MIDDELRURGSCHE COURANT
Vrijdag
15 Maart.
Uit Stad en Provincie.
N'. 63
150'
1907.
Deze courant versohijnt d a g e 1 ij k mot uitzondering van Zon- on Feestdagen,
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor allo plaatsen in Nederland franc# pp. 2.
Afzonderlijke nummers koston 5 cent.
Therm, alhier ea tel. weeiberioht vu het t N. Met. Iaitit. te De Bilt.
14 Maart 8 s. ra 39 gr., 12 a. 47 gr., av. 4 tl 44 gr. F. H o o g t e oarom.ztand 772 9 te Horta
laagate 746 9 te 8kagea. Yerwaohtiag tot den avond van 15 Maart: matige tot krachtige
N.W. tot W. wind, afwisselende bewolking, buiïg weor en dezelfde temperatuur.
AdvortonüSnl 20 cent per rogeL By abonnement veel lager. Geboorte-, doed- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel moe»
20 eent. Beolamee 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die xjj innemen.
Tot de plaatsing van advertentiCn en reolames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende
Handel, NJjverheid en Geldweaen, is gereohtigd het Algemeen Adverfemtla-Bnreasi A. Dm
LA NAB An., H.B. Veerbnrgwal 366, Amsterdam.
Met het nieuwe kwartaal, dat 1 April
aanvangt, abonnoere men zich op de Mid-
delburgsche Courant.
Men ontvangt dan de deze maand nog
verschijnende nommors kosteloos.
De Administratie.
Middelburg 14 Maart.
De samenstelling der Eerst''
Kamer.
Het is eigenaardig hoe in den laatsten
tijd het Algemeen Handelsblad de bepleiter
is geworden van zonderlinge ideeën.
Nauwelijks was door de schuld der Eerste
Kamer de Ministorieele crisis ontstaan of
de Haagsche hoefijzer redacteur van dit
blad opporde het idee om de Tweede
Kamer te ontbinden.
Hoewel later in het blad zelf door de
redactie dit idee nog werd besproken, vond
het plan niet veel instemming en ging men
in 't algemeen daarop zeer weinig in.
Het was ook al te zonderling.
Nu staan wij bijna voor de verkiezingen,
wegens periodieke aftreding van ledeu der
Provinciale Staten, of in hetzelfde Amster-
damsohe orgaan wordt een balletje opge
worpen om de kiestabols voor de versshil-
londe provinciën te herzien, daarna de
Provinoiale Staten te ontbinden, nieuwe
te kiezen op den grondslag van de gewij
zigde Kiestabols en door deze eon nieuwe
Eerste Kamer te doen samenstellen.
In dezen tijd, met een verwarden poli-
tieken toestand, met een demissionair kabinet,
dat zich, als het nog in functie was, wel
zou waohten voor zulk eene daad van
ongehoorde partijdigheid, komt een liberaal
blad met oen pleidooi daarvoor.
Yan opvolging van zulk advies mag on
kan geen sprake zijn.
Wij zullen dan ook op dat idee niet diep
ingaan.
Het ïb nu eenmaal een feit dat de kies
tabols voor de Provinoiale stemmingen zeer
onb.lljjk zijn samengesteld en dat menige
groote gemeente door het platteland wordt
overstemd.
Ook in Zeeland kunnen wij daarvan mee
praten.
En die gewraakte indoeling geeft ook
aanleiding tot meer ergerlijke toestanden.
In Zuid-Holland zijn daardoor toch aller
zonderlingste verhoudingen ontstaan. Prof.
Van Embden wéés daarop in de Vragen des
Tijds van het vorig jaar en toonde o. a.
hoe eonige Z.-Holl. districten, te zamen
tollende 357.000 inwoners, 15 Statenleden
afvaardigen, terwijl eenige andere Zuid-
Hollandsche districten, die te zamen 355,000
inwoners tellen, er 34 afvaardigen.
Of anders gezegd: do Zuid-Hollandscho
Staten tellen 82 ledende meerderheid, nl.
42 leden, vertegenwoordigen 443.000 inwo
ners, d.i. 35,7 pCt. der provinciede overige
40 leden vertegenwoordigen 797.000 of
64,3 pCt. dor provinciale bevolking.
Dit alles wij9t de grove onbillykheid aan
van de tegenwoordige wijze van samen
stelling der kiestabels, opgemaakt volgt
de adviezen der verschillende ooilegos van
Gedeputeerde Staten, waarbij zeker ook de
politieke gevoelenB der meerderheid dier
colleges wel hun invloed hebben doen
gelden.
Maar zeer onhandig zou het zijn, strijdig
met een eerlijke politiek, eIb men op dit
oogonblik trachtte daarin verandering te
brengen.
Stel dat dit thans mogelijk ware, wat wij
om de opgegeven redenen sterk betwijfelen.
Er is in dezen een veel loyaler, een veel
betere weg om tot de gewenBohte ver
andering te komen.
En wij zijn het op dit punt eens met de
N. Rott. Crt. toen z:j schreef:
„Nu spreken wij er niet van, of er mis.
schien reden is, om aan de Eerste Kamer
eene andore beteekenis en andere bestem
ming ta geven, dan zij tot nu toe had.
Hat is best mogelijk, dat bet heele bestaan
der Eerste Kamer op het oogenblik
kunstmatig is.
In elk geval, daarover valt te twis'en.
Doch waarover, naar onze meening niet te
twisten valt, is dit, dat, wil men in dat
bestaan principieeie wijziging gaan aanhren-
dit dan bohoort te geschieden langi
don koninklijken weg van grondwetsher
ziening en niet bij eene, door politieke
verlegenheid ingegeven, incidenteele wijzi
ging van provinciale kiesdistrioten, die
daarenboven nog de beteekenis der provin
ciale vertegenwoordiging in het hart moet
aantasten.
De kwestie op zich zelve heeft voor ons
dan ook alleen belang in verband met den
aard en de samenstelling der Eerste Kamsr,
ook met het oog op het Rapport der Gron i-
wets-Commissie.
Het ligt voor do hand dat, zoolang de
Provinciale Staten de leden van genoemde
Kamer kiezen, er bij al wat op de samen
stelling dier Staten eenigen invloed kan
uitoefenen door politieke personen met
Argusoogen wordt nagegaan of er ook
partij-voordeel is te behalen.
En dit juist bederft den toestand zoozeer.
Er is nu maar ódn middel om dien toe
stand te verbeteren.
Men ontneme aan de Provinoiale Staten
geheel het karakter van een politiek lichaam
door hon de leden der Eerste Kamer niet
meer te doen verkiezen.
Dan is men op den goeden weg.
Men make die Staten eenvoudig tot
lichamen die de belangen van de Provincie
behartigen, wat toob ook nu hun hoofd
werk is. Men neemt dan een struikelblok
weg, dat nu zoozeer de keuze van uitste
kende mannon in den weg staat, en men bestemd om daarin te v.orsion, moet worden
werkt een behartiging der materieele
langen, zonder politieke bijbedoelingen, in
de hand,
Het is daarom zeer te bejammeren dat
de Grondwets-commiBsie, blijkens haar rap
port, in de verkiezing van Eerste Kamer
leden geen wijziging voorstelt.
Wij willen nog niet eens pleiten voor
eene opheffing van dit Hooge Ooilege, hoe
veel daarvoor ook te zoggen valt na de erva
ringen, in de laatste jaren opgedaan. De
tijd schijnt daarvoor nog niet rijp. En een
volksstemming, zooals in Zwitserland, over
een door de Tweede Kamer aangenomen
ontwerp, zal voor ons land nog wel al te
democratisch zijn.
In het duister zullen wel blijven do
motioven waarom genoemde Grondwetscom
missie meende te moeten adviseeren tot
behoud van de Eerste Kamer, in 1815
ingesteld „uit thooretische liefde voor twee
Kamers1'cn „in 1848 behouden uit onbe
stemde vrees voor de in aantocht zijndo
nieuwe ordo van zaken", zooals prof. J.
Opponhoim iu zijn nota bjj het Rapport
der Commissie opmerkt.
Maar dat geen dor Commissieleden een
voorstol deed om de samenstelling dier
Kamer te wijzigen, moet met recht verwon
dering wokken.
Jaren lang is reeds gewezen op het knel
lend juk, dat de kiezers voor de Provinciale
Staten belemmert in eene zuivere
ming, vrij van alle politiek, alleen in het
belang dor door hen bewoonde gei
Hot is daarom te hopen dat, wanneer
eonmaal voorstellen tot Grondwetsherziening
worden ingediend moge dit niet lang
meer duren 1 men op dit punt vooral
verder ga dan de Staatscommissie in haar
rapport, en wel in de riohting van het
indortjjd door do Vrijzinnig-democratische
leden der Tweede Kamer ingediende wets
voorstel tot Grondwetsherziening.
Zij toch wenschten dat de Eerste Kamer
het directe uitvloeisol worde van de volks
keuze en de verkiezing van hare leden
opgedragen zij aan dezelfde kiesbevoegden
als voor do Tweede Kamer, mannelijke
ingezotonen, Nederlanders, die don door
do Kieswet te bepalen leeftijd, minstens
21 jaar, hebben bereikt, en eventueel vrou
welijke, tovens Nederlanders, die volgens
de bepalingen der kieswet kiesbevoegd zijn,
En wat do verkiesbaarheid voor het lid
maatschap dier Kamer betreft, hieromtrent
wenschten zjj te bepalen dat men daarvoor
moet voldoea aan de vereiaohten, voor he,
lidmaatsohap der Tweode Kamer gesteld, 8ite reg. infant. altmede aam den kap.-maga-
1 .XT A _!1L.t J.. ..«ill
en bovendien
öf, gedurende een bij do wet te bepalen
tijd, geweest zijn lid van de Staten-
Generaal, van de Provinciale Staten, van
het college van dageljjksch bestuur eoner
gemeente van boven een door de wet te
bepalen zielental, of van den raad eener
gemeente van boven oen door de wet te
bepalen zielental,
naar bij do wet te bepalen ken
merken, eene aanzienlijke plaats innemen
of ingenomen hebben in eenigen tak van
volksnijverheid, op het gebied van eere-
dienst, kunst of wetenschap of in het
openbare vercenigingsleven,
i>f in het Rijk of in do koloniën en be
zittingen in andere werelddeelen eene of
meer openbare betrekkingen, bij de wet
aangewezen, beklecdeD of bekleed hebben.
»Lazgs desem weg" zoo werd im de Me
morie van toelichting opgemerkt >zullen
tot aittimg nemen im de Eirate Kamer geroepen
kammen worden de meeat bevoegde vertegen
woordigers vam landbouw en industrie, van
handel en scheepvaart, kortom, zooals het
artikel het im één woord samenvat, vam al de
verschillende takken der volkanjj verheid."
Vervolgens degenen die op het gebied van
eeredienst, kanBt of wetensohsp tot aanzien
jjn gekomen.
En eindelgk ook z|j, die als voormannen in
het vereenigimgsleven, als leiders van vereeni
gingen, aan het algemeen belang of het belang
van bepaalde maatsohappolgke kringen gewijd,
door het vertrouwen van talrgke groepen der
ingezetenen eone aauiienlgke plaats in het
volksleven innemen. Zg zgn, op hun gebied, mit
de behoeften en belangen der bevolking bekend,
Q? hunne deelneming aan eene wetgeving.
:gnm. J. Aalbers, van het wapen der artill.
eerstgenoemde op zgne aanvrage, onder toe
kenning van pensioen, eervol ontslag uit den
mil. dienst verleend;
is san mr H Wesaeling, op zgn vertoek,
eervol ontdag verleend als kaïtonr. te Hoorn
zjjn bevorderd: tot oommies der poiterjjen
le kl. F. Filers en G. J. Somer, beiden thans
2j kl tot oommiee 2e kl. J. M Bekaar en
A. Smit, th&ns 3e kl.en tot oommies 3e|kl. H,
W. de Jong, J. MareeB, H. O Falser, G. J. N.
Priok, J. L. Cluy scnaar en C. J. Ganneel, allen
than9 49 kl.
Aan L. D. Hartmana is, op t|jn verzoek,
eeïrol ontslag verleend als eerste-klerk bg
het Dep. van Justitie.
Aan het Dep. van Waterstaat is te vervullen
de betrekking van adj. oommies op een aan-
vangsjaarwedde van f 1200, welke ambtenaar
zal worden belaBt met werkz lamheden in hoofd
zaak van juridieohsn aard in verbaid met de
toepaasiig van spoorwegwetten en reglemen
ten, o. a. ook die betreflulde de dienstvoor-
waarden van het spoorwegpersoneel. Yoor
personen, die reeds eenige jaren praotisoh
werkzaam zgn geweest, wordt by gebleken
gesohiktheid een spoedige bevordering lot
commies in uitzicht gesteld.
Voor verdere inliohtingen zie men St. Crt
no. 62,
Aan den gepensiom. luit.-kol. tit. der genie
van het Indische leger L. Y. DiDgomans is op
zgn verzoek eervol ontslag veleend als voo-n
commissie van keuring voor het Dep.
van Kol. te Amsterdam, onder daikbetuiging,
en is in zgn plaats benoemd de gepension-
neerde kapitein titulair der artill. van het
Indisoh leger T. W. de Tourton Bruyns, thans
lid dier oommissie.
prgi gesteld, althans de mogelijkheid daartoe
moet worden geopend.
Tot nadere aanw|jsiig v&n de vereicohten
voor de rangschikking onder deze categorie
zal de wetgever kenmerken hebben te bepalen,
a de wgte, waarop hg zioh van deze opdracht-
te kwgten en aan de grondwettige gedachte
vorm te geven heeft, moet zgne vrgheid van
beweging geëerbiedigd worden.
De derde categorie bestaat uit degenen, die
in het Rgk of in de koloniën en bezittingen
andere werelddeelen eene der openbare be
dekkingen bekleeden of bekleed hebben, welke
bg de wet worden aangewezen.
Yan >hooge en gewigtige" wordt niet meer
gesproken. Zioh rekensohap gevende van den
geest, die het nieuwe artikel 90 (der Grond
wet) bezielt, zal de wetgever, ook zonder'soort-
geljjke bg voeging, daarin voldoenden leiddraad
vinden bg zgte aanwgeing."
Ziedaar oen weg aangewezen tot oplos
sing van een vraagstuk dat dringend oplossing
verei8ohtwat meer en meer blijkt.
De eenige goodo zgde van de bespreking
der „ergerlijke" antieke provinciale kies
tabels is wol dat de noodzakelijkheid van
zulk een verandering in onze Grondwet nog
eens duidelijk aan het licht is gekomen.
DB cuisn.
Volgens den hoofgzer correspondent van het
Bbld. is een opdracht tot kabiaetB -formatie
gegeven aan mr P. W. Cart v. d. L'nden, oud
minister van Justitie in het kabinet Borgesius,
thans lid van den Raad van Slate Da heer
Cort v. d Linden zou de opdracht hebben aan
vaard en met zgn taak reeds een heel eind
-.gn gevorderd. Onder andere zou hg voor de
portefeuille van Buitenlandsohe Zaken de be
reidverklaring hebben verkregen van zgn voor-
maligen ambtgenoot in hetzelfde kabinet, mr.
W. H. de Beaufort, thans afgevaardigde voor
Amsterdam.
De naam van de ten laatste wordt eohter
aleohts onder allo voorbehoud genoemd.
Op een vraag aan don heer Cort v. d. Linden
of het bericht juist was, luidde het antwoord
Ik kan u alleou zeggen, dat de Koniagia mg
heeft geraadpleegd. Moor niet." Op nadere
vragen meendo de hoer Van der Linden niet
te mogen ingaan.
Naar men ons heden uit Amsterdam seint,
weerspreekt eohter mr De Beaufort zelf be
slist dat berioht, voor zoover het betreft zgn
weder optreden als Minister.
Men zie Laatste Berichten.
1, Breskens 4, Ütoppeldgk 1 en Z:erikzee 1
geval van diphteritia.
ONDERWIJS.
De Commissaris der Koningin ia Zeeland
heeft Goes aangewezen als plaats waar het
eindexamen der hoogere burgersoholea in
Zeeland ia 1907 zal worden afgenomen en
heeft in die oommissie benoemd als lid en
voorzitter den heer L. van Bruggen, direoteur
der H. B S. te Goeo; als leden de hooroa dr
H. Japikse, direoteur van, en L. M Klinkenberg,
W. S. 8 «raving, dr R. van der Laan, W. Kosten
en R. Borggreve, leeraren aan de H. B 8. te
Middelburg; A. K. Zweede, A. G. van Dgk,
J K Rhoen en A. D. F. van der Wart, leeraren
aan de H. B. S. te Gosb; J. A. de Btugae,
direoteur van, en C. J. T. Tetterode, C. A.de
Looze, leeraren, en mej. J. W. M. Valetoi,
leerares aan de H. B 8. te Z erikzee.
Te 'e Gravenhage slaagden Woensdag voor
de nuttige handwerken de dames D. van Wgok
te N e u s e n en T. J. Per vooit te Middel
burg.
Bg kon. besluit is benoemd tot leeraar
aan de R. H. B. Sohool te Alkmaar H. L Ziek,
met gelgktgdige toekenning van eervol ontslag
als leeraar aan de E. H. B. Sohool te Warfiam.
Te vervallen is do betrekking van schei
kundige aan het op te richten Rgksbureau tot
onderzoek van handelswaren te Leiden. In aan
merking komen doctoren in de scheikunde, in
de pharmaoie of in de toohnisohe weten-
sohappen.
De aanstelling gosohiedt voorloopig voor den
tgd van één jaar, op eene jaarwedde van f2000.
Voor verdere inliohtingen zie men St. Crt.
no. 62.
BENOEMINGEN, enz.
Bg kon. besluit
is benoemd tot off. in de orde van Oranje
Nassau de voort, der tommissie van keurins
voor het Dep. van Kol. te Amsterdam, L. V.
Dingemanao
is aan den luit.-kol. J. Wittereen, van het
Op Dinsdag 26 Maart a des avonds te
8 uur, zal van wege de Vrijs innig Democratische
Rietvereeniging in het Schuttershof alhier
ipreker optreden de heer G C. A. Fabius,
kapitein der intznlerie te 'a G avenhage, met
het onderwerp: Democratie en Mditairime
vergadering zal, behalve voor de lede»
der kiesvereeniging ook voor verdere belang
stellenden toegaakelgk zgn, terwgl er gelegen
heid tot gedaohtenwisseling zal gegeven worden.
Donderdag 4 April zal te M i d d e 1-
burg mej. M. Boetja een lezing houden over
Is huishoudonderwgs noodig voor volkskinde
ren en hoe kan zo dat verschaft worden
De heer A. M. Kools, administrateur vam
de militaire verplegingBlnriohtingen te Mid
delburg, wordt met ingang van 1 April a
in gelgke betrekking overgeplaatst naar Gouda.
Uit Y1 isin g e n.
De toaBtaid aan het einde van den Badhuis
weg zal veel verbeterd worden.
Er zgn mot sucoes onderhandelingen gevoerd
tasBohen de beide tramweg maatschappgen en
het Gemeentebestuur omtrent het verleggen
der rails van de Paul Krugeratraat naar den
Oprit van het Grand Hotel en de inriohting
van het emplacement bg laatstgenoemd punt.
Dat zal heel wat meer begaanbaar worden.
In plaats van de bestaande houten trappen
Btellen Burg. en Weth. voor een trap van ge
wapend beton te plaatsen, breed 20 M. voor
te vervaardigen door de naamlooze
vonnootsohap Industr. Maatschappij van J.
Steelemeger Co. te Breda.
Door het kantelen van een plaik, waarop
ze stonden, kwamen Woensdag aan boord van
de d&gboot Engeland drie matrozen te vallen.
Een viel in het water en kwam er met een
nat pak af. Dooh de matrozen B. de R. en
L. B. kregen kneuzingen aan diverse liohaams-
deslen, die het noodig maakten hen, nadat sg
door een dokter verbonden waren, per bran
card naar huil te vervoeren.
Ta Vronwepolder is een Chr
nangvereeaiging opgerioht met 32 werkende
leden, onder den naam Hcsanna. Tot directeur
is gekozen da heer J. Sohout te Serooikerke
en het uitvoerend bestuur bsstaat uit de heeren
8. Franoke, voorzitter, J. W. Willemse, seore-
taris, cn W. Maas, penningmeester.
Voor den tgd van vgf jaar is, met in
gang van 11 dezer, door den Commissaris der
Koningin benoemd tot Bicretaris van de ge-
«ondheidsoommissie, zetel Kruininge»
de heer M. van der Vliet, lid van die oom
missie, wonende te Kminingen.
In de week van 6 tot en met 12 Maart
kwamen in de provinoie Z e e 1 a n d 14 gevallen
van besmettelgke ziekten voor, nl. te Olinge
1 van typhus en fsbris typhoidea; te Clinge
1, *sG;av'npolder 1, IJzendgke 2, Kruinirgen
ea Mi-'^elburg 1 van roodvoik, en te Axel
LANDBOUW.
B gkens he' jongste bulletin van het
Balgifcohe Landbouw! estuur woekert het mond
en klauwzeer nog voort en is het er nog ver
van at uitgeroeid te tga. In de tweede hellt
'as Februari werden opnieuw45 gemeenten ge-
iroffan waar het vee in 92 Btallen werd aan
getast.
Tot heden zgn de provi»oies Namen, Ant
werpen en Limburg bevrgd geblevenia
Luxemburg trof men sleohts één besmetten
mal aan en in Luik vier.
De meest geteisterde streken zgn de beide
Vlaaanderens, B-abant en Henegouwen.
De kwaai neemt blgkbaar at, en zoo men ze
kan uitroeien vó)r dat de dieren in de weide
gaan, zal het kwaad minder groot zgn, alhoe
wel reeds groote schade is aangerioht.
In Noord Frankrgk woedt de plaag zoo
hevig, dat de hoogere overheid het houden
van markten heeft moeten verbieden in som
mige kantons.
DB EERSTE! DEHSUE AVOID
Woensdag avond heeft hot Mid.delburgsohe
publiek in de zaal van het Schuttershof gele
genheid gehad, het geestelgk g»notte smaken
van een der interessante voordraohten van dezen
idealen natuurkunde dooent.
Het onderwerp, dat dezen eersten avond be
handeld werd, nl. het wezen der eleotrioiteit
in verband met de radiumvereohgnselen, is oen
van de belangwekkendste nieuwigheden op
natuurkundig gebied, maar het is ook een
van de »iwaarste" onderwerpen voor een po
pulaire voordraoht. Men werd eohter opnieuw
getroffen door den doorziohtigen opbouw van
bot vertelde, en door de helderheid van het
wetensohappelgk betoog, terwgl de heer Dilhns
ign bekende virtuositeit toonde in het inrioh-
ten van sterk sprekende, voor een groot publiek
ziohtbare prosven, met instrumenten die blgk
baar geen van allen de lastige kuren hebben
van zooveel natuurkundige instrumenton, om
niet te doen wat ze moeten doen, op het
oogenblik dat men dat juist wil laten zien.
Ea versoheidene der proeven waren des ta
interessanter, omdat het zoo'n groote zeldzaam
heid iz radium-proeven te kunnen zien. Het
kleine beetje >stof", dat de heer D&bne in een
glazen buisje had, vertegenwoordigt een waard#
van 8000 Mark. Op zulke hulpmiddelon zgn
de begrootiagen van de hoogere burger
scholen niet ingerioht.
Het doel van het eerzte deel der lezing was
door verschgnselen toe te liohten de theorie,
dat alle atomen verbondon zgn met een posi
tieve en een negatieve hoovoelheid eleo-
triciteit, en dat een van die beide er aan kan
worden ontnomen, zoodat het atoom a'leen de
andere eleotrioiteit overhoudt. In hst bgzon-
der werd dat duidelgk gemaakt door de ver-
scbg «zelen in de Gaiszlersohe buizen, waarin
de deeltjei der sterk verdunde luoht op die
wgze gescheiden worden, z/. geï inisoerd, en
waarin dan de negatief-geladen deeltjes, de
eg. eleotionen, van de kathode worden weg
geslingerd en de bekende lum'nioderende wer
king vertoonen. En door een andere pto#*
