MIDMLBIRGSCHE COURANT.
I
Dinsdag
18 Februari.
Sprokkelingen,
Ji°. 41.
131° Jaargang.
190»
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feostdagen.
Prys per kvrartaa', zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. -weerbericht van het K. N. Mot. lnstit. te Bilt.
17 Fobr. 8 o. vm. 39 gr., 12 u. 41 gr., av.4 u 45gr. Hoogste barom. stand 775.5 te Coruna,
laagste 746.9 te Malinhead.—Verwachting tot den avond van 18 Febr.: matige tydelyk krach
tige Z. tot W. wind, veranderlijke bewolking, regenbuien en iets zachter temperatuur.
Advertontiön: 20 cent per regel. Bij abonnement veel lagei. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 rogels f 1.50; elke regel mee
20 cent. Reclames 40 cent por regel. Groote letters naar de plaats, die zQ innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig ait Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentle-Barean A. DB hé
HAR Ai., N.Z. Voorburgwal 206, Amsterdam
Bij deze courant behoort een bijvoegsel.
Do opgaaf van den spoordienst komt in
dit no nmer voor op de gebruikelijke
pleats.
Middelburg 17 Februari.
230
2 30
230
2.30
2 30
Mr is in de dagen der crisis en na de op
lossing daarvan ook over de nieuwe Ministers
heol wat verteld waarop, om een gebruikelijke
uitdrukking te bezigen, de lommerd geen
gold geeft.
Ieder blad wist iets nieuws.
Wij waren zoo vrjj eenige dier berichten,
welke ons niet betrouwbaar voorkwamen, onzen
lezers te onthouden.
Zoo liep hardnekkig het gerucht dat w|j
eeu ministerie van landsverdediging zouden
krjjgen met directeuren-generaal voor Marine
en voor Oorlog.
En daarvan is niets gebleken.
Zoo wist men te vertellen dat jhr De Mareos
van Swinderen, de Minister van Buitenlandsche
Zaken, eens naar zjjn politieke overtuiging
gevraagd, een grap had uitgehaald en gezegd dat
bjj op dit punt «gematigd onverschillig" was.
En het bljjkt dat die aardigheid niet op zjjn
rekening thuis behoort, maar op die van een
familielid en naamgenoot, bekend om zjjne
slagvaardige geestigheid.
Zoo zjjn er meer van die mededeelingen
geweest, maar wjj bepalen ons tot deze ter
waarschuwing om voorzichtig te zjjn met
courantenberichten.
Hot spjjt ons voor de eer der pers dit te
moeten doon, maar tegenwoordig loopt het
vaak mot het meedeelen van allerlei nieuwtjes
de spuigaten uit.
Do uitingen dier pers over het
nieuwe Kabinet kunne* wjj onmogelijk
alle opnemen, zelfs niot in zeer beknopton vorm.
Maar enkele dienen wjj toch nog wel te
vermelden.
De redactie van De Vaderlander het blad
der Liberale {/nre-vrjjzinnigon is het met
ons eens, dat wjj daarover niets kunnen zeg
gen voordat de Kabinetsformateur in de Tweede
Kamer heeft gesproken.
Voorloopig zet zjj dus maar een groot vraag-
teeken.
Zeer gelukkig gevoelt zich Patrimonium, het
orgaan der Vereeniging van dien naam.
En geen wonder.
Talma, de redacteur van dat blad en de
leider van den Bond, heeft een plaats in het
Ministerie.
Hoort den juichtoon die wordt aangeheven
»Wy willen het ons niet ontveinzen, dat het
optreden van den heer Talma als minister voor
ons Verbond Patrimonium bjjzondere voldoening
geeft. De mannen van Patrimonium kennen
hun Talma en hebben hem in don loop der
jaren Bteeds meer leeren woardeeren.
De bezielde toewjjding, waarmee hjj zich
steeds gaf aan de behandeling der sociale
vraagstukken, hebben ons volk er toe gebracht
tot hem op te zien, als tot een man, die door zjjn
konnis en warme belangstelling aangewezen
wa6, om krachtig mede te werken aan de her
vorming van onze maatschappelijke verhou
dingen.
Hjj krjjgt niet het minst belangrjjke deel
van de taak van het nieuwe Kabinet voor
zjjne rekening. De afdooling arbeid, dio on
der zijn departement ressorteert, al wordt ze
in den titel niet genoemd, vraagt dagelijks
meer de voile kracht van een man. Onze tjjd
staat in het teeken der sociale wetgeving.
Van onzen Talma, wiens onvermoeid worken
we kennen en wiens ernstig moeleren met de
nooden van ons volk, vooral van onB arbei
dende volk, zoo menigmaal nitkwam, ver
wachten wjj veel.
Zjjn optreden maakt hot kabinet-Heemskerk
in bijzondere mate sympathiek voor de krin
gen van Patrimonium
Van het standpunt der redactie van genoemd
blad kunnen wjj die lofrede zeer goed begrjjpen.
Maar over het «ernstig «meeleven van den
heer Talma met de nooden van ons volk" is
reods hoel anders geoordeeld en valt nog heel
wat te zeggen.
En inzonderheid met betrekking tot het
kiesrecht is Patrimonium in de laatste jaren
door den heer Talma aardig met een kluitje
het riet gestuurd. -
Maar elk zijn standpunt.
De Herautdr Kuypor's kerkeljjk blad, be
gint nu reeds roet in het eton te werpen.
Natuurljjk verklaart de redacteur met do
samenstelling van het Ministerie ingenomen
te zjjn, evenals De Nederlander, van jhr mr. A.
de 'Snvornin Lobman.
Maar eerstgenoemde zou gaarne dan, als men
toch, zooals een gerucht wil, van het
Ministerie-Heemskerk een herziening der grond
wet te verwachten heeft, ook, overeenkom
stig het voorstel van prof. De Louter, art. 171
daarvan veranderd zien.
Ai!
Men weet dnt dit een zeer teer punt raakt,
nl. scheiding tusschen kerk en staat.
De Tijd zegt nu al terecht
«Wjj gelooven, dat de regeering, die dit zou
aandurven, de hand zou steken in een wespen
nest. Daarom, al kannen wjj iets gevoelen
voor de klachten van De Ileraut en anderen
over geleden onrecht en (vroegere) bureau
cratische willekeur, zouden wjj de begeerde
herziening van art. 171 door het Knbinot-
Heemskerk niet gaarne ondernomen zien."
Wy willen dit wel aannemen.
Het zou het sein wezen voor heel wat ge-
kibbol en aanleiding kunnen geven tot een
besliste breuk tusschen de Calvinisten on
andere anti-revolutionnairen en de christelijk
historischen maar tevens de katholieken
in een moeilgk parket brengen.
Het is eigenaardig dat dr. Kuyper hp
toch iB redacteur van De Heraut reeds
dadeljjk nu het nieuwe Bechtsche Kabinet
is, begint met zulk een twistajipel den
broeders voor te zetten.
Over de billijkheid of onrechtvaardigheid
van zjjn eisch en dien zijner volgelingen by
de doleantie, indertjjd, oordeelen wjj niet.
Dat te bespreken zjj hun overgelaten.
Maar merkwaardig blyft het toch dat de
man, die wezenlgk wel weet hoe moeilyk het
regeeren is, zjjn geliefden broeder Heemskerk
het zoo lastig maakt door dit vraagstuk op
den voorgrond te schuiven.
De Nederlander schreef nog:
«Indien het Kabinet, zooala wjj hopen, ala
een bevriend Kabinet door ons mag worden
begroet, dan doen wjj dat slechts, omdat wy
het voor een beslist Christelijk Kabinet houdeD,
evenzeer als het Kabinet-Maokay en het Ka-
binet-Knyper.
En wy houden het daarvoor, omdat wjj ons
niet kunnen voorstellen, dat de mannen, die
daarin do hoofdleiding zullen hebben, uit laffe
vrees of om welke reden ook, anders zullen
handelen dan naar hunne beginselen."
Dit laatste moet, dunkt ons, den nieuwen
Minister van binnenlandBcho zaken, die zelf
tot de aanhangers van dr Kuyper behoort,
juist aansporen oen stap te doen in de richting,
door dezen omtront art. 171 der grondwet
>m aangewezen.
Als hp de rechtvaardigheid erkent dor eischon,
op dat punt jarenlang door de afgescheide
nen en do zoogenaamde doleerenden gesteld,
en dat zal hg wel dan brengt zgn be-
lel mee to handelen, zooals zgn voor
ganger Kuyper wenscht.
Maar de beginselen handhaven en de
coalitie bestendigen, gaat slecht samen. Van
daar het lastig parket waarin mr Heemskerk
ten opzichte van art. 171 zit.
Dat Minister Kuyper indortyd zelf dien weg
niet insloeg is begrypelyk omdat hg, ook ter
wille der Bondgenooten, eerst nog zooveel
andere belangryke zaken moest regelen en er op
zgn programma geen grondwetsherziening stond.
Wg zgn belangstellend of deze op het program
van hot nieuwe Kabinet wol voorkomt. Wy
gelooven hot nog zoo grif niet.
Over de bewuste stellingen togen do
Standaardparty, door mr Th. Heemskerk
4—16 Nov. 1874, op de LeidBcho studonten-
Debating Society verdedigd, is nog heel wat ge
schreven en in verband daarmee o. a. de vry
overbodige verzekering gegeven dat de tegen
woordige premier sinds dien van gedachten
veranderd of te wel bekeerd is.
Nu, dat weten wg wel.
Maar aardig is de by zonderheid, door den
nieuwen schrijver der «Brieven uit de Hofstad"
in de Arnh. Crt meegedeeld, dat h^t bg die
gelegenheid in die club de ëenige maal was,
dat een debat niet in éen avond afliep. Dr
Kuyper bad den jeugdigen Heemskerk zoo
zeer au pied du mur gezet, dat de voorzitter
prof Buys, om hem te vrjj waren voor repliek
l'improviste, den avond vol praatte.
In do Kamers zal een dergelgko dienst aan
den heer Heemskerk wel niet moer noodig
zgn en, zoo ooit, dan toch zeker niet tegen
over dr Kuyper j merkt de schryver op.
Het is of de rodactie van De Standaard en
ipeciaul haar hooldredactour, zich bezwaard
gevoelt door de houding, in de Tweede Kamer
door bare partggenooten tegenover het Minis
terie-De Meoster aangenomen.
Na herhaaldelijk reeds opgemerkt te heb
ben, dat zg zelve dien aanval afkeurde, scbgnt
De Standaard er blykbaar prgs op te stellen er
nog eens uitdrukkelyk op te wyzen, dat dr.
Kuyper, haar hoofdredacteur en de Kabinets
formateur in 1901, er precies zoo over denkt
en veel liever zon hebben gezien, dat de rech-
torzyda het Ministerie-De Meester niet tus-
schentgds tot aftreden had genoodzaakt.
De Kabinetsformateur van 1901 200
lezen wg in De Standaard van 12 Februari
stond geheel buiten deze crisis. «Hg droeg er
veem van verantwoordelykbeid voor.
Hg stond er geheel buiten. Hg wist van het
geen op 21 December stond te gebeuren, niets
af. Hg zou, ware hg er in gekend,
ongetwyfeld te.gon geadviseerd
h e b b e n".
Die verklaring laat aan duidelykheid niets
te wenschen over, merkt Het Vaderland op. De
vrienden van rechts hebben de stoute doad
begaan zonder óf mr Lohman óf dr Kuyper er
in te kennen. Ware dr Kuyper lid van do
Kamer geweest, dan zou hg het te hoop loopen
tegen het Ministerie-De Meester even beslist
hebben afgekeurd als mr Lohman dit deed.
Het blgkt dus, ook hieruit wel, meenen wg,
datwg een nieuwe periode op politiek gebied
voor de rechterzyde tegemoet gaan.
Andere leiders treden op den voorgrond. De
oude hebben grootendeels afgedaan.
Blgkens het overzicht van de opbrengst
der Rgksmiddelen over Januari werd
door 's Rgks schatkist ontvangen een bedrag
>.809.083.59', tegen f 10.976.539.97' in
Januari 1907. Dit ia dus f 167.456.38 minder.
Geen groote verschillen tusschen beide
maanden trekken de aandacht. Wel moet op
gemerkt worden, teekent de Nieuwe Courant aan,
dat het aantal der middelen, 't welk ditmaal
minder opbracht dan verleden jaar, grooter is
dan dat, 't welk meer opleverde. Daarom kan
van deze maand Januari niet worden gezegd
dat zjj het jaar mooi inzet. Gevolgtrekkingen
daaruit te inaken zou echter voorbarig zgn.
Met uitzondering van xde bodryfsbelasting
hielden de directe belastingen zich goed. Doch
de invoerrechten gaven een mindere opbrengst.
Ook de accynzen in bun geheel bleven be
neden het vorige jaar, al leverden de suiker-
accgns en die op het zont iets meer op. De
indirecte belastingen waren een weinig hooger,
vooral door een meerdere ontvangst van succes
sierecht. Van de overige middelen valt slechts
op een sty ging te wgzen in de. opbrengst der
posteryen, doch de andere, 0. a. de Rykstele-
graaf en de loodsgelden, konden het cgfor van
verleden jaar niet halen. Ook valt op te
merken, dat Januari 1907 haar hoogo ontvangst
vooral had te danken aan de successierechten,
die nu nog wol iets hooger zgn dan verleden
juar, maar toen ook reeds f 228.000 meer had
den opgebracht dan in de correspondeerende
maand van 1906.
In Januari 1908 werd moer ontvangen dan
in Januari 1907 op de volgende middelen het
daarachter genoemde bedragdo grondbelasting
f 43.000, het personeel f 12.000, de vermogens
belasting f 11.000, de suikeraccyns f 53.000,
de zoutaccyns f 2000, de registratierechten
f 12.000 de successierechten f 34.000, en de
posteryen f 4000.
Minder leverden opde bedrijfsbelasting
f 31.COO, het recht op de mgnen, f1666, de
invoerrechten f 83.000, do wynaccjjns f 8000,
hot gedisstilleerd f117,000, bier- en azgnaccijns
f 25.000," hot geslacht f 25.000, gouden en zil
veren werken f G000, zegelrechten f 2000,
hypotheekrechten t 2000, domeinen f 2000,
Rijkstelegrunf 3000, loodsgelden f30.000 en
Stoatslotery en jacht- en vischakten onbetee-
kenende bedragen.
en Pravinde.
De Provinciale Zeeuwacho Vereeniging
Het Groene Kruis verkreeg, naar men on9 meldt,
do koninkljjko goedkeuring op hare Statuton.
Zondag middag had achter de meelfa
briek alhier een voetbalwedstryd plaats
voor don Wakherschen Voetbalbond tusschen
Olympia II van Middelburg en Volharding I van
Vlissingen, welke wedstryd gewonnen werd
door eorstgonoemde vereeniging mot 3—2 goals.
Olympia I alhier bracht dien dag een be
zoek aan do Bredasche voetbal vereeniging
'f Zesde, en verloor den wedstrijd mot 9—0 goals.
Te VlisBingen had op het midden reduit
eveneens een wedstryd plaats voor bovenga-
noemden bond tusschen IS. Al. AI. II van Vlis
singen en Victoria I van Middelburg, die ge
wonnen werd mot 31 goals, door Victoria,
hot ééno doelpunt van E. AI. AI. was een
strafschop.
Door de politie alhier is heden morgen
aangehouden zekere G. Pb. de K. die nog 2
dagen hechtenis moest ondergaan, hem opge
legd door het kantongerecht te Haarlem.
Hjj is naar het huis van bewaring overge
bracht.
Uit Vlissingen.
Het Frysk Selskip Fier fen Hu.t vierde
Zondag zjjn vijfden geboortedag-
In de groote zaal van de wed. Stofkoper te
Vlissingen waren 's avonds alle leden met
hunne familie by een, terwjjl tal van gasten
govolg hadden gegeven aan de uitnoodiging
om 't kroonfeest mee te vieren.
De voorzitter, de heer L. Lejjdesdorff, opende
de bijeenkomst met een toespraak, waarin bg,
na de aanwezigen welkom te hebben geheeten,
een terugblik sloeg op het afgeloopen tjjd vak.
Fier fen litis is in 1903 opgericht en telde
toen 17 leden, welk aantal thans tot 33 is
geklommen.
Vorder deelde de voorzitter mede dat be
sloten is een der leden, den heer mr B. F. W.
von Brucken Foek, uit dankbaarheid voor
hetgeen by deed voor de Friesche taal on voor
het gezelschap, het eerevoorzitterschap der
vereeniging aan te bieden.
Dooreen ander lid, den heer Tj. N. Adema,
is een fraaie oorkonde vervaardigd, welke den
heer Von Brucken Fock, die door ongesteld
heid vorhinderd was tegenwoordig te zgn,
heden zal worden ter hand gesteld.
Na de toespraak werd het Friesch volkslied
gezongen en daarna traden de heer Ligthart
en mej. Speekhout nit Snoek op, die een reeks
van voordrachten en een koddig samenspel ten
beste gaven.
Bolden boeiden de aanwezigen zoo door
declamatie als door spel en hadden herbaal-
deljjk de welverdiende toejuichingen van hnn
hoorders in ontvangst te nemen.
Tusschen de voordrachten in zorgde het
zangkoor, onder leiding van den wakkeren
directeur, den heer J. C. Baas, voor een aar.
digo afwisseling.
Flink en met warmte klonken de Fryske
sangen door de zaal.
Een geanimeerd bal bracht vooral de jongere
leden en de schoone sekse in actie, 't Was
dan ook laat in den nacht toen men scheidde.
5 jaar de onderwyzers telkens wol het
minimum zullen hebben, maar zg telkens eeu
vorhoogmg van f 50 drie jaar eerder krjjgon.
Het merkwaardigst is echter, dat deze be
paling niet geldt voor onderwijzeressen. Deze
krggen do gewone door de wet voorgeschreven
periodieke verhoogingen.
Bepaald werd verder nog in de verordening,
dat aan onderwgzers, die voor eersten oefe-
ningstjjd onder do wapens zjjn, de helft van
hun salaris zal worden uitgekeerd, en dat de
vergoeding voor woninghuur aan gehuwde
onderwgzers op hun 25e jaar reeds in zal gaan.
Het kohier van den hoofdeljjken omslag
voor 1908 werd vastgesteld op f 2002.53, met
159 aanslagen.
By beschikking van den- Minister van
Binnenlandscbe Zaken is J. D. A. Visser, te
T holen benoemd tot schrjjver op jaarloon
bjj het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Te Stavenisse kreeg in den nacht
van Vrjjdag op Zaterdag de gemeenteveld
wachter Stoel, dio op patrouille was, onver
wacht een schot hagel in het linkeronderbeen,
tengevolge waarvan hg zich _niel huiswaarts
kon begeven, maar door iemand, die zich op
eeuigen afstand bevond en op zgn hulpgeroep
toesnelde, per kruiwagen naar zjjn woning
moest gebracht worden.
Reeds zjjn eenige hagelkorrels uit bet been
verwijderd, doch nog niet alle.
De verwonding ontstond doordat de veld
wachter trapte op een touw van een z.g.n. revol-
verkonon, bestemd tot hot dooden van bazen en
konyuen, waardoor het schot afging. Hetkanon-
etje iB in handen der politie.
Onlangs trad te Stoppeldijk zekere
A. Duerink in 't huwelgk en vertrok, een
week geleden, naar Duischland, om daar als
polderjongen te worken.
Zaterdag ontving zjjne jeugdige vrouw tele
grafisch het treurig bericht, dat hg was over
reden en gedood.
Te BoBchkapelle reed Zaterdagmor
gen een zeventig jarige man gezond en wel
met een kruiwagen uit om in de buurt een
zakje steenkolen te halen.
Huiswaarts keerende viel hg nabjj zgne wo
ning voorover op zgn voertuighg was dood.
In do Zate rdagmiddag te S e r 0 0 s k e r k e
gehouden raadszitting werden 0. m. de jaar
wedden der onderwgzers geregeld en gebracht
op het minimum. Het tractement van de on
derwijzeres m de nuttige handwerken werd met
f 25 verhoogd en gebracht op f 100. Het pre
sentiegeld der raadsleden werd verhoogd van
6 op f 45. Verder werden nog eenige wjj-
zigingen in de gemoentebegrooting gebracht.
Ia de Zaterdag te S 0 h o r e gehouden
raadszitting werd besloten, op zgn verzoek,
ontslag te verleenen aan den telefonist Van
de Ropo, met ingang van den dag waarop zgn
opvolger in functie treedt.
Verder werd behandeld de verordening,
regelende de jaarwedden der onderwgzers.
Daarin komen eenigó eigenaardige bepalingen
In plaats van de door de wet voorgeschreven
minimum-verhooging van f 100 om de 5 jaar
zal in Sehore na 2 jaar diensttijd f 50 ge
geven worden; 3 jaar daarna weer 50; 2 jaar
later weer f 508 jaar later weer enz., zoodat
Zaterdagmorgen is te Bres kens bjj
het binnenkomen dar hoogaarts van De Pagter,
de jongste knecht over boord geslagen bjj het
omgooien van het zeil. Direct sprong iemand
te water, wien het echter niet mocht gelukken
den drenkeling te grjjpen.
Van de ponton werd nu een hor (houten rek)
naar hem toogeworpen en na eenige pogingen
vermocht hg dit te bereiken. Vreemd noemt
onze berichtgever het, dat in een drukke haven
als die te Breskens geen reddingsmiddelen
wat in de meeste havens toch wel het
geval is. Zou daarin ook niet te voorzien zgn?
RECHTSZAKEN.
Raad van Beroep Ongevallenverzekering
te Middelburg.
In de heden (Maandag) alhier gehouden
openbare terechtzitting van dien raad had de
uitspraak plaats in zake de polder Soelekerkt
te Wissekerke contra ecne beslissing van het
bestuur der Rgks verzekeringsbank, waarbjj de
beslissing der Bank werd vernietigd en de
door genoemden polder verschuldigde premie
over hot tgdvak van 1 Januari 1907 tot 1
Juli 1907 werd vastgesteld op f10.45.
Vernietigd werd de beslissing der Bank en
verstaan dat de onderneming van J. de T.f
Middelburg, waarin wordt uitgeoefend het
bedrjjt van vervaardigen of herstellen van
houten landbouwgereedschappen of werktuigen,
zonder krachtwerktuig, blgft ingedeeld in ge-
varenklasse VI, terwjjl klager in het meer
gevordorde niet onivankolyk werd verklaard.
De Raad nam aun. op grond van de ver
klaringen van getuigen, dat klager het tim-
merliedonbedrgf niet uitoefent.
Bevestigd werd de beslissing der Bank en
aan klager de vordering ontzegd in zake J. v.
d. G., Schoondijke.
De Raad overwoog dat klager wel beweerd
geheel ongeschikt te zgn tot werken, maar dat de
getuigo-deskundige heeft verklaard dat klager
tot licht werk in staat ia en ook de Raad van
oordeel is, na aanschouwing van don getroffen
voet, dat klager wel tot licht werk in Btaat is.
Agenten voor do Middelburgsche Cou
rant zijn in Zeeland teV1 i s s i n g e 11 C. N.
J. de Voy Mcsdagh; G oei P. C. de Gellcke;
Zierikzeo A. C. de MooyN e u z 0 n M.
de Jonge, en Oostburg firma A. J. Bronswjjk.
