MIDDELBURGSCHE COURANT.
W oensdag
11 Maart.
N". «O.
151* Jaargang.
1908
Daze courant remhijnt dagelijks, mei uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als roor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm aihier en tel. -eërberiebt van het K. N. Met. lnstit. te Bilt.
10 Mrt 8 u. vm. 45 gr., 12 u. 45 gT., av.4 n 46gr. Hoogste baroro. stand 774.2 ie Haparanda,
laa ste 736 5 te Shields. Verwachting tot den avond van 11 Mrt. matige tot krachtige Z.W.
tot'w. wind, meest zwaar bewolkte tucht, regenbuien en dezelfde temperatuur.
Advertentiön20 cent per regel. Bij abonnement veel lagei. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclame* 40 cent per regel. Groote lettor* naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advortentien en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, botreffende
Handel, Ngvorheid en Goldwoten, is gerechtigd hot Algcinrrn Adverleatlf-Hnrean A. DB. LA
MA it As., LI. Voorburgwal 286, Amsterdam.
Nieuwe abonnés tegen 1 April ontvan
gen de dezo maand nog verschijnende
nommnrs kosteloos.
Middelburg 10 Maart.
Sprokkelingen,
Onder de bladen, dio het ingediende wets
ontwerp op het bljjvend gedeelte verdedigen,
neemt de Nieuwe Courant oen eerste plaats in.
Dat is haar zaak.
Maar het trof ons toch dat zij dit doet
onder de bewering dat zjj zich daartegen zou
verzetten .wanneer zjj de overtuiging bad,
dat wjj hier stonden voor een begin van reactie."
Dit klinkt al zeer vreemd, want juist het
reactionnaire karakter van het ontwerp springt
haast van zelf in het oog.
De Arnh. Crt. schrijft dan ook terecht
Als er iets was wat ons reeds aanstonds bjj
de eerste kennismaking van het voorstel tegen
de horst stootte, dan was 't de geest van reac
tie, welke daaruit zoo ontmoedigend duidoljjk
spreekt. Immers door eone verhooging van de
nog slechts voorloopig vastgestelde ooriogBbe-
grooting met ruim. een kwart millioen rea
geert het tegen de, naar mon mocht hopon
eindelijk eens in ruimen kring doorgedrongen
overtuiging, dat bezuiniging op de oorlogsuit
gaven dringend noodzakeljjk is, en door op
zeer bedonkoljjke wjj ze een tjjdeljjke uitbroi-
ding te geven aan don zoogenaamden vrjjwil-
ligen dienst tegen premie en door bevorde
ring dientengevolge van het onbilljjko stelsel
van nummerverwisBeling reageert het tegen de
gezond-deraocratischo gedachte van den per
soonlijken dienst plicht. Met volle in
stemming zeggen wjj dan ook Land en Vólk na
»Zal van de ontwikkeling van ons weerwc-
zen ooit iets terecht komen, dan moot elke
mnatregol zijn gericht op versterking van het
begrip weorplicht en op verzwakking van het
stolsel dor vrijwilligers.
•Tegen deze richting gaat dit wetsontwerp
ljjnrecht in. Het Btuitende geronsel, nu reeds
door de gelegenheid tot numnierverwisseling
in het leven geroepen, wordt hier in do hand
gewerkt in plaats van gefnuikt. Hoe govaar-
Ijjk dit is, bljjkt reeds hieruit, dat Het Huisge
zin de oplossing dor moeilijkheden al gaat
zoeken in een bljjvcnd gedeelte, geheel uit
betaalde vry willigere samengesteld. Daar is de
zuivere reactie aan het woord. Het is een stap
terug op den weg, bjj de afschaffing der plaats
vervanging ingeslagen. Een stap die ons verder
af brengt van hetgeen wjj worden moeten een
weerbaar volk."
'tLjjdt voor ons geen t wjj fel, of dit wets
ontwerp is eene aankondiging van don geest
der politiek, welke ons wacht. Nog vóórdat
het Kabinet-Heemskerk in de Kamer zijn in
trede en van zijne voornemens mededeeling
heeft gedaan, wordt door dit reactionaire
voorstel, door deze nieuwe geldverspilling aan
den Moloch onzer oorlogsbegrootiDg, tor wille
van eon zeer betwistbare opvatting, dat oen
2200 man meer onder do wapenen, en wel
onmiddellijk, onmisbaar zouden zjjn voor de
beveiliging eoner eventueele mobilisatie, reeds
bij voorbaat de stempel op de regeeringspoli-
tiek gedrukt. Kenschetsend ook is do instem
ming welke dit voorstel in de oud-liberale
bladen vindt. De kansen dat het aangenomen
wordt, zjjn helaas zeer groot. Maar er zal
groote spoed gemaakt moeten worden, zal de
Minister den 27en dezer de wetfceljjko be
voegdheid hebben om de van den dienst vrij
gestelde manschappen van de tweede ploeg
toch onder de wapenen te roepen.
Het vrijzinnig-democratisch Haagsch Week
blad maakt de volgende opmerking
Hoofdzaak is intusschen ook thans reeds,
indien dit voorstel wet wordt, dat het door
de Ministers Staal en Van Rappard met klom
van redenen bestreden denkbeeld, als zouden
de manschappen van het bljjvend gedeelte
do kazerne moeten bljjven tot dekking der
mobilisatie, door dezen Minister weder in eere
wordt hersteld. Ziedaar een daad van
yatisme, welke beslist dient te worden afge
keurd en waartegen ieder, die het wol meent
met ons leger, zich zal hebben te verzetten.
De Surinamer weet mee te deelen dat de af
getreden minister van koloniën, mr"Pock, den
boor Idonburg als gouverneur van Suriname
zal opvolgen.
Het blad zou dit zeer toejuichen het wjjst
er op dat mr. Fock steeds heeft getoond met
den heer ldenburg te kunnen samenwerken
is dezellde richting toegedaan in het be
stuur onzer kolonie, gelijk hjj nog kort geleden
in de Tweede Kamer verklaard heeft. Men
zou dus met mr. Fock als gouvorneur en don
heer ldenburg als minister, met van koers
bohoeven te verandoren.
In het artikel van den militairen mode
werker der N. R. Crt., over hot ontwerp be
treffende het bljjvend gedeelte, waaruit wjj
het oen en ander aanhaalden, komt cono kloino
onvolledigheid voor, die tot misverstand aan
leiding zou kunnen geven. De minister looft
staat daarin eene premie uit van f 120
voor alle m i 1 i c e n s d o r li c h t i n g
100 7, die zich vrjjwillig aanbieden"
In plaats van de gespatieerde woorden
men »voor alle (geoefende) miliciens,
om het eren van welke lichting, dio zich" enz.
KORTE SlEDEDEELlXGEJi
VEKtiADERlXGEN.
Te Arnhem had .Maandag oen vergadering
plaats van post- en telegraafdirocteuren uit
verschillende deelen dos lands. Er werden be
sprekingen gevoerd omtrent de supplotoire
watezstaatsbegrooting 1907, regolende de lots
verbetering van directeuren en conlmic-zcn, in
stadium waarin deze thans verkeert Be
sloten werd om aan den Minister van Water
staat een adres te richten, waarbjj ten aanzien
de klassenvordeeling een vierklnsaig stel
sel wordt aanbevolen, teneinde zoodoende tot
een voor alle bevredigende oplossing te ge
raken.
enz.
Bjj kon. besluit:
is tijdoljjk benoemd tot adj.-commies bjj het
Dep. van Justitie H. J. van dor Veen, civiel-
ingenieur te Hilversum
aan A. S. Talma, Minister van Landbouw
enz., te 's-Gravenhage, en R. van Zinderen
Bakker te Bussum, op verzoek, eervol ontslag
verleend als lid van de Centrale Commissie
voor de Statistiek
is benoemd tot lid en voorzitter van den
Pensioenraad voor burgerlijke ambtenaren
H. de Meester, oud-Minister van
Financiën
benoemd bjj het personeel van den ge
neeskundigen dienst der landmacht, tot off.
van gezondheid 2e kl., de burgorgoneoskundige
(art9) J. F. Meijer;
is aan B. Koldenhof, te Arnhem, op ver
zoek, eervol ontslag verleend als opzichter
van den Rijkswaterstaat le kl.;
is ter belooning van hen, die zich hebben
onderscheiden bjj de expeditie naar Bali van
1-1 Sept. tot 30 Oct. 1906bevorderd tot rid
der 3de kl. der Militaire Willemsorde H. M.
adj. in buit. dienst, do gon.-majoor der art.
Rost van Tonningen, sedert benoemd
tot lnit.-generaal, comm. van het leger en
chef van het dop. van oorlog in N.-T.benoemd
ot ridder 4de kl. dicr'ordo: de ass.-resident
bjj het binnonl. bestuur H. J. E. F. Schwartz
de majoor C. H. van Rietschotendo kapitein
S. H. Schntstal van Woudenberg beidon vau
den goneralen staf; bepaald dat bp afzorder-
lijke dagorders, zoo in Indië als in Nederland
eervol zullen worden vermeldde kapitein P.
Spaan, de eorste-luit. J. A. van Kestcren,
beiden van de infanterie, de eerate-luitenant
der artillerie A. F. A. Hoog, de eorste-
luit. der genie J. L. C. R. Laceulle, do serg.
dor inf. W. D. Lublink en S. B. do Beer, de
fuseliers J. C. Vos, A. W, Bonda en L. J.
Hoogland, de kannonniers 2de kl P. J.Arnold
A. C. G. Grooningin de orde vau Oranje-
Nassau: bevorderd tot commandeur de heer
F. A. Liefrinek, lid van den raad van N.-Indiö
benoemdtot officier do heer L. J. Lambach,
waarn. hoofdagent der Kon. Pakétvaart Mij in
N -lndië, en de dir. off. van gezondh. 2do kl.
J. B. van DeventerJ; tot ridder de eerst-luit.-
kwartierm. A. J. Schabeek.
Verder is, ter belooning van bot personeel
der Kon. Marine, dat zich onderscheiden hooft
bp bovengenoemde expeditiebonoemd tot
ridder 4e kl. der Militaire Willemsorde de ka
pitein t/z I. van den Bosch, sedert bevorderd
tot schout-bp-nachtin do orde van Oranje
I Nassau bevorderd tot off., do kap.-luit. t/z W.
Houwing en do luit. t/z le kl. W. J. ti.Umb-
grove, sedert bevorderd to) kap.-luit. t/z.bo
noemd tot ridder, do luit. t/z 2e kl. A. Goe-
koop, A. ten Broeke Hoekstra, D. A. van der
Laan en J. M. de Booy, de oorste sedert be
vorderd tot luit. t/z le kl.; toegekend do eerc-
maille in bronsaan de matrozen le kl. P.
Hart en G. H. Nottrot, beiden sedert bevor
derd tot korporaalseinor, en aan den matroos
2e kl. P. R. H. van Schaik, sedert matroos
le kl.
Bovengenoemde onderscheidingen werden
reeds gedoeltoljjk goineld in de tweede editie
van ons vorig
In dit jaar zullen geen studenten in de
geneeskunde aan de universiteiten hier te lande
worden t-egolaten tot deverbintenis, bedoeld
bp art. 18 der wet van 2 Augustus 1880, om.
na het vorkrjjgen van den titel van arts, een
benoeming tot officier van gezondheid bp het
personeel van den geneeskundigen dienst der
landmacht aan te nemen.
Voorloopig bestaat or voor drio burger ge
neeskundigen (artsen), die voor den militairen
gonoeskundigen dionst physiek geschikt zjjn,
gelegenheid om te worden bonoemd tot offi
cier van gezondheid 2e kl. bjj het personeel
van den geneeskundigen dienst der landmacht.
Nadere bijzonderheden hieromtrent geeft de
St. C-l. no. 59.
De Centrale-Commissie voor do Vis9cherjj-
examens, zal, aanvangende 31 Maart, zitting
houden in het Verkooplokaal te Vlaardingen.
Zij, die aan deze examens wenschen deel te
nemen, moeten zich daartoe vóór 21 Maart
echriiteljjk wenden tot den voorzitter der com
missie.
Voor nadere bjjzonderhoden zie men de
St. Crt no. 59.
Do Minister van Marino verleent Vrjjdag
geen audiëntie.
en zonen voor de redding van do bemanning
van hot Engulsche schip Doris.
De Duitscho consul, do hoer A. E. Dudok van
Roel, legde heden namiddag een officieel be
zoek af aan boord van het Duitscho oorlogs
schip Moltke.
Oost-In dië.
De correspondent van de N. R. Ct. te Batavia
«einde de volgcndo berichten aan zjjn blad
Staf kapitein Baerveldt is mot 4 .brigades
marechaussees naar Nias vertrokken ter ver
kenning en pacificatie.
Luitenant Van Loenon is met 4 brigades
marechaussees naar do Mentawei-eilanden ver
trokken.
Een bondo van 60 man is ons etablissemont
te Idi (Atjeh) binnengedrongen om wapens te
rooven. De bende liet 4 dooden en 4 gewonden
achter. Wp leden geen verliezen.
Stad ea Provincie.
Op de algemeene begraafplaats alhier
word heden tor aarde besteld de heer Ph.
Boudewynse.
Met do familieleden bewezen den overledene
de laatste eer een depufatie van de loge
La Compagnie Durable, commissarissen der
Vitrite Worts en enkele vrionden.
De kist word naar do groeve gedragen door
leden van die loge, en een viertal van het
personeel dat onder den overledene werk
zaam was geweest. Eu toen zjj was neerge
laten bracht do heer Joh. L. van dor Pauwert,
voorzitter der loge, namens de leden dier ver-
eeniging, oen laatsten groet aan het lid, waar
van men noode afscheid nam.
Dio loden haddon zoido bjj uit waar-
doering van een die zulk oen trouw en goed
lid was, den laatsten liefdedienst hem bewezen.
Zjjn nagedachtenis zou bjj hen sti
core worden gehouden.
Do hoer M. van Boven, oen zwager van den
overledene, dankte namens de familie hen die
de laatste eer aan den heer Boudewjjnse be-
:n zoide dat de bljjkon van vriendschap
on belangstelling, gedurende de ziekte on in
do laatste dagen aan den dag gelegd, steods
in dankbare horinncring zullen bljjven.
De volgende week Woensdag, 18 Maart,
geelt het Residentie Gezelschap, directeur de
heer Henri Brondgeost, te Middelburg
weer een voorstelling.
Dan zal worden opgevoerd hot zeer vermake
lijke en zeer geestige bljjspel De heer en me
vrouw Mongodin, waarin de hoofdrollen ver
vuld worden door do dames Alice Plato,
Aloida RooloRzen eu den heer Henri Brond
geost.
De voorstelling gaat ook weer uit van de
afdoeling Middelburg van het Neder-
landsch Tooneelverbond, wier leden vrjjon toe
gang hebben.
Hit Vlissingen.
Hedenmorgen had op hot stadhuis aldaar,
door den Burgemeester, de uitreiking plaati
van do bjj koninkljjk besluit toegekende eer
volle onderscheiding aan schipper J. Schroovers
In de Maandagnamiddag to V e e r e ge
houden raadszitting zjjn do geloolsbrieven
van hot nieuw gekozen raadslid, den heer
A. Amadio, onderzocht en in orde bevonden
en is tot zpn toelating besloten.
Hot kohier der belasting op de honden over
1908 word vastgesteld ten bedrage van f 90.
Een nieuwe regeling der jaarwedden van het
ondorwijzend personeel werd vastgesteld, en
daarbg die voor het hoold der school bepaald
op f 200 boven het minimum of f 1250, dio
van den onderwjjzor op het minimum ad 1 825
en f 75 voor tegemoetkoming in de huishuur,
en van do ondorwpzeres op het minimum
ad f675.
Van de school- en volksbibliotheek te
Oostkapolle werd in de verloopen winter
maanden weer oen druk gebruik gemaakt.
Do schooljeugd niet mede gerekend, werden
aan 72 lezerossen en lezers 925 boekdeelen
gratis uitgereikt. Deze bibliotheek telt thans
162 werkjes voor kinderen, 114 voor hen die
domschool verlaten hebben en 653 voor vol
wassenen.
In de Maandagavond door de afdeeling
Ziorikzee van den Volksbond tegen drank
misbruik gehouden vergadering word door den
voorzitter, den heer mr Polvliet, verslag uit
gebracht over het jongste congres te Rotterdam.
Uit do rekening van den penningmeester
bleek, dat de ontvangsten en uitgaven Bloten
tot eea bedrag van f 88.28 met een nadoelig
slot van f 6.98 Dit tekort is aanmorkcljjk
minder dan 't vorige jaar, wat hoofdzakelijk
toe te schrijven is aan de verminderde ver
plichte bjjdrago aan 't hoofdbestuur.
In plaats van dr Van der Hoevon, die als
bestuurslid bedankte, werd gekozen de heer
m der Have, terwijl mr H. Polvliet her
kozen werd.
Tot afgevaardigden naar het Congres, dit
jaar te Zaandam te houden, werd benoemd de
heer A. Timmerman, tot diens plaatsvervanger
r Polvliet.
Als candidaten voor 't hoofdbestuur werden
aanbevolen en gesteld de heeren Klontje van
Middelburg en Snjjder van Wissenkerke te
's Gravenhage.
Daarna worden eonige wijzigingen gebracht
't reglement, terwijl de Voorzitter meedeelde
dat van wege deze afdeeling propaganda zal
worden gevoerd tegen het Cozapoeder.
Te T h o 1 e n zjjn voor lid van den raad
de vacature-J. W. Wagtho, candidaat gesteld
de heeren W. J. Walpot, C.H. A. Stoutjesdyk,
A. Quist Pzn en J. D. Noske.
De stemming zal plaats hebben 21 en eene
eventueele herstemming zoo noodig 27 Maart.
kwam. De voorzitter was dit met den
commissaris van orde, die ook socialist is, niet
eens en het zingen werd voortgezet, waarop
de commissaris van orde, de banden in do zjjde
zettende, mot een Btem, die 't geheele gezang
overstemde, uitriep: »Weg met hot socialisme,
leve Koningin Wilhelmina
Natunrljjk een groote opschudding, aan
vloekon en dreigementen geen gebrek, geluk
kig wist de politie do orde te handhaven,
uiaar de pret was uit. De commissaris van
orde stelde aan *t einde van de vergadering
zpn rood lintje ter beschikking van den voor
zitter.
De Zw. Crt meldt dat de heer J. C.
king Dura, civiel ingenieur, binnenkort zal
optreden als deelgenoot in het Technisch
Bureau Van Hasselt en De Koning te Njjme-
gen, waarvan thans eenige eigenaar is de heer
W. S. G. T. Post, civiel ingenieur.
In vorband biermede heeft de heer DékiDg
Dura, tegen 1 April, eervol ontslag gevraagd
uit zpn betrekking als ingenieur bjj den pro
vincialen waterstaat te Neuzen.
8e Maandagnamiddag te Breskens
gehouden raadszitting werden o. a. do onder-
ijzerpjaarwedden geregeld. Zjj werden vastge
steld als volgthoofd van school A maximum
f 1200, onderwijzers en onderwijzeressen na 2
ar f 25 moer. Overigens wettelijk minimum.
Een voorste! van den heer De Hullu om die
verhooging op f 50 te brengen, daar alsdan
na aftrek der pensioensbijdragen pas t 500
overbljjft, werd verworpen met 6 stemmen
tegen 1 stem.
Dit Aardenburg meldt men ons
Er bestaat bier eone werkmansvereeniging
Samenwerking, dio jaarljjks voor bare leden een
of meer toonoelvoorstelÜDgen geeft. Op aanspo
ring van ds. Koekebakker hebben eenige leden
dier vereeniging zich aangesloten bij de afdee
ling van de S. D. A. P„ welke hier door zijn
toedoon is ontstaan. Zaterdag 11. gaf de vereeni
ging Samenwerking hare gewone tooneelvoor-
stelling; allo leden droegen het gewone in
signe, het socialistisch gedeelte daarnaast een
rood lintje. Na afloop dor voorstelling werd
gedatat en gezongen, maar toen het zingen
zich ging bepalen tot het aanheffen van socialis
tische liederen, ging een der commissarissen
van orde naar den voorzitter om hem er op
te wjjzen, dat het hier geene vergadering van
socialisten was en dat dus dat gezang niet to
ONDERWIJS.
Door den heer L. Hogerland, onderwjjzer
aan school J alhier, is tegen 1 September
eervol ontslag als zoodanig aangevraagd
Te Hengstdjjk heeft zich eene com
missie gevormd voor den bouw eener bewaar
school, geheel ingericht nnar de eiechen des
tjjds, wat verlichting, ventilatie enz. betreft.
't Gebouw komt te staan tegenover de
gemeenteschool.
Behoudens goedkeuring hoeft do gemeente
raad eone jaarljjkscke bjjdrage uit de gemeen
tekas toegestaan van f 50 voor zeven achter
eenvolgende jaren.
Onder de enkele voorwaarden, door den raad
gesteld tot het ontvangen der bjjdrago komt deze
voor, dat or by de school een speelplaats moet
van minstens oven groote oppervlakte als
het gebouw.
By kon. besluit is aan dr. J. M. A. Kramps,
op verzoek, eervol ontslag verloend als direc
teur der R. H. B. School te Roermond.
LETTEREN EN KUNST.
Een Beethoven-avond!
Is dit op zich zelf al een bjjzonder feit, de
beteekenia ervan wordt nog verhoogd door de
namen der twee kunstonnars, die ons in het
groote, het hoog-heerljjke van zjjn machtig
genie, van zjjn edel-reine kunst zullen binnon
leiden.
Dirk Schiifer en Gerard Hekking, zjj zjjn
>t, die ons Vrjjdag a. s. Beethoven's vjjf
cello-sonates zullen voordragen.
Beethoven, door hen vortolkt, hot moet een
edel hart-verkwikkend genot schenken
A. A. NOSKE.
De firma F. B. den Boer alhier heeft
in baar kunstzaal weer een zeer bezienswaar
dige tentoonstelling georganiseerd. Het hoofd
deel daarvan wordt gevormd door pasteltooke-
ningen van Herman Heyenbrock.
Toen in het najaar de vereeniging Voor de
Kunst een tentoonstelling van dienB werken
georganiseerd had, hebben we reeds uitvoerig
over de merkwaardige kunst van dezen schilder
gesproken, merkwaardig om de onderwerpen,
die bjjna allen ontleend zjjn aan de woelige
tooneolen van groot-industrie of aan het
gewemel van de groote havens, en ook merk
waardig om de uitvoering, om de kleuren
pracht die hy met zjju gekleurd krjjt weet te
verkrjjgen.
De nu tentoongestelde werken zjjn allen
nieuw, en de meeste ervan hebben voor de
bezoekers uit deze omgeving nog het bjjzon-
dere, dat ze het resultaat zjjn van een bezoek,
door don heer Heyenbrock gebracht aan de
werkplaatsen van De Schelde te Vlissingen.
Toch zullon weinigen geweten hebben dat daar
zooveel fantastisch-mooio dingen waren te zien.
Zeldzaam knap is in verscheiden stukken
weergegeven do ruimte in do groote werk
plaatsen, met hun vaalblauw invallend dag
licht, dat zulk een sterk contrast vormt mot
den warm-rooden gloed van het gesmolten
jjzer, terwijl toch het tafereel óón harmonisch
geheel blyft, en door dat contrast niet •ram
melt." Vooral de giotorjj in de oude kerk
moet in dat opzicht geroemd worden.
Terzelfder tjjd zjjn geëxposeerd eenige
aquarellen en een schildery van onzen stad
genoot, den heer W. J. Schütz, waarvan we
in het bijzonder noemen de avondstnkken,
met hun zacht-gouden gloed, en stemmings
volle rust.
En in tegenstelling met al dat werk, maar
in zjjn genre toch een stuk dat de verdienste
heeft van goede typeering, is er een groote
teekening van don heer G. Grauss, een tooneel
voorstellend uit Cyrano de Bergerac.
Een aantal Berlynscho bewonderaars van
de 17jarige violiste Kathleen Parlow, die thans
in ona land het publiok in verbazing en in
verrukking brengt door haar bewonderingwek-
kendo techniek en muzikaliteit, hebben het
bagatel van 40.000 mark bijeengebracht en
daarvoor een Guarnerius uit de verzameling
van Hanig te Berljjn gekocht.
