MIDDELB11RGSCHE COURANT.
Donderdag
3 October.
N°. 233.
130' Jaargang.
1907.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en i
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. weerbericht van het K. N. Met. instit. te Bilt.
2 Oct. 8 u. ra. 57 gr., 12 u. 65 gr., av.4 n. 55 gr. Hoogste barom. stand 769.3 te Haparanda,
laagste 736.3 te Malinhead. Verwachting tot den avond van 3 Oct.: matige, tjjdeljjke,
krachtige Z.W. tot W. wind, meest zwaar bewolkte lucht, regenbuion en dezelfde temperatuur.
Advertentiön20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood* en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zjj innemen.
Tot do plaatsing van advertontiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd hot Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA
MAR Ai., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam.
Middelburg 2 October.
Sprokkelingen.
't Is Zondagmiddag.
Langs de Singels te Middelburg loopen
talrijke wandelaars.
Tusschen de donkere mannen-iiguren, be
wegen zich dames in lichte zomertoiletjes,
levendig babbelendklinken joelige kinder
stemmen bljj uit door de zonnige lucht;trekt
de menigte voorbjj, in een onophoudelijk komen
en gaan, vullend de Singels met een levendige
kleurige massa, die langzaam voorttrekt, volop
genietend van den mooien, zonnigen rustdag.
Langs den waterkant komen langzaam aan-
geslenterd vader en zoon.
Vader, stevig Zeeuwsch type, stapt rustig
behageljjk voort, de beenen wjjd van elkaar,
de handen diep in de klepzakken, de pijp los-
hengelend in den mondhoek.
Naast hem, zjjn zoontje, venfje van een
jaar of vjjf, trippelend achter hem aan.
Ook hg rookt
Een dikke, bruinzwarte sigaar stevig tus
schen de tandon geklemd, trekt hjj, zuigt bjj
met smakkende lipjes en ingetrokken wangen
om rook te krijgen.
Helaas, zjjn moeite wordt niet beloond, de
sigaar trekt niet.
Hoe hjj ook zuigt, hoe hjj ook blaast, geen
rookwolkje komt zjjn geluk verhoogen.
Hier is krachtiger hulp noodig. Vader weet
er wel raad op. Hjj heeft door jarenlange
oefening grooter zuigvermogen dan z'n spruit,
ergo de sigaar verandert van eigenaar.
De pijp wordt op non-actief gesteld, en na
een paai krachtige halen is 't zaakje gezond,
en vliegen blauwe rookwolkjes lustig kronke
lend de hoogte in.
Hoera, de sigaar trekt.
Zoonlief steekt begeerig de handjes uit, en
neemt opnieuw bezit van zjjn verloren Bchat.
Dra verkonden dikke rookwolken ook zjjne
overwinning.
Viooljjk huppelend vervolgt hg zjjn weg.
Zoo schetste oen toeschouwer van dit too-
neeltjo hoe men do jeugd het voor haar
derfeljjk rooken leert.
In verband met do quaestie of dr Kuypor
zou verklaard hebben, een eventueele candi
datuur in het district Schiedam zich te zullen
laten welgevallen, meldt De Standaard
Hot staat vast, dat dr. Kuyper verklaard
heeft, alleen ingeval de drie partgen rechts
zich op zjjn candidatuur veteenigdon, haar in
ernstige overweging te kunnen nemen, en
zulks onder bjjvoeging, dat ook dan zelfs zjjn
onderhanden studiën de aanneming ervan zeer
zouden bemoeiljjken.
Architecture deelt mee, dat na de plechtige
eerste steenlegging door don heer Nelidow de
eerste steen voor het Vredes
paleis weer weggenomen is.
Vermoedelijk des heeren Nelidow'a metsel-
vaardigheid in twjjfel trekkende, deed daags
na de plechtigheid der rotsvaste metseling des
gedenksteen», de directie van den bouw dien
steen door profane sjouwermanshanden Iob-
werken en op een zeer ordinairen kruiwagen
wegvoeren van de plek waar kort te voren de
vrede-lievende grootheden zich vereenigd had
den om getuige te zjjn van de betoekenisvolle
handeling de plaatsing van den eersten steen
voor den tempel, den blanken Vrede toegewijd
De ateon staat thans, in afwachting van
komende dingen, verlaten in den hoek van een
der werklokalen van het voor de diroctio inge
richt gebouw op Zorgvliet.
Op bet onlangs te Utrecht gehouden Con
gres voor afschaffing van don nachtarbeid
in hetlbakkers-bedrgf heeft ook dr
Kuyper het woord gevoerd.
Hij wees er toen op dat er geen ordinantie
Gids voor de nachtrust bestaat. »Wel wordt,
zoo zeide hg, in Hosea VI vs. 7 gezegd, dat
de bakker slaapt den ganschen nacht, doch
dat bewgst alleen 'dat de bakkers in "Jeruza
lem reeds haddon wat wjj wenscben."
Hierover tikt de Nieuwe Courant den grooten
man eens aardig op do vingers, Zjj schrjjft
We hebben, de plaats eens nageslagen. Er
in Hozea's zevende hoofdstuk sprake van
Efraïms schuld en Samaria's boosheid. Hot
zjjn slechte lieden«zjj bedrjjven altesamen
overspelzjj «jjn geljjk een bakoven die beet
gemaakt is door don bakker, die ophoudt van
wakker te zjjn, nadat hg het deeg heeft go-
kneed, totdat hot doorgezuurd zg." Zjj bedrie
gen onzen Koning»zjj voeren hun hart aan
als een bakoven, tot hunne lagen hunlieder
bakker slaapt don ganschen nacht's morgens
brandt hjj als een vlammend vuur."
Voorzoover dit begrjjpeljjk is, is het in
malam partem te verstaan hot is iets verkeerde,
dat de bakker ophoudt wakker te zgn en dat
hjj 's nachts slaapt om 's morgens als een
vlammend vuur te branden. Indien het dus
juist zou zgn hieruit af to. leiden, gelijk dr.
Kuyper deed, dat de bakkers te Jerusalem
reeds hadden wat wij wenschen (n.l. nachtrust
Voor bakkers), dan zou tevens opmerking ver
dienen dat een der beste mannen van Israël,
Hozea, dit een gruwelijke >misstand" achtte,
ie den toorn des Heeren over Israël'»
hoofd riep. En zoo zou het Oud-Testamenti-
sche citaat gepast geweest zjjn op een congres
tot bevordering van don nachtarbeid.
Bljjkbaar is eebter de heelo plaats verminkt.
In de nieuwe «Leidsche vertaling" vinden wij
-Hun hart was, terwjjl zjj hom (den koning)
agen legden, als een oven: den gohoelen
nacht sliep hun toorn, des morgens ontbrandde
die in lichterlaaie". Zoo is de tekst begrjjpe
ljjk het was niet de bakker die nachtrust
hield, maar de toorn der booze vorsten die 's
nachts met den Koning feestvierden en hem
morgens vermoordden.
Het is met dat al curieus, dat dr Kuyper,
naar een der verslagen meldt, er zich in zgn
repliek over beklaagde dat het spreken van do
ordinantiën Gods in verband met dit onder
werp op de aanwezigen blijkbaar weinig in
druk had gemaakt. De ernst van een redenaar
van zijn beteekenis, die een citaat in de zaal
werpt, onverschillig wat het beduidt, als het
maar aan het Oude Testament ontleend is en
het woord »bakker" en »nacht" (zie Trommius)
bovat, komt ons ook niet groot voor.
Schilderijen-aankoop door
liet Rqjk.
prjjzen, waarvoor schilderijen van dezelfde
kwaliteit heden ton dage steeds in bet buiton
land verkrijgbaar zgn. Een belangrijk verschil
ligt dus voor de hand. Ik taxeorde niet hooger,
omdat ik niot inzie, waarom de Rogeering
voor scbilderjjen die voor hare verzamelingen
volkomen overbodig zgn, hoogere prjjzen dan
de normale moet betalen, teneinde een familie,
die deze schilderijen alleen tezamen met een
meesterwerk wenscht te verkoopen, schadeloos
te stellen voor hot meerdere, dat die schilde-
rjjon boven de oigonlgke handelswaarde in
een veiling eventueel zouden kunnen opbren
gen. Wel heb ik gemeend een dergeljjke
schadeloosstelling te moeten verdedigen voor
schildergen, die do Regeering verplicht is voor
het land te behoudenik heb dan ook voor
gesteld, der familio voor den Vermeer een
schadeloosstelling van honderdduizend guldon
toe te kennen en inen vergete niet, dat het
door mjj bepaalde minimum van 2'/j ton, waar
boven dit bedrag zou moeten worden uitge
keerd, reeds f 60.000 meer bedraagt dan tot
lieden ooit voor een Vermeer word betaald
De heer Bredius meent verder dat »menig
kunstkooper gelukkig zou zijn" als hg de
39 schildergen voor vijf ton kon koopen.
Vooreerst geloof ik, dat menig kunstkooper
zich nog wel eens zou bedenken, alvorens hjj
tot aankoop op eigen speculatie overging
Doch al ware dit hot geval, dan sluit dit nog
volstrekt niet in, dat onze Regeering hetzelfde
mag doen wat een kunstkooper wegens zgn
bjjzondere relaties veelal kan doen, zal in de
meeste gevallen een Regeering niet mogen
doen. Bovendien wordt hier geen vjjf ton,
doch 7", ton verlangd en door het feit, dat
de vereeniging Rembrandt twee ton bjjdraagt,
wordt niets aan den vraagprijs veranderddaar
door komen de schildergen aan de Regeering
wel evenzoovcel goodl ooper te staan doch het
zal toch niet in de bedoeling der vereeniging
Rembrandt gelegen hebben om al hare beschik
bare gelden te geven tot dekking van een
irplus, waarvoor geen enkele waarde in goe
deren wordt genoten, daargelaten dat bare
gelden nog niet eens toereikend zjjnomalliet
overvraagde in den prjjs te dekkon.
Ik herhaal, wat ik in mijn brochure zeide,
n.l. dat er klare wjjn moet worden geschonken,
r. z. de Regeering koope een fraai schil-
derjj, waarvan de aankoop voor haar verzame
ling verdedigbaar is, tegen een hoogen prgs
én houde zich ruet verdere praatjes niet op.
Met de moeste hoogachting
FRITS LÜGT.
Amsterdam, 1 Oct. 1907.
BENOEMINGEN. ENZ.
Bjj kon. besluit is J. C. Robertson, hoofd
commies, chef der afdeeling Militaire Zaken
ter gemeente-secretarie van 's Gravenhage, be
noemd tot ridder in de orde van Oranje-Nassau.
Geachte redactie.
In het antwoord aan den »Haagschen To
renwachter van de Middelburgsche Courant," in
blad van heden verschenen, tref ikeenige
vorwjjten aan mjjn adres van dr Bredius aan,
die mjj dwingen tot een spoedige vorklaring
mijncrzjjds. Hoewol ik mjj heb voorgenomen
in een naschrift op mgne brochure op dr Bre
dius' beoordeelingen te antwoordon, acht ik
een weerlegging van het laatstelijk door hein
gezegde te dringend noodzakelijk om daarmee
het verschjjnon van dat naschrift te
wachten.
De heer Bredius zegt >Wat ik in 's heeren
Lugt's boekje zoo sterk afkeur, is zijne lage
taxatie, die voor sommige stukken maar oeD
derde is van de prjjzen, die de firma Frederik
Muller en Co. aan de h.h. Six (en terecht)
genoemd heeft als vermoedeljjko opbrengst.
Het gaat toch niot aan, een stuk uit de collectie
Six te willen taxeeren als kwame bet uiteeD
onbekende verzameling, of van oen kleinen
kunstkooper. En het helpt ons niet, daar moet
nu eenmaal rekening mede gehouden worden."
Mag ik hem eerst doen opmerkon, dat uijj
de taxaties, door de firma Frederik Muller
Co voor de familie Six opgemaakt, onbekend
zjjn, zooals ik meende, dat zjj aan ieder waren
deze taxatie is persoonljjk door den heer Men-
sing, "die uitsluitend de ondorhandelingen met
do familio Six heeft gevoerd, opgesteld en aan
anderen is daarvan door hem terecht goen in
zage verleend. Mgne taxatie deed ik geheel
onafhankelijkbovendien zou de schatting van
den heer Mensing voor mjj weinig waarde
hebben gohad, daar ik mjj bjj mgn werk op
een geheel ander standpunt had te plaatsen,
een standpunt, dat ik in mjjn brochure dnideljjk
heb toegelicht.
De heer Mensing had een opgave te leveren
van prjjzen, die mogeljjk bereikt zouden wor
den in een veiling der geheele verzameling-
Six van Vromade. Mjjne cjjfers zgn normaal-
Posttarief.
Wjj herinneren dat, ingevolge de bekrach
tigde besluiten van het jongste internationaal
postcongces, van 1 Oct af het port der bui-
tenlandscho brieven is gewjjzigd.
In plaats van 15 gram wordt dat gewicht
van con enkelvoudigon briof op ten hoogste
20 gram gesteld. Daarbij kan men dus volstaan
met een 12'/.-cent frankeerzegel. Voor olke
20 gram of deel daarvan meer moet voortaan
7l/j cent worden opgeplakt ter frankeering.
Voor België bljjft do verlaging van het enkel
voudig port op 10 cent van kracht, ook echter
tot ton hoogste 20 gram, mot de verhooging
van 7 7i cent voor elke 20 gram ineor gewicht.
Voor brieven tusschen kantoren in België en
Duitschland, niet meer dan 30 kilomoter van
een Nederlandsch kantoor verwijderd, is het
port 5 centen per 20 gram of gedeelte daarvan.
Bjj verzending van brioven naar de koloniën
langs den zeowog wordt ook het gewicht van
gram als grondslag aangenomen tegen 5
•ent.
OOST-INDIË.
Bljjkens uit lndië ontvangen telegraphische
berichten zjjn in Atjeh en Onderhoorigheden
aan door eigen vuur bekomen wonden over
leden de sergeant K. Wernars en onbeduidend
gewond de eersto-luit, der inf. E. L. A. Bouman;
In Celebes en Onderhoorigheden zjjn bjj de
vermeestering van de benting Boedoboedong in
Mamoedjoe gosiieuveld de sergeanten H. Boel-
houwer on K. F. Durot, en licht gewond de
sergeanten W. H. Marks, F. F. Dreckmeier en
J. Bronkema en bjj do beschieting van het
kustbivak aan do wonding van de Boodoboe-
dongrivier zwaqr gewond de fourier H. A. F,
J. Finck en licht gewond do fuselier G. Linotte.
Dit Stad en Provincie.
Nu de veelbesproken stelling voor het
gebouw in de Langedelft a 1 h i er, waarin de
Ptoviuciole bibliotheek is gevestigd, verdwenen
is, na gedeeltelijke] restauratie van den rjjk
versierden gevel, wekken do volgende bijzon
derheden daaromtrent wellicht de bolangstol-
ling, vooral die betreffende de herstellingen,
oor die fraaie woning aangebracht.
Dit hui9, gebouwd in 1733, werd in 1810
'an den tegenwoordigen gevel voorzien.
Do toenmalige eigenaar van het gebouw, mr
ridder baron Pieter van den Brando, heer van
Cleverskercke, in Koudokerke en Hoogelande
etc., burgemeester van Middelburg eu lid in
de Staten van Walcheren, liet daarvoor ook
zjjn geslachtswapen aanbrengen, dat aan het
geheel een mooi cachet verleent,
De hardsteouen balustrade met het 4.75 M.
hoogo middenfront boven de planciergoot met
zandsteenen beelden, wapenschild en verdere
sring, verkeerde in den laateten tjjd in
zoo'n ontredderden toestaud dat gevaar voor
het publiek niet was buitengesloten.
Dat alles is thans, wat het metselwerk en
hardsteen betreft, voor een groot deel vernieuwd-
De beelden, het slotstuk en het verdere
ornamentwerk in zandsteen worden opnieuw
gefrjjnd, zoodat het geheel er thans als nieuw
uitziet.
Het werk is uitgevoerd door den aannemer
H. Jansen Jz, en het hardsteenwork door do
firma Overwoei en Van Hoek, beiden alhier,
terwgl de provinciale waterstaat de directie
over de restauratie voerde.
Dinsdag 22 Oct vangt, uitgaande van de
afdeeling Mi ddelburg van het Neder-
landsche Tooneelverbond, het seizoen alhier
aan.
Dan wordt Mnltatuli's Vorstenschool opge
voerd door het Hollandsch Tooneelgezelschap,
directie Gebr. Van Lier, met mevrouw Julia
van Lier—Cuypers als Koningin Louise.
Het zal zeker hoogst belangwekkend zgn
na de vervulling van de rol door zo.«vele an
dere talentvolle vrouwen aanschouwd te heb
ben, Mina Krusoman, Cath. Beersman, Alida
Klein, Scbwab-Welman ook deze verdien
stelijke tooneelspeelster die mooie figuur
Multatuli's werk te zien weergeven,
In een mededeeling uit Amsterdam aan de
N. R. Crt men leze het tweede blad van
Dinsdag wordt hare creatie en de ganscho
opvoering zeer geprezenevenalB door andere
bladen.
De verdere rolverdeeling is o. a.George,
Koning, Herman SchwabVan Huisde, E. Erf-
mann Prins Spiridio en Herman, Louis de Vries;
Hunnamevrouw Erfmann Sasbach.
In November wordt het optreden verwacht
van het Rolterdamsch Tooneelgezehchapdirectie
P. D. van Eyaden, met een der nieuwste
stukken.
In December of Januari zal Louis Bouw
meester, na zjjn terugkomst uit lndië, met
zgn gezelschap alhier optreden,
Deze mededeeling werd in hoofdzaak reeds
opgenomen onder Laatste berichten in ons Vorig
Later is als vermoedelijke dader aangehouden
zekere A. C. te Schoondgke, die naar Middel
burg is overgebracht.
Na verhoor ]voor den rechter-commissarii
is de man weder in vrjjhoid gesteld.
Het geweer wa9 door een Belg op een hof
stede in de nabjjheid geborgen.
Bjj de herstemming voor een lid van den
raad te Sluis brachten Dinsdag 305 van de
327 kiezers geldige stemmen uit. Hiervan ver
kreeg de heer J. N. Motz 153 en de heerP.
Noest 152 stemmen, zoodat de eerste gekozen is.
Bjj de Dinsdag te Hoofdplaat ge
houden stemming voor een lid van den raad,
noodig door do ontslagname van den heer
B. Thomaes. wjjl diens vader burgemeester
was geworden, werd gekozen de heer E. B.
van Damme, met 69 stjmmon.
De heer H. J. Cauimaert had er 52.
Drie stembriefjes waren ongeldig.
Dit is reeds gemeld in de tweede editie van
ons vorig Dommer.
Deze stemming wekte buitengewoon groote
belangstelling, omdat er persoonlijke kwesties
het spel waren.
Men liet zich niet licht van stemmen ont
houden.
Een kiezer uit den achterweg, eon die niet
loopen kon, werd met een kruiwagen tot het
raadhuis gebracht en daarin gedragen.
o N d e 'rw ij s.
Aan de universiteit te Utrecht zjjn ge
slaagd voor hot 2e natuurkundige-oxamen de
heer F. J. v. Mervennee en voor het doet. ex.
geneeskunde de heer J. W. A. Bjjlsma.
De heer dr H. van der Stadt, die zjjne
betrekking van directeur der Hoogere Burger
school te Arnhem neerlegde, ontving bg die
gelegenheid tal van bljjken van waardeering
en achting van autoriteiten, collega's, leerlin
gen en oud-leerlingen. Namens de laatsten
werd hem een boekenkast aangeboden.
LETTEREN EFTKUNST.
Wjj ontvingen een boekje, uitgegeven door
de firma J. F. van de Ven te Baarn, getiteld
Longen gymnastiek zonder gereedschappen, naar het
systeem van dr. D. G. M. Schreber.
In dat boekje worden verschillende bewe
gingen aanbevolen tot versterking der longen
voor alle omstandigheden en voor iederen leef
tijd ot geslacht geschikt en de tekst wordt
verduideljjkt door 13 afbeeldingen.
AIb leek kunnen wjj ons nog geen oordeel
over het werkje aanmatigen, maar toch ljjkt
het ons toe veel nuttige voorschriften te be
vatten voor longen gymnastiek bjj gezonden.
Bg ziektegevallen zouden wjj echter vóór de
beweging in hot boekje aangegeven toe te
passen eerst den raad van een geneesheer
inwinnen.
De Gids van October bevat o. a. de vol-
nde bjjdragenHet Congovraagstuk door J.
H. DeibeiDrie gedichten door dr P. C.
Boutens en De gang van den parlementairen
arbeid door J. Boude wjj nae.
De beslissing omtrent Vorstenschool kwam
oerst laat in den namiddag; en in verband
met de verhuring van vaste plaatsen in den
schouwburg, heden, meenden wij die Dinsdag
avond nog ter kennis van het Middelbnrgsche
publiek te moeten brengen.
Uit Vlissingon.
Naar gemold wordt zgn gedurende do eerste
negen maanden van dit jaar met de mailboo
ten der Maatschappij Zeeland ongeveer 7000
passagiers meer vervoerd dan gedurende hut
gehoole jaar 1906.
Van 1 Juni tot 30 September zjjn te Vli6-
sing n 5562 zeebaden genomen, 4001 door
heeren en 1561 door dames.
Woensdag 9 Oct. zal te Goes gehou
den worden eene samenkomst van bestuurs-
eden van Groene-Kruis vereonigingen in Zuid
en Noord-Beveland om meer aansluiting to
vorkrijgen. Die poging gaat uit van deZuid-
Bovelandsche vereeniging van dien naam.
Vrjjdag bevond zich een rijksveldwachter
op surveillance in den Prins BWempolder onder
Schoondgke.
Hg zag een perso-m loopen, dien hg voor een
atroojier hield, stelde zich verdekt op en liet
den man tot op ongeveer 10 meter naderen-
Toon riep hjj hein aan, waarop de jager zgn
goweer aanlegde en hem zeide te bljjven staan,
wijl hg hem anders dood schieten zou.
De rijksveldwachter vuurde zjjn revolver, op
den jager af en liep op hem toe. Deze duwde
den rijksveldwachter achterover en nam de
vlucht.
Sarah Bernhardt vond bjj haar optreden
in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam weer
volle zalen en veel enthousiasme.
Coquelin, do 66-jarige, is Zaterdag van
een lange tournee door Zuid-Amerika te Parjjs
teruggekeerd en gaat terstond een stuk mon-
teeren en repeteeren, dat zgn vriend, de 76jarige
Sardou, voor hem heeft geschreven.
RECHTSZAKEN.
Voor den Hoogen Raad zou Dinsdag be
handeld worden de zaak van jhr Tb. A. C.
de Geor, door het Hof van Amsterdam ver
oordeeld tot gevangenisstraf van vier jaar en
6 maanden ter zake van verduistering, ge
pleegd door hem die het goed uithoofde zjjner
bediening onder zich heeft. IntusBchen word
namens mr Muller Massïs te Amsterdam, raads-
van den requirant, ter terechtzitting vier
weken uitstel gevraagd en verleend in het
belang der verdediging, ofschoon, geljjk de
president, mr De Pinto, opmerkte, deze zit
ting bjjna geheel bestemd was voor do be
handeling dezer zaak.
De behaydoling zal thans Dinsdag 29 October
plaats bobben.
Verschillende Berichten.
Door hot bestuur van den Algemtenen
Apoüickersbediendcnbond is een circulaire ver
spreid, waarin de geadresseerden worden ver
zocht zelf te besluiten en anderen op te wek
ken om hunne geneesmiddelen zooveel mo
geljjk niet op Zondag te bestellen, on den aan
koop van hunne artikelen voor huishoudeljjk
