood direutour Levin uan Louis Bouw-
mooster duizend gulden om veertien dagen in
het llombrandtheator op te treden, eiken
avond slechts één kwartier. Bouwmeester
woigerdo. Nu troodt hjj er toch op, niet als
specialiteit, doch als Shylockwat zijn Hpooiali-
toit is.
Er is niets nieuws onderdo
zon!
Een vriendeljjk stadgenoot vestigde heden
onze aandacht op eon bericht in de Arnhem-
sche Courant van 22 October 1842 van
den volgenden inhoud
Amsterdam, 19 Oct. Naar wjj vernomen,
hoeft men sedert een paar weken den arbeid
aan de nieuwe Beurs alhier moeten staken,
tongovolge van ontdekte verzakkingen of uit
zettingen in hot heiwerk van het fundament.
Dit moet dan wel aan den Bourzenbouw
eigen zjjn (Arnh. Crt.)
Het Koninklijk echtpaar kwam Zaterdag
middag even over vieren aan op het perron
van het station Het Loo. De burgemeester
begrootte de aankomenden en word door H. M
do Koningin aan do hortogin van Mecklenburg
voorgesteld. Het publiek begroette de Ko-
ninklyko familie, dio naar hot paleis wandelde,
met bartelyke hoora's.
Mr. Troelstra gaat tot vorder herstel van
gezondheid naar Lucnrno, in Zuid-Zwitserland,
aan de moren.
Do vier verdacliton in de Zeister moord
zaak, Van Valen.'Van Eo, Kors en Overhorst,
zyn thans naar de openbare terechtzitting ver
wezen.
De 21-jarige J. T., uit het Schoterkwar-
tior, oen dor drie personen, aangehouden onder
verdenking de brandkastinbraak te Haurlom
to hebben gepleegd, is dezer dagen, nadat hjj
oono bekentenis had afgologd, op vrye vooten
gelaten en naar Antwerpen gevlucht.
De beide anderen, die zich nog in voorarrest
bevinden, ontkennen van de inbraak iets af
te weten.
Het Decent. Dagbl. verneemt uit goede
bron, dat de erfgenaiuon van de bekondo In
dische millioenen mededingers hebben gekro-
gen in oen tweetal ingezetenen uit Devonter
en een uit Rotterdam. Dit drietal, twee broe
ders en een zuster, allen van Deventer ge
boortig, meenen dezelfde rechten op de mil
lioenen te hebben als de rentenierende manu-
facturier te Zalt-Bommol. Indien zulks waar
mocht bljjken, wat, naar hetgeen het blad ver
nomen hoeft, zeer waarsch jjnljjk is, dan zou de
erfenis in vieren vordoold moeten worden en
zou dus do belft van hot kapitaal te Deventer
komen.
- Hot onderhandscb liquidatie-accoord, aan
geboden door do handelsvennootschap onder
de firma Schol 1, Engberts en Scholten te Al
melo, is door allo schuldeischers aangenomen.
Hiermede is tevens het doorwerken dor fabriek
verzekerd.
- De liootdprys der le klasse ad f 3000
van de N. V. De Tijdgeest is in de gemeente
Leur gevallen op 1/20 Lot.
Er zyn vyfhonderd sollicitanten voor de
betrekking van portier bjj de Univorsiteits-
kliniekon te Utrecht.
- To Maarssen is Maandag jl. een Amster
dammer, die daar bedelde, door de politie in het
arrestantenlokaal opgesloten. Men schjjnt toen
den man geheel vergoten te hebben, want
Woensdag vertoefde hjj nog in het hok, zon
der dat men naar hem had omgezien. Honger
en dorst kwelden hem zoodanig dat hjj door
schreeuwen de voorbijgangers poogde te waar
schuwen, wat hem ten slotte gelukte. De post
bode hoorde zyn roepen. Daarna word de man
door de politie losgelaten.
Een gemeene kwajongen. Te
Enschedé werd een voor een wagen gespan
nen paard van Van Gond en Loos door een
15-jarigen knaap een brok ongebluschte kalk
in den bek geduwd. Het dier brandde zich
zoo doerljjk, dat hot moest worden gestald on
de hulp van een veearts ingeroepen. Tegen1
den dader ia proces-verbaal opgemaakt,
To Noordwolde was eon arbeider naar de
giaveiy en zyn vrouw 'a middags omstreeks
half vjjf eonige oogenblikken naar de buren,
toon twee kleine kindoron, alleen thuis, met
lucifers begonnen te spelen. Het gevolg was
dat het bjj het huis staande schuurtje in brand
geraakte en vervolgens de woning. Een dor
buurvrouwen was bjj machte de kinderon,
waarvan de kleertjes al brandden, te redden.
Huis en inboedel zyn totaal verbrand, alsmede
schaap en 3 lammeren, een geit on een
hond met hare tweo jongen. De woning was
verzekerd.
Drie meisjes uit Buitenpost. (Fr.) die des
avonds laat van een bruiloft te Stroobos kwa
men, en die door den vader van een der meis-
jos werden afgehaald, worden op den oponba-
weg door drio personon aangerand; de va
der, dio de moisjeB verdedigde, werd in de(
sloot geworpen.
De daders, alle inwoners van het dorp Ger-
koskloosier, zjjn reeds door de politio opge
spoord.
Te Maastricht is oon geval van zwarte
pokken geconstateerd by een gehuwde vrouw.
Het geheele huis is door personeel van Cal-
variënberg ontsmet, torwjjl huisraad enz. ver
brand werd. De Ijjderes is naar Calvariè'nberg
overgebracht.
o n g e lu k k e d Te Lattrop kwam de
vrouw van een landbouwer in aanraking
met een dorschmachineZy werd met het
hoofd op de steenen geslagen en overleed
weldra. Te Roermond is een stellage van
do in restauratie zjjndo kerk Geref. gemeente
naar beneden gestort. Drio schilders, die zich
daarop aan 't werk bevonden, vielen van een
hoogte van 18 m. naar beneden. Alle drie wer
den zeer ernstig gekwetst. Te Roosendaal
is eon bjjna 2jarig kind, terwjjl do moedor af
wezig was, in oen ktiip met water gevallen.
Toen de moeder thuis kwam, vond zjj haar
kindje in do kuip verdronken. - Te Huizen
schrikte een paard, voor een booronwagen ge
spannen, voor do stoomtram en sloeg op hol.
De zestienjarige knaap, die het bestuurde, kreeg
con trap en werd levensgevaarlijk aan de borst
gokwotBt op don weg gevonden.
Havenbeweging.
De cjjfers van do havenboweging in Ham
burg, Antwerpon en Rotterdam over de drie
eorsto maanden van 1908 en 1907 zjjn (mot
herleiding vnn de Antwerp9che cjjfers, om ze
met de andere vergelijkbaar te maken);
1908 1907
schepen ton schepen ton
Hamburg 3.621 2.860.440 3.265 2.615.291
Antwerpon 1.452 2.200.085 1.553 2.337.693
N. Watorw. 1.936 2.006.716 2 088 2.179.622
De opzoekingen, m België gedaan om de
uitgevers der valsche biljetten van 1000 fre
te vinden, zjjn en bljjven vruchteloos. Het
schjjnt nu te bljjken dat er twee uitgiften zyn
geweest, een in het begin van Maart, waarvan
wjj molding maakten, en een reeds in Decem
ber, waarvan do biljetten den datum dragen
van 22 September 1906.
Het schorsen der betalingen in bankpapier
van 1000 fr., heeft voor gevolg dat de gouden
munt, die bjjna uit den omloop was verdwenen,
weer in voego werd gebracht.
Donderdagnacht werd het personeel van
de gevangenis dor Nieuwe Wandeling te Gent
in opschudding gebracht door een nie>
poging tot ontvluchting die bjjna het leven
heeft gekost aan den vluchteling.
Een gevangeno, die tot verscheidene jaren
straf veroordeeld was voor een vitrioolaanslag,
gepleegd op zjjn vrouw, is door middel van
valsche sleutels en een hamer er iu geslaagd
zjjn cel to openen eu een kast van een ge
vangenbewaker open te breken, waaruit hjj
een revolver nam.
Hjj vervaardigde vervolgens oon ladder van
stroo, die hjj aan den muur vasthechttemaar
op het oogenblik dat bjj den bovonrand van
den muur bereikto, brak do ladder en de
gevangene stortte op de a grond.
Later werd hjj, erg gokwetst, door de cipiers
terugge ronden.
Te Bresse en Bussang (Vogezen) heeft
het Vrjjdag gesneeuwd en gevroren alsof het
winter was. Op sommige plaatsen ligt de sneeuw
nog meters hoog. Daarentegen zyn te Caen de
eerste zwaluwen verschenen.
Bjj het bezoek vifn het Duitsche keizer
paar aan een schouwburg te Syracuse hoeft
zich een komisch geval voorgedaan. De koize-
nn plukte in het vooibygaan oen paar aman
deltakjes af. Terstond vlogen eon paar knechts
op haar af en begonnen haar uit te schelden.
Toen zjj eindeljjk bemerkten wie zij voor had
den, vielen zjj op de knieën en baden om ver
giffenis. Daarop kwamen zjj aanloopon met
bossen amandeltakken en boden die de kei
zerin als een vergooding aan.
De >rouw van Harry Thaw hoeft plotse
ling Amerika verlaten en is scheep gegaan
naar Europa.
Men denkt dat zjj zich wil onttrekken aan
de vjjandige uitbarsti ngen vanwege bet publiek
die haar sinds hot einde van het proces van
haar man reeds herhaaldeljjk te beurt vielen.
En de doorslag werd gegeven door de houding
van sommige bladen, die letterljjk al haar doen
en laten nagaan en publiceeren. Zoo werd
onlangs dadeljjk aan de wereld verkondigd dat
ze met een bekend hoer in een restaurant was
gezien. Ze heeft genoeg van die algemeene
attentie.
In de Monde Moderne wordt oen interes
sante beschouwing gegeven in do kwostio
van de ontdekking van Amerika door de Chi-
neezon omstreeks het jaar 500 n. C. De Chi-
neeache ontdekkingsreizigers zjjn eerst langs
de de Aziatische kuBt Noordwaarts en toen
langzamerhand langs de Aleoeten naar het
Amerikaansche vasteland gegaan, dat ze het
land Fusftng noemde. De beschrjjving ervan
komt overeen met Mexico.
In het dorp Maddalena bevindt zich nog
een gedenkteeken, dat voor Wi-shi-pecocba
opgericht is; naar alle waarschjjnljjkhoid is
deze Mexicaansche naam afgeleid van het
Chineesche woord Hui Shen Cikshu. DeMexi-
caansche priesters werden Flamas genoemd,
wat van »Lamas" (de priesters in Tibet en
Noord-China) schjjnt afgeleid te zjjn. Ook
zichtbare sporen van de Boeddhistische cultuur
vindt men in Mexico.
Te Compeachy heeft men een beeld gevon-
en, dat een Boeddhistischen prietor in zjjn
ornaat voorstelt; te Palenque oen Boeddha,
die met gekruiste becnen zit.
- Lord Byron was geen drinker, maar soms
dronk bjj mot zjjn vrienden van zes uur 's avonds
tot vier of vjjf uur 's morgens, en wol rooden
wjjn en champagne tot twee uur, en na het
souper een punch van madeira, brandewjjn en
groene thee. Drie flesschen roode wjjn, behalve
de champagne, deden hem niets", maar hjj
was er niet verslaafd aan, want hjj kon ge-
ruimen tjjd zonder alcohol.
HOOttWATtttt.
te Vlissingen.
Dinsdag
7 April
nm. 5.36
Woensdag
8
Donderdag
9
vm. 7.14
Vr^dag
10
8.40
Zaterdag
11
40 Sent per regel.
Hit best gebleken Voedsel
voor gezonde,aan
maag en darm lijdende
en zwakke,
jn de ontwikkeling
ashtarjp gebleven
^TTTQ TrTrsa Kinderen, die hetzy in
£J W lichamoljjko ontwikkeling,
hetzjj bjj het loeren eenigszins achterlyk zyn,
of wol als vroegtjjdig vorzwakte volwasse
nen, die aan bloedarmoede of zenuwzwak
te ljjdon, on zich daardoor afgemat of prikkol-
baar voolon, gebruiken met uitstekend gevolg
als vorstorkingsmiddol l)r. HOMMEI/h
Haeuiatogcn.
De eetlust wordt opgewekt, de ver-
staudeiyke en de lichamelijke krach
ten nemen snel toe, het gehcele
zenuwstelsel wordt versterkt.
Men vrago evenwol uitdrukkelijk het
echte „Dr. Hommers" Hacmatogen,
en late zich goen der vele nabootsingen op
dringen.
UIT DB DIAMANT-INDUSTRIE.
Bjj 60 diamantfabrieken te Amsterdam
wordt heden gepost.
Op twee kleine fabrieken en op de fabriek
der firma Asscher, uitsluitend voor het sljjpen
van don Culinan, wordt gowerkt.
Heden werd do aangekondigde bondsverga
dering van don A. N. D. B. in beide zalen
van hot Paleis voor Volksvlijt geljjktjjdig ge-
hondon.
Zjj was zeer druk bezocht, vermoodeljjk door
4000 h 5000 leden.
Het diamantwerkers harmoniecorps maakte
vooraf muziek.
In de Schouwburgzaal sprak Jan van Zutphen>
in de groote zaal Henri Polak, die uit do
geschiedenis van het bedrjjf aantoonden dat de
eigen-werkmakerjj steeds in slappe tjjden op
treedt, als noodmiddel om een stukje brood te
vordionen, waardoor echter do loonen en do
arbeidsvoorwaarden worden gedrukt.
Beoogd wordt thans om de eigon-werkma-
kerjj to doen verdwjjnen en een nieuwe loon
regeling te verkrygen.
Medegedeeld werd dat alle fabrieken stop
gezet hebben, evenzoo in Antworpen.
RIJKSMUNT.
Minister Kolkman, vergezeld van den admi
nistrateur, don heer.mr Van Gyn, bezichtigde
heden te Utrecht het gebouw van 's rjjks-
munt, zoomede het terrein voor denhouw van
de nieuwe munt.
HOMOLOGATIE
De rechtbank te A r n h e m heeft het accoord
in hot faillisement-mr Pliester gehomologeerd.
EEN HUIS-INSTORTING.
Londen, 6 April. Twee groote huizen in
Castlestreet en de Oxfordstreet stortten in, alle
bewoners werden onder de puinhoopen begraven.
Om 10 uur van morgen werden 9 dooden te
voorschijn gehaald.
7 personen worden vermist; 20 zyn licht
gekwetst.
DE VERKIEZINGEN IN PORTUGAL.
LIgBftbon, 6 April. Op 146 verkiezingen
zyn 99 afgevaardigden der monarchale concen
tratie-party gekozen. De ministorieele wonnen
17 zetels.
Eenige opstootjes zyn voorgekomen, waarby
troepen, hun geweren gebruikende, enkele
personen gedood of gewond hebben, 's Avonds
werden drie dagbladbureaux door steenen ver
nield.
DE FINSCHE LANDDAG.
Petersburg, 6 April. De Finsche Landdag
wordt heden ontbonden. De nienwe zalbjjeen-
komen op den lsten Augustus. De verkiezingen
zjjn uitgoschreven tegen 1 Juli.
VERKOOPINGEN EN VERPACHTINGEN
IN ZEELAND.
Datum PlaatB. Voorwerpen, lnformatiën.
8 April. Serooskerke, Boomen, Hioolen.
9 Middelburg, Huizon, Verhuist
10 Serooskerke, Huizen enz. Hosang.
11 Middelburg, Tapjjten enz. Notarish.
11 Serooskerke, Huizon en
land, Van Nim-
wegen.
15 VlisBingen, Huizen, Paap.
16 Middelburg, Huizen, Hosang.
22 Westkapel'.e, Huizen enz. Loeff.
24 Koudekerke, Inspan, Loeff.
28 Serooskerke, Inspan, Van Nim-
wegen.
29 W. Souburg, InBpan, Hosang.
1 Mei. Aagtekerke, Inspan, Hosang.
HEB1J K.
De herjjk in 1908 is bepaald als volgt:
Veere, ook voor Vrouwepolder 7 April.
Oostkapello, ook voor Grjjpskerke 8 April,
Serooskerke (Walcheren) 9 April.
Domburg, ook voor Aagtekerke 10 April.
Westkapelle, ook voor Zoutelande 13 en 14
April.
Koudekerko, ook voor Biggokorke en voor
Mehskerke 15 April en 16 April deB voormid-
St. Maartonsdjjk 4 Moi dos i
5 Moi.
SchorpeniBse 6 Mei.
Poortvliet 7 Mei.
Tholen 8, 9 en 11 Mei.
Oud-Vossemeer 12 Mei.
St. Philipsland 13 Mei.
middags en
Aftreden van Sir H. Campbell
Bannerman.
De langdurige ziekte van den Engelschen
premier had reeds algemeon de overtuiging
geschonkon dat van zjjn terugkeet in de
politieke wereld wel geen Bprake meer zou
zjjn, en zoo komt het bericht van zjjn aftreden
niet onverwacht.
To Biarritz, waar koning Eduard vertoeft
is_por post de ontslagaanvrage ingekomen. Do
koning hooft die aanvaard, met een betui
ging van leodwezen en een wensch tot ppoedig
horstel.
En men vorzokert tevens dat de koning
Asquith ontboden hooft.
ABquith is ongetwjjfeld de aangewezen man
voor opvolger, maar het is do groote vrnag
of hjj, met al zjjn talenten, in staat zal zjjn
mot evenveel tact als Bannerman do liberale
party bjjeen te houden.
Wanneer Bannerman hot gebracht heeft tot
minister-president, dan is hjj door do omstan
digheden op dien post godrongen. Hy heeft
dien met veroverd, hjj hooft niet, zooals Cham
berlain, met een geniaal baanbrekerstalent
zich m de politiek naar voren gedrongen. Hjj
was geen hartstochtelijk propagandist, die
nieuwe ideeën kon lanceoren en die daarvoor
een geheel volk in berooring kon brengen,
zooals Chamberlain met do tariefkwestie.
Hjj was oen hoogst bekwaam ndministratonr,
eon man met een ongewone dosis gozond ver
stand, een degelyk werker, een trouw party
man. Maar hjj was geon leider in den zin
van meeslepende kracht.
En toch was hjj, toen twee jaargoleden het
ministerie-Baltour plaats maakte voor eeu li
beraal kabinet, zoo duidelijk aangewezen voor
de eerste plaats, dat er niemand als concurrent
ook maar genoemd werd.
Er wis niemand anders, die aan het hoofd
der liberale party ken Btaan. En d&t had hjj
vooral te danken aan zjjn eerljjke trouw aan
zjjn beginsel.
Men komt er van zelf toe een vergelijking
met Chamberlain te maken. Ze zyn twee zulke
uitorBten in de wereld der politici. Niet in
boginselen. Ze zyn allebei als radicaal in hot
Lagerhuis gekomen, Chamberlain nog veel
radicaler dan Bannerman. Maar terwyl Chnm-
borlain al heel gauw telkens senBatie wekte
door zjjn verrassende zwenkingen, die hem ten
slotte als bondgenoot in het kamp dor conser
vatieven terecht deden komon, ging Bannerman
kalm zjjn gang, aldoor in een rechte ljjn, zon
der zich te laten storen door wat om hem heen
gebeurde.
Iedereen erkende hem als oon bekwaam man
maar geen oogenblik maakt hy sensatie door
een buitengewone daad. Van 1886 af, toen bjj
in het kabinet van Gladstone een portefeuille
kroeg, waB bjj een van de goede onderbevel
hebbers. Maar danr.bleef bet bjj.
Het zyn, zooals we zeiden, de omstandigheden
geweest die hem aan 't hoofd brachten.
Toon Gladstono na de nederlaag van zyn
home-rule-wet in 1895 aftrad, gebeurde, wat men
zoo vaak ziet als een groote politieke party
don man verliest, die jaren lang de zaken
heeft behcerscht; er was geen opvolger.
Ja, Roaebery, zyn schitterende aide-de-camp
volgde hem op, maar trad het volgend jaar al
weer af, en ging zyn »oonzame voor ploegen"
zooals hjj het uitdrukte.
Er volgde eeu van de treurigste tjjden
uit do geschiedenis der liberale party in En
geland, want al de vroegere onderbevelhebbers
kregen het met elkaar te kwaadHarcourt,
Morley, Asquith, Bannerman, geen van hon
had voldoende gezag over de anderen.
Van 1895 tot 1905 heeft toen de conserva
tieve partjj aan het roer gestaan, eerBt onder
Salisbury, later onder Balfour-Chamberlain. En
al dien tyd bleef de liberale party een kleine
minderheid, hopeloos verdeeld in zichzelf.
Maar in die tien jaar ia langzamerhand
Bannerman naar voren gekomen. Want hy
was het die altjjd gereed stond om de taak
van oppositie-leider in hot Lagerhuis op zich
te nomen. En het duurde niet lang of hjj
word als zoodanig erkend.
Harde en moeilyke tjjden heeft hjj doorge
bracht, vooral in de dagen van den Boerénoorlog,
van de Khaki-dolheid, toen hjj door zyn ver
dediging van de Boeren tegenover allerloi on
recht de venjjnige aanvallen en verdachtma
kingen van Chamberlain en de jingo's te ver
duren had, en als little-Englander werd uitge
jouwd.
Maar by heeft volgehouden. En later, toen
Balfour's bestuur zwakker werd, was hjj als
geduchte criticus altjjd gereed den aanval te
besturen. Hjj leidde en de anderen hielpen.
Zóó is hjj de man geworden, die als vanzelf
sprekend door den koning werd geroepen om
na Balfour's aftreden een nieuw kabinet te
vormen. Hy was de eenige om wiens banier
de liberale party zich tot één leger wilde
formeeren.
Ruim twee jaar heeft hjj nu als premier
aan het hoofd der zaken gestaan. Er zyn in
dion tjjd heel veel ingrjjpende dingen gebeurd.
Dat Bannerman echter goon man van geniale
gedachten was, geen Gladstone, geen Salisbury
goen Chamberlain, bljjkt wel hieruit dat geen
dor ingediende voorstellen zjjn Bpecialen stem
pel droeg. Maar het was toch aan zjjn
byeenhoudende leiding te danken dat die voor-
stollen konden worden gedaan door leden van
zjjn ministerie.
Men kent echter hot lot ervan. De twoo
voornaamste de onderwijswet 0n de Iersche
wet, met nog eenige kleinere, werden het
vorig jaar door het Hoogerhuis verworpen, en
daarmee is toen de strjjd geopend tusschen
het kabinet en de lords.
Maar ook daarin heeft Bannerman, do beza
digde man die niets overhaast doet, zich doen
geldon, en de onstuimige verontwaardiging
van zoovelen van zjjn partjjgenooten weten to
kaltneoron. Om dadeljjk tot den beslissenden
slag over te gaan, achtte by ongewenscht om
dat dit Lagerhuis niet op grond van die ver
kiezingsleus gekozen is, en een ontbinding
wilde hy nog niet, omdat er nog zooveel work
af te doen is.
Met een eenvoudige motie heeft hy zyn
partjj voorïoopig tot berusting gebracht, be
lovende dat aan het eind van deze wetgevende
periode de beslissing zal worden uitgelokt.
