MDDGLBIRGSCHE COURANT
Dinsdag
25 December.
Uit Stad @n Provincie.
R\ 304
149- jraanang.
1906.
Deze courant veraohijut d a g e 1 ij k smot uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. weerbericht van het K. N. Met. Inatit. te De Bilt.
24 Deo. 8 u. Tm 34 gr., 12 u. 34 gr., av. 4 u. 33 gr. F. Hoogste barom-stand 777.4 te Hort»
laagste 742 5 te Bodo.V erw aob tjing tot den avond van 25 Deo.: meest matige Z. wind,
xwaar bewolkt tot betrokken, mogelijk regen of tneeaw en iefa warmer.
Adrortontiën; 20 oent per regel. Bjj abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten on Donkbetuigingon van 1—7 regels 1.50elke regel meer
20 oent. Eeolamos 40 oent per regel. Groote lettors naar de plaats, die xij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet atkomstig uit Zeeland, botrefiende
Handel, Njjverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemnen Advertentie-Baronra DO
LA MAS An., Voor burgwal 266, Amsterdwns.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
Dinsdag rn Woensdag r»., Kersten en
Tweeden Kerstdag, versehyut de Mid-
delburgtche Courant niet.
Middelburg 24 December.
Hel feit van den dag.
Zoo mag zeker wel genoemd worden de
aanneming van de veel besproken begrooting
van oorlog door onze Tweede Kamer.
Een succes voor Minister Staal.
Hij heeft overwonnen na de felle aan
vallen, waaraan hij blootstond, met kracht,
met talent, met takt te hebben afgeslagen.
Hij zij daarmee gelukgewenscht.
Maar tevenB zij hem hulde gebracht voor
zijn kranig optreden.
Hij is wij durven het gerust zeggen
in de waardeering van het overgroot deel
dor natie, sinds het vorig jaar, honderd
percent gestegen.
Onze Kameroverzichtschrijver heeft uit-
voorig beschreven tegen welke kleingeestige,
ondeskundige oppositie de Minister heeft
moeten strijden, en tevens hoe moedig hij
de aanvallen weerstond, en hoe flink hij
opkwam voor zijne ideeën en zijne beginselen.
Alle bladen, behalve die oppositie-organen
welke door blinde partijdigheid zijn bevangen,
brengen hulde aan den Minister.
Wij scharen ons geheel aan hun zijde.
Het is ons niet mogelijk van alle betui
gingen van ingenomenheid en waardeering
een overzicht te geven.
Wij bepalen ons daarom slechts tot twee
Land en Volkhet orgaan der Vrijzinnig
Democraten, en Het Vaderlanddat der
Unie-Liberalen.
De redactie van eerstgenoemd blad wijst
erop dat de Minister zijne overwinning
alleen te danken heeft aan zich zeiven.
Zijn verdediging was werkelijk superieur.
Zijn tegenstanders werden in hun stel
lingen teruggedrongen en konden ten slotte
niet anders dan met los kruit op hem
vuren.
En het hoofdkarakter van den strijd
wordt door die redactie aldus geschetst
„Wij schreven het vroeger reeds, en het
is thans bevestigdde strijd liep over de
vraag, wie baas zou zijnde Minister of
de officieren
De officieren zjjn verwend. Zij zijn als
regel oppermaohtig geweest.
Daarom is het niet te verwonderen, dat
zij thanB in opstand zijn gekomen.
Er is een Minister, die op hun „het kan
niet", zonder complimenten laat volgen
„het moet".
Nu werden pogingen aangewend om den
Minister, die zich zelf kon zijn, die den
moed had om zijn eigen verantwoordelijk
heid te dragen, van zioh af te schuiven.
Geen middel was daarvoor verwerpolijk
beroep op een valsehen tekst van een in
structie op een onwaar relaas van hetgeen
tusschen den Minister en den inspecteur
Smeding was voorgevallen ja, men heeft
hier en daar kunnen hooron, dat de gees
testoestand van den Minister abnormaal
was.
Dit verzet en dat is missohien de
allergroo'ste beteekenis van het gevallen
Yotam dit verzet is thans gebroken.
De officieren kunnen zich voor het ver
volg de moeite van het verzet besparen en
zich rustig wijden aan do ernstige
werking tot uitvoering van des Ministers
plannen.
„De offioieren hebben voor hunne
een vruchtbaren bodem gevonden.
Niet van alle bestrijders des Ministers
steunde het verzet op zuiver zakelijken
grond. Er was ook een politieke aanval op
touw gezet. Voor wie het optreden van den
heer Talma bij de verschillende hoofdstuk
kon der begrooting met aandacht heeft
gevolgd, kan het niet twijfelachtig zjjn, of
zijn bedoeling is geweest, het Kabinet te
verzwakken.
De beste kans om met suooes zijn Blag
te slaan had hij bij Oorlog. De sociaal
democraten tegen. Oppositie van de vrij
zinnig-democraten op de hoofdzaak. Steke
lige vragen ale over de beoordeelingslijsten
en de bekende groote commissie.
Dat zou iets kunnen worden
Gelukkig is deze toeleg jammerlijk mis
lukt. Het spel was al te doorzichtig.
De schijn, alsof de heer Talma on zijn
naaste vrienden voor hervorming onzer
weermacht, voor opruiming van misstanden,
iets zouden hebben gedaan of op den dus
ver gevolgden w^g met grond iets konden
beloven, die schijn werd weggeslagen.
Nieuwe argumenten kwamen in de plaats;
onder deze wel de kostelijkste vondst, dat
afschaffing van het blijvend gedeelte den
militie dienst zou verzwaren.
Het mocht niet baten.
De oogen waren geopend. Het spel was
verloren."
En voegen wij er bij ten slotte
koos de heer Talma de partij van den
Minister 1
Deed hij dat uit „politiek", uit vrees
voor do gevolgen van eene verwerping der
begrooting, of uit overtuiging?
Was het eerste het geval, dan had mm
volle recht hem zooals men deed
op grond van zijne vóór dien aangenomen
houding, met hoongelach te begroetenwas
bet laatste het geval, dan mag dit zeker een
trinmf te meer heeten voor Minister Staal.
De redaotie van Het Vaderland noemt
den nacht van Zaterdag „den nacht van
Staal" en vangt haar opstel aldus aan
Een nationalen handdruk van geluk-
wonsoh is de dozen nacht bevochten zege
waard.
Om den overwinnaar. Om de overwin
ning. Om de wijze waarop zij bevoohten
werd.
Om den overwinnaar. Wien gunt men
liever een zegepraal dan hem tegen wien
een campagne is gevoerd, zoo heftig en zoo
bitter als tegen dozen Minister van Oorlog
Haast alleen stond Staal in den strijd. Want
deze liep ten slotte over teobniBohe gegevens
waarover slechts de ingewijden beaohikken
en naarstig schaften die ingewijden mate
riaal aan de, den Minister vijandige pers.
Men heeft zijn kunde, men heeft zijn eer
lijkheid in verdenking gebracht. En hij
bleef uiterlijk onbewogen, de stalen regent,
niet Bteunend op eenige politieke partij,
maar op zijn overtuigingskracht, die hij sterk
wist omdat hij de deugdelijkheid kende van
zijn argumenten."
„Voor het overige heeft deze impressio-
nabele man, deze warmbloedige militair,
die een jaar geleden d6n indruk wekte als
ware hij geboren om niet in Den Haa<
maar in ParijB Minister van Oorlog te
zijn, 2ich van begin tot einde volmaakt
beheerscht. Denzulkon gont men hun over
winning van harte. Zoo tragisch na dezen
heroïeken strijd een nederlaag ware ge
weest, zoo dankbaar stemt nu do zege.
Ook om de zaak, die bier iu geding
is. De afgevaardigde .voor Leeuwarden,
die dit jaar den Minister bij voortduring
trouw en krachtig terzijde stond op
grond dierzelfde overtuiging, die hem ver
leden jaar, toen hij den generaal Staal
niet kende, nog niet kón kennen, de
ondankbare taak der oppositie gebood -—
de hoer Thomson heeft deze begrootings-
dagen het psyohologisoh moment voor onze
legerhervormiDg genoemd. Zoo is het.
Wat slag zou hierom na dit debat een
ag van den Minister aan de goede
zaak onzer legerhervorming, d. i. aan de
goede zaak eener behoorlijke
landsdefensie, hebben toegebracht.
In hoofdzaak hierom verdient natuur
lijk deze uitslag den jubel, die opsteeg
van de linkerzijde, die neerdaverde uit de
tribunes en ook, ja vooral, van de publieke
opinie, waar het Nederlandsohe volk met
nauw bedwongen wrevel de oppositie had
aangehoord, met nauw bedwongen mee
gevoel den Minister had zien vechten
deze zijn eerBte Behredo in de richting van
het volksleger, van de democratisohe weer-
macht.
Maar de uitslag zou een andere zijn ge
weest als niet de Minister een zoo voor
treffelijk kampioen v as gebleken, zijn eigen
vaste overtuiging niet de Kamer had inge-
hamord met argument op argument, niet
de gronden, waaroj de oppositie steunde
had doen springen i ;ot de treffers uit zijn
zwaar goschut, niet piet zijn bewijsredenen
de tegenstanders had uiteengeslagen zoodat
hun waarlijk niets restte dan een tamelijk
ordelooze terugtocht en eon eerlijk strijder
alB de heer Lobman niet anders kon dan
ton deele zich gewonnen geven en anders-
deels genoegennemen met een bestand,
dat zich hierdoor onderscheidde van eiken
anderen wapenstilstand, dat de Minister van
Oorlog middelerwijl zijn gang kan gaan
met de voorbereiding der verdero wegzen
ding van hot blijvend gedeelte begin April
en sleohts gebonden is aan de belofte om
vóór dien tijd aan de Kamer die bescheiden
over te leggen, welker overlegging zij als
Kamer het recht heeft van de regeering
to vragen.
Voor het Kabinet is deze uitslag van den
strijd, die in oen ministerieele crisis, loo-
pende over al de negen portefeuilles, bad
kuDnen eindigen, eeu groote voldoening.
Ook om den vorm van het voorloop.g
vredesverdrag. Indiw v mers, zonder de
tuBscher1 imst van m*- ".y^eman, de over
winning jI behaal'i wa/c maar dan met
een veel kleinere meerderheid J u van 60
tegen 38 stemmen, hoe zou dan do -frecht-
sche meerderheid der Eerste Kamer neooen
gehandeld Thans kan do Senaat niets anders
dan vóórstemmen, nu de Tweede Kamer
door nader over te leggen bescheid en nog
tot nader oordeel zal worden in staat ge
steld."
Ook aan den president der Kamer, jhr
Röell, brengt Het Vaderland warme hulde
voor zijn uitstekende leiding in deze moei
lijke dagen.
Dit alles beamen wij ten volle.
Zeer juist is in die bladen de toestand
geschetst.
an hoe groot belang de beslissing
werd geaoht, bleek wel uit do opkomst der
Kamerleden.
Slechts twee ontbrakende heeren Hen-
nequin en Van Limburg Stirum, beiden
door ziekte verhinderd te komenen de
heer B. A. Verhey uit Rotterdam, die ook
ongesteld was, had zioh toch gehaast om
per automobiel nog in tjjds in de Kamer te
zijn-
Het was een zeldzaam feit in onze par
lementaire geschiedenis.
En het succes kroonde het werk
Minister Staal zit vaster dan ooit in het
zaal.
En het Ministerie met hem behoefde niet
aan den haal.
Dat is voor ons land een gelukwensch
waard.
Nu verder krachtig de hervorming van
ons krijgswezen doorgezet
Wat verkregen werd, is nog sleohts een
klein begin
Met spanning wachten de voorstanders
van een deugdelijke volksweermacht op ver
dere maatregelen, dio aan den tegenwoor-
digen onhoudbaren toestand een eind zullen
maken
De gasthuiskwestie.
Naar w|j vertfemen, hebbea.nsat aanleiding
van de niet-herkiezing van de twee aftredende,
leden van het bestuur der Godshuizen a 1 h i e
door den gemeenteraad, in de sitting ven 19
December, de voorsitter van dat college, de
heer mr A. P. Snouck Hurgronje, en de leden,
de hoeren H. A. Snouck Hurgronje en J.
Ermerins hun ontsla# verzocht, de ee
en laatstgenoemde uifcerljjk met 1 Maart,
de tweede met ingang van 1 Januari a.e.
Ook door den secretarie-penningmeester
tegen een nader te bepalen tijdstip ontslag
met toekenning van pensioen, verzocht.
Voorts is de volgende motie aangenomen
>Het bestuur der godshuizen, vernomen
bende uit het verilsg vsn de zitting van den
Gemeenteraad van 19 December 1906 dat
die zitting door een der leden is overgelegd
een ciroulaire, gsteekend door den directeur'
de adjunct-directrice en mejuffrouwen O vereem
en Van den Oever, hoofdverpleegsters van het
gasthuis alhier, en gerioht aan de direoteuren
en directrices van de ziekenhuizen in Neder
land, waarin zosder vootkenois en goedvinden
van het bestuur en eventoo buiten dio van
tjjïeu voorzitter wordt gebruik gemaakt van
een besluit van dat bestuur dat voor geen
publioiteit buiten het Gasthuis bestemd was
en waarin bovendien mogelijke aanbevelingen
van den artt Verhejjden verdacht worden ge
maakt
spreekt zjjn afkeuring over dio handeling
uit en besluit dat van deze afkeuring kennis
zal worden gegeven aan den Directeur, door
toezending van een afschrift van dit besluit".
Dd eenige thans overblijvende regenten van
het gesticht zjjn de heoren A. W. Verheiden
en E. H. P. Peek.
De firma D. de Jager Jr. heeft hare sedert
tal van jaren bestaande zaak, zij werd in
1838 opgericht, overgebracht van de Groote
Markt naar de Langedelft alhier, in het
Houw, waarin vrorgar de zaak van wglen
deu „eer Neelmsger word uitgeoefend.
Aanl iding tot die verplaating was behoefte
aan mee-de* a ruimte dan de winkel op de Markt
bood.
In net nienwe magazijn zjjn nu de tallooze
zsken, pzerwaren, gereedschappen, huishou
delijke en jacht artikelen, kramsrjjea en land
bouwwerktuigen, zoo geschikt dat men een
„iakkel|jk overzicht heeft en alles wat men
uefaosft direot bjj de hand ie.
dat is b$ de drukte, die steeds in deze
zaak heerscht, een niet versmaden voordeel, zoo
voor de firma als voor de koopers.
Het programma is versohenen van het
groot nationaal ooncours voor harmonie- en
fanfare gezelschappen dat door de Vereeniging
Uit bet Volk— Voor het Volk is ingeschreven en
op 20 en 21 Mei te Middelburg zal ge
houden worden.
Het programma is versierd met een paar af
beeldingen van interessante bouwwerken en
mooie plekjes in Zeelands hoofdstad.
De Gistpoort alhier, waaraan men
sinds eenigen t|jd werkzaam was om het met
selwerk der gewelven in den oorspronkeljjken
toestand te brengen, is nu bljjkbaar klaar.
Voor zoover een leek er over kan oordeelen,
;gn de kunstig gemetselde bogen een knap
stuk metselwerk.
Zondag speelde de Mlddelburgsche Sport
vereniging l.O. V. I. D. O op het terrein aan
den Segeersweg alhier tegen Voorwaarts.
T. O. V. I. D.O. won met 6—1 doelpunten
Bjj de rust was de stand 2—1.
Op het terrein in den Nadorst alhier speelde
de Z. V. V. C. een wedstrjjd tegen E. M. M. 1.
uit Vlisaingon.
Eerstgenoemde won met 3—2 doelpunten.
De M. V. V. O. speelde op het terrein achter
de meelfabriek een wedstrjjd tegea Victoria te
Middelburg.
M. V. V. O. won met 6—1 doelpuntenb|j de
rust was de stand 2—1.
Te Vlissingen speelde het Tramtlftal
een wedstrjjd tegea Volharding te dier stede.
Het Iramelftal won met 6—1 doelpuitei.
>ndag werd op verschillende plaatsen
roid onze gemeente op plassen en slooten
ede door velen tohaatsen gereden.
De hoop van liefhebbers van dezen tak van
sport om gedurende de Kerstdagen van dit
wintervermaak te genieten tal vermoedelijk
wel verjjdeld worden, wgl de dooi is inge
treden.
Met intrekking van de aanwijzing van
den plaatseljjken-oommandant te Breda als de
autoriteit, die in tjjden van oorlog of oorlogs
gevaar het militair gezag zal uitoefenen in het
gedeelte vsn het grondgebied des Rjjks om
vattende de provinoie Zeeland, ahmede het
eiland Goeree en Overflakkeo, dit laatste voor
zooveel het niet behoort tot het gebied der
Stelling van 't Hollandsch Diep en het Vol
kerak, is aangewezen als die autoriteit, de met
den raig van kolonel gep. lnit.-kolonel der
infanterie L. M. J. Wenniger.
Dit Vlissingen
Zondag kwam van Alblasserdam, binnendoor
gesleept, het aldaar voor Noorsohe rekening
gebouwde atoomschip Haakon VII om aan De
Schelde van stoomwerkl ugen en stoomketels
worden voorzien.
De wachtmeesters der marechaussees Pape
en Gelejjnse worden met 2 Jan. a.s. overgo-
plaats, de eerste van Westkapelle naar B
ken a en de tweedo van Hontenisso naar
Westkapelle.
kon. besluit is aan J. Barendregt Az
burgemeester der gemeente Heiskens-
d, verlof gegeven oin tot 1 December
1907 te Goes te bljjven wonen.
Te Heinkenszand hield in oe-ne ver
gadering van leden van het Groene Eruit
heer dr Hoorwi g zjjne bekende lezing
over tuberculose en do middelen <er brfirjjding
daarvan. Lichtbeelden verduidoljjkten het ge
sprokene.
Zaterdagavond omstreeks zo-ea uur
Btraudde onder Hoedokenskerke een
toomschip tegen de steenglooiingwurkon en
heeft daaraan volgens een deskundige, f 300
schade toogobracht.
Naar men boweert, moet do boot
tfio van de eohoepvaartsteenkool on potro-
leuannaatsflbappB van Rotterdam es werd zo
bediend door een Holland)chos loods.
Des zachts is de boot zonder hulp vlot ge
komen et heeft zjj haar reis voortgezet.
Heden wordt door een achttal pereon' n het
we.-k zooveel mogeljjk hersteld.
Tot sohatters voor de personocle belas
ting op Noord-Beveland zjjn met ingang
van 1 Januari a.s. benoemd de heeren J. L.
Marcus;© te Campexland ea J de Kater te
Cortgene; tot hun plaatsvervangers de heeren
Kievit te Coljjasplaat on A. van Hoo te
Camperland.
eene Zaterdag te St. M a a r t e n s-
gthoudeu vergadering van ingelanden
vai het waterschap St. Maartensdijk werd,
behalve eenige wijzigingen in hot bijzonder
reglement, ook behandeld eene aanvraag van
den Mwjepolder om subsidie voor werken ter
verbetering van den waterkeereuden djjk van
dien polder.
resultaat is geweest, dat aan den Muije-
polder, gedurende 10 jaren, eene subsidie zal
verleend worden van i 0.50 per H. A. over de
oppervtakte van het waterschap St. Maartent-
dijk.
Dit bedrag van ongeveer f 900 per jaar dient
ter tegemoetkoming in de kosten van een werk
aan den zeedjjk van den Afuij'epolder, globaal
beraamd op f 15.000.
het toekennen dezer snbsidie werd in
aanmerking genomen dat de üfuyepolder niet
bjj machte is deugdelijke verbetering aau zjjne
zeewering aan to brengen en een inundeering
van dien polder ook voor het watersohap era-
etigo gevolgen zou kannen hebben.
Van de zes geïanundeerde polderB te
Oad-Vossemeer verkeert de kleinste, n.l,
Vabbecoom nog in den meeBt trearigen toe
stand van uitzaai is hier haast geen sprake
en het grootste deel der gronden heeft het
uitzicht van de kale slikken langs de meeste
onzer Zeeuwsche stroomen. Enkele landbouwers
zjjn bezig het zand, dat op sommigo plaatsen
meer dan een halve meter op ligt, er af te
graven en te vervoeten ïaar de ontstane geulon;
andere hebben er tot heden niets aan gedaan
en daarop zjjn nog de geslosken derrif bonken,
welke bjj den stormvloed zjjn uitgeworpen,
ziobtbaar. Hier zal in 1907 ongetwijfeld nog
niets geoogst worden.
Ged. Staten van Zeeland geven aan de
oollegeB van burg. en weth. in die provinoie
kennis dat de gemeenteraad van Stoppel-
jj k besloten heeft de kermis te Rapenburg
verzetten op den derden Zondag en den
daarop volgenden Maandag van de maand Juli
in plaats van den 2den en 3dea Pinksterdag
van ieder jaar.
Bezwaren tegen dat besluit behooren voor
10 Jan aan het Ged. College te word n mede-
de eld.
Naar men ons uit Neuzen meldt, wordt
ia het kanaal nog steeds gedregd naar het
l|jk van den koetsier J. van de Wege van
daar, die, zooals gemeld, vermoedelijk Donder
dagavond der vorige week met paard en r|jtuig
ie te water gereden.
Sedert den nacht van Donderdag op Vrjjdag
wordt uit de woning van zgn zoon aan het le
overzet eer langs het kanaal vermist de 69-
jsrige D. Bajjze, dio half gekleed de woning
heeft verlaton. Hg was niet wel bjj 't hoofd
daar men sinds niets weer van hem vernam
vermoedt men een ongeluk. Dreggen ia 't kanaal
gsf nog geen opheldering.
De St Cl no 800 bevat een kon. besluit
waarbjj, in verband met de pereonecle belasting,
grenzen tunsohen de in verschillende klassen
vallende gedeelten van ondergeechoidene ge
meenten worden vastgesteld,
Voor Axel, kom, is het volgende bepaald.
De grens loopt van de brug aan den Kin
derdijk, over het kanaal van Neuzen naar Hulst,
door dat kanaal in oostelgke richürg tot aam
de Eerste verkorting, midden door die ver
korting noordwaarts tot den Armendjjk,
vandaar in noorwestelgke richting raar het
punt waar de watergang van den kleinen
fVoordpoIder samenkomt met den Beoosten-
