MIDDELRURGSCHE COURANT. Maandag 1 April. 77 ISO' Jairiui. 1907. Deze courant versohgnt dagelijks, met uitaondoring Tan Zon- en Feestdagen, Prijs per kwartaal, soowel roor Middelburg als Toor alle plaatsen in Nederland franc# pp. S. Afzonderlijke nummers kosten 6 cent. Therm, alhier em tel. weerbericht vaa het K. N. Met. Jaitit. te De Bilt. 30 Maart8 n. Tm 49 gr., 12 n. 84 gr., av. 4 u. 61 gr. F.—Hoog s t e oarom.itaad 769.0 teStookholm; laagste 757.7 te Bodo. Verwaohtimg tot dem avoad yaa 31 Maart: «wakke ZO. tot ZW. wind, toeaemeade bewolking, yoorloopig nog droog weer ea deselfde temperatuur. AdTortentiSn] 20 oont per regeL By abonnement Teel lager. Seboorte-, d##d- #n alle andere familieberichten en Dankbetuigingen Tan 1—7 regels 1.50«Ik# regel mooi 20 sent. Reclames 40 cent per regel. Groot# lettere naar de plaats, die sjj innemen. Tot de plaatsing ran advertentiSa ea reelames, niet afkomstig uit Zeeland, betrefiendo Handel, Ngverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Adveriemtte-Bnreaa A. Dm LA KAB Al., H.S. Veerborgrml 900, Amsterdam. Bij deze courant behoort een De opgaaf van den spoordienst komt in dit nommer voor op de vierde zijde van het bjjvoegsel. Middelburg 30 Maart. Zeeuwsche Omtrekken. Gelukkig, de De Ruijterboweging is weer achter den rug. Het werd tijd. Of zij voldaan heeft aan de verwachtingen van hen die baar op touw zetten, betwij felen wij. En nog meer of waar is wat de feestredenaar in de Nieuwe kerk te Am sterdam op Zaterdag 23 Maart beweerde dat „een kracht wekkende gedenkdag het hoofd omhoog beurde van geheel het Nederlandsche volk." Een feestredenaar mag eoliter meer zoggen dan hij verantwoorden kan en mot de waarheid overeenkomt. En niemand zal het hem euvel duiden als hij zijne fautaisie den vrijen loop laat. Yooral niet oen feestredenaar als hij, die het woord voerde in tegenwoordigheid van oaze Koninginnon en die tevens hoofdre dacteur is van een blad dat dagen aan da gen zioh erop toelegde om belangstelling te wekken voor die feestviering. En die zelf een groot idealist is. Het lag voor de hand dat hij de werke lijkheid voorstelde zooals hij die 't liefst zich droomde. Maar zij was daarvan zeer verre. Behalve in enkele plaatsen, heeft in 't algemoon ons volk zich bitter weinig voor de huldiging warm gemaakt. En waren in Amsterdam de Koninginnen niet bij de plechtigheid in de Nieuwe Kerk tegenwoordig geweest, deze zou zeker niet de belangstelling hebben gewekt, die zij nu ondervond. He t wordt wezenlijk tijd dat men eindige met zulke herdenkingen. Ze volgen in de laatste jaren elkaar te spoedig op en de waarde ervan kan onmo gelijk doordringen tot het volk, hoe ver dienstelijk de mannen, die men herdacht heeft, Rembrandt en De Rnjjter, ook mogen geweest zijn. Dit is de schuld vooral van hen die ook in dezen geen maat weten te honden. In onze provincie heeft de herdenking zioh dan ook behalve tot enkele feeste lijkheden, hoofdzakelijk voor de jeugd bepaald tot Ylissingen. En daar is zjj goed geslaagd; dank zij, behalve den ijver van de commissie en comité's, de tegenwoordigheid van PrinB Hendrik, waardoor de belangstelling van het geheel werd verhoogd en aan dat ge heel ook meer lnister moest worden bij gezet. Het meest vorhongen wij ons er over dat gewerkt is in den geest, zooals wij dit reeds aangaven in ons nommer van 20 Augustus het vorig jaar, en er gestreefd is naar een blijvend gedenkteeken voor De Rnijter. En dat daarby nn meer op den voorgrond is getreden de Zeevaartschool te Ylissingen. Die „De Rnijter-school" blijve steeds aller bolangstelling ondervinden. Yooral van ons, Zeeuwen. De Gasthuis-kwestie te Mid delburg is nu van de baan. Het laatBto bedrijf is afgespeeld in de jongste zitting van don gemeenteraad, Woensdag. Wij gelooven ten minste dat wij haar nu wel als afgedaan mogen beschouwen, tot verademing van den Raad. Of echter het publiek nu bevredigd is, wij betwijfelen het. Er is reden voor onvoldaanheid. Want wat is het geval? Wij weten uit eone vroegere modedeeling dat de directeur op zijn verzoek ont heeft verkregen. Maar waarom hij dit vroegwaarom hem dit niet eervol is gegeven, daarover ligt nog altijd een sluier. Uit het Woensdag door den heer Yan Dunne gesprokene blijkt dat deze in do hoofdkwestie niet gelooft aan do schuld van don ex-directeur. Hij wilde zeifs den Raad doon verklaren dat uit de stukkon niet gebleken is dat over don ex-directeur het schuldig moet worden uitgesprokon. Op dien weg volgde de Raad hem echter niet. Zijn collega's meenden dus dat voor zulk een betuiging geen afdoende reden was. Toch had, dunkt ons, in deze zaak, dio zoo veel gerucht hoeft gemaakt, het publiek recht iets moer te weten, en wol of, nu do heer Bjjlsma zelf zijn ontslag vroeg, het rapport hom sohnldig of onschuldig ver klaarde dan wol hot non liquet uitsprak. Op dat punt staan wij dus gedeeltelijk aan do zijde van den heer Van Dunnd maar niet gaan wij met hom mee, waar hij hot nieuwe bestuur over de Godshuizen hard valt omdat dit het ontslag van den hoor Bijlsma heeft uitgelokt. Naar onze meening verdiende dat bestuur, dat stellig meer woot dan hot publiek en wel overtuigd zal zijn van de noodzakelijk heid van verandering in 't belang der stich ting, lof omdat het zonder aarzelen dit ontslag heeft geprovoceerd, daarbij zaken stellende boven personen. 8tond de gewezen directeur sterk in de overtuiging van zijn onsohuld, hij had geen ontslag moeten vragon of althans moeten protesteeren tegen hot hem niet verleenen van eervol ontslag. Dat hij dit niet deed, getuigt niet voor hom. Is daarin ook een reden te zoeken, be halve in het rapport zelf, waarom deleden van den raad hun collega Yan Dunné niet wilden volgen om eene zoo pertinente ver klaring af te leggen als hij wenschto? Maar dat over de motieven tot dit alles □iet meer licht is opgegaan, dat is naar onze meening te bejammeren, vooral ook met het oog op het versohil van gevoelen tusschen hen en genoemd raadslid, die toch ook zeker wel zijne overtuiging grondde op eigen onderzoek van het rapport on de daarbij overgelegde doenmenten. Thans blijft er nog altijd ruimte voor verschillende gissingen. Nu eenmaal aan die droeve zaak zooveel ruchtbaarheid is gegevennu allerlei meenin- daaromtrent in omloop zijn geweest nu hadden wij gehoopt niet dat het ganscho rapport openbaar zou worden gema maar dat toch door den Raad een duidelijk sprekende oonolusie zou worden aangenomen waarin dit college zijne meening uitte over het gedrag van den gewezen direoteur. Do Raad had nu eenmaal a gezegd, waarom dan ook niet, ter bevrediging van de publieke opinie en ter al- of niet recht vaardiging van den hoofdpersoon in dezen, een stap verder gedaan en omtrent de hoof-kwestie duidelijk zich uitgesproken? Wij herhalenhet einde van deze, zoo breed opgezette zaak, die de gemoederen in onze stad tijden lang in beweging heeft gebracht, bevredigt ons niet. En het zal dit ook velen niet doon. Het is een belang rijk legaat, dat de gemeente Middelburg is bomaakt door mevrouw Bomme—Van den Broeoke, en uit de in den raad gedane modedeeling is gebleken dat daarbij geen bijzonder bindende voorwaarden zijn gestold. De groote vraag is nn maar: is het kapitaal van oen ton voldoende om een, «enigszins aan de eischon van do n tijd voldoende muziekschool op te riohton En dat betwijfelen wij, tenzij men het kapitaal langzamerhand inteert, wat steeds hoogst bedenkelijk is. Yan de rente zijn, naar onze meening, onmogelijk de huur van een geschikt bouw en goede salarissen voor leeraren en leeraressen te betalen. Bestemt men do togenwoordige Concert en Gehoorzaal voor zalk een school, dan zal de huursom niet zoo hoog behoeven te zijn. Maar dan resten tooh nog groote uitga ven voor die salarissen, terwijl uit de rente ook nog moeten betaald worden f 800 voor twee geboren Aardenbnrgers. Wjj zien met belangstelling het rapport tegemoet van de heeren, wien Burg. en Woth. om advies vroegen. Maar voorloopig wilden wij vragen: zou hot niet verstandig zjjn met de Btichting geen haast te maken on zooals meer is ge schied met dergelijke testamentaire bepa lingen te wachten totdat hot kapitaal, door route op rente, vermeerderd is tot een voldoend bedrag om uit do renten van hot geheel, plus de schoolgelden, de kosten voor «ene goede mozieksohool te bestrijden Volgens da voorwaarden is de gemeente voor de oprichting niet aan oen tijd gebonden. En het dankt ons beter nog eonige jaren te wachten en dan eene goede muziek school, zij het dan ook niet op te uitge- breido schaal ingericht, te doen verrijzen, die levensvatbaar blijft, dan door overhaast handolon half work to vörriohton. Weldra zal we hebben het dezer dagen gemeld uit Walcheren een nieuw licht de Noordzee beschijnen. Wij bedoelen het electrhch bliksemlicht, dat op den vuurtoren van West- ka p e 11 e wordt ontstoken. Onze lezers zullen daarvoor zeker wol belangstelling koesteren, en wij hebben ons eon dozer dagen derwaarts begeven om hun omtrent die nieuwe inrichting oen en ander te kunnen meedoelon. Aan den ingang van de gemeente zagen wij de gebouwen, die in verband met dit nieuwe licht zijn gesticht, doch de toegang er toe waB streng verboden. Wij vervoegden ons daarom aan de even eens nieuw gebouwde, naast de fabriek lig gende woning van den opziohter-maohinist, den heer K. Schraver, dié op onze vraag of wij de inrichting ook eens zouden mogen zien, direct een toestemmend antwoord gaf niet alleen, maar zelfs ons zijn geleide aan bood en voorlichting tevens. Dat wij een en ander gaarne en met er kentelijkheid aanvaard hebben, spreekt van zelf. Onze vriendelijke leidsman liet ons eerst de generatorkamer zien, waar uit anthraciet van bepaalde soort en grootte hot gas be reid wordt voor den motor die de dynamo in werking brengt. Dat gas wordt daar eerst gereinigd en vervolgens- naar den motor gezogen. Deze heeft 15 paardenkraoht. Iu de machinekamer, keurig net ingericht, vinden wij twee dier motors en evenzoo twee dynamos, opdat bij ontstentenis van eene de andere in werking kan worden gesteld. Die dynamos, welke de bonoodigde eleo- triciteit leveren, hebbou een wisselstroom voor de booglampen en een gelijkstroom voor de gloeilampen, welke laatste men al leen in de machinekamer heeft aangebracht; kabels leiden de electriciteit naar boven op den toren. In dezelfde maohinekamer treft men ver der aan het sohakelbord, inet verschillende knoppen, door het verzetten waarvan bet verlangde licht wordt ontstoken. Een telefoon verbindt de machinekamer met de - woning van den opzichter en een andere met don vuurtoren. Toen we dit gezien hadden, ging de hoor Schraver ons voor naar het in de 15e eeuw gestichte, sedert 't jaar 1818 als vuurtoren gebruikte, bouwwerk, dat, zooals men weet, een hoogte heeft van 38 meter. In 't geheel moesten wij, om op het plat form van den toren te komen, in cirkel gang 178 treden beklimmendat was oen heele stap, maar er waron nu en dan halten. Zoo rnstten wij oen oogenblik uit in de kolenbergplaats en iets later in een ander vertrek, evenzoo voor bergplaats ingericht beide vertrekken zijn ruim en hoog en. evenals allo andere, met ijzeren deuren Weer poosden we oen oogenblik in de ruime en lichte kamer van den opzichter, om vervolgens in hot verblijf van de wach ters eens flink adem te soheppen. Dat vertrek, mot slaapsteden en kasten, ig geriefelijk ingericht, net ameublement is eenvoudig maar voldoende. Gezellig tikt er oen Friesche klok, en een sohilderij, voor stellende Koningin Wilhelmina, siert den wand. Aan den zolder hangt een petrole umlamp, eu ook een stookgelegenheid ont breekt niet. Daar vertoeven des naohts de wachtheb bende manschappen, voor zoover zij niet bij het lioht werkzaam zjjn. Om do vier uur heeft de aflossing plaats. Nog oenige treden brengen ons op hot platform, waar een eenig mooi gezicht de moeite van het trappenklimmen ruimschoots loont. Aan de eene zij de onmetelijke zee, waarop ranke sohnitjes, miniatuur scheep jes in de verte, zioh bewegen en aan den anderen kant het onbeschrijfelijk mooie Walcheren, mat zijn onafzienbare velden, thans in don omtrok van Westkapello in keurige netheid gereed liggend om de poot- aardappelen te ontvangen die, na vrucht gegeven te hebben, den roem van Westka pello opnieuw rorro verbreiden zullen. Dicht bij don voet van den toren wordt, zooals bekend, sedert eenigen tjjd een nieuwe teelt beoefend, nl. die van bloembollen. De volden liggen daar thans nog kleurloos, maar wanneer het weder meewerkt, is hot, naar men ons zelde, te verwachten dat zij na een paar weken, prijkende met bloeiende talpen en hyaointen, een het oog bekoorend schouwspel zullen opleveren. Don blik verder latende weidon, zien wij don tuin van Zooiand in zijne volle uitge strektheid, omringd door de witte duinen, waarop het heerlijk lontezonnetje op het oogenblik, dat wij op den toron toefden, praohtige lichteffecten wierp. Wij moeten eohter niet over natuursonoon sohrjjven maar over den vuurtoren. Daarom wenden wij ons noode af van het platform langs een aantal ijzeren treden, wij meenen er 39 geteld te hebben, te komen in den top van den 14 meter hoogen Ijze ren koepel, die het h'ohttoestel bevat. Daar gekomen, bevinden wij ons op een van 52 meter en de glazen wanden van den koepel verleenen zoo mogelijk eer mooier, zeker uitgebreider vergezioht. De vrij groote ruimte in den koepel is bijna geheel en al ingenomen door het liohttoestel, dat op een kolossale draaibare ijzeren tafel staat. Het zijn twee eleotri- sche lampen, besloten in vier optieken. Die lampen,met twee koolspitsen van onge veer een pink dikte, zjjn voorzien van een zeer gecomplioeerd uurwerk, dat, zelfwerkend, de koolspitsen op dezelfde hoogte in de a houdt, noodig om een constant licht to verkrijgen. Die optieken, kolossaal van omvang en uit kristal van verschillenden vorm en grootte vervaardigd, zjjn zeer gemakkelijk te openen om de lampen te verwisselen, wat elke wacht noodig zal wezen. De lampen zelve worden uitgesohoven en een gereedstaande wordt telkens weer ingebracht. Dat is het werk van een oogenblik. Onze geleider was zoo beleefd oi trent de samenstelling van een en ander nog tal van inlichtingen te geven, maar, leek als we zijn, durven wij ons er niet aan wagen die te laten drukken. Wel kunnen mededeelen dat het geheele samenstel van koper, staal, aluminium en kristal een schitterenden aanblik geeft en zeer kunst vaardig is bedaoht. Yoor het geval zij noodig mochten zijn bjj een gebrek aan de electrisohe lampen, staan twee groote kope ren petroleumlampen steeds ten gebruike gereed. Naar onze zegsman beweerde, wordt de sterkte van dit bliksemlicht in theorie berekend to bedragen 40 millioen normaal kaarsen hij meende eohter dat in de praotijk de sterkte 30 millioen zal zjjn. Het lioht zal sohitteren om de 5 secon den seconde, om dan 4.9 sooonden ver duisterd te wezen. Op zee zal het op een afstand van on geveer 40 mijlen zichtbaar zijn. Den 23 Maart heeft het licht ter eere van de De Ruijter-feestvioring gebrand en uitstekend voldaan. Men ïb nu bezig de laatste hand aan het werk te loggen en geregeld worden nog proeven genomen om gereed te zjjn tegen 15 April, den datum dat hot licht definitief ia dienst wordt gesteld. Naar ons werd medegedeeld, bestaan in de gansche wereld nog slechts een zestal dezer lichten, waarvan twee in Nederland, het hier bedoelde en dat te Terschelling. Sprokkelingen. Het goraoht omtrent dr Knyper «Is kabi- Gets formateur vindt reeds zgdeliagaohe tegen spraak ia eene medodeeliag van Het Vaderland omtrent de oplossing der crisis. Dat blad vernam dat H. M. de Koningin hot Kabinet verzooht om op de ontslagaanvraag als nog terug te komen. Het «ou niet onwaarsobgn- lgk zjjn dat, onder de bestaande omstandighe den, aan dit verzoek van H. M. gevolg aal worden gegeven. Het moet eohter buiten twgfel «ga dat Minister Staal niet meer bereid aal worden bevonden, de leiding van het Oorlogadeparte- ment te big ven dragen. Dit laatste zouden wg zeer betreuren. Wg laven na in aiwaohting. Er bestaat voor ons alle grond om heden nog nadere mededeeling te verwaohton. Do Limburger Koerier komt op tegen een barioht in Het Volk dat weer zeven jongens uitdejongenskaaernevan de iirma Re go ut «ouden zgn weggeloopen. Het woordje »weör" bevestigt eohter dat uit die inrichting jongens pogen te ontsnappen en, zooals vroeger is gemeld, ook wel «uilen ont- vluoht zgn. Dit valt niet te ontkennen en het vroeger door ons gemelde berioht omtrent twintig weggeloopen jongens zal dus wel juist zgn. Maar ook zonder dat ia het een feit dat de veel besproken kazerne-inriohting der firma Regout indruisoht tegen de eisohen, die heden ten dage moeten en kannen worden gesteld aan tabrieken waar jeugdige kraohten arbeiden. Dezer dagen werd in het Hbld die inrichting, en de man die daarvan aan het hoofd staat, besproken door mr J. A. van Hamel te Am sterdam. Veel herhaalde hg wat wg reeds uit de Matin meedeelden. De heer Yan Hamel heeft de betrouwbaar heid van die mededeelingen onderzooht en in hoofdzaak juist bevonden. Een Fransoh rechter van instructie sohreef hem o. a. 'De abbé S. ia een paria van de maatsohappg, dien men moet ontmaskeren overal waar hg zioh vertoont. Ii Frankrgk heeft hg de plaat gepoetst, maar hg zou 't sohandelgk bedrgt, dat hg reeds te laag heeft uitgeoefend, elders kunnen voorzetten." Ea nu meent de heer Van Hamel dat »wie als verantwoordelgk eigenaar van een jongenB- kosthuis niet omziohtiger ïb met wien hg aan 't hoofd daarvan plaatst, toont dezo verant. woordelgkheid niet gestand te kunnen doen." >Intu«iohen «oo sohrgft hg verder het is niet tegen den heer Regout, dat sioh mgn griet keert. Ea aog veel minder ik *raag hiervoor wel de aaadaoht tegen den Saatol. Ieder heeft sgn metier; e* niet ieder oefent dat uit voor zgn pleisier. Men moet hem het reoht van bestaan gunnen, gelgk aan alles wat op aarde geschapen iB." Waartegen de heer Yan Hamel sioh keert, dat is de ganiohe grondgedaohte van soo'n jongens- kosthuis. Er ligt iets in, dat geeft hg toe, dat de josgens opgroeien onder minder verleiding en onder orde en tuoht. Maar, hg denkt aan >den stervenssnik van den ïaohtegaai die wegauoht in «ga kooi. Er zgn dingen van hooger waarde dan dat alles." Stellig, daar zga gevallen de heer Yan Hamel laat niet na dit eenigszins breeder uit te werken waarin ouders of overheid een jon gen binnen de muren van kostsohool of gesticht moeten brengen. In die gevallen evenwel is het innerlgk doelhet belang der yenyens. Hier is het doelhet belang der onderneming tan den groot-industrieel. Do heer Rsgout heeft H ook aoo gevoede* in Frankrgk en Belg'.S en Duitiohlasd. Hg had 't oas in Nederlaand mogen besparen. Het iB oanatioaa&l, anti-nationaal en 't jongenskosthuis van Regout is een smartolgk versohgnoel is ons land. Trett men het bui tenslands algemeen aan, dan «ga wg vóór, aiet achter hg het buitenland 1 Ons volk heeft zioh in vrgheid bewogen en hoopt 't nog langer te doen. Eu dat onze zeden ten dezen aoo onjuist niet agn, bawgst nu weer eons de ervaring met den abbé Santo'.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1907 | | pagina 1