MIDDELRllRGSCilE COf RAM.
Dinsdag
19 November.
B". 273.
ISO' Jaargang.
1907.
Daze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prjji per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. weerbericht van het E. N. Met. lnstit te Bilt.
18 Nov. 8 a. vm. 47 gr., 12 u. 52 gr., av.4 n. 51 gr. Hoogste barom. stand 777.6 te Memel,
laagste 754.3 te Seydisfjord. Verwachting tot den avond van 19 Nov.: zwakke veranderlijke
wind, meest betrokken en nevelig, weinig of geen regen en iets kouder temp.
Advertentiön: 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50olke regel meer
20 cent. Beclame» 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertontiè'n en reclames, niet afkomstig oit Zeeland, betreffende
Handel, Ngverheid en Geldwezen, ia gorochtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. 1>£
NAB Ai., N.Z. Voorbnrgwul »Ö6, Amsterdam.
Middelburg 18 November.
Sprokkelingen.
Morgen, Dinsdag, herdenkt een hoogst ver
dienstelijk man een belangrijk feit in zjjn
leven; en in de vrengde daarover zullen zeker
wel alle vrijzinnigen in den lande deelen.
Het zal dan dertig janr geleden zjjn dat
m r H.. Goeman Borgesius zgneintrede
deed is de Tweede Kamer-
Al dien tjjd had hjj daarin onufgebroken
zitting.
Deatjjds had hjj, zoo herinnert De Vaderlan-
dtrslechts even den leeftjjd bereikt, dien de
Grondwet voor de verkiesbaarheid eisebt. Hjj
had zitting voor het district Winschoten, dat
bjj Vertegenwoordigde, tot 1888. Bg de split
sing van genoemd district in de kiesdistricten
Winschoten en Veendam, werd hg in 1888
voor het laatste c&ndidaat gesteld en gekozen.
Hg zou voor Veendam echter slechts kort zit.
ting hebben. Toen in 1891 Zutpben moest
veroverd worden op de anti-ievolutionnaire
partij, keek men aldaar naar een condidaat
om, die groote kans gaf op de overwinning, en
men vergiste zich niet, toen men het oog op
rnr. Goeman Borgesius liet vallen, warft hjj
aanvaardde de eandidatuur en Zutpben werd
weer liberaal en naar bot zich laat
voorgoed.
Tot 1905 zat mr. Goeman Borgesius voor
Zutphen; zelfs van 1897—1901, toen hg Minis
ter van Binnenlandache Zaken was, bleef
op verzoek van zjjne kiezers zitting daarvoor
houden. Maar toen in 1905 Enkhuizen op den
tegenstander moest worden betoverd, kwamen
de liberalen daar mr. Goeman Borgesius ver
zoeken, de eandidatuur te aanvaarden, over
tuigd als ze waren, dat de moeilijke strgd
alleen dan met succes kon gestreden worden,
als men voor een allereerst man in hot vuur
ging, en, wat weinigen hadden durven hopen,
de slag werd gewonnen. De heer Borgesius,
die in 1905 ook voor Zutphen herkozen was,
opteerde natuurljjk voor het zwakste distriet,
en zoo beeft hg op het oogenblik zitting voor
Kokhuizen, De heer Borgesius is eeu van de
weinige leden, die onafgebrokon zoovele jaren
in de Kamer zitting hebben gehad.
Al betreuren wjj bet dat destjjds de kwestie
van urgentie van Grondwetsherziening, om te
komen tot een gewjjzigd art.80, aanleiding
gaf tot eene scheiding in de Liberale Unie,
wjj, Vrijzinnig democraten, zullen zeker
ook gaarne op dien herdenkingsdag den
man huldigen die voor het vrjj zinnig beginsel
met zooveel kracht en met zooveel jjver heeft
gestreden en. die nog steeds in de Earner met
zeldzaam vuur daarvoor opkomt.
Als Minister schonk hjj oiib land de Leer
plichtwet, de Gezondheidswet en de Woning
wet.
En buiten de Kamer arbeidde bjj ook in
'g lands belang, door te jjveren voor volks
onderwijs, vo lksgezondheid en ter bestrijding
van het drankmisbruik.
Welk een invloed by uitoefent en welk een
gevaarlijk tegenstander bjj is, blykt wel uit de
felle aanvallen waaraan hg van de zjjde dor
clericalen steods bloot staat.
Blgve hg nog lang in staat don strijd tegen
hen voort te zetten
Nu meer dan ooit, hebben wjj behoefte aan
zulke mannen als Goeman Borgesius, Drucker,
Marchant, Treub en anderen.
Op het, door velen met instemming gelezen,
aardige praatje over Ouders en de Luxe,
in ons nommer van Woensdag vorige week,
levert Q. N.^in de Leeuwarder Courant eene
nabetrachting.
Wjj gelooven eigenlgk dat aan hem en die
Frieaohe courant de eer van het opstel toe
komt en niet aan de Proe. Gr on. Oil
In die nabetrachting nu merkt Q. N. het
volgende op
Vrjj algemeen schjjnt men met ons van mee
ning, dat het opdrjjven van de luxe uitgaven
voor de jeugd, in de eersto plaats in verband met
«en overdreven neiging tot wedstrijden, maar
an ook mot hot oog op do opdrjjving van
cadeautjes, feestjes, dineetjes, reisjes, fietstoch
ten enz, enz-, een groot kwaad is, dat hoe eerder
hoe beter door de ouderB stelselmatig moet
w'orden bestreden. Wjj hooren verder dat velen
met ons meenen, dat het kwaad alleen te
keeren zou zjjn, indien de ouders vereenigingen
tot bestrgding van die luxe bjj de fiinderen
oprichtten en overlegden, hoe zjj geleidelyk en
voorzichtig zóuden kunnen komen tot inper
king van die luxe uitgaven. Doch hoe komt
men tot die samenwerking van ouders; hoever
moet men die uitbreiden? Is bet voldoende,
dat de ouders van een clubje kinderen
overleg plegen of moet men de vereeniging
uitstrekken tot alle ouders van een en den
zelfden levensstandaard ol kan men bet
doel alleen bereiken door niet al te vast
houden aan dat criterium van levens
standaard en zich b.v. te richten tot alle ouders,
wier kinderen gymnasia en burgerscholen
bezocht of zullen bezoeken Ook is
ons gevraagd of de bekende vereeniging V.EO.
tot vereenvoudiging van examens en onderwjjs
niet ook nog een K. aan baar naam zou wil
len toevoegen en dus naast do examens en
bet onderwijs ook de kinderen zelf ter vereen
voudiging onder banden zou willen nemen.
Het spreekt van zelf, dat deze vragen niet ii
bet algemeen voor alle gevallen met hetzelfde
recept kunnen beantwoord worden. Het meest
wenschelgk iB het zeker, dat het overleg der
ouders zich over zooveel mogelijk kinderen
uitstrekt. Doch wenscht men niet dadelyk de
zaak te groot op te zetten, dan zou men, het
Fransche spreekwoord indachtig, hetwelk zegt,
dat het betere vaak de vjjand van bet goede
een uitstekend begin kunnen maken
met in eigen engen kring die voeling tusscben
de ouders tot stand te brengen, die al dade
lgk zou kunnen verhinderen, dat men b.v. de
kinderen op alle fuifjes wjjn geeft, omdat ze
bjj één familie wjjn krjjgen of dat men de
kinderen een souper geeft, omdat één goedig,
maat onderdanig ouderenpaav in een zekeren
kring met deze vermeerdering van luxe be
gonnen is. Geleideljjkweg zoude deze kring
dan baar werk kunnen uitbreiden en al heel
spoedig ook kunnen optreden togen de wed-
strjjd-luxe onder schooljongens.
Nu is het waar niet ten onrechte heeft
men ook daarop onze aandacht gevestigd
dat eon lastig moment in deze kwestie is. dal
zoovele ouders zelf een neiging hebben om
met de luxe hunner kinderen te pronken en
dat op de medewerking van die ouderB zeker
wel niet te rekenen zal zjjn. Wjj ontkennen
niet het bestaan dier moeilijkheid. Doch wjj
gelooven, dat er van een vereeniging als de
hier aangeprezone, propagandistische kracht
zal uitgaan,-en dat de zaak, waarvoor zjj zal
strjjden, zóó goed is, dat niet weinige oudors
hun zin voor luxe ter wille van die
zaak het werkelijk belang hunner kindoren
zullon willen bestrijden. En dat zoodoende
van deze beweging een bestrjjding van de luxe
in het algemeen, althans een openbare karak-
teriBeering van de luxe als te vermijden kwaad
zou kunnen komen, wie is er, die daartegen
bezwaar zou kunnen hebben
Er worden zooveel vereenigingen opgericht
voor heel wat minder ernstige zaken," zoo
sclirgft men ons, »dat oen veroeniging als deze,
dio belangen raakt welko ons allen, ouders,
zoo tor harte gaan, zeker wel op aller sympathie
zal mogen rekenen."
Prof. Fabius bljjft maar geducht aan bet
afbreken.
Zjjne artikelen en asterisken in De Rotter
dammer volgen elkaar met steeds korter tus-
schenpoozen op. Voor zooveel hg de comedie
der Deputatenvergadering en harer partybe-
sluiten ontmaskeido, konden vrijzinnigen daar
mede sympathiseeren, al was men ook niet
blind voor zjjne eenzjjdigbeid, die meedoogen-
loos afbreekt zonder op te bouwen.
Dit oordeel geldt ook weer voor zijn hoofd
artikel in De Rotterdammer van Vrijdagavond,
getiteld Waarom geen algemeen kiesrecht
Daaraan is, van zijn standpunt, natuurlgk
geen baar goed, maar wat bjj dan wel zou
wenscben, zegt hjj niet, merkt de Arnh. Crt.
op. Bijzonder verlangend dit te vernemen, zjjn
wjj overigens niet. Deze hooggeleerde is z66
aarts-conservatief, dat een oplossing van het
kiesrechteroagatuknaar zjjn wensch, ons toch
zeker niet zou kunnen bevredigen. Maar toch
met instemming vermelden wjj niettemin het
slot zjjner philippica tegen het algemeen stem
recht
Voorts verandert in hoofdzaak de toestand
niet door gezinshoofden-kiesrecht.
Misschien dat de toestand daardoor niet
slechter zou worden.
Maar men houdt ook zoo eenvoudig de maB sa
van de zooveel honderdduizend of millioen
kiezers over het geheele land, zonder eenige
organische indeeling; den grooten hoop, waaruit
ieder trachten moet de meeste kiezers aan zjjn
snoer te vangen.
Inzoover is er dan ook tusscben alge
meen stemrecht en een generaal gezinshoof
denkiesrecht, al dan niet met capaciteiten
kiezers aangevuld, geen verschil."
Het Vad. heeft aaj^lie oppositie van prof.
Fabius zgne wekeljjksclio spotplaat gewjjd.
Zjj is getiteldIn de macht van den demon.
Men ziat daarop dr. Kuyper op z'n knieën
liggende en Mephisto spelende met een diabolo,
waarop staat de naam van prof. Fabius.
En onder die teekening komt dit versje voor:
»Breng Fabius, o Heer, terecht!
Hij is zoo snood, hjj is zoo slecht.
Hjj heeft een eigen meening, Heer,
En vreest geen deputaten meer.
Ja, zoo ver is hjj afgeweken,
Dat hg zelfs mjj durft tegenspreken
En lustig speelt Diabolus
Diibolo mot Fabius."
VER BIBZIN OEN.
In do Zatordag door de Centrale Antirevolu
tionnairo kiesvereeniging in hot district Sneek
gehouden vergadering is by acclamatie tot
candidaat voor de Twcodo Kamer gekozen dr
A. Kuyper.
Dat is gemeld in een deel der oplaag van
ons vorig nommer.
Daarbjj werd ook boriebt dat de oud
minister de candidaat dor Rechtsche partijen was.
Dit blgkt echter niet zoo te zgn.
Volgens de Sneeker C'. besloot de Christelgk-
Historische Party haar kiezers vrjj te laten.
Voor nadere byzonderheden zie men St. Crt
no. 270.
Verder is, ter beloonitig van ben, die zieh
onderscheiden hebben bg de krygsvorrichtiu-
gen op Celebes en Timor, benoemd in de
Militaire Willemsorde tot ridder 4e kl. o. a. de
Europeesche sergeant P. W. Meyoren is
voorts toegekend de aan de orde van Oranje-
Nassau verbonden eere-medaille in zilveraan
den adjudant-onderofficier-kwartiermeester H.
C. Paulus en aan den sedert gegageerden
sergeant-majoor-schrgver J. Muller en in brons:
aan den Europeeschen fourier der iuf. G. A.
Broaien.
De gewone audiëntie van den Minister van
Oorlog zal Donderdag a. niet plaats hebben.
Uitnoodiging.
De Staatscommissie voor de Binnenscbip-
perjj roept allen, die vermeenen, aan baar
nog mededeelingen te kunnen doen die baar
voor het uitbrengen van baar rapport aan H.
M. de Koningin van nut kunnen zgn, op, zulks
te doen
hetzij schriftelijk, vrachtvrg aan het adres
van den secretaris, jhr L. F. Teixeira de
Mattos, Naasanpiein 31, 'e Gravenbage. vóór
31 December;
hetzg mondeling, en dit op een den belang
hebbenden nader op te geven plaats, dag en
uur.
Het verzoek om mondelinge
aan de commissie te verstrekken, behoort door
de belanghebbenden vóór 31 December even-
eens bij den secretaris voornoemd schriftelijk
en vrachtvrg te worden ingediend, met opgave
van juist adres.
Op mededeelingen of verzoeken, die na
bovenvermelde termijnen inkomen, of op ver-
zooken die niet vergezeld zgn van opgave van
het juiste adres van den belanghebbende, kan
geen acht worden geslagen.
Niet of niet genoegzaam gefrankeerde brieven
worden
De Standaard schreef Vrgdag naar aanleiding
van de begrootingadebatten
*Op de twee soorten democraten, vrjjzinnig
en sociaal, kan het Kabinet nu vnst rekenen
Land en Volk zegt hierover
»De twee soorten. Eenmaal stond daar
een Minister, die, toen hem verweten werd
de afdanking van zgn oude plunje, met fier
heid verzekerde, dat hjj was christen-demo
craat, en als christen-democraat hoopt hij te
sterven.
»Dat was een woord, een frase. De schyn
werd nog bewaard. Nu is ook dat niet meer
noodig. Christen-democraten zgn er niet meer".
En Staalman en de zjjnen, worden die ver
geten
BENOEMINGEN. ENZ.
Bij kon besluit;
ia aan den luit.-kolonel C. W. van de Kasteele,
van bot regiment genietroepen, ter zake van
langdurigen dienst, eervol ontslag uit den
militairen dienst verleend onder toekenning
van een pensioen a 1800 's jaars, en is hem
de rang verleend van kolonel
zgn benoemd bg het wapen dor genio bjj den
staf van bet wapen tot luit.-kolonol de
majoors W. G. L. Versteeg en ,T. Z. Stuten
tot kapitein, de eerete-luit. J. F. Boekholt en
tot oorste-luit. do tweede-luit. C. W. van
Dooden, allen behoorende tot dien slaf;
bg hot regiment genietroepen tot kolonel
commandant van het korps de luit-kolonel
den stal der genie P- Kloynhens, hoofd
der Vde afdeeling bg het Dep. van Oorlog
pitein do eerste-luit. P. A. van der
Hoeven en tot eerate-luit. de tweede-luit. W.
Dudok, heiden van hot korps -,
is benoemd bg bet personeel van den genees
kundigen dienst der landmacht, tot paardenarts
2de kl. de gediplomeerde veearts E. A. R. F.
Baudet.
KORTE MEDEDEELINGEN
VERGADERINGEN.
Vereeniging ter veredeling van het ambacht
die thans tien jaar bestaat, hield dezer dagen,
onder voorzitterschap van den beer dr. H. F-
Hubrecht, te Amsterdam hare jaarlgksche
algemeene vergadering.
Uit de gedane mededeelingen bleok dat voor
het examen zich 78 candidaten hebben aan
gemeld, waarvan 65 opkwamen en 34 slaagden.
Drie candidaten trokken zich tydens de proef-
aineming terug.
De graad van meester werd verleend voor
timmeren aan 2 (van 3), voor schilderen aan
0 (van 2), voor smeden aan 1 van (4), metse
len 0 (van 1), meubelmaken 0 (van 1), te zamen
3 (van 11).
Voor don graad voor gezel Blaagden voor:
timmeren 12 (van 27), huisschilderen 9 (van
11), smeden 4 (van 6), metselen 1 (van 2),
meubolmaken 5 (van 8), te zamen 31 (van 54).
Aan do geslaagden werd hot diploma en
aan alle candidaten werd een kaart verstrekt,
waarop de door hen behaalde cjjfers waren
aangegeven.
In het verslag van don penningmeester wordt
do financieele toestand gnnBtig genoemd. Ont
vangen werd een Rgkssubsidie van f 4000
aan inkomsten werd ontvangen f 1018. Het
tootaal der ontvangsten bedroeg f 5181.28' en
dat dor uitgaven f 4634.75. De kosten der
proefafnomingen hebben bedragen f 2292.
De begrooting werd vastgesteld in ontvang
sten en uitgaven op f 5546.57*.
Bg de gehouden verkiezing werden tot leden
van den Uitvoerenden Raad benoemd de heeren
J. van Geer, ingenieur te Breda, F.
Herder, aannemer te Zwolle, en H. P. den
Bouwmeester, te Middelburg.
Uit Stad en Provincie.
De vergelykonde examens voor de betrekking
van surnumerair dor rogiBtratio en domeinen
zullen aanvangen in het laatst der maand
Februari 1908.
Het aantal plaatsen is vastgesteld op ten
hoogste vyftien.
De Commissaris der Koningin in Zee
land, de heer mr. H. J. DjjckmeeBter, is
uit het buitenland teruggekeerd en beeft zgne
werkzaamheden hervat.
Door de grootere sterkte van hetbljjvend
gedeelte wordt de detacheering van miliciens
bg de divisie kaderscholen opgeheven.
Dientengevolge keeron de 9 miliciens van
het H bataljon 3 regt. inf., gedetacheerd te
Breda, den 28 November a.s. naar Middel
burg terug.
Zaterdagmiddag geraakte nabjj de Lange-
viele brug alhier een jongetje te water.
Door een toegesneldenpolitie-agent werd hg er
spoedig uitgehaald, zoodat de knaap er met
den schrik en een nat pak afkwam.
Zaterdagavond omstreeks half zes bracht
de zoon van den veekoopman J. Lejjnse een
paard naar de wei op den Seiswegalhie
Kort bjj de weide liep het dier op een naa
dentud komenden molk wagen-met zulk een vaart
dat het lemoen van den wagen het paard diep in
de borat drong. Daardoor ontstond een zooda
nige wond dat bel dier op do plaats moest
afgemaakt worden. De inhoud van den melk
wagen ging gedoeltolgk verloren. De jongen,
die op het paard zat, word er af geworpen
en bezeerde nog al zjjn borst.
Zondagmorgen speelden op het Eiland te
Vlissingen do voetbalverenigingen D.O.S
Volharding II, beiden van Vlissingen, eeu
match voor den Walcherschen Voetbalbond, die
gewonnen werd door Volharding mot 4 1 goala
Des middags had te Middelburg op het
terrein achter de meelfabriek tusscheu E. 71/.
M. I van Vlissingen eu ülympia I van Mid
delburg voor den Ned. Voetbalbond een wedstrjjd
plaats, die gewonnen werd door Olympia van
Middelburg met 3- 2 goals.
Vóór de rust was de stand 2—0 in het
voordeel van Olympia.
Uit Vlissingen.
De mailboot, die Zondagavond binnengeko
men is, heeft ter hoogte van beoosten den
West-Hinder twee vlotten zien drjjven, die
groot gevaar opleveren voor de scheepvaart.
Tot pontknecht bjj het kanaal door Wal
cheren te V ee r e isjbenoemd J. J. de Jong
van Middelburg.
Met ingang van morgen (Dinsdag) zal te
W estkapell e een hulptelephoonkuntoor
voor het algemeen verkeer worden opengesteld.
De diensturen zijn geljjk aan die van het
betrokken bulptelegraafkantoor.
Door de atoomtram Walcheren is in Mei
1907 ontvangen f 5250.79; totaal van af 1
Januari tot en met ultimo Mei f 19.898.00'.
Per dag en per kilonieter werd in Mei 1907
ontvangen f 6.04 tegen f 4.89 in Mei 1906.
Van af 1 Januari tot en met ultimo Mei
1907 bedroegen de ontvangsten per dag en
per kilometer f 4.69 tegen f 5.98 in 191.6.
De ontvangsten der stoomtram Huls t
Walsoorden beliepen in de maand Mei
1907 totaal f 2.839.85'totaal van af 1 Januari
tot en met ultimo Mei f 11.631.44. Dfc ont
vangsten per dag on per kilometer in Mei
bedroegen f 6.78' togen 1 5.41 in dien zelfden
tjjd in 1906totaal van af 1 Januari tot en
met ultimo Mei 1907, per dag en per kilo
meter f 5.70 tegen f 5.71 in 1906.
Deze opgave beeft betrekking op bet
tjjdvak van 14 April tot en met 31 Mei 1900.
De beende Rolterdamsche Onderwijzers
Tooncelvereeniging gaf Zaterdagavond in De
Prins van Oranje te Goes een opvoering van
Joseph in Do than, treurspel in vjjt bedrjjven,
door Joost van Vondel.
Zg had veel succes. Vooral de hoofdpersonen
Joseph en Ruben werden zeer verdienstelijk ge
speeld. Do overige rollen waren ook in goede
handen. Aan tooneelschikking, eostaums enz.
was veel zorg besteed.
De opkomst was vrjj talrjjk; ook van buiten
was er nog al bolangstelling, vooral van on
der wgzers.
Het batig Blot der uitvoering is bestemd
voor een der Bondsinstellingen.
TeBo8solen hield Vrgdag de Werk
mansbond zgn jaarfeest, waarop tevens reke
ning en verantwoording van bet gehouden
beheer word godaan en zaken werden behan
deld. De rekening sloot met een overschot van
f 169.31*.
Ken voorstel van een bondslid om de even-
tueele wekelyksche uitkeering bg ziekte te
laten vervallen wanneer do betrokkene tevens
is verzekerd volgens de ongevallenwet werd
met groote meerderheid verworpen.
Tot voorzitter werd gokozen J. van Sabben,
ter vervanging van J. Hoebeke.
De bond telt 37 leden.
In die gemeente herdacht Zaterdag J. J. van
den Berge, onder vole big ken van belangstel
ling, zgn 25-jarig jubilé als poBtbodo van
Borsselen naar 's Heerenhook. Ter woardeoring
zjjner diensten, die hg steeds welwillend heeft
circuleerde onder de ingezetenen
eene inschryvingslyst, waarvan het bedrag den
jubilaris in enveloppe werd ter band gesteld.
eenige dorpsbowoners werd de vlag uit
gestoken.
Wel een bewjjs hoezeer hg gewaardeerd werd.
Te Ren es se had Zaterdagavond ineen
volle zaal de zanguitvoering plaats van hot
Gemengd koor aldaar. Zoowol de zangstukken
als do voordrachten, die in de pauze werden
gegeven, vonden veel by val. Vooral was dit
het geval met bet slotstuk, de komische scène
met zang De wedstrijd in het voordrayen, door
een dertiental leden opgevoerd.
By P. van Dorsselaer te St Jansteen
zgn een dezer nachten vijf duiven van het
hok genomen.
