FEUILLETON.
BIJVOEGSEL
Dinsdag $2 Januari 1907, no., 18.
Middelburg, 21 Januari.
DG KOSTEN VAN POLITIE.
O «der dit opsohtt brievat de Prov Groninger
Crl de volgende boiohouwing, die ook de aan
dacht van onze lezers verdient
It den post politie op de versohillende ge
meente-rekeningen tynbegrepen: »A'gemeeno
politie, jaarwedden van commissaris, inspec
teurs, agenten, veldwaobters, nachtwakers,
torenwachters, bureaubehoeften, koatem van
wachtgebouwen en bateaux, koaten van be
waring en tranaport van gearresteerden en van
verwflderiig van doortrekkende vreemdelingen.
Kosten van geheime politie."
Aldus de omschrijving vft* dezen post in de
Provinoialo Veralagen.
Nemen wg nu van het totaal weer do reke
ningen van 1903, dan krijgen wg voor dezen
post in totaal on per hoofd der bevolking het
volgende slaalje:
Totaal. Per hoofd der
bevolkiig.
Groningen f 89,722 127 cent.
Haarlem 103,302 150
Arnhem 79,244 132
Nijmegen 51,548 108
Dordreoht 58 974 137
Leeuwarden 34,867 102
Den Bo3oh 33,610 102
Delft 35,817 110
Zwolle 30,935 96
Schiedam 38,143 136
Gouda 18,309 77
Alkmaar 17,025 87
Middelburg 19,284 100
Assen 6037 51
Tilburg 83.849 7a
Maft9trioht 37,099 104
Utrecht 163,255 147
Amsterdam 1,220,762 223
Rotterdam 779,796 218
'a Gravenhage 432,492 188
Leiden 72,123 130
De hierbjj waar te nemen verschillen zgn
gemakkelijk te vorklaren. Orer het geheel
koBt de politie moer per hoofd der bevolking
naarmate de etad grooter wordt. Wjj krggen
dua de kosten te Amsterdam zeer rnim vier
maal zoo groot ala in do kleinate atad hier
Aaaen. En de koaten nemen geleidelijk toe
naarmate de Bteden grooter wordei. De eenige
steden, die hier wat ongunstig afsteken, ?g*
Haarlem, Dordreoht en vooral Sohiedam, ter
wgl Middelburg zjjn politie,wat duur,
Tilburg daarentegen wel bóél goedkoop houdt.
Om na te gaan of de provincies op dit go-
bied ook niteenloopen geven wg hier dezelfde
ogfers ook voor de geheele provincies. Wjj
krjjgen dan:
Totaal Per hO0<d der'
A0Ual Bevolking
Drenthe 42 013 0.26
Noord-Brabant 246.193 0.42
Limburg 128.823 0.42
O vergeel 159 348 0.44
Friesland 159 390 0,45
Groiingen 147.867 0.47
Zeeland 109.081 0.48
Gelderland 319.802 0.53
Utreoht 249.136 0.92
Zuid-Holland 1.631.979 1.31
Noord-Holland 1.563.012 1 50
I» Drente ia men met de politie wel héél
goedkoop nit. Daarna ia het versohil bjj 7
achtereenvolgende provincies niet zoo héél
groot, vervolgens komt Utreoht en dan do
dichtbevolkte en welvarende pTovinoiea deT
groote steden Zuid-Holland en Noord-Holland,
die ver boven de andere staan in haar nitgaven
voor de politie.
Vergeljjkt men nu nog enkele kleine plaat
sen in bovengenoemde provincies, om te zien
Se leiclitt van een geschaald i
Naar hei Amerikaanach,
3 van
UPTON SINCLAIR.
Sohrgver van *Thi Junglei".
VIII.
De Hungerville Mills Company was een van
de scheppingen van het fitanoieel genie van Van
Rensselaer senior. De staal-fabrieken hadden
te voren bestaan, maar werden bestuurd door
versoheidene ooncurreerende mantaohappjjen,
die altjjd met elkaar in oorlog verkeerden, met
het gevolg dat hun aandeelen op de beurs
spreekwoordelijk waren geworden. Maar op
zekeren dag deed er in Wall Street een
gerucht de ronde, en toen begonnen
deelen van die maatiobappgen den ladder te
beklimmen met twee sporten tegelgk. En
toen ze eenmaal geBtegen waren, bleven ze
hoog, en stonden voor de wereld als een beeld
van de welvaart op een monument.
De heer Van Reniaelaer had kalm eei over
wegend aantal aandeelen in zgn bezit weten
te krggen; een paar weken later werden de
aaken geoombineerd, en begon de loopbaan
van de Hungerville Mills Company.
De straat van de geldbeurs te New-York.
of ook daar de koaten van politie zoo niteen
loopen, dan krggen we:
Koaten
Delfzgl 8293 f 1257 f 0.15
Hollendoorn 7913 1200 0.15
Boxtel 7101 1769 0.24
Rbenen 5817 1552 0.26
Sittart 6508 2074 >0 31
Zwgndreoht 6193 2245 036
Beverwgk 5856 2206 0.39
Looaduinen 5989 2508 0.41
Franekor 7393 3490 047
Culemborg 8522 5597 0.65
Moppol 10529 7182 0.68
Maaasluia 8336 6169 0.74
Zieiiktee 6948 5579 0.89
Enkhuizen 7318 6659 0 90
Over het geheel blgkt dua, dat do meer
atadaohtige plaatsen duurder uit zgn, terwgl
de goedkoopere plaatsen meer in do uitmid
delpuntige provincies liggen. Tooh blgft het
opmerkelgk dat men in Delfzgl 5 en 6 maal
zoo weinig voor de politie betaalt als de
eveneens aan zeegaten gelegen kloinere plaat
sen Ziorikzee en Enkhuizen.
DB BEVOLKING VAN NKOERLAND.
Aan de statistiek van den loop der bevol
king in Nederland over 1905, die thans door
het Centraal-Bureau voor de statistiek in het
licht word gegeven, is het volgende ontleend
Op het einde van 1905 bedroeg de bevolkinsr
van ons land 5 591.701 zielen, waarvan 49.6
pet mannen en 50.4 pot vrouwen. Bg beide
geslaohten was de toeneming, even ala in vorige
jaren, ^ongeveer gelgk en bedroeg 1.49 pet.
Door meerdere gebooite dan atoifte zou de
toeneming 1.56 pot hebben bedragen. Zoodat
0 07 pet afneming werd waargenomen door
meer vertrek dan vestiging.
In de groote gemeenton mot meer dan 80 000
inwoners bedroeg de totale toeneming 176
pot, warvan 1.52 pot door meer geboorte dan
sterfte ea 0 24 door vestigingsoverschot.
In de overige gemeenten was de totale toe
neming 1.33 pot, welke de resultante was van
1.58pot toeneming wegens geboorteoverschotten,
0 25 pot wegens meer vertrek dan vestiging.
Nog altjjd wordt dus het platteland ont
volkt, om de bevolking der groote gemeenten
te versterken. Iatussohen wordt dit verschijn
sel minder en blgkt nit de cgfers voor 1905,
dat naast enkele zich snel uitbreidendo groote
gemoonten (Apeldoorn, Breda, Enschede, 'a Gra-
venhage, Rotterdam en Sohiedam) er aidere
zgn waar de toeneming betrekkelijk gering is.
In niet minder dan 13 van do 24 voornaamste
gemeenten bleef het toenemingsperoentage soms
ver beneden dat van het Rgk (Amsterdam,
Delft, Deventer, Dordrecht, Gonda, Groningen,
Haarlem, Den Helder, Leeuwarden, Leiden,
Maastricht, Utrecht en Zaandam).
Het aantal levend geborene», dat 170.167
bedroeg (in de verhouding van 100 meisjes tot
10513 jongons), was in verhouding tot de be
volking 30.8 par 1000 iawoserj, wodor kleiner
(en wel 0.30/00). Sedert 1860 werd het hoogste
relatieve geboortecijfer aangetroffen in 1876,
n.l. 37.1 per 1000 inwoners. Sedert daalde het
schier regelmatig tot het cgfer van 30.8 in
1905.
Met betrekking tot do levenloos aangegeve-
nen, in 1905, 7178, verdient opmerking, dat
zoo bg wettig als bg onwettig geborenen het
relatief aantal levenloozen dalende is.
Door eohtscheiding werden in 1905 766 hu
welijken ontbonden, terwgl 183 scheidingen
van tafel en bed plaats vonden. Het nantal
eohtsoheidingen neemt sedert langen tijd steeds
toe. Op 100 gehuwde pa on kwamen sedert
i de volgende aantallen eohtsoheidingen
voorgemiddeld per janr io 1860—'69 0.18,
1870—'79 0.23, 1880—'89: 0.35, 1890—'99:
0 57, 1900—'04: 0 69 en in 1905: 0.75.
OPHEFFING DEB SCHUTTKRIJ.
Door den Minister van Binnenlandsohe zaken
is hieromtrent een schrjjven gericht Ban
Gedeputeerde staten der provinciën.
Daarin wordt er op gewezen dat in de v
gadering der Tweede Kamor herhaaldelijk van
gedaohten is gewisseld over de vraag, of een
geldel jjko vergoeding, in welken vorm dan ook,
behoorde te worden toegekend aai bezoldigde
personen bjj de achntterjj, die ala gevolg van
het bepaalde in hoofdstuk Y der Landweerwet
Er was natuurlgk oorlog, van het eerste
begin af; er brak een tarief-oorlog nit die de
kleine fabrieken bg dozjjnen ruineorden. De
doodde bjjnazichzelf, en liep nog meer
gevaar naar personeel te dooden. Zg werkte
maande* achtereen met verlies en met het
geld verschaft door den vasthoudendon voor-
uitziendon president; totdat eindelgk de con-
ourrenten allen sprongen, waarna de prgzen
weer omhoog sohoten, en de Bungerville Company
veilig was.
Het fabriekspersoaeel had goholpon die
proevingen te doorstaan, en bggevolg bood
het daarna een nieuwe loonregeling aan, vra-
g#nd twintig procent vermeerdering. Het kreeg
5 procent en de wereld leek weer rooskleurig.
Maar weldra begon de prjjs der eteslbillels,
waarnaar de loonen berekend werden, te dalen,
oven siel als de prgzen van alle andere staal-
producten naar boven gingen. En toen de man
nen bemerkten dat de nieuwe toestand den prgs
dier stiel-blllets zoo drukte, vroegen ze zioh af
of do Company daar ook iets van geweten had.
Hot waB versoheidene jaren na dit alles, dat
er een strenge winter kwam, waarin de sneenw
twee voet dik op de straten lag en de prgs
van steenkool per maand 5 percent klom.
En toen werd de Eungeroille Company in den
parsoon van haar nieuwen president lastig ge
vallen door deputaties van deze vakvereeniging
en van die vakvereeniging, wat erg vervelend
was voor den president die nieuw in «nlke
hun sohutterlgko betrekking hebben verloren
of zullen verliezen.
De Regeering heeft zich daarbg op hot
standpunt geplaatst, dat nooh billgkheids nooh
echtsgronden aan te voeren zgn, waaruit zou
volgen, dat de verpliohting tot het verstrekken
van zulk een schadevergoeding op den Staat
rust.
Naar de meening van don Minister ruBt op
de gemeenten een zedelgko verpliohting om
hen, die het inkomen verliezen of verloren,
dat zg nit hun positie bg de schHtterg ge
noten, sohadeloos te stellen.
Bg beoordeeling van deze zaak mag niet nit
het oog verloren worden, dat de opheffisgder
sohuttergea oen niet onbelangrgk geldelgk
voordeel voor de gemeenten zal opleveren,
terwgl deze geen noemenswaardige uitgaven
door de invoering der Laudweerwet behoeven
te doen.
Bovendien zou 'fc door de gemeenten even
tueel aan schadeloosstelling uit te keeren be
drag gaandeweg vermindoren en zou die uit-
keering eindelgk geheel ophouden, terwgl
evenbedoald geldolgk voordeel van blgvenden
aard zal zgn.
De Minister spreekt het vertrouwen uit dat
de ten deze in aanmerking komende gemeen
ten bereid zullen worden gevonden om, voor
zoover niet reeds op andere wgze in de zaak
is voorzien, een billgke regeling ten behoeve
van bovengenoemde personen te treffen.
Hg verzoekt God. staten voornoemde ge
meentebesturen namens hem uit ta noodigen
de onderwerpelgke aangelegenheid in nadere
overweging te nemen.
Het zal den Minister aangenaam zgn, eenigc-
zins spoedig door tusschenkomst van Ged.
Staten te vernemen, welke beslissingen door de
betrokken gemeentebesturen in deze zullen
genomen ego.
EERSTE HAMER.
De Kamer heeft haar voorloopig verslag
omtrent de staatsbegrootiog uitgebracht.
BjjzoadeiB komt daarin, ook in de algemeene
beschouwingen, niet voor.
Het zgn meestal bakende opmerkingen es
vragen waaruit de bokende geest der Kame»
blgkt.
TWEEDE F.AMËB.
Zooals bekend, komt do Tweede Kamer weer
bgeen Dinsdag 29 Jannari.
Dit zal geschieden des namiddags te half
twee uren.
Zg begeeft zioh dan in de secties tot onder
zoek van eenige wetsontwerpen.
LETTEREN KTOSTc
DE TENTOONSTELLING VAN
TOOBOP.
De tentoonstelling van lithografieën, teeke-
kingen en sohildergen van bovengenoemden
schilder, door do Yereeniging Voor de Kunst
in SI Joris alhier georganiseerd, is beschei
den van omvang, en gedfb ook siechiB weinig
van zgn groote werk te zien dat
tegenwoordig ook veeleor in het buitenland
moet zoeken.
Maar toch is zelfs deze kleine tentoonstel
ling in staat een denkbeeld te geven van de
verbazingwekkende veelzijdigheid van
Bchilder. Toorop doet van alles, en kan van
alles, en doet dat dan zéé, dat telkens een
geheel andere persoonlgkheid uit zgn werk
spreekt.
En dat men daarin niet te doen heeft met
achtereenvolgende ontwikkelingsperioden, blgkt
wel uit de in St Joris aanwezige werken die
alle dateeren van 1905 en 1906, en onderling
een buitengewoon oontrast vormen. We be
hoeven de rg maar langs te gaan.
Allereerst zg dan genoemd een potloodtee-
koning Avs Maria, oen meisjeskopje dat bidt
voor een Madonna-beeldje.
Dat reine, onbewogen gelaat, met die ruBtig
gesloten oogen, openbaart zulk een roerend
ieleleven van kinderlgk zich overgeven aan
innig geloof, dat de mystiek werkelgk niet
nog de versterking behoefde van de allego-
rische,zegenende engelenfiguren. De wjj ding van
■dat kindergelaat wordt al voldoende gedragen
door de uiterst teere, ffingevoelige teekenkunet,
door het zachte effeot der lioht-gele
uitstraling van de eenvoudig, maar heerlgk
mooi belgnde Maagd Maria en haar Kind.
En vlak daarnaast hangt, als een toonbeeld
van Btevig realisme, een krgtportret van een
oude vrouw. Hier niets moer van etherisohe
mystiek; het is buitengewoon van natuur-
Jgkheid en karakteriseering. »Dat is een vrouw
waarmee jo een praatje zoudt willen maken,"
hoorden we zeggen.
Dan volgen een twaalftal lithografieës, oen
serie van tateroelen uit een atearine-kaarsen-
fabriek, ook realiteit maar tooh weor heel iets
anders. Ontroerend, pakkend zgn ze niet, ten
minste niet door de voorstelling. Yai Steinlen's
pijnlijk zwoegende arbeiders zal men er niets
in vinden. Het eenige ^van dien aard is het
onversohillige, lustelooze gelaat waarmee de
meiejos in de groote werkzalen haar werktni-
gcljjken arbeid doen.
Maar ovorigens is het merkwaardige in deze
serie gelegen in de teekenknnst. Het is kranig
om met zoo eenvoudige middelen in die rom
melig volle werkzalen zooveel diepte te bren
gen, hot »eene ding achter het andere te
z9tten", zooveel licht ia die ruimten to brengen.
En dan ook nog: de teekening dor figuren, de
gestalten van de meisjes on vooral die van de
drie kerels die een zwaar vat voortrollen.
De sobildergtjes en krgtteekeningon zjjn to
weinig in getal om een goed begrip te geven
van hetgeen Toorop vermag als colorist. Ze
geven, Bleobts een aanwgzing.
Zeor mooi vondon we het Melkmeis/e. De
boomon, waardoor sterk liohtende plokken
zonnolioht vallen, en vooral de klenr van het
boeriinekostuum zgn prachtig.
Mooi is ook het vallen van het lioht in het
daarnaast hangende echilderjj van een boeron-
meisje dat in het hooi ligt een stuk dat
heol eigenaardig van techniek is door de naast
elkaar geplaatste lange strepen klenr, die zich
m het oog van den toesohonwer moeten oom
bineoren om het gewenechte effeot te maken.
En dat effeot wordt oos bereikt.
Dezeltdo metbode is ook toegepast in de
Grasmaaister, maar het iB onB niet mogen ge
lukken die kleurige krijtstrepen to combineeren,
Het bleven strepen; het totaal-1 ff sot bleet
voor ons oog onvindbaar.
Het eerste nommer is vereohenen va* het
Correspondentieblad van de >Nederlandscho Ver-
eeniging tot het oprichten en iastandhonden
van Herstellingsoorden voor haidols- en kan
toorbedienden en handelsreizigers."
Het blad zal voorloopig op ongeregelde
tjjden veriohjjnen en wordt uitgegeven voor
namelijk om den band tusschen de werkers
voor hot Herstellingsoord sterker te maken.
Tot direoteuren van de groote opera te
PftTjjs znllen waarsobgulgk benoomd worden
de hseren Mensoger en Broussan. Zg hebben
tenminste een onderhoud gehad mot minister
Briand. MesBager is de auteur van de Veronique.
RECHTSZAKEN,
liaad «an beroep {ongevallenverzekering)
te Middelburg.
In de heden alhier gehouden openbare
terecht zitting van dien Raad had de uitspraak
plaats in zake L L., Vlissingon, waarbg, met
vernietiging van de beslissing der Rgksver-
lekeringsbank, aanklager, mot ingang van 19
November 1906 een voorloopigo rente werd
toegekend vsn t 0.736 per werkdag.
De beslissing der Bank werd verniotigd en
de onderneming van J. F. BMiddelburg,
waarin wordt uitgeoefend het bedrjjt van
boratelhoutmaker met kraohtworktuig, inge-
ieeld met ingang van 23 Mei 1906 in geva-
renklasse XI en werd aan die onderneming
toegewezen gevarenpercentage 48.
De Raad was van oordeel, dat het bedijjf
van boratelhoutmaker met krachtwerktuïg dooi
klager in eene atzonderlgke onderneming wordt
nitgeooiend, zoodat het in een afzonderlijke
gevarenklasse moet worden ingedeeld mef
toewijzing van een afzonderlijk gevaren-per-
oentage.
Met bevestiging van de beslissingen der Bank
werd aan klagers de vordering ontzegd, i» zake
P. J. L. S, en J. I. v- d. V. qq te Vtissingen.
De Raad was in beide zaEen van oordeel,
dat klagerB niet ongeschikt zgn geworden tot
arbeid, welke overeenkomt met hun krachten
vóór het ongeval en met hanne bekwaamheden,
Ntet-ontvankelgk werd verklaard het beroep
ingesteld door het bestuur van den Bli-abeth-
polder te Biervliet,
In de jongste openbare terechtzitting van
den Centralen Raad vanjBeroep te Utreoht werd
uitspraak gedaan in de hoogere beroepen ven
de rgksverzekeringsbank tegen uitspraken van
den R»ad van Beroep te Middelburg, waarbg
lo. met vernietiging eenor beslissing van do
bais, aan P. D loodgieter te Ylissingen, voor
loopig eene rente ia toegekend van 11.85 per
werkdag ter zake van een ongeval, waardoor do
enkel van zgo linkervoet iB gebroken. De
Centrale Raad vernietigde do uitspraak en be
vestigde de beslissing der bank, waarbg ge
troffene eene voorloopigo rente van f 0.90 per
werkdag is toegekend;
2o. met vernietiging eeier beslissing van de
bank aan H. C., te O. en W. Souburg, is toege
kend eene rente van 10 51'/, per werkdag ter
zake ven een ongeval, tengevolge waarvan hg
van den linkerduim het nzgellid en van den
linkerwijsvinger bgaa 1',, lid mist,.terwgl de
stompen benevens de midaenviager beperkte be-
weeglgkheid hebben overgehouden. De bank
had een rente van 10.32 toegekend. De Cen
trale Raad vernietigde zoowel de uitspraak als
de beslissing der bank en kende getroffene
eene rente toe van f 0 38'/, per werkdag; 4 -
3o. met vernietiging eener beslissing van de
de bank aan J. E. D., meoanicien-adjusteur te
Sas van Gent, is eene rente toegekend van
10 13 per workdag ter zake van een onge
val waardoor hg mist 2 leden van den mid
denvinger der reohterhaid. De bank had do
door getroffene genoten wordende rente doen
eindigen. De Centrale Raad vernietigde de uit
spraak, behalve voor zoover daarbg ia vernie
tigd de beslissing der bank, verklaarde dat er
rede* ia om ae toegekende rente te herzien
en kende getroffene eene rente toe van f 0.20'/,
per werkdag.
ONDERWIJS.
Voor de Soholen met den Bgbel is te
Nieuw- en St. Joosland een gift van f 2.50
ontvangen.
Het totaal der collecte bedraagt van 861
'ccale comi'éi f 90 600 91».
De opbrengst is f 281.66' minder dan die
in 1905; een gevolg hiervan dat twee lo
cale oomiféi niet hebben gecollecteerd omdat
zg het niet meer noodig aobtten.
Het 6chrifteJgk gedeelto van het in 1907
at te nemen examen ter verkrggïng van do
akte van bekwaamheid van onderwgzer zal
aanvangen op 8 April en de mondelinge
examens op 11 April daaraanvolgende.
Prof dr A. G. va* Hamel, hoogleeraar in
de Franachetaal ei letterkunde te Groningen,
heeft, om geheel persoonlgke redanen, tegen 1
Mei ,a. s. eervol ontslag uit die betrekking
aangevraagd.
KERKNIEUWS.
In Amerika is op 70jarigen leeftgd over
leden de. heer H. van Hoogen, predikant bg
de; Gereformeerde gemeente. In 1894 verliet
hg onB land.
Do overledene was o. a ook te G o e s werk
zaam.
Wekelylcscna opgaaf betreffende de
Ned. Horv. kerk.
Beroepen naarDonkerbroek en Hanle H.
Hofstee te Olde en Ngeholtpadeen naar
Nieuw Dordrecht J. Boonstra, cand.
Aangenomen naarGaiselte (toer door J.
Boonstra, cand.; Giesen-Oadkerk door J. A.
van Voorthuizen, cand.; en naar Tiel door
Joh. ton Bruggenoate L Cz. te Ruurlo
Bedankt voor: He del door P. de Loose te
Ood-Yossemeeron voor 's Graveobago door
G. J. A. Jonker te Utreoht.
Chr. Gereformeerde kerk.
Aangenomen naar: Ensohedé door Lengkeek
te Harlingen.
Geref. kerken.
Bedankt voor: Sohoondgke door O. A.Groe-
newege te WestmaasWaarder door J. H
Koers te IJmuiden Banrn door R. Zglstra te
Driesum; Makkum door J. E. Vonkenberg te
Barendreohten voor Duisburg door W. den
Hengst te Voenendaa'.
LANDBOUW.
No. 7 van de Verslagen en mede leelingtn
van de directie van den landbouw 1906 handelt
over paardenfokkerg.
De heer K. D. Punt, voorzitter der alge-
zaken was. Natuurlgk moet men niet denken
dat bg hardvoohtig in die dingen was. Ik zou op
ervaring kunnen wgzen van den goeden geeo-
telgke die door de vakvereeniging was overge
haald voor hen te gaan pleiten hoe de presi
de* them versoheidene aardige verhaaltjes ver
telde, en zioh eindelgk verontschuldigde om
dat hg beloofd had dien avond ergens poker te
gaan spelen, en lachend beloofde dat hg al
zgn winst zou atstaan aan de arme schapen
van den geestelgke.
En wat kon een arme geestelgke daarop
zeggen vooral daar de heer Van Reneselaar
slechts enkele maanden te voren aan zgn kerk
een prachtig raam had geschonken met een
voorstelling van de brooden en de viBschem
IX.
De ver8ohrikkolgke winter ging voorbg
zonder verandering, en zonder de beloofde
staging in den ptga der billet». De Hungerville
spaarbank sohorete haar zaken omdat de inla
gen zoo weinig warenen do Hungerville
politie had de handen vol met het beletten
van ophitsende redevoeringen tegen de opge
wonden menigte die de kroegen van Hunger
ville vulde. Maar don heelen zomer door
werkten de reuzenlabrioken voort, iedoren dag
hun hduizenden tons staal en hun tienduizenden
dollars opbrengend. De deputaties van de vak
verenigingen konden den president niet meer
te spreken krggen, want de Aurora, het praoh-
tige zeiljacht dat voor Robert vat Rensselaer
was gebouwd tegen een ptgs van twee hon
derd en vgftig duizend dollar, maakte op dat
oogenblik groote sensatie door haar wouder-
derbaarlgke verrichtingen te Newport.
Eu toen kwamen de koude dagen van den
herfBt en het vooruitzicht van een tweeden
versohrikkeljjken winter met den prgs van
steelbillets nog drie pot. lager.
Het als een paleis ingerichte Btoomjaoht van
den heer Robert van Rensselaer, de Comet,
was op het punt eon tochtje langs de kuBt
naar Florida te maken toen bg naar Hunger
ville werd geroepen door een dringend tele
gram, meldend dat de crisis op handen was.
En er was werkelgk een zekere slechte «tem
ming zelfi de president kon dat zien hg
zag bleeke, ziekelgke kinderen, gebogen en
vermagerde vrouwen, en mannen die hem van
onder hun gefronste wenkbrauwen aan stna'den,
Hg zag huizen die herstel hoog noodig har
den, en hongerige menschen die daar uit wer-
don gozot. Hg zag toornige groepen die door
mannen mot wilde oogon werden toegesproken
in het Poolsoh en in andere vreemde talon.
Die dingen merkte de president op, toen bg
in zgn rgtuig door de straten reed, maar zg
maakten hem niet bang, en na e?n knge en
booze bespreking kwamen de arbeidersafge-
vaardigden terug met de meedeeling dat alle
vragen waren geweigerd. Den volgenden morgn
las men in de bladen dat de vakrereenigingen
ee* nieuwe oonferentie hadden aangevraagd
en dat, ala daarop niets werd toegestaan, d*
kstaking zou beginnen, de oorlog tot het
bittere einde.
X.
Toen de president naar de conferentie ging,
was hg in een booze stemming. Het vertrek van
de Comet had or nog oei dag om moeten worden
uitgesteld, en bovendien wbs er vgt minu
ten te vore* oen steea naar zgt hoofd ge
worpen. Ik vermeld dien s'een mhot bijzon
der, omdat er, zooals ik reeds zeide, oen
ongelukkig incident op die conferentie voor
viel.
Ze zaten dien Ootobernamiddag aan een
lange taf al acht manne», van wie seven
mot bleek gezicht, hun hoed ia hun vingers
frommelend en zenuwachtig om zioh been
kgkend, met de sporen van langdurigeo strgd
op hun gelaat, en een zekeren gpjaagden blik,
dien jagers wol kennen maar waar ze niet op
letten.
De achtste was Robert van Rensselaer. Het
is langen tgd geledon dat wg hem gezien
hebben. Hg was nu een heer van bg de
veertig, wat gezet, en ietwat blozond, maar niet
te veel. Hg was altgd ee* man van voorraam
niterlgk geweest men zou hem voor pen
diplomaat hebben aangeziei, of minstens toot
1 een generaal.
Hg was alleen nn wat bleek om zgn ieu°,
en bg begon de oonferentie op een toon
