MIDDELRllRGSCHE COURANT.
Maandag
21 Januari.
Uit Stad en Provincie.
BUITENLAN
N'. 17.
ISO* Jjiriang.
1907
Deze ooaraat versohijat d a g e 1 ij b smet uitsondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. J.
Afzonderlijke nummers bosten 6 cent.
Therm, alhier en tel. weerberiohtvanhetK. N. Met. Jnitit. te De Bilt.
19 Jan. 8 u. vm 32 gr., 12 u. 37 gr., av. 4 u. 39 gr. F. Hoogste b»rom.itand 780.3 te Arlon
laagste 767.9 te Horta. V erwaofc ting tot den avond van 20 Jan.: zwakke tot maiige N.
tot O. wind, moest betrokken luoht, mogelgk sneeuw en dezelfde temperatuur.
AdvertentiSn 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager, Goboorto-, dood- en
allo andere familieberiohten on Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke rogol meet
20 eont. Beolames 40 oont per regel. Groote letters naar de plaats, die «ij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiSn en reclame», niet afkomstig uit Zeeland, botrefiende
Handel, Ngverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemnnn Advertnntin-Burnira A. Dn
LA MAB An., N.8. Voorburgwal 366, Amitordam.
Bij deze courant behoort een bijvoegsel.
Middelburg 19 Januari,
Van den Haagschen Toren.
Op kerkelgk terrain is er thans een;kwestie
hangende, die heel wat tongen in beweging
brengt. Ik bedool don overgang van dr J A.
Cramer, predikant bg de groote of Ned. herv.
kerk, van orthodox tot modern. In kerkelgke
kringen i» daar heel wat over te doen. Een
orthodox dominee, die openlijk van den preek
stoel zgn >l»ekoering" mededeeltdat is op
ïioh self al een heele gebeurteniu, maar als er
nu bgkomt, dat hg ook nog onder afin gemeente
tracht ledon te werven, die hem volgen, dan
begrijpt men allicht, dat zulks door de ortho
doxen met leede oogen wordt aangezien en zg zeer
■leoht over hnn vroegeren kerkelgken voorman te
spreken zgn. Daarbg vergete men niet, datdr
Cramer oen der meest gevierde kanselredenaars
is, die wg hier hobbon, hg altgd een volle
kerk" heeft, in ait opzioht gerust met iemand
als bv. dr De Visser kan oonourreeren.
Tot welke hoogte de gemoederen door deze
bekeering in beweging zgn, bewgsfc wel het
feit, dat er nu pogingen aangewend worden
om hem door den kerkeraad uit zgn ambt te
ontslaan. Ot dit den orthodoxen zal gelukken,
staat echter nog te bezien. Eén ding is zeker:
de strgd, tegen dr Cramer gevoerd, is verre
van sympathiek. Waarom mag een predikant
aan zgn gemeente niet mededeelen, dat bg
van overtuiging inzake het dogmatisch geloof
is veranderd V Waarom mag hg dat niet van
den preekstoel doen; maar wel b. v. per
broohure
Want dat hg dit van den kansel gedaan
heelt, daarin juÏBt vindt men van orthodoxe
agde het laakbare van zgn gedrag. Het ge
heele geval houdt eohter verband met den
algemeenen toestand, welke hier op kerkelgk
gebied, speciaal dat van de Ned. Herv. kerk,
bestaat.
Vóór eenige jaren kwam dit duidelgk uit,
toen de kerkeraad, tot Btgving der kas, aan
ieder lidmaat »maar een belastingbiljet tbuis
stuurde". Wat hoorde men toen, speciaal van
de egde van ben, die volstrekt niet on-kerksoh
gezind waren?
Als er nu nog maar een dominee was van
onze riohtingwel, zeide men, dan zouden wg
misschien nog wel willen betalen. Maar hoe
was de toestand? Overal waren de plaatsen
met orthodoxe dominee's bezetde kerkeraden
waren allen orthodox, en zg hadden er voor
geiorgd dat ook de beroepen Dienaren des
Woords van hun riohting waren. En dan nog
belasting voor de instandhouding van een
kerkedienst, welken men niet bezooht! Neen,
erger, welke met meerderheid van stemmen
soo ingericht was, dat de anderen niet vinden
konden wat zg er voor de opbouwing van hnn
gemoedsleven zoohten en wenschtenNu
eindelgk éon der als beroepen orthodoxe predi
kanten overgaat naar de moderne riohting,
wordt daarovor harol geroepen. Inderdaad
de onverdraagzaamheid kon aioh niet duidolg-
ker tooien.
I: er op kerkelgk gebied beroering en leven,
ook op politiek terrein laat'men zieh niet
onbetuigd. In de eerste plaats de verkiezing
te Ede, waarin wg natuurlgk ook in Don
Haag het grootste belang stellen. Als men zoo
eens in anti-revolutionnaire kringen hoort wat
er, naar aanleiding van die verkiezing, in den
boezem dier partg omgaat, is het aller amusantBt
daarbg na ta gaan wat er nlzoo in De Stan
daard over geachreven wordt.
Het geheele nobele gebaar bv waarmede
dr Kuyper een eventueele candidatuur afwgat 1"
Het is heusob meer dan grappig als men
dan hoort, hoe bg een oandideeren van dr
Kuyper in Ede de Christelgk-hiotorisohen zeker
bg een herstemming op den liberalen candi-
daat zouden overgaan. Dat wist men aan anti-
revolutionnaire zgde zeker evengoed als elders
Daarom is het koBtelgk te lezen, waarom dr
Kuyper nu nog niet ia het parlement terug
wil komen, waarom juist in Ede de ohristelgke
•coalitie" met twee oandidaten moet uitkomen
en nog meer van dat fraais.
Alleen wordt met geen enkel woord ge
sproken over het feit dat een candidatuur
van dr Kuyper het electorale kansspel van de
reohterzgde in de war zon gestuurd hebben.
Trouwens, ook aan dien kant is men de
diotatuur van den ex-premier nog niet ver
geten. Toen het bg de behandeling van do
begrooting van oorlog in Deoember j 1. spande,
hoorde men van alle zgden: in geen geval
meer dr Kuyper Zóó was het nog geen maand
geleden oa zoo is het nog.
Hierdoor wordt dus bevestigd wat wg
reeds sohrevsn in ons hoofdartikel Nieuw
koersen II, in ons nummer van Donderdag 3
Januari. Rod.
Bgzonder handig is ook het op den voor
grond plaatsen der a. s. Vredesconferentie met
het oog op het overleggen der plaanen van
Minister Staal vóór April a. s. Ook dan wil
men van de rechterzgde geen oriels uitlokken
om oas land bg het bgeen komen derVredav-
oonfereatie niet van den Minister vanBuiten-
landsehe zaken te beiooven, die daarvoor
alles reeds voorbereid zou hebben.
Nu heb ik in de laatste dagen nog al eons
gelegenheid gehad hieromtrent, nl. over het al
of niet bgeenkomen der Yredssmannen, iets ta
vernemen. Niemand kon hierover eohter een
afdoend/ besoheid geven. Nog altgd is deze
conferentie in het stadium van voorbereiding,
daar de verschillende regaerizgen nog steeds
met de onze in overleg zgn over de punten,
welke ter oonferentie behandeld sullen worden
en waarover eerst eensgezindheid moet ver
kregen zgn, alvorens de offioieele uitnoodigin-
gen kunnen verzonden worden. Zekerheid dat
de Conferentie bgeen komt, bestaat er op bet
oogenblik dan ook allerminst. Bovendien werd
mg verzekerd dat de onderhandelingen over
de punten, welke op den >besohrgvingsbriet"
zullen moeten voorkomen, maar zeer traag
vorderen.
En wat den Paus betreit, wiens niet uitnoo-
digen in 1899 tot zooveel strgd aanleiding gaf,
ook ditmaal zal Zgne Heiligheid geen uitaoo-
diging ontvangen, nu eohter niet door toedoen
van Italië maar op aandrang van Frankrgk.
Wat daarover onlangs in de buitenlandsohe
pers stond, werd mg hier bevestigd. Nu is men
eohter aan het Departement vai Buitenlandsohe
zaken niet zonder zorg, dat de Paus hierover
een oiroulaire wil riohten aan de verschillende
hoven, zieh beklagende over de houding, door
onze regeering ten deze aangenomen. Alsof
Nederland eenig verwgt kon treffen dat de
Paus niet zal worden uitgenoodigd
Waar is het zeker dat na 1899 tussohenons
land en den Pau3 officieel de verbroken vriond-
eohap nog niet is hersteld.
Nog steeds hoeft Zgne Heiligheid de aposto-
lisohe internuntiatnur alhier niet met een
titularis bezet.
Mgr. Rodolfo Giovanni is slechts auditeur
der nuntiatuur. Maar ook in dit opzioht kan
ons geen verwgt treffen. Onzerzgds zgn reeds
meermalen stappen tot den vrede gedaan, maar
steeds werd de toegestoken hand door Rome
afgewezen.
Eerst, zoo heette 't, moesten er »exouses"
gemaakt worden. En dat ging natuurlgk niet.
Als men niets misdreven hoeft, kan men toob
geen verontschuldiging aanbieden.
Waar men nu van de reohterzgde bg een
eventueel bgeenkomen eoner tweede Vredes
conferentie wel over het niet uitnoodigen vas
den Paus heel wat te zeggen zal hebben, mag
er bg voorbaat wel oens aan heiinnerd worden
dat ook onder het 4-jarig bewind van dr
Kuyper diplomatiek geen vrede met den Paus
is gesloten.
Uw getrouwe
Torenwachter.
Den Haag, 18 Januari 1907.
Door het hoofdbestuur van Nosokojnos ie
een schrgven verzonden aan de direotieB van
ziekenhuizen en inrichtingen in Nederland.
Daarin wordt, 'naar aanleiding van de be
kende circulaire van de directie ,van het
ziekenhuis te M i d d e 1 b u r g, verzocht aan
het hoofdbestuur to willen mededeelen of de
zeven leerling-verpleegsters, in de oiroulaire
bg name genoemd, alsmede Zr. Schenkel, die
volgens de meening der zeven onreohtvaardig
behandeld was, bg een eventueele sollicitatie
naar een plaats van leerlingverpleegstor dezelfde
kans van slagen zullen hebben als alle andere
sollicitanten, zonder dat de waarsohuwing van
de Middelbnrgsohe gasthuis-direotie daarbg
iafluenoeert op het te nemen beBluit.
Wg kunnen hieraan toevoegen dat de be
wuste zusters in het Gasthuis alhier reedu
een Igat ontvingen vas hot bestuur van Noso-
komos, vermeldende de namen van eon dertig
tal groote en kleine ziekenhuizen in ons land,
welke hadden berioht gezonden dat de zusters
bg sollicitatie volkomen gelgk zouden staan
met andere eollioitanten.
Tevens "vermeldt het weokblad Nosokomos
dat de direotie van het Ziekenhuis te Zutphen
aan Zr Sohenkol heeft aangeboden drie maan
den in haar Ziekonhuis werkzaam te zgn,
alhoewel daar geen vaoature was.
Wg verwgten verder naar de »Stukken van
den gemeenteraad" in het bg voegsel.
Op een Vrgdag 8 Febr. door de Vrijzin
nige Propaganda en Debatingclub alhier te
houden vergadering zal de heer Herman Sng-
ders een voordraoht houden over de >Staat-
kundige pattgvorming na 1848."
Ongeveer vier weken geloden werden op
het s.B. Duitschland der Maatsohappg Zeeland
te Vlissingen diefstallen gepleegd van
koperen voorwerpen.
Een onderzoek, destgis zoowel daar als te
Middelburg ingesteld, leverde geen resultaat op.
YtgJag gelukte hot de politie alhier den
opkooper op te sporen, bg wien de gestolen
voorwerpen waren verkocht, en den vormoede
Igken dader, zekeren P. 3„ aan te houden.
Beiden, zoowel de opkooper J. d. H., aio de
verdachte, zgn ter beiichikking gesteld van
den commissaris van politie te Vlissingen.
- Vrgdag is de van verduistering vexdaohte
A. V-, van Rotterdam naar hier overgebracht
en gesteld ter besohikkii.g van den justitie.
Door een defect aan een der wielen kon
de alhier liggende spoorboot no 2 heden
middag niet naar Zierikzeo vertrekken.
Zondag vaart dus oei geen boot van Zie-
rikzee.
Uit Vlissingen
Door den buitengewooa dikken mist kwam
de dagboot Duitschland hier Vrgdagavond
eerst te half negen uur voor de naven, waar
ag aan don Oostberm aan den grond geraakte
doch met behulp eener sleepboot spoedig los
kwam.
Met extra treinen werden passagiers en post
vervoerd.
Da nachtboot Koningin Regentes kwam, om de
bekende reden, vandaag hier even voor twaalf
uur binnen.
Het stoomschip Admtrul, der Deutsche Ost
Afrika linie, komende vaz Durban, kwam heden
morgen hier ter reede. Na ontsoheping van
31 passagiers, mail en bagage, welke per sleep
boot geland werden, zette het stoomsohip de
reis naar Hamburg voort.
De postsloep van denProv. stoombootdienst,
hedenmorgen naar BreBkens terugkeeronde op
sleeptouw van het stoemsohip Zuid-Beveland,
kwam met genoemd 3te-.ir-ïsohip in aanvaring,
tengevolge waarvan de boot omsloeg. De be
manning geraakte te water dooh allen werden
gered.
Het Noorsche stoomsohip Haakon Vil, op
Do Schelde van maohineB en ketels voorzien,
vertrok heden tot het houden van den proef
tocht en zal daarna naar Engeland vertrekken.
Uit Goes sohrgft mon ons
Of 't aan den spreker lag ot aan diens
onderwerp, is moeilgk uit te maken, maar
zeker is de bgeenkomst op Vrgdagavond van
de leden der Vereeniging voor Algemeene Weten
schappelijke Belangen als mislukt te besohouwen.
Vóór de pauze o a. 25 leden en na de panze
nog al minder.
En tooh is >Soheidsgereoht en Bemiddeling,
haar wezen en bare ontwikkeling in de be
trekkingen der volkeren" ongetwgfeld een
aotueel onderwerp, maar velen aohtten den
spreker, den heer H. v. d. Mandere, journalist
te Groningen, waarsohgnlgk nog niet rgp
genoeg voor zulk een onderwerp.
Ib elk gevalzg bleven weg, en jammer
voor den spreker, men kan nu eens niet zeggen
de afwezigen hadden ongelgk.
Er behoort heel wat bslezenheid, heel wat
kennis van internationale verhoudingen toe om
een dergelgk onderwerp grondig te behandelen
Spreker gaf een begrip van twee eoorten
van vredes toestanddon militairistisohen en
den paoifistisohen. De eerste de gewapende
vrede is veroordeeld, decreteerde Bpreker.
Dat is waar, maar door wien, en wat baat dat
veroordeeld zgn
Nooh uit een utiliteits-, noch uit een oom-
mercieel, nooh uit een oeconomisoh oogpunt
ia de toestand gewonBoht.
De paoifiitifohe vrede daarentegen is de
gewenBohte.
Volgens den heer Van der Mandere bestonden
bemiddeling en Boheidsgerioht al sedert eeuwen,
't Is best mogelgk, maar de omstanders hebben
er niet veel van gemerkt. Zelfs bg de Grieken
en de Romeinen.
En in de middeleeuwen was de Paus vaak
de arbiter. Iemand die een weinig gosobie-
denis gelezen heeft, zet daar eon groot vraag-
teeken.
Sedert 1794 zoudon 250 kwesties aan arbi
trage onderworpen geweest en er door besleoht
zgn. BeBt mogelgk, maar welke kwesties
Want sedert 1794 hebben we tooh nog al eons
oorlog gehad!
Enkele zaken kunnen niet door arbitrage
besleoht en daaronder z. g. eerebegrippen der
vorsten oi den volken De eerebegrippeu
dei vorsten, wel, zou ik zeggen, laten di<-
heeren monarchen die kameraadjohappelgk uit-
veohten.
Arbitrage onderzoekt, als een reohtbank, wie
van beide partgen reoht heeft en vonniBt daarna,
en de uitspraak moet ten uitvoer gelegd wor
den. Spreker kent geen voorbeeld dat daarvan
is afgeweken.
Priaoipieel is arbitrage nooit bestreden, en
er zal eenmaal eer. generatie zgn, die arbitrage
in alle kwesties zal toepassen. We willen 't
hopen, maar dan zullen er, vrees ik, nog al
eenige generaties moeten verdwgnen-
Nederland is het eerste land, dat arbitrage
moet toepassen op alle kwesties. Ooh ja, zet
maar eens vuist als je geen hand hebt.
De staatslieden van onsen tgd deinzen terug
voor de verantwoordelgkheid van een oorlog
en zgn dus mei woorden voor arbitrage. Waren
zg het dan ook maar met de daad 1 De volken
verlangen niet naar den oorlog. Welnu, dan
moeten zg er zioh ook niet toe laten dwingen 1
Do tegenwoordige tgd is nog niet rgp voor
een eeuwigen vrede, maar wel om er eene lans
voor te breken, zei spreker.
Dit laatste zgn wg volkomen met hem eens.
Vrgdag werd in de te G o e s gehouden
vergadering van ingelanden, uit de vroeger
medegedeelde voordracht, tot opziohter van
het wateraohap De Breede Watering bewesten
Yerseke benoemd de heer M. P- de Looft te
Soharendgke met 107 van de 183 geldige stem
men, tegen 76 op den heer L. Dorst, te Wei
zen, gemeente Olst.
Het voorstel van Ged. Staten tot wgtiging
van art. 16 en 18 van het algemeen reglement
voor do polders en waterschappen vond *ogal
bezwaar.
Het bestuur wilde er zioh bg neerleggeD,
maar versohillende ingelanden verzetten aioh
tegen de voorgestelde wgziging. Er werd voor
gesteld, uitte spreken, dat die wg "ging, met
het oog op de gevolgen, niet weisohelgk is.
Verder werd besloten een relaas van het
verhandelde in de vergadering toe te zenden
aan Ged. State* om de verschillende denk
beelden, in de vergadering over deze kwestie
geuit, aan Ged. Staten bekend te maken.
(O. Crt.)
In de Vrgdagavond te Yerseke doo
den Varkenshond Voorzorg gehouden jaarver
gadering kwamen eenige punten aan de orde,
o. a. eene wgziging van het reglement, die ook
bg anderen dan de leden wel belangstelling
zullen wekken.
BlgkenB het voiBlag was, hootdiakelgk ten
gevolge van de vlekziekte, het batig saldo van
het jaar 1905 met f 304 achteruitgegaan. Het
aantal leden bleef gelgk; er bedankten 10 leden,
10 nieuwe traden toe.
Het aftredende bestuurslid, de heer J. van
der Have, word herkozen; het aftredende lid,
de heer J. Gebraad, die niet wenBohte herko
zen te worden, werd vervangen door den heer
S. de Koeyer.
Tot heden bedroeg de oontributie f 2 60 per
lid, waarvoor één varken verzekerd wasvoor
volgende varkens moest 5 cent per week be
taald worden, zoolang zg in 't leven werden
gehouden. Dit werd aldus gewgzigd, dat voor
ieder varken zonder ondersoheid 5 cent zal
worden betaald.
Een bestuursvoorstel, dat voortaan niet meer
de geheele Bohade zal worden vergoed, werd
verworpen. Daarentegen werd aangenomen, dat
het bestuur gemaohtigd wordt de bondsvarkens,
zoonoodig op kosten, der algemeene kas, te
laten inenten tegen de vlekziekte. De leden
b'gven vrg bun dieren daaraan al of niet te
onderwerpen, maar moeten, indien zg weigeren,
afzien van vergoeding van sohade ten gevolge
dier ziekte.
De belooning van den seoretaris-penning-
meester werd van f 17.50 tot f 25 verhoogd.
Van 11—17 Jan. zgn van Yerseke ver
zonden 580.000 leverbare oesters tegen de vol
gende prgzen100 kg. fr. 95—100, 85 kg
tr. 65-75, 80 kg. 60-65 kg. 70kg. ir.45—50,
65 kg. fr. 35-40, 50 kg. ff 15-20 40 kg.
tr. 10—12.
Vrgdag morgen is ter zitting van het
kantongereoht te Neuzen zekere P. R,, ge
tuige in een drankwetzaak, in arrest gesteld,
verdacht van meineed.
Nadat hg 'a middags een meer bevredigende
verklaring had afgelegd, werd hg weor in
vrgheid gestold.
Te Tilburg is gearrestoerd zekere J. H. uit
Neuzen.
Hg gal zioh uit voor onbezoldigd rgksveld-
waohter en kwam bg eon bierhuishouder z.g.u.
om het lokaal op te meten.
Toen hem bleek dat de man niet thuis was,
lokte bg de vrouw in een kamer en trachtte
haar nan te randen.
De vrouw vorzotto zioh krachtdadig, waar
door zgn opzet niet slaagde.
De man moet 25 dezer voor de reohtbank te
Middelburg versohgnen voor een dergelgk
feit, eenige maanden geleden te Hosk gepleegd.
Deze beriohten zgn reeds vermeld in de
tweede editie van ons vorig nommer.
Vrgdagvoormiddag heeft de aeon va*
des landbouwer Ch. Vermast te Philippine
twee slagen van een paard ontvangen, waar
door een bovenarm is gebroken.
POSTERIJEN EN TELEGRAPHIC.
Door het postkantoor te Goes werd in
den loop van 1906 ontvangen aan brieven
223,236, briefkaarten 173,368, drukwerken
516,152 stake en 17495 postpakketten.
Het aantal behandelde postwissels beliep
89364, tot een bedrag vaa 1569,795,90», dat
der quitantiën20001,ten bedrage van f439,186,47',
me' 4252inlagen ter apaarbaak ward f545,270,54
gestort, tegsnovor 1425 terugbetalingen, tot
een bedrag van f882,753,99», hot aantal uit
gegeven boekjes bedroeg 767.
Door de onder het postkantoor Goes ressor-
teorende hulpkantoren werden ontvangen,
211,337 brieven, 188,326 briefkaarten, 1248,238
drukwerken.
In 1906 werden ten post- en telegraalkon-
tore te HanBweert behandeld 13.000 tole-
grammen en 4300 telephoongesprekken. Voorts
900 aangeteekende Btnkken, 6500 postwissels
en 4300 pakketten.
De ontvangsten bedroegen f 197.900.
Door het postkantoor to Tholen werden
gedurende het jaar 1906 frankeerzegels ver-
kooht tot een waarde van f 17.831.11».
Op postwissels werd f 296,597.44 gestort,
terwgl uitbetaald werd een bedrag van
f 175.977.40uitgegeven werd op postbowgzen
een som van f 218.62en uitbetaald f 302.05;
ingelegd werd op spaarbankboekjes f 258.663 70
en uitbetaald f 234 800.04.
Het bedrag voor ingevorderde quitantiën
beliep f 180.468.98; dat der uitbetaalde f 23.876.59.
Aan premies der rijksverzekeringsbank werd
ontvangen t 1432.77, terwjjl uitbetaald werd
aan schadeloosstellingen f 2560.74.
Op het post- en de hulpkantoren werden
ontvangen: 131405 gefrankeerde en 898onge-
frankeerde brieven van elders 1897 van en
voor den kring van bot kantoor 100.280 enkele
503 dubbele briefkaarten; 184.695 oouranten
van oent, 52.888 van 1 oent221.450 over'ge
gedrukte stukken1468 monsters en 22 580
dienstbrieven2390 gewone aangeteekende
brieven; en 1025 met aangegeven waarde ten
bedrage van f 522446.54.
Het aantal ontvangen postpakketten bedroeg
48926 dat der verzondene 18 603.
Door het telegraafkantoor werden veraonden
2516; ontvangen 5557 en opgenomen ea ver
der geseind 9560 telegrammen Het aantal uit
gaande gesprekken (binnen!) bedroeg 1091
dat der (buitenl.) 13; inkomende (binnenl)
494; inkomende (buitenl.) 20; dat der transit
gesprekken 339 en dat der lokale 528.
DB FBANSCHB BISSCHOPPEN.
Het derde bissohoppelgk parlement in Frank
rgk is met zgn work gereed gekomen, en heeft,
na een offioieele geheimhouding bewaard te
hebben over de beraadslaging en besluiten, ten
slotte het adres openbaar gemaakt, dat de
bissohoppen op den eersten dag van hun bg
eenkomst aan den Paus hebben verzonden.
Zg betuigen daarin hun algeheele en een
parige instemming met het oordeel, door den
Paus uitgesproken over de wet op de* eere-
dionst in de encycliek van 6 Janen protes
teeren tegen het geweld, de heiligste reohten
aangedaan. Do godsdienstvrede zal slechts
worden hersteld wanneer eerbied voor de
hierarohie in de Kerk en voor de onschend
baarheid van haar goederen en haar vrgheid
terugkeeren. Vóór dien tgd zullen de bis
schoppen zioh niet neerleggen bg het voldon
gen feit.
In antwoord op wat lasteraars hebben be
weerd, ontkennen zg voorts, dat die eensge
zindheid op koBten gaat van haar eigen
initiatief. »Wg antwoorden," zeggen de bis
sohoppen, »dat zoowel historisoh als kanoniek-
reohtelgk do taak van den PauB sleohts reikt
tot het bevestigen van zgn broeders (bissohop
pen), niet tot het opslorpen van hu* gezag
wg vergaderen in do volheid onzer vrgheid."
Het doet er eigenlgk ook weinig toe. Want
van oen afscheiding ishoolemaalgeen sprake, on
voor de rest weet men nu reeds heel goed dat
die discipline overheersoliend zal big ven.
Do Heilige Stoel heeft besloten om een
volledige gesohiedonis van de scheiding vin
kerk en staat te doen opstellen, zooals die
door de bladen is gegeven. De staatssecretaris
is daarvoor bezig de artikelen te verzamelon
die in de voornaamste Frausohe ea andere
bladen zgn verschenen over de verdrgving der
geeatelgke orden on over de sohoidingswet.
Het ia wel merkwaardig dat het Vatioaan,
meer dan éen wereldlgke regeering, zooveel
beteexenis heoht aan do pers. Het is reeds de
tweede maal dat het Vatioaan zulk een ver
zameling van persuitsprakon aanlegt. De eerste
werd eameigeBteld bg den dood van Leo XIII
en het oonolave dat daarop volgde.
Inmiddels gaat in de Fransohe Kamer de
