MIDDELBURGSCHE CO!RANT
Vrijdag
8 Februari.
Uit Stab en Provincie.
kerknieuws.
N\ 33
130' Jiipjang.
1907.
Doze ooarant verschijnt dagelijks, met uitzondering ran Zon- en Feestdagen,
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franoo pp. 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm, alhier ei tel. weerberiohtvanhetK. N. Met. Inztitte De Bilt.
7 Febr 8 n. vm 27 gr., 12 u. 32 gr., av.4 n. 34 gr. F. Hoog» to barom-stand 771.4 te Horta;
laagste 760.4 te Stornoway Verwaohting tot den avond van 8 Febr. zwakke tot matige
ZO. tot ZW» wind, betrokken lnoht, liohte vorst en later dooiweder.
Advertentign! 20 oent per regeL Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer
20 cent. Beolamee 40 oent per regeL Grooto lottors naar do plaats, die sg innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reolameB, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Ngverheid en Geldwezen, is gereohtigd het Algemeen Advertentla-Bnrenn A. Dl
LA MAR An., ELS. Veerbargwal 296, Aranterdana.
Do opgaaf van den spoordienst komt in
dit nommer voor op de gebruikelijke
plaats.
Middelburg 7 Februari,
Sprokkelingen.
Beknopt samenvattende de voorstellen, die
door de S taatsoommineievoorGrond
wetahorxienin g worden gedaan, komen
zg hierop neer
Inzake de troonopvolging wordt het recht om
in de voorithriften betreffende de orde van
erfopvolging veranderingen voor te atollen,
thans aan de Kroon alleen toegekend, ook
aan het initiatief van minstens 40 leden der
Staten Generaal gegeven.
De invoering van evenredige vertegenwoor
diging wordt mogel|jk gemaakt.
Aam den gewonen wetgever wil de oommissie
overlaten ot er kiecdistrioten xnllen zgn en
verder alles wat de uitoefening vaa het kies
recht en de wgze van verkiezen betreft.
De vrouwen worden door de Grondwet niet
meer uitgesloten van het lidmaatsohap der
Staten Generaal, der Frovinoiale Staten en
van de Gemeenteraden.
Om tot lid der Eerste Kamer verkiesbaar te
aQn, heeft men alleen te voldoen aaa dezelfde
eïsohen als die voor het lidmaatschap der
Tweede Kamer t|ju gesteld. De eieoh dat men
bt moet behooren tot de hoogstaangeslagenen
M een der b|j de wet aangewezen hooge en
gewichtige openbare ambten moet bekleeden,
vervalt.
Leden der Provlnoiale Staten kunnen ook
leden der Eerste Kamer z|jn.
Aan de Kerzte Kamer wordt het reoht van
amendement toegekend.
Wjjxigt de Eerste Kamer een voorstel, dan
zal hernieuwde behandeling ia de Tweede
Kamer plaats hebben, welke echter wordt be
perkt tot die artikelen, waarin de Eerste
Kamer wfiziging heeit aangebraoht.
Nieuwe wQzigingen zal de Tweede Kamer
niet mogen aanbrengen. Yereenigt zg zich
ten volle met de voorstellen der Eerste Ksmer,
dan laat z|j het ontwerp ter besparing vaa
tgd rechtstreeks den Koning toekomen. Ver
werpt z|j een of meer der aangebrachte wijzi
gingen, dan blgft het eindoordeel bjj de
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer krggt echter geen reoht
van amendement bjj voorstellen, die van de
Tweede Kamer zjjn uitgegaan en bg de be
grooting.
Een tot Minister benoemd Kamerlid heeit
zich niet aan een nieuwe verkiezing te onder
werpen.
Voor de geldigheid der verkiezing van
Kamerleden kan beroep op een reohterlfik
college worden ingevoerd, alvorens de Kamer
over de geloofsbrieven beslist.
Elk van beide Kamers, dus ook de Eerste,
benoemt zgn voorzitter en ondervoorzitters.
De vooraigaande goedkeuring der Kroon
voor proviioiale verordeningen vervalt, evenals
de voordraoht der Tweede Kamer voor leden
van den Hoogen Raad.
Het voorlezen van vonnissen ln hnn geheel
kan onnoodig worden verklaard.
De wet kan voor leden der rechterlijke maoht
en van de Rekenkamer een leeftgdsgrena be
palen.
De openbaarheid der Raadszittingen wil
de commissie ia de .Grondwet voorsohrgven.
Yoor Grondwetsherziening woidt, na ont
binding der Kamen, vereizoht dat bg de tweede
losing in een vereenigde vergadering der
Staten-Generaal de gewone meerderheid baar
goedkeurt, doob met ten minste T6 stemmen
vóór.
Deze voorstellen maken voorzeker, in 'fc
algemeen, een gunstigen indrukse komen
voor een groot deel tegemoet aan de weniohen,
in de laatste jaren uitgesproken omtrent drin
gend noodige veranderingen ia de grondwet
van ons land.
Alleen het doer de eommiisie voorgestelde be
hoed der wgze van samenstelling der Xerste
Kamer, weer deor de Proviaeiale Staten, en
het toekennen van het reoht van ameidement
aan ons Hoogerhuis geeft reden tot ernstigo
bedenking.
De heer B. Bauoh, benoemd tot oonsul der
Nederlanden te Sohwerin, is als zoodanig door
de regeering van hei Groothertogdom Meoklen-
Naar aanleiding van het voorstel van don
Utreohteohen predikant dr J. H. Ganning J.Hen,
om den Dom te verkoopen, schrift de bekende
K. V. te W. in Bel Vaderland o. a.
Naast het motief van praotiseh, financieel
belang ^taat nog een tweede reden van be
toekenis. Deze is de oorsprong van het gebouw.
Indertjjd zgn bjj de reformatie een groot
aantal kerkgebouwen, die vroeger voor den
Roomaohen eeredienst werden gebruikt, iago
rioht voor de Hervormde kerk. Op ziohzeli
was daarin niets onbillijks gelegen. Immers die
kerken waren stads (ot dorps) eigendom, en waaT
de religie van stad of dorp veranderde, wg
zigde zioh ook de bestemming van het bedehuis
Trouwen» waar oudtgds de uitoefening van den
Roomsohen eeredienst eigenljjk verboden was.
kon het moeiljjk anders. Dit neemt evenwel
niet weg, dat, -waar de tijdsomstandigheden
zioh ganieh en al wijzigden, de Roomaohen
een moreel reaht hebben. Al was zulk
een kerkgebouw stadaeigendom, het was tooh
een Roomaoh gebouw (daarenboven eigen-
lgk ongeaohikt als Protestantaohe kerk). Te
meer klemt dit, als aan zulk een kerkge
bouw iets speoiaals verbonden was, zooals
aan de Domkerk te Utrecht. Wjj gevoelen
altgd juist waar wg geen belanghebbenden
zgn, is o. i. dit gevoel zuiver dat er in het
bezit van den Dom door de Hervormden iets
onbillijks gelegen is. En wg zgn dan ook
bigde, dat de kerkgemeenschap, waartoe wg
behooren (de Doopsgezinde), uitsluitend kerkt
in e i g e n-b e t a n 1 d e gebouwen, die dus
ons eigendom zgn. Zoo gevoelen wg
zeer veel voor, dat de Roomaohen weder den
Dom te Utreoht herkregen, Dooh voor het
moment ia het plan van dr Gunning onuit-
voerbaar, omdat de Herv. kerk den Dom niet
verkoopen kan.
j de Staatsregeling van 1801 is aan elk
kerkgenootschap verzekerd het onherroepelgk
bezit van de toenmaals gebruikte gebouwem
dooh dat is geen eigendom. En de burger-
lgke gemeente zon, indien dit bezit werd
overgedragen aan een ander kerkgenootschap,
het volste reoht hebben haar eigendom terug
te nemen. Tenzg dr Gunning kan overleggen
een contraot waarbg de burgerlijke gemeente
indertjjd dat eigendomsrecht heeit afgestaan
<5f tenzg dat door den Hoogen Raad bg eind
vonnis wordt beslist naar aanleiding van
de prooedure over de N. Z. Kapel te Amster
dam oi die over de Waalsohe kerk te Ro' ter-
dam dat het eigendomsrecht ia verjaard en
overgegaan op de kerkelgke gemeente.
Deze eigondomsqaaestie behoort eerst opge
lost, voordat Bprake kan zgn van verkoop.
Maar dan: aal de Utreohtsohe gemeente een
dnad van billgkheid doen bIb zg don Dom
verkoopt. Het zal billgk gevonden worden niet
alleen door elk reohtgezard liberaal, ook door
elk eerlgk nnti-revolutionnair of Ghrintelgk-
hietorisoh man.
Immers sg stoelen op één en denzelfden
wortel des geloois met de Roomsohen. Moeten
zg dai niet zeggenBroeder, gg hebt de oudste
brieven, hier hebt gg den Dom terug. Maar
indien de Roomsohen soma mochten
hoorea, dat tegen verkoop van den Dom werd
geprotesteerd, laten zg dan begrgpen, dat
ieder protesteerende er geen Bikkepitje van
meent, wanneer in verkiezingsdagen over dien
beroemden gelooiswortel gesproken wordt.
BENOEMINGEN, enz,
Bg kon. besluit:
is de kap.-lnit. t/s A. Geld er ma» eervoj
ontheven van hot bevel over Hr Ms sohoener
Zeehond en dat bevel alsdan opgedragen aan
den kap.-lnit. t/s J. A. M. Bron
zgn benoemd tot controleur van het kadaster
te Leeuwarden A. Kriebel, thans tgdel. in
deselfde betrekking te 'e Gravenhagete Almelo
J. J. Yoorthuie, thans tgdel. in dezelfde be
trekking te Zwolle en te Heerenveen L. W.
lillevis, than tgdel. in dezelfde betrekking te
Amiterdam
it benoemd tot dirtot. van het postkantoor
e Boroolo P. Kater, thans in gelgke betrek
king te Bibergon.
nu -r_ I. li i i burg-Sohwerin erkend. Aan don heer Bauoh
opmerking... woriuu
In dit jaar bg den aanvang van de nieuwe
ourBussen op 1 October kunnen bg de op
leidingen van monteur en van geweermaker to
Amsterdam worden gepltatst reapeotiev. 12 en
jongelieden, die ambaoktssoholen voor metaal-
ot houtbewerking hebben verlaten met een
gunstig diploma en niet ouder zgn dan 20 jaar.
Vordero inlichtingen gerit Cl. no. 32.
De examens voor het verplegend personeel,
in de rgkskranksinnigenjestiohten te Medom-
blik en te Grave is de maand Maart at te
leggen, zullen dit jaar aanvangen te Medemblik
op 18 en te Grave op 20 dier maand.
Voor verdere inlichtingen zie men de-ft. Ct.
no. 82.
De Minister van Justitie brengt in de St. Ct
het volgende ter kennis van belanghebbenden
Het is de gewoonte, dat bg behandeling van
verzoekschriften om koninklijke goedkeuring
van statuten van vereetigingeu, g^lgk bedoeld
bg de wet van 22 April 1855 (S/W. no. 82),
va» welke vermoed wordt dat zg later ook
toelating zullen vragen als vereeniging uitslui
tend in het belang van verbetering der volks
huisvesting werkzaam, de statuten reeds ter-
■tond worden getoetst san den kraohtens de
Woningwet uitgevaardi >den maatregel van
bestuur, vastgesteld bg komnklgk besluit van
Jali 1902 (Stil. no. 160), laatstelijk gewg-
zigd bg koninklgk besluit van 5 November
1906 (Stbl. no. 277).
Dit laatste maakt 66a onderzoek van ver
schillende autoriteiten soodzakelgk.
Teneinde de afdoening dor vragen van ver
lenigingen ala kierbovorr»'.- do«U zooveel nega
te bespoedigen, wordt in overweging gegeven'
in plaats van, zooals tot nu toe gebruikelgk
was, twee exemplaren, drie exemplaren der
atuten bg het verzoekschrift om erkenning
te voegen (en wel ééa exemp'aar op zegel en
twee exemplaren op on gezegeld papior.)
Dub doende zal het ter zake in te stellen
onderzoek door de versohillende betrokken
autoriteiten gelgktgdig kunnen gesohieden,in-
otede dat, gelgk thane, de stukken aohtereen-
'olgens aan dezen moeten worden toegezonden
Oost-Indië.
De jongate mail brengt beilohten tot 8
Januari.
Een der bladen bevat de volgende mededee
ling:
De Eogelsohen van het Oosten, de Japanners,
nestelen zioh, evenals hun collega's van het
Westen, ook meer en meer in onze bezittingen
Zg zgn door ons met Europeanen golgkgeste'd
en hebben dus 'n p'é op de Cniaeez-m, zoodat
Chineezen, die het nog beter in Indie wil'en
hebben dan nu al het geval is, en gelgke
reohten willen bezitten ala de Euroueaneu,
zioh als Japanner laten naturaliseeren. Op deze
wgze wordt het aantal van de echte Japanners
nog met oneohte vergroot. De Japs zgn vooral
ten tgde van den RasBuch-Japannohei oorlog
den archipel binnen gekomen. Zg verkoohte»
toen merkwaardig goede kaarten van het oor-
ogHerrein. Daarna werden zg gevolgd door
landere kramers. Eu zoo moeten er vooral te
Madioen zeer velen gekomen zgn.
Ze zgn driest en brutaal in hun optreden,
echter niet gemeen. Ze weten nu eenmaal wie
wg zgn en wat wg presteoren kunnen op het
gebied van den wereldhandel en zien ons dan
ook met den nek aan.
Meermalen kwam het voor dat men in hen
spionnen asgde asBistent-rezident ot de oon-
troleuf vroeg se dan (ter visitatie) bg hem, maar
de hoeren kwamen dan niet en kond«n ook niet
zooals Ohinoezen en inlanders gehaald worden
ot waren er al weer van tusiohen als een bevel
tot aanhouding was afgekomen. Daarbg leed
dan ons prestige in do oogen der inlanders en
Chineezen, die de houding der kloine JzpannerB
onomwonden bewonderden. En de genaturali
seerde Chineezen nemen ook do gewoonten
van de Japanners over, voortvloeiende uit het
drukke van het businoBS-leven, dat geen tgd
heeft om te voldoen aan hot formaliteiten-
geseur van onze autoriteiten.
Naar wg vernemen, hebben de heeren
mr F. N. van der Bilt, mr E. Dull, J. P. Fok
ker on dr H. Japikso hunne benoeming tot
leden van het bestuur der Godshuizen alhier
aangenomen.
De door de Middelburgsoho Iportvereeai-
ging 1.0. V. 1. D. O. voorgenomen feestvie
ring ter gelegenheid van den 800an geboorte
dag van M. A. de Rugter, waarvan wg Yrgdag
jl. melding maakten, is bepaald op Woensdag
Maart a o.
Dit Viieeingen.
Met ingang van 1 Febr. is benoemd
ohel-loods bg het Belgitoh loodswezen aldaar
de heer 8. Joukes.
De 2e-luit. E. H. van Poelvoorde, van het
3e reg. int. aldaar, ia gedetaoheerd bg de
werkplaatsen van draagbare wapenen te Zaan
dam tot het volgen van een wapen- ouraus.
De heer C. J. van ZweedenCz. te Goei
behaalde op de tentoonstelling te Bergen op
Zoom, onderafdoeling V. P. N., eo» tweeden
prga met een Ohineesohen meerdoffer, een twee
den prgs mot een Eegelsohe kropper doffer en
een tweeden prga met een Eogelsohe kropper-
duif.
Door de anti-revolutionnaire kiesvereni
gingen te Oud-Vosmeer en te Tholen
zou, naar men ons meldt, tegenover het af
tredend lid dor Provinoiale Staten jhr. mr. E.
A. O. de Casembroot gesteld worden de heer
Yan Es, burgemeester van Schexpenisse.
Door den heer W. Dorst te 8 L A n n a-
land is een wilde zwaan of zoogenaamde »Deen'
geschoten.
Het dier had een vlusht van 2 meter en
mat van den bek tot het einde van den staart
1.45 M.
Te Oud-Yosaemser brak een drie
jarig knaapje op het gs een zgnnr beentjes en
te Nieuw-Vossemeer had hetzelfdi
plaats.
Uit Hulst sohrgtt men ons
Dat uw correspondent goed ingelicht was
omtrent de meeting van het Centraal Bestuur
der katholieke kiesverenigingen en de ver
sohillende atdeelingen aangaande het besluit
der afdeeling Stoppeldgk i« reeds op de
gtdering der afdeeling St Jan Steen gebleken,
waar do heer O. Ysebzert tot lid van he»
Centraal Bestuur werd gekozen en waar met
algemeene stemmen werd besloten te proteatee-
ren tegen de motie >Stoppeldgk", en de wensob
werd uitgezproke», dat bg de aanstaande ver
kiezingen voor de Provinoiale Staten een zetel
zal geopend big ven voor de anti-revolution-
nairen.
Voor een vrg talrgk publiek gat het
muziekgezelschap ApoUo te Sluis Dinsda?
zjjn tweede uitvoering in dezen winter. De
uitvoering der muziekstukken getuigde, naar
men ons meldt, van gvorige studie en goede
leiding i se vielei, evenals de voordraohten,
zeer in den smaak. Tot in de kleine uurtje»
bleven de meeste bezoekers gezellig bgeen.
Een der manschappen van de brigade
marechaussee van Aardenburg kreeg, bg een
worsteling met een Belgisch strooper, nabg
E e d e zu'k een slag met een geweer, in den
hals, dat bet geweer brak en hg bewusteloos
leer viel Hg werd door kameraden naar Aar
denburg vervoerd. De vermoedelgke dader is
te Maldeghem opgespoord.
In de provinoio Zeeland kwamen ie
week van 30 Januari tot en met 5 Februari
18 gevallen van besmettelijke ziekten voor,
nl. te 's Gruvenpold-r 1, Kmininge» 2, Middel
burg 8, Rillsnd-Bsth 1, Vlissingen 5, Wol-
Dhaartsdgk 2 van roodvonk, en te Axel 1.
Neuzen 2 en Philippine 1 geval van diphiheritis
Zaterdag a. herdenkt de beer H. M. van
Beem, voorganger bg de Israëlitische gemeente
alhier, zgn 25j«ige ambtsvervulling bg die
gemeente.
LANDBOUW.
Vorig jaar werd door de Vereeniging
Onderlinge hulp bg het verliezen van varken»
te SintAnnaland bepaald, dat de leden
hunne varkens moesten doen inenten tegen de
vlekziekte.
Een honderdtal varkenB zgn den algeloopen
zomer aan deze operatie onderworpen geweest,
en otsohoon de vlekziekte ook in die gemeente
heel erg geheersoht beeft en vele varkens
daaraan gestorven zgn, is van de ingeënte
dieren geen enkel aan die ziekte bezweken.
Sleohts een werd daardoor aangetast, maar
nadat het opnienw een dosis serum was
toegediend, trad spoedig betersohap in.
Moge dit feit ten voorbeeld strekken san
vele bezitters van varkens!
LETTEREN EN KUNST.
Het door ons eenigen tgd geleden aan
gekondigde boekje, dat het leven en de daden
van Miohiel Adriaensz. de Rugter in chrono
logische volgorde besohrgft, is thans bg de
firma Martinus Nyhoff te 's Gravenhage ver
iahenen. De samensteller, de heer D. F. Saheur-
leer, heeit alle dagen, die in het leven van
den grooten Vliisinger eanige beteekeniz had
den, gerangsohikt en een aantal plaatjes, repro-
duotiea van portretten en iaosimilés sgu in
het boekje opgenomen.
De typographisohe uitvoering valt zoor te
loven.
Te Rotterdam heeft Woensdag do uit
vaart plaats gebad van Rosier Feaesen. De
kist word op een katafalk geplaatst in de ves
tibule van den grooten sohouwburg, waar de
heeren D. P. van Eysden, Jaoobson, Henri
Poolman, Poutema en Haverkora van Rgsewgk
den overledene herdachten.
Door do heeren Moor, Van Lier ea vein
anderen werden kransen op de kist gelegd.
Victor Fsassen was zoo door droefheid over
mand, dat hg niet kon bedanken voor de eer,
aan zgn vader bewezen.
Op den weg naar het spoorwegstation pas
seerde de stoet het Casino Variété, waar de
mas'i ek ztond aangetreden, die als laatste
hulde een tieurmarseh speelde. Voorts word
de livoli Sohouwburg gepasseerd, waar het
Brondgeett Ensemble den stoet afwaohtte,
bloemen strooide en een krans bglegde.
Een dergelgke hulde braoht ook daarna het
Circus Variété.
Op Eik en Duinen te 's Hage waohtten 'z
namiddags vele dames en heeren de onder
bloemen en kransen bedolven baar op.
Daar sprak de heer J. H. H. Vogel, waar
nemend voorzitter van de afdeeling Den Haag
van het Nederlandsch Toorueinerbond, en brsoht
een laatBten groet aan den mas, die zoovolen
door zgn talenten vaak zoo rfik en hoog genot
'ohonk en wiens nagedachtenis zei blgven
voortleven bg allen, die hem hebben gekend.
Met den wensoh, dat zgn voorbeeld den jon
geren ter navolging moge zgn, riep hg een
laatst vaarwel toe aan den artiest, die zioh
met zooveel toewgding aan zgu kunst gat.
Namens de afdeeling Den Haag legde spre
ker een bloemstuk op de kist.
Alexander Faassen dankte namens de familie
voor de laatste eer, zgn overleden broeder
bewezen.
De violist Samethini heeft in New York
veel sucoes.
onderwijs.
Aan de ambaohtsaohool te Amersfoort
zal een metseloursus worden geopend.
Bg kon. besluit is aan dr A. G. van
Hamel op zgn verzoek eervol ontslag verleend
als hoogleeraar in de faculteit der letteren en
wgebegeerte aan de Rgkeunivera. te Groningen
met dankbetuiging.
Ds gedane benoeming van dr E. H. M. Beek
man Min., mgningen. te 's Gravenhage, tot
assistent voor de aard- en delfstofknnd- aan
de teohn. hoogesohool te Delft ia ing«t okkea
en als zoodaa'g benoemd dr P F Hi'wiobt,
hans assistent aan de KO .igltche Bergakademie
te Freiberg (Saksen.)
Verschillends gerichter
De fi-ma Ter Horst en Co. weer-preekt
het berioht van het stakingscomilé, in ons
vorig nommer aangehaald.
Zg verzekert dat dit van a—onwaar is.
De vroegere opgaaf omtrent het aantal weer
arbeidende werklieden ie de juiste. Ziekelgke
personen zgn er niet bg, daar d°ze tot groote
er wondering der fi-ma met aadere minder
waardige arbeiders la de eerste gelederea der
stakers staan.
Ia de maand Januari iB voor de stichting
van den Alg. Ned. Politiebond, die ten doel
heeft stenn te verleenen aan door ziekte ge-
trcffen politiemannen, geteekend voor etn be
drag van f 2019.88, waarvan f 216 als jaar»
Igkeohe bgdrage.
Hierbg is een gift van f 100 uit V 1 i s -
i n g e n en eone van t 50 nit M i d d e 1-
b u r g.
Te Bergen op Zoom overleed de heer
A. J. L. Maas, wethouder.
De gemeente-ontvanger te Rotterdam, de
heer L. C. A. J. Niehot, heeft tegen 1 Jali n.
eervol ontslag aangevraagd.
Bg de nfdeelieg >Direote elastingeu" nan
hst Departement van financiën is tgdelgk
werkzaam geBtold de heer mr dr H. J. von
ruoken Foek.
Te's Gravenhage overleed, op 84jarigen
ouderdom, jhr. C. J. van Barenstein, gape*-
sionneerd vioe-presideat der beide gerechts
hoven in Nederl.-Indië.
Na achtereenvolgens bekleed te hebben de
betrekkingen van zabBitnut-griffier bg den Read
van Justitie te Semarang griffier bg den om-
gaanden reoht er in de derde afdeelinglid
van dan Raad van Justitie te Semarang en
van dien te Bataviaoogtanden reohter in de
eerste afde9ling op Java, en ofihier van jus
titie bg de Raden van Justitie, reap, te Sema
rang en te Batavia, werd hg in 1864 benoemd
