MlDDELBll
r. 14.
I si* Jaargang.
Vrijdag
17 Januari.
1908.
MMdelüurg 16 Januari.
Reizende bibliotheken.
Benoemingen enz.
li Stad en Provincie.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering win Zon- en Feestdagen.
Prijs por kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsavin Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thorm. nlh'or en tel. weerbericht van het K. N. Met. InBtit. te Bilt.
16 Jan. 8 n. vm. 39 gr., 12 u. 42 gr., av. 4 u. 45 gr. Hoogste barom. stand 775.1 te Munchm,
laagste 733-8 te Stornoway. Verwachting tot den avond van 17Jan.: meer kraelitigo Z.W-
wind, betrokken lucht, regenbuien, en hoogere temperatuur.
Adverlenlil'n20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood» e»
alle andore familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel mee:
20 cent. Reolamei 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zy innemen.
Tot de plaatsing van ad verten tiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen A<lver(eutle-Bnreun A. DB LA
MAR As., N.Z. Voorburg»»*! 266, Aiusterdnm.
Do opgaaf van den spoordienst komt in
dit nomraor voor op do gebruikelijke
plaats.
Ifot aantal goede instellingen, waarop
de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen
zich beroemen mag, is weer met een ver
meerderd.
Op de, het vorig jaar te Amsterdam ge
houden 121ste jaarlijksche veigadering werd
met algenieene stemmen aangenomen een
voorstel van bet hoofdbestuur om daaraan
op te dragen hot benoemen van een NuIb
commissie, welke, onder voorwaarden, door
dat bestuur vast te stellen, zal in 't Icvcd
roepen, doen onderhouden en boheeren
reizende bibliotheken, en voor dat doel op
do begrooting 1907—1908 uit te trekken
ccn bedrag van f 2000.
Nu dezer dagen ontvingen wij het regie-
mout voor die commissie.
Daaruit blijkt dat baar zetel is gevestigd
to Amsterdam.
Zij bonoomt, zoo mogelijk, in alle plaatsen
ia binnen- on buitenland, waar van harent
wege een reizende bibliotheek tijdelijk wordt
gevestigd, een commissie van drio personen,
waarvan édn als bibliothecaris fungeert, en
stolt, in overleg met deze plaatselijke Com-
missio, eon reglement vast.
Do geldmiddelen, waarover zij te beschik
ken heoft, bestaan uit
it. de b ij d r a g e n in eens en do
jaarlijksche b ij dragen van vor-
eeniglngcn ou particulieren, welke door baar
worden bijccngobracht, hetzij voor hare
werkzaamheid in het geheel, hetzij voor een
der onderdeden van baron arbeid
b do renten van giften, legaten en erf
stellingen, welke aan de Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen vermaakt zijn ten
bohoove van hare reizende bibliotheek
c. de saldi der jaarlijkBohe afdeelings-
rekeningen, welke niet wederom aan de
afdeelingon, die deze bij de hoofdcom
missie gestort hebben, kunnen uitgekeerd
worden en diensvolgens komon aan de
centrale kas
d. hot bedrag van hot telken jaro door
de algemeene vergadering dor Maatschappij
te bepalen subsidie uit de kas dier Maat
schappij
e. de bedragen, welke door hot hoofd
bestuur der Maatschappij uit sub b genoemde
golden worden toegestaan, wanneer blijkt,
dat de bedragen, sub a— d niet voldoende zijn.
Meu zieter is voor particulieren eo
Vereenigicgen weer cene gelegenhoid ge
opend om steun to verloenoa aan eene
voor de algemeene volksontwikkeling hoogst
nuttigo instelling.
Eu juist die overtuiging bewoog ons hier
daarop nadrukkolijk te wjjzen en in 'tkorl
de goede zijden van zulke reizondc biblio
theken te dóén uitkomen.
Reizende volksbibliotheken zijn verzame
lingen van voor volksblibliothoken geschikte
boekon, die van de eene plaats naar de
andore gezonden worden en die dus ook be-
roikon dio dorpen en gehuchten, waar
geon uitleen-bibliotheken worden gevonden.
In de Mededeelingen der Maatschappij
tol Nut van 't Algemeen hoeft de algemeene
secretaris uitvoerig de geschiedenis dier
bibliotheken in andore landen uiteengezet.
Zij dateert van 1697 toen Rev. Ttomas
Boray, in Schotland, het voorstel deed der
gelijke bibliotheken in 't leven te roepon.
Dit voorstel leidde evonwel niet aanstonds
tot uitvoering van hot denkboeld. Deze
volgde eerst in 1817, toen Samuol Brown
in 't loven riep de zoogenaamde East
Lothian Librariesdie kleine boekenverza
melingen waren van ongeveer 50 boeken
elk en gevestigd worden in alle steden en
dorpen van East Lothian, zoodat niemand
verder dan 1mijl van zulk een biblio
theek verwijderd woonde.
Deze arbeid begon met vijf boekerijen.
Xn 1830 waren er reoda 71. Elke bibliotheek
bleef gedurende twee jaren op dezelfde
plaats. In 1830 waren pl.m. 10.000 boeken
in omloop. Ook naar Jamaica-werden vier
dergelijke verzamelingen gezonden, mot
subsidie van de Scottish Missionary Society.
Een broer van den stichter, Rov. William
Brown, beschreef deze reizende bibliotheken
en sprak den wonsch nit, dat zo over de
gehcelo wereld mochten worden ingevoerd
Dit opstel trok in Amerika de aandacht,
zoodat al spoedig plannen gevormd werden,
om 'het door Schotland gegovcn voorbeeld
te volgen. Dooh deze plannen kwamen
eerst in 1892 tot uitvoering. Eu zij hnddon
zeer groot succes.
Farmers Institutes, landbouw-bibliothekoD,
kwamen tot stand.
In 1899 bestonden or in do Voroenigdc
Staten 2500 rondtrekkende bibliotheken met
110.000 boekdeelcn, die gelezen werden door
pl. m. 1 roillioen menschen.
En sinds dien zullen ze nog wol in aan
tal zijn toegenomen.
In het Zuiden ging het niet zoo voor
spoedig.
Iutusichen was Australië reeds Amerika
voorgegaan, ook wat betreft de subsiiliëu
van staatswege voor dit doel.
In den Elzas bestond zulk een bibliotheek
reeds tusschen 1840 en 1850 op kleine
schaal.
Maar het ligt voor de hand dat ook
daar dio goede beweging in kracht toeDam.
In Duitschland bestaan eveneens zulke
instellingen en in België hoefe de Liguc
de Venseignement ze in 't leven geroepen.
Ze bedroegen 31 December 1903 26 cn
waren ovor 30 plaatsen mot 33 050 bewo
ners verdeeld.
Er waren or 3 in de provincie Brabant,
9 in Heinaut, 4 in Luik en 9 in Luxem
burg.
Voor Vlaanderen zorgt hot Willemsfonds.
Pers, onderwijzers en onderwijzerossen
hielpen aan de goede zaak meevolou
steunden haar door gifton en bijirogon.
In het buitenland waren, zoo verzekerde
de algemeene secretaris, do uitkom'ton, mot
reizende bibliotheeken in verschillende lan-
don verkregon, inderdaad niet onbelangrijk.
In ons land werd do eerste stoot gege
ven door de heeron Bijmholt, onderwijzer
to Uffolte (Drentho), en W. Juchtor te
Amsterdam.
Zij Btichtten eene vereeniging dio oorspron
kelijk voorzien moest in de behoefte aan
lectuur voor de bewoners van Uffelte en
Havelte, vlak bij elkaar gelcgoD, en die
later zich uitbreidde.
Bij hare oprioliting telde zij 10, in 1905
12 afdoolingen.
En het bleek hoe nuttig zij werkle en
hoe goed bet was de bevordering der rei
zende bibliotheken in banden te geven van
een lichaam als de Maatschappij lot Nul
can 'l Algemeen
En dit nu is geschied.
Do grootste behoefte aan zulko bibliothe
ken doet zich het spreekt van zelf
govoelen op hot platteland.
Bibliotheken van hot Nut en andere
openbare bibliotheken mot on zonder lees
zalen vindt men in de steden.
Maar ten plattelande ontbreken ze veelal
geheel. En daar juist i's aan goede lectuur
dringende behoefte; ook nis middel tegen
verveling, straatschenderij en drankmisbruik
Er is dus hier een goed veld ter boarl ei-
ding.
En niet alleen wil men zorgen voor
lectuur ter ontspanning maar ook voor
degelijke, voor vak-lectuur op versobillond
gebied.
Do „Nnts-commissio voor de reizondc
bibliotheken" vraagt thans hoofden en
hauden om te helpen en financieelou steun
om haar taak gemakkelijk te maken
Do groote Maatschappij mocht dit werk
niet uit handen gevenzij heeft hot nu
aangevat en zij dient het krachtig en
*)Wie omtrent een en ander nadere inlichtin
gen wonacht, verwjjzen wjj naar de Mededee
lingen der Maatschappjj tweede jaargang no 2,
derde jaargang no 4, vierde jaargang no. 1 en
2, en het Jaarboekje voor 1907.
Hink to volvoeren. Maar dat knn zij alken
met veler medowerking.
Is er eene provincie waarin daarmoo nut
gesticht kan worden, dan is het wel Zee
land mot zijn bekende toestanden op het
plattoland.
Als nu do besturen d»r bestaande Nuts-
afdoelinge», elk voor hear kring, do bandon
eons flink aan bet werk sloegen, de
meorgenoomdo Commissie krachtig hielpen
bij do uitvoering van haro plannen, dan kon
er zeker heel wat nuttigs tot stand komen
Die te Middelburg on to Ylissingen
zouden kunnen samenwerken om in dezen
do belangen van het platteland in Walche
ren en die to Zicrikzee, Brouwershaven,
Xoordgouwe enz. om dio van Sohouwon te
behartigen.
Elk departement, dat wat missen kan, steune
ile commis'io door fiuar.cieelo bijdragen; maar
bojjvore zich ook om do toestanden in dezen
ten plattelande te leeren kennen on daar
trouwe helpers cn vooral helpsters voor
het gcede doel te verkrijgen.
Behalve voor do ouderen en jongeren,
die oen ambacht uitoefenon en uit zulk
een bibliotheok boeken over hun vak ter
lezing kunnen verkrijgen, kan zij nuttig zijn
voor deu landbouwenden Btand.
Welnu, ook do latidbouw-afdeelingen
«checken daarom de „Xutscommisste voorde
reizende bibliotheken" een bijdrage, deever-
Iciezondo onder voorwaarde dat landbouw-
icc'uur in zulk een biblotheek niet mag
ontbreken.
En hot Hoofdbestuur der Zeeuwsche
Maatschappij vorleene in dezen zijn hulp.
Mon zietdo zaak heeft verschillende,
hoogst aanbevelenswaardige zijden.
Zij vindo daarom volor modowerking.
En de voorstanders ervan helpen zoovcn'
mogelijk mee daarvoor propaganda te maken
De Ryligmiddelen.
Het was wel te verwachten, dat de opbreng«t
van 'aRjjks middelen over de maand Decem
ber van het afgeloopen jaar niet hoog zou
wezen, maar dat die maand hot zoo bont zou
maken, kon niet worden voorzien. Het totaal
over December bedroeg f 13.992.483,71', tegen
f 15.068.224.31 in December 1906. Er werd
das minder ontvangenf 1.075.740.59».
Laat ons er echter dadeljjk bjjvoegen dat
December 1906 tot de »goede" maanden had
behoord dit wil zeggen, dat in die maand
het avans op hot vorig jaar niet minder dan
6'/j had bedragen, zoodat al was in 1907
geen cent meer ontvangen dan in 1906, het
toch nog een gunstige maand voor de schat
kist zou zijn geweest.
Maar er is meer. De suikeraccjjns bracht
doze maand 4 ton minder op dan in 1906,
een resultaat, dat aan geheel toovallige om
standigheden kan werden toegeschreven. En
bet grilligo recht van successie leverdo een
mindere opbrengst op van bjjna 8 ton, verge
leken bij Dccembor 1906.
Neemt men deze beide cjjfors in aanmerking,
dan verscbjjat do bovengemelde mindere ont
vangst m een ander licht en is er zelfs reden
om do afgeloopon maand niet onder de »kwado"
te rangschikken. Hot verdient ook opmerking,
dat do bedjjjfbelasting slechts mot een klein
bodrag beneden 1906 bleef en do vermogens
belasting zells ineor dan in December 1906
opleverde, niettegenstaande in hot afgoloopon
jaar do 10 opcenten op beide belastingen, die
in 1906 wi>l waren geheven, vervallen waren.
Yergoljjkon wjj achtereenvolgens de ejjfera
der verschillondo rubrieken, dan bljjkt dat in
December 1907 meer werd ontvangen dan in
December 1906 op: de grondbelastingf79.000,
do personcele belasting eveneens f 79.000, do
vermogensbelasting f 30.000, hot recht op de
mijnen f 13.' 00, de invoerrechten f 1000, den
accjjns op het geslacht f 700, de zegelrechten
f 64.000, do posterijen f 38 000 en de Rijks-
tel egrafen f 9000.
Hiertegenover leverden minder opdo
bedrijfsbelasting f 5000, de aaikeraccijns
f 397.000, de wjjnacejjns f 3000, hot gedistil
leerd f 52.000, do zoutaccyns f 16.000, de
bier- on azjjnaccjjns f 8000, de belasting op
gouden en zilveron werken f 4000, de regis
tratierechten f 56.000, de hypotheekrechten
f 6000, de successierechten f 786.000, de do
meinon f 52.000 en do loodsgelden f 3000,
terwyl de Staatsloterij en do akten voor de
jneht en visscherij geen verschillen van be-
teokenis annwjjzen.
De opbrengst van don accijns op de saiker
bedroog in de lnatato drio maanden van 1907
5.582.680.57, tegen f 5.656.342.16» in goljjk
tjjdpork van 1906,
13jj vergelijking van de ontvangsten der
verschillende middelen over hot geheolo jnar
1907 met bet jaar 1906, zien we dat meer
is opgebracht door: de grondbelastig f217.000,
het personeel f 229.000, de bedrijfsbelasting
f 111.000, bot recht op de mijnen 1 17.000, de
invoerrechten f 4000, den Buikcrnccjjns f897.000,
den zoutaccjjns f 82.000, den nccjjn9 op het
geslacht f 59 000, de belasting op gouden en
zilveren werken f9000, de zegelrechten f39.000,
ile posterijen 1 519.000, de Rjjkstelegrafen
f 239.000 en de loodsgelden f 143 000.
Minder werd in 1907 ontvangen uit de
vermogensbelasting f 193.000, den wjjnaceijns
f 20.000, den accjjns op bet gedistilleerd
f 40.000, den bier- en azjjnaecjjns 1' 51.000, de
registratierechten f 552.000, de hypotheek
rechten f 10O0, de successierechten f 1.296.000,
en de domeinen 1' 44.000.
Hot resultaat van het gehecle jour 1907 is
f 161.712 321.93, terwjjl in 1906 werd ontvan-
gou f 1GÜ.-I39.269.37», dus in 1907 meer
f 1.273 052.55s.
Konden wjj verleden jaar een stjjging van
bijna 7 millioen gulden in de totaalopbrengst
constatoeren, ditmaal bedraagt deze dus veel
minder, hoewel toch op een voortdurenden
vooruitgang mag gewezen worden.
(Nieuwe Courant.)
De crisis.
Volgens Het Centrum schjjnt het rechts nog
ai te vlotten.
De berichten uit welingelichte kringen luiden
alleszins moedgevend over de homogeniteit
dor rechterzijde in zake de crisis.
Woensdagmiddag hield, zooals in 't kort
in een doel der oplaag van ons vorig nommer
werd gemold, de club van Katholieke Kamer
leden in het gebouw der Tweede Kamer oen
vorgadering, welke reeds in de helft van
December tegen heden wa9 uitgeschreven,
waaruit als vanzelf volgt, dat die bijeenkomst
geenerlei betrekking had op de MinÏBtorieele
crisis.
Zjj had alleen ten doel de behandeling van
het rapport der Katholioko kiesvereenigingen,
botreftbnde het kiesrechtvraagstuk in aanslui
ting met de resultaten van het onderzoek,
door een commissie uit de Kamerclub inge
steld over dezelfde aangelegenheid van het
kiesrecht.
Ook do besprekingen dier Kamerclub met
de heeren Heemskerk, Kuyper en Tal ma had
betrekking niet op de crisis maar ook op het
kiesrecht v raagstuk.
Bjj kon. besluit
is aan mr S. J. Blaupot ten Cate op ver
zoek, eervol ontslag verleend uit zjjne betrek
king van referendaris bjj het Dep. van Bin-
uenlandsche zaken
is nnn den commies der telegraphie 2de kl.
H. W. Fischer en aan den sommies dor tele
graphie 1ste kl. J. J. M. M. van den Bergh,
op verzoek, als zoodanig eervol ontslag ver
leend.
Gevonden voorworpen.
Het was ons voornemen in onze eerst
volgende Zeeuwsche Omtrekken oone opmerking
to maken in verband met de gowoonto die bjj
de politie to M i d d e 1 b u r g, en allicht ook
in andore plaatsen, in den laatsten tijd bestaat
om gevonden voorwerpen weer in bot bezit
van hun rechtmatige eigenaars te brengen
doch wjj hebben reden om dit nu reeds hier
op deze plaats te doen.
Men weeteen ieder die het een of ander
vindt, is verplicht dit aan oen politiebureau te
bezorgen of daarvan aangifte te doen.
Dat is good.
En op het niet voldoen aan dit wettoljjk
voorschrift ia straf gosteld.
Ook dat is noodig.
Do politic is nu, naar onze meening, ver
plicht verder do zorg voor zulke voorwer
pen op zich te nemen.
Doch dit geschiedt in de laatste jaren niet.
Vroeger had de vinder het voorwerp slechts
aan het politiebureau af te geven en zjjn
naam moe te doelen. Wanneer hot gevondene
dan na zekeren tjjd niet was algobaald, kon
by het van de politie terug ontvangen en be
houden.
In de laatste jaren werd het don vinder mee
naar huis gegeven, vermeldde de politie die
gevonden voorwerpen in de bladen, wat zeer
practisch is, met do kennisgeving dat men
daaromtrent inlichtingen kon bekomen op
haar bureau.
Doch dan volgde de politie alhier verder een
eigenaardige methode.
Zjj verwees hem of haar, die iets verloren
bad, naar de woning van den vindor, dio tot
belooning van zyn eerlijkheid dikwjjls onop
houdelijk lastig gevallen word door personen
die eonzollde voorwerp hadden verloren.
Zoo herinneren wjj ons een dame dio op
straat eon broeho had govondon en twaalf
maal iemand to woord moest stnnn en hot
gevondene te voorBcbjjn hnlon om zoodoend»
te voldoen aan don haar do n de politie opge
legden last.
En stel nu eens dat nummer een of twe»
onder allerlei schijnbaar goede opgaven het
voorwerp bad gekregen en bjj bleek later de
rechte persoon niet geweest te zjjn,wat dan 8
Ook don verliezer wordt noodeloos moeite
veroorzaakt wannoer er meer gelijkluidende
voorworpen zyn verloren. Hjj mooi dan naar
elk der vinders zich begeven, terwijl hij an
ders op het politiebureau direct een onderzoek
kan instellen
Vroeger maakte de politie, dio de voorwer
pen behield, die zaken zelve in orde wat, naar
wjj ïneenen, ook haar plicht is. Niet ieder
is geschikt en hooft den juisten tact om als
rechter van instructie op te troden. Dit dient
de politie te doen. Zy moest voorwerpen
bewaren en ze slechts dan afgeven wanneer zy
na grondig onderzoek overtuigd was dut zjj m
de rechte handen zouden komen.
Die overtuiging kan zy niet hebben wannoer
zij de onderhandelingen tusschen de personen
zeiven laat voeren.
De gevolgde methode komt ;na alzoo niet
de goede voor, al is zjj voor de politie wol de
gemakkelijkste.
In de eerste plaats wordt daardoor hot
terugbrengen van gevonden voorwerpen met
in de hand gewerkt, want bjj al de moeite, di»
do vinders nu wacht, kan menigeen to meer
in de verleiding komen zich de moeite der
bezorging bjj de politie niet te getroosten.
Het is waar, men is daartoe verplicht, maar
men zal er toch eerder toe overgaan wanneer
men niet het vooruitzicht heeft daardoor zich-
zelven een grooten last op don hals te halen.
In do tweede plaats wordt door dio manier
van handelen een vreemdeling, hotzjj verliezer
of vinder, in een lastig parket gebracht.
»En ook zy die een voorworp hebben gevon
den en later metterwoon naar elders vertrek
ken, zullen niet altjjd denken om bet govon-
dene nog voor dien terug te brengen bii do
politie.
Ook dit levert zyn bozwnron op tegenover
de verliezers.
In de derde plaats is de metbodo, meenen
wjj, af te keuren, omdat zjj het hoogst noodig»
aan hot oog der politie onttrektde zekerheid
dat wat verloren is in de rechte banden, in
die van den verliezer, komt.
Wie zegt haar dat zooals wjj reeds ver
onderstelden degene die iets verloor den
vinder niet misleidde of omgekeerd de vinder
den verliezer niet op een dwaalspoor heeft
gebracht om zoodoende het recht te hebben
het gevonden voorwerp te mogen behouden
Aan een doel dor verantwoordelijkheid ont
trekt zich dus nu do politie.
En zjj is thans nog verder gegaan.
Zjj hoeft onlangs ons verzocht om eene uit
voerige opgaaf in ons blad op te nemen, ver
meldende de gevonden voorwerpen, de namen
der vindors en de straten, waarin zjj wonen.
Om voor ons technische hozwaren hebben
wjj dit geweigerd, maar wjj deden dit ook om
dat wjj die uiethode zeer afkeuren.
Daardoor toch worden alle banden met de
politie verbroken en geschiedt terugbezorging
der gevonden voorwerpen nu geheel buiten
hare contróle en geheel buiten hare verant
woordelijkheid. Zjj onttrekt zich geheel aan
hot onderzoek of alles wel weer in goed»
hauden komt.
Om al die redenen komt ons dus de oude
wijze van handelen, dnteerende vnn vroegere
jaren, nog altjjd do beste voor en meenen wjj
dat de politie goed zou doen dio weer in eere
te herstellen.
Zjj behoude zelve de voorwerpen, beware
die eenigen tjjd, geve do niet afgehaald»
aan de vindors terug, of verkoope die voor
een goed doel.
Maar in elk geval houdo zjj contröle over
dezo materie, opdat do eerlijkheid worde be
vorderd en eerljjke vinders niet in tweestryd
wordon gebracht,
Het jongste nommer van De Aannemer,
Weekblad voor de Bouwvakken, Orgaan van den
Nedcrlandschen Aannemersbond, wordt geopend
met een zeer waardeerend opstel, door den
heer W. de Vlugt gewjjd aan den heer M. G.
Roost, dezer dagen te Middelburg
overleden.
In hem zoo wordt daarin gezegd - ver
liest do Nederlandsche Aannemersbond een zjjner
beste leden.
En het opstol eindigt met deze regelen:
»Groot waren de gaven van hoofd en hartj
