MIDDELBIIRGSEHE COURANT
Vrijdag
1 Februari.
W. 27.
ISO* Jaargang.
1907
Doze oourant versohijnt d a g o 1 ij k s met uitzondering ran Zon- en Feeatdagon,
Prijs per kwartaal, zoowel Yoor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. 3.
Afzonderlijk* nummers kosten 6 cent.
Therm, alhier en tel. weerberiohtvanhetJL N. Met. Iastit. te De Bilt.
31 Jan. 8 a. rm 37 gr., 12 a. 40 gr., av.4 a. 37 gr. F. Hoogste barom.$tnnd 771.8 te Horfa
laagste 749.8 te Nioe. Verwachting tot den avoid van 1 Febrtwakke tot untiga N. tot
W. wind, toenemende bewolking, mogeljjk neerslag en dezelfde temperatuur.
Advertantidn.' 20 eent per regel. Bij abonnement voel lager, Geboorte-, dood- ou
alle andere famüieberiohten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel moer
20 oent. Beolames 40 oent por regel. Groote letters nnar de plnats, dio zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiSn en reolames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende
Handel, Ng verheid en Geldwezen, is gereohtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DM
LA HAB Al.» N.S. Veerbnrgwal 306, Amnterdau,
Middelburg 31 Januari.
Verscherping der
Boter wet.
Nur mit fremien Augen
kann man die eigenen Fehler sehea.
Bij de Tweede Kamer is aanhangig een
aanvulling en wijziging van de wet van
9 Juli 1900, houdende bepalingen tot voor
koming van bedrog in den boterhandel.
De wet van 1900 heeft het vooral gemunt
op den handel in margarine. Yan af haar
in werking treden (Januari 1901) is ieder
fabrikant van of handelaar in margarine
verplicht, zijne looaliteiten van het opschrift
„margarine" te voorzien, terwijl winkels,
waar margarine wordt verkooht (of eonige
andere voor het publiek toegankelijke ver
koopplaats) niet alleen van buitonaf duide
lijk zichtbaar van genoemd opschrift voor
zien moeten zijn, maar bovendien boter en
margarine door een schot gesoheiden voor
handen moeten hebben, de laatstgenoemde
waar eveneens met het opschrift aangeduid.
Een afzonderlijke inspootiedienst werd
ingesteld en belast met het toezicht op de
handhaving der wet.
Deze wet staat wetensohappelijk zeer
zwak en daarom moest ze in de praktijk
wel falen.
Wat toch is het geval
In de eerste plaats hebben de ambtenaren,
die belast zijn met de handhaving, de z.g.
rijks-botervisiteurs, krachtens de wet geen
toogang tot de bereidplaatsen van marga
rine, alsmede van bij margarine-bereiders
of margarine-handelaars in gebruik zijnde
pakhuizen en dergelijke gebouwenwaar
margarine in opslag ligt, wanneer er sleohts
voor wordt gezorgd de looaliteiten van het
gonoemde opschrift te voorzien. Het gevolg
hiervan is dat mengsels van boter en
margarine niet alleen straffeloos kannen
en mogen worden bereid, maar vervolgens
als b o t e r in den handel kunnen worden
gebracht. Kunnen worden gebracht, om
dat geen enkel scheikundige in staat is
met zekerheid aan te toonen of hij te doen
heeft met boter of met een mengsel van
margarine en boter, wanneer de knoeier
er maar voor heeft gezorgd ze in zoodanige
verhouding te mengen dat de soheikundige
samenstelling van het mengzol blijft binnen
de grenzen der Bohommelingen, waaraan
natuurboter onderhevig is. En daarvoor
zorgde hij veelal op eene wijze, een betere
zaak waardig.
Waar dus eenerzijds bleek dat de huidige
wet do knoeierij niet kan tegengaan, inte
gendeel, leidde tot een meer wetenschappe
lijk vervalsohingsBysteem van „hoogere"
ordo, en waar anderzijds door do toene
mende dëpréoiatie der Noderlandsche boter
in het buitenland onze geheele boterhandel
en daarmede een belangrijke tak van
onze nationale welvaart met gedeeltelijken
ondergang werd bedreigd, daar lag het voor
de hand dat belanghebbenden, in afwaohting
van eene betere wetgeving, zichzelven
traohtten te helpen en zoohten naar een
middel van verweer. En ook hier is weer
bewaarheid dat waar een wil is, er ook een
weg is. Met tot heden sohitterende gevolgen
is uit het strijdperk getreden het speoihek
Noderlandsche botercontrólesysteom
Wij kannen hierover in dit opstel kort
zijn.
Het komt hierop neer dat een groot aan-
fal eerlijke boterproduoeaten en handelaren
hun bedrijf v r ij willig onder contrólc
bobben geplaatst. Dezulken zjjn dan lid van
oen z.g. botercontróle-station en hebben zich
o. m. verbonden nooit eenig vreemd vet
aanwezig te zullen hebben dat voor ver
menging met boter zou kunnen dienen, op
straffe van hooge geldboete en onmiddel
lijke schrapping van de lijst der aangeslo.
tonen, publicatie van een en ander, enz.
Het bedrijf van een aangeslotene wordt
minstens tweemaal per maand op onbe-
paalden tjjd geïnspecteerd. Monsters worden
genomen en onderzooht aan het controle-
station.
Over om geheele land zjjn thans derge
lijke partiouliere stations werkzaam en hunne
organisatie is zoo uitstekend dat het Rijk
niet alleen een deel der exploitatiekosten
draagt, maar bovendien ieder lid het recht
verleent op de boter een daartoe verstrekt
papieren rjjksmerk aan te brengen. De vraag
naar z.g. rjjksmerkboter neemt in het bui
tonland voortdurend toe; een bewijs dat
mon daar allengs meer vertrouwen in ons
contróle-systeem gaat stellen.
Ook bij gelegenheid van het 2e Interna
tionale Zuivelcongres, dat in 1904 to Parijs
is gehouden, werd de deugdelijkheid van
ons contróle-systeem erkend, maar zeer
terecht werd aangevoerd dat wij van dit
systeem alleen, hoe goed ook op zich
zelf, geen afdoende bestrijding der boter-
vervalsching mochten verwachten.
De toetreding tot een botercontrólesta-
tion toch is geheel vrijwillig, zoodat ook
nog heel veel ongecontróleerde boter de
grenzen overgaat. En dan, de produotie van
fabrieks- on boerenboter is in ons land bijna
even groot in Zeeland wordt per jaar 2
millioen K.G. boerenboter en nog geen 200
duizend K.G. fabrieksboter gemaakt en
waar nu eenerzijds niet ontkend kan worden
dat aansluiting der gewone boerenbedrijven
bij eeD contrólostation op groote practisohe
en finantieele bezwaren zou stuiten en
anderzijds vaststaat dat al die boerenboter
bijna uitsluitend in ons eigen land wordt
geconsumeerd, daar meonen wij dat de ge
heele natie belang heeft bij en recht heeft
op eene goede boterwet, zooals thans is
voorbereid.
De nieuwe wat^ beoogt het kwaad met
wortel' en fak uit te roeien en wel in dezen
zin dat het bereiden van mengsels van
boter en margarine in zoodanige verhouding
dat de soheikundige ze niet van boter kan
onderscheiden, voortaan zal worden belet.
Daartoe ondersoheidt de nieuwe wet:
lo. bereiders van uitsluitend margarine.
2o. bereide tb van uitsluitend boter.
3o. bereiders van margarine en boter.
Hij, die volgens zijne aangifte als mar-
arinebereider is geregistreerd, zal
voortaan alleen margarine mogen bereiden
welke geen hooger Roichert "Wollnygetal
ag aanwijzen dan 10.
Dat cijfer is in geen enkel opzicht belem
merend voor de margarine-fabrica
aangezien de ambtenaren voortaan toegang
zullen hebben tot de bereidplaatsen, zal
overtreding heel gemakkeljjk vastgesteld en
gestraft kunnen worden, juist omdat een
bepaald cijfer is aangenomen. Margarine
bevat steeds een zeker percentage boter,
daar het R. W. getal van natuur
boter varieert van 18 33 zal door
aanneming van het maximum getal 10 Bteeds
le kwaliteit margarine kunnen worden
bereid.
De bereiders van boter zullon
voortaan, juist zooals thans het geval is
met de leden van een contrólestation, geen
vreemde vetten voorradig mogen 1
die voor het vermengen met boter zouden
kannen dienen. Wie echte boter maakt,
heeft in zijn bereidplaats geen margarine
noodig en zeer tereoht wordt daarom do
aanwezigheid van zoodanig vet strafbaar
gesteld. Bovendien is nog de bepaling op-
omen dat boter voortaan minstens 80
procent botervet zal moeten bevatten en
dus hoogstens 20 prooent water, caseïne,
enz. Het watergehalte varieert bij goed
bereide gezonde boter van 1116 procent,
zoodat vorvalsching van boter met water
of caseïne of met beide in het vervolg
eveneens geconstateerd en gestraft zal
kunnen worden. De nieuwe wet stelt dus
onze geheele boterbereiding onder toezicht.
En nu de bereiders van mar
garine en boter.
Diezullen bun bedrjjf mogen blijven uitoefe
nen, maar onder deze voorwaardendat de mar-
garine-fabricago geheel afgescheiden zal zijn
van de boterfabricage. Ten opzichte vaude
margarine zullen ze dan aan dezelfde be
palingen onderworpen zijn als de uitsluitend
margarinebereider, terwijl hunne boterbe
reiding van rijkswege voortdurend zal
worden geoontroleerd op des berei
ders kosten. Deze laatste eisch „op dei
bereiders kosten" l|jkt ons niet billyk, voor
al omdat do aldus van rijkswege gecontro
leerde botor toch niet verhandeld zal kun
nen worden met een rijksmork voorzien,
omdat aansluiting van een zoodanig boter-
bodrijf by oen contrólestation niet mogelijk
is, wijl de leden van aen dergelijk station
noch rechtstreeks noch zijdelings bij de fa
bricage van of don handel in margarine
betrokken mogen zijn.
Ten slotte willen wij er nog op wijzen
dat in de nieuwe wet gezorgd is voor eene
betere regeling der aansprakelijkheid.
Duidelijk wordt aangegeven wie aanspra
kelijk is, zoodat de eventueole overtreder
zich in het vervolg niet moer zal knnnen
verschuilen achter den een of anderen
fltrooman, wat tot heden zoo dikwijls is
geschied.
Moge de door ons besproken wetswijzi
ging spoedig tot stand komen, mode opdat
Nederland bij gelegenheid van hot derde
Internationale Zuivelcongres, dat in Sep
tember a. s. in Den Haag zal worden ge
houden, zal kunnen bowijzen dat bet reke
ning weet te houden met de waarheid der
boven dit opstel geplaatste woorden.
K.
Zitting van Dinsdag.
Eon zeer korte zitting, alleen gehouden met
het doel dbn Minister van Buitenlandsohe
Zaken aan de 117.700 te helpen benoodigd
voor een Nederlandsche vertegenwoordiging
i langer.
De heeren Habreoht, Yan Niipen en Tak
waren niet bgster ingenomen met de «oplos
sing", door den Minister aan de hand gedaan.
De heeren Hub*eoht e»\ Ven Nispen meenden
dat de gezant te Madrid zeer goed bg Z. M
van Marokko kon geaoorediteerd worden.
Dat zon aanmerkelijk minder kosten en te
Madrid, evenalü te Tanger, was voor één ge
zant toch te weinig te doen. Daarom konden
beide posten zeer goed gecombineerd worden.
De beer Tak was van oordeel dat wjj het
beat met een oonaul te Tanger konden aidoen.
De Minister van Buitenlandsohe zaken bad
eohtor groote bezwaren tegei deze «oplossing".
De communicatiemiddelen tuBsoben Madrid
en Tanger waren kostbaar en niet schitte
rendbovendien ala Nederland eenmaal de
aote van Algeoirae onderteekend heeft, moet
het ook to Tanger een eigen, zelfstandigen ver
tegenwoordiger onderbonden.
De heer Van Bylandt viel Z.Ex. hierin bjj
en met 85 tegen 8 stemmen keurde de Kamer
bet wetsontwerp goed.
Tegen de sooialisten en de beer Habreoht.
Ii een uurtje was deze beraadslaging afge-
loopen.
Morgen en volgende dagen gaat de Kamer
in de seotiei.
BENOEMINGEN, enz.
Bg kon. besluit:
io benoemd voor den tijd van vgt jaren bg
het pera. van den geneeek. dienBt der land-
maoht, tot reserve-offio. van goz. 2de kl., de
heer fl. P. Oosterbaan, arts.
Verder ie aan de Staatscommissie tot bet
doen van vooratellen aan de regeering omtrent
de wijzigingen of voorzieningen, die in de
wetgeving van N.-I. op privaatreohtelgk ge
bied noodig zgn, tevens opgedragen de voor
bereiding van de herziening van eene op alle
bevolkingsgroepen van N.-I. toepasselijk straf
recht, in verband waarmede die Staatscommissie
Voortaan zal worden aangeduid mot den naam
van Staatscommissie voor de herziening van
bet Iadieoh privaat- en strafrecht.
Verder ia maohtiging verleend om, in overleg
met den Min. van Koloniën, voor eene bepaalde
binnen den kring barer bemoeienis vallende
werkzaamheid eenige barer leden te veteenigea
tot eene bgzondere oommissie, welke eenzelf-
■tandig verslag aan de Regeering zal kunnen
indienen, en is tot lid der bedoelde Staats-
oommiaaie benoemd mr. F. 0. Hekmeijer, O.-I.
reohterljjk ambtenaar mot verlof.
Met gebruikmaking van de voormelde maofa
tiging is eene bijzondere oommisBie ingesteld
ter voorbereiding van de Kon. besluiten, welke
ter uitvoering van de artikelen 75 en 109 van
bat zeg], op bet beleid der regeering van N. I
zgn uit te vaardigen, en zjjn als ledea dier
bijzondere oommissie aangewezen de heeren
mrs. A. Stibbe (tevens als voorz.), M. H. O.
van Ooaterzee, G. J. A. van Berokel, L. W 0.
van den Berg en F. C. Hekmejjer.
Do luit. t/z. 2e kl. J. P. Romgnse wordt
met 21 Febr. geplaatst can boord van Hr. Mrs
logementaehip voor zeemilioiena Krplunut.
KORTE HBDEDBKLINGMN
VBRGADRBINGBN.
Te Sommeledgk is Woensdag de 44e a!
meene vergadering der eohipperavereenigiag
Schuittvaèr gehouden.
Zjj werd gepresideerd door den heer mr H.
Smeenge en bezocht door oigeveer 150 per
sonen waaronder 37 afgevaardigden van
afdeelingen.
De aideeliig Dordreoht kwam o. a. met den
weieoh der Dordtenaren Verbetering van dea
waterweg van Dordreoht naar nee. De afge
vaardigde dezer afdeeling bepleitte a'e voor-
loopigon maatregel verbetering van bet vaar
water langs de noordzijde van Flakkee. H«t
hoofdbestuur meende, dat het beate ie, in dit
opzicht geen andere voorstellen aan te nemen
en alleen te bljjven wfitea op de urgentie der
zaak. Een tweede sohippera-ideaal
vluoht- of tramhaven te Oude Tonge. Dor
dreoht bepleitte de totstandkoming met vunr.
Velen waren van bet nut niet overtuigd
Zjj wezen op de trambaven aan bet Zfipe.
Men zou door de vluohthaven te Oude Tonge
de tram op Flakkee steunen, en dit vervoer
middel is voor de schippers de groote ooneur-
rent. Een vluohthaven te Oade Tonge zou
niets zjjn dan een tramhaven.
De heer Mjjs, burgemeester van Middelharnis,
meende dat de totstandkoming dezer haven
verband zzl houden met de verlegging van
verkeer van Zeeland over Flakkee. f
is hem daarvan niets bekend. Toch hangt van
ize vraag alles af.
De voorzitter sloot ziob hierbjj aan. Hjj
stelde voor bjj de aanvrage dezer haven uit-
drn'ikeljjk er op te wjjsen, dat men niet vraagt
uitsluitend een tramhaven, dooh in de eerste
plaats een vluohthaven.
ORANJE NASSAU'S OORD.
Wg hebben onlangs melding gemaakt van
klaohten, die in de pers de roade deden over
den toestand op het sanatorium Oranje Nassau's
Oord. Kort daarna werd gemeld dat een com
missie nit den Raad van Commissarissen een
onderzoek bad ingesteld.
De voorzitter van bet bestuur, jhr. 8. M. S
de Ranitz, heeft aan de N. Crt gelegenheid
gegeven om inzage te krijgen van alle stnkken,
adressen, brieven enz. die daarop betrekking
hebben. Van betgeen het blad daarin vond,
heeft het een relaas gepubliceerd, dat bjjna
een zestal kolommen beslsat, zoodat wjj ons
moeten bepalen tot het aanstippen van de
voornaamste feiten, die daarin genoemd worden
Na het vertrek van mej. Pibenga in Deoem-
ber 1904 werd na een proettjjd van 8 maanden
tot adjunot-diieotrioe benoemd mevrouw Graaf
land. Tussohen deze en de hoofdverpleegster,
zuster Hooftman, die teleurgesteld sou zgn door
die benoeming, ontstond een gespannen ver
houding, welke steeds erger werd, terwfil in
Maart van het vorig jaar het bestuur kennis
kreeg dat er ook een spuning was ontstaan
tusBohen den direnteur-geneesheer dr. Donath
en de adjunot-direotrioe.
Van de egde der patiënten werden tot dien
tjjd geen klaohten vernomen. Maar toen
vormden zioh twee partgen onder hen, de eene
voor de adjunct direotrioe, de andere voor
hoofdverpleegster.
Van toen dagteekenen ook de eerste spora
dische klaohten over het eten, waarvan men
vroeger nooit iets gehoord had. Maar bg on
derzoek bleken die volkomen ongegrond.
In het begin van dezen winter zgn zoowel
de adjunot direotrioe als de hoofdverpleegster
ziek geworden. Aan eerstgenoemde werd
wegens overspanning een vrg langdurig verlof
verleend, dat nog voortduurt; de hoofdverpleeg
ster, die een ernstig zeiuwlgden heeft gehad,
is thans sedert een paar weken herstellende
en eveneens met verlof.
Nadat in de eerste dagen van Jannari in
eenige dagbladen een ongeteekend ingezonden
stuk was vorsohenen van een »oad-patient"
waarin in vage termen over «allertreurigste
wanverhoudingen op Oranje-N astau's Oord"
werd geklaagd, werden door het bestuur drie
adressen ontvangen, twee van 52 en 14 patiën
ten en een van 11 ond-patienten, die allen,
naar aanleiding van een later onjuist gebleken
geruoht, volgens hetwelk de hoofdverpieeg«ter
zou bedanken, aan het bestuur vroegen mid
delen te beramen om haar op dat besluit te
doen terugkomen
Door den voorzitter met twee lede* is toen
een onderzoek ingesteld, maar daarbij bleek
dat niemand van de gehoorde leden van
het persozeel of patiöaten in staat is gewees'
iets positiefs in te brengen tegen de
adjunot-diriotrioe, mevr. Graafland, hoeseer de
oommissie er ook op aangedrongen heeft er
tooh mee voor den dag te komen wanneer
men iets wist, en hoeveel moeite sommigen
zioh bljjkbaar gegeven hebben om eenig feit
ce vindendat een aantal patiënten en leden
van het personeel zioh in beslist gumtigen
zin hebben uitgelaten over de adjunet-direo?
trios e* dat a 11 e anderen, die dit niet deden,
het niet verder hebben gebraoht dan vago
verklaringen als deze b.v. dat de adjunot-
direotrioe «mindor sympathiek", dat ze «minder
vertrouwbaar", of dat zo «wel wat hoog van
toon" was; dat bovendien onder dezen nog
enkelen waren, die er aan toevoegden, dat so
tegenover patiënten en personeel strikt haar
plieht botraohtteallen verklaarden, dat
gedurende het tienweeksoh verlof van dr
Donath alles goed ging en dat toen de
verhoudingen niet te wensohen lieten.
Voorts bleek dat evenmin omtrent de
voeding één enkele klaohtvaa betooko-
nis is vernomen.
Onder de maatregelen, welke het bestuur
heelt genomen, behoort deze: dat voortaan
noch door patiënten nooh door het per«ocoel
o o 11 e o t i e f mag worden opgetreden. Iodor
patient heelt het reoht te allen tijde alle moge
lijke klaohten ter kennis te brengen van de*
geneeBheer-direotenr.
Voorts is aan twee patiënten, die van meer
dere z(jden als oaruststokers worden aangewezen,
die reeds langer dan eigenlgk veroorloofd
was, Btenn ontvingen, augezegd vóór 15 Febr.
het saratorinm te verlaten.
Eenige dagen na dit onderzoek verscheen
het artikel in het N. v. d. D. met een aantal
grieven. Het bestnur heeft toen een aanvul
lend onderzoek ingesteld, en verschillende
vragen aan den direotenr-geneesheer voorgelegd.
Ia het kort kwamen diens antwoorden hierop
neer
Het wordt aan de patiënten toegestaan dat
zg bg hun boterham, bg wgze van ver
snapering, het een of ander, dat hnn va* huis
wordt toegesonden, o.a. koek, kaas, sardine
i.d., gebruiken. Van aanvulling van het gowone
menu ia hierbg eohter geen sprake.
Door overlegging van een reeks menu's
wordt de bewering gelooohenstrait, dat zesmaal
per week altfid hetzelfde koude vleesoh wordt
gegeven.
Het ligt voor de hand dat in een sanatorium,
waarin in den regel de ramen niet gesloten
mogen zgn, het door sommigen eerder te kond
dan te warm zal worden gevonden.
Het is onwaar dat de draaibare lighal door
patiënten moet worden omgezet. Die mógen
dat zelis niet doen. Er zgn altgd de vereisohte
knechts beschikbaar.
Het brood wordt steeds 'b morgens versoh
gebraoht (behalve Zondags) en altgd eerst
'e mrrgens gesneden, en is das niet uitge
droogd.
Dat de patiënten zelf hu* temperatuur op
nemen, is een voordeel daar ze dan leeren niet
te optimistisch over hun toestand te oordeelen.
de patiënten, die de geneesheer-directeur
verdenkt van het opgeven van te lage tempe
raturen, laat hg die ook opnemen door de
verpleegsters, In het buitenland wordt in
veriohillende sanatoriums op deselfde wgze
gehandeld.
Erkend werd dat er niet genoeg verpleegsters
zgn om naohts bg de zieken te waken, omdat
in den regel te veel bedlegerige patiënten
worden opgenomen, die eigenlgk in een sana
torium moesten worden geweigerd, en die in
een gewoon ziekenhuis veel beter verpleegd
kunnen worden.
Het aantal znsters nit te breiden, omdat
helaas soms te veel patiënten bedlegerig zgn,
kan de exploitatie niet lgden, e* voor n iet-
bedlegerige patiëaten is het aantal verpleegsters
voldoende.
Uit een besohouwmg, die de N. Crt aan deze
objeotieve meedeelingen vastknoopt, blgkt ook
nog dat het bestuur voortaan strenger de hand
zal laten houden aan een beperkten termgm
van verblgi op het Sanatorium en aan de af-
wgeing van die pat;ënten welke reeds in een
verdergevorderd stadium van longlgden ver-
keoren, en die tot dusver vaak, zoover de
plaatsruimte het toeliet, uit medelgden worden
opgenomen het zal milder vrggevig doen zgn
met toestemmingen aan oud-patiëaten, familie
leden en andere outsiders om in het Sanatorium
to komen «logeeren," en het zal nauwlettender
doen toezien op de verspreiding van minder
gewensohte, de hoofden opwindende leotuur
onder de Sanatorium-bevolking-
Het blad erkent dat de meeste klachten
beuzelingen zgn gebleken, maar dringt er bg
het beBtuur op aan de personen-kwestie tot
oplossing te brengen uit vrees voor ernstige
wanverhoudingen in de toekomBt.
Oost-Indiö.
Bigkens een uit N. L ontvangen telegram is
het opstootje in de afdeeling Berbek, waarvai
mededeeling is gedaan in de St. Crt. van
Woensdag, geëindigd.
De hooidaanlegger is met veertien zguer
volgelingen, na sommatie, nedergelegd; de
overigen zgn deels gevangen, deels voortvluohtig,
De troepen zgn naar Soerabzja terug.
Vermoord ign ook de wedono van Ngand*
