MIDDELRllRGSCHE COURANT Donderdag 13 December. IH*. 294. 149* Jianaug. 1906. Dozo courant voraohijnt d a g o 1 ij k s mot uitzondoring van Zon- on Keostdagen, Prijs por kwartaal, zoowel voor Middolburg als voor allo plaatsen in Nodorland franco pp. 2. Afzonderlijk* nummers kosten 5 cent. Therm, alhier en tel. weerbericht va* het K. N. Met. J n a t i t. te De Bilt. 12 Dec. 8 a. vm 45 gr., 12 a 48 gr., av. 4 u. 46 gr. F. Hoogste barom.stand 775.9 te Horta laagste 741.8 te Wiek. Verwaobtiag tot den avond va* 13 Dec.: kraohtige tot stormach tige meeat W. wind, zwaar bewolkt of betrokken, regen en dezo'fde temperatuur. AdvortontiSu; 20 ooat por rogol. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en allo andere familioberiohten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meet 20 oent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing va* advertentiën en reclames, aiet afkomstig uit Zeeland, betreffend^ Handel, Ngverhoid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemnnn Advnrtcntl«-Bar»a A. Pt LA HAB Al., N.l. Voorburgwal 266, Amntordara. Wie zich tegen 1 Januari a. s. op do Middelburgsche Courant abonneert, ontvangt de deze maand verschijnende nommers kosteloos. Middelburg 12 December. Van den Waterkant. De ziektegevallen in de maand October j.l. nn het gebruik van ocatera, afkomstig uit de putten te Bergen op Zoom, hebben reeds zoo veel pennen in beweging gebraohtbevoegden zoowel als onbevoegden hebben daarover zoo danig hun licht laten schijnen, dnt het zonder een bijzondere aanleiding daartoe wel overbodig moet voorkomon om dit onderwerp opnieuw aan te roeren. Dat ik het tooh onderneem de aandaoht van den lezer een oogenblik voor de »OesterkweBtie" ia beslag te nemen, moge verontschuldigd worden door do bijzondere omstandigheid, dat eindelgk onze Ragoering de wensohelgkheid va* meer openbaarheid in dit opzicht heeft ingezien. Teneinde het wantrouwen tegen de Zeeuwsohe oeBter in het algemeen te weerleg gen, en overdreven vrees binnen behoorlijke perken terug te brengen, heeft tg besloten dit verslag van het Onderzoek naar den toestand van Oester- en Mosselkweek- en bewaarplaatsen in Zeeland, op last van Zjjne Excellentie den Minister vai financiën ingesteld door den Voorzitter van het Bestuur der Vissehergen op de Schelde en Zeeuwaohe Stroomen", voor het publiek verkrijgbaar te Btellen. Ofsohoon dit rapport reeds in October aan den Minister is uitgebracht, en loopt over het tgjdvak, dat in het najaar 1903 is aangevangen ofsohoon men op grond daarvan op 't eerste gezioht geneigd zou zijn den tekst reeds als min of meer verouderd te besohouwen, mcenen wjj' de kennismaking met dit, in vele op- ziohten belangrijke verslag ten zeerste aan de mannen van het vak te moeten aanbevelen. Veel duiBters zal hun daardoor worden op gehelderd, wat betreft do oorzaken, die tot besmetting hunner oesters aanleiding kunnen geven; de grootste leering, die zg evenwel daaruit kunnen trekken, is van praktische waarde, omdat ieder belanghebbende voor zich uit het verslag kennis kan putten omtrent den toestand, waarin zjjn eigen bewaarplaatsen zich bevinden, en de meerdere of mindere mate va* gevaar om door rioolatoffe* te worde* besmet. De kenniB daarvan geeft ieder afzonderlijk het wapen in de hand ter voorkoming van dat gevaar ten bate van het eigen bedrgf, zoowel als van het oeslerlievende publiek. Op hot voetspoor van de in Engeland ver schenen verslagen, heeft do rapporteur zich. begrerd bg de plaatselijke betohrgving de fouten bloot te leggen, die bg sommige putten sgn geconstateerd en zooveel mogelgk de middelen tot herstel daarvan aan te wgzen. Bg de instelling van het onderzoek is uitge gaan van het beginsel, dat de zuiverheid van een peroeel of put alleen kan worden vastge steld door een aantal faotoren, die onderling in belangrgkheid verschillen, in aanmerking te nemen. Daartoe behooren in de eerste plaats een onderzoek van den omtrek vRn porceelen en putten, om mogelgke bronnen van besmetting, hun hoeveelheid en omvang te beoordeelen (topografisch onderzoek). Vervolgens komt het bacteriologisch onder zoek van het water en van de oesters, eindelgk scheikundig onderzoek van het water en be paling van het zoutgehalte, dit laatste vooral waar het vermoeden bestaat van de aanwezig heid in het water van eiwitstoffen, die onder den invloed van het zoutgehalte meer of minder spoedig in ontbinding overgaan. Dat het baoteriologiaoh onderzoek Bleohts in tweede plaats wordt genoemd, vindt zgn reden daarin, dat deze jeugdige wetensohap nog niet in staat iB een afdoende maatstaf aan de hand te doen, waarnaar het water ah min of meer ■ohadelgk voor de gezondheid moet worden beoordeeld, zoodat de zucht van sommige bao teriologen, om al te veel te generaliseerea, gevaarlgk zou kannen worden voor de oester- industrie. Als hulpmiddel, ter controle van de resul taten der topografische waarneming, is zg daar entegen van onsohatbaar nut. De groote groep der colibacterieën, op wier aanwezigheid de aandacht van den baoterioloog in de eerste plaatB gericht is, bevat een groot aantal min of meer verwante baoterievormen, waarvan sommige pathogeen, maar verreweg de meeste onsohadelgk zgn. Tot de eerste behoort ook de typhusbaoil. De gewone colibacterieën zgn vooral aan te treffen, waar planten in zoet, brak of zout water verrotten; zg komen ook in riool- en moxagewator in groot aantal voor. Worden 2ij das in groot aantal in oesters of in het water der putten gevonden, dan kan dit op veront reiniging door riool- of ander aivoeiwater wijzen en is voorzichtigheid aan te bevelen. Men is teruggekomen van de vroeger gehul digde mooning, dat het voorkomen van coli zich zelf reeds voldoende zou zgn om oesters af te keuren; daarnaast staat hot plaatselgk onderzoek, en alleen op grond van pararel loopende uitkomBten van beide mothoden kan een oordeel geveld 4rorden. Daar uit de bg hot rapport gevoegde bglsgen blgkt dat bg herhaald onderzoek van op dezelfde plaats geschept water, soms merkwaardig de maal met de andere versohilt en de meening der geleerden over de beteekenis v?n het voorkomen van bacillus coli eveneens versohilt, heeft de rapporteur bg zgne beoor deeling van putten on perceelen zioh in do eerste plaats gehouden aan do uitkomsten van het topografieoh onderzoek, tot fgd en wgle het bacteriologisch onderzoek over een vol doende reeks van waarnemingen zal kunnen beschikken. Verscheiden jaren en een statige rg van opeenvolgende seizoonen zal noodig zgn om te komen tot het vaststellen van een nor maal getal, waar benede* de aanwezigheid ven ooli onsohadelgk en waar boven zg gevaarlek moet worden geacht. Het plaatselijk onderzoek vereischt minder tgd en eenmaal vastgelegd, blgven de resul taten daarvan vrg wel in den loop dor tgden onveranderd, zoolang niet een verandering in rioolstelsels of waterleiding van polders tot stand komt. Op de rivier ter beoordeeling van het be- mettingsgevaar voor porceelen of overvloeien de putten, werd bg dit onderzoek op ruimer schaal gebruik gemaakt van drgfproeven, die soru« merkwaardig» uitkomsten hebben opge leverd. Zoo bv. in de Z a n d k r e e k, waar gebleken is, dat de van Middelburg afkomstige rioolstoffen, die beneden Veere geloosd worden en door een vuil zwarte streep in het water kenbaar zgn, door den vloed regelrecht de Zandkreek worden ingestuwd tot voor Cortgene; dat dit water met de volgende eb nog niet de Zandkreek verlaat, maar door den tweeden vloed teruggevoerd wordt en zoo bljjft heen en weer Bohommelen boven de om hun ge vuldheid zoo zeer geroemde mosselen uit de Kreek. Bg een onpartgdig onderzoek, dat ten dod heeft bestaande fouten bloot te leggen, kon natuurljjk niet vermeden worden enkele putten en ook oeBterperceelen uls zeer bedenkelijk te bestempelen, omdat zg voortdurend aan gevaar voor besmetting door rioolstoffen blootstaan. Als zoodanig worden o. a. genoemd de oes terputten te Bergen op Zoom, zoodat bljjbt, dat de jongste crisis, die daar haar oorsprong heelt gevondon, voor het Bestuur der Vissehe rgen en Zeeuwaohe stroomen geen onverwacht verschijnsel is geweest. Reeds bg de invoering der cert-fioaten vau onbesmetheid iu het na jaar van 1903 werden zg aan enkele putten geweigerd, als zgade deze niet voor verbetering vatbaar dan met opoffering van groote kosten, waartoe de eigenaais niet bereid gevonden werden. Een hunner besloot in arronmoede niet het tgdBtip af te wachten, dat de praktgk eens mccht bewgzen, dat de wetensohap goed ge zien had, en heeft destgds zgne expeditie naar elders verlegd. Zooals ik tot mgm genoegen vernam plukt, hg van dat besluit d( vruohten en heeft hg zich met de wetensohap verzoend. De uitkomst heeft bewezen de juiBtheid van het beginsel, dat de mogelgkheid van besmet ting kan worden aangenomen op grond van de uitkomsten van beide wgzen van onderzoek zg bevat een niet gering te achten waarschu wing voor hen, die zich, zooals in don laatstei tgd meer gebiuikelgk is, in slaap laten wie gen door het attest van een of ander bacteri ologisch instituut, waarop de steriotype uit drukking voorkomt, dat in de ten onderzoek ge zonden oesters geen ziektekiemen gevonden zgn. Immers het niet voorhanden zgn van ziekte- emen bewgst nog niet, dat zulks op het onverwaohts niet het geval kan zgnhet van regoeringswege ingestelde onderzoek traoht juist de mogelgkheid der besmetting vast te stellen, e* ieder kan, voor zoo ver zgn onder neming aangaat, daarvan partg trekken. Do ma&tBtat, die op grond van dit ondeizoek wordt aangelegd, ter beootdeeling of een put of peroeol voor het verkrggen van een oerti- ficaat van onbesmetheid in aanmerking kan komen, heeft dus een veel wgder strekking, dan de bovengenoemde attesten. Immers wg lezen aan het slot der inleiding dat alleen certificaten worden uitgereikt voor zulke peroeelen en putten van welke, na in gesteld onderzoek, op grond van hunne situatie kan worden aangenomen dat zg niet in eerste aanraking met rioolotoffei' kunnen komen. Onder deze certificate.: van onbesmetheid mogen slechts worden verzonden oesters van eigen produkt of van die, gekocht van anderen, die bg de levering eon certificaat kannen overleggen. Dank zg de goed georganiseerde vissoherg- politie kan daarop voortdurend toezioht wor den gehouden. Misbruik dezer oertibcaten wordt bestraft met zware boeten en r vcntueele intrekking gedurende langeren of kortoren tgd. Ten slotte volge voor den aandachtigon lezer van het rapport nog een opmerking, die als aanvulling daarvan dienBf kan doen. De zeer accurate topogrefische besohrgving, toegelicht mot een groot aantal kaarten, s'elt den lezer in staat zioh een duidelgke voorstel ling te vormen van de meerdere of mindere mate van zuiverheid, waarin iedere put of mosselverwaterplaats verkeert. Men zg cohter daarbg indachtig, dat die toestand is opgenomen cu besohreven in den zomer van het jaar 1904. Sedert hebben vele eigenaars van putten en ook enkele gemeente besturen gehoor gegeven san de wenken, hun vanwege het Yisschcrg bestuur medegedeeld en de noodige verbeteringen aangebracht. De jongste crisis heeft ook de nalatigen wakker gesohud, zcodat op het oogenblik in menig opzicht de toestand gunstiger is, dan zg in het rapport wordt voorgesteld. Vanwege het Bestuur der Vieschergen wordt, met hef oog op deze plaataelgke veranderingen, het onderzoek, zoowel topografisch als baote riologiaoh, voortgezet. De daarover samen te stelle* rapporten kunnen dan dienst doen ter aanvulling van bet verslag 1904. Moge het der Regeering behagen ook deze aunvul'ingBverslagen, liefst onmiddellgk nadat zg sulien zgn uitgebracht, eveneens te brengen onder het bereik van her. publiek. Aquarius. Kameroverzicht Zitting van Dinsdag. Klachten over de woningwet, dito dito over de gezondheidswet; oritiek op des Centrale* gezondheidsraad, oritiek op des bouw van een laboratorium voor genoemden raad, e* oritiek op den bouw van een nieuw krankzinnigen gesticht ziedaar, waar het debat van giste ren avond en van heden voornamelgk op neer komt. Da gewone onderwerpen dus, die jaarlgksbg behandeling der begrooting van Bimneiland- he zaken ter sprake worden gebraoht. Veel nieuws of belangrgks leverden deze debatten eohter niet op. Lag het aan den Minister, lag het aan de leden, zat het in de lucht Wg weten het nietmaar het pano rama, dat de Kamer aanbood, leverde een troosteloos gezioht op. Toen de heer De Ridder heden middag aan het woord was, telden wg 12 leden in de zaal Geringer belangstelling kon tooh al niet betoond worden Ec waren anders »oude quaesties" bg, welke uit een zuinigheids-oogpunt niet van belang ontbloot zjjn, en reeds vroeger tot debat aan leiding hadden gegeven. Zoo b.v. de quaestie van den bouw van het laboratorium te Utrecht. Op de begrooting van het vorige jaar was daarvoor f 289.000 uitgetrokken. Die post was toen eohter teruggenomen en nu prgkte voor hetzelfde doel een bedrag van f 108.000 op deze begrooting. Dat iB dus al een versohil van ruim ander halve ton. Geen kleinigheid! Maar de hoeren Blooker en Van Foreest bepleitten een project van i 90.000 De heer Van Foreest rekende dit netjes aan de heeren voorhet kon alles veel goedkooper Rijksbouwmeesters hadden uitgerekend, De dgkgraal was weder heelemaal op zgn praatstool. Hg is een speoialiteit in goed en goedkoop bouwen. Volgens den heer Tydeman was de gezond heidsraad de sohuldige. Die had aan de voorbereiding te weinig zorg besteed. De kosten vernam de Raad pas uit de StaatsbegTOoting 1 Inderdaad een ongezonde manier van doen. Bovendien kon het program van eischen, door de «deskundigen" opgemaakt, dok aan merkelijk besnoeid worden. De «deskundigen1 en de bouwmeester" eohenen het roerend on eens geweest te zg*. Het bleek oen ware jan-boel. De Minister wist er echter raad op. Hg aou het bedrag als een «crediet" beschouwen, en met die tooverspreuk werd hem het be drag zonder hoofdelgke stemming toegestaan. Het zal ons benieuwei welk nieuws erover dit laboratorium te Utrecht het volgende jaar loskomt. Het is nu een porsonen-quaesfie geworden dr Blooker virtus den gezondheids raad. Nog een orediet-aanvraag voor een gebouw nl. een nieuw krankzinnigengesticht, gaf aan leiding tot vinnig debat. Hot gold hier een bedrag van 1 125 000, eerste aanvraag, voor den bouw van een nieuw krankzinnigengesticht, omdat het gesticht te Medemblik niet meer aan de «tegenwoordige eischen" voldoet. De hoer Van Kol wilde er niets van wete» krankzinnigen moesten niet in een gestich', maar in het gezin verpleegd worden. Feller nog was de oritiek van den heer De Stuors. Waarom is Medemblik niet meer goed Waar zal het nieuwe gestioht komen f To taal onvoldoende is do toelichting. Het gebouw te Medemblik heeft oirca 2 millioen gekost; waarom is dat niet meer te verbouwen Het eenige solide argument, volgens hem, was de overbevolking"; maar waarom dan geen over eenkomsten aangegaan met de particuliere krankzinnigen-gestiohten De heer De Ridder verdedigde de uitgave maar de Minister zal een harden dobber heb ben om het geld van de Kamer te verkrijgen De heer Blooker wilde do geheele zaak maar tot Februari uitstellen. De CommisBie van Rapporteurs achtte de zaak onvoldoende toe gelicht, Dat tal er dus om spannen. Klachten werden nog vernomen over de working van den Centialen Gezondheids-Raad. De heeren Tak en dr Bos critieeeiden, dat de splinters er ai vlogen. De rapporten bleven jarenlang uit; de amb tenaren hadden er steeds de meerderheid; de secretaris was levens lid; veel goeds ging er van dien Raad niet uit. De heeren Lohman, Borgesius en Rnjjeoh namen den Raad in be scherming, en zoo deed ook de Minister, die verschillende verbeteringen beloofde. Verder hield de heer Va* Kol z|jn gebrui kelijke Bpeeoh over de tuberouloBe, over de mgn-wormziekte, de lepra, de adenoïde-vege tatie, waar de Minister, ook zooala gebruikelijk op antwoordde dat er van staatswege reeds gedaan wordt wat gedaan kan worden, e* het overige «overwogen" zal worden. De heer Heemskerk klaagde nog over de keeten inden Biesbosoh: waar de Minister eohter niets asn kon doen. Morgen voortzetting. TWfiBDB KAMER. In antwoord op het voorloopig verslag der Kamer over zgn begrooting zegt de Minister van landbouw over boerenleenbanken Overtuigd dat het landbouworediet een zoer kraohtig middel is om den boerenstand in den strgd om het bestaan te steunen en dat de boerenleenbanken in die richting veel nut stiohten, wensoht de Minister voorshands op deu ingeslagen weg van RJjkssubsidiën te bljj- ven voortgaan. Tevens is het zgn overtuiging, dat de or ganisatie der looale bankjes aan tal van andere kleinere vereenigingen ten voorbeeld kan wor den gesteld. Verder omtrentlandbouwproefsta- i o n s. In overweging is het doen vervallen m het versohillend tarief voor handelaars en voor landbouwers die gebruik maken van de landbouwproefstations. dan uitbreiding van het nantal sta tions aoht de Minister het behoorlek toerusten voor hun taak van de bestaande proefstations. Zeevissoher|jen. Een enquête be treffende den toestand der visiohers van Staats wege zal de Minister overwegen. Verontreiniging openbare wa teren. Een herziening der Hinderwet tot het tegengaan van verontreiniging van open bare wateren door iabrioken of werkplaatsen wordt vooi bereid. Daartegen te waken door subsidies aan par- tioulierem acht de Minister niet gewensoht, Werkloosheid. Inzake verzekering tegen werkloosheid wil de Minister afwaohte* de uitkomsten van den arbeid der gemeenten op dit gebied. In beginsel heeft b|j geen be zwaar het initiatief der gemeenten door middel van RJjkesnbsidiën te steunen, zioh voorbehou dende alsnog later daarvoor golden aan te vragen. Door de heeren De Klerk, Marohant, De Rid der en Duynstee is bg amendement voorge steld op de begrooting van Binnenlandsche Zaken 1907 als memorie-post te plaatsen'- Toelagen aan gewezen bezoldigde ambtenaren bjj de fchuttergen. Een wetsontwerp tot vaststelling van het algemeen plan van verbouwing tot huisves ting van rjjksdepartementen en diensten zal deze week de Kamer bereiken. Zaak Dinkhuizen. Misschien herinneren zich onze lezers de ziak van don kantoorknecht Dinkhuizen aan postkantoor in Den Haag, die door den directeur berispt was omdat hg in dienst ge rookt zou hebben wat hg zelf ten stelligste ontkende en zioh dit verwgt zoo zou heb- m aangetrokken, dat hg ziek werd en kort i zgn zilveren dienstteest overleden zou zgn. Deze zaak is onderzocht en de Minister van waterstaat bespreekt haar in het antwoord op het verslag, nopens zgne begrooting uitgebraoht. L'.oht is er niet opgegaan. Het al of niet rooken is niet tot zekerheid gebraoht kunnen worde*. Afgezien van de omstandigheid of Dinkhuizen dat gedaan heelt, had de dirooteur overtuigd zgido dat Dinkhuizen de sohuldige wns het reoht hem daarover te berispen e* kon niet voorzien, dat zgn berisping, dio in oorreoten vorm was gesteld, op Dinkhuizen een abnor male uitwerking zou hebben. De in verband met deze zaak zeer ernstige beschuldigingen tegen meerderen, door het bestuur van de vereeniging St. Antonius van Padua, hadden niet op sohrift mogen worden gesteld zonder deugdelgk onderzoek. De direoteur zal goed doen, zooals hem reeds door den afdeelings-inspeotour vroeger iB opge merkt, voortaan elke overtreding, welke hg waarneemt, op de plaats zelve te oonstateeren. BENOEMINGEN. SIU. Bg kon. besluit is benoemd tot vice-president der arr.-reoht- bank te Utrecht mr R D. Baart de la Faille, thans reohter in gemeld college; is aan M. A. van Wadenogen, op zgn ver zoek, eervol ontslag verleend als rgkabouw- kundige voor de gebouwen van onderwgs enz.; aan den buitengewonen adelborst bg de Kon. Marine-reserve J. J. Buising eervol ont slag verleend uit den dienst bg die reserve; aan de heeren G. van Diesen, o.i. oud- hoofdinspeoteur van den rgkswaterstaat, te 's Gravenhage, mr J. Opponheim, boogleeraar te Leiden, en mr P. L. F. Blusré. Staatsraad in buit. dienst te 's-Gravenhage, op veraoek eervol ontslag verleend aan eerstgenoemde als lid en voorzitter, nan de overigen als lid der Staatscommissie, bg kon. besluit vnn 21 April no. 4 ingesteld, ten einde de regeering van advieB te dienen omtrent de wettelgke regels die ten aanzien van het waterstaatsbe stuur behooren te worden gesteld, onder dank betuiging voor de in die hoedanigheid door hen bewezen dienBten; is tot voorzitter van de bedoelde staats commissie benoemd A. Deking Dura, o.i, oud-hoofdingenieur van den prov. waterstaat in OvergBsel, thans lid der oommissie is mr J. F. T. Valkenburg jr, advooaat te Amsterdam, opnieuw voor den tgd van 5 jaren benoemd tot Beoretaris bg de* raad van toe licht, bedoeld in art. 18 der ongevallenwet; is benoemd tot mgnopziohter bg de staats- mgnen in Limburg D. J. Gibbels, thans tgde- lgk mgnopziebter bg dien tak van dienst. Blgkens mededeeling van den oonsul-gene- raal te Pretoria ondervinden reizigers naar Transvaal via Loren^o-Maiques djkwgls op onthoud, doordat zg zioh niet tgdig in het bezit hebben geBteld van een «permit", ver- eisoht voor toelating in Transvaal- of Oraije- Ri vier-kolonie. Belanghebbenden worden daarom nogmaals er aan herinnerd, dat zg zioh zoodra mogelgk hunne aankomst te Loresvo-M&rques per- soonlgk bg den Britsohen oonml hebben te vervoegen om een «permit" te bekomen. Zaterdag verleene* de Ministers van Bin- nenlandsoho zaken en van Waterstaat geen audiëntie. OoHti-lxxdië. De volgende Regeeringsberiohten zgn ont vangen de verovering der versterking Kaloem- pini in Masemrempoeloe (Zuid Celebes), op 10 Deo., zgn gesneuveld éon Europeesohe e* Amboineesoh militair beneden den rang vanoffioier en gewond twee Inlandsohe mili tairen benoden dien raig. De vgand had 01 dooden. Door zelf ontsteking der springmiddelen vloog 5 Deo. te Papa Toeanan (Onderhoorig- hedenvanAtjeb) een munitiewagen in de luoht. Een Inlandsohe vrouw verbrandde. Gewond werdei: zwaar drie Inlandsohe mili tairen benedei den rang van offioier, waarvan ern later overleedlioht twee Europeerohe en een Inlandsohe militair beneden den rang van offioier, zoomede de eohtgenoote van een onder luitenant en een Inlander; onbeduidend drie Inlandsohe militairen beneden den rang van officier. Bg een déraillement van een werktrein be westen Padang Tidji (Groot Atjeh) zgn lioht gewond een Inlandsohe maohinist, een stoker, en drie Inlandsohe militaire* beneden den rang '•nn officier.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1906 | | pagina 1