BIJVOEGSEL
MIDDELBIIRGSCHE COURANT.
Maandag 30 September.
FEUILLETON.
N» 230.
150" Jaargang.
V A. N DE
1907.
Bij de stemming Toor een lid van deD
raad in het tweede district te V1 i s-
in gen, Woensdag a., bevolen wij aan
den heer
H. BOSCH.
Men loze onze aanbeveling in het hoofd
blad.
Middelburg 28 September.
*£andbouu)kromek.
van onzen vasten medewerker.
Een belangrijk overzicht.
'{Slot.)
Wij willen tnans een oogenblik stilstaan by
de inrichting der land- en tuinbouwwinler-
■cholen, omdat het doel en het nut daarvan
o. i. nog niet algemeen genoeg bekend is.
Het doel is op weinig kostbare wijze de
noodige theoretische kennis te verstrekken
van het land- en tuinbouwbedrijf.
De landbouwwinterschool te Goes, om onB
tot deze te bepalen, heeft tot directeur den
Rjjkslandbouwleeraar in deze provincie, ten-
wjjl daaraan voor het onderwjjs in verschil
lende vakken de noodige onderwijzers en
leeraren vorbonden zjjn.
Degenen, die tot deze winterscholen wen-
schea toegelaten te worden, moeten 16 jaar
oud zjjn en door een openbaar examen in het
lozen, in de Nederlandscke taal, het schrjjven
en rekenen de bewjjzen leveren, dat zjj de
kundigheden bezitten, om het onderwjjs met
vrucht te kunnen volgen.
Tevens moeten zjj eenige kennis bezitten
van de practjjk van het land- of tuinbouw-
bedrjjf, terwjjl zjj, die op de tuinbouwscholen
te Boakoop en te Aalsmeer de lessen willen
volgen m de Duitsche en Eugelsche handels
correspondentie, eenige kennis van die talen
dienen te hebben.
De Lessen aan de moeste dier scholen wor
den gegeven gedurende twee winterhalfjaren
in bot eerste winterhalfjaar te Goes 24, in
het tweede.25 uur per week in kennis van don
grond, grondbewerking, grondverbetering, be-
inestingleer, plantenteelt, voeteolt on gezond
heidsleer, veevoeding, zuivelbereiding, be
drijfsleer, boekhouding, schei-, plant-, dier- en
natuurkunde, Nederlandscke taal, wiskunde
en ooftteelt.
By iedere school heeft men een kleinen
schooltuin voor het aankweeken van het noo
dige materieel voor het onderwjjs.
Aan het einde van het tweede jaar wordt
ten overstaan van de Commissie van toezicht en
ran den inspocteur van het landbouwonderwijs
van de leerlingen een openhaar examen afge
nomen ter verkrjjging van een getuigschrift,
waaruit bljjkt, dat de leerling het gegeven
onderwjjs met vrucht heeft bjjgewoond.
De koBten, aan dit onderwjjs verbonden, zjjn
boven het schoolgeld, dat f 10 per jaar be
draagt, geene andere, dan dat zjj, die
niet in de gemeente Goes of hare omgeving
wonen, gedurende den tjjd, dat het onderwjjs
gegeven wordt, zich moeten voorzien van een
kosthuis, welke kosten natuurljjk afhangen van
de eischen, die men daaraan stelt.
Intusschen mogen wjj aan landbouwers, die
hunne zoons voor den landbouw willen oplei
den en hen gedurende den zoinertjjd aan huis
voor de practische werkzaamheden willen be
kwamen, ton sterkste aanraden dezen den
tweejarigen cursus te doen bjjwonen.
De geringe kosten, daaraan vorbonden, zullen
den jeugdigen landbouwer rjjke renten op
leveren.
Yan verschillende leerlingen, die daar hunne
opleiding ontvingen, hebben wjj nooit iets
anders gehoord dan woorden van lof eh van
groote tevredenheid, dat zjj dat onderwijs
hadden bjjgewoond.
't ib wel jammer, dat van deze gelegenheid
om degeljjk landbouwonderwijs te ontvangen
door de zonen onzer gegoede Zeeuwsche land
bouwers nog te weinig gebruik wordt gemaakt.
In de behoefte van elementair onderwjjs in
land- en tuinbouw wordt voorzien door win-
tercurBusBen, waaraan het onderwjjs gegeven
wordt door onderwjjzers, die in het bezit zjjn
van de akte voor lager onderwjjs, terwjjl zij
daarin voor sommige vakken kunnen bijge
staan worden door onderwjjzers, die geen
akte land-of tuinbouw bezitten. Het onderwjjs
aan die inrichtingen wordt gewoonljjk gere
geld naar de behoeften van de streken, waar
het gegeven wordt.
Zjj, die aan deze inrichtingen onderwjjs ge
ven, ontvangen f 1.— per lesuur tot een maxi
mum van f 225, voor elke klasse, waaraan on
derwjjs gegeven wordt.
Aan het hoofd van zoodanigen cursus kan
eene toelage gegeven worden van f 15.en ver
goeding voor administratiekosten van flO.
wanneer ééne klasse, van f 16, wanneer aan den
cursus twee of meer klassen zjjnin die ad
ministratiekosten zjjn f 4.begrepen, welke
uitgekeerd worden, wanneer het hoofd de
jaarlijkscho vergadering heeft bjjgewoond met
den rjjksambtenaar, die belast is met het too-
zicht ©p die cursussen.
Aan een cursus, die pas wordt opgericht,
wordt f 75 geschonken voor don aankoop van
leermiddelen; voor hetzelfde dool wordt ieder
volgend jaar f 50 toegekend.
In Zeeland wordt van de gelegenheid om
dit landbouwonderwijs te ontvangen een ruim
gebruik gemaakt. In den afgoloopen winter
1906/1907 waren er 26 cursussen mct2481eor-
Iingen, waarvoor eene subsidie werd uitge
keerd van f 6971,67. Het aantal tuinbouwcur-
sussen bedroeg 4 met 51 leerlingen. Een
daarvan, die te OoBtburg, ie een driejarige
cursus met het hoofddoel de leerlingen op te
leiden tot snoeiersde overige zjjn tweejarig.
Een voortzetting van het onderwjjs aan de
wintercursussen en tevens eene goede gelegen
heid voor hen, die over oen of ander onder-
dool van land- en tuinbouw nog wat naders
willen vernemen, zjjn de land- en tuinbouw-
cursussen voor volwassenen, waarop in oen 8
of 10-tal lessen een afgerond deel van hot
land- of tuinbouw-onderwjjs behandeld wordt,
zooals daar zgnbemestingleor, veefokkerjj,
vlasbewerking, voedingleer onz. De onderwijzer
daaraan krjjgt eene belooning van f 2.50 per
lesuur, terwjjl voor leermiddelen een bedrag
van f 25 kan tegoed worden gedaan. In Zee
land werden in den afgeloopen winter 16 van
die cursussen bezocht door 335 deelnemers.
Wanneer de onderwjjzers aan die cursussen,
zoowel als aan de gewone wintercursussen,
zich moeten verplaatsen, krjjgen zjj daarvoor
Waar de lucht trilt..
Naar het EngeUch,
7 van
L. T. MEADE en B. EUSTACE,
Binnen een minuut was de Pers weer terug.
Hg droeg een kleine doos in zgn handen.
»De oplossing van het raadsel," zei hjj.
»lk zal het u zoo verklaren. Maar eerst moeten
we hem redden. Ik denk wel dat hot gaan zal."
Hjj ging op zjjn knioën naast me zitton
on hielp mjj met het opwekken van Archie's
levensgeesten. Vjjf lange minuten was er
niet het minste resultaat Toon kwam er een
zwakke zucht. Die werd gevolgd door een
tweede. Wjj verdubbelden onze pogingen en
wachtten een oogenblik. Forbes begon weer te
ademen wjj lieten hem toen rustig liggen
en veegden het zweet van ons nat gelaat.
»Het zal nu wol gaan", fluisterde dr. Kban.
»Laat hem nu maar aan zich zelf over."
»Wat is het geweest Om Godswil wat
ii het vroeg ik zoodra ik weer beheersching
over mjjn stem kreeg.
«Ik zal het u zeggen. Hot is een aller-
vergooding van reiskosten, borekend naar de
werkeljjke uitgaven per spoor 3do, per tram
2de, per boot 1ste klasse tot oen maximum
van f 1.35 heen en terug.
Voor eene vorplaatsing te voet wordt 30 ct
per uur gaans borekend net dien verstande,
dat geeno-vergoeding woni gegeven, wanneer
de nf te leggen afstand minder is dan 1 uur
gaans hoen en terug; voor don afstand van
'/i uur tot 1 uur wordt l'/j nur uitbetaald en
voor ieder balf uur verder t'én uur meer, hoeB
en terug, tot een maximum van 4'/» uur, zjjnde
eveneens f 1.35.
Naast die cursussen heef} men nog cursussen
in speciale vakken, nl. in paarden- en vee-
kennis, in hoefbeslag e. a.
De deelneming aan de eerstgenoemde cur
sussen, die in Zeeland uitgaan van de Zeeuw
sche Landbouwmaatschappjj, daarvoor gesub
sidieerd door het rijk, is ver van algómeen,
wat in eene provincie, v<aar zooveel aan de
paardenfokkerij gedaan wordt, wel te betreuren
ia, omdat het helaas geconstateerd moet worden,
dat daar, waar die cursussen niet kunnen ge
houden worden, omdat een voldoend aantal
leerlingen ontbreekt, de verspreiding van
konnis omtrent de paardenfokkerij zoo hoog
noodig is.
't ls ons niet recht duidoljjk, waaraan do
geringe belangstelling in dit onderwjjs in vele
doelen van onze provincie moet worden toe
geschreven.
Gewoonljjk duren de lessen niet langer dan
een paar uur; zjj worden gedurende de win
termaanden, wanneer men toch licht een paar
vrjje uren por dag kan vinieu, gegeven en zgn,
wanneer dit overdag geschiedt, toch zeker
voor iederen belanghebbende gemakkcljjk te
bereiken.
Wjj hoorden wel eens beweren dat paarden
kennis een soort aangeboren eigenschap iets
geniaals is; wjj willen '2gen8prekentdo*
de eon vrij wat meer aanleg heeft om zich
die kennis eigen te maken dan een ander,
maar dat Dien die kennis kan bekomen zonder
studie, zonder onderwjjs van deskundigen?
zonder opmerkzaam gemaakt te worden op
allerlei kleinigheden, die het resultaat zjjn van
jarenlange onderzoekingen van bekwame men
sehen welke kleinigheden, ieder op zich
zelf niet in 't oog vallend, evenmin als de
cellen van een plant, toch te zanien een groot
gehool vormen met allen eerbied voor de
geniale paardenkennersdat wil er hjj ons
nog niet in.
De tjjd, waarin men land- en tuinbouw leerde
door afkjjken, door eenige jaren in de prac
tjjk werkzaam geweest te zjjn, is voorbjj. On
getwijfeld is do kennis van de practjjk van
overgroote waarde, maar zonder de konni6
van de theorie is het onmogeljjk een bekwaam
practicus te worden. Theorie en practjjk moe-
ton hand aan hand gaan, en doordrongen van
die waarheid, meenden wjj gebruikte moeten
maken van deze gelegenheid om aan do hand
van »Eon en ander betreffende de regeerings-
bemooiingen in zake van Landbouw", den lezers
van ons wekeljjksch overzicht een kjjfeje te
geven op de gelegenheden, door do Rogooring
geopend om zich de noodige theoretische ken
nis eigen te maken. Wanneer men algemeen
van die gelegenheden gebrnik maakt, zal de
landbouw met reuzenschreden vooruitgaan.
laaghnrtigste aanslag geweest. Ik hob den
heelen avond telkonB getracht de oplossing te
vinden, en kwam juist op hot goede vermoe
den, toen de heer Forbes opstond en het raam
openschoof. Ik was te laat. Hij kreog wat
ze voor hem bestemd hadden, maar hg zal er
wel doorkomen. Ja, zgn pols wordt al sterker.
Ik legde mjjn hand op de pols van het
slachtoffer; het Kloppen werd steeds regel
matiger, hoewel Archie nog bewusteloos bleef.
»Maar wat kan hot geweest zjjn nep
ik uit. »Wat hebt u ontdekt?"
Khan's oogen schitterden van opgewonden
heid, maar hjj antwoordde mot.
«Wat is cr gebeurd?" drong ik aan.
»Een kogel door het hoofd kon niet oogonblik-
koljjker hebben goworkt; maar de slag is
zwjjgend on ongezien in onze tegenwoordig
heid toegebracht, zonder een spoor na te laten.
Dat ljjkt toch wel tooverjj."
»Ik zal hot u verklaren," zei Khan.
Zooals ik u zei, heb ik deu heelen avond
over de oplossing nagedacht, maar kwam eerst
te laat op do juiste verklaring Kjjk u eens
hier, hier is iets waarvnn uw moderne,
wetenschappelijke misdadiger nooit gedroomd
heeft
»Maar wat voor den drommel is dit
RECHTSZAKEN.
Arrondissement*-Rechtbank te Middellnirg.
Uitlokking tot brandstichting.
Pleidooi.
Do verdediger van P. K., de heer mr P. Diele-
man, zette zgn pleidooi, waarvan wjj in onB
vorig nnmmer het begin reeds gemold hebben,
als volgt voort:
Wanneer er brand is geweest, dau wordtin
99 van de 100 gevallen door het publiek ge
zegd »het moest branden".
Dit gebeurde zelfs onlangs toen een schuur,
nota bene niet verzekerd, afbrandde.
Vooral wanneer men vijanden heeft, viert de
achterklap hoogtjj.
Ook do beklaagde staat bloot aan uitingen
van wangunst.
Hij is schrander, bekwaam in zjjn vak en
weet op verschillende zaken raad. Dat gaf
aanleiding tot njjd-, en waar beklaagde, die
flink vooruit wil, een kraehtinenscb is en nog
wel eens driftig, bezorgt hem dat allicht vjj-
anden.
De schuur was oud, zjj kon niet voor afbraak
verkocht wordener moest een nieuwe
bouwd worden. Zjj brandde af en was ve
kerd voor f 2000.
jenoeg voor de spraakmakende gemeente
om tot het gerucht van brandstichting te komen.
Door de preventieve hechtenis hebben be
klaagde en zgn gezin grooto schade geleden.
Toen Franse bekend had, heeft men dadeljjk
niet dezen maar, op zjjn mededeeling, K- gear
resteerd. Die oppakking hooft op zeer losse
gronden plaats gob ad.
Hjj mocht niet moer in zjjn huis komen,
werd geboeid naar Souburg gevoerd en moest
daar een ganschon nacht op den killen grond,
zonder oen bos stroo, onder Souburgs plompen
toren doorbrengen.
Zoo handelt men nog niet een? met een
moordenaar.
Dat is barbaarsche rechtspleging, in flagan-
ten strjjd met zooveel goeds in onzen tjjd.
Eerst 's morgens kreeg bekl., op verzoek, een
stuk brood.
Geboeid naar Middelburg gebracht op ker
mis Donderdag, werd hg, niettegenstaande hg
verzocht dat een andere weg zou gekozen
worden, over de Markt, waar tal van vrienden
en kennissen hom zagen, naar bet Gerechts
gebouw gevoerd.
Beklaagde heeft een paar maal bjj pleiter
om advies gevraagd, naar aanleiding van loo-
pende geruchten, en spreker gevraagd of er
kans bestond dat hij gearresteerd zou worden.
Pleiter heeft gezegd dat dit wel mo
gelijk was, ook al was hjj onschuldig, en daar
uit is af te leiden hot stellen van orde op
zjjn zaken door den beklaagde, toen hjj voor
de instructie verschijnen moest.
Spreker wees er verder op dat de beklaagde
veel belang had bjj het blusBchen van den
tweeden brand, omdat toen zgn huis en wat
erin was gevaar liep. Hjj gaf daarom voor
het blusschen groote fooien. Hjj deed dat te
eerder omdat het daarin aanwezige laag ver
zekerd was.
Wat betreft het betalen van schulden voor
het personeel, dat gebeurt herhaaldelijk onder
den boeronstand, omdat men het manen van
de schuldeischers vervelend vindt.
Dit is ïgeen bezwarendo handeling voor
den beklaagde.
"Wat betreft het gesprek in den tuin tus-
zei ik, verbaasd het kleine kistje bekjjkond
dat Khan mjj in handen gaf. Aan drie zjjden
en van boven en van onderen was het van
hout, en over het overschietende zjjvlok was
een stof gespannen die er uitzag als elastiek-
Aan do logenovergelegon zjjde wns een kloine
ronde opening die gesloten kon worden door
een klepje dat met een scharnier vastzat.
«Verklaar me dit in vredesnaam" riep
ik uit.
Ik boog mjjn neus dichter bjj het doosje,
eu voelde dadeljjk oen verstikkende gewaar
wording achtor in de koel.
»Prb opU doet vorstandiger er niet
te dicht met uw neus bjj te komen riep
Khann. »Dit kistje bevatto het meest doode-
ljjke gas dat aan moderne scheikundigen bo-
kend is do damp van geconcentreord water
loos hydrogeen cyanide
Ik schrok. Ik kende de werking van het
kclsehe gas. Maar het raadsel, hoe dit Forbes
bereikte, was nog onopgelost.
»Hoo werd het gedaan V" riep ik uit,
Khan in grooto vorbazing aankjjkend.
«Eenvoudig op deze manior," antwoordde
hjj, een sigaret aanstekend en een ringetje
rook uitstootend. «Het vergiftige gas werd
voortgestuwd als een draaiende ring, in
de wonderbaarlijke beweging die gassen
daatbjj aannemen, en die iedereen kent, maar
die niemand nog heeft kunnen verklaren.
Alles wat wjj weten is dat eon ring gas, op die
wjjze uitgestooten, door de lucht gaat als een
vast lichaam. En als het een ring van dit
gas is, zal het den persoon, tegen wiens gelaat
den ring breekt, even snel dooden aU een go-
weerkogel, alleen volkomen stil en onzichtbaar.
Als we die ringetjes maken van rook, dan zgn
ze natuurljjk zichtbaar, en kunnen we hun
beweging nagaan kjjk, zoo."
Hjj stiet een ring sigarettenrook uit zgn
mend, en ik keek er naar hoe die door do
kamer kronkelde en eindelgk_in lange stroa
pen uiteen rekte.
«Mot dat toestel", vervolgde dr Khan,
op het kistje wjjzend, «kan een enorme snel
heid worden gegeven aan zoo'n draaienden ring
gas. Zelfs bjj volle daglicht zou men daarvan
de nadering niet kunnen zien, en de man, tegen
wiens mond en neusgaten de ring uiteen slaat,
ia onherroopeljjk dood, tenzjj terstond kunst
matige ademhaling wordt toegepast. Ja," be
sloot hjj, «de moderne detective heeft nog
veel te leeren."
«Maar de man die het deed riep ik uit.
«Gevlucht! We zullen nooit meer iets
schen Franse en K., mag aan de waarheidsliefde
van Franse getwjjfeld worden, waar alleen
Den Hollander daarover spreekt.
In de processtukken vindt men grooto tegen-
itrjjdigheid in de verklaringen van don getuige
Mojjers, die handelde uit vjjaudschap tusaohen
hem en don beklaagde.
Het pleit voor beklaagde dat hjj op de be
dreiging van Mejjera noch Franse noeh Mejj-
ers in dienst terug nam. Ware hjj schuld bewust
geweest, dan zou hg anders gehandeld hebben.
Het berouw, door Franse getoond, is egoisme.
Ten nadeele van beklaagde staats niets vast.
Slechts één getuigenverklaring is tegen hem,
maar die wordt niet gestaafd door die van
anderen, en moet aan strenge critiek worden
onderworpen, want daarin straalt groote vij
andschap door.
Wat vastgesteld ia, pleit in bet voordeel
van beklaagde.
Toen de brand in de schuur uitbrak, zat K.
in de huiskamer kalm te schrjjven.
Hjj liep er dadeljjk heen, ging onmiddelljjk
u water om de wagenschuur, die ook voor
afbraak bestemd was, te behouden.
Verder heeft hjj steeds hetzelfde beweerd,
terwjjl andeion telkens wat andors zeiden.
Vóór 30 Juli beeft Franse nooit verklaard
dat K. hem tot het aansteken van den brand
heoft aangezet.
Hij zoide dit eerst na weggezonden te zjjn
en met Mejjers overlegd te hebben.
Spreker toonde verder aan dat bekl. zgn
personeol niet slecht behandelde, zich daarbjj
beroependo op personen die vroeger bjj hem
werkzaam waren.
In deze geheele zaak bedriegt de sehjjnten
sterkste.
Pleiter eindigde met te zeggen dat bekl.
goruimen tjjd outrokkon is aan zgn zaak en
daardoor groote schade heelt geleden.
Hjj vroeg den vader aan zjjn kinderen, den
man aan zgn vrouw zoo spoedig mogeljjk
terug te geven en drong aan op zjjne onmid-
delljjke invrijheidstelling.
Vrees voor ontvluchting of voor de maat
schappelijke veiligheid behoeft hier niet te
bestaan.
Op een vraag van den president verklaarde
de beklaagde nog dat de inhoud van de schuur
verzekerd was voor ongeveer f 300.
Hierna ging de rechtbank in raadkamer.
Daaruit teruggekeerd, deelde de president
zooals in ons vorig nommer reeds is gemeld
mede dat do rechtbank beslist heeft
dat het wettig noch het overtuigend bewjj»
is geleverd van hetgeen den beklaagde is ten
laste gelegd on zjj hom derhalve daarvan vrij
spreekt.
BENOEMINGEN. ENZ.
Ëjj kon. besluit;
zjjn met ingang van 1 October benoemd:
bjj den grooten staftot luit.-goneraal
de generaal-majoor G. A. de Bruin van dien
staf, commandant der Nieuwe Hollandsche
Waterlinie, tevens bevelhebber in de Hdemil.
afdeel.-
tot inspecteur van het militair onderwjjs de
kolonel W. Cool, van den generalen staf, direc
teur der hoogore krijgsschool;
tot luitenant-generaal, chef van don gene
ralen staf, de adj. in b. d. van H, M. de Konin
gin, de generaal-mnjoor F. H. A. Sabron, van
den grooten staf. insp. van het mil. onderw.
is benoemd tot ontvanger der dir. bel, obz.
van hem hooren of zien. Hg moet mjj gezien
hebben toen ik uit het raam sprong, en liet
in zgn overhaaste vlucht zjjn toestel vallen.
Natuurljjk is bjj ons hier heen gevolgd, en
tot onder het raam gekropen. Toen het ge
opend werd, kreeg hjj zjjn kans bjj richtte
den ring recht in het gelaat van den heer For
bes. Goddank, is deze door hot terstond toe
passen van hulpmiddelen gered! Een sekon-
de uitstel zou zgn dood hebben beteekend."
Forbes kwam weer bjj, en richtte zich op
tot hjj overeind zat. Vivien was op haar
knieën bjj hem neergezonken.
«Laat ons alleen vader," zei ze tot me
«Ja, laat ons een oogenblik alleen."
De Pers en ik verlieten langzaam de kamer-
Mjjn dochter is nu getrouwd met Archie
Forbes. Ze heoft hem lief zooals alleen zulke
vrouwen iemand kunnen liefhebben. Hjj heeft
zjjn manneljjkheid on zgn moed herwonnen,
maar er ligt een schaduw op zjjn gelaat, die
daar, geloof ik, zgn heelo leven op zal hljjven.
