MIDDELRIRGSCHE COURANT. N". '2 Ui. 1- 0' Jaargang. 1907. Vrijdag 18 October. Middelburg 17 October. Uit Stad en Provincie. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Therm, alhier en tel. weerbericht van het K. N. Met. lnatit. te Bilt. 17 Oct. 8 n. Tra. 52 gr., 12 u. 58 gr., av. 4 u. 57 gr. Hoogste barom. stand 762.0 te ITorfa, laagste 734.6 te Labagne. "Verwachting tot don avond van 18 Oct.: meest matige Z. tot AV. wind, zwuir bewolkte of betrokken lucht, regenbuien en dozelfde temperatuur. AdvortentiÖn20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- es alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50elke regel moer 20 cent. Reclame* 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot do plaatsing van advortentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA MAR Ar., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam. Kameroverzicht. Zitting van Woensdag. Do ftlgomoone boraadslagingon over bet wetsontwerp tot instelling van een fonds voor do spoedige afwerking van do Stelling Am sterdam werdon beden met animo voortgezet. Op den Ueor Marcbant, die zjjne Dinsdag afgebroken redevoering hervatte on ten einde bracht, volgden nog zeven sprekors, zoodat de Minister van Oorlog eerst laat in den namid dag aan het woord kwam en het grootste deel zyner verdediging tot morgen moest uitstellen. Jntusschon zijn naar het zich laat aan zien de kansen op aanneming van het wetsontwerp wol eemgszins gestegen. Van de zeven bovenbedoelde sprekers was er slechts één, de heer Van Dedew, die beslist te kennen gaf legen te zullen stemmende zes andere zullen dus wel met den Minister van Oorlog meegaan, al zijn zij niet allen even enthou siast met de plannen ingenomen. Bon liefhebber van den vestingbouw bleek ge neraal Van Vljjmen te zjjn. Hjj w s bet volstrekt niot met den heer March an t eens, die op de Stolling van Amsterdam neerzag als een bewjjs van volksonmuckt", de generaal daarentegen meende in die forten-reeks een middel te zien om de »moreelo kracht" onzer soldaten te versterken. Mochten zij onverhoopt uiteenge slagen worden, dan konden zy in die stolling weer een beetje tot rust komon en na de op gedane ervaring het vaderland des te krach tiger verdedigen. Als generaal Van Vljjmen het zegt, dan zal het wel zóó zjjn, al is deze redeneoring voor het brein van eeu gewoon burger niet heel duideljjk. Ook do beer Tydeman, dio, behalve jurist, iu zjjn hart een waar krijgsman van talent schjjnt te zjjn, bleok zeep fort-lievend. Naar zijue meening zou er zonder de Stelling van Amsterdam totaal mets van de verdediging onzor onafhankelijkheid terecht kunnen komen, lij noemde de stelling oen »dêpot van kracht," eu bet door de Ueeren Marcbant on Van Kol daartegen aangevoerde -verbalen nit de romantische school." Hoe grappig ook verzonnen, in liet ver zinnen vftn grappigheden is rnr. Tydeman een l'iet ditmaal gaat zjjne vergelijking m.i. niot op. Is bot niet veel -romantischer" een loger, dat in Gelderland of Brabant uit elkan- dor geslagen wordt, weder in do stelling van Amsterdam torecht to zien komen V Echt -romantisch", om in zoo'n -fort" te zitten, waar met groote kanonnen geschoten wordt altjjd als er ammunitie is en waar men dan maar stil kan bljjven afwachten tot de vijand op do een of andoro wjjzo crepeert! Dat is, voor zooverre de oorlog iets roman tisch heeft, zelfs een kleine idylledaar zoo veilig te zitten in Kamerstuk No zooveel is dit heel duideljjk uiteengezet er wordt maar op los geschoten en, volgens oen redevoering van mr Tydeman, te vinden blz. zooveel van de Handelingen heeft men als militair-staatsburger, '/no deel der bezetting van bet lort, slechts rustig af te wachten, totdat de zaak met den -vjjand" in bet reine is gepraat. De militairo bezwaren, door don heer Mar cbant met zooveel kracht en klem te berde gebracht, en de ijzingwekkende inundatie-be- achrjjving van don heer Van Kol zjjn toch minder .romantisch" dan do strjjd om het behoud onzer onafhankelijkheid, zooals de hoer Tydeman, die voor onze verbeelding toovert. De strategische manoeuvres van mr Tyde man in de Kamer boezemen niet hetzelfde vertrouwen in, als zjjne uitspraken ovor Tborbecke, de Pandecten, en de stroopers ron dom Breda, onderwerpen, welke hjj met zeld zame kennis van zaken bcheeracht. Mot grapjes zjjn de argumenten der tegen standers van de Stelling niet weerlegd. De beer Tydeman maakte er ook den Mi nister eon grief van, dat Z Ex. slechts met oen beperkt voorstel was gekomen. Bljjkbaar vond kjj de 8 millioen, welke thans gevraagd worden, nog lang niet voldoende. De regeering had mot oen volledig defeDsie-plan voor den dag moeten komen, waaronder ook de kust verdediging begrepen was. En boe stond bet met de aproviandeerings- kosten Daar bad kjj niets van vernomen althans geen volledige cjjfers gezien. Was de regeoring, zoo insinueerde mr. Tydeman lichteljjk bang voor de kiozers Dat haar dit niet weerhoude, zeide hjj, om mot een volledige kostenberekening voor den dag te komen. Ook de beer Duymaer van Twist zou vóór stommen, al zou hjj liever schorsing der debat- ton zion, om dan in bet voorjaar de Stelling van Amsterdam tegeljjk mot de kustverdedi ging te behandelen. Dit drjjven naar uitstel schjjnt de politieke manoeuvre te zjjn, waar de heeren anti-revolutionairen .winsto" in zien; ten minste ook de heer Talma, die de Stel ling van Amsterdam nntuurljjk niet kon waar nemen zonder zjjn politiekon bril er bjj op te zetten, vond dit oen prachtig idee. Hij, de onnoozele, begreep maar niet dat de regeering spreken kon van «spoedige" afwerking der stelling, terwjjl ze nu twee jaar lang den forten-aanbouw gestaakt bad. »Wat een spoeddeclameerdo bij, Tevons wenschte lijj ingelicht te worden omtrent die .grapte kanonnen" welke in tjjd van nood uit de waterlinie zouden verhuizen, watyover do heer Van Bylandt hotDinsdag had. Dat was een vondstje, waar ook nog politieke .winste" inzat, dacht do heer 'l'alina misschien. Van eiken fortonbouw afkeerig was do heer Van Dedem. Trouw had bjj allo jaren vóór de vestingbegrooting gestemd, maar nu deed hjj hot niet meer. Zoolang de lovende weer middelen niot versterkt worden, ziet bij in die forten niets. De heer Van Citters zou vóór stemmen en zoo ook de hoer Verhejj, die als kolonel natnurljjk aan de Stelling als .dépot van kracht" gelooft. Een .muizenval" was zjj volstrekt niot. Op de heden onderbroken verdediging van den Minister van Oorlog komen wjj morgon terug. Voor heden zij hiervan slechts vermold, dat Z.Ex. verklaarde niet do schrijver te zjjn dor historische notadeze was door oen bevriend generaal opgesteld. Hjj was het echter met den inhoud geheel eens. Wat men den vrienden zoo al wijsmaakt. Als men De Standaard van Dinsdagavond loost, neen maar, dan is het Centraal-Oomité met zijn kiesrechtschoma voor den dag geko men mot een stuk werk, dat oen waar wereld wonder mag heotenDe deputaton zullen 't graag gelooven, eu dat ia toch maar de hoofdzaak. Op »de mannen van het algemeen kiesrecht" hooft dat prachtjuweel van staatsrechtelijke wijsheid als .een koudwaterstraal" gewerkt, verzekert De Standaard, en hun -verbeten woede", »hun felle bcstrjjding" bewijst boe voortrelleljjk hot werk van het Centraal-Oomité is- »De zeepbel, genaamd blanco, berste in scbuimspettend uiteen!" .Wat sterker bewjjs vraagt De Standaard kon er dan voor do deugdelijkheid van bet door ons ingenomen standpunt komen pleiten, dan juist hun felle bcstrjjding Ze zien in ons stelsel gevaar voor den on dergang van hun stelsel; on jjken jnist daar door den voorslag van bet Contraal-Comité. We weten nu juist, dank zjj hun verwoeden tegenstand, dat we op een kosteljjken weg zjjn". Zoo zal De Standaard de deputaton wel in den gewenschten staat van vervoering bren gen en beletten, dat do gedachte in ben op komt dat deze laatste redeneering omgekeerd evengoed ten gunste van het blanco-artikel zou kunnen worden aangevoerd. De -verwoede tegenstand", de kinderachtige vrees voor het woord algomoen stoinrecht, waarvoor het blanco-artikel den weg zal banen, waarin de antirevolutionairen .gevaar zien voor den on dergang van bun stelsel", toont hoe -we op een kosteljjken weg zjjn\. Gelukkig hebben we echter voor die overtuiging dengdeljjker gronden men legge b.v. slechts het dege lijk betoog der Regeering in hare memorie vau toelichting naast de phrases van het kies rechtschema van het Centraal Comité dan zulk een zwak argumentum a contrarie. Wat moeten zich de deputaten niet trotsch voelen, to bokooren tot do voorbeeldige partjj. als hoedanig Ue Standaard de antirevolutionnaire partij in ditzelfde artikel van Dinsdagavond .Fel bestreden", afschildert. Die heeft nu letterljjk alle deugden fierheid, gcon benepen heid, beginseltrouvr, consequentie, en wat niet nog moor .Zjj weigerde orakelt o. a. De Standaard - - den waan te voeden, alsof oen stembiljet zalig maakt, en alsof uit dien hooide vóór alle dingen op een stembusbiljet voor Jan en alle man rnoost worden aangestuurd. Do sociale hervormingen liet ze voorgaan." 't Is voor do arme deputaten om van tc duizelen, nadat zjj vroeger van diezelfde Stan daard leerden .Vast en onwrikbaar staat onze overtuiging, dut onze Heiland, indien Hij nog op aarde ware, ook nu zich aan do zijde van bet ver drukte volk en tegenover de machthebbers dezer eeuw zou pluatsou. -Hjj, die ons botuigd boe eer oen kemel door het oog van een naald gaat, dau dat oen rjjke ingaat in hot Koninkrjjk dor Homelen die het penningske der wotluwo tegenover bet goud der machtigen Loofde die don armen Lazarus zalig sprak, en zich steeds ontfermde over allo ljjdonden en bcdroofden en verdruk ten, zou ook nu niet anders kunnen doen, dan zijn stem met kracht verheffen tegen den geest van Mammon, en tegen den trots, de boovaardjj en zelfgenoegzaamheid onzer eeuw. Zeker, ongeljjkheid moet er zjjn. Dat is Gods ordinantie om der zonden wil. En weo hein. die, in ouvelonmoed tegen deze ordinan tie ingaande, streeft naar eon geljjkheid van bezit, die toch nimmer is to bereiken. Maar wat te zeggen van onze eeuw, die er op alle manier baar wjjshoidtoe misbruikt, om dio van God gewilde ongelijkheid nog banger, nog schriller, nog ontzottonder tc maken, en van do kleinen te nemen, opdat de grooton, gelijk dr. Schaapman bet zoo juist uitdrukte, nog grooter zouden worden. Komt, waar ge dit ziet en bet is open baar in alle landon van Europa uw betore inborst, uw rechtsgevoel, uw ontferming, do .liefde Cbristi" in u, hiertegen niet in verzet, en schier in opstand En was bet overdrjjving, of was het niot veeleer leiden van ons Christenvolk in het spoor der waarheid, toen wjj nu sinds 25 jaren onze Christen-broeders in Nederland hebben opgeroepen, opgeroepen met name de rijken onder de Christenen, om dezen gruwel onzer eeuw te weerstaan, en bot pleit voor de ge rechtigheid en voor de ontferming op te nemen Welnu, aan dat verleden getrouw, hebben wc ook in de laatste jaren u telkens toegeroepen .Helpt ons tocb om den invloed van het volk op de Kroon uit te breiden onder alle rangen ec standen dos volks! .Kiesrecht u itbreidigmoeton ze leus zjjn!" Dir was in 1894 1 En ondanks deze opwin dende taal wordt nu op zeifgenoegzamen toon verzekerd, datde antirevolutionnairon nooitden waan hebben gevoed, gelyk die dwaze alge- meen-stemreebtors, dat, -alsof een stembiljot zalig maakt", kiesrechtnitbroiding de oerste leus moest zjjn'. 't Is voor een leider toch maar wat waard, als bjj zjjne partij steeds kan laten slikken wat hij wil; heden het tegenovergestelde vau gisteren, en liaar dan toch nog kan doen ge looven in hare consequentie. Aldus de Arnli. Crt. Het is dan ook goen wondor dat or, behalve in De Rotterdammer, meerdcro stemmen zich verheffen tegen de voorstellen \an het Centraal Comité. Zoo Bchrjjft o. a. nog een en/ant terrible van de partp, liet Vaderlandl Ghetrouwe, a.-r. orgaan voor het district Ridderkerk, het volgende Het kiesstelsel, dat door het C.-C. wordt voorgesteld, biedt to weinig eenheid, hinkt te veol op twee gedachten; is o. i. half organisch, half individualistischen is onbilljjker dan de kieswet van thans. We gelooven dan ook dat we op de a. s. Doputatonvergadoring wel het blanco-artikel en bot algemeon stemrecht zullen albroken en verwerpenmaar dat we nog niet den koers zullen vaststellen, dien onze antirevolution naire party voortaan zal moeten houden. TWEEDE KAMER, M a a t s c h a p pjj -De Schelde". Het ltegeeringsantwoord is ingezonden op bet afdeolingsverslag over het wetsontwerp tot bekrachtiging van den onderhandsehen verkoop van een deol van hot z.g. Eiland" te V1 i s- s i n g e n aan de Kon. Mjj. De Schelde aldaar- Uit de nader overgelegde bescheiden blijkt, dat de erfpachtstorreinen beslaan een opper- vlakto van 7'/, H.A., terwjjl het aangekochte stuk eiland niet meer dan 43/4 H.A. omvat, zoodat de door sommigen als mogeljjk onder stelde ovorbrenging van het bedrijf naar bet eiland (waarvan dan de ongewenschte erfpachts opzegging bet gevolg zou kunnen zjjn) reeds wegens deze veel kleinere oppervlakte niet uitvoerbaar zou zyn, Hierbjj komt, dat de ruimte op hot eiland niet door verkrjjging van meer terrein te vergrooton is, zoodat ook in de toekomst de staat van zaken ten deze geen wjjziging kan ondergaan. Het stuk eiland wordt dan ook door De Schelde niot als zelf standig terrein voor baar bedrjjf begeerd, doch alleen als werf voor hot opstellen van de grootero schepen welke zjj te bouwen krjjgt. De verkoopswaarde van den grond op hot eiland (nog geen f 80.00Q) is te gering om daarvoor concossiè'n te -kunnen bedingen op 't punt van art 10 van het erfpachtscontract (ten aanzien van den grondslag der schatting). Pogingen om oen mogelykheid te openen om don staat van de onzekerheidskans bjj het einde der bestaande erfpachts-ovoreenkorost te bevrjj- den. zijn niet geslaagd. Roods in 1898 trou wens heeft de Maatschappij zeer stellig ge weigerd te treden in een voorstel tot aankoop van al den Stoatsgrond, dien de Maatschappij in erfpacht beeft. Ook bot in erfpacht nemen van bet eiland beeft De Schelde als voor haar onaannemeiyk van do hand gewezen. In 1901 bood de Mjj. voor den bedoelden grond f 25.000 (terwijl haar die was aangeboden voor f 50.000) en ton overvloede werd toen nog de grond in in 't openbaar aangeboden. Toen bood de Mjj. byna het dubbele van het bedrug van baar vroeger onderhandscb aanbod, doch bleef zij nog onder de schatting der deskundigen, torwjjl het hoogste bod ruim 50 0/o hierboven was. nl. f 76.104, waardoor een nieuwe moeilijkheid rees. De Minister van Financiën meende toon dat, nu de publieke verkoopwaarde van den grond vaststond en kon verkregen worden, het algemeen Staatsbelang bp de toewjjzing aan de Mjj bet meest gebaat zou zjjn. Algemeeno beschouwingen. Het voorloopig verslag over do S-antsbo- grooting is verschenen. Het bevat, zooals gewoonljjk, verschillende vragen en opmerkingen, reeds herbaaldclyk in de pers gedaan. Vele leden waren van meening dat er tbans in bet dorde jaar der wetgevende periode geen reden bestaat om omtrent de wjjze van optre den en de workzaamheid van bet Ministerie breode beschouwingen te bouden. Dit gevoe len word intussebon niot algemeen gedeeld. Sommige leden betoogden dat, naar gebleken is bp do verkiezing dor Prov. Staten, bet ministerie by de meerderheid der kiezers niot meor op steun kan rekenen. Enkele waren van meening dat de Stalen-verkiezingendie een politiek karakter droegen, tot het aftreden van hot Kabinet hadden behooren te leiden en be schouwden het aanhiyven van het Ministerie als een bewjjs dat de Ministers al te zeer aan bun zetels gehecht waren. Anderen betwistten dit. Voorts werd do meening uitgesproken, da^ de positie van het Ministerie zwak is en zich kenmerkt door halfheid, hetgeen uit verschil lende ontwerpen zou bljjlcen en onder meer ook uit de houding ten aanzien van het blij vend gedeelte. Vorder werd de klacht vernomen, dat op bet stuk van benoemingen bet Kabinet niet het bewijs geeft van ernstig streven naar ver zoenend optreden. Hiertegenover werd van andere zjjde aange voerd dat de positie van het Kabinet alleen zwak is door de omstandigheid dat de voor standers van het vorige Ministerie in do Twcedo Kamer de grootst mogelijke minder heid en in de Eerste Kamer eene groote mocr- derheid hebben. Het verwyt van halfheid werd bestroden en betoogd dat aan de voorstellen van den Minis ter van oorlog hetzelfde beginsel ten grondslag Ligt. Hot verwyt over partydighoid by benoe mingen werd onbilljjk geacht. Een aantal loden waren niet, andere wél ingenomen met den arbeid van bet Ministerie De laatBten meonen dat het Ministerie blijk gaf van groote werkzaamheid op wetgovond gebied. Door eonigo leden werd spoedigo behande ling der Grondwetsherziening aanbevolen. De aanhangige belastingvoorstellen gaven ook aanleiding tot verschillendo opmerkingen- Vrij algemeen werd do financieele toestand gunstig geacht en velen waren van oordeel dat de raming dor middelen voor 1908 to laag is eenige leden verklaarden dan ook dat zjj niot gemnkkeljjk zouden moegaan met voor stellen tot verbooging van belasting. Mot de belastingplannen moest h. i. dan ook geen haast worden gemaakt, met uitzondering van het voorstel betreffende de verlaging van den sui- keraccjjns en het daarmede verband houdende ontwerp van den accjjns op het gedistilloerd. Anderen meenden dat hot ongekend snel accrès der middelen niet als een normaal ver- schynsol is te beschouwen. Overigens merkten deze leden op dat de be lastingplannen van minister De Meester be stemd zijn om geld te vinden voor do sociale maatregelen en dus niet in verband staan met den financieelen toestand van het oogcnblik. Vele löden vroegen om welko reden de heer Cohen Stuart onverwacht is afgetreden als minister van marine. De aandacht werd gevestigd op bet toene mend aantal ambtenaren die als commissarissen van naamlooze vennootschappen optreden. KORTE JIUDËDGELINGEN VERGADERINGEN. In do Woensdagochtend te Utrecht voort gezette vergadering van den Bond van Ncd. gemeentewerklieden werd hot ontwerp werklieden- reglement na levendige besprekingen goedge keurd. De begrooting is vastgesteld tot een bedrag van f20.080. De resoluties van het internationaal congres to Stuttgart zyn door de vergadering bevestigd. BENOEMINGEN. ENZ. Bjj kon. besluit: is aan de generaal-majoors H. van 't Sant, insp. der genie, en C. J. Vaillnnt, van den grooten staf, comm. der Stelling van hetüul- landsch Diep en het Volkorak, tevens bevel hebber in de llle militaire afdeeling, ter zako van langdurigen dienst, onder toekenning van pensioen, eervol ontslag nit den militairen dienst verleend en is in de plaats van laatstgenoemden be noemd bij den grooten staf de generaal-mnjoor J. D. N. do Eremery, comm. der vesting-art. zyn benoemd tot generaal-ronjoor bjj den grooten staf de kolonel W. Cool, van dien staf, insp. van het militair onderwys bjj het wapen der art.tot comm. der vesting-art. de kolonel W. A. Sodenkamp, comm. van bet lste reg. veld-art.en by het wapen der genie tot goneraal-majoor. insp. van het wapen de kolonel II. F. W. Becking, comm. van bet rog. genietroepen; is aan den eerste-luit. J. Hirschig, van bot lste reg. vesting-art. onder toekenning van pensioen, eervol ontslag nit den militairen dienst verleenden ia hy benoemd tot rcaerve- eerste-luit. by het wapen dor art. en wel bij hot lste reg. vesting-art. is aan den adjunct-commies bjj het Dep. van Oorlog, J. D. N. Blom, op verzoek een eervol ontslag verleend nit zyne voormelde betrokking; zyn L. R. Wentholt, te Delft, P. J. van Voorst Vader jr., te 's Gravenbngo en W. H. Brinkhorst, te Dieren, benoemd tot adjunct-ing. en E. A. Troyen to Zutphen tot bureelamb tenaar 3e klvan den Rjjkswaterstaat is de directeur van het post- en telegraai- kantoor te Zalt-Bommel, G. Beins, op verzoek eervol van hot beheer van gemeld kantoor ontheven, en benoemd tot commies der pos terijen lste klasse; en zijn benoemd tot gedelegeerden van de Nederlandscbe Regeoring by het 15e Orionta- listencongres te Kopenhagen in 1908, buiten bezwaar van 's Rjjks schatkist, dr M. J. de Goeje, oud-hoogleeraar aan do Ryksuniversiteit te Leiden, on dr J. S. Spoijer, hoogleeraar aan genoomde universiteit; Van tien uur 's morgens tot 's namiddags één uur is er morgon (Vrjjdag) voor de kiezers voor leden der Kamer van Koophandel en Fabrieken te Middelburg gelegenheid om hun stem uit te brengen. Wjj willen hopen dat velen dit zullen doen, en wel op den heer A. A. 51 ES. In het verslag van hot verhandelde in do Woensdag alhier gehouden raadszitting is verzuimd te melden dat bet voorstel der be lastingcommissie ten opzichte van do wed. Meijers strekte om don aanslag in de 33o kl. te behouden. Niot tengevolge van veelvuldige afwezigheid, maar met het oog 'op veelvuldige bezigheden bedankte de heer Van Dunné als lid der commissie van fabricage. Uit Vli8aingen. By het in deze maand gehouden examen voor stuurman ter koopvaardjj zjjn van de zee vaartschool aldaar geslaagd de heeren H. J. Pruim, H. J. J. Radstake, A. F. K. vanHoute en A. Rommel, allen voor derden stuurman, groote stoomvaart. Bjj kon. boshut is aan M- J. Antheu- nissen, weduwe L. A. Willemse, opzichter der verlichting te Vliasingen een pensioen verleend van f 449 's jaars. In eene Woensdag gehouden vergadering van do afdeeling W estkapello van het Groene Kruis werd het verslag uitgebracht over het afgeloopen jaar. Het aantal leden daalde van 108 tot 98. Er werd voor f 80.30 materiaal aangeschaft en aan behoeftige zieken werden 836 i/i L melk en 400 oioren uitgereikt. Door 32 zieken werd gebruik gemaakt van het materiaal. De ontvangsten bedragen f 218.51, do uit gaven f 160.24*, zoodat er een batig saldo is van f 58.26'.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1907 | | pagina 1