MIDDELBIIRGSCHE COURANT.
N°. 238.
ii»ö' Jaargang.
1907.
Woensdag
9 October.
Middelburg 8 October.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm, alhier en tol. weerbericht van het K. N. Met. lnstit. to Bilt.
8 Oct. 8 n. vm. 55 gr., 12 u. 60 gr., av.4 n. 60 gr. Hoogste bnrom. atand 770.2 te Horta,
laagste 748.8 te Scllly. Verwachting tot den avond van 9 Oct.: veranderlijke wind, meest
betrokken en regenachtige lucht en dezelfde temperatuur.
Advertentidn20 cent por regel. Bij abonnemont veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Beclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, dio zij innemen.
Tot de plaatsing van advortentiSn en reclames, niet afkomstig uit Zooiand, botreffoude
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advei-lentlr-Rnreuu A. DE I.A
91 Alt Az., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Do opgaaf van den spoordienst komt in
dit nommer voor op de gebruikelijke
plaats.
Sprokkelingen.
Nauweljjks is er weêr sprake van een
bezoek van het Duitsche keizer-
p a.a r aan onze Koningin en aan Prins Hen
drik, of het Fransche chauvinisme laat zich
weer hooren en luidt de alarmklok-
De Duitschers liggen, op de loer om ons
land te bemachtigen, heet het; de Keizer
smeedt boozo plannen.
Het zjjn weer dezelfde praatjes, die reeds
herhaaldelijk opdoken, o. a. toen hetzelfde
keizerlijk paar in Juli 1891 te Amsterdam aan
onze Koninginnen een bezoek bracht.
Ken tegenspraak volgde die beweringen
reeds op don voet.
Duitsche bladen wjjzen erop dat, wat trouwens
voor de hand ligt, de komst van keizer Wil
helm en zyne vrouw eenvoudig tot doel heeft
een beleefdheidsbezoek te brengen aan onze
jeugdige vorstin, met wie beiden zoozeer sympa-
thiseerou. Nu zjj ons land doorgaan, willen zjj
nier, nalaten dio beleefdheid te bewijzen.
De redeneeringen van de Figaro en derge
lijke doet inen het best verder te laten voor
betgeen ze zijn.
O! die loyale oppositie.
Herhaaldelijk hoort men in de pers der ker
kelijke coalitie de rechterzijde prjjzen wegens
bare loyale oppositie tegen het vrijzinnig
Kabinet, welke zjj beweert dat zoo gunstig
afsteekt by de houding der linkerzijde tegen
over het Kabinet-Kuyper. Als zij die zelfver
heffende reclame noodig acht, waarom zou
men haar dat kinderlijk om niet te zeggen
kinderachtig genoegen niet schouderophalend
gunnen De Residentiebode van Zaterdagavond
levert inmiddels een staaltje van loyale oppo
sitie, waarop ze zeker prat mag gaan
«Onder reserve" deelt zjj een gerucht
mede, volgens hetwelk de heer Sweerts, bur
gemeester van Den Haag, zjjne toestemming
voor het houden der betooging voor algemeen
stemrecht in de residentie op 15 Sept. 1.1. o.a.
zou hebben geweigerd, omdat de heer Troelstra
niet beloven kon, dat er geen militairen in
uniform aan den optocht zouden deelnemen,
waarop laatstgenoemde zich tot den Minister
Rink zou hebben gewond, die verklaarde voor
zich daarin geen bezwaar te zien, maar toch
«voorzichtigheidshalve" daarover zjjn ambtge
noot voor Oorlog te willen raadplegen. Niet
slechts zou de Minister Rink een paar dagen
later den heer Troolstra hebben medegedeeld,
dat ook Minister Van Rappard daartegen geen
bezwaar had, maar zelfs burgemeester Sweerts
«bjj zich ontboden" en hem o.a. opgemerkt
hebben, »of hjj wel wist dat hjj over twee
jaar aar: de beurt was voor horbenoeming als
burgemeester."
Bp een onderzoek, dat Het Vad. deed, is
wat trouwens voor de hand lag gebleken
dat in dezen van eenigerlei pressie, van een
wenk, van oen conflict geen sprake ia geweest.
Nog veel minder alzoo van do potsierlijke
scène, die de zegsman van De Residentiebode
phantaseert, en die bestaan zou hebben in een
bedekte bedreiging met niet-herbenoeming van
den burgemeester, wanneer deze aan de beurt
van aftreding is.
Hot goheelo sensatie-artikel mag dus, zachtst
genomen, als in hooge mate onjuist en ten
dentieus gequalificeerd worden.
De loyale Residentiebode waant zich te
kunnen dekken door deze lasterlijke aantijgingen
ten opzichte van den Minister Rink te helpen
verspreiden slechts onder «verdubbelde
r e s e r v e", on ook ontziet zjj zich niet te
verzekeren, «zelfs de houding der boide Minis
ters to bogrjjpon, bang als zjj in de positie,
waarin ze verkoeren, wol moeten wezen, zich
aan koud wator to branden", met hot schjjn-
heilig voorbehoud«indien dit verhaal juist
is" 1 En als zjj hare beleedigende gevolgtrek
king uit hot lasterlijke gerucht heeft neerge
schreven, zegt zo ten slotte: «Maar nog'eens
het verhaalde vertellen wjj over."
Ziedanr, roept de Amh. Crt uit, een loyale
wjjze van oppositie voeren, waarover ieder
fatsoenlijk mensch zich zou schamen.
Ons heeft het ook verbaasd dat De Residen
tiebode zich tot echo van zulke lastorpaat
maakte. Tot heden leverde dit blad een gun
stige uitzondering op tal van andere organen
der rechterzijde, die, trots hun stoffen op hun
loyale oppositie, alles behalve eerljjk en flink
tegenover het kabinet-De Meester zich ge
droegen.
En dan durfden zjj tevens beweren dat van
onze zjjde het ministerie-Kuyper op minder
loyale wjjze was bejegend. Men deed dat
zonder bewjjs.
Trouwens, dat zou ook niet te vinden zjjn.
Wp hebben ook tegenover dat kabinet nooit
nagelaten te prijzen wat te prjjzen viel.
Deden wjj dit niet o. a. de ministers Loefl'
en Van ldenburg
Niet onze sebnld dat de premier, dr. Kuyper
zelf, door zjjne daden zoo vaak aanleiding gaf
tot gegronde critiek en dat er in zyn kabinet
leden waren, onbekwaam en ongeschikt voor
de taak, waartoe zij door hem geroepen waren.
Zoo houdt men de beginselen
hoog.
De verkiezing in het district Schiedam,
voor een lid der Tweede Kamer, heeft al heel
wat stof geleverd voor verbazing, ergernis en
tot twist onder de broeders en onder do bond
genoten.
Maar nu is ook het vrooljjk element aan
wezig.
Of is het niet het beat maar hartelijk te
lachen, liever dan zich nog meer te ergeren,
over eone aanbeveling van jhr Do Geer door
De Maasbode in deze woorden
Met warmte bevelen wjj deze candidatuur
aan al onze Sohiedamsche vrienden aan.
Wjj doen deze aanbeveling met luide stom,
omdat wjj zeggen mogen door geen en kei o
persoonlijke voorkeur geleid te worden."
(Neen, integendeel, want naar men weet,
waren juist de Roomsch-Katkolioken al zeer
weinig gesticht over deze keuze.)
«Wjj zjjn er te zoer van doordrongen
vervolgt het Katholieke blad dat ons land
niet door personen, maar door beginselen wordt
geregeerd. Alleen deze hebben waarde, on eon
wonderbare, niet uit te dooven kracht."
(En daarom bevalen wjj dan ook met warmte
iemand aan, wiens beginselen lijnrecht tegen
over de onze staan.)
Welk een paskwil is toch die hooggeroemde
coalitie! roept Het Vad. teroeht uit.
Met belangstelling zien wjj don uitslag der
stemming, die morgen (Woensdag) in dat
district plaats hooft, te gemoet.
In de October-aflovering van De Gids komt,
zooalB wjj reeds in't kort meldden, oene uitvoe
rige beschouwing voor van den heer J.
Boudowijnse, oud-directeur van de Stonogra-
phische inrichting van de boido Kamers der
Staten Generaal, waarin hjj een middel aan de
hand geeft om den arbeid in hot Parle
ment wat vlngger te doen geschieden.
Hij wil nl. de behandeling van de afzonder
lijke artikelen van een wetsontwerp uit het
openbaar debat verwijderen. Na bot eindigen
van bet afdeelingsonderzoek, dat hjj wil be
houden omdat de leden do gelegenheid moe
ten hebben in vertrouwoljjken kring over een
wetsvoordracht zich uit te spreken, wil bjj
het wetsontwerp verzenden naar eene door
den voorzitter te benoemen commissie van
tien of vjjftien leden. Zjj zal oen verslag op
maken van het afdeelingsonderzoek. De Regee
ring zal dit beantwoorden en dos noodig haar
ontwerp naar aanleiding van de in het afdee-
lingsvorslag gemnakte opmerkingen wjjzigen.
Dan zal het openbaar debat volgen, maar be
perkt tot een algomeene beraadslaging over
de vragen, die de commissio naar aanleiding
van de schriftelijke gedachtenwisseling heeft
opgesteld en dio de beginselen, de hoofdpun
ten, van het wetsontwerp raken.
Is de openbare beraadslaging over deze
hoofdvragen, waarbjj ook ton aanzien der
artikelen van het ontwerp wenschen kunnen
worden geopenbaard, afgeloopon en de be
slissing daarover bjj stemming gevallen, dan
brengt de commissie het ontwerp in overeen
stemming met de op de'-hoofdpunten door de
Kamer genomen beslissingen en redigeert zij
de afzonderlijke artikelen, in overleg met den
minister wien het aangaat, juridisch on taal
kundig. Over het aldus geredigeerd wetsont
werp zal dan in openbare vergadering alleen
nog mogen worden gestemd, niet meer gepraat.
Het lag voor de hand dat tegen dit idee be
denkingen zonden worden geopperd. Ons kwam
bet zeer ernstige overweging waard voor, maar
toch ook juist om zijne groote eenvoudigheid
niet zonder bezwaar.
De Prov. Gron. Crt. en de Nieuwe Courant
maakten reeds eenige, niet ongegronde op
merkingen.
Eerstgenoemd blad noemt het denkbeeld een
paardenmiddel.
Werd het toegepast, dan zou do Kamer ge
vaar loopen tot een debating-club te worden
gemaakt, terwjjl ïu handen van de commissie
een macht zou gespeeld worden tegen welker
omvang dr Bos nog met heel wat meer felheid,
en dan terecht, zou te keer gaan. «Scherpzin
nig uitgedacht, is het te radicaal om eenige
kans to hebben in afzienharon tjjd verwezen
lijkt te worden. Zoodat wjj in het moeras
moeten bljjven zitten Wjj hebben reeds meer
malen gezegd, schrjjft het Groningsche blad,
dat, als de parlementaire groepen alléén hunne
voormannen bjj het openbaar debat in het
vuur wilden brengen op de wjjze waarop
dit de vrjjzinn5g-democr»tische fractie nu reeds
als regel doet zoodat do mindere goden,
gelpk in dagen van voorheen, een wachter bjj
hun mond plaatsten, en als daarnaast de in
diening van amendementen zóó werd geregeld
dat de geïmproviseerde tot oene onmogelijk
heid worden gemaakt, dat het dan zou blijken
dat zeer veel was gew> nnen. Maar van deze
medicijn is men niet gediend. De hoeren willen
alle honderd praten en alle honderd redigec-
ren. Zoolang zij dit blijven v illen, is tegen
de kwaal geen kruid gewassen, al kwamon er
nog honderd dokters naast de vele, die reeds
hun kunst hebben beproefd."
Do Nieuwe Courant oordeolt een bezwaar
togen de idee van den heer Boudowjjnso de
groote inoeieljjkheid en omvang van de taak
der door hem bedoelde commissies. Overigens
is h. i. de samentrekking van een belangrjjk
deel van den arbeid der Kamer op een be
trekkelijk klein deel van haar loden een ge
dachte die inderdaad tot bespoediging kan
leiden, afdoeniDg kan bevorderen. Te vreezen
evenwel dat het bezoek der openbare ver
gaderingen er onder zal lijdenhet zwaarte
punt der behandeling ligt niet meer da&r,
behalve op de dagen dor stemming over de
vraagpunten en der eindstemming en daarvan
zullen de data van te voren bekend zjjn. Het
zal dus zegt zij allicht wat saai wor
den in het Parlement, de prikkel om aanwe
zig to zjjn, welke gelegen is in de kans om
elk oogonblik tot stemming over amendemen
ten te kunnen worden opgescheld, zal ontbre
ken. Aan den anderen kant - - erg onderhoudend
of leerzaam is de discussie over amendementen
menigmaal óók nietmerkt het Haagscho blad
ten slotte op.
4B»—
Pro|)agan«la-€omité voor Grond
wetsherziening en Algemeen
Kiesrecht.
Zondag vergaderde bovengenoemd Comité
te 'a Gravenhage ter bespreking van verschil
lende zaken.
Allereerst werd zoo scbrjjft men ons
oen overzicht gegeven van den arbeid, sinds
de oprichting van het Comité verricht.
Hieruit bleek zeer overtuigend, dat het
doel van het Comité op onderscheiden
wjjze degelijk is bevorderd, 't ls waar, bet
sloeg niet de groote trom, deed niet van zich
spreken gedurende eenige oogonblikken door
groote meetings, die binnen zekere grenzen
haar nut kunnen hebben. Doch men zal toe
geven, dat wjj volkomon in de ljjn zjjn ge
bleven, bjj de oprichting reeds naar ons doel
getrokken.
Van ons eorBte geschrift worden duizenden
.gekocht en verspreid, op tal van plaatsen
I traden onze sprekers op, die grondwetsherzie
ning en algemeen kiesrecht bepleitten Ver
schillende organisaties sloten zich aan, vrij
zinnige kiesvereenigingen, arbeidersvereeni-
gingen on werklieden-organisaties, terwjjl in
onderscheiden dooien van het land zich sub-
comité's vormden en plaatselijke organisaties.
Met genoegen kon nog worden gewezen op de
oprichting van hot Zceuwseh comité.
Uit een en ander bleek ten zeerste, hoe
weinig gegrond de klachten zjjn, onlangs in het
llaagsclte Weekblad en Vooruit tegen het co
mité aangohevon, alsof hot niet actief genoeg
ware. Men hoede zich toch vooral voor den
schjjn, alsof lawaaierige meetings en optochton
ons alleen wel het algemeen kiesrecht kunnen
brengen.
Voorden komenden winter werden uitvoerige
plannen in elkaar gezet. Nieuwe organisaties
zullen worden gevormd, spreekbeurten gehou
den, terwjjl zeer binnenk-irt vlugschriften 2,
8 en 4 zullen verschijnen.
Ook word nog besproken wat het comité
donkt te doen, als het voorstel tot Grond
wetsherziening bjj de Tweede Kamer is inge
komen.
Mevrouw Tilma-Schaaff' en dr Aletta Jacobs
hadden nog bericht gezonden, dat ze zich als
ipreekster beschikbaar stelden.
Een reglement betreffende contributie-beffing,
verhouding der sub-comités tot het hoofd
comité, enz. kwam gereed.
De oorstvolgende vergadering werd bepaald
op 10 November a s.
TWEEDE KAMER*
Blijkens het afdeelingsveralag over de Indi
sche begrooting werd do vraag «resteld, of, nu
blpkt dat verkoop van gouverner tsproducten
te Dordrecht, Schiedam en M c 1 b u r g
oordeeliger uitkomt dan verkooj Araster
dam en Rotterdam, het in c- 'iing der
Regeering ligt voortaan alle ie-, ents
producten in eerstgenoemde v te doen
verkoopen.
HOKTE MEDEDEEL -KT!
VERGADERING
Op een Zondag te Utrecht do>t <11 vereeni-
ging Het Nederlands^h Lied gehouden verga-
doring bleek dat het ledental tact 70 'j/y .ot-
.meerderd is, en wel met 50 1 |V| eden n.ct
oen opbrengt van f 250 aan conti ib vtfio.-
Ter uitbreiding van het aantal bestuurde.,
werden als nieuwe bestuurBlodon bonoomd de
hoeren G. C. D. d'Aumale baron Van Harden-
brook van Hardenbroek, burgemeester van
Driebergen en Rjjsenburg, jhr. mr. A. E.
Boolons van Eysinga te Leeuwarden en prof.
dr. W. Vogelsang te Utrecht.
BENOEMINGEN. ENZ.
Bjj kon. besluit:
is benoemd tot tweede-geneesheer aan bet
RjjkskrankzinnigengeBticht te Medemblik dr.
J. J. P. Hilbors, to Grave
is F. Schotselaar eervol ontslag verleend als
sluiswachter aan sluis no. 0 der Zuid-Willems
vaart, tevens havenmeester te 's Hertogenbosch
J. W. Janssen, onder toekenning van
eervol ontslag als sluiswachter aan sluis no. 8
der Zuid-Willemsvaart te Miorlo, als zoodanig
benoemd.
Do luit. t./z. 1ste kl. W. J. Tjjl wordt, onder
intrekking van zflne plaatsing aan boord Hr.
Mb. pantserscbip Piet Hein, geplaatst aan boord
Hr. Ms. wachtschip te Willemsoord, terwjjl de
luit. t./z. 1ste kl. jhr. C. A. L. van der Wjjck,
onder introkking van zjjne op non-aetivitcit-
stelling, geplaatst bljjft aan boord van voor
noemd pantserscbip.
De luits. t./z, Iste kl. D. E. Keus en O. H.
van I'orsjjn, eerstgenoemde commandant van
Hr. Ms. opnemingsvaartuig Geep, laatstgenoem
de commandant van Hr. Ms. opnemingsvaar-
tuig Raaf, worden eervol van dat bevel ont
hoven on geplnatst bjj hot Dep. van Marine.
De luit. t./z. 2de kl. B. Brutel de laRivière
en P. F. l'ostema worden geplaatst respectie
velijk aan boord van Hr. Ms. wachtschip te
Amsterdam en Hr. Ms. wachtschip te Wil
lemsoord.
Do St. Crt no. 235 bevat bet besluit van den
18den September 1907, tot wjjziging van het
Motor- en Rjjwielreglement 1905.
Uil Stad en Provincie.
Weer is verschenen de gemakkelijke Zak-
giits voor Middelburg, Vlissingen en Domburg,
thans voor den Winterdienst 1907.
Do uitgever, do heer It. M. Smits alhier,
hoeft het aantal opgaven weox uitgebreid,
waardoor het vrangbaakje, dat, op soepeler
karton gedrukt, moer weerstand biedt dan
vorige uitgaven deden, nog aan bruikbaarheid
hoeft gewonnen.
Tot de kaderschool van de 3e divisie
infanterie te Breda zyn o. a. toegelaten voor
een opleiding tot sorgeant en fourier de mi
licien-sergeant J. C. Aug styn de korporaal-
fonrier C. Geolhoedt en C. Voorhans en de
korporaal J. Vogel, van het 2o bataljon 3e regt.
infanterie te M i d d o 1 b u r g.
Eene opleiding tot de hoogere onderofficiers-
rangen heeft dezen winter niet plaats.
Het pantserdoksehip Friesland wordt 14
November to Vlissingen verwacht, oni
van daar te vertrekken, nadat de Duitsche
keizer zal zyn aangekomen.
Het
toelaagfonds voor werklieden te
en e s s e mag zich in toenemenden welstand
verheugen. Hot tolt nu 61 loden, d. i. ruim
Vi® der bevolking, en heeft voor elk lid f 19,20
in kas.
Te Aardenburg werd Maandagavond
door den hoer Bakker, penningmeester van liet
departement SluisAardenburg der Maalsel, op-
ptj tot Nut van 't Algemeen de rekening overge
bracht over het afgeloopen boekjaar. De ont
vangsten, f 814.82', overtroffen do uitgaven
met f 51.26.
In beginsel werd aangenomen aan de am
bachtsschool te Oostburg eene subsidie te ver-
het bedrag daarvan zal vastgesteld
worden bjj hot opmaken dor begrooting.
Er zullen pogingen worden aangewend om
sprekers te vinden voor twee algomeene ver
gaderingen met dames.
Verder zullen, evenals don vorigen winter,
een vjjftal volksvoordrachten worden gehouden.
ONDERWIJS.
De heer H. E. A. Wejjgers van Rotter
dam, die benoemd was tot leeraac in do gym
nastiek aan de 11. H. B. school te Middelburg,
heeft voor die benoeming bedankt.
Te W e s t k a p e 11 e is als .tjjdeljjk on
derwijzer aangesteld de heer P. do Vos aldaar.
Aangezien éen der twee sollicitanten zich
heeft teruggetrokken, wegens zyn benoeming
elders, zal eon dorde oproeping plaatshebben.
Bjj hot te N e u z o n gehouden toelatings
examen voor leerlingen der vakschool van <le
Vereen'yk Handwerkslieden ajjn toegelaten 20
nieuwe leerlingen.
liet.onder, y.' vee- dtm cursus 1907/8 ie
Maandag tuifig vwjgu? .not 58. leerlingen h d;
vieralaa. -.t i u 18 uit Nou i
Zaamslagen2 uit Hoek en wutu. g
vier onderwijzers.
Verschonen ia De Waarde van het Romein
fiche Recht, ltede uitgesproken by de aanvaar
ding van het Hoogleeraaraambt aan de Uni
versiteit van Amsterdam op 7 October 1907
door mr Paul Scholten.
Ann don afgetreden secretaris van don
Bond van Nederlandsche Ondenoijzers, den heer
Th. M. Kotelaar, zullen een oikonhouten boe
kenkast met buffet en tafel nlB huldeblijk
aangeboden worden.
Prof. Baviack, hoogleoraar aan de Vrjjo
Universiteit te Amsterdam, heeft plan in
Augustus van het volgend jaar voor drie maan
den naar Amerika to gaan. Hjj ontving eene
uitnoodiging van de theologische faculteit van
Princeton en de hoogescholen ran Grand lla-
pids en St. Louis.
Allereerst zal hjj te Princeton zes lezingen
houden ovei theologische onderwerpen.
Reeds vroegor heeft dr Bavinck Princeton
bezocht, nl. ter gelegenheid van het wereld
congres der gereformeerde gemeenten De aldaar
toen aangeknoopte kennismakingen hoopt lijj
te vernieuwen, terwjjl hjj ook de gast zal zijn
van prof. Warfid.
LANDBOUW.
Van verschillende kanten komen nog
meer klachten tot ons over den regen die de
wegen zoo mooiljjk begaanbaar maakt, wat
met het vorvoer van suikerbieten een zcor
groote last is.
Tegeljjkertjjd wordt ons eenstemmig verze
kerd dat de kwantiteit der opbrengst tegen-,
maar de kwaliteit der bieten zeer meevalt.
Men boort sproken van een suikergehalte
tot ruim 19 percent.
Gelukkig degenen dio op gehalte contrac
teerden
Do fabrieken beginnen in den loop dezer
of in het begin dor volgende week te werken.
Verschenen is het Verslag aan de Ko
ningin van de bevindingen on handelingen
van bet veeartsonyknndig staatstoezicht in
1006.
Aan de bylagon ontloenen wy het volgende,
wat onze provincie betreft.
Voor uitvoer bestemd, werden to Vlissingen
gekeurd 18.418 kalveron, 1.114 schapen, 32.224