Middelburg 22 Juni 1907.
*£andbouu)kromefi.
BIJVOEGSEL
Maan-lag 24 Juni 1907, no. l4ö.
Voor do herstemming op Dins
dag a. s. hevelen wij als leden
der Provinciale Staten, op de in
ous nominer van iO Juni aauge
geven gronden, ten dringendste
aau de navolgende heerenen wel
in het:
District Middelburg:
J. Polderdijk,
Mr F. J. Sprenger, en
Jhr G. J. J. A. van Teyliugen
(ulïredeiul),
District Hulst:
Mr J. Adriaause. en
Ph. J. van Dixhoorn.
VAN ONZEN VASTEN MEDEWERKER.
Bemesting tan weiden op
veengrond.
Men vindt in de verschillende polders van
ón-.o provincie tal van kreoken. in den oenen
meer in den andoren minder, die door de voort
durende vorbetoring van den waterafvoer, ge-
ilooltoljjk droog zijn gekomen en langzamer
hand in natuurlijke graslanden zjjn veranderd.
De grond van deze graslanden is laagveen.
Oorspronkelijk waren deze grazingon slechts
smalle strooken, langzamerhand zjjn zij broe
der gewordendoor versmalling van do kreek
hoeft men deze hier en daar uitgegraven tot
een watergang. Hot grootste gedeelte van
hot jaar liggon die graslanden hoven water;
sommige altijd, weer andere staan bij hoogen
waterstnnd onder.
Met zoodanige of soortgelijke landen zijn
andoren provincie» proeven genomen, waarvan
wjj hier tot leering van onze veehouders oenige
uitslagen willen mededeelen.
Hot eerste proefveld, dat wij besproken,
ligt to llpeudam, Noordhollandhet is hooi
land op veengrond en werd verdeeld in zes
akkers Het proefveld is aangelegd in 1902-
ledoro akker is verdeeld in 5 perceelen,
waarvan die aan de beide einden, ieder 50 M',
en dat in hot midden, 75 M*, onbemest hieven
als controle-veldjes, terwijl het tweede en
vierde perceel, die bemest werden, ieder 6
groot zijn. Die onbeineste veldjes hebben met
de overige velden in 1905 eene gelijke be
mesting koemest ontvangen, waarin weinig
urine voorkwam, tegen 18000 Kir per hec
tare. Het hoofddoel was eene vorgolijking
te maken tusschen superphosphaat en Thomas-
slakkenmeel, vorder wenschto men ook de
werking van kalk na te gaan.
De perceelen uo 2 van 6 akkers werden
iedor jaar bemest per hectare als volgta 500
Th.ph.,*) I 500 Th.ph., 1000 kalk, c 500 Th.ph.,
1000 kalk, 200 Chili, d 5Ö0 Th.ph., 2 0 Chili.
e In 1903 en 1905 1000 Th.ph., 200 Chili en
1000 Th.ph.
De perceelen no. 4 ieder jaar a 417 super
417 super. 1000 kalk; c 417 super, 1000
kalk, 200 Chili; d 117 super, 200 Chili417
super, 200 Chili; en 417 snpor.
De akkers, mot Thomas-phosphaat bemest,
brachten meer op dan die met super, maar
jaar op jaar werd het verschil tusschen de op
brengsten, hobalve op don eersten akker,
derover de drie proofjareu 1903, '04 01» '05
bleek dit op allo akkors bet geval te zijn.
Sloclits in verbinding met super i» de
ïuoerdore opbrengst, door kalk verkregen
gemiddeld 1000 KG per jaarin de overige
gevallen zijn de verschillen zeor goring.
Gemiddeld is met 600 Chili in 3 jaren 4731
hooi meer verkregen, wat togen eene waarde
van f 28 per 1000 f 132 bedraagt; berekent
men do Chili tegen f 14, dan heeft men niet
die bemesting f 48, per HA voordeel vorkregen.
Do moer opbrongston met Chili loopen te
veel uit elkander om eene zekere conclusie
te trokken.
Hot gebruik van Thomas-phosphaat leverde,
wat wjj reods opmerkten, moer op dan dat van
super; waarschijnlijk had oen vroeger strooien
van suporeon heter gevolg gehad.
Mono dubbele bemesting met Thomas-phos-
j phnat oin de twee jaar is minder voordeelig
dan de helft por jaar.
Op con stuk land, grenzende aan bet zooëvon
boBprokene, is nog eene andere proef genomen
Ier vorgeljjking van verschillende phosphor-
zuurboudonde meststoffen.
Het werd verdoold in 5 perceelen, die alle
bemost werden met kaïnict tegen 800 per HA.
Verder ontving hot eerste perceel Thomas-
phosphaat. van 16.3 tegen 191 hot. tweede
tegen 468, super van 17.1 ö/q hot derde tegen
Geljjk in ons vorig opstel hebben wjj
waar geeno verwarring kon ontstaan, de letters
weggelaten-
231, beendermeel met 34.7 0/0; het vierde 308
Algiersch phosphaat van 26 0/0, terwjjl het
vijfde onbemest bleef.
Op 25 April ontvingen alle perceelen eene
geljjke bemesting Chili tegen 150 per HA.
Do proefneming loopt over de jaren 1904
en 1905. Over beide jaren heeft het met
super bemeste land het meest opgeleverd.
Indien de opbrengst van het met super bemeste
perceel voorgesteld wordt door 100, dan blijkt
de opbrengst van do verschillende perceelen
uit den volgendon staat:
1904 1905 1905 1904 en 1905
gras gras hooi gras
Super 100 100 100 100<
Thomas-phph. 89 89 90 8£
Beondennoel 75 78 82 7t
Algiersch phosph. 75 79 80 Ti
Geen phosph. zuur 57 40 42 41
Afdoend is deze proef niet, want er werden
wel geljjke hoeveelheden phosphorzuur ge
geven, maar er werd goeno rekening gehouden
met de oplosbaarheid.
Eigenaardiger ware het geweest, indien men
op do verschillende perceelen voor evenveel
geld aan phosphorzuur had gelegd.
Eene vergelijking van de opbrengstcjjferi
van de verschillende perceelen doet zien, dat
eene bemesting niet kaïniet en Chili zondei
phosphorzuur weinig lieeft uiige werkt, wat te
verwachten was, omdat men wist, dat de grond
zeer arm was aan opnoembuar phosphor?
wat met veengrond doorgaans het goval i
Te Zuidwolde werd in 1904 een proefveld
aangelegd op moerasveon en in 1905 en 1906
voortgezet. Het bestaat uit 5 perceelen, ieder
5 aren groot. Tolken jare ontvingen zjj per
HA 800 kaïniot in den herfst en 150 Chili
het voorjaar.
Do phoaphorzuiir-bemesting was in de eersto
twee jaron ieder jaar
Pore. I 80 phosphz. 500 Thomas-phosph.
II 80 als superphosphaat.
III 80 als ontljjmd beenderm.
IV 80 als Algiersch phosph.
V geen phosphorzuur.
In 1906 word op geen der perceelen eene
phoBphorznurhemesting gogovenhot proef
veld stond van bogin Februari tot 10 Mei
onder waterhot hooi werd uitstekend ge
wonnen.
Do totale meoropbrongst bedroeg in de
drie jaren per HA bij bemesting mot Thomas-
phosphaat 7440, superphosphaat 8460, been
dermeel 5920 en Algiersch phosphaat 2460 KG
boven geen bemesting met phosphorzuur.
Hot oorste jaar was Thoinas-phoBphaat het
beste, in hot tweede en vooral in het derde
jaar kwam de moeropbrengst van super. Ook
is het gras, dat bij 't gebruik van super vor
kregen werd, «tammer", wat vooral uitkomt
in voel beemdlaugbloem. Beendermeel werkt
aanmerkelijk minder, toch in do tweede snede
boter dan bjj slakkenmeel en in het jaar dor
nawerking overtrof het ook het super. Op
deze grondsoort bleek Algiersch phosphaat
oen onvoldoend werkende phosphorzuurmest-
3 tof.
In Overjjssel heeft men drie achtereenvol
gende jaron oen proef genomen ter vergelij
king van verschillende phosphorzuurstoffen op
derriogrond-hooiland van het waterschap de
Broeklanden to Oldemarkt.
De proef is genomen tusschen verschillende
phosphorzuurstoffen voor geljjke geldswaarde.
Het proefveld is verdeeld in 5 perceelen van
aren ieder. Voor 1906 is het goheele proef
veld bemest met 800 kaïniet en 150 Chili per
HA en vorder heeft men gebracht op
perceel I 500 Thomasphosphaat van 15<>/o.
II 348 superph.ph. van 140/0.
LH 224 beendermeel van 33o/0.
IV 399 Algiorschph.ph. van 260/o.
V bleef onbomest.
De meerdere opbrengst van de mot phos
phorzuur bemeste perceelen bedroeg in de drie
jaron voor de achtereenvolgende perceelen
4030, 3098, 3110 en 2180 KG boven die van
het perceel, dat geen phosphorzuur ontving.
Ook nu heeft, zoo lezen wij in het veralag,
slakkonmeol (Thomas-ph.ph.) weer het meest
opgebracht, terwijl tusschen hot super- en
boenderineol-perceel weinig verschil bestaat.
Ofschoon uit de gedane mededeelingen nog
wel geene vaste conclusie te trokken is, dunkt
het ons raadzaam op de hoogor omschreven
graslanden in Zeeland proeven te nemen met
1 najnarabemesting van kaïniet tegen
KG por HA en eene voorjaarsbomesting met
150 KG Chili en verder met 500 KG Thomas-
phosph.iat en seno gelijkwaardige hoeveelheid
superphosphaat. Wel waarschijnlijk zullen o k
hier do proeven uitvallen in het voordeel van
Thomas-phosphaat, toch is hot weiisclioljjk
den uitslag daarvan te vergelijken met dien
van super.
Dr. De Visser eu Herin. Snijders,
Door hot bestuur dor antirevolutionnaire
kiosveroeniging Nederland en Oranje alhier
was tegen Vrijdagavond in de gro to Schutten-
/w/zaal een openbare vergadering belegd waarin
het Tweede Kamerlid dr J. Th. do Visser als
spreker zou optreden.
De zaal was geheel gevuld, zoowel door
clericalen als door 'riiziiinigeu.
De heer mr A. Me Veer, opende, goljjk
dut bjj Nederland en Oranje de gewoonte ia, do
samenkomst met gebed en deelde daarna niodo
dat hot bestuur van genoemde Verceniging
het wonseheljjk heelt geoordeeld, met het oog
op de herstemming voor do Provinciale Staten,
0011 spreker te doen optreden. Het aclit zich
gelukkig daartoe bereid gevonden te hebben
dr De Visser, predikant bij de Ned. herv. gc-
lonto te Amsterdam en lid der Tweede
Kamer.
Mr De Veer heette dr De Visser welkom en
gaf hein het woord, na alvorens te hebben
gezegd dat er na afloop der rede gelegenheid
zou zijn tot debat.
Na voorop gesteld te hobbon, dat het in
den etrjjd niet geldt do personen doch de
gin8elen, stipte Dr. do Visser do hypothesen
aan, opgebouwd over de vraag, waaraan de
uitslag dezer verkiezingen is toe te sclirjj
en de kennelijke kentering die in den geest
van het Nederlnndsch volk op politiek gebied
sedert 1905 gekomen is.
Ten sterkste desavoueerde spreker de mee
ning, door de N. R. Crt. verkondigd, dat do
uitslag ten gunste van Rechts Btant in hot
teeken van het conservatisme. Waar heusch de
anlecedenton van do liberalen op hot gebied
van sociale wetgeving niet zoo schitterend zjjn,
behoort er moed toe de kiezers voor links te
winnen onder het paroolRechts is conservatief!
Neon, do overwinning is te danken aan de
111 het oog springende tegenstelling tusschen
de beloften van Links in 1905 en tusschen
wat Rechts door zjjn Kabinet heeft gegeven.
In dit verband werden verschillende wetsont
werpen, vooral de Ziekteverzekering, beschouwd,
om te bewijzen, dat een vorgeljjking tusschen
het huidige eu het vorige ministerie don eve
naar naar Rechts doet overslaan. De slinger-
politiek van dit ministerie doet hel Kabinet
do meerderheid geen goed. Een voorbeeld van
die verantwoordelijkheid leverde do kwestie-
Staal. Do leuze: «Voor of tegon Staal" met
welk shibboleth voor deze verkiezingen Links
eerst vrjj sterk stond, is verflauwd en vorflauwd
en later geheel losgelaten.
Zulk optreden doet de kiezers roepen om be
ginselvaste politiek, die kraelitig haar stralen
trekt van liet middelpunt naar deu omtrek, eu
die moet winnen, ook Dinsdag 0. a. in Middel
burg.
Indien iots de krachtige coalitie van Rechts,
tot lieden zonder één dissonant, versterkt,
het, hot gescharrel door een paar groepen
uiet do verhouding tusschen politiek en reli
gie. Het gaat niet om do kwestie of men aan
God gelooft, doch over de vraag of 11
politiek oen oerste stom wil geven aan do
Openbaring! In dit verband ging spreker na
de houding van Oud-liberalen en Unie-libera
len te dier zake, verschillende phasen uit de
tegenwoordige politieke geschiedenis en het
optreden van enkelo personen aanstippende,
In 1905 jubelde alles, wat niet ChriBteljjk
was, eensgezind op het graf van de antithese.
Toen spreker later in de Kamer de persoon
lijke nntithosu op het objectief gebiod wilde
overbrengen, vroeg uien hem of kjj si
jaar geslapen hadde antithese was
dood. Maar waarom heeft do heer Tydeman
op don partjjdag te Gorinchem dan verklaard,
de antithese overal to zien
Waar do scheiding»)iju tusschen de partjjen
eigenlijk ligt Do N. A. Cl. schreef, dat de
liberalen aan de Openbaring geen hoogeren
invloed toekennen dun aan de menBcbeljjko
Rode. Zulk oen thosis kan Rechts niet aan
vaarden, dat vasthoudt aan een koogere
rechtsorde en een macht, die do Rede leidt.
Dit hoofdbeginsel bezielt de Christelijke
coalitie en al is ze verder niet één in opvat
ting, ze heeft daarom nog niet minder be
staansrecht dan de leuze der vrijzinnige
gedachte die zoo vele vertakkingen heeft. De
toepassing van een beginsel ia moeilijkoi
naarmate het rjjker is. En juist de variëteit
dor Christelijke kerken pleit voor den schoonen
rjjkdom van het Christendom.
Het Christelijk beginsel in de staatkunde is
hot pand, ons door de vaderen toevertrouwd,
dat ons volk en den staat heeft grootgemaakt.
Daarom besloot spreker: «Sluit de geledoren,
toont uw eendracht en laat boven uwe hoof
den uitgolven die oude beproefde banier van
Hem die gesproken heeft: «Ik ben de waar
heid."
Nadat een oogenblik pauze was gehouden,
word gelegenheid gegeven om met den spreker
in debat te treden, waarvoor zich alleen opgaf
de hoor Herm. Snijders.
Deze begon met hulde te brengen aan de
welsprekende rode van dr. De Visser en
diens merkbaar streven om zich over den
tegenstander zoo humaan mogeljjk uit te
drukken.
De spreker heeft ontkend dat in 't algemeen
de uitslag der verkiezingen voor de Provin
ciale Staten voor zoover die thans bekend is
daarop den stempel drukken van het conser
vatisme. Do heer Snijders verschilt daaromtrent
met hom van meening.
De kentering van het volk bosprekende, wees
debater, erop dat die zich telkens bjj do stern-
beeft vo rgodann en dat vooral do zooge
naamde klenrlooze middenstof daarbjj den door
dag geeft.
Hij wees erop dat verschillende argumenten
bjj do stembus van zeer groot gewicht kunnen
zijn. Zoo in 1905 de Kuypervrees en do bonding
der Friosch-christeljjk-historischen.
De kentering van 1907 kan weer door een
andere worden gevolgd. Want do vrijzinnigen,
die al zoo dikwjjls de nederlaag hebben ge
leden, zijn niet ontmoedigd en zullen dapper
den strijd voortzotten.
Er is op gewezen dat liet voorloopig verslag
dor Eerste Kamer op het arbeidscontract steeds
beschouwd als een bewijs van den conser
vatieven, goost die in dat lichaam lieerscht. En
dat is zoo, do wijze van samenstelling dier
Kamer moot leiden tot conservatisme en daarom
werken de vrjjzinnig-democraten in het be
lang oener andere samenstelling.
Daarna hot samengaan bosprekende der ver
schillende partyen van Rechts, stelde debater
het licht hoe dr Kuyper in art. 21 van zjjn
Program er op heeft gewezen dat alleen samen
gaan uiogeljjk is, wanneer een wet omschreven
programma is vastgesteld, om dan te vragen:
is dat program, wanneer is het vastge
steld En wat bevat het omtrent kiesrecht,
ialo wetgeving en andero zaken, die het
istolijk beginsel van nabjj raken
ïe twee partijen, die op een wel omschre
ven program zich vereenigden, zjjn do leden
der Lilierale Unie en van den Vrijzinnig Demo
cratischen Bond, die dut program hebben vast
gesteld voor de verkiezing in 1905.
Die beide fracties dor vrjjzinnigen denken
niet eender, maar zjj komen daar rond vo -r uit,
Debater stelde iu hot lielit welk een hoog
gaand verschil ran gevoelen er echter bestaal
tusschen hen die deeliuaken van do coalitie
Rechts eu wees er daarbjj op hoe de antire
volutionnaire Rotterdammer tjjdens het regime
van dr Kuyper schroefmoeten wjj over ver
schillende onzer beginselen niet zwjjgen, bjjv,
over de doodstraf in verband er mede dat
Minister Loeit' deel uitmaakt van het kabinet
Wanneer in 1905 dat Kabinet was gebleven,
zouden, wordt er van Rechts beweerd, verschil
lende sociale wetten in het Staatsblad zjjn
gekomen. Daargelaten of de voorbereide wetten
goed in elkaar zaten, is het toch een feit dat
bjj de behandeling ervan zeker telkens van
verschil van weening tusschen de Christeljjke
partjjen zou zjjn gebleken, en het is niet zoo
zeker dat die bewering zou zjjn uitgekomen.
Door de togenpartjj is beweerd er is verschil
tusschen wat door de vrjjzinnigen is beloofd
wat vervuld is. Maar debater vraagt maakt
gij de rekening niet te vroeg op Dr de V:
komt nu reods met do afrekening die eigenlijk
eerst in 1909 mag worden gevraagd. Dien
wissel honoroeren do vryzinnigen nu niet.
Debater ontkent dat het ministerie niot
zooveol mogelijk de gedane beloften heeft ge-
Hij vraagt: wat heeft het ministerio-Kuyper
gedurende de eerste twee jaren van zijn be
wind in het Staatsblad gebracht 'f
Hij heeft de militaire strafwetten uit do
portefeuille van zjjn voorganger gehaald.
Onder het winisterie-Kuypor is wel voorge
steld het arbeidscontract te behandelen, maar
dat wilde men niet, men wenschte de onder
wijswet eerst.
En toen dit huidig ministerie het arboidsc
tract tertafe! bracht, werd van anti-revolution-
naire zijde beweerd het is ons arbeidscontract.
Debater toont echter aan hoe aan de hei
prof. Drucker en Cort van der Linden de eer
van dit wetsontwerp behoort en hoe
Minister Van Kaalte de lof niet mag >-nt-
houdon worden hot met groot talent en v
dig te hebben verdedigd.
De heer Snjjders zette verder uiteen wat
gebeurd is onder dit ministerie met de belas
tingwetten en hoe er oen grondwetsherziening»-
commissie benoemd is. Als de regeering nioi
spoedig met haar voorstellen komt zullen de
vrjjzinnig-democraton daartoe wel aanspore:
Debator erkende dat de leus voor i.f tegen
■Staal bjj de verkiezingen niet is aangegeven.
Dal is echter natuurlijkby de verkiezing voor
do Provincialo Staten komt de legerkwestie
niet alleen op den v<-orgrond.
De antithese is gebleven en do Standaard
schreef wjj denken er niet aan die van de baan
te schuiven. Het is dan ook weer geweest voor
of tegen den Christus, enden liberalen is ver
weten, dat zij tegen do aftredende leden der
Staten zjjn en tegen die der Eerste Kan.er,
omdat zjj Christenen zijn.
Er is aan do liberalen verweten dat zjj, die
nu zoo afgeven op het samengaan van Rome
en Dordt, vroeger zelve met de R omschon
optrokken.
Debater geeft dit gaarne toe. Hij wijst op
het gebeurde in 1853 en toont aan dat de
vrjjzinnigen, die den godsdienst buiten do
politiek willen laten, veel beter in de politiek
met de Katholieken kunnen samengaan dan
de anti-revolutiounairen.
Om slechts een bewijs te noemen dat het
bjj de coalitie niet alles couleur de rose is her
innert bjj hoe by de verkiezing aan den over
kant gebleken is dat de proteatantscbe kiezers
nu niet zoo bjjzonder gestold zjjn op de katho
lieke candidatcn.
Dr. Sebaepman heeft het trouwens duidelijk
gezegd, wolk een groot verschil van meening
er bestaat tusschen protestanten en kath liek
zelfs over den Christus.
Spreker eindigde met aan te toonen dat liet
nu eenmaal niet aangaat voor de practise he
politiek de regelen te putton uit do neilige
schrift.
Hij beval ten slotte den kiezers aan goed te
wikken en te wegen hoe zjj Dinsdag hunne
stem zullen uitbrengen en hoopte dat dit de
overwinning zal tengevolge hebben van
vrijzinnige boginselen.
De heer Dr. De Visser, die na weder
woord verkreeg, dankte den heer Snjjders voor
zijn wjjze van debatteoron, te moer omdat
ipreker door de Middelburgsehe vrjjzinnige
pers wel eens minder aangenaam is bejegend.
Spreker stelde daarna in hot licht dat ook
do Vryzinnigen het niot op alle punten eens
zijn wat de sociale kwesties betreft en stelde,
om dat te bowyzen, tegenover elkaar de hee-
Treub en Van Karnebeek, Marckant, Röell,
Styrura en Tydeman of de oud-liberaal
Mees, Verniers van der Loeff, Gleicbman en
Borgesius.
De heer Snjjders had in zijn rede gesproken
rer het sucade-wetje en dr De Visser vond
daarin aanleiding om eens breedvoerig uiteen
te zetten hoe do kwestie eigenlijk in elkaar
zat.
Verder besprak dr De Visser nog het gemis
aan deugdeVyke legislatieve arbeid van dit
Kabinet. Do liberalen hebben scherp minister
Kuyper aangevallen omdat in de eerste twee
jaren zoo weinig gedaan is, de heer Vee-
gons noemde het na een jaar een schande dat
er nog goen onkele sociale wet was ingediend.
De liberalen hebben ook niot gewacht de
balans op te maken tot het Kabinet vier jaar
zitting had. Elk half jaar maakten zjj de
balans op.
Spreker moest ter eere van de vrjjzinnig-
democraten en de sociaal-democraten erken
nen dat deze groepen den godsdienst van de
politiek willen scheiden, scheiding wenschen
van kerk en etaat; dat is een standpunt.
Spreker on zjjn geestverwanten echter zeg
gen er is wol verband tusschen godsdienst en
politiek.
Hierna werd door de beide heeren nog een
korte dupl ek gevoerd, waarbij beiden natuur
lijk op hun ingenomen standpunt bleven staan
en het in eersten termijn gezegde nog nader
aanvulden en toelichtten.
Daarop sloot mr De Veer met daukzegging
de vergadering na don spreker dank betuigd
te hebben voor zjjn rede eu aau den debate»
roor de wjjze waarop door hem is gedebatteerd
Hot deed mr De Veer genoegen dat in
Middelburg de politieke strjjd gewoonljjk op
waardige wjjze gevoerd wordt tusschen de
beide partjjen on hjj hoopte dat dit steeds
zoo bljjven moge.
JAC. WKLLENAN TB X1ETW EX
ST. JOOSLAKD.
Vrjjdngavond sprak in de herberg van P.
Vos te Nieuw en St. J 00 s 1 an d, op ver
zoek van do vrjjzinnige kiesvereoniging aldaar,
de heer Jae. Welloman.
Na door den heer Mesu to zjjn ingeleid begon
de heer Welloman met op het groote belang
van de stemming te wjjzen en in 't bjjzonder
dat van dezo herstemming. Hjj ging daarop
11a de taak der Prov. Staten, terwjjl hjj wee»
p de belangrijke rol die de Ged. Staten
spelen en hoeveel invloed zjj op de sociale
wetgeving knunen uitoefenen.
Hjj sprak nog even over de herziening van
het polderreglement, daarbjj zjjn meening
uitende, dat de,Ged. Slaten het met die wijzi
ging op een soort aceoordje hebben gegooid.
Hjj wees op het z. i. onbillijke in do verdeeling
van de kosten van onderhoud van den eersten
binneniljjk na den zeedjjk.
Ook de verkeerswegen dienen verbeterd en
1111 heeft, wat dat betreft, de liberale partjj
daarvan zeer goede sporen nagelaten, ook wat
hot onderwjjs aangaat.
Hjj meonde dat de rechtsche partjjen in den
laatsten tijd wat te veel op do politieke
kleur en minder op capaciteiten hebben gelet.
Om maar eens een voorbeeld te noemen, bjj
de behandeling der subsidie voor de Hart-pol
ders in de Tweede Kamer zjjn den Gedepu
teerden onzer provincie zware verwjjten ge-
daau, die, voor zoover spreker wint, nog met
zjju weerlegd
Daarop besprak spreker de Slaten als lichaam
ter verkiezing der leden van de Eerste Kamer,
wat hy als reden noemde waarom bjj deze ver
kiezing in plaats van provinciale do algemeene
politiek op den voorgr. nd treedt.
Daarop gi.ig do heer Welleman na het streven
van don Yrijzinnig-democratischen Bond als
party om het volk op te heffen, de partjj van
do sociale wetgeving.
Verder behandelde spieker den lijd van 1901,
toen door dr Kuyper do autitbeso word gesteld,
die hjj later, toen hem bleek dat het volk
daar uiet aauwildo, een schepping van de lin-
kerzjjde noemde.
Nog werd besproken do wording van dit
Ministerie en haar program.
Spreker stond langdurig stil bjj de kies-
rechtquaestie, vooral toondo hjj zich voorstan
der van hot blanco artikel. Hij had ookbeop
dat de rechtsche partijen in de Tweede Kamer
zich nog wel eens zouden bodenkon alvorens
tegen grondwetsherziening te stemmen. Anders
was het met do Eerste Kamer; die zou hot
waarschijnlijk wol verworpen en nu staat het
aan ons, aldus spreker, 0111 dien t ostand te
veranderen, door bjj deze herstemming voor
de Provinciale Staten op de linksche candi-
daten te stommen.
Spreker kwam nu aan de behandeling van
het bedrjjfsbelasting-ontwerp van deze rogee-
ring, door do rechtsche mannen zoozeer ver-
worpon, Hij hesprak dit ontwerp in verband
uiet d«n landbouw en hjj kwan tot do slot
som. hjj toonde dit met een voorbeeld aan,
dat die bolastiug in 't minst niet drukkend
zon zijn en in 't allerminst den landarbeider
zooals door een antirevolutionnair blaadje werd
beweert, zal treffen, die in deze atr<-ki 11
waarschijnlijk er geheel buiten zal rall-n,
daar een inkomen van f 500 i.nhelast bij]ft.
N -g wjjddo spreker zjjn aandacht aan de
sociale wetgeving der rechterzijde die, volg-ns
hem. zich bepaalde tot ontwerpen, niet tot
wetten.
De Stnal-quaestie bleel natuurlijk niet buiten
behandeling. De nieuwe Minister van Oorlog,
zei do heer Welleman, aal misschien denzell-
den weg gaan als Minister Staal in de Eerste
Kamer, maar wjj moeten er voor zorgen dat
er uit den lande een krachtige stem tegen
deze politiek der Eerste Kamer op ga. Daartoe
kan dit district krachtig medewerken.
Nog zjjn een dertigtal kiezers te Nieuw en
St. Joo-dand thuis gebleven. Hjj sprak de hoop
uit dat zjjn rede or toe zou bijdragen, dat die
onverschilligen zich naar de stembus zullen
begeven.
Onder luid applaus werd zjjn rode beëindigd.
Er werd nu gepauzeerd en gelegenheid tot
debat gegeven.
Na de pauze werd. daar zich niemand voor
het debat aanmeldde, de heer Welleman door
den voorzitter bedankt.
Nog even verzocht de heer Welleman bet
woord om een ondervinding van den laatsten
tyd mode te deelon.
Kort geleden moest bjj in Kamperland spre
ken Even van te voren las hjj in een artikeltje
de antirevolutionaire Bevelander dat, van het
volksleger der vrjjzinnigen sprekende zeide dat
zjj die voor den dienst waren afgekeurd de eer
ste drie jaar na hun afkeuring f 52 's jaars
zouden moeten betalen als belasting.
De heer Welleman had dit, en terecht, als
een lengen bestempeld en wat meer zegt, hjj
to inde aan dat juist in het ontwerp van den
antirevolutionnairen heer Heemskerk een der-
geljjke bepaling voorkomt.
In die vergadering, waarin do heer Caminou,
hoofd der Chr. school aldaar optrad als debaier
