Illllllhllll RGSCIIË 1011!\M. Zaterdag 11 Mei. N". 110. loo* Jairgang. 1907. Deze courant Verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2 Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thcrui. alhier en tel. weerbericht van het K. N. Mot. Instit. te Bilt. 10 Mei 8 n. vm. 65 gr., 12 u. 70 gr., av. 4 u. 75 gr. Hoogste baroni.stund 767.1 te Dresden en Broslau, laagste 7-16.2 te Malinhead. Verwachting tot den avond vafl 11 Mei: zwakke tot matige meest Z.O. wind, ovordag toenemende bewolking, met kans op onweer ou dezelfde temp. Advertent iëu'20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1' 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letter» «aar de plaats, die zij i Tot de plaatsing van advertontiën en reclames, niet afkomstig uit Zoel and. betreffende Handel. Njjverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA .HAR Az., X./.. Voorburgwal 2Ö0, Amsterdam Middelburg 10 Mei. De laak der Vrijzinnigen. De verkiezingen voor de Provinciale Staten zjjn in aantocht en het begint aan weerszijden alweer merkbaar te gisten en te spannen. Vrijzinnigen van allerlei gading zijn gedwongen te hoop te loopen en van de verkiezing van leden van in hoofdzaak administratieve colleges te maken een strijd tegen do kerkelijke coalitie. Met andere woorden: het is nog steeds de ^christelijke" politiek die ons heele staatkun dig leven bederft en rechts zoowol als links al te ongelijksoortige elementen op een hoop drijft. Pogingen om een partij-verdeoling te krjjgen in behoudende en vooruitstrevende partjjen zullen, het is onze vaste overtuiging, alleen dan kans van slagen hebben, wanneer vooraf de kerkeljjke partjjen der Eerste, zoowel als der Tweede Kamer behoorljjkon de minderheid zijn gebracht. Eerst dan zal er weer met do heeren te praten zjjn. Zoolang echtor de kans nog zoo schoon staat om weer de meerderheid in de Tweede Kamer te verkrijgen, mag hot cement der coalitie zoo nu en dan een nieuw scheartje vertoonen, op instorten staat%Je zaak nog geenszins. En hoe verderfelijk voor ons politiok leven, begrijpelijk is zulks zeker. Wie toch voor alle3 noodig vindt »het pleit te voeren voor de eero Gods en heel het volk op te roepen om overal, op alle terroin dos levens, do sou- veroiniteit Gods te erkennen," hjj mag het bejammeren dat zulks nadooligo gevolgen heeft, die gevolgen komen toch in zijn waardeschat ting slechts in do tweede plaats zjj bevinden zich op een lager plan en men kijkt er over heen bij het hcorljjkc uitzicht op een heel volk. dat bereid is op alle terrein dos levens de souvereiniteit Gods te erkennen. Het ligt in den aard van ieder oprecht geloovige om vast te houden aan de mogelijk heid om heel hot volk te brengen tot zijn eigon Heer of Kerk. In dezen zin tracht iedere geloovigo proselieten te maken. En men meent, dat, wanneer ook in het staatkundig leven de »eere Gods" steeds op don voorgrond treedt, hierin een niet geringe hovordering is gelogen van godsdienstigheid in het algemeen. Gegeven dus de eerlijke overtuiging, dat alle menscheljjke belangen, alle menschelijk geluk en ellende in hot niet verzinken bij de »eore Gods", dan heeft men hier de verklaring van do anders onbogrjjpeljjko uiting van don heer Van Idsinga, die de nadeelige gevolgen van de christoljjke politiek erkende, maar ze desniettemin noodzakeljjlc noemde. In dozon gedaehtengang dient Nederland eerst «gekerstend" te worden, voor mon zijn aandacht ten volle aan andere belangen kan wjjden, dient dus vastgohouden te worden aan de partjjformatie, die voor een doorwerken dor •Christelijke beginselen" don gunstigston grondslag biedt, en staat zolfs het belang dor .okersteuing" in verhouding tot de nooden der samenleving als het eeuwige heil tot oen zeer tijdelijk ongeluk. Het heeft ons ultjjd vergeefsehe moeite toe geschenen degenen, die aldus denken, te willen terugbrengen van dio dwalingen huns weegs op politiek gebied, 01' mon ze al voorhoudt dat er van die «christoljjke beginselen" op staatkundig terroin in do praktijk niets anders dan ongewenschto uitwerkselen te zien zijn-, of men al aantoont, dat alleen het conserva tisme profiteert hjj de tegenwoordige party- verdeeling; of men al het logische tracht aan te tooncn van oen nieuwe partij-verdeeling ii behoudenden en vooruitstrovonden, het moet tuin de overzjjde alles afstuiten op de lagere waardeering, die daar aan allo menscholjjko dingen ten doel valt zoodra er maar in de verte sprake is van de »eere Gods". Er is naar onze mooning maar één middel om de kerkeljjke coalitie uit elkaar te halen, en dat is overwinnen. Wanneer aan de rochtsche partij on bij en door de stembus goed duidelijk kon worden gomaakt, dat er in Nederland geen kans meer is om ook door middel van het staatkundig loven propaganda temaken voorde «eere Gods", dan spreekt hot van zelf, dat do zuiver staat kundige verschillen in den boezem der recht- seho partjjen niet moer te bepleisteren zouden zijn- Zoo zjjn de vrjjzinnigen dan bjj do Staten verkiezingen wederom gedwongen (laatons het maar ronduit mot een gangbaren term erkennen) om anti-cloricaal te zjjn. Zjj zjjn gedwongen om de thesis (de stolling) van de rechterzjjde te bekampen, en zullen het zich getroosten als hun dan van die zjjde wordt toegevopgd, dat zij do schuld zjjn van de anti thesis, (de tegenstelling) wetende dat-men rechts vaak lang niet vies is van wat men pleegt te noemen stniatjongensropliek Want wie de thesis stelt, stelt daarmee vanzelf de nnft'thesis, en de antithese van wat men zelf ;estold heeft, voor rekening te laten van zjjn tegenstander, en op hem van het stellen van die antithese do schuld te willen schuiven, behoort al mede tot do onnoozolsto vorlegen- heidsargumenten van de rechterzjjde. Zoo zal dus wederom, hoe droevig het ook is, de komende Statenverkiezing in hoofdzaak heheerscht worden door do anti-these en is de reden van het samengaan van oud-liberalen, Unie-liberalen en vrijzinnig-democraten, uit sluitend te zoeken in do noodzakelijkheid dor bestrijding van de kerkeljjke coalitie. De drie vrijzinnige partjjen hebben bij alle verschil ge meen de vrjjzinnige gedachte, dat aan de open baring of aan de kerk op staatkundig terrein geen hooger gezag toekomt, dan aan het toe zicht van menschen in het algemoen kan worden toegekend. Zjj zjjn gezamonljjk afkoe- rig van een propaganda op staatkundig terrein voor de »eere Gods" en achten de vermenging staatkunde met godsdienst in strjjd met de ware belangen dos lands. Er is dus geen sprake van een fusie van de drie vrjjzinnige partjjen, maar het is een ver bond ter bekainping van een gemeenachappe- lijken vjjand. Het gevaar is in laatste instantie het kweken van drijvers door het alleen zalig makend geloof. Tegenover dien vjjand zjjn wij 'rijzinnigen gedwongen ons te weren en openlijk te getuigen, dat wij ons oen eigen levensbeschouwing willen ophouwen zonder gebonden te zijn aan uitspraken van kerk of Heilige schrift. Dit openlijk te gotuigen kan alleen dan voor overbodig of tegen den goeden smaak gehouden worden, zoolang de «Christonen" hun geloof en hun dogma's in den boezem dor kerk houden, Aangezien echter sinds lang de »Christelijkeii" hunne levensbeschouwing overal op den voorgrond brengen, zondor dat verder komen, is het de plicht dor vrjj zinnigen op staatkundig terrein anticlericaal te zijn, waarmede nooit kan gezegd zjjn, dat zij zouden willen aanranden de vrjjheid van godsdienst, maar wat onkel een verweer is tegen het opdringen van «Christeljjkc hegin- len" in de staatkunde. Zoo is het dus begrijpelijk, dat de gezamen lijke vrjjzinnigen allen even sterk verlangen naar de inogeijjkkeid van eeno omzetting van de Eerste Kamer. Niet dat alle vrjjzinnigen hot der kerkeljjke meerderheid in de Eerste Kamer zoo kwaljjk nemon, dat zij met den Van Houten Minister Staal naar huis gestuurd heeft, want inderdaad er zullen er onder de oud-liberalen nog genoeg te vindon zijn, die in hun hart dat nog zoo kwaad niet ondon vanwege de voilighcid togenovcr den •binnenlandschon vjjand". Maar alle vrjjzinnigo partjjen verlangen om uit de impasse te geraken, wat niet anders lOgelijk is dan door zoo noodig do Eerste Kamer te kunnen ontbinden, met do zokor- heid daar een vrijzinnige meerderheid to verkrijgen. Dat is het naaste dool en zoo alleen is een vruchtbare werkzaamheid van het tegenwoor dige ministerie mogelijk. Maar voor wie verder ziet, moeten deze Statenverkiezingen toch slechts een voorspel zijn. Wjj zjjn daarmede, hoe wensche.jjk het zon zijn, van de antithe se-politiek nog niet af; en al kan zjj daarbij een stevigen duw krijgen, noodzakeljjk bljjft dat de kiezers, bjj welke gelegenheid dan ook. een stevige linkscho meerderheid naar de Tweode Kamer zenden, teneinde alsdan den bodem in to slaan aan ulle ver wachtingen in dit opzicht van kerkeljjke zjjde en zoodoende oen hetero partijverdeoling voor te bereiden. l'rineipieole strijd tegen de kerkeljjke coali tie blijft dus naast propaganda voor algemeen kiesrecht, logerhervorining, sociale wetgeving, ook voor de vrjjzimiig-dowocraten voorshands het wachtwoord, omdat er, zoolang die conli- tie niet overwonnen is, geon vooruitstrevende politiek inogeijjk is, V. D. Bijna de geheele zitting werd aan het debat hierover besteed. Professor Treub was en bleef ten sterkste tegen deze subsidies gekant; met taaie energie bestreed hjj de regeeringsvoorstellen. Z. i. gaat het niet aan subsidies te verleeneu aan reeds in exploitatie zjjnde maatschappijen, vooral niet wanneer deze, zooals met de II. T. M. het geval is, bijkans failliet zjjn. Laat haar eerst behoorlijk failliet gaan, pleitte hjj, dan knnnen wjj verder zien. Met de hardnekkigheid van een dog hield hij zjjn prooi vast Die armo aandeelhouders zagen de vier tonnetjes goud van het ltijk. waarnaar zjj reeds likkebaarden, onder het debat langzamerhand weer hun neus voorbjj- gaan, niettegenstaande er twee Ministers, de heeren Kraus en De Meester, achter de groene tafel ter verdediging van het wetsontwerp zaten. Treub gaf echter geen kamp. De Ridder mocht weeklagenindien het voorschot niet vecstrekt wordt, komt er geen spoorweg GoudaSchoonhoven; Minister Krans mocht nog zooveel vertrouwen hebben, dat het geld wel weer «terecht" zou komen; Minister De Meestor in den breede betoogen. dat de cijfertjes kloppen en oud-Minister Lety naar een tusschenweg zoeken om het geld toch tc geven met inachtneming van' professor TrcuVs bezwarenhet hielp alles niet. Een motie tot verdaging der behandeling, door den heer Treub ingediend, ging er met vlag en wimpel door. Met 38 tegen 25 stommen word die motie aangenomen. Van de subsidies, aan die wankelende tram maatschappij to verleenon, zal wel niets te recht komen. Andere, voor de Middelburgsche lezers al oven voel of weinig belangrijke wetsontwerp- jes tot onteigening, subsidie aanvrage en grensregeling werden aangenomen. Met odeion zwier ging dat geheele partijtje onder den hamer van den voorzitter door. Een grappig debatje greep nog plaats, naar aanleiding van de regeling der werkzaamheden. Dinsdag- en Woensdagmorgen a. s. week sectiën. Dat vonden do heeren goed. Maar toen kwam ter sprakewelke wets ontwerpen het eerst na afwerking dezer agenda aan de orde zouden komen het onderzoek naar het-vaderschap of do herziening van het bewijs in burgerlijke zaken. De juristen waren natuurljjkvoor «hetbewijs." Dat vonden zij van zeer groot belang. De beer Limburg verzekerde, dat het niet veel tijd in beslag zou nemen. De hoeren rechts geleerden waren 't er zoo ongeveer over eens. Maar de heeren Talma en Schaper keken beilonkeljjk. Talma klaagde er over dat de heeren juristen dan weder «de eerste viool zouden spelen" en de heer Schaper he each den stormbal van bet tiendrecht«»gepruts". Wat haddon de heeren advocaten daar al een tijd moe vermorst! Met 34 tegen 32 stemmen kwam het onder zoek naar het vaderschap no 1 op do ljjst. De schrik voor de juristerij zat er bij Kamer nog verscli in. Maar het mooiste is het politiokozetje.dat er achter schuilde. Het onderzoek naar het vaderschap is een geschenk uit het legaat Loeff. Men wist dat Minister Van Raalte dit koekoeksei liever in hot nest had laten rusten on meer voelde voor do herziening van »het bewijs." Ergo, had bijna de geheele rechterzjjde, op een paar juristen na, vóór den voorrang van het vaderschap gestemd. Dat was het «politieke zetje". Velen zullen er zich, ook onder onze lezers, zeker best mee kunnen vereeoigen, dat, naai wat wjj reeds gehad hebbon, de juristerij voor een poos op non-activiteit werd gesteld. Dinsdag a. s. behandeling van een wetsont werp. betreffende de grensregeling tusschen Den Haag en Voorburg. De antithese. Kameroverzicht. Zitting van WoenRdag. Heden werd horvat de Dinsdag verdaagde behandeling van hot ontwerp van wet tot ho vordering der voltooiing van den spoorweg van Gouda naar Schoonhoven, en verzekering van de geregelde exploitatie van de spoorwegen 's Gravenhage—Voorburg—Leiden en Goudu- Oudewater. Voor de eerste werd een renteloos voorschot: voor de beide laatste ljjnen gevraagd. afgelaten te betoogen, dat van een zoodauigo enweriring niets kan komen, n waar hjj vreesde, dat sommige zjjner volgelingen zouden pleiten op zjjn eigen ver leden van 1391, daar hoeft hij niet geaarzeld de schoonste bladzij Jen uit zijn democratisch levensboek weg ie scheuren, Njet meer de Christelijke democratie is Kuyper's ideaal, doch de Christelijke coalitie. Oneerlijk is het daarom den vrijzinnigen thans te verwijten, dat zjj den antithesestrjjd niet alle geweld wensehen to voeren. ie dat wil en dat gebiedt is Kuyper en hjj vooral. Ten koste van de geestelijke en stoffelijke behingen des volks. (De. Christen Democraat.) BENOEMINGEN, ENZ. Üjj kon. besluit: is benoemd tot notaris binnen het arr. Rot terdam. ter standplaats Rotterdam, A. F. van WaLsom, cand.-notaris aldaar benoemd, bij het wapen der artill.. hjj liet le reg. vesting-artill..' tot eerstc-luit. de tweede-luit. O. L. Kschauzier. van het korps; benoemd tot direct, van het postkant. te Arnhem G. van West, thans in gelijke be trekking te Njjmegcn, en te Boxtel .1. Huis man, thans in gelijke betrekking te Loenen is nan den inspect, van het loodswezen, de betonning, hebakening en verlichting iu hef 2e district te Harlingen, G. T. Roorda. op erzoek, eervol ontslag uit zjjne betrekking •cricoiden is die opgedragen aan den kap.- luit. t/z I. T. van Slooton verder is bevorderd tot kap.-luit. t/z de luit. t/z le kl. P. H. van Voorthuysen. De heer Roorda is bevorderd tot off. in de orde van Oranje-Nassau. Benoemd tot opzichter-teekenaar bjj de Staatsmjjnen in Limburg F. Greven, thans tjjdeljjk toekenaar bjj dien tak van dienst. en andere openbare middelen van vervoer om eens een dagje »uit" te wezen. Vooral aan Westkapelle viel een druk bezoek ten deel de bloemenvelden aldaar bleken voor velen groote aantrekkelijkheid te bezitten en meeaten keerden er van terug met een tuiltje tulpen. Langzamerhand gaat de bloei daarvan voorbjj en binnen een paar dagen zjjn de akkers weer kaal, want d.ui zet de plant zich en worden enwo sappen naar de bollen gevoerd. Het weder hield zich goed, al dreigde om streeks een uur of oen de regen en al vielen ook hier en daar enkele droppejs. Zelfs de wind stak moer op, maar dat duurde betrekkeljjk kort, en na don middag was de temperatuur weer heerljjk en kon men zich weer, evenals heden, verlustigen in echt Len teweer. Door do Katholieke kiesvereeniging alhier is, wat te verwachten was, besloten iiti-roYolutioniiaire candidaten voor de Provinciale Staten krachtig te steunen. Do vergadering was niet druk bezocht ilechls een 17-tal leden was aanwezig HOKTE MEDEREELISIGES VERGADERINGEN. Zaterdag is te Almelo do 54e algemeene •ergadering gehouden van het Nederlandsch Jongelingsverbond. Uit do vorsingen over het afgeloopen boek jaar van secretaris en penningmeester bljjkt. dat sedert het vorige verslag 19 afdeelingen met een 400tal loden zich hij het verhoud hebben aangesloten. Het aantal afdeelingen bedroeg alzoo op dit oogenblik 383 en dat der loden 10.030. (Het Ger. Verbond telt 476 af deelingen met 9409 leden). Het aantal «rin gen" vermeerderde met 3. Thans zijn in 37 ringen 276 vereenigingen samengevoegd. Van de stichting van een Bondsgohouw. een zaak, die reeds sedert 1902 in besprek is, zal voor eerst nog niets kunnen komen, ook al ontving de penningmeester nog enkele bijdragen voor dit doel. lu de laatste dagen wordt door dr. Kuyper herbaaldeljjk en uit den treure geconstateerd, dat thans weer, evenals in 1905, alle vrjjzm- nigon te hoop loopen om zich en bloc te stollen tegenover do rechtsche coalitie. En, zoo vraagt hij, waar bljjft nu uw be weren, dat de antithese dood zou zjjn Gjj zeH zijt het die haar levend houdt. Dezo redeneoring is misleidend. Herhaaldelijk is in de laatste maanden van do zijde der vooruitstrevende vrijzinnigen te kennen gegeven, dat men verlangde een samen werking van alle democraten. Die uitgedrukte wensch is bjj de hoofd- j mannen van rechts met minachting en spot 4 voorschot gewezen van de hand. Niet het minst dr Kuyper heeft sedert niet Uit Vlissingon. Donderdag ochtend overleed aldaar, in don ouderdom van 77 jaren, de hoor P. Smith-Visser, gewezen scheepsmakelaar aldaar. overledene wan consul van Venezuela, vice-consul van Spanje en Griekenland on con- sulaire-agent van Italië onder den naam van P. Smith. In die qualitoiten werdon hem erschillende ridderorden en medailles geschon ken. Naar men zegt, heeft hjj zjjne rjjko verza meling munten en voorwerpen en eenigo kost bare antiquiteiten geschonken aan het musouui an het Zecuwsch Genootschap der Wetenschappen te Middelburg. De Russische driemastschoener Mil us, dio enige dagen geleden op de Kaloot strandde, s Donderdag vlot gebracht en nabij Rammo- kens op het droogo gezet. (lering Uit Stad en Provincie. Op 8 en 9 Mei jl. werden te Neuzen en te IJ zen dij ke vergaderingen gehouden van de besturen der gemoenten, betrokken bij het reeds vermelde plan van tramaanleg in Zeeuwsch-Vlaandorcn, waarvoor concessie is aangevraagd door de IJzendijlsche Stoomtram- wegmaatschappij, in vereeniging met het comité voor den aanleg en de exploitatie van stoom tramwegen in Zeouwsch-Vlaanderen. Algemeen werd zoo schrijft men ons ten minste mof het plan sympathie betuigd en besloten een adres van adhaesie te zenden aan den Minister van Waterstaat. Is er geen woord gesproken over aansluiting bjj en samenwerking met de directie van de Stoomtrammaatschappjj BreskonsMaldeghem- plan veel ïucer gevorderd is on, dunkt ons, meer levensvatbaarheid heeft? Het is van jaren her in o n z e o m g e- g do gewoonte om op Hemelvaartsdag, wanneer beroeps- of andere bozigheden dal veroorloven en het weder medewerkt, zich te -erplaatsen. Dat was dan ook Donderdag hot geval. Hot prachtige lenteweder had do echte •landtochters" vroog uit de veeren gehaald en reeds om con uur of vjjf trokken talrjjke ge- zelschapppon naar buiten, om eens recht frische lucht te happen on te genieten van de zoo mooi groenende natuur. Later in don morgen volgde nog menigeen hun voorbeeld en langs alle landwegen bewo gen zich vrooljjkc groepjes wandelaars, vooral in de richting van de duinen en bosschen, de moesten beladen met proviand om dat ter be kwamer tjjd te verorberen. Fietsors doorkruisten ook in grooten getale ons schiereiland, en meer op hun gemak ge stelden maakten gebruik van de stoomtrams e Donderdagavond gohouden verga an do kiesvereeniging Eehdracht te zjjn tot voorloopige candidaten voor het lidmaatschap der Provinciale Staten gesteld heeren jhr. C. J. J. A. van Teylingen, mr. F. J. Sprengor, .heiden te Middelburg, en J. Polderdjjk te Nieuw- on St. Joosland. Nhar men ons uit Westkapelle ichrjjtt, is Woensdag de tjalk van schipper Picaert uit Neuzen vlot gekomen en hoewel, tengevolge van een lok, een voet water in het ruim stond, zonder sleepboot naar Vlissingon gevaren om waarschjjnljjk daar gerepareerd te worden. Drie jaar geloden is dezelfde tjalk, toen bevaren door schipper Do Bruine, ook door een plotseling opkomenden wind op de glooiing geslagen, doch iB toon zondor hulp van cön sleepboot er niet afgekomen. De St. Crt van lieden bevat o. a. de Statuten der Weerbaarheidsvoreoniging Willen is Kunnen te Westkapelle. Woensdagavond werd bjj den aanvang dor repetitie van de zangvoreoniging van T«on- lunst te Goes don heer M. A. Stiegor het eerolidmaatschap aangeboden. Door den voorzitter, den heer J. Z. Risch, worden de vele verdiensten van den lieer Stieger tjjdens diens SOjarig lidmaatschap ge schetst. Tot agent van politie der 3e klasse te Goes is benoemd G. Rottier, woonachtig te Nieuwdorp. (G. Crt.) W oensdag is, naar men ons uit C o 1 jj n s- plaat meldt, door don aannemer Roskam het t^cde stuk, groot 65 M. bjj 20, aan den oever van den polder Nieuw Noord-Bereland mot goed gevolg gezonken en wel op een diepte van 35 M. Door den gemeonteraadvan Poortvliet besloten voor to stellen, hot salaris van den secretaris met f 70 te verhoogen en alzoo te brengen op f 600, torwjjl hjj tevens met ingang van 1 Juni benoemd is tot ambtenaar van den burgorljjkon stand. Tot viering van hot tien-jarig bestaan der Wielrjjdersclub te Koewacht werd aldaar Donderdag, met medewerking van het muziek gezelschap, een wielerfoest gehouden, waaraan door verschillondo clubs werd deelgenomen. Totaal waren ongeveer 300 deelnemers voor le verschillendo wedstrjjden ingeschreven. Voorts waren ook vele vreemdelingen aan wezig. De promiën voor de grootste clubs werden toegekend aan dio van St. Pauwels (België) en die van Boschkapelle, de premie voor do verstkomende aan de club van Moer- rèke (België). Te Nieuw Namen maken de krubben- vangers goede zaken. Vele visschersviug en

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1907 | | pagina 1