MIDDELRIJRGSCIIE COURANT.
N". 29».
loO' Jaargang.
1907.
Woensdag
18 December.
Redders der bemanning
van de „Doris."
Middelburg 17 December.
Kameroverzicht
Uit Stad en Provincie.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- on Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. weerbericht van het K. N. Met. lnstit. te Bilt.
17 Dec. 8 n. vm. 36 gr., 12 u. 39 gr,, av.4 u. 38gr. —Hoogste barotn. stand 779.3 te Haparanda,
laagste 745.1 te Seydisfjord. Verwachting tot den avond van 18 Doe. meest zwakke Z.O.
wind, veranderlijke bewolkte lucht, droog weer en dezelfde temp.
Advortentiön: 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- ei
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot do plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA
MAR Ai., N Z. Voorburgwal 260, Amsterdam.
Yan verschillende zijden gaan er stemmen
op in Middelburg enVlissingen
om aan die redders een bewijs van waar
deering te geven.
Naar onze meoning zou het best zijn in
elk dier gemeenten eene commissie voor
dat doel te vormen, die daarna met elkaar
kouden samenwerken.
Wie neemt het initiatief?
Zoolang die commissie er nog niet is,verkla-
ren wij ons, op een ons gedaan verzoek, be
reid giften voor die redders in ontvangst te
nemen, die wij dan aan haar zullen over
dragen.
Een bus staat aan ons bureau.
Voorschotten aan werkloozen.
Door den raad van 'sGravenhage is Maan
dag zonder hoofdelijke stemming aangenomen
een voorstel van Burg. en Woth. om hun een
crediet te verleenen van f 2000, teneinde
werkloozen, die in Duitschland werk kunnen
vinden, reisgeld enz. voor te schieten.
Dit voorstel berustte op de volgende gron
den:
In hot begin van November vroeg het be
stuur van de Arbeidsbeurs te 's-Gravenhage de
tooatemmingvan Burg. en Weth. voor liet uitzen
den van een vjjftal gezinnen naar de mjjn Rhein-
preussen, nabjj Duisburg. Aan dit verzoek was
voorafgegaan oon onderzoek ter plaatse door
den directeur, waaruit gebleken was, dat de
levensomstandigheden en vooruitzichten voor
arbeiders daar zoor gunstig waren.
liet Dagcljjksch Beatuur verleende zjjn toe
stemming hiorvoor, en op 7 en 8 dezer werd
weder onderzoek gedaan, waaromtrent Burg
en Woth. nu het volgende meedeelen
De vjjf gezinnen, bestaande uit 10 volwassen
personen en 10 kinderen (van 5 weken tot 12
jaar), zjjn gehuisvest te Mort in uitstekende
woningen tegen een huur van ongeveer f 1.80
in de week. Bg iedere woning is een groote
lap tuin. Deze woningen maken deel uit van
oen kolonie, door de diroctie der mjjn ge
sticht. De kinderen gaan ter school. Er is een
kerk in de buurt.
Aanvankeljjk wordt slechts bovengrondsch
werk gedaan, dat niet te zwaar is. Het loon
is dan 4 Mark per dag. Bovendien mogen zjj
brandstof meenemen (afval van de mjjn). -Do
werktjjd ia van 6l/a tot 5'/s »-m- n»et
tweemaal een kwartier en eenmaal een half
uur schafttjjd.
Na eenigon tjjd kunnen zij in de mjjn wer
ken. De «yrbeidsduur ïb dan 8 uur. Wegens het
hoogere loon en andere voordeelen verlangen
de menschon naar aanstelling voor ondorgrond-
achen arbeid.
Volgens ter plaatse verkregen inlichtingen
is de inrichting der mjjn van dien aard, dat
het werken daarin niet ongezond noch bijzon
der zwaar iH.
Over de behandeling werden geen klachten
vernomen en de indruk is dat de vooruitzich
ten voor werkzoekenden aldaar beslist gunstig
zjjn.
Er is nog voor honderden werk en huisves
ting op de genoemde mjjn. Vakbekwaamheid
is geen vereischte. Ook van andere Nederland-
sche gemeenten zjjn velen daarheen gegaan
terwjjl het voornemen bestaat, dat ze éen
Nederlandsche kolonie zullen vormen. Burg. en
Weth. van Den Haag meenen, dat deze gele
genheid om werkloozen van 's Gravenhage
arbeid en een goed bestaan te verschaffen, zij
het dan ook buiten de grenzen, niet onbenut
mocht worden gelaten. Na het herhaald on
derzoek ter plaatse, meenden zjj, dat do uit
zending op grootere schaal verantwoord is. De
kosten zouden voor een veertigtal gezinnen,
bjj ploegen van vjjf te zendon, op een f 1500
zjjn te ramen.
Voorloopig beschikken Burg. en Woth. alleen
ten opzichte van bovengenoemde mjjn over
zoo uitvoerige gegevens. Teneinde evenwel ook
naar andere plaatsen, waaromtrent gunstige
inlichtingen worden verkregen, personen te
kunnen laten reizen, geven Burg. en Weth. in
overweging het bedrag iets hooger te ramen
en in het algemeen boschikbnar te stellen voor
uitzending van werkzoekenden naar elders.
Door geen reisgeld te geven doch voor te
schieten, wordt hot karakter van bedeeling
daaraan ook ontnomen. Met de uitkeering en
terugbetaling ware de Arbeidsbeurs te belasten.
Kosten van begeleiding, voor zoover noodig,
telegrammen e. d., stelden Burg. en Weth.
voor, dat de gemeente voor haar rekening zou
nemen.
Dienovereenkomstig werd dan ook tevens
besloten.
Wjj zouden willen vragen ligt het niet op
den weg van lichamen, vereenigingen of com
missies, vooral van die welke zich Werkver
schaffing ten doel stellen, om voor hen, die
geen werk hebben en naar elders willen en
kunnen gaan, in dien geest ook stappen te doen
Hot sproekt van zelf dat ook die commissies
informaties dienen te nemen, zooals Burg. en
Weth. van 's Gravenhage dit deden, en zich
moeten overtuigen dat de betrokken personen
een hun passenden en goeden werkkring ver
kregen.
Zitting van Maandag.
Over de kwestios of het Rjjk de H. B. scho
len te Veendam en te Hoorn zal overnemen
en te Koevoxden en te Steenwjjk oen driejarige
H. B. school zal in het leven roepon, word
den geheelen langen namiddag in de Kamer
gedebatteerd.
De heoren Aalberse c.a. hadden hunne mee
ning hieromtrent belichaamd in een amende
ment, strekkende om deu daartoe voorgesteldon
post met f 26.000 te verminderen. De nunis-
trieele plannon droegen in geenen dotfle hunne
goedkeuring weg.
Aan deze oppositie was echter do politiek
niet vreemd. Zooals de heer Bos terecht op
merkte, gold bij de heeren Aalberse en Van
Asch van Wjjck volstrekt niet de vraagof
de behoeften van het M. O. in die gemeenten
de voorgestelde subsidies wettigden?
Geheel andere argumenten gaven bjj hen
den doorslag. Volgens hen ging Minister Rink
bjj het subsidieeren van het M. O. «stelselloos"
te werk.
De H. B. School te Amersfoort b.v. wordt
niet overgenomen, klaagde de heer Van Asch
van Wjjck, hoewel deze 57 o/0 buitenleerlingen
telt. Hoewel de Minister verzekerde, dat deze
school reeds een zeer hooge subsidie krjjgt,
was de afgevaardigde natuurljjk toch met
overtuigd.
Hoe kon dat ook
Had men ter rechterzijde niet van allerlei
booze vermoedens de lucht gekregen
Hoe stond het met de subsidieerings-wet
voor het bjjzonder Middelbaar Onderwjjs?
Ware het niet beter met het verleenen van
subsidie te wachten, totdat er meer omtrent
dat wetsontwerp bekend was
Mr. Aalberse had zelfs vernomen, dat in
die wet voor de reehtorzjjde onaannemelijke
voorwaarden zouden zjjn ingeslopen.
Bovendien, zou het ook geen zaak zjjn te
wachten op het rapport van de «Inoenscha-
kelings-commissie," alvorens hier en daar
subsidie te geven?
De heer Nolons deelde over het algemeen
deze gevoelens.
Teekonend was de opmerking van den heer
Lobman, die ook veel voelde voor het eerst
afwachten van het rapport der Ineenschake-
linga-commissie. De afgevaardigde voor Goes
verklaarde daarom vóór hot amendement te
zullen stemmen, echter geheel los van de
door de heeren voorstellers gegeven toelich
tingen, aangezien hjj deze politiek niet van
de beste soort achtte.
De bedoeling der heeren Aalberse cs.
Minister Rink een hak zetten, kwam door deze
vermaning van den hoer Lohman genoeg aan
het licht.
Z Ex. trok zich van dezen opzet echter weinig
aanverwierp het verwjjt van «stelselloos",
door den heer Van Asch van Wjjck geuit, met
de verzekering, dat hot verleenen van subsidie
volgens vaste regelen gaat. Van de 29 inge
komen aanvragen, zou slechts aan deze vier
worden voldaan, wjjl gebleken was, dat hier
rjjkshulp bepaald noodig is.
Ton slotte werd met 42 tegen 31 stemmen
(zuiver links togen rechts) hot amendement
verworpen. Veel buccob heeft de rechterzjjdo
met hare oppositie tegen dezen Minister nog
niet behaald
Eerst de opgeworpen kwestie-Sweerts, die op
niets uitliep, en nu weer dit M. Onderwjjs-
relletje, dat ook den ouden heer Lohman te
kras wasDe afgevaardigde voor Goes merkte
zelfs op, dat er voor «wantrouwen" in zake
onderwjjs bjj deze regeering geen Bprake wa9,
aangezien Minister Rink toch de onderwjjs-
wetten-Kuyper op de meest loyale wjjze uit
voerde.
Of een enquête naar het leerling-wezen bp
de MiddenstandscommiBsie, dan wel bjj de
IneenschakelingscommiBBie thuis behoort, was
eea vraag, reeds vroeger aan Minister Veegens
.godaan, en heden door de heeren Aalberse en
Bos herhaald. De Minister, die het onlogisch
vond om twee commissies, over eenzelfde zaak
to laten rapporteeron, ineoude dat bedoelde
enquête door de Ineonscbakelingscommissic
diende te geschieden.
De heer Bos antwoordde hierop echter dat.
het onderzoek van beide commissies niet het
zelfde doel beoogtde Ineenschakelings-com-
mis9ie beoogt reorganisatie van het onderwjjs,
de Middenstands-commissie daarentegen ver-
zamqlt alleen feiten. De Minister verklaarde
ten slotte, dat de Middenstands-commissie wel
een uitstapje zou kunnen maken op het ge
bied van het leerlingen-Wjezen, maar het «ware
rapport" zou toch de Inoenachakelings-com-
missie moeten leveren.
Heden zal er, evenals a. s. Woensdag en
Vrijdag, ook 's avonds vergaderd worden, «ter
bespoediging", want de bedoeling is om nog
deze woek met den begrootings-arboid geheel
gereed te komen.
De voorzitter «hoopt" dat dit zal gelukken.
Hjj «vertrouwt" er echter nog niet geheel op
en terecht, want wat nu bljjkt, is, dat hoe
meer tjjd er beschikbaar is, hoe meer er ook
gepraat wordt.
Met een vacantie van 14 dagen, «zit" de
Kamer nu reeds van 5 October af en de Han
delingen wjj/.en, vergeleken mot vorige jaren,
alweder een record in vcolpraten aan, zonder
dat de resultaten het aantal moties daar
gelaten naar verhouding kunnen geacht
worden.
Morgen voortzetting Binnonlandsche Zaken
Ryksverzekeringsbank.
Voor eenige maanden is aan die Bank door
do gezamenljjke afdeolingschefs een commissie
benoemd om te onderzoeken of de administratie
der instelling zou kunnen wordon vereenvou
digd en om eventueel oc*vplau voor gewjjzigde
administratie uit te werken.
Aan deze commissie werd een ruime vrjjheid
gegund ten aanzien van haar werkwjjze en werd
door het bestuur dér Bank met haar optreden
instemming betuigd.
Als leden dier commissie werden gekozen de
heeren mr. L. Del Baere, K. Lindner en M.
J. D. Morens, resp. referendaris en hoofdcom-
miezen-afdeelingschefs.
Uit de benoeming dezer commissie bljjkt dat
onder de hoofdambtenaren der Bank, welker
administratie uit den aard dor zaak zoo sterk
de publieke attentie trekt, de wenseheljjkheid
wordt ingezien de feilen in de administratie
na te sporen.
De leden dezer commissie zjjn reeds voldoen
de bekend door verschillende tjjdschrift-arti-
kelon, aan do Ongovallonwet en haar uitvoe
ring gewjjd. Met vertrouwen is dus het resul
taat tegemoet te zien.
TWEEDE KAMER»
In de Maandag gehouden avondzitting zjjn
zonder discussie aangenomen de wetsontwer
pen tot wjjziging der begrooting van Curasao
voor 1906 en tot wjjziging en verhooging dor
begrooting van Suriname voor 1908.
Daarna werd do bernadslagingovor hoofdstuk
VUB der staatsbegrooting, F i n a n ci ën, voort
gezet.
Besproken werden onder andoren verbete
ringen in de salarissen der kommiezen en
rjjksklerken bij de belastingen.
BENOEMINGEN. ENZ.
Bjj kon. besluit
zjjn benoemd tot notaris binnen het arrond.
Dordrecht, ter standplaats Barendrecht, M. van
Spall, candidaat-notaris te Streefkerkbinnen
het arrond. Roermond, ter standplaats Deurne,
E. J. J. M. de Leeuw, candidaat-notaris te
Bergen op Zoom, en binnen het arrond. Haar
lem, ter standplaats Lisse, J. Tuymelaar, can
didaat-notaris aldaar
is benoemd tot lid van den Raad van Ned.-
Indië de algemeene secretaris van bet gou
vernement van Ned.-Indië D. J. W. van Rees;
19 benoemd tot lichtwaehter-machinist aan
boord van 'sRjjks lichtschip Maas do machi
nist van het korps torpedisten S. Andriesse
is aan den resorve-kapitein H. H. E. R.
Westenberg, van het reg. genietroepen, eervol
ontslag uit den militairen dienst verleend.
De gewone audiëntie van den Minister van
Oorlog zal Dondordag a. niet plaats hebben.
Wjj meenen goed te doen met er op te
wjjzen dat, in afwjjkiug van de gewoonte, de
plaatsbespreking voor de voorstelling van
Mamsel Nitouche, door het Residentie-gezel
schap, niet den dag te voren, maar D o nde r-
dag, den dag der uitvoering zelve, plaats
heeft op de gebruikeljjke uren.
Men verzocht ons te molden dat er eene
wjjziging, wjj zouden haast zeggen, eene ver
betering is gebracht in het program.
De rol van De Majoor graaf De Chateau Gibus
zal niet vervuld wordon door den heer Van
Zujjlen, maar door den heer C'orn. Lageman,
ons zoo uitstekend bekend ala dr Ju'-lner uit
Oud Heidelberg.
Zooals bljjkt uit de in dit nommer voor
komende opgaaf omtrent de Maandagavond
door de veilingsveroeniging Walcheren ge
houden veiling, komen onder de te verkoopen
producten ook sinaasappelen voor.
Die zullen, zoo lang het seizoen strekt,
voortaan geregeld worden aangevoerd.
m
De jaarvergadering der coöperatieve volks-
broodbakkerjj De Broederband alhier, Maan
dagavond in het lokaal der Werkmansvaeeniging
gehouden, werd bjjgewoond dpor 112 leden.
Uit het jaarverslag bleek o. a. dat het leden
tal gedurende het boekjaar van 1187 tot 1334
gestegen is. Door vertrek, overljjden enz. ver
lieten 44 personen de coöperatie, zoodat
thans het ledental 1290 bedraagt.
Er word een winst gemaakt van ruim f 8479,
welke, niettegenstaande de duurte der grond
stoffen, hooger ia dan het jaar te voren. De
totaal-omzet beliep ruim f 85.000, terwjjl aan
werkloon voor het personeel f 11045.56 werd
uitbetaald.
Verder maakt het verslag melding van de
aan de bakkerjj verbonden fondsen.
Uit het fonds tot uitkeering bjj ziekte werd
aan 96 zieke leden gratis brood verstrekt, die
te zamen 1590 dagen trekkende waren.
Het overljjdingafonds werd negenmaal aan
gesproken. Aan de nabestaanden van zes over
leden leden werd f 25, en voor drie hunner,
die langer dan 10 jaar lid waren, f 30 uitge
keerd.
Het verslag werd met algemeene stommen
goedgekeurd.
De aan de beurt van aftreding zijnde be
stuurders E. de Priester, A. van den Ende en
Jac. Baard werden bij eerste stemming herko
zen, -terwjjl als commissaris, in de plaatB van
M- C. Franse niot-^ierkiesbaar, het lid J. School
meester werd aangewezen.
Verder werd besloten tot een uitkeering van
71/, o/0 dividend.
Daarop kwam aan de orde een door bet
bestuur geweigerd verzoek om uitkeering
uit het ovorljjdingsfonds aan de weduwe van
een overleden lid der afdeeling Vlissingen.
Die weigering berustte op het feit dat door
bedoeld lid geen twee derden van zjjn ver
bruik uit De Broederband betrokken was, alhoe
wel bg reglementaire bepaling is vastgesteld,
dat zulks het geval zgn moet, wil men op die
uitkeering aanspraak kunnen maken.
Na eenige gedachtenwissoling werd de han
deling van het beBtuur goedgekeurd.
Nog word op voorstel van het bestuur be
sloten tot het aanschaffen van propaganda
boekjes, en die gratis onder de leden te
verspreiden.
Bjj kon. besluit is benoemd tot kanton
rechter to Schoonhoven mr J. T. Sluis,' grif
fier bg het kantongerecht te Middelburg
en is herbenoemd als burgemeester van Koe
wacht C. P. J. Dierick.
Dit werd reeds gemeld in de tweede editie
van ons vorig nommet.
Uit Vlissingen.
schrijft men ons
De agenda voor de Maandagavond gehouden
vergadering van leden der Vrgzinnige Kies-
vereoniging Algemeen Belang, bevatte«Bespre
king Tentoonstelling Huisindustrie" en Kies
rechtrapport Liberale Unie.
Er was animo voor een en ander. Het groot
ste deel der vry talrgk aanwezige leden ge
voelde nog al wat voor de eerste kwestie.
Eene commissie, bestaande uit de heeren J.
G. van Niftrik en L. E. M. van Raftlte, zullen
dat zaakje verder in 't reine zien te bregen.
Do heoren J. B. W. Kromwgk en J. van der
Slikke werden belast om het Ijjvig rapport der
Unie te doorworstelen en later van hunne be
vinding mededecling doen.
De heer Kromwgk zal de vereeniging in de
vergadering van het hoofdbestuur vertegen
woordigen.
Door het harmoniegezelschap Ons Genoegen
zal heden avond te half negen een serenade
worden gebracht aan de familie Schroevers,
om de redders van de schipbreukelingen van
de Doris te eeren.
De stoomvaartmaatschappy Nederland
heeft twee nieuwe vrachtbooten van ca. 7000
tons, type Celebes, besteld. Een bg de Nederl.
Schtepsbovw-Mij; te Amsterdam, het andere bg
de Kon. Mg. de Schelde te Vlissingen.
In de Maandag te Koudekerke ge
houden zitting van den raad word gunstig
beschikt op een vorzoek van de landbouw-
voreeniging Koudekerke, om voor haar cursus
in bemestingleer, oven als het vorig jaar, een
lokaal van de openbare school te mogen ge
bruiken.
Naar aanleiding van een desbetreffend ver-
zook van het polderbestuur van Walcheren
werd voor den weg Biggekerke—Meliskerke,
gedurende 20 jaar, een subsidie van f 10 'sjflars
verleend.
Aan W. Mejjer word een verhooging van
loon toegekend voor het schoonhouden van
de lokalen der openbare schooldat loon werd
op f 75 vastgesteld.
Naar aanleiding van het adres der directie
van de stoomtram VlissingenMiddelburg, om
concessie voor de exploitatie van een elec-
triscbe tram gedurende 50 jaar, ingaande 1
Jan. 1909, stelden Burg. en Weth. voor de con
cessie te verleenon onder bepaling dat de
beweegkracht electriciteit moet zgn, 10 uur per
dag allo 15 minuten gereden wordt, do wissels
vermeerderd wordon of dubbel spoor gelegd
wordt waar dit noodig blgkt, een wachthuis
worde geplaatst bjj de militaire slachterg en
de palen voor de geleiding volgens aanwijzing
worden gesteld.
Dit werd goedgevonden.
Aan Burg. en Weth. word vorder nog mach
tiging verleend tot aanschaffing van nieuwe
lampen voor gasoline gloeilicht, wgl de proef
tot dusver uitstekend lieeft voldaan. Er zullen
nog twee lampen worden geplaatst.
Op de internationale tentoonstelling van
Omithopliilia to Utrecht werd o. a. nog be
kroond de heer J. Willemse, te Vrouwe
polder, met twee tweede prjjzen voor
Vlaamache reuzenkonjjnen, n.l. voor een
voedster en een ramverder behaalde hg
nog een derden prgs en een zeer eervolle ver
melding voor de andere door hem ingezonden
kongnen van hetzelfde ras.
Maandagavond hield te Goes de
commissie, die hjj de komst van het Koninkljjk
Echtpaar aldaar de feesten had georganiseerd,
haar eindvergadering in De Prins van Oranje.
Door den voorzitter, den heer D. D. v. d. Bout,
werden in korte trekken de goedgeslaagde
feesten gereleveerd.
Uit het verslag van den penningmeester
bleek, dat de totale ontvangsten hadden be
dragen f 1039.36. De uitgaven beliepen het
zelfde bedrag.
Verschillende aanwezigen brachten een woord
van hulde aan de commissie en aan allen, die
medegewerkt hebben tot het welslagen der
feesten.
In eene Maandag te Hulst gehouden
algemeene vergadering van het waterschap
Absdale, Riet- en Wxtlfsdijk werd medegedeeld
dat voor de 4 «/o geldleening van f 70.000
volgens do voorwaarden is ingeschreven voor
f 44.500.
Besloten werd die som a pari te gunnen
en in September 1908 een nieuwe loening aan
te gaan voor de reBteorende f 25.500.
Daarna is hot werk dor wegsverbetering
aan den laagsten inschrgver gegund.
Ter naturalisatie is o. a. aan de Tweede
Kamer voorgedragen A, C. van de Walle, geb.
te Hulst, wonende te Anderlecht in België
De heer F. Dobbelaer te Gent is, m
plaats van zgn ove rieden vader, benoemd tot
kapelmeester van het muziekgezelschap Aar-
denburgsche Fanfaren.
Maandagavond gaf het muziekgezelschap
Apollo te S1 u i b zgn eerste uitvoering in dit
seizoen. Een tiental muzieknummers worden
afgewisseld door een viertal voordrachten.
Alles liep goed van Btapel en de voordragers
werden op verdienstelgke wgzo geaccom
pagneerd door den jongeheer C. Batselaar.
Het zeer talrgk opgekomen publiek gaf
telkens blgken van instemming en bleef na
afloop tot in de kleine uurtjes gezellig bgeeu
De werkloosheid en het
Centsche stelsel.
Over dit onderwerp zou Maandagavond, op
uitnoodiging der Vrgzinnig Democratische
KieBvereeniging, in het Schuttershof a 1 h i e r
door don heer René de Rruyne uit Gent eene
openbare voordracht gehouden worden.
De kleine zaal was goed bezet en onder de
aanwezigen merkten wg ook «en paar leden
van onzen gemeenteraad, benevens den ge
meente-secretaris, op
De heer Herm. Sngders, de vergadering
openende, zeide dat het bestuur der Vrijzinnig-
Democratische kiesvereeniging het wenscheljjk
heeft geacht eene openbare vergadering uitte
