Verkoopinsren, enz.
LAATSTE BERICHTEN.
BUITENLAND.
Belgische Vereeniging van penningvcrzavtelaars be
sloot in 1910 een internationaal congres van
ponningvorzamelaars te houden. Verder zullen
waarschijnlijk modorne penningen worden ge-
oxposeerd.
Verschillende Berichten.
Door den Bond van Inspecteurs van Ge
meentelijke Polttie in Nederland is besloten tot
het instellen van een examen voor adspirant-
inspecteur van politie, dat eenmaal per jaar by
voldoendo deelname zal worden gehouden.
Uit het reglement voor dat examen blykt
onder meer dat het zal worden afgenomen
door oene door hot bestuur te kiezen com
missie, bestaande uit ten hoogste 9 leden.
Tot lid dor Provinciale Staten van Zuid-
Holland is te Briello gekozon de heer s. C.
Korte weg mot 1585 stommen.
De heer G. van Andel kreeg 842, mr P. J.
Troelstra 452 stemmen.
De Kamor van Koophandel en Fabrieken
te Loiden noodigde, zooals men weet, de ove-
rigo Kamers uit gezamonljjk b|j de Tweede
Kamer aan te dringen op eenheid van tjjd,
welke dan ook.
Zjj heeft nu een adres by dezelfde Kamer
ingezonden, waarby wordt te kennen gegeven
dat 25 Kamers, waaronder die te Middelburg,
zich zonder voorbehoud hebbon uitgesproken
voor die meening.
Zy verzoekt nu, met den meoston aandrang,
in behandeling te nemen bet by de Kamer
ingekomen wetsontwerp betredende >de invoe
ring van den wetteljjken tjjd".
De hoer mr. Putjjn moet zich bereid ver
klaard hehbon de benoeming tot lid van het
hoofdbestuur der schippersvoreeniging Schutte-
vaer nan to nemen.
- De Koningin bracht Donderdagmiddag
een bezook van rouwbeklag by de douairière
baronesse Clifford en familie.
Een sigarenfabrikant te Eindhoven
hoeft al zyn mannelijk personeel ontslagen
wegens sabotage, ilorhaaldeljjk had op de
fabriek vernieling plaats zonder dat het gelukto
den dader of de daders te ontdekken. Toen dit
Donderdag weer gebeurde, liet de firma de
gelegenheid open voor den dader om zich be
kend te maken. Toen dit met gebeurde, werd
bet werk op staanden voet beëindigd.
Een groot aantal personou zjjn nu door do
handelingen van den sabotour of do saboteurs
broodeloos geworden.
De jaarvergadering van het Ned. ./ongel.
Verbond, dio in Apeldoorn zou worden gehou
den, zal niet daar, doch op Hemelvaartsdag
te Dovontor plaats hebben. Er worden
een 1500 afgevaardigden verwacht en geen
der Apeldoornscho zalen is groot genoeg.
Eensdeels m verband mot het voor enkele
weken goleden door den burgemeester van
's Hertogenbosch gegeven verbod om in de
sociëteit Casino voor het publiok te doen op
voeren het bokeade Zyn Edelachtbare, anderdeels
mot het oog op do pogingen, van do zyde der
vereeniging Voor Eer en Deugd aangewend om
het carnaval voor het publiok reeds te doen
eindigen te middernacht van Dinsdag op Woens
dag vóór de groote vasten, welko regeling,
naar het societeitBbestuur meent, belangryke
schade voor de sociëteit zou tongevolgo heb
ben, beeft dat bestuur den leden voorgesteld
het algemeen reglement der sociëteit in dien
zin to wyzigen, dat aan het bestuur de macht
worde gegeven om voor bjjzondero gelegen
heden stadgonooton niet-leden voor den tyd
van 24 uren in de societeits-lolralen te intro-
dnCeeren. De meerderheid der leden heeft zich
eohter tegen bedoeld voorstel verklaard en
het bestuur der sociëteit heeft daarin aanlei
ding gevonden om gezamentljjk ontslag te
nemen. Een nieuw bestuur zal 7 Februari ge
kozen worden.
Hot huis van wjjlen mej. Catbnrina Al-
berdingk Thjjm, to Bergen-op-Zooin, is aan
gekocht door het Roomscli-Katholieke kerkbe
stuur aldaar, om daarin een patronaat en be
waarschool te stichten.
te redden. Do andore drie verdronken voor de
oogen der omstanders, zonder dat hulp kon
gobodon worden.
De firma Cohen, in bladgoud en edele
metalen te Rotterdam, miste by het opmaken
der balans een waarde van f 1000. Een on
derzoek leidde tot de arrestatie van een
jarigen bediende die goud en platina stal, dit
met behulp van medeplichtigen liet opsmelten
tot staafjes en aan de Disconto maatschappij
verkocht. Een dorde gedeelte werd n. b. door
derden aan dc firma Cubon zelf opnieuw ver
kocht; een waarde van f 300 was op den
zolder dor firma verstopt.
De Cullinan-diainant, die, zooals men
weet, op bot oogen blik in bewerking
do firma I. J. Asschor te Amsterdam, is voor
don tyd van dón jaar, dat is zoo lang als do
bewerking dnurt, verzekerd voor een bedrag
van drie millioen gulden.
Ongelukken. De electrische tram te Rot
terdam heeft wedor een slachtoffer gooischt.
In het ziekenhuis is aan de bekomen verwon
dingen overleden een 69 jarige gehuwde vrouw
uit IJsselmonde, die Dinsdagmorgen op het
Beursplein door de tram werd overreden on
daarbij ernstige inwendige kwetsuren bad be
komen, benevens een gebroken dijbeen.
Een arbeider, die poogde een geit uit een
brandend perceel te Noordwolde te redden, is
daarby zelf verbrand. Te Soest is een tuin
knecht, die aan toevallen leed, in een vyver
verdronken. Hy laat een weduwe met kinderen
na. Omtrent het ongeluk, te Made voorge
vallen en waarvan in ons vorig nommer on
der Laatste berichten melding werd gemaakt,
wordt nader bericht dat de drie verdronken
kinderen, waaronder twee broertjes, 13 en 11
jaar oud waren. Een meisje had don bowon-
derenswaardigen moed op het hulpgeroep dier
kinderen over het ys toe te snellen om zoo
mogelijk nog hen te redden, doch by hot ne
men van een der handjes der ongelnkkigen
brak het ys en viel zy te water. Inmiddels
kwam hulp opdagen on door het grijpen van
nou toegoworpen touw heeft zy zich nog woten
Volgons de Gazette ran Gent is Ffcibvro-
do te Gent uit do gevangenis ontanapto boef,
daarin goslaagd dank zy den dikkon luist.
Hy werkto mot cenigo makkers op de bin
nenplaats van de gevangenis en heeft tegen
den avond ongemerkt zich weten te verwjj-
doren. Door oon raam geraakte hy op oen
dak, waarover eenige telefoondraden liepen.
Faibvre greep ze vast en liet zich tot aan den
eersten paal glydon, on was toen gered.
Faibvre, die trouwens eon gewezon telefoon
legger waB, had alles voorzien en zich de
handen met lappen omwikkeld, ten einde zich
niot te kwetsen of door kortsluitingen te ver
branden. Men heeft nog niets over hem ver
nomen.
Terwyl do echtgenooton Tourwenis van
Flöne by Luik naar hun gewone werk waren,
de kinderen alleen thuis latende, onder de
hoedo van den 12jarigen Einiel, kwamon deze
op do godachton »jagortje" te spelen. Euiiol
nam vadors geweer uit een kast en legde op
zeker oogenblik aan op zyn broeder Fernand,
drie en oon half jaar oud. Het schot knalde
en do kloine werd, in do borst getroffen, op
slag gedood. Euiiel is daarop bet huis uitge
vlucht en was den volgendon avond nog niot
teruggevonden. Men vreest voor oon tweede
ongeluk.
Tongevolgo van hot plotseling ingetreden
dooiweder zyn do rivieren in Thunngen cn
het Frankonwald sterk gewassen. De Main is
met sterken jjsgang buiten haar oevers getre
den. De brug over dio rivier tussehen het
station te Koburg on hot plaatsje Michelau
is door ysschotson vorniold, zoodat liet ver
keer vorspord is.
Gok in Wost-Duitschland staat hot water
zeer hoog. Do Ruhr en do Emscher zjjn bui
ten baar oevors getreden cn bobben uitge
strekte oppervlakton onder water gezet.
Do bekende tenor Caruso heeft bij do
krach van do New Amsterdam Bank te Now-
York, die dezer dagon haar betalingen staakte,
40.000 dollars verloren. Hy kreeg het bericht
tjjdens een voorstelling in de Metropolitan Opera,
en werd daarover zoo opgewonden, dat
men eerst vreesde dat de voorstelling zou
moeten gestaakt worden.
- Zonder ook maar eon klein deel van de
sensatie te hebben verwekt van het eerste ge
ding, hooft het tweede procOB-Thaw het nu al
gebracht tot do pleidooien.
Littloton, die ditmaal de vordediging leidt,
steldo voorop dat hot voor de verdediging
niet absoluut noodig is, hot bewys te leveren
dat do beklaagde op 't oogenblik van 't plegen
van don moord krankzinnig waa. Het is om-
gekoerd aan de vervolging om te bewyzen, dat
de dader op dat oogenblik gezond van geest
was. Echter vertrouwde hij te hebben aan-
gotoond, dat Thaw op 't oogenblik dat by den
moord pleegde, zwakhoofdig was.
De houding, by hot getuigenverhoor door
don ambtoDaar van 'tO. M. Jerome, aangeno
men tegen mevrouw Thaw, wordt door pleitor
scherp gelaakt ou wreed genoemd.
Eon ingeslikte veiligheids
speld. In een van de ziekenhuizen te Kdin-
burg werd onlangs oen kind van vyf maanden
opgonomon, dat oen veiligheidsspeld had in
geslikt. Door middel van Röntgen-photo
graph ie werd aangetoond dat de speld open
midden in den slokdarm zat, met de punt naar
boven. Het was dus onmogelijk ze te voorschjjn
te brengen, en bet eenige wat er opzat, was ze
verder naar beneden te duwen en dan te hopen
dat ze langs den natuurljjken weg het lichaam
weer verlaten zou. Dit geschiedde en op een
volgende photo kon men zien dat de speld in
do maag terecht was gekomen. Het kind werd
nu zoo rustig mogelyk gehouden en na vier
dagen kreeg hot wat wonderolie. Op don zesden
dag kwam de speld goed cn wel van zelf te
voorschyn.
HOOttWATEK.
te Vliaaingen.
Zaterdag 1 Febr. nm 0.30
Zondag 2 1.17
Maandag 3 2.10
Dm-dag 4 2.57
Woensdag 5 3.47
Donderdag 6 4.33
Vrgdag 7 5 21
POSTBKIJE.V.
Op 2 Februarie o. k. zal met den trein
van 7.1 ui. van Amsterdam naar Antwerpen
oene brievenmaal worden ver zonden aan Hr.
Ms. pautserdekschip Zeeland te Algiers.
In deze brievenmaal zullen alleen worden
opgenomen de voor genoemd scbip bestemde
brieven on andere stukken welke voldoende
zyn gefrankeerd en van de gebrutkelyke aan
duiding (twee elkander snjjdende Ijjnen over
het adres) zyn voorzien.
Verzending en laatste buslicntmg der MAIL
aan het postkantoor te Middelburg.
OOST-lNDIË-
Alles plaatselijke tijd.)
Marseille (Fr. dienst). 1 Feb. 6.02 'smorg
Genua (Nederl.) 4 Feb. 6.49 'snam.
AinBterdam(Nedorl.)C>) 7 Feb. 6.49 snam.
BrindiBi (Eng. dienst) 7 Feb. 6.02 'smorg
Napels (Duitschedat.) 1) Feb. 1.— 'snam.
Marseille (Lloyd) (a) U Feb. 6.49 'snam.
Rotterdam (Lloyd) (b) 14 Feb. 6.49 'snam,
WEST-INDUS.
Curasao over Queen-
town4 Feb. 10.13 's avonds
Suriname via Sout-
thampton 4 Feb. 6.02 'sinoig.
Curasao met K. W. 1.
maildienst. (Op ver
langen.)6 Fob. 6.49 'ammid
Suriname via Amster
dam 6 Feb. 6.49 'a nan id.
Suriname via St. Na-
znire, .8 Feb. 6.02 'smorg.
Donderdagavond word door don architect
Huson in het café Bulterijs te Vlissingon
nanbestoodbot bouwen van twee woonhuizen,
aan don Boulevard Kankert aldaar.
Ingeschreven word door do heoron J. Loois
Hzn, Vlissiugen, f 15.150; J. Warren, idem,
f 16.400 Dekker en Jongepier, Middelburg,
f 17.656 on Beckers cn Sandorse, idem, f 17.900.
DIERENBESCHERMING.
In een der lokalen van de sociëteit St. Joris
alhier werd heden middag de jaarlyksche
algemoene vergadering gehouden van loden der
afdeeling «Zeeland" van de Nederlandsclie
eeniging tot bescherming van dieren
Zy was, als gewoonljjk, niet talrjjk bezocht.
Naar aanleiding van do gelezen notulen van
het verhandelde in de vorige vergadering
deelde do voorzitter, jhr mr W. H. Snouck
Hatgronjo, mede dat aan do in die bjjeenkomst
genomen besluiten uitvoering is gegeven.
Aan het jaarverslag is het volgende ontleend
Hot ledental der afdeeling vermeerderde met
zes. In het bostuur kwam geen wyziging
de twee periodiek aftredende bestuursleden
toch worden herkozen.
De gowono distributie der bekende wand-
kalonders had weder plaats aan de openbare
on bijzondere lagere scholen in deze provincie.
Evonzoo ontving de heer Hugenholtz te
Axel oene bydrage uit do afdeelingskas ten
behoeve dor verspreiding van doelmatige hon-
denmuilkorvcn.
Van do verschillende drukwerkjes en vlug-
schriftjes worden een aantal exemplaron ver
spreid.
Eon request word verzonden aan don gemeon-
toraad van Axel, mot verzook de politio-vor-
ordening aldaar zoodanig te wyzigen of aan
te vullen, dat hot verboden zal zjjn aan moer
dan één persoon, togolykertyd, plaats te nomen
op één on hotzolfdo voertuig, getrokkon door
één hond.r
Do afdeeling Middelburg van don Kinderhand
ontving oen subsidie van f 10, evenals het
voorafgaande jaar.
Aan het comité voor oon universeel roclame-
biljot, inzake Dierenbescherming, werd een
bydrage van f 5 toegezegd.
In verband mot hot feit, dat veeverzekoring
dikwijls aanleiding geeft tot dierenmishande
ling. ontving de Paardenverzekering, goves-
tigd te Veere, een schryven waarin gewezen
wordt op de noodzakelijkheid van controle op
de verzekerde dieren, zoowel in hun bolang,
als in dat der Maatschappij.
Met het dringend verzoek om dit namens do
Vereeniging den Minister van Justitie aan te
bieden, werd aan bet Hoofdbestuur ingezonden
een concept-request, strekkende tot invoering
eener Rjjkswet, waarby bet slachten op een
humane wyze zal zyn voorgeschreven.
Verder had nog verzending aan de diverse
afdeelingen plaats van een copio van bedoeld
request, met uitnoodiging, by het Hoofdbe
stuur ndhaoBie te willen, betuigen met het
streven dor afdeeling.
Uit de rekening en verantwoording van den
penningmeester bleek dat in 1907 do ontvang
sten hebben bedragen 377.83® on de uitgaven
155.85, zoodat de rekening een goed Blot
oplevert van f 221.98*.
Verder was aan de orde de verkiezing van
twee bestuursleden, noodig door do periodieke
aftreding van de heeren H. Jonker en H. J
van Adrichom Boogaert.
Beide heeren, die herkiesbaar zjjn, werden
door het bestuur aanbevolen en met alge-
meene stemmen herkozen.
Van het hoofdbestuur iB oen schryven ont
vangen. houdende wenken oiu aan notarissen
een circulaire te richten inzake erfstellingen
ten bate der afdeeling.
Door een dor leden werd het verkeerd ge
acht dat notarissen influonceeron op orllaters
en hot grootste doel der vergadering bleek het
daarmede eens te zjjn.
Besloten werd dus niot op hot schryven in
te gaan.
Van do afdeeling Renkum was een circu
laire ontvangen, houdende bezwaren tegen de
huidige organisatie dor Vereeniging.
Zij geeft daarom oen plan tot reorganisatie
in overweging.
Bjj instemming met het denkbeeld vraagt
Renkum daaromtrent bericht, teneinde dan
eene vergadering te kunnen beleggen.
Met de meeste punten, door Renkum aange
voerd, bleek de vergadering zich te kunnen
voroenigen over een enkel achtte zy zich
onbevoegd te oordeelen.
In dien geest zal aan die afdeeling worden
bericht.
De heer jhr. Van Panhuys besprak de won-
acheljjkheid van meer toezicht op het niet
op noode'oos pynlyke wijze vervoeren van
runderen naar Rotterdam, zoowol onderweg
als bjj aankomst.
By voorkomende gevallen zal aan den hoofd
commissaris van politie to Rotterdam worden
verzocht daarop te willen doen toezien.
Hot bestuur stelde voor om met de verzen
ding van kalenders aan de scholen te eindigen
en dit te veranderen in het zonden van een
aflevering van de De Kleine Androcles.
Het bestuur werd gemachtigd m overleg
te treden mot de hoofden der Bcholen en naar
bevind van zakon te handelen.
Hierna werd de vergadering gesloten.
ie Honden Aannesteuingen.
Zaterdag 1 Februari.
Koudekerk e. Secr. Landbouw vereen.
Koudekerkelevering van kunstmeststoffen.
Inl. secretaris.
Zaterdag 8 Februari.
Middelburg. Soc. St. Joris ll'^i u.
verharden van wegen in den polder in bet
Slaak. Aanw. 4 Febr. Inl. o. a. hoofdopziener
der Domeinen te Middelburg.
Woensdag 12 Februari.
Nieuw en St. J o o u 1 an d. Secr. Landj
bouwvefeenfgtnglevering van kunstmeststoffen,
jnl. socr. Polderdyk, aldaar.
EXPORT.
lieden is te Middelburg opgoricht oen
vereeniging tot bevordering van don oxport
van groenton cn fruit uit Walclioron.
EENE BENOEMING.
Tot commios-rcdacteur tor gemeente-secre
tarie van V lis si ngen is benoemd de heer
mr H. J. Bunschoten, tbans workzoam ter
secretarie te Wageningon.
BENOEMD
tot adjunct-generalen brandmeester te G o e
de heer S. Dnvekot Cz.
AANGEHOUDEN
Door de recherche te Rotterdam is in
zjjn woning aangehouden de koperslager, L,,
die herkend is als de persoon die gouden
voorwerpen verkocht, afkomstig van don be
langrijken diofstal bjj mej. Hopykaas aan den
Gostzeedyk.
Hy weigerde zich over te geven, zoodat do
arrestatie mot geweld plaats had.
Er werden by hem geen voorwerpen van
waarde gevonden, wel inbrekerswerktuigen.
De man is aan de justitie overgeleverd.
DE CRISIS.
Naar verzokerd wordt, zal wegens een beden
plotseling opgekomen bezwaar, in verband mot
een medisch advies omtrent do gezondheid
van een der voor een portefeuille aangezochte
heeren, eenige vertraging in de oplossing der
miniaterieele crisis ontstaan.
Dr B. Reiger, f
in don afgeloopen nacht is, na eene ernstige
ziekte, overleden de heer dr B. Reiger, bur
gemeester van Utrecht.
Dr Bernard Reiger werd in 't jaar 2845 te
Groningen geboren en voelde zich geroepen
tot de officieraloopbaan, waarom hy de Kon.
Mil. Academie te Breda bezocht. In 1864 werd
hy bevorderd tot officier en in 1870 tot eersto-
luitenant.
Spoedig daarop verkreeg hy, op zyn verzook,
eorvol ontslag uit don militairen dienst, waarna
hy zich te Utrecht als industrieel vestigde en
ondermeer directeur eener suikerfabriek was.
Den 18 December 1877 word de heer Reiger
tot lid van den Gemeenteraad gekozon, ver
volgens in 1885 tot wethouder. In October
1891 werd hy benoemd tot opvolger van den
burgemeester mr Boer, welke betrekking hy
den 1 November d.a.v. aanvaardde. Op ver
schillend gebied heeft burgemeester Reiger
zich bijzonder verdienstelijk gemaakt. De ver
fraaiing der stad ging hem zeer ter harte cn
dank zy zyn bewind is Utrecht dan ookgeworden
wat het thanB iseen der schoonste plaatsen
van Nederland.
Ook op sociaal hygiënisch gebied beeft de
overledene zyn sporen verdiend, terwyl het
onderwjjs te Utrecht zeer veel aan hom ver
plicht is.
De regeering erkende zyn verdiensten
door hem een Koninklijke onderscheiding
te beurt te doen vallen, terwyl de wetenschap
pelijke wereld hem huldigde door het doctoraat
honoris causa.
Dr. Reiger was curator der Ryksuniversiteit
en commissaris van meerdere instellingen.
Met hem is ongetwijfeld een groote figuur
VERKOOPINGEN EN VERPACHTINGEN
IN ZEELAND.
Datum Plaats. Voorwerpen. Information.
4 Febr. Middelburg, Dwarsliggers, Vervaat.
4 Middelburg, Tapjjten, Vervaat.
6 Middelburg, Huizen, Verhuist.
11 Veere, Houtw. enz., De Groot-
Hondius.
12 St. Philipal., Workhout, Del Cauapo,
Renesae.
13 Middelburg, Tjalk, De Groot-
Hondius.
13 Middelburg, Huizon enz-, Vorhulst.
14 Serooskerke, Bouwl. enz., Hiooien.
18 Vlissingen, Houtw., enz., DeGroot-
Qondius.
20 Middelburg, Huizen, Van Nim-
wegon.
25 Serooskerke, Inspan, Van Nim-
wegen.
26 N. St. Joosl., Inspan, Hosang.
28 Westkap., Korenmolen, Van Nim-
wegon.
3 Maart. Arnemuiden, Iospan, Hosang.
4 N. St. Joosl., Inspan, Hosang.
18 Veere, Inspan, Hosang.
Middelburg, Bouw- en
Weiland, Van Nim-
wegon.
29 April. W. Souburg, Inspan, HoBang.
1 Mei. Aagtekerke, Inspan, Rosong.
Poortvliet, Olmen, Gem.
HERIJK.
Do boryk in 1908 is bepaald als volgt:
Middelburg, ook voor St. Laurens en voor
Nieuw- en St. Joosland 4, 5, 6, 7, 11, 12,13,
14, 18,19, 20,21, 25,26 27 en 28 Februari, 8,
4, 5 en 6 Maart.
Voor Middelburg in 't bjjzonder is die
jjk voor de bewoners der verschillende wyken
aldus bepaald;
G den 4 Febrnari
H den 5 Februari;
I den 6, 7 en 11 Februari
Een ernstig woord
is Donderdag gesproken in het Pruisische
Heerenhuis, toen daar de in den Landdag
aangenomen Polenwetton in behandeling
kwamen.
Als eerste spreker vorroes nl. de bejaarde
kardinaal Von Kopp, do aartsbisschop van
JJreslau, die in zeor bezadigde ivoorden op
zachton, bjjna smeekenden toon, zooals de
Kiiln. Ztg zegt, maar daarom zakelyk toch nog
zeer scherp kritisch, aan de regeering in
overweging gaf hot ontwerp nog cons rjjpeljjk
te ovorwegen.
Hot ligt voor de hand, dat dit nooit ge
beuren zal, maar wat hy zei, blyft toch van
bolang omdat het eon waarschuwing is voor
hetgeen kan gebeuren.
»Het werk," zoo begon hy, «waarmee wjj
nu een aanvang maken, heeft tot nu toe geen
enkele party aangestaan. Allen zyn er met
een zekere onbehaagelykheid en schuwheid
aan begonnen en hebben het met een zwaar
hart «afgehandeld. Die gevoelsuiting is op
zich zelf eorvol, maar toch zonder eenige be-
teekenis. Voor de staatsiegeering kan het
hetzelfde zyn of zjj mot een zwaar hart of
een licht hart toestemming krjjgt voor haar
maatregelen. Maar het is zelfbedrog om
te meenen dat men door die gevoelsuiting
de verantwoordelijkheid van zich kan af
schuiven op de staatsregoering. Door toestem
ming te geven, neemt men de gehoelo ver
antwoordelijkheid op zich." (zeer juist).
De kardinaal erkende dat het de heiligste
plicht der regeering is do grenzen van het
rjjk te beschermen en ervoor te zorgen, dat
daar een rustige, vertrouwbare bevolking woont,
die zich innerlijk en uiterlyk bewust is tot
dien staat te hooren. Er zyn verschijnselen
die duen twjjfelon aan de zekerheid daarvan
en alB do stomming van de gehecle bevolking
dier streken zoo was, dan zou de regeering
do ornstigste maatregelen moeten nemen om
dio stemming te veranderen.
Maar van verschillende zjjdon wordt beweerd
dat de stemming van de bovolking over het
geheel loyaal, trouw aan don staat is. Als
dat zoo is, dan is het ook verkeerd de bevol
king onder dwangmaatregelen te stellen. Zjj
zal zicb dan in baar Dationaal go voel verdrukt
achten, en in do armen van het radicalisme
worden govoord, dat voel govaarljjker is dan dat
nationaal gevool.
Do regeering heoft ontkend dat zy door
politie-maatrogolen en door gewold de bevol
king wil drangsalieren. Dat is zelfbedrog der
regeering. Zal de onteigende niet weigeren
huis en bof te verlaten, zal hy zich niet ver
zotten, en zullen zyn vrienden hem niet be
klagen en zich misschien tot onwettige daden
laten verleiden Zonder politie-maatregelen
en misschien grootero maatregelen van geweld
zal het niet gelukken de onteigenden uit hun
huis te zetten.
De kardinaal wees er ook op dat godsdienst-
gebouwen en kerkhoven met name worden
uitgesloten. Maar daaruit volgt ook, dat do
overige kerkeljjke bezittingen, de pastorieën,
de liefdadigheidsgestichten enz., wel onder de
onteigening vallen. De kolonisatie-commissie
kan ze onteigenen.
De vertegenwoordigers der kerk zullen daar
over niet zwjjgen. Het verzet zou zich uit
strekken tot de hoogste leiding der kerk.
Twintig jaar geleden beeft men do grootste
moeite gehad den kerkely ken stryd bjj te leggen
Er wordt nu een nieuw KulUirkampf verwekt
Op die wyze zal de regeering haar doel
niet bereiken, de rijksgrenzen niet beveiligen
maar de onrust tussehen Polen en Duitschers
vergrooten, en de tussehen hen bestaande
kloof verbroeden. Het samenleven van Polen
en Duitschers is nu reeds moeilyk. Het zal
nog moeilijker worden als dat ontwerp wet
wordt. En die beweging zal zich uitbreiden
van het Oosten tot aan den Rjjn, want de Pool-
Bclie arbeiders gaan naar alle deolen van he
ryk.
Ten slotte stelde do kardinaal voor het ont
werp in handen van een commissie te stellon.
Tydens do redevoering van don kardinaal
kwam Von Biilów, dio blykbaar gewaarschuwd
was, binnen, on dadeljjk na Von Kopp diende
bjj dozon van antwoord.
Hy begon met het laatste deel van diens rede
door te vorklaron, dat bjj nooit de rechtmatig
verkregon reebten der kathtioko kerk had aan
getast en dat hy zorg zou dragen, dat zulks
niot geschieden zou. Do Oostmark echter ia
een pars minoris resistentiae, waarin tydig ver
betering dient te worden aangebracht. Het
werk van Frederik den Groote moet voortge
zet worden en tegenover de Polen moeten
daarom Duitsche kolonisten worden gesteld.
Deze wet kan nooit worden beschouwd als
een precedent voor onteigening van hot grond
bezit. Er wordt een uitzonderingsmaatregel
toegepast op een uitzonderingstoestand.
De bedoeling is blyvend te verzekeren wat
de Duitsche beschaving tot stand heoft go-
bracht. Er moet voor worden gezorgd, dat de
vrucht van don arbeid van Duitsche vaders
aan Duitsche kleinzoons ten goede komt.
Nog andere sprekers voerden het woord.
Dat de Pool Radziwil togen bet ontwerp was,
spreekt van zelf.
Maar van veel beteekenis was bot dat ook
de Eerste burgemeester van Königsberg Körte,
en graai Von Tiele Winckler uit Opper-
Silezie, dus twee Duitschers uit de betrokken
grensstreek, zich tegen het ontwerp verklaar
den, en den daarin aangegeven weg gevnarljjk
achtten.
Ook de burgemeestor van Breslau schaarde
zich, al miste hjj bjj de Polen een heldere
verklaring dat zy niets tegen de Pruisische
staat in het schild voeren, aan de zydo van
kardinaal Von Kopp.
Alleen de Eerste burgemeester van Frank
fort en de vroegere president van het Landcs-
gericht, dr Hamm, gingen met de regeering mee.
Wat al deze uitspraken nog een bijzondere
beteekenis geeft, is dat men daar in het Hoe
renhuis veel minder merkt van de party-
politiek dan in den Landdag.
Het slot der diaoussies was dot het ontwerp
den gewonen weg ging, nl. in handen van een
commissie van 25 leden werd gOBteld.
