MIRRELRIJRGSCHE COIRANT. N°. 230. iiiO' Jaargang. 1907. Maandag 30 September. Middelburg 28 September. W. S. BOSCH. Schilderijen-aankoop door bet Rjjk. Uit Stad en Provincie. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prya per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Therm, alhier en tel. weerbericht van het K. N. Mot. lnstit. te Bilt. 28 Sept. 8 u. vm. 58 gr., 12 u. 68 gr., av. 4 u. 66 gr. Hoogste barom. stand 769.4te Hornosand, laagste 753.5 te St. Matliiou. Verwachting tot den avond van 29 Sept.: zwakke tot matige O. wind, wanrschjjnljjk nevelig tot licht bewolkte lucht, droog weer en dezelfde temperatuur. Advertentiön20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood' ea alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel mee: 20 cent. Reclame» 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende Handel, Np verheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA MAIS As., N.Z. Voorburgwal 200, Amsterdam. Bij deze courant behoort een bijvoegsel. Een honderd en dertig kiezers bleven Donderdag 4 Juli 11. in het tweede district van V1 i s s i n g o n thuis bij ge legenheid van do stemming voor tweo leden van den Raad, ter voorziening in do perio dieke aftredingen daarvan eohter afge rekend hen die een ongeldig biljet inleverden. De heer W. S. Bosch viol toen met 207 stemmen. Onder wie de thuisblijvers schuilden, kannen wij niet beslist uitmaken, maar dat velen hunner tot de vrijzinnige kiezers be hoorden, dit zal wel een feit zijn. En aan ben is dan te wijten de neerlaag van den heer Bosch. Iloe zal het nu a. Woensdag gaan P Wij willen hopen dat die vrijzinnigen beter op hun post zjjn. Zij moeten er stellig op rekenen dat de voorstanders van den tegencandidaat al hun krachten zullen inspannen om hem in den raad te breDgen. Dat ia hun recht en hun plicht. Maar daartegenover stellen de onzou bun kraohtïg optreden. De tegenpartij laat ditmaal vooral wegen het tegenwoordig beheer dat, volgens hen, zooveel vergt van do belastingschuldigen en nadeelig ion zijn voor de stad. Zij weet wel beter. Wat er geschiedt, is wel degeljjk in het hygiënisch en financieel belang der gemeente. Voldoet de riooleering niet aan een drin gende behoefte? En wat er verder gedaan is en wordt voor de verfraaiing der stad, Toor de vordering harer belangen als badplaats, Stellig zijne renten afwerpen. En dit alles doet het nu reeds door voor deel te bezorgen aan den winkelstand. Deze vooral heeft er groot belang bij den heer W. S. B o s c h weer in den raad Eu tegenover al wat in de laatste jaren is gedaan voor het welzijn en het verfraaien der Btad zijn de belastingen niet hoog. Het is een onwaarheid, wanneer de oloricalen dit beweren. Wat het gevolg zal zijn als zij de meer derheid eens in den raad mochten verkrijgon Dat al wat op Zondag voordeel en ge noegen versohaft, wordt beletdat Vlissin- gen een doode stad zal worden. En haar opkomst voor de toekomst onmo gelijk wordt gemaakt. Ons dunktzelfs katholieke kiezers kunnen daartoe niet meewerken. Zij nemen in dezen een geheel ander standpunt in dan de anii- revolutionnairen. Maar in elk geval dienen de vrijzinnigen jn hot tweede district zich met alle kracht te verzetten tegen het pogen van laatst- Zij kunnen dit Woensdag doen doorniet thuis te blijven maar trouw ter stembus te gaan en hun stem uit te brengen op den heer Over de eigenschappon van den heer Bosch als lid van den raad, zullen wij niet uitweiden. Immers nog zeer kort geleden had hij in dat college zitting. Een ieder zal zich herinneren hoe me maal de heer Bosch oen advies gaf, o.a, op financieel gebied, en met hoeveel belang stelling die adviezen worden ontvangen. Waar de gemeente Vlissingon staat voor de uitvoering van zeer belangrijke werken en waar, in verband daarmede, die gemeente belangrijke finnntieele operaties zal bobben te doen, is het hoogst wenscholjjk dat de heer Bosch zijn zetel in dien raad weder inneme. Mannen van zjjn kennis heeft de gemeente zeer noodig. Onze «Haagsche Torenwachter" schrjjft ons In verband met hetgeen ik mededeelde over den door dr Bredius zoo warm vordodigden aankoop door de Regeering van een gedeelte der sehilderjjen-collectie Sis voor de exorbi tant booge soin van ruim 5 ton, vestigt de Nieuwe Rotterdamsche Courant er de aandacht o. m. op dat het door mjj geopperde denkbeeld van wet, verbiedende den export van natio nale kunstwerken, niet goedkooper uit zou komen dan aankoopen d la dr Bredius. De ook door mjj genoemde Italiaansche wet wordt hierbjj als voorbeeld aangehaald. Haar naleving heeft do Italiaansche regeering al millioonen en millioonen gekost, zogt het blad, en onlangs is voor hot opgegraven beeld van Auzio, waaraan nog wol beide armen ontbre ken en neus en kin beschadigd zjjn, nog een kleine 450.000 lire betaald. Ik geef gaarne toe van kunstzaken niet zoo goed op de hoogte te zjjn als de op dat gobied algemeen erkend bekwame kunstredacteur der N. Roti. Crt, maar toch wil het mjj voor komen, dat zjjn bewijsvoering hier minder juist iB. Nederland en Italië zjjn in dit opzicht volstrekt niet met elkander te verge- ljjken. Wat hier te lande nog in particuliere collection aan kunstwerken aanwezig is, en dat in aanmerking zou kunnen komen voor een wettelijk verbod van export, is niot to vergeljjken met hetgeon zich nog in vole en prachtige particuliere collecties in Italië be vindt. En wanneer er nn sprake ia van goedkoop of niet goedkoop, ia dat het crite rium. Ik bljjf er dun ook bjj, dal op den duur oen afdoende wettelijke regeling veel goedkooper zou uitkomen dan aankoopen van enthousiaste kunstgeleerden, die by het vragen van nadere inlichtingen omtrent hun achats het verbluffend antwoord geven, dat wjj by het vaststellen van do som alle te maken hebben met hetgeen de verkooper er voor vraagt. Een koopman, die voor zjjn zaken een dergeljjken aankooper er op na hield, zou, geloof ik, dien man spoedig ontslaan, wilde hij niet voortdurend blootgesteld zjjn aan het halen van stroppen. Welnu, ook de Staat, al behoeft by niet precies naar zuiver commer- cieele beginselen in zake kunst te bandelen mag zulks niet toelaton. Waarom maken dr Bredius, dr Hofstede do Groot, dr Martin en wie al meor op dit ge bied voor expert golden, niet eens een completen inventaris op van do schilderstukken, in parti culiere collecties in ons land aanwezig, schil- derjjen wier verlies voor ons land te betreuren zou zjjn Dan kan er getaxeerd worden, heeft men een overzichtweten Kamer en Regeering, wanneer zjj er zich in principe mede konden vereenigen, precies waar sjj aan toe zjjn. Nu is dat in 't gehoel niot het geval. Vandaag worden 5 ton gevraagdmorgen zjjn er mis schien weder 3 ton noodig cn overmorgen komt allicht de boodschap, dat er onmiddelljjk 4 ton betaald moeten worden, wil men een nationale ramp" op kunstgebied voorkomen. Dat kan toch geen systeem heete»inter nationale speculatieprjjzen voor nationale kunst werken te betalenOm een concreet voorbeeld te noemenwat zal er nu moeton gebeuren als na eenigen tjjd de erven Six, nog steeds vervuld door do aangename herinnering aan den Bredius-koop gesteld al dat deze er door gaat het tjjd vinden om do rcstecrcnde ltembrandt Bchilderjjen en de rosteeronde Ver- moors van do hand to doen Krjjgen wjj dan wedor dezelfde argumenten te hooron, dat wjj by het vaststellen der prjjzcn alleen en uitsluitend te maken hebben mot de soi die do erven Six er voor zouden kunnen vragen Nog meer andere particulieren, ook bozitters van nationale kunstschatten, willen hun kost bare eigendommon vorkoopen, dreigen met export. Moeten die dan ook maar mot geld uit dc schatkist opgekocht worden En zoo niet waarom do erven Six dan wol Dat zjjn, de Nieuwe Rotter damsche Courant zal 't ons niet kunnen tegenspreken, de onver biddelijke consequenties van het aankoop- systeom Bredius, waarbjj ik nog oen breede ruimte wil laten voor den kostbaron maar niet te veronachtzamon factor, dat kunst geen zuivere handelszaak is, en er dus niet van een bepaalden prjjs als resultante van vraag cn aanbod kan gesproken worden. Er is echter een grens, ook hierin, en die is naar het oor deel., van zeer velen, die ook voor de finan- tieelo gevolgen van hot aankoop-syatoom Bredius in den vorm van belastingponningen moeten opdraaien, bjj deze zaak verre over schreden. Er valt hierbjj nog meer op te merken. Waarom, zoo vraag ik, moeten er steeds zulke groote sommen voor don aankoop van oude kunst en niet voor nieuwe kunst besteed worden Waarom ook niet eens voor eeDige tonnen nieuwe kunst aangekocht? Is de export van nieuwe kunst niet zoo'n ramp als de export van oude kunst V Zou het niet aanbeveling verdienen, een officieelo commissie te benoemen, die in dezen do regeering moet voorlichten De Rem- brandt-commissie wil ik bier buiten be schouwing laten. u is het gevaar groot dat bet eenzjjdig inzicht van éen kunstgeleerde gevolgd wordt. Het ban treffen dat hjj eon man is die b. v. meor voor oude dan voor nieuwe kunst gevoelt, die, zooals wjj nu met een frappant voorbeeld 1 oogon zien, b. v. een 9tuk mooier vindt dan oen ander paneel van denzelfden schil der, terwjjl anderen, toegerust met evenveel autoriteit als hjj, juist,-oen tegenovergestelde meening zjjn toegedaan. Wiens inzicht moot hier nu gevolgd wordon? Dit zjjn, ik geef 't gaarne toe, allen leeken- gedaehten, maar die, wanneer er zulke enorme sommen roede gemoeid zjjn, toch wel eens de moeite van het overdenken waard zjjn. Vooral indien men geen wet of bindende 'egeling wonsebt, moest hot althans in dit opzicht voor een iedei duidelyk zjjn, dat ei maar niet in den wilde weg mot 'a lands gelden wordt omgesprongen, omdat éen ver maard kunstgeleerde van oordeel is, dat deze scliilderjj voor ons land 'behouden moet wordon", zooals do alles afdoende term Uiervoor luidt. Ten slotte nog oen opmerking. De N. Rott. Crt. vorwjjt mjj zachtkons dat ik, sprekende over dFBf&duis, Weinig rekening hield met de 'prachtige onbaatzuchtigheid van dezen kunstgeleerden Maceanas." Ik geloof ct dat ik mjj hieraan schuldig gemaakt heb. Zoo ik "t een vorig maal niet zeido, wil ik bet thans wel zeggen, nl- dat ik in waatdeériug van hetgeen de bekwame directeur van het Manritshni9 voor onze nationale kunst gedaan heeft, bjj niemand wenscb achter te staan. Maar juist daarom deed het mjj dubbel pjjnljjk aan te ontwaren dat iemand als dr Bredius op zijn werk uitgeoefende critiek beantwoordde met insinuaties van een zeer bedenkelyk kali ber. Ik meende het recht te hebben van een man als dr Bredius te verwachten eonige waar- doering voor de flinke daad van don heer Lugt, die, niettegenstaande deze zoo nauw betrokken is bjj don kunsthandel van Frederik Muller Co., niet geschroomd heeft het groote, in deze materie onkundige publiek met zijn ongetwjjfeld degelijke zakenkennis voor te lichten. In stede echter van argumenten tegenover argumenten te plaatsen, bepaalde dr Bredius zich tot eenige apodictische beweringen en gaf voorts gansch een trits van persoonlijke verdachtmakingen, dio met do zaak niets uit te staan hadden. Hiertegen meende ik te moeten opkomen, ook omdat het gevaar m. i. groot is, dat ging dat zoo door wjj langzamerhand «na tionale kunstpauzen" zouden opkweeken, die niet alleen op het vrjjo gebied der kunst niet thuis booten, maar die ook voor hun belas tingbetalende medeburgers zeer duur gebruik zouden zjjn. Ik hab wel eens booren verluiden boo in vroeger dngon dr Bredius het zjjno er toe bjj- jedragen hoeft om den 'kunstpaus"DeStuers to onttroonen, zachter uitgedrukt: tjjdens dions regeering kleine mooiljjkhoden te veroorzaken. Naar mijn beBcheidon moening waTe nu do mogeljjkhcid niet uitgcslotoD, dat werd dit ongehoord optreden van dr Bredius niet oven gesignaleerd wc na een »kunstrcgecring"-Do Stuers allo kans haddon op een «kunstregee- ring"-Biedius. Van daar dat ik er de aan dacht op vestigde. Bovcndion vond ik het een zeer bedenkelijk teekou, dat ik van verschillende personen, die over kunst met het noodige gezag kunnen spreken cn die dc aankoopsom van de collectie Six ton eonenmalo niet gemotiveerd achtten, vernam, dat zjj er niet aan dachten hun oor dcel wereldkundig te maken, omdat zjj niet, ovenals do heer Lugt, door dr. Bredius wilden uitgescholden wordon. Meer zal ik er niet van zoggen. Ik heb echter eon stork vermooden, dat ook de kundige knnstredactour der N. Rott. Crt. hot langzamer hand ontstaan en groeien van dergeljjke toe standen voor de bolangon onzer nationale kunst zeor vorderfeljjk zal achten; misschien zelfs nog grootor kwaad dan wanneer de erven Si; hun Vermeer eens niot voor ruim 5 ton aan het rjjk verkochten. De uitvoering der Tiendtvet. I. Hieraan wjjdt het Alg. flbld. een uitvoerig opstel, dat ook wel de aandacht van onze lezers verdient. Het wjjst daarop in de eerste plaats op do diensten die de Staat als bankier bewjjst. ly die diensten stelt hjj zich uitteraard op geheel ander standpunt dan do gewone bankier. Bjj dezen treedt hot bedrjjf, het winstgevende dor zaak op dou voorgrond. Do Staat let enkel op het nut voor het algemeen en brengt daartoe, zoo noodig, zelfs offers, waar bjj zjjdelingsche vergoeding verwacht uit de voordeelen die van zjjn hulp voor do gemeenschap worden verwacht. Dit doel ligt ook ten grondslag aan de taak, welke de Staat op zich heeft genomen dooi de wet van den 17den Juli 1907 »tot afschaf fing dor tienden". Uitgaande van do stelling, dat de >als zakeljjke last op onroerend goed rustende schuldplichtigheid van een evenredige hoeveelheid van vruchten of een daarvoor in de plaats komend geldeljjk bedrog" scbadelyk is voor de ontwikkeling van don landbouw, on op grond der ervaring dat de afkoopbaar heid, door de wet van 1872 geregeld, niet tot de gewenschte opheffing heeft geleid, schrjjft de nieuwe wot voor, dat alle tiendplichtigheid is vervallen en er geeno meer kan worden ge vestigd. Hot ligt voor de hand dat die af schaffing der tienden gepaard behoort te gaan met bill jjke schadeloosstelling der tiendhef- fers, en dat de tiendplicbtigen voor de bevrjj- diDg honner landerjjen eon offer hebben te brengen. Vele, zoo niot de moeBten van die eigenaars zjjn niet hjj machte do afkoopsom men te betalen of op gunstige voorwaarden de daartoe noodigo sommen op te nemen. Daarom komt de Staat hun to hulp, door zelf d&-voldoening op zich te uesa'-u wvde "ilgeus de wot geschatte vergoeding aan do tiondhef- fers, en in plaats daarvan van elk aldus vrij gemaakt perceel gedurende 30 jaren een «tiend- rente" te heffen van 5.55 pCt. jaarljjks. En teneinde de spoedige opheffing van tienden te bevorderen looft de wet nog een premie uit, ingeval vóór 1 Januari 1909 do tiend plichtigheid vry willig wordt opgeheven, voor een prjjs die te goeder trouw is overeenge komen on niet overmatig is. In dat geval keert de Staat aan den heffer een premie uit van 4 pCt. van den afkooppry3 en hij schiet, des- gewenscht, dien afkoopprijs zeiven voortegen een annuïteit van 5.44 pCt., gedurende 30 jaren door dec plichtigo of zjjn opvolger te voldoen. Tydens den duur der schattingen kan aan de heffers of andcTe rechthebbenden, die zicb tjjdig hebben aangemeld, jaarlijks uit de schat kist een voorschot op rekening van do vast te stellen schadeloosstelling worden uitbetaald. Degenen, voor wie de tiendplichtigheid in tiendrente is veranderd, kunnen die voor de nog te verloopen jaren steeds van den Staat afkoopen tegen betaling van de contante waarde, berekend naar don rentevoet van 3'/a pet. Dit zjjn de hoofdtrekken der nieuwe wet, die met 1 Jan. 1909 in werking treedt, behalve natuurljjk de zooeven vermelde bepalingen over vrijwillige opheffing, die terstond van kracht zjjn geworden. De Staat treedt dus ook bjj deze regeling als bankier op. Hij schiet de vrijwillig bedon gen of krachtens de wet vast te stellen af koopsommen voor en ontvangt die of ten deele allengs terug uit de opbrengst der »tiendronte". De kansen dat de Staat hierbjj oen belangryk offer brengt, zjjn niet gering. Dc berekeningen voor de annuïteiten zjjn gemaakt op den grondslag van 3pet. rente, bjj welke een jaarljjksche betaling van 5,44 pet. voldoende is voor een a pari uitge- 3'/i pets. lecning. Maar bjj een Btand der 3 pets Staatsschuld als thans, slechts op 87 pet., zou in den loop der jaren de inkoop ter beurze of aflossing a pari verlies opleveren. In alle gevallen heeft men bet offer, dat in do premie van 1 pet. bjj vry willigen afkoop vóór 1909 gelegen is, al op ongeveer 4 ton berekend en ook al wordt van dezo gelegen heid geen omvangrjjk gebruik gemaakt, zullen met de schatting der schadeloosstellingen be- langrjjke bedragen gemoeid zjjn, die wellicht uit de 0.11 pet. meer (het verBcbil van 5,55 en 5.44) niet ton volle bestreden kunnen worden. De wetgever heeft echter gemeend, dat de ver- dwjjning der tienden zulke offers uit de alge- moene schatkist waard is. (Seat volgt). hectare schotbaar en f5.80 por hectare vrjjland, evenals dit jaar geheven werd. In de heden in het polderbuis alh gehouden najaarsxitting van het polderbestuur vun Walcherenwaarvan het uitvoerig verslag voorkomt in hot by voegsel tot dit nommer, is het djjkgeschot voor 1908 bepaald op f 14 po de firma Krejjmborg Co. alhier zjjn de dezer dagen ingekomen oplossingen van do prijsraadsels uitgestald. Begunstigd door het prachtige weder, waarin wjj ons in den laataten tjjd kunnen verheugen, gaf het Middelburgsch Muziekkorps^ onder leiding van den heer Jan Morks, Vrjjdag avond zjjn laatste uitvoering in dit seizoen op het Molenwater alhier. Wel is waar hebben we naar aanleiding van de 25 Juli in het Schuttershof gegeven uit voering reeds gesproken van een afscheids concert, omdat toon niet anders bekend was dan dat mot 1 Augustus het muziekkorps met de schatterjj zou verdwjjnen, inaar daarna is, ook met het oog op de feesten bjj het bezoek van de Koningin, door H. M. verlof gegeven om tot I Nov. a.s. de gewone uniform te blijven dragen. Hoogstwaarschjjnlyk zalocbter toch wel geen concert meer worden gege ven, en blies dus het orkest Vrjjdagavond als schutterij-muïiek den aftocht. De uitvoering was ditmaal een bjjzonder groot succes voor het korps. Na elk nomiuer weerklonk een luid applaus van het talrjjko publiek. En dat was nog meer het geval, toen de Trommelniarsch en de Kleppermarscb ten ge- hoore gebracht waren. Luide hoeratjes gingen op. Tydens de uitvoering van die marsehen en van de eantatine Welkomwerd bet deel van het Molenwater rondom de muziektent ver licht door gekleurde magnesiumfakkels, wat op het donkere Molenwater, dat daar wezen- Ijjk wel eens beter verlicht mocht worden, oen mooi eftbet maakte. Deze verlichting was webrilUad..aangeboden door de commis sie voor de Z.-A. Concerten. Don trommeljongons wachtte nog een ver rassing. Nadat zjj den inarsch hadden uitge voerd, werden hun door de marketenstertjes gebakjes en taartjes gepresenteerd, welke ver snapering hun door den heer Morks bereid was. Hierna word de eantatine Welkom door het muziekkorps gespeeld, waarbjj door tal van kinderen werd meegezongen. Wij hoorden haar opnieuw niet veel ge noegen, want, evenals de eerste maal, werden wij getroffen door de zeer vele goede eigen schappen die deze compositie kenmerken. Zjj is uitmuntend van toon en zeer pakkend. Mot don kleppormarsch en eene gedeelteljjke herhaling van den feestmarach Pro Patria, ook een der besten van den heer Morks, eindigde de uitvoering. Hierna trokken de jeugdige trommelaars, begeleid door een gToote menigte, al slaande do trom, over het Molenwater, door de Koepoortstraat, Molstraat, Dam, Korte en Lange Delft, naar de Markt, al waar zij voor het stadhuis nit elkaar gingen, nadat een luid Lange leve Jan Morks" was aangeheven. Nog eenigen tjjd heerschtc in de stad een buitengewone drukte. Ten slotte kunnen wjj nog mededeelen dat tjjdens de uitvoering 613 stoelen in gebruik gonomon waren, terwjjl zeer velen zioh met een staanplaats tevreden moesten stellen, wegens gebrek aan stoelen. Heden middag werd in bot Schuttershof alhier door Towe's Bioscoop Parisienne voor de deelneemsters en deelnemers aan de uitvoering van de Cantatine IFeAt ,d en K1 op p e r- marsch en den trommelmarsch, alsmede aan die van den optocht met do leidsters en leiders een voorstelling gegeven, hun welwillend aange boden door de feestcommissie. Wegens do talrijke opkomst moest do voor stelling meermalen herhaald worden. Er heerschte een prettige stemming. Door de politie is proces-verbaal opge maakt tegen een zekeren E. J. S. wegens diefstal, ten nadoele van den bakker V. B., alhier. Door den burgemeester alhier zjjn benoemd, met ingang van 25 Sept., tot agenten van politie J. Guezand en C. P. Geelen, beiden maréchaussee te Vogelen en Heerle. In deze mooie week was te Domburg het aantal genomen baden nog zeor aanzienljjk; het liep over de honderd. Daar hebben zelfs nog vreemdelingen voor October hun intrek genomen. Bljjkens het dertigste jaarverslag omtrent den toestand van het waterschap De Breede Watering bewesten lersekedat over het dienst jaar 1906 —1907, was het afgeloopen jaar voor het Waterschap niet ongunstig, daar geen on heilen aan do dijken en oevers zjjn voorge komen. de stormvloeden geen noemenswaar dige schade aan de zeeweringen veroorzaakten

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1907 | | pagina 1