BIJVOEGSEL
Middelburg 14 December.
*£andbouu)kromek.
Maandag 16 Dec. 1907 no. 296.
Nieuwen abonnés tegen 1 Januari a.
worden de in December nog vorsohijnende
nommers kosteloos toegezonden.
VAN ONZEN VASTEN MEDEWERKER.
Perensclmrft.
Een onzer lezers schrjjft het volgende
»Zou u niet zoo vriendelijk willen zjjn bet
volgende aan uw land- en tuinbouwkundigen
medewerker ter beantwoording toe te zendon.
In mjja tuin staan G pereboomenéén daar
van scheen twee jaar geleden ziek te zjjn,
tenminste de bladeren werden midden in den
zomer geel en de sporen (vruchthout) gingen
dood en werden murwop de takken kwam
een dikke laag met groen. Ik sneed dezen
zomer al het doode hout weg, doch thans is het
weer hetzelfdetevens zjjn nu ook de andere
boomen aangetast en het jonge schot, voor
zoover het aanwezig is, is van onder groen,
in het midden reeds aangetast door een ver-
velling en aan de toppen dood. Ook dit gaat
denzelfdeu weg op. Myn vraag is nuwat
voor ziekte hebben mjjne boomon en wat is er
tegen te doen Oud zijn ze nog niet, hoogstens
10 jaar. Met de beantwoording dezer vragen
zou uw medewerker mjj een grooten dienst
bowjjzen.
Uw abonné."
Uit bovenstaande beschrijving van den ge-
achten steller der vraag meenen wjj met vrjj
groote zekerheid te kunnen verklaren, dat men
hier te doen heeft met de perenschurft, eene
ziekte, die veroorzaakt wordt door een zwam
fusicladium pirinum Fuck, welko zich op de
vruchten, de bladeren en de eenjarige Iwjjgen
van den pereboom vestigt.
Deze zwam behoort tot do draadzw
m e n eumycetenwelke uit zeer langwerpige cel
len bestaan, welke een draderig weefsel vormen,
dat don naam draagt van zwamdrade n-
n e t myceliumaan een enkelen zwamdraad
geeft men den naam van hyphe.
De zwam van de perenschurft dringt met haar
dradennet niet door in bet hout, maar ver
breidt zich in het sohorsgedeeltedaardoor
worden de bovenste lagen van de schors opge
licht en ontstaan blazen, welke later open
barsten, en onder die opengebarsten blazen ziet
men een zwarte of donkerbruine wollige plek
te voorschijn komen, welke, naar wjj meenen,
door den vrager met hot woord »murw" wordt
aangewezen. De aldus aangetaste twjjgen,
zwam vestigt zich bjjna zonder uitzondering
op het jonge hout sterven geheel of gedeel
telik af en er ontstaat eene geheel af wjj kende
vertakking met geen, of nagenoeg geen
vruohthont.
Deze zwammen zetten zich voort door sporen
welke men het best kan vergelijken bjj heel
fijn zaad, zoo fijn, dat zich vaak honderden
sporen bevinden in één sporenzakje [conidie)
dat bjj do zwam van de perenschurft nauwe
lijks de lengte vau 0,017 millimeter heeft.
Deze sporen kunnen vooial daar, waar de
boomen dicht bjj elkander staan, zeer gemak
kelijk van den eenen boom naar den anderen
worden overgebracht; de schurftziekte moet
dus beschouwd worden als eone besmettelijke,
die ook van grooten afstand door invoer van
besmette boompjes of door ontrjjs kan worden
overgebracht.
Overigens heeft men opgemerkt, dat een
besloten standplaats, waar licht en lucht niet
vrjjeljjk kunnen toetreden, het voortwoekeren
vau deze zwam bevordert, en dat alleen de
jonge plantendeelen door deze ziekte in het
tjjdperk van den groei worden aangetast. Hoe
sneller duB een blad, een twyg, een vrucht
het groeitjjdperk doorloopt, hoe minder zjj van
deze zwam zullen te lijden hebben. Koude,
natte jaren, gebrek aan zon en lucht vertragen
den groei en het rjjpen en daardoor wordt
dus de nadeelige ^werking van deze zwam
bevorderd.
Men wil wel eens beweren, dat de eene
peronsoort minder vatbaar is voor besmetting
dan do andere, maar afdoende 'oewjjzen zjjn
daarvoor nog niet geleverd.
Thans een oogenblik stilgestaan by de
middelen van bestrijding.
In de eerste plaats verzamele men de afge
vallen bladeren, het gescheurd# ooft, de aan
getaste twjjgen, die men zorgvuldig wegsnjjdt,
en verbrandt die.
Daarna bestrykt men in het najaar den
geheelen boom, stam en takken met kalkmelk,
gemengd mot eene 1 percents-oplossing van
kopervitriool. De sporen, die zich daarop
mochten bevinden, worden gedood, ter-
wjjl de kalk het mos doet sterven, waar-
In zaad vindt men het jonge plantje, de
kiem. Wanneer men een boon voorzichtig
opent, kan men het plantje tusschen de beide
doelen »lobben" zeer gemakkelijk waarnemen.
Een spore bestaat uit éóne, ook wel uit meer
cellen, die ook kiemen, d. w. z. uitgroeien en
zoodoende don aanleg vormen van een nieuwe
plant.
mede de Btam en de andere takken begroeid
zjjn. Aanbeveling verdient het, vóór men tot
deze bestrijking overgaat, de dikkere deelem
van stam en takken met een goeden boom-
borstel te reinigen. Verder beBpuite men do
dunne takjes door middel van een bloeroBpuit,
bjj grootere boomen door middol van een
pulverisateur met 1 perconts Bordeleesehe
pap en herhale die bewerking in het voorjaar,
de eerste maal vóór de knoppen opengaan, de
tweede maal als de jonge vruchten gazet zjjn,
de derde maal wanneer de vruchten de grootte
hebben van een okkernoot.
Voor de laatste twee bOBpui tingen geven
wjj de voorkeur aan Bordeleesehe pap met een
•/4 percents oplossing van kopersulfaat. Vooral
waehte men zich zoodra er bladeren aan den
boom zjjn de kopervritriool oplossing te sterk
te nemen, want daardoor zouden de bladeren
onmiddellijk donker bruin worden gekleurd,
bjj het zwarte af, en afvallen, zoodat de boom
genoodzaakt zou zjjn voor de tweede maal
blad te maken, wat natuurlijk de vruchtbaar
heid niet bevordert.
Een kenmerk van de ziekte is, gelyk wy reeds
mededeelden, het vormen van blaasjes op de
jonge twjjgen. Wanneer men dus nieuwe
boomeu of boompjes koopt, moet men nauw
keurig nagoau of de bast der jonge twjjgeu
volkomen glad is. Is dat niet het geval, maar
vertoonen zich daarop blaasjes of rimpels, dan
zjjn zjj door de perenschurft aangetast en men
moet ze beslist weigeren.
daarbinnen als daar buiton vrjje keus van ge
neesheer ook van specialist vroedvrouw
en apotheker voor ieder is een eisch van
n tjjdnatuurlijk voor onbemiddelden
slechts in zooverre bereikbaar als de zieken
huizen, doctoren, vroedvrouwen, apothekers
genoegen nemen mot tarief en voorwaarden,
door Gemeente, Armbestuur of Diaconie
gesteld.
Dit stelsel, in werking by de ongevallenwet
draagt de algemeene goedkeuring weg on zal
zeker ook ingevoerd worden bjj do ver
plichte ziekte-verzekering. Het is te betreuren,
dat het bestuur der Godshuizen de volledige
uitvoering daarvan in Middolburg nog steeds
belemmert.
In een kleine gemeente als Middelburg is
dit stelsel ook voor de onvermogenden zeer
goed uitvoerbaar, zelfs zonder belangrjjke
Vier cultuurgewassen.
UI.
Rogge is, evenals erwten, oen zeer
mest voer voor varkens en levert een vast,
smakelyk spek.
Groote hoeveelheden rogge worden gebruikt
voor het fabriceeren van jenever. Van 112
KG gerstenmout, 228 KG roggemneel en 4600
KG water wordt by 72° C een beslag gemaakt;
na de suikervormiug wordt daarby water ge
voegd en na gisting, toevoeging van jenever
bessen of ook jeneverbessenhout, hop en
voldoende distilleering is do jenever gereed.
Het roggestroo, ook bekend onder den naam
van „glui", is zeer arm aan voedende stoffen
en heeft vooral in de zandstreken, wi
hoofdzakeljjk daarvoor gebruikt wordt, weinig
waarde als strooisel, maar het is zeer aan
bevelenswaardig voor dokstroo.
Van de gerat worden in Zeeland verschei
dene variëteiten verbouwd, waarvan wjj in
de eerste plaats noemen de Chevaliergei-st door
John Chevalier vóór 1880 uit éón onkelen
korel aangekweektdeze levert op zeer vrucht
baren grond hoogo opbrengsten en de Prol>-
steier, eono vroege zomergerst, die goed tegen
een vochtig klimaat bestand is. Do gowone
„wintergerst", die het meest wordt uitgezaaid,
wordt gewoonlijk benoemd naar de plaats van
herkomst, bjjv. Groningsche, Zeeuwsche,
en naar den tyd, waarin zjj rjjpt, verdeeld in
heete en koude. Daarnaast verbouwt
„zomergerst", die van begin Maart tot einde
April gezaaid kan worden en daarom den
naam van Maartsche gerst draagt.
Gerat wordt voor allerlei doeleinden ge
bruikt. In de poolstreken en in het noorden
van Afrika bakt men daarvan broodontdaan
van den bolster, deze bewerking geschiedt
in zoogenaamde pelmolens" komt zjj in
den handel als »gort" deze bolster, bestaande
uit de kroonkafjea, vruchtwand, kiem en een
gedeelte van het kiemwit, bekend onder den
naam van »pelmeel", is een uitmuntend krachfc-
voedor voor het vetmaken van rundvee gerste-
meel is bjjzonder geschikt voor 't mesten
rundvee en varkens de grootste hoeveelheid
wordt intuaschen wol gebruikt voor het be
reiden van bier en jenever. Vooral de gerst uit
Zeeuwsch-Vlaanderen wordt door de Belgische
bierbrouwers gaarne gebruikt on daarom op
gekocht voor de daar bestaande mouterijen.
De Fransche naam van gerst is orgegort heet
orge monde', geparelde gerst orge peril, maar de
gerst, die men voor de mouterjjen opkoopt,
draagt den naam van escargeon du polder. Het
doel van het mouten is het zetmeel van den
korrel om te zetten in dextrine (styfselgom)
en suiker, waaruit volgt dat de mouters
vooral gerst zoekon met een groot zotmeel-
gehalto. Zy verlangen daarom groote, onbe
schadigde, buikige, lichtgeel gekleurde korrels
van nagenoeg gelyke grootte, groote zuiverheid,
fri8schen reuk en hoog hectolitergewicht. Aan
die eischen voldoet de gerst uit Zeeuwsch-
Vlaanderen over 't algemeen. De gerst, in de
overige deelen van Zeeland verbouwd, dient
meer voor de andere, hooger opgenoemde
(Slot volgt)
Stukken voor den gemeente-
rand van Middelburg.
Ingekomen zyn de adviezen van de genees-
heeren over de voorgestelde reorganisatie van
den gemeentelij keu geneeskundigen dienst.
De doctoren J. J. Berdenis van Berlekom, R.
"Weyl- Snujjf, L. Weyl, De Wijs en Schoute
ontraden het aanstellen van één gasthuis-ge
neesheer op grond der volgende argumenten,
naar hun belang aldus gerangschikt:
le de goede behandeling der patiënten vraagt
éénheid van behandelinggeen verbreken
daarvan zonder hooge noodzaak
2e de werklust dor wyk-geneesheeron moet
noodzakelyk worden gedrukt onder den tel
kens terugkeerenden strjjd tusschen het be
lang van den patient en eigen medische
energie
3e de geneesheer vormt de beste schakel
tusschen patiënten en gasthuis en zyn blyven
maakt den overgang gemakkelijker
4e al moge één gasthuis-geneesheer uit
administratief oogpunt verkieslijk zyn, de
bovengenoemde argumenten wegen by onder-
getoekenden zwaarder.
Dr Bjjlsma zegt in zyn advies
Vrjje keus van ziekenhuis en zoowel
Hiermee vergeleken is het voorstel van het
BeBtuur der Godshuizen een belangryke stap
achteruitdat van Burg. en Weth. brengt
daarin goeno verbetering.
Den heer J. C. Gieben komt het voor dat
by de door het bestuur der godshuizen voor-
gesteldo reorganistie in den gemoonteljjken
geneeskundigen dienst zoowel de belangon dor
'patiënten als de vorpleegdienst in het gast
huis gebaat zyn.
Een geneesheer voor de interne praktjjk in
de godshuizen acht deze medicus in het belang
vau een goeden vorpleegdienst'
Met groote sehreden gaat de ziekenverple
ging jaar op jaar vooruit. Door den aandrang
van de academischs en van andere groote
ziekenhuizen worden aan do opleiding tot ver
pleegster steedB strengere eischen gesteldde
verpleegdienst verovert zich allengs grootere
zelfstandigheid.
Dit alles kan tot heil der zioken godjjeu
als deze groeionde organisatie, waarmede ook
de kleinero ziekenhuizen ter doge rekening
moeten houden, krachtige leiding vindt. Deze
leiding nu dient eene deskundige, d. w. z.
medische, te zyn. Krachtig kau zulk eene
leiding alleen dan zjjn, als zy berust in één
hand.
De hoer A. W. Verhejjdon refereert zich aan
do toelichting door hot bestuur der Godshuizon
aan zyn voorstel d.d. 2 Augs. jl.
De heer dr J. C. Kinderman acht zich bjj
het tot stand komon der reorganisatio per
soonlijk gointeresseerd en uithoofde daarvan
niet voldoende bevoegd van advies to dienen.
De beer dr J. C. Bolle deelt mede, dat het
bestuur aer Godshuizon indertyd schrifteljjk
advies verlangde over zaken, het gasthuis
betreffendeals ambtenaar was het hem aan
genaam aan dat verzoek te voldoen. De bjj
den gemeenteraad door het Godahuizonbestuur
voorgestelde reorganisatie van den geneeskun
digen dienst houdt verband met do ingekomen
antwoorden der medici, werkzaam in dit ge
sticht.
Het komt hem voor, dat het voor den ge
meenteraad van secundair belang is om to
weten, in hoovorro zyn uitgebracht advies in
overeenstemming is mot het ingediende voorstel.
Van de gezondheidscommissie is het volgende
schrjj ven ontvangen
»Nu eerst in den loop van dit jaar aan do
gezondheidscommissie de onjuistheid van hare
meening bleok, dat een systematisch woning-
onderzoek in deze gemeente door Burg. en
Weth. zou worden gedaan acht ze zich ver
plicht dit zeer gewenacht werk zelve ter hand
te nemen.
Zy vernam dat het Dageljjksch Bestuur zoo
welwillend zal zyn den ambtenaar, o,a. belast
met het woning-toezicht, ter barer beschikking
te stellenmaar deze kan dien arbeid niet
alleen verrichten. De tweede persoon, daarvoor
benoodigd. moet worden gesalarieord, wat
onmogelyk kan geschieden uit de gewono
snbsidie, aan onze Commissie toegestaan, ter-
wjjl er bovendien allicht meerder drukwerk
uoodig zal zyn.
De Commissie meent tegen een salaris vau
35 per maand een persoon geschikt voor
dieD arbeid te hebben gevonden en veroorlooft
zich daarom de vrjjheid, van Uwen Raad voor
het jaar 1908 eene buitengewone toelage te
vragen ten bedrage van f 450, zjjnde f 420
voor salaris van den tweeden ambtenaar en
f 30 voor drukwerken.
Waar zooveel commissies in een systematisch
woningondorzoek zyn voorgegaan, hoopt ook
de onze door uwen raad in do gelegenheid
gesteld te worden het goede voorbeeld te volgen."
Burg. eu weth. stellen voor in den geest van
dit schrjjven te besluiten.
Door do commissie van fabricage
breedvoerige memorie van antwoord ingediend,
naar aanleiding der opmerkingen van dezjjde
van burg. en weth., van de commissie
financiën en van de gezondheidscommissie op
haar voorstel tot algemeene invoering van
watermeters by de duinwaterleiding.
Daarby zyn gevoegd eonige aanteokeningen
van burg. on weth.
Een en ander is echter van te grooten om
vang om het in deze rubriek of geheel of
gëoxcerpeord op to nemen.
Naar aanleiding van het voorstel van Burg.
on Weth. tot het verbieden van het gebruik
van loodwithoudonde verven zegt de commissie
van fabricage, dat zjj zich hiermede kan vor-
eenigen wanneer het vast staat, dat geen andere
weg is te volgen.
Deswege wordt opgemerkt, dat by de primi
tief overgelegde stukken thans nog zyn gevoegd
nadere adressen van de firma G. Greve en
anderen, allen loodwit-fabrikanten, om afwjj-
zend te beschikken op verzoeken, welke strek
ken om het gebruik van loodhoudende verven
e verbieden.
Teneinde echter voorhands elk mogeljjk
gevaar voor de werklieden te beperken, zou
men desnoods, zoowel opzichten» werken die
aanbesteed, als opzichtens werken, die in eigen
beheerd uitgevoerd worden, kunnen bepalen,
dat het loodwit, in olie gemalen, op de werken
moet worden aangevoerd en wel in verzegolde
vaten of bussen, onder overlegging van een
door den fabrikant onderteekend certificaat
van oorsprong.
Intus8chen ware dan hot eindrapport der te
dezer zake ingestelde Staatscommissie af te
wachten.
Dr. N. Japikse over Taine.
In do Vrjjdag avond in do kloine Concertzaal
alhier gehouden bijeenkomst van de Geschied-
Letterkundige Vereeniging trad dr. N. Japikse,
leeraar in de geschiedenis in Den Haag, op
met een voordracht ovor >Taine als geschied
schrijver dor Fransche revolutie."
Het was don sprokor er vooral om te doen
in het licht te stellen, welke eigenaardige
plaats Taine inneemt onder de geschiedschrij
vers der revolutie, en hoe dat eigenaardige in
zjjn werkte verklaren is uit zyn persoonlijkheid.
Daartoe gaf bjj eerst een overzicht van
Taine's leven, wees hy op diens groote voor
liefde voor de wjjsbogeerto, in 't bjjzonder nis
bewonderaar van Spinoza, als pantheïst en
determinist, wat hem tot eon der leiders van
de moderne geestesbo weging in do tweede
helft dor 19do eeuw maaktoen op zyn psycho
logische studies, die hem later by zyn per
soonsbeschrijvingen zooveel diensten zouden
bewjjzen.
Dat by ala man van 40 jaar afwoek van
die wjjegoerige richting, en als geachiedschrjj ver
optrad met zjjn reuzenwerk Les origines de la
France contemporaine, was geheel oen uitvloeisel
van de indrukken dio do gebeurtenissen van
1870 en 1871 op hem mnakton.
Evenals zooveel Franschon van die dagen
voelde hjj zich geroepen om to helpen Frank
rijk weer op to heffen, en eon der middelen,
die hjj daartoe nuttig acht o, was het schry ven
van een geschiedenis, om aan te toonen hoe
de treurige toestanden in Frankrjjk ontstaan
waron. Hy dacht daar enkoio jaren aan te
bestedenhot is het werk geworden van de
laatste 22 jaar van zijn leven.
Bjj het schry von dier geschiedenis volgde
hy een stelsel dat geheel berustte op zyn
wjjsgeerigo opvattingen. Hjj zocht uit het
verleden, de omstandigheden en het tydstip
de faculté mattresse, de overheorschendo eigen
schap, om daaruit den loop der gebeurtenissen
te verklaren.
In den loop van zjjn voordracht had de
spreker meormalon gelegenheid op de bezwaren
tegen Taine's stelsel te wjjzen, vooral hierop
dat men door het zoo even genoemde niet
blies kan verklaren. De gebroeders De Witt,
om een voorbeeld uit onze geschiedenis te
noemen, die in geheel gelijke omstandigheden
waren opgegroeid, waren toch, toen zjj i:der
hun weg gingen, twee geheel verschillende
porsonon.
Een voornaam bezwaar tegen Tnino's werk
is echter dat bjj niet onpartijdig was. Hot
bioet erkend worden, dat hjj moor dan iemand
vóór hem aan archief-werk heeft gedaan. Maar
met zjjn citaten moet men voorzichtig zyn,
daar hjj in de keuzo niet altjjd eerljjktework
ging, en vaak een brok gaf dat uit zyn ver
band was gerukt.
Bovendien wilde hjj niet slechts geschiede-
s geven maar ook en daarvan lag do
oorzaak in do aanleiding tot zyn werk
daaruit leoringen trekken voor zyn tijdgenoo-
ten. Hoewel bij zich bjj geen der politieke
partyen had aangesloten, en ze door zjjn werk
achtereenvolgens allen tegen zich heeft gekre-
was hy in zyn politieke beginselen een
echte liberaal van het midden der 19de eeuw,
een man van het laisser faire, laisser passer. En
hjj beging de fout om do door hem beschre
ven personen en toestanden te toetsen aan die
staatkundige begrippen.
Geen der revolutionnairen heeft zyn sym
pathie. Do revolutie boschouwt Taine als een
werk van haat en boosaardigheid, beheerscht
door den Jacobjjnen-geest, waarvan hy den
oorsprong zocht in de oveneens door hem
scherp gecritiseerden esprit classique der 18e
eeuw. Hot opbouwende karakter der revolutie,
en den grooten invloed van do buitenlandache
gebeurtenissen heeft hij te veel verwaarloosd.
Toch bljjft zjjn werk een groot? beteekonis
bohouden. De bescbrjjving der toestanden, de
prachtige psychologische ontleding der per-
Bonen, en de boeiende stjjl behooren tot do
goede eigenschappen waarover do spreker
echter kort uitweidde.
Met een woord van dank van den voorzitter
dor vereeniging, jbr mr W. H. Hoeufft, werd
de bijeenkomst gesloten.
ÖENOEMINGEN. ENi.
Bjj kon. besluit
zyn benoemd tot ontvanger der directe belas
tingen en accjjDzente Blokker V. Rypma,
thans te Grouwte Leerdam W. C. van Oordt,
thans te Bodegravente Bergen op Zoom A,
J. Zonnevylle, thans te Almeloto Gouda A.
F. Derks, thans to Oss; te Steenwjjk A. W.
Overvoordo, tbans te Vianen te Raalte A. A.
Yreede Jzn., thans te Aaltente Mentfort
N. W. A. Vink, tbans te Rkoden en te Goor
J. D. Wickman, thaus te Haarlemmermeer;
is ingetrokken de benoeming van den ont
vanger dor directe belastingen on accjjnsen C.
J. Tielenius Kruythoff te Harmeien, tot ont
vanger derzelfdo middolen te Goor, godaan bjj
kon. bosluit van 2 Nov. 1907, met be
vestiging in zjjne tegenwoordige betrekking
als ontvanger te Harmeien.
Aan de tuchtschool voor jongens te Velzen
zyn te vervullen de betrekkingen van één ge
neesheer, één hoofdonderwjj/.er, één onder
wijzer lste rang, twee onderwijzers, één tuin
man-portier en twee werkmeesters.
Voor nadere bijzonderheden omtrent doze
betrekkingen zie men do St. Crt. no 293.
ONDERWIJS.
Aan de universiteit te Leiden is hot
doctoraal examen in de rechten afgelegd door
den heer H. Ph. do Kanter en dat in de wis-
en natuurkunde door den heer J. H. van der
Harst.
- Bjj resolutie van den Minister van Kolo
niën zyn G. W. L. Aandewiel, P. Glavimans,
P. Scherft, 0. J. P. do Kruyter, A. Landheer,
D. H. Ooms, J. H. Klein, J. E, Folkerts en
P. H. Harkx gesteld ter beschikking van
den Gouverneur-Generaal van N.-lndië, om te
worden benoemd tot onderwijzer 3do kl. bjj
bet openbaar Europeesch lagor onderwjjs daar
te lande.
- Zondag is don hoer Th. M. Ketelaar, ten
zjjnen huize te Amsterdam, met oenige plech
tigheid het huldobljjk aangeboden, hem door
de Bondsleden toebedacht.
Namens 't hoofdbestuur van den Bond van
onderwt/zers werd bjj monde van den heer Van
der Vos in korte woorden herinnerd aan het
ontzagljjk vele, dat door Kotelaar bjj zjjnl7jarig
secretarisschap was godaan en de wensch uit
gesproken dat hotgeen wordt aangeboden voor
hem nog vole jaren de herinnering aan dat
werk inoge levendig houden.
Het geschenk bestond uit een buffet, eeu
étagère en een pendule.
De heer Ketelaar dankte mot eenigo gevoel
volle woorden en zeide altjjd op hoogen prjjs
te zullen stellen do bljjken van waardeering
voor zjjn werken in den Bond.
LETTEREN EN KUNST.
De Arnh Crt. zal na 1 Tan. tweemaal per
dag verschijnen, des namiddags en des avonds.
Op de Vrjjdag door de firma Sehleyor,
De Vries en Kraay te Amsterdam gehoadeu
fondsvoiling zyn de werken van dr.A. Kuyper
on bloc aangekocht door de firma J. II. Kok,
te Kampen.
Het Keizeriyk bezoek.
Hot was Vrjjdag te Amsterdam zeer slecht
weer. Bij de inkomst van den Keizer goot
hot water.
Het gevolg was dat vierhonderd bestelde
plaatsen voor een tribune werden afgezegd,
niettegenstaande ze zeker wel betaald zullen
zyn of moeten worden.
Dos namiddags drie uren waren reeds eomgo
goed geslaagde photoos gereed, van de Hohen-
zollern te Velzen, on van bet rjjtuig met de
vorsteljjke personen bjj bot vertrok, bet bureau
van don Algemeenou Diensten op het Damrak.
Dat is bjjzonder vlugtrouwens ook in
Middelburg hebben bjj bjjzondere gele
genheden photografen meermalen getoond
snel en goc-d te kunnen werken.
Na do in ons vorig nommor vormoldo bo-
zooken begaf do Koiz.er zich, nadat de vorste
lijke personen op het paleis waren teruggo-
keord, te voet met Prins Hendrik en begeleid
door den burgemeester, naa" de Nieuwe kerk.
Daar legde hy een krans met de Hogemollern-
scho kleuren op het praalgraaf van Michiel
Adriaansz de Rujjter
Hot galadiner word gegeven in de luisterrijk
versierde groote zaal vau bet paleis, waar do
regiments muziek dor grenadiers en jagers voor
do tafelmuziek zorgde.
H. M. de Koningin, die in een avondtoilet
van witte zjjdo gekleed was en daarbij een
schitterende collier en diadeem droeg, nam
aan tafol plaats naast don Keizer, die groot
admiraalsuniform droeg.
Links van den Keizer zat de Prins der Ne
derlanden, dragende het groot uniform van
Duitsch generaal.
In den aanvang van hot diner bracht do
Koningin, staande, in het Fransch, oei eheil-
dronk uit.
Daarin zeide zy zich zeer gelukkig te ga-
voelen den Keizer in haro hoofdstad wol
kom te mogen heeten. Zij beschouwde dit
bezoek als een vernieuwd en groot bewjjsvan
des Keizers waardevolle vriendschap voor Haar
en Haar volk on zij verklaarde dat die ge
voelens ten hoogste worden op prjjs gosteld.
•In Uwe Majesteit zeide de Koningin
verder begroeten wjj den Monarch die
trouw is aan de traditie en de roemrijke his
torie welke tusschen Onze Huizen duurzame
banden beeft geknoopt, banden die dnteeren
uit den tyd van Onzen gemeenscb&ppelyjken
Voorvader, Frederik Hendrik, wiens dochter
de Eehtgenooto werd van den Grooten Keur
vorst uit het doorluchtigo Huis der Hohen-
zollerns, en wiens schoon standbeeld, dank zjj
do edelmoedigheid van Uwe Majesteit, het
paleis zal versieren, dat te zijner nagedach
tenis wordt opgericht.
Wij bewonderen den hoogstaanden politie-
ken zin van Uwe Mujeatcit, Uwe wjjslioid als
Souvorein en Uw edelmoedig vredelievend
stroven waarmee Gjj traebt naar het edele
doel, dat Gij U voorstelt bjj het verzekeren
van de welvaart en het geluk der volkeren.
Mjj golukwenscbende met de z.oo gelukkigo
betrekkingen, welke tusschen Onze beide Hui
zen en Onzo beide landen bestaan, bond ik
mjj overtuigd dat. zoo mogelijk, deze banden
hoden nog versterkt zullen worden. Ik drink
do gezondheid van l'we Majeiateit, van H.M.
de Keizerin, van bet Keizerljjk en K minklyk
Huis en van het Duitscho Volk".
In antwoord dankte do Keizer, in bet Duitsnb,
voor de gesproken woorden en voor de warme
ontvangst welke bot groote bandclaenij'orium,
bet schoono, oudo Amsterdam en zyn bevol
king bcm heeft bereid.
Uit de oogen van debevolliDg zoo ging
de Keizer voort heb ik niet slechts een
welkom voor ïnjjn persoon gelezen, maar ook
vreugdo over en trouw voor de geliefde
Koningin
Uwe Majesteit had do goedheid een snaar
aan te roeren, die in myn hart en dut van
myn Huis en mjjn Volk weerklank moet vin
den de betrekkingen tusschen de Huizon
Oranje en Hohenzollern.
Uwe Majesteit zjj verzekerd, dat ik telkens,
wanneer ik den voet op Nederlandschon bodem
zet, met een zeer dankbaar hart het land aan
schouw waarin eens myn voorvaderen leeiden
hun plicht te doen tegonover het Vaderland.
Hier van daan voerde de Groote Keurvorst
zyn Gemalin mede. Hier had hy geleerd voor
zyn Volk te werken.
De edele Keurvorstin hoeft ons oen beeld
nagelaten, dat nog thans in myn volk leeft,
ook in de liederen die wjj 's Zondags in de
kerken zingen.
De spaarzaamheid en de liefde tot den
arbeid van Frederik Wilhelm den Eersten zyn
ook uit dit land afkomstig.
