MIDDELBERGSCHE COURANT.
N°. 228.
ISO- Jaargang.
1907.
Vrijdag
27 September.
Middelburg 26 September.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij fe s, met nitzondering van Zon-
Prjj» per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. weerbericht van het K. N. Met. Inatit. te Bilt.
2.6 Sept. 8 u. vin. 61 gr., 12 u. 69 gr., av.4 u. 70 gr. Hoogste barom. stand 765.7te Stockholm,
laagste 749.0 te Valentin. Verwachting tot den avond van 27 Sept.: zwakke tot matige
2.0. wind, licht bewolkte of nevelige lucht, waarschijnlijk droog weer, on dezelfde temporatuur.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50 elke regel moer
20 cent. Reclame» 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot do plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende
Handol, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Ailvertentie-Bareau A. DB LA
MAS As., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
De opgaaf van den spoordienst komt in
dit nommer voor op de gebruikelijke
plaats.
Sprokkelingen,
Volgens een correspondentie uit Berlijn in
de Nieuwe Courant, gewijd aan de postver
zending uit Duitschland via Vlissin-
gen, zal, in tegenstelling met wat de schrjjver
vroeger wist te melden, de Zeeland zich in het
duurzaam behoud van het resteerende deel ha-
rer post-transport-opdracht mogen verheugen.
Dat klopt dus geheel met onze bewering.
En als men nog wat wacht, zal wel bljjken
dat wat wjj verder meedeelden en schreven
omtrent een storm in een glas water ook ge
grond was.
De Provincie zal in het volgend jaar meer
geld noodig hebben en Gedeputeordo Staten
stellen voor dit te vinden door verhooging
van de opcenten op de gebouwde en
ongebouwde eigendommen, elk met 2, en van
die op de personeole belasting met 6.
Dat is geen kleinigheid.
Waarom niet liever opcenten geheven van
de vermogensbelasting
Gedeputeerde Staten willen dit liever niet
doen uit vrees dat daarin «gegoeden een
motief zullen ontleenen om de Provincie te
verlaten of er zich niet te vestigen."
Het is de bekende redeneering van jaren
her, die nog altjjd bewezen moet worden.
Als hun belangen dit niet meebrengen, of
het niet met hun wenschen strookt, zullen die
gegoeden Zeeland niet verlaten, of vermjjdon
voor eenige meerdere belasting.
Daar zjjn er reeds genoeg weggegaan, al
waren er nu ook niet zulke opcenten geheven.
En ons komt het veel billjjker voor dat,
naast vermeerdering van de opcenten op do
gebouwde en ongebouwde eigendommen waarbij
burger en boer zjjn betrokken, de meergegoe-
den worden getroffen door iets meer te beta
len in de vermogensbelasting dan dat nog
maals de opcenten op de porsoneele belasting
worden vermeerderd,'" welke zoovelen treffen,
die nu reeds ruimschoots of eigenljjk te veel
betalen moeten.
Die lasten zjjn waarlyk al hoog gonoeg en
de gemeonten-beheerders weten op dit punt
de belastingschuldigen ook al meor dan draag
baar is te vinden.
De Provinciale Staten overwegen nog eenB
ernstig het voorstel van Gedeputeerden en
men doe in. de a. October zitting liever een
voorstel in den door ons aangegeven geost en
nemen dat aan.
's Rjjks-financiën zien er rooskleuri
ger uit. Wel zal er meer en meer noodig zjjn
maar de inkomsten vlooien voortdurend in
ruime mate.
Dit bleek nog pas uit de nota weleer de
Millioenredc, die zoo kaltn is verdwenen -
van den Minister van financiën.
Die nota geeft den bekenden schrjjvor van
Boofdopstellen in de Prov. Gron. Crl. aanleiding
tot deze ontboezeming
Of, nu deze nota daar ligt, de Kamer zich
bjjster haasten zal met de afdoening der aan
hangige en nog te wachten belastingontwor-
pen Als deze nota iets leert, dan is het wel
dit dat nieuwe belastingen niet te spoedig
moeten worden opgelegd en dat de Kamer
wjj« doet zich niet al te veel te laten ein-
schilchtcrn door oen minister van financiën.
Pessimisme en zwartgalligheid op het stuk
der geldmiddelen behooren nu eenmaal bjj
dit booge ambt. Maar met de Kamer is het
wat anders. Haar jflicht is het, waar de las
ten reeds zoo hoog zjjn gestegen, niot al te
gemakkeljjk voor niouwo middolcn zich te
laten vinden. Dat zjj *a T®go1 vroeg ge
noeg komen, kan uit deze nota opnieuw bljj
ken. Voor don dionst 1905 werd een tekort
van millioenen geraamd. Waar zou dat boen-
gaan Hij sloot af met een overschot van
twee millioen en nog haast drie ton er bjj, nog
wel niettegenstaande verscheidene millioenen
uit de gewone middelen werden gedekt, o. a-
twee en een half millioen voor aanschaffing
van sneivuurgoschut, die oorder buitengewoon
zjjn.
Over deti dienst 1906 werd do alarmklok
geluider zou eon tekort zjjn van wol elf
millioen Nu de boeken zjjn afgesloten, komt
de bljjde mare dat de uitkomst «hoogst bevre
digend" is. Het tekort zal stellig in een over
schot verandoren, dat om en bjj do twoe en een
half millioen zal beloopen. En van den dienst
voor het loopeude jaar, voor weikeu men aan
vankelijk het voornemen had ons weder met
tjjdeljjke rjjksopcenten op vermogens- en be
drijfsbelasting te bespringen, kan wel is waar
thans nog niet met besliste zekerheid gezegd
worden hoe hij ten slotte zal uitpakken, maar
toch bljjkt wel reeds zóóveel dat bjj ook weer
een meevaller worden zal. Reden te over voor
de Kamer om zich niet al te zeer to baasten
met hot afdoen van voorstellen die verzwaring
van belastingdruk beoogen. Zeker de begroo
ting voor 1908 is weer een aantal millioenen
hooger dan die voor den loopenden dienst on
de uitgaven zetten steeds door zich uit. Do
honderd teven en tachtig millioen van de begroo
ting van 1907 zjjn nu reeds honderd vijf en
negentig millioen geworden en stellig halen wjj
in 1909 de twee honderd millioen. Het is ook te
voorzien dat, als eenmaal het rapport dor staats
commissie voor de gemeentefinanciën, dat toch
wel niet eeuwig zal uitbljjven, er is, het rjjk
dieper dan nu in den zak zal moeten tasten
ten behoeve der gemeenten, waarvan verschei
dene weder in nood vorkeeren. Dit zjjn omstan
digheden en zij zjjn niet de eenige die
tot bodachtzaamheid op het stuk der geldmid
delen moeten nopendie een voorzichtig mi
nister van financiën den plicht opleggen niot
maar fiolen te laten zorgen niet op de vette
jaren, die wjj doormaken, in te slapen. Maar
desnietteminstellig ia er goen periculum
in mora en ook hot tekort dat de minister op
de begrooting voor 1908 becjjfert, heeft niets
schrikwekkends en is er vermoedelijk een op
papier alleen. Wie van de malaise in geldza
ken mogen tc lijden hebben, gelukkig niet de
Nederlandsche staat. Men late daarom den
Nederlandschen contribuabel, die het reeds
zwaar genoeg te verantwoorden heeft, voor-
loopig verder ongemoeid.
c
Telkens komen ons nog onder de oogen
uitingen van waardeering over den onlangs
zoo plotseling overleden heer P. L. Tak.
Nog dezer dagen namen wjj kennis van het
volgende, geschreven door Het Prinsenhof, het
orgaan der Amsterdamsche secretarie-ambte
naren;
Dit afsterven van een zoo bjj uitstek be
kwaam man, van een voorbeeldige gemeente
politicus mag mon beschouwen als een slag
voor de geheele gemeente, voor den Gemeen
teraad in het bijzonder. Ook voor ods, Ge
meente-ambtenaren, is dit overlijden een groot
verlies,
De hear Tak behoorde tot degenen die
zich geroepen achtten waar zulks mogeljjk
was de belangen van den mindere, van den
proletariër (en dus ook van de klerken ter
gemeente-secretarie) te behartigen overal waar
de gelegenheid zich ook maar voordeed,
sprong bjj voor do minder bedeelden in do
bres en ieder billjjk streven naar positieverbe
tering vond in hem een krachtigen steun.
Voor ons, gemeente-ambtenaren, die zooveel
verwacht haddon van den gunstigen invloed,
die van dezen eminenten ruan zou uitgaan in
de onlangs benoemde commissie van raads
leden, die tot taak had de voorbereiding van
do regeling onzer rechtspositie, is dit over-
Ijjden een dubbel zware slag.
Die overledene, steeds zoo hoffelijk en gemoe
delijk in spreken en schrjjven, zou zicb
zeker wol georgord hebben aan veel wat vóór
en na het v o r s t e 1 jj k bezoek aan Zee
land zooal geschreven is in «omifiigc bladen
van zjjne party en vooral in andere organen-
Hjj zou stellig zwjjgon oneindig beter heb
ben gevonden.
Een enkele opmerking moet ons over dit
onderwerp nog tut do pen, al is pamfletten-
goachrjjf voor ons ecu allesbehalve bcgeerljjk
ouderwerp.
Bjj ons kwam bjj hut inzien van zulk een,
dcstjjds verspreid, onhebbeljjk stuk, met zjjn
herliaaldeljjk weerlegde en zjjne hoogst on-
kieschc beweringen,;'de gedachte op*, zouden
zulke schrjjvers toch nooit eens denkon om
httn eigen moeders, vrouwen en dochters? Stel
eens het geval dat een ander de brutaliteit
had tegenover haar zinspelingen te uiten, en
nog wel to doen drukken, als door hen wer
den gemaakt
Hoe zonden zjj dat opnemen?
Of is bij hen alle begrip van eer gedoofd
zjjn zjj blind voor de consequentie van hun
geredeneer en beseffen zjj niet dat morgen
aan dun dag wat hun het liefst moet zjjn en
het heiligst, bloot kan staan aan denzelfden
laster
En vooral dat het in en in laf, onmanneljjk
en karakterloos is om door valsche beweringen
de eer te bezoedelen van hen, die zich niot
kunnen verdedigen.
Zulke schrjjvers zijn in onze oogen ellende
lingen, den naam van man niet waard.
En wat nu betreft andere uitingen, van veel
minder onbebbel jjken aard, och, men kan alles
van twee zjjden beschouwen, zoo ook dc uitin
gen van waardeoring tegenover een hoogen
gast, en die van vreugde over een bezoek, dat
men op prjjs stelt.
Men kan hot licht laten vallen op de goede
zjjden daarvan, maar ook de schaduwkanten
voorop stellen.
Men kan berinneren aan de groote voordee-
len, die voor het algcmëen dergeljjke bezoeken
at werpen, of bjj voorkeur op de nadeelon wjjzen.
Maar dit is pon onloochenbaar feit dat, of
or oen keizer, een koning, cene koningin of
een president aan het hoofd staat van een
land, het gewenacht is dat deze eens in aan
raking komt met de bevolking van verschil
lende deelen van het rjjk, en omgekeerd die
bevolking hem of haar van aangezicht tot
aangezicht aanschouwe.
En waar zelfs in een gezin men zich be
ijvert om een gaBt het aangenaam tc maken
en te toonen hoe welkom hjj of zjj is, daar
doet men dat vooral ook zulk een staatshoofd.
Men kan dat alles nu bezien als een Izegrim,
die voor niets anders oog heeft dan voor don
kere plekken en ellende, maar ons komt het
beter voor ook op zjjn tjjd zich te verbeugen
in wat stof tot vreugde geeft.
De wederzjjdsche kennismaking heeft ook
in de dagen van 12, 13 en 14 Sept. in Zee
land een zeer aangenamen kant gehad en nut
gesticht.
Dat kan nu wel niet welgevallig geweest
zjjn aan hen die het gaarne anders wenschen
en liever de verschillende standen der maat
schappij tegen elkaar opzetten, maar dat is
nu eenmaal niet anders.
Menigeen was daartegenover dankbaar, ook
omdat er weer werk en verdiensten zjjn ge
weest.
En niemand werd gedwongen aan de feesten
deel te nemen, geen ouder word verplicht zijn
kind een werkzaam deel te laten nomen aan
het. een of ander. Zjj deden dit allen uit vrjjen
wil, de kleinen voor hun eigen ploaier.
Een practisch mensch aanschouwt dit alles
met opgewektheid, al gevoelt en besoft hjj
even goed dat in de wereld nog lang mot
alles is zooals het wezen moet. Van de 365
dagen in een jaar bljjven or na aftrek van
zulke drie of meerdere andere feestdagen nog
genoeg over om zooveel mogeljjk te helpen,
te steunen, te workon, tot opheffing van wat
nog niet goed is.
En op dat gebied kunnen dan allen elkaar
vinden die het goed moenen met de minder
bedeelden en met degenen wior lot in de
wereld zwaar te dragen valt.
Onze conclusie luidt dusin het goed- of
afkeuren van zulke feesten wachto men zich
in elk geval voor overdrjjving.
Van ovordryving gesprokendaarvan gaf
een Haagscho correspondent van Het Volk
dezer dagoa weer een staaltje.
De Koningin-Moeder bezocht dc Landbouw-
tontoonstelling in de Residentie, terwjjl een
paar dagen te voren de Koningin on de Prins
dit hadden gedaan.
Nu bevatten de bladen van het eerste be
zoek eenigszina uitvoerige berichten maar om
trent dit laatste weinig of niots.
Men zou daarover ten Hove niot goed te
spreken zjjn geweest, beweerdo de corres
pondent, en hjj schreef verder «Iemand
die op de hoogte kan zjjn vertelde mij dat de
schuld van deze hooge verstoordheid neerkomt
op de arme hoofden der heeren, die op de
Landbouwtentoonstelling de lakens uitdeelen
Dezen hadden nl. niet kunnen goedvinden, dat
de koningin bjj haar rondgang door journalis
ten gevolgd werd, doch dit wel toegestaan,
toen de koningin-moeder twee dagen later
kwam."
Als men nu weet dat de Koningin en de
Prins hun bezoek brachten in streng incognito,
zeker om meer ongedwongen te midden van
de gewone bezoekers zich te bewegen, en niot
zich to moeten onderwerpen aan allerlei for
maliteiten en de minste handeling hunnerzjjds
te zien vermeld in de couranten, dan kan men
het bericht in Het Volk naar waarde schatten.
Het is wjj herhalen het alles maar
do kwestie onder welk licht men de feiten
van don dag plaatst.
Over het gekibbel onder de rech
terzijde in het district Schiedam merkt
het Algemeen Handelsblad aan het slot eonor
korte beschouwing op
Van groote beginselen op staatkundig ge
bied, waarvoor men opkomt, is bij deze ver
kiezing aan de rechterzjjde geen sprake. Het
is een kleingeestig gekibbel en gedoe over
personen en over partybelangen.
Maar wat er vóór alles bjj uitkomt dat is
het kjjkje dat men krjjgt op: lo. de onbaat
zuchtigheid van de Christelyk-historischen en
2o. de vereering aan de rechterzijde voor dr
Kuyper, »<len eminenten leider". Beide in
negatieven zin!
Tijd, Standaard en andere Calvinistische bla
den pleiten natuurljjk voor eendracht en samen
werking voor de candidatuur-De Geer, «welke
als vrucht van het gemeenschappelijk overleg
van de wettige besturen van christelijke kie-
ziers-organisfttien gesteld werd."
De Standaard, en naar den stjjl van het
stukje te oordeelen dr Kuyper zelf, komt op
tegen het aansporen om bjjdragon te verlee-
nen voor het huldeblyk, hem op zjjn
70ste jaarfeest aan te bieden.
«Ware dit niet beter achterwege gebleven
vraagt hjj.
Het kan toch niet anders, of zoo iets moet
voor den jubilaris een doorn zjjn aan het
roosje dat men hem wil aanbieden, en een
doorn die wondt".
Anti-revolutionnaire politiek.
De antirevolutionnaire party gaat een vreemd
spel spelen.
17 Otober a.s. komt haar »Deputaten"-ver-
gadering te Amsterdam bjjeen, ter bespreking
van bet kiesrechtvraagstuk en men kan er
zeker van zjjn, dat hot «gevoelen" dor partij
de wensch zal worden van het Centraal Comité,
d,i. anti-blanco en een artikel SO der Grond
wet, behelzende gozinshoofden- (of huismans)-
-j- capaciteitBkiesrecht.
Wjj wjjzen er thans slechts terloops op,
dat met het toelaten van capaciteitskiezors,
do antirevolutionnaire party haar «organisch"
kiesrecht, waarvoor zjj steeds zoo manmoedig
streed, heeft overhoord geworppn, waardoor
haar boolo actie tegen het «individualistische"
kiesrecht in een zeer eigenaardig licht komt
te staan. Verwonderen doet ons dit echter in
geenen deele, daar do antirevolutionnaire
party, die steeds, te pas en te onpas, de be
ginselvaan zwaaido, bjj de toepassing veelal
meer op da handigheden der practjjk, dan op
beginselvastheid gestold bleek.
Waar wjj thans echter in hoofdzaak de aan
dacht op vestigen iB hot dilemma, waarvoor
dc party zich nu geheel vry willig gaat stellen.
Zjj gruwt ran art. 80 en wil tovona do kies
wet-Van Houten, die haar niet mindor een
steen des aanstoots is, vervangen door een
kioswot, die zal moeten uitwerken het zoo
plots in een verbinding omtoovorde amalgama
van organisch on anorganisch kiesrecht. Hoe
zjj dit chemisch raadsel wil oplossen, is h&tr
zaak, niet de onze, doch er dient gewaarschuwd
voor een workwjjze, dio op niets kün wat
meer zegt, op niets móet uitloopen.
Werpt de partjj zich immers op het artikel
80 met huismansplannen, dan ia het duidelyk
dat van geen der linksche groepen (ook niot
van de vrjj-liboralen, die hun principicele be
denkingen togen het blancói Boeren van het
artikol lieten varen) hierbjj op eonige hulp
valt te rekenen. In aanmerking genomen, dat
men in do Tweede Kamer over minstens 67
stommen moet kunnen beschikken om do Grond
wet te kunnen wjjzigen, zal men hot dan ook
wel eens zjjn, dat van deze plannen, op doze
wjjze uitgevoerd, niets zal terechtkomen. Zot
de partyleiding dozo methode door, dan kan
de antirevolutionnaire partjj weer van de
daken verkondigen het beginsel te hebben ge
red, de vaan onbesmeurd te hebben hoogge
houden enz. enz., maar dan worden* de kleine
luyden onder do partjjgenooton, die door de
voorgespiegelde kiosrechtuitbroiding of althans
kiearechtwyziging hun hoop om ook het
kiesrecht te bemachtigen zagen aangemoedigd,
eenvoudig voor den mal gehouden.
Indien werkelijk de antirevolutionnaire
party de kieswet-Van Houten hoe eer hoe
liever wil nit de wereld helpen en hieraan
mag niet wordon gotwyfcld na de verzekering
nog jl. Zaterdag door don Haagschen brief
schrijver in De Standaard gegeven, dat hjj die
kieswet «een zoo ergerlyk ding (vindt), dat
als ik (hjj) kiezen moest tnsschcn algemeen
stemrecht en behoud van die kieswet de keuze
werkelijk op algemeen stemrecht zou vallen"
dan aarzole zjj niet en jjvoro mee om de
barrière, die het «wetgevende schandaal" (art.
80) oplevert en waarvan de «menacholyker-
wjjze volmaakte" kieswet-Van Houten een on
middellijk gevolg is, op te heffen, teneinde
daarna vrjj te staan bjj het wjjzigen van die
kieswet. Doet zjj dit, dan zal zjj met 51 stem
men kunnen bereiken, en wellicht ook zfil zjj
het bereiken, wat langs den thans voorgeno
men weg met zjjn 67 stemmen onbereikbaar is.
Der antirevolutionnaire partjj staan dus
twee wegen opende laatstgeschetste, de on
opgesmukte, waardoor haar strjjd vruchten zal
kunnen dragen en de eerstbedoelde, die,
waarlangs do antirevolutionaire drommen het
Vivent les principes kunnen uitschallen om ten
slotte het beginselvaste hoofd tegen don muur
te pletter te loopen.
De laatste staat thans ingeslagen te worden.
Do Deputaton zullen bet voorgestelde, als naar
Deputaten-usance, gewillig Blikken, tot schade
van een eerljjke en openhartige behandeling
van het reeds te lang bestaande, steeds drin
gender wordondo kiesrechtvraagstuk. Vad.)
BENOEMINGEN. ENZ.
Bjj kon. besluit:
is jhr sir dr C. L. de Jonge te 'e Gravenhage,
met den persoonlijken rang van vice-consul
toegevoegd aan het gezantschap te Tanger;
is aan den sum. der dir. belastingen enz,
D. Zoper, uit de directie Groningen, eervol
ontslag uit 's Rjjks dienst verleend
zjjn bevorderd: tot opzichter van den rijks
waterstaat 1ste kl. H. O. Woenink, thans 2do
kl.tot 2de kl. J, C. van Eendenburg en C.
de Jong, thans 3de kl.tot 3o kl. J. H. Pol-
linkhof en H. J. Marsman, thans 4do kl., en
zjjn B. Vermeulen te Rotterdam en F. B.
Zeilstra te Dolfeyl benoemd tot opzichter van
den Rijkswaterstaat 4de kl.
voorts zjjn bevorderd tot opzichter van den
Rijkswaterstaat lste kl. A. Kooreman, thans
2e kl.tot opzichter 2do kl. J. Heestermans,
thans 3de kl.tot opzichter 3de kl. L. G. van
Breen, thans opzichter 4de kl.
Ingevolge machtiging van H. M. do Koningin,
zjjn aan vier torpodobooten groot model, de
namen gegeven van Roemer FlacqPieter Con-
stant, Jacob Cleydtjrk en Gornelis Janssen de Haan
terwjjl tevens is bepaald dat de torpedo
booten Johan van Brakel, Jan Daniclstoon van
de RijnMeijndcrt Jentjes, Willem Willemze en
de vier bovengenoemde booten in den dnge-
ljjkscben dienst, zoomede in officieelo schrifturen
zullen worden aangeduid door G 1 t/m G 8>
TWEEDE KAMER.
De Minister van oorlog heeft aan de kamer,
u ijt 81 u i t e n d ter kennisneming van de leden
doen toekomen een nota betreffende de vesting
Neuzen.
Uitvoering Tiendwet.
Een wetsontwerp is ingediend tot instelling
van een fonds voor de uitvoering van de Tiend-
wet 1907.
Do uitvoering -van deze wet zal een niet
onaanzienlijk aantal posten van uitgaaf en
ontvangst resp. in een of meer hoofdstukken
der Staatsbogrooting en in de Middelenwet
noodzakeljjk maken,
De Ministers van financiën en van landbouw
