Woensdag
17 Juli.
N°. 166. ioOe Jaargang. 1907.
Deze eonrant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowol voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nodorland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therin. albior on tel. weerbericht van hol IC. N. Met. laatit. te Bilt.
16 Juli 8 u. vm. 63 gr., 12 n. 69 gr., av.4 n. 67 gr. Hoogste barom. stand 776.6 Stornoway,
laagste 760.6 to Haparanda. V erwachting tot den avond van 17 Juli*, zwakke tot matige N.
toL N.W. wind, bowolkte lucht, 'b morgens nevelig, waarschynl. droog weer en dezelfde temperatuur.
Arvertentiön: 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zy innemen.
Tot do plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zool and, betreffende
Handel, Nyverheid en Geldwezen, is gerechtigd bet Algemeen Advertenfie-Bureun A. BE LA
>1 Alt Az., N.Z. Yoorbnrgwul 20H, AniHterdmu.
Do opgaaf van den spoordienst komt in
dit nommer voor op de gebruikelijke
plaats.
Middelburg 16 Juli.
Sprokkelingen.
Aan bet slot van »Een wederwoord," in ons
Maandagnommer, doelden wij op overleggingen,
die in bet derde district van Middelburg,
met het oog op de verkiezing voor den ge
meenteraad, van vrijzinnige zijde met de anti-
revolutionnairen zouden hebben plaats gehad.
Dat sloeg op de volgende bewering van S.
in bet jongste nommer van De Baanbreker
Daarentegen vernamen wij uit zeer vertrouw
bare bron, dat twee vrijzinnigen, de heeren
Pelle en D. L. Broeder, (is deze laatste niet
nog vrijzinnig-democraat erbij zich in ver
binding hebben gesteld mot den anti-revolu-
tionnairen leider Mr Do Veer, en hem hebben
aangespoord om in de anti-revolutionnaire
kiesvereeniging Nederland en Oranje voor te
stellen, Blechts één candidaat te stellen, wat
dan van vrijzinnige zijde ook zou gebeuren.
Beide aftredendon zouden dan worden her
kozen. In Nederland en Oranje is inderdaad dit
voorstel gedaan, hetwelk is aangenomen."
In een strooibiljet aan de kiezers in genoemd
district nu komen beide hoeren met kracht
togen die bewering op.
Zfl schrjjven daarin n.l.
»Het is ons gebleken, dat door leden van
de anti-revolutionnaire kiesvereeniging wordt
verteld; dat door ons de herkiezing van den
heer De Rjjcke zou zjjn in de hand gewerkt
en daaromtrent onderhandelingen zouden zjjn
geopend met die kiesvereeniging.
Wjj verklaren dit voor beslist onwaar!
Als er anti-revolutionnairen zjjn die mis
schien uit teleurstelling over den steun, door
de sociaal-democraten bjj de herstemming voor
de Provinciale Staten aan de vrijzinnige can-
didaten verleend thans de sociaal democraten
togen de vrjjzinnigon willen opzetten, dan
moeton zij weten, of zo zulks willen en mogen doen.
Maar wij verkiezen daarbjj niet door hen
als wrjjfpaal te worden gebruikt.
Hetgeen S. in De Baanbreker van 13 Juli
1907 zegt »uit zeer vertrouwbare bron" te
hebben vernomen, vorklarcn wjj voor onwaar
heid
Niet wij hebben ons in verbinding gesteld
met don anti-revolutionnairen leider inr De
Veer", zooals daar gozegd wordt.
Niet wij hebben hem .aangespoord", om in
de anti-revolutionnaire kiesvereeniging het
voorstel te doen, slechts dén candidaat te
Btellen, zooals daar staat
De wuarheid isdat mr A. A. de Veer aan
eerstondergeteekende (den heer Dirk L. Broe
der) een bezoek heefl gebracht ten zijnen huizeom
de wonacheljjkhoid te bespreken dat van vrij
zinnige zijde slechts één candidaat werd ge
steld; hetgeen trouwens toen reeds geheel
in den geest van eerstondergeteekende lag
De waarheid isdat mr. A. A. de Veer den
tweeden ondergeteekendo (den heer J. Pelle
Wzn.) op straat, op de Rotterdamsche Kade, heej't
aangesproken, om hem te vragenwat de vrij
zinnigen in district III zouden doen? Van
overlegnoch omtrent een herkiezing van den heer
De Rijcke, noch omtrent het al of niet verkiezen
van een sociaal-democraat, is ook maar één oogen-
blik sprake geweest t Noch by hot bezoek aan
huis, noch bij hot gesprek op straat
'Ironwees, toen bedoeld gesprek plaats had,
was de tweede ondergeteekendo reeds bezig,
namen te verzamelen op de candidatenl jat,
waarbjj de heer II. P. van de Ree als eenig vrij
zinnig candidaat in district III werd gesteld!
Op die ljjst haaden toen reeds oen tiental
personèn goteekendHet besluit om - althans
wat hem betreft - maar éen candidaat te
stollon, stond dus bij den tweeden onderge-
teekende reeds lang vast.
De .zeer vertrouwbare bron," waaruit S. in
De Baanbreker heeft geput, is dus een onbe
trouwbare bron geweest.
Wij willen hier nog uitdrukkelijk constatee-
ren, dat tusschen ondergeteekenden, bij deze
verkiezing, geen andere samenwerking, geen
ander overleg heeft plaats gehad, dan dat
de eerste ondergoteekende, op verzoek van den
tweedon, even de candidatenlijst heeft ge-
teekond.
Verder heeft eerstondergeteekende zich
noch met het verkiezingswerk voor do Staten,
noch met dat voor den Gemoentoraad ingelaten
ou hij vindt het zeer onaangenaam op dozo
wjjze thans zijn naam door anderen daarin
betrokken te zien.
Wie overigens nader wil worden ingelicht
over hetgeen, met betrekking tot het stellen
van slechts één vrijzinnigen candidaat in lil,
is geschied, kan zich wenden tot den lieer J.
C. Vinke, Veersehe Singel, die een deel der
namen op de ljjst heeft verzameld en omtrent
dit alios geheel op do hoogte is."
In den Nederlandschen Spectator is een merk
waardige gedacht en wisseling ge
voerd tusschen prof. G. J. P. J. Bolland en
den redacteur van dat blad.
Eerstgenoemde wees in een opstel erop dat
in ons land bjjna algebeole onbekendheid
"heerscht met een beweging in de katholieke
kerk in Frankrjjk, die een nieuw on vooruit
strevend geestesleven wil verbreiden. Zoowel
onze clericalon als onze vrijzinnigen behooren
dezo beweging te konnen, meent de schrijver
en hjj merkt o. a. op
»Hoo geheel anders zouden de groote poli
tieke debatten in onze Kamers verloopen wan-
Deer onze vrjjzinnige Kamerleden niet zoo
verrogaand onkundig waren van de vrjjzinnige
geestesbeweging in de kerk, die onzen Gere
formeerden tegenwoordig tot wering van den
vooruitgang zooveel troost en hulpe biedt!
Men verdedigt tegenover de aaneengesloten
Roomschen en Kuyperianen de vrijzinnigheid
met alles behalve de bewjjagronden, door
Franscho geestelijken aanvaard, verzameld en
openbaar gemaakt, en toch zouden Standaaul,
Tijd en consorten terstond eenige tonen lager
moeten zingen, wanneer aan onze staatkundi
gen tezamen voor den geest stond, wat Rooni-
sche priesters in Frankryk tot bevordering van
een nieuw en frisscher geestesleven hebben
ter sprake gebracht."
Daartegen komt mr H. Louis Israels, de
redacteur van genoemd weekblad on in Parjjs
bekend, op.
Hjj vindt do bewoging in Frankrjjk, waarop
prof. Bolland doelt, niet belangrijk. Hij be
schouwt die slechts als eene .uiting van eon
zeer kleine groep, nagenoeg zonder weerklank
in Frankrjjk", waarvan een hoogleeraar in de
wjjsbegeerto mag, zelfs moet konnis nemen,
maar oen journalist niet. De schrjjvor zot
uiteen waarom die »niet-ultramontaansche
uitingen in geloovigo Franscho kringen" zon-
dor effect zullen bljjven.
»De groote meerderheid van hot Fransche
volk staat, beweert hjj, buiten het geloof. De
theologisoho vragen wekken hoegenaamd geen
belangstelling. Zij die trouwe zonen of doch
teren der kerk zjjn gebleven, laten in vol
vertrouwen alle vragen, die do zedeleer, het
geloof of het kerkrecht betreffen, aan do bis
schoppen over, en do bisschoppon hebben
sinds lang elke poging opgegeven hierin van
de Romeinsche curie te verschillen. De ongo-
loovigon zookon geen steun bjj, noch verleonen
steun aan hen, dio zich afwijkingen van het
Romoinsche dogma meenon te mogon veroor
loven. Zjj zjjn daartoe te onverschillig voor
die vragen."
Mr Israels wonscht ook niet dat dezo Fran
sche schrjjvcrs in ons parlement zullen wor
den besproken.
»Het wapen, dat naar injjne vaste overtui
ging in den strjjd tegen elk clericalisme ge
bruikt moet worden, zoo schrjjfthjj, is de ver
dediging dor individueele vrijheid. Want de
fout in het clericalisme ligt niet in het geloof,
dat door zijne aunhangers beledon wordt. Deze
hebben hot volste, het meest onschendbare
recht datgene te gelooven wat hun gemoed
bevredigt en hun als waar voorkomt. Hunne
fout is dat zij van andersdenkenden oischen,
dat deze öf hunne vermeende dwalingen afleg
gen, óf indien men zoo ver niet gaan durft
dat zjj althans in hun doen en laten zich
richten naar hot geloof der cloricale party.
Hiertegen moet men opkomen, omdat een
dergoiyke dwang, ook als deze uitgeoefend
wordt door eene overgrooto meerderheid, ook
als slechts één persoon (laardoor gedwongen
wordt zich te gedragen naar eene ethiek, die
do zyne niet is, toch ia en blyft een vergrijp
aan do menschelyko persoonlijkheid, welke
niet mag noch kan wordou geduld.
Men kan hot dezer dagen niet genoeg her
halen de Staat is er voor de burgers on niet
de burgers voor den Staat. Het recht dor
meerderheid om te beslissen wat wel of niet
goed is, wat wel of niet gedaan mag wordon,
bestaat slechts op uiterst beperkt terrein. Elk
regeerder moet in zyne zodeljjke overtuiging
den grondslag vinden voor zpne besluiton,
maar die overtuiging mag hy toch niemand
opleggen en daarom is debat over de zedelyke
overtuigingen in oen regcenngscollege te
onpas."
Do afgeloopen maand Juni heeft weer een
bevredigend resultaat voor 'sltijl-s schatkist
opgeleverd. De opbrengst van de middelen
toch bedroog f 15.059.728.35 tegen f 14.610.678.16
in de gelijknamige maand van 1906, zoodat dit
jaar in Juni f 413.050.19 moer werd ontvangen.
De verschillende cyfers nagaande, blyktdat
de meeste bronnen van inkomst doze maand
Juni ruimer hebben gevloeid dan verleden
jaar. Zoo werd moer ontvangen op de
grondbelastig ongeveer 1' 232.00", de porso-
nocle belasting f 59.000, do bedryfsbclasting
f 46.000, de vermogensbelasting i' 11.000,
do invoerrechten f 17.000, den Buikeraccijns
f 53,000, den wynaecijtvs f 9000, den zout-
accyns f 29.000, het geslacht f 4000, de be
lasting op gouden en zilveren werken f 2000,
de zegelrechten f 79.000, de registratierechten
f 58.000, de posterijen f70.000, de rijkstelegraaf
f 15.000, de Staatsloterij f 1000, de jacht- ou
vischakten f 4000 en de loodsgelden f 14.000.
Daarontegen leverden uiindcr op de aecyns
op het gedistilleerd f 159.000, de accyns op
bieren en azijnen f 6000, de hypotheekrechten
f 7000, do successierecht f 110.000 en de
domeinon f 6000.
Omtrent de opbrengst van den suikeraccyns
valt nog to vermelden, dat deze in de jongste
drie maanden bedroog f 5.429.127.59 tegen
f 5,056.811.75 in hetzelfde tydvak van 1906.
Do resultaten over het afgeloopen halfjaar
van 1907 stollende naast die over golyk aan
tal maanden van 1906, zien we, dat in 1907
meer hebben opgeleverd de grondbelasting
f 151.000, de bedrijfsbelasting f 536.000, de
vermogensbelasting f 411.000, het recht op do
mynon f 11.000, de invoerrechten f 19.000, de
suikeraccyns f 577.000, do zoutaccynB f 82.0*00,
hot geslacht f 14.000, do gouden en zilveren
werken f 11.000, do postoryon f 197.000, de
rykstolcgraaf f 138.000, do Staatslotery f 200,
do jacht- en vischakten f 1000 en do loods
gelden f 92.000.
M i n d o r werd daartegenover ontvangen uit
het personeel f 13.000, den wynaccijns f 7000,
het gedistilleerd f 35.000, do zegelrechten
f 61.000, do registratierechten 1' 211.000, de
hypotheekrochten 1' 66.000, de successierechten
1' 140.000 en de domeinen f 1000.
Het eerste halfjaar van 1907 heeft totaal op
gebracht f76.790.028.15', tegen f75.017.025.49'
in het eerste half jaar van 1906. We zjjn dus
thans reeds f 1.773.002.66 op verloden jaar
vooruit.
BENOEMINGEN, ENZ.
By Kon. besluit:
is benoemd tot ridder in de orde van Oranje-
Nassau L. Faber, eervol ontslagen opzichtor
late kl. bij de laixdagobouwen, met den pers.
titel van hoofdopzichter.
De Minister van Marino verleent deze week
geen audiëntie.
EMIGRATIE NAAR CANADA.
Aan hen die voornemens mochten zyn naar
Canuda te emigreeren, wordt aangeraden zich
aan te schaffen een in de Engelsche taal ge
schreven handboek over dat land, bevattende
vele nuttige inlichtingen en hetwelk tegen
vooruitbetaling van eene penny te verkrygon
is by het Emigrants Information Ofjice 31
Broadway, Westminster, London S. W.
Speciaal aan landbouwers, dio naar genoemd
land wenschen te gaan, wordt in overweging
gegeven zich oorst in betrekking te stellen
mot het Dominion of Canada Emigration Offic
11 12 Charing Cross street, London.
Voor klerken en kantoorbedienden is ii
Canada geen arbeid te vinden.
Afgeraden wordt naar Canada te gaan aai
bon die geen Engelsch verstaan of niot in hei
bezit van genoegzaam kapitaal zijn om in dei
eersten tijd' na hunne aankomst daar to landt
op eigen kosten te kunnen leven.
StaatscourantI
KORTE HEDEDEELINGEN
VERGADERINGEN.
Te Assen werd Zondag door de Vereenigin<
voor Vrouwenkiesrecht een zomervergadering ge
houden, onder leiding van dr. Aletta H. Jacobs
Daarop werd meegedeeld dat 500 nieuwt
leden waren tocgotreden.
Nieuwe afdeelingen waren opgericht te
Arnhem, Gorkum en Delft; men zal traehter
de afd. Leiden en Voendam—Wildervank tol
nieuw leven te wekkenbehouden bleef Breda,
dat dreigde te bezwijken.
Een zeer uitvoerige bespreking volgde daarna
over een voorstel Groningen betreffende de ge-
dragslyn der vereeniging by de a.s. grondswets-
horziening en eventueelo kieswetshorziening
Het resultaat was, dat het hoofdbestuur weru
gemachtigd een brochure samen te stellen en
voor de publicatie te zorgen.
Te Utrecht werd Maandag de jaarvergade
ring gehouden van de Broederschap van candi-
daat-notarissen.
Behandeld werd het puntaanvaarding onder
voorrecht van boedelbeschrijving.
Dc heer M. F. Boonzaayer, oud-notaris te
Gorkum, de eenige nog in leven zynde op
richter dor Broederschap, werd tot eerelid
benoemd.
Een motie, afkeuring uitsprekende over
do zaakwaamomery, werd aangenomen, even
als een voorstel om een onderzoek naar don
omvang der zaakwaamomery in te stellen en
het hoofdbestuur uit te noodigen naar aanleiding
daarvan het noodige te doen.
Tot voorzitter der Broederschap werd be
noemd de heer mr J. P. S. Gualthérie van
Woozol.
Als plaats voor de volgende algemeene ver
gadering is Maastricht aangewezen.
Uit Stad en Provincie.
Yoor de herstemming in het derde
district van M iddelburg voor een lid
van den raad, op Vrijdag 19 Juli, boveloD
wij ten zeerste aan den heer
H. P. VAN DE REE,
aftredend lid.
jjc
Wy vestigen de aandacht van onze lezers
op het, in de rubriek Landbouw voorkomende
schryvon van prof J, Ritzcma Bos over den
zg. Amerikaanschen kruisbossenmoeidauw.
Vrijdagavond te half acht geeft het mu
ziekkorps der dd. sehuttory op het Molenwa
ter alhier eene openbare uitvoering.
Maandagnamiddag is uit een 13 meter
hooge dakgoot van het gerochtsgebouw alhier
een 15-arig loodgietersknechtjo op do binnen
plaats gevallen.
Een geneeskundige gelastte zyn overbren
ging naar het Verpleeghuis.
Daar bleek dat hy geen uitwendig letsel
had gekregen, doch wel over pyn klaagde. 01
by inwendig werd gekwotst, is nog onbekend.
Heden middag ontstond con I loine schoor
steenbrand bjj een der bewoners van dc Lange
Singelstraat alhier. Men was het vuur
spoedig meester.
Maandagavond hield de Vereeniging tot
weikverschafjing aan Zeeuwsche Blinden te Mid
delburg hare jaarvergadering.
Door den penningmeester werd overgelegd
de rekening over hot 30 Juni afgeloopen
boekjaar.
Op die rekening kwamen voor twee der drie
legaten, onlangs aan de Vereeniging ten deel
gevallen, terwyl de uitkeering van het derde
eerlang wordt tegemoet gezien.
Het bedrag dor jaarlyksche contributiën
verminderde met f 20.
Do opbrongst van het mandenmaken was
f 125 minderdit komt door verminderde be
stellingen, en hot is te verwaebton dat dezo
post nog dalen zal. Verhoogde pryzen dor
grondstof noodzaakten tot prysverhooging van
het fabrikaat. Het gaat toch niet aan dat
contributiën, ten bohoeve der werklieden ge
schonken, zouden worden verslonden door
hooge re houtpryzen en goedkoopen afzet.
Do opbrengst van de bekende matten was
ongeveer dezelfde, en zal wel stijgen nu eene
lurde werkbank ia in gebruik genomen.
Het sioelenmatt.cn leverde f 50 meer op.
Het ^breiwerk" bleef op dezelfde hoogte,
naar dit zal eene eigenaardige uitbreiding
indorgaan. De proef wordt genomen mot hot
maken van kamerpantoffels en hetaankleeden
van poppen door tweo meisjes in Schouwen.
Hiervan zal blylcen op de aanstaande tentoon-
(telling, en by de jaarlyksche verloting, welke,
behoudens Koninklyke goedkeuring, is bopaald
>p 11 November aanstnande.
Kunnen deze meisjes voor do Vereeniging
blyvon werken dit geeft toch goene ver
meerdering van personeel. Ken dor in do
inrichting werkende blinden is na lang Buk-
telen overleden, en een andere hoog bejaarde
uioet nu voor de tweede maal wegens onge
steldheid wegblyven. Dezo goede oude is zóó
gehecht aan zyn werk, dut hy tydons de vorige
ongesteldheid aan huis werkte zooveel hjj kon
zelfs was hy op vryo dagen liever alleen in
de werkplaats dan dat hy zich thuis verveelde.
In de laatste jaren werd bjj gunstige uit
komst dor rekening aan de werklieden eene
gratificatie uitgekeerd, in afwachting van eene
loonsvcrhooging. Hiermede zal worden voort
gegaan wat betreft de ongeregelde aan huis
op stuk werkende breisters".
Er werd in hot afgoloopen jaar aan loon
uitbetaald f 3035, en nu zal aan dc werk
lieden in de inrichting, tengevolge der ont
vangen legaten, eene verhooging van een gulden
per week worden toegekend. Hiermede is
evenwel het gewenschte cyfer nog niet be
reikt, en dus wordt gehoopt dat het bedrag
der jaarlyksche contributiën vooral niet dalen
zal, dat hierin thanB Schouwen zich niet onbe
tuigd zal laten, en dat vermeerdering van het
uintal gevlochten vierkante matten, zoowel
ils de nieuwe Schouwsche producten, gunstig
zullen werken op hot debiet der loten.
Penningmeester der Vereeniging is de heer
H. B. Wytman, Middelburg, Lange Burg.
Aan het verslag van het college van
curatoren van het Kon. Ned. Metereologiseh
instituut over 1906 is het volgende ontleend
De uitbreiding van den stormwaarschuwings-
dienst in deZeeuwschewateren, welke
m overweging werd genomen na het vergaan
Ier Arnemuider visschersvaartuigen in 1903,
heeft ook dit jaar nog niet plaats gevonden.
De directeur der filiaalinrichting ontving
ichter de mededecling dat thans het overleg
lionaangaando tusschen de betrokken depar-
tementon (nl. van landbouw, nyverheid en
handol on van marine) geleid hooft tot het
van wij zou van de volgonde plaatsen voor de
•priehthig van nieuwe stations. Zierikzee
iGalgendjjk), Vrouwcpolder (Hoek van don
Haak), Colynsplaat en Goesche Sas. Do inwer
kingtreding dezer posten kan weldra tegemoet
gezien worden.
In do Maandagmiddag te Krabben-
d y k o gehouden raadsvergadering werd o. m.
besloten om, nu do aangevraagde subsidie voor
herstelling en versterking der havendykon
door dc provincie niot is toegestaan, tot de
uitvoering van het groote werk niet over te
gaan alvorens absolute zekerheid is verkregen
Ier rykssubsidie.
Een voorstel van burg. en weth., dat hierin
tasschontydschc voorziening beoogt en tegelyk
doel uitmaakt van hot groote geheel, werd
Jaarop aangenomen.
By de rondvraag werd door don heer Krygor
le aandacht gevestigd op den primitioven toe
stand in 't gebouwtje by de gemeento weeg
brug. waar op dc voorzitter voorziening toezegde-
Ouder de modogedeelde stukken behoorde
ook ecno missive van Ged. Staten, waarin zjj
de reclame van den heer Koltf, die wegens het
uitoefenen van een landbouwbedrijf in dio
gemeente voor m don H. O. is aangeslagen,
ongegrond verklaarden.
In de maand Januari werd door de
stoomtram Hulst-Walsoorden ontvangen aan
reizigers f 1,619,80 en aan goederen f 123,72',
samen f 2,161,62' of f 5,35 por dag en per
kilometer.
De stoomtram Walcheren ontving in dat
zelfde tydvak aan reizigersff 2,375,60, goederen
f 596,03 of samen f 3.285,61'.
(Staatscourant).
De klerk der posteryen en telegrafie
C. Kloosterman is van Oudewater naar Neu
zen verplaatst.
By kon. bosluit is E. O. Kerkhoven
te Aerdenhout benoemd tot ryksbavenmeester
van het Nederlandsch gedeelte van het kanaal
van Ter Nouzon naar Gent, mot het zjj-
kanaal naar de Axelseho Sassing, ter stand
plaats Ter Neuzen.
Dit iB reeds medegedeeld in de tweede
editie van ons vorig nommer.
