MIDDELRURGSCHE COURANT
149' Jairiani.
W oensdag
13 December.
Uit Sfaci en Provincie.
f<\ 293.
1906.
Dezo oourant verschijnt d a g o 1 ij k smot uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs per kwartaal, zoowol voor Middolbnrg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. 2.
Afzonderlijke nnmmera kosten 5 cent.
Therm, alhier en tel. weerberiohtvanhetK. N. Met. Instit. te De Bilt»
11 Deo. 8 n. vm 40 gr., 12 u.42 gr., av.4 n. 43 gr. F. Hoogste barom.stand 772.3 te Borta
laagste 742.6 te Wisby en Memel. Verwaobting tot den avond van 12 Deo matige W.
wind, zwaar bewolkte oi betrokken laoht, waarsobgnlgk regen en iets warmer.
AdvertentiSn: 20 oent por rogel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- on
allo andero familieberichten on Dankbotnigingon van 1—7 regels 1.50; elke regol meet
20 oent. Reclames 40 cent por regel. Grooto letters naar de plaats, die sij innemen.
Tot de plaatsing van advortentiën en reclames, niot afkomstig uit Zeeland, betroflendj
Handel, Njjvorheid en Geldwezen, is gereohtigd het Algemeen Advertentle-Borewn A. D*
LA NAB An., N.X. Voorburgwal 366, Amsterdam.
Do opgaaf van den spoordienst komt in
dit nommer voor op de gebruikelijke
plaats.
I Middelburg fl December.
Sprokkelingen.
Een ander kgkje op den toestand inZuid-
Afrika, en in het bgzonder in
Transvaal, dan de Zeeuw te Kroonstad in
ons vorig nommer in zijn ingezonden stuk oss
gat, kregen wg heden morgen door het vol
gende, ontleend aan een brief van een ex-Hol
lander, die sedort jaren staatsburger is in do
Transvaal.
Hg woont wel in Johannesburg dooh kent
ook het platteland.
Hg sohreof dan en wat hg sohrgtt, diene
tot waarschuwing het volgende
Het dagelgkeoh geloop aan mgn kantoor van
applicanten om onderstand maakt mg prikkel
baar. Dozgnen landgenooten, veelal bekwame
werklieden, loopea maanden lang rond hier en
loven van liefdadigheid. Op het platteland
is het niet nit te houden; de Boer is sohrikkc-
Igk verarmd, dus alles trekt naar Johannesburg,
wordt daar bedelaar of misdadiger. Het is
versohrikkelgk des daags die monschen te
sien staan op de hoeken van de Btraten; het
Bohgnt dat ieder zgn vaste staanplek heeft,
men leert ze al kennen. Het brutale optimisme
van lord Milner heett duizenden hier gebracht
naar Zuid-Afrika die geen penny meer hebben
om terug to gaan naar hua land van herkomst.
De staatsinkomsten worden thans belangrgk
minder en er wordt alom bezuinigd. Menig
hooggeboord heertje, dat als volontair cffioier
hier kwam in den oorlog, en dat na den vrede
eeno sinecure kreeg in 's lands dienst, wordt
thans afgedankt. De spoorwegontvangsten zgn
schrikbarend gedaald, bankroetsohappen zgn
aan de orde van den dag; en als men gelden
heett in te vorderen, is het beter niet naar
het Hof te gaan, want dan loopt men nog kans
dat de gereohtsonkosten betaald moeten worden
zonder dat men kans heeft een cent in te
krggen. Het Carnaval van buitensporigheid,
ingezet door Lord Milner in de landsadmini-
■tratie, breekt ons slecht op.
Nu staan wg aan den vooravond van ver
kiezingen voor een eigen parlement en nu
beginnen de mensohen te zien dat, sedert den
vrede, het land bestuurd werd door enkele
mgngroepen, dat de wetten, gemaakt door den
benoemden Wetgeveuden Raad, slechts gemaakt
werden ten bate van de mgnhuizen, die
danig bevoorreoht zgn dat ruim 5 millioen
pond sterling per jaar betaald kan worden aan
dividenden voor Europeesohe aandeelhouders.
Thans zien wg dat in het land, dat de grootste
goudopbrengat ter wereld heeft, de nooddruft
het grootste is en welvaart niet bestaat.
Droogte, sprinkhanen en daarmede gepaard
gaando misoogst, gevoegd bg zware belastingen,
hebben de bevolking uitgemergeld. Er zgn
sleohts enkelen dio fortuinen gemaakt hebben
en die enkelen zgn niet meer te vinden in
Zuid-Atrika.
Hoe ongelooflijk het mag klinken, zoo is
tooh de Transvaal overbevolkt. Verleden week
gingen twee steamers uit Durban naar Australië,
met zioh voerend over de 700 teleurgestelde
Australiërs, die geen bestaan alhier konden
vinden. Da* zit Johannesburg vol met misda
dige», van uit de gansche wereld hierheen ge
stroomd, waardoor een talrgke openbare
geheime politiemacht op de been gehouden
moet worden. De 53 000 Chineezen vereisohen
mede speciale oontróle en de gevangenissen zgn
propvolik hoor wol iederen dag zeggen«ja,
wacht maar als eerst de verkiezingen zgn afge-
loopen, dan zal de voorspoed wel komen",
maar ik kan dat niet zien. AI zoude men een
ideaal parlement krggen, dat ideale wetten
maakt, dan nog duurt het jaren voordat men
de werking van die ideale wetten zal zien. En
wat wg noodig hebben, is vertrouwen. De
Europeesohe geldbelegger moet vertrouwen
krggen in de rentabiliteit van do ressources
van ois land en vertrouwen in de fiaanoieele
methodes oizer Mgnmagnaten.
Dat niet alle katholieke bladen zioh om de
kwestie van het blgvend gedeelte
koeren tegen den Minister van Oorlog
trouwens in de Twoede Kamer doen dit ook
niet do Katholieke leden bewgst wel Hel
Huisgezin.
Dit komt op tegen de felle beatrgding van
den heer Staal door oud liberfde organen, en
schreef nog dezer dagen
-Er is ons al eens niet in de pers
opmerking gemaaktgver maar niet voor het
handhaven van Staal, want hg heeft plannen,
waarover gg hem later evenzeer hard zult val
len als ge hem nu prgst.
Ons antwoord waB dan: We hebben voors
hands alloen te maken met de zaak, die nu aan
de orde is. Om zgn houding inzake het blgvend
gedeelte is Minister Staal ons sympathiek en
daarom steunen we hem, afgezien van hetgeen
hg later zal voorstellen. Al wisten we, dat we
het volgend jaar zouden moeten bestrgden,
al zouden we dan naar zgn aftreden ver
langen, dan zouden we hem nu, tegen onze
overtuiging in, tooh niet willen en niet mogen
afvallen. Dat eisoht onzes inziens de politieke
eerlgkhoid.
Zoo min bIb men het er op mag toeleggen
een Kamerlid gaf ons dit volmondig toe
door een toevallig samengaan met de socia
listen, die vóór de afschaffing van het blgvend
gedeelte zgn, den Minister van Oorlog in de
minderheid te brengen, zoo min mag men uit
voorzorg een Minister laten vallen, omdat hg
miesohien in de toekomst iets zal voorstellen,
waar men sterk tegen iB.
Als men intussohen de groote felheid gade
slaat, waarmee Minister Staal in het meest
militaristische dagblad van ons land bestreden
wordt, dan, gelooven wg, behoett onze be-
duohtheid ook voor de toekomst niet zoo heel
groot te zgn;"
Dat is dunkt ons een zeer juist standpunt.
Hetzelfde blad merkt op dat aohter die felle
aanvallen blgkbaar de generaals sitten, »het
hooge commando in het leger, dat, door aanleg,
vorming en traditie militaristisch, niets wil
prgsgeven van hetgeen eenmaal op militair
gebied verkregen is."
In dit opzicht is deze crisis van verdere
strekking dan het blgvend gedeelte. Het is
een poging vaiuit het leger, om de baaB te
blgven over oen minister, die hervormen wil.
Zonderlinge opvattingen spreken uit het
volgende, dat De Winkelier dezer dagen schreef
over Winkeliers en Kamer
Koophandel.
In Maastricht werden nl. bg de jongste ver
kiezing voor de Kamer van Koophandel en
Fabrieken de oandidaten van den Middenstand
met overgroote meerderheid direct gekozen,
terwgl vier der aftredende leden in herstem
ming moesten komen. Deze vier hebben nu
bekend gemaakt, dat zg, al worden zg geko
zen, voor de benoeming wensoben te bedoiken.
Bovendien hebben nog 6 leden verklaard, hun
mandaat neer te leggen.
Wg onthouden ons van oommentaar, maar
willen tooh even wgzen op de zoo geheel ver
sohillende houding, welke door de leden der
Amsterdamsohe Kamer van Koophandel is aan
genomen ten opziohte van de leden, die door
de Algemeene Winkeliersvereniging in dat
liohaam werden gebracht, en die waarlgk in
geen enkel opzioht te klagen hebben over
tegenwerking of minder heusohe behandeling
door hunne medeleden.
Die houding steekt wel zéér gunstig af bg
den onverklaarbaren trots der Maastrichts oho
heeren, die niet meer wensohen zitting te
nemen in een ooilege, dat een paar vertegen
woordigers van den middenstand onder zgn
leden telt.
Dat men ook elders nog niet geheel het goed
reoht van den kleinhandel op vertegenwoor
diging m de K. v. K. inziet, is ook onlangs
in Den Haag gebleken, waar men strooibiljet
ten heeft verspreid tot aanbeveling van
aftredende leden, op grond o.a. dat de ge
woonte medebrengt, de aftredenden te hor-
kiezen, of dat het ernstige eener vereeniging
medebracht, dat de leden zouden stemmen op
de oandidaten dier vereeniging.
Zonderling tooh1
ifümeTOvmiciti
Zitting van Maandag.
De »algomeene bebouwingen" over de be
grooting van Bmnenlaadsche zaken zgn heden
middag geëindigd.
Het heeft eohter moeite gekost om hot
zoover te brengen.
Als de voorzitter niet telkens tussehenbeide
was gekomen, en bv. de heer De Klerk alles
had willon zeggen, wat hg op hot hart had,
ja, dan hadden wg morgen nog «algemecno
beschouwingen" gehad.
Aaa een debat, als van heden middag, is
voor een overzichtssoh'gver weinig eer te be
halen 1
Ongeveer één heel uur hoeft bv. de heer
Van ldsinga voor re- en dupliek noodig ge
had, teneinde zgn «Btandpunt" in zake een
overtreding van het roglemeat van orde in de
Provinciale Staten van Gelderland toe te lichten.
Minister Rink beweerde dat de Commissaris
der Koningin in Gelderland niet het reglement
had overtreden door de debatten te sluiten en
daarna zelf over de quaestie in discussie te
redevoeren; de heer ldsinga was buiten zich-
nelt over zoo'n wets-interpretatie. De Com-
ris mag, >zoo -iikwg's hg dit noodig
oordeelt," zgn gevoelen te kennon geven. Dat
staat in de Prov. wetdus de OommisBari9 was
niet buiten zgn boekje gegaan. Z6o redeneerde
de Minister. Volgden: spitsvondige redenee
ringen of «deelneming aan de beraadslagingen",
door >opmerkingen", gewettigd zgn of niet
Welk versohil er bestaat tnsschen «opmer-
kiegen" en een «redevoering", enz., enz. 1
Van even veel of even weinig belang was
ook de quaestie van de Balaria-verhooging van
den burgemeester te Rotterdam, die van f 8000
op f 12000 jaarwedde is gebracht.
De heer Tak vond dit onnoodig; de heer
De Klerk erg noodig, zoo noodig zelfs, dat de
voorzitter hem er a-u. moest herinneren, dat
hg in de Kamer en niet in den Rotterdamschen
gemeenteraad was.
Z.Ex. had op het besluit van den Rotterdam-
sohen gemeenteraad niets aan te merken, en
verdedigde ook de door de heeren Tak en Van
der Zwasg afgekeurdo verhooging der burge
meester-wedden in Friesland. Hg wilde niet
aan de autonomie der gemeenten raken. Dat
was een «wetsbeginsol", waarvan niet afgewe-
weken moest worden. Ook de politie-censuur,
door de burgemeesters uitgeoefend, moest
burgervaders blgven. Hg hoopt en gelooft
dat de Edelaohtbaren met »wgsheid" van die
bevoegdheid gebruik maken.
De onderwgzers mogen bg rekenkundige
vraagstukken van de Kollewgnsohe spelling
gebruik maken; maar bg schrii'.elgk werk in
het Nederlandsoh moeten zg De Vries en Te
Winkel volgen. Aldus de Minister.
Dat zgn zoo maar eenige punten, door ons
uit het debat gelicht.
Bgster belangrgk zgn ze, zooals men ziet,
heusoh niet.
Daarbg komt, dat Minister Rink geen ora-
torieohe gaven bezit, zoodat ook in dit opzioht
het debat saai en droog bleef. Wat anders
stof had kunnen zgn voor een aangename
oauserie, werd nu een vragen- en antwoorden-
spel.
Heden avond de artikelen.
TWEEDE KAMER.
In de Maandagavond gehouden zitting werd
bg de verdere behandeling der begrooting van
Binnenlandsche zaken vooral van gedaohten
gewisseld over de Woningwet.
De regeering heeft een wgziging daarvan
toegezegd, die door versohillende sprekers werd
toegejuicht. Maatregelen tegen de verspreiding
van lepra te nemen aoht de Minister onnoodig.
Daarvoor zgn geen termen. Het aantal Igders
aan die ziekte is in ona land zeer gering. Ia
waren er 19 gevallen opgogeven en zeker
■iet meer dan een 30tal in 't geheel. Sedert
is het aantal verminderd.
BENOEMINGEN, enz.
Bg kon. besluit
is benoemd voor den tgd van 5 jaren,
het pers. van den geneesk. dienst der land-
maoht, tot reserve ofi. van gezondh. 2de kl
de hoor F. R. J. Sonnen, arts
is benoemd tot ridder in de orde van Oranje-
Nassau F. J. Harterink, seoretaris der Ver-
eeiiging Voorzorg, opgericht door personeel van
de Mij. tol Expl. lol Stip., te Delden.
Mot ingang van 1 Januari 1907 is benoemd
tot derde-obaervator aan de sterrenwacht te
Leiden, dr H. J. Zwiers, thano tgdelgk derde
obaervatOT.
Ter beiohikking vau den gouverneur-generaal
van N. I. zgn gesteld dr A. Rant, teneinde te
worden benoemd tot botanist bg degouverne-
ments-kinaonderneming in de Preaiger regent
schappen; H. Muller, om te worden benoemd
tot leeraar bg het middelbaar onderwgs daar
te lande en H. H. Zeylstra, teneinde, voor den
tgd van drie jaar, te worden belast met de
waarneming van de betrekking van assistent
voor de laboratoria bg bet departement van
landbouw te Buitenzorg.
De St. Cf. no. 289 bevat een kon. besluit
van 26 Nov., houdende nadere regeling van de
samenstelling en indeeling van de d.d. sohut-
terg te Middelburg.
Daarbg is bepaald dat die schutterg nit
slechts éóno compagnio zal bestaan en be
halve nit den commandant en de tot het
aotieve gedeelte oi tot de Toserve beboerende
en do vrgwillig dienende leden der schutterg,
voor zoover zg tiet zgn bogrepen in het per
soneel, vermeld in den bg het besluit ge-
voegden staat zal zgn samengesteld en in
gedeeld, zooals in dien staat ïb aangewezen.
Uit bedoelden staat blgkt dat de staf, be
halve uit den commandant, cal bestaan nit een
officier van gezondheid 2e kl. en verder dat
de sohutterg zal tellen 1 kapitein, 1 eerste en
2 tweede luitenants, 1 sergeant-majoor, 4 ser
geants, 1 fourier, 8 korporaals en 2 tamboers
oi hoornblazers.
Dezelfde St. Cl. bevat een kon. besluit to*
vernietiging van het besluit van burg. en
weth. van Zonnemaire van 24 April 1905,
no. 2, waarbg aan A. Remeeuws aldaar ver
gunning is verleend voor den verkoop van
sterken drank in het klein.
Daarbg is overwogen:
dat in de looaliteit, waarvoor de vergunning
verleend, eene andere winkelnering word
gedreven
dat de looaliteit, waarvoor de vergunning is
verleend, niet voldoet aan het bepaalde bg art.
6 van dat beBluit; en
dat das het bovenbedoelde beBluit van burg.
en weth. in strgd is met de wet.
Iemand >die een prettigen Zondagavond"
>ft doorgebracht, meldt ons dat, volgens hem,
Zondagavond in het Schuttershof de stemming
wel opgewekt was, wanneer de heer Abr. de
Winter optradhartelgk en luide waren dan
toejuichingen. Zgn voordracht van Teunis
de HaanMr Kippendief viel bgzonder in den
smaak.
Van hem mag wel gotuigd worden van een
suooes, wat van den anderen optredende en
het orkest niet kan gezegd worden.
Uit Vlissingen.
Heden morgen omstreeks cevei uren is voor
ize gemeente een boot van het Belgische
loodswezen, bg het bemannen van een drie-
mastsohoener, omgeslagen.
De opvarenden, die te water geraakten,
werden door een Nederlandsche loodsboot
gered.
De omgeslagen loodsboot werd later door
een sleepboot binnengebracht.
Bg den landbouwer P. A. te S e r o o b-
r k e (W.) kreeg Zaterdagavond een paard
van een pas op stal gekomen drie-jaarling
zulk een slag tegen een der aohterpooten, dat
dit liohaamsdeel totaal gebroken was. Zon
dagmiddag is het dier afgemaakt moeten
worden.
Men schrglt ons uit Domburg:
Het werk voor het Strandhotel is nog steeds
niet gereed. Dat wib trouwens te voorzien
eerst in 't najaar begon men aan wat in dien
tgd klaar had dienen te zgn. Hoewel alles
nogal meeloopt, d. w. z. hoewel de zee nog
niet bgzonder hoog is geweest en haar »nbus"
nog niet in 't onvoltooide betonwerk heeft
gestoken (anders was de sohade zeker zeer
aanzienlgk geweest) ondervinden de werklieden
in dezen stormachtigen tgd den tegenstand
van 't water, waardoor het werk nog vertraagd
wordt. Zondagmiddag werd ook gearbeid.
Te Axel dronk Zaterdag een kind van
drie jaar van D. K. uit een pot met kokend
water. Het brandde zioh inwendig zóózeer,
dat het den volgenden dag aan de gevolgen
is overleden.
Dit is reeds medegedeeld in de tweede editie
van ons vorig nommer.
Door de atdeeling Goes van VoiksondtT'
wijs is op groote schaal eene brochure ver
spreid, waarin de taak dor openbare sohool
wordt behandeld.
Tegenover de voortdurende aanvallen, waar
aan die rohool nog steeds van de zgde der
togeopartg blootstaat, en hare bewering dat
onderwgs daarop godsdienstloos en niet
neutraal is, wordt in die brochure het tegen
deel betoogd.
Het doel van 't onderwgs isgelukkige
mensohen te vormen en daarvoor is in da eerste
plaats noodig een zekere hoeveelheid kennis
n de tweede plaats opvoeding tot een
zedelgk mensch.
Daar zgn vele deugden, die zoowel op de
openbare, als op de bgzondere school kunnen
aangekweekt worden; maar twee zeer groote
deugden, nl.verdraagzaamheid en
nderlinge waardeering kan de
openbare school wel, de bgzondere secte sohool
niet aankweeken. Op de openbare school komen
samen protestant en katholiek, jood en gerefor
meerd, liberaal, sociaal, anarohiet enz.
Meestal weet de onderwgzer niet eens, tot
welke politieke on godsdienstige groep de
ouders zgner leerlingen behooren; ze worden
allen over één kam gosohoren, allen gelgk be
handeld, allen gelgk onderwezen en opgevoed.
Toevallig soms, door een verwgt oi een soheld-
woord komt hg er achter, en dan pas gaat hg
er over spreken, door nl. den schuldige eene
berisping toe te dienen. Maar overigens doet
ONDERWIJS.
Op de voordracht voor leeraar in
smeden en machineteekenen aan de ambachts
school te Veendam komt ook voor de heer M.
Lutter te Vlissingen.
Zooals in de tweede editie van ons vorig
nommer reeds gemeld werd, is tot direoteur
der Zeevaartsohool te Helder benoemd de
heer Th. C. W. van Mierloo, wanrnemend
directeur.
Met hem stond op de voordracht de heer K.
Jasperae, ook te Vlissingen.
de openbare sohool de verdraagzaamheid,
zonder te leeren.
De openbare sohool kweekt burgers, die vrg
mogen denken, een eigen meening mogen heb
bel, en naar eigen zedelgke overtuiging mo
gen handelen in 't belang van zichzelven en
de maatschappg. Dit onderwgs is juist neu
traal; 't gaat niet links en niets reohts, maar
steeds voorwaarts, en met geen aider doel,
dan verstandige en deugdzame mensohen te
vormen.
De openbare Bohool is neutrale sohool bg
uitnemendheid, die voor elk volk de eonig
lede is.
Ei 't older wg a aan die school is niet gods
dienstloos; vormt zedelgke mensohen, toege
rust met Christelgke deugden.
Aan het slot der brochure worden de lezers
opgewekt zich aan te Bloiten bg de Goesohe
aideeling vai Volksonderwijs, om met elkander
te atrgdei, niet voor dogmatisch of leerstellig
onderwgs; maar voor degelgk, ontwikkelend
volksonderwgs, zooals do openbare lagere
sohool dat alleen geven kan 1
Zaterdag jl. hield de afd. Noord-Beveland
i het Nederlandich Onderwijzers Genootschap
haar laatste bgeenkomst in dit jaar te C o r t-
ene. De heeren Th. A. Overtveld en D. O.
d. Weiff traden tot de afd. als lid toe.
Vier leden der weerstands-commissie van het
genootsohap moesten gekozen worden nit een
oandidatenlgst met 33 namen. Op 12 versohil
lende personen waren stemmen uitgebiaoht.
Da behandeling van een ontwerp-oontributie-
regoliig werd aangehouden tot het volgende
jaar.
De heer Heule van Camperland leidde daarna
de bespreking in van «Dierenbescherming."
Daarna behandelde de heer Vermeulen «Het
sparen op sohool."
LANDBOUW.
Te Rotterdam is, onder voorsittersohap
van den heer J. Breebaart, de algemeene ver-
gadoiing gehouden van d? vereeniging Het
Nederlandsch Paardenstamboek. Uit het jaarver
slag bleek dat het aantal ingesohreven paarden
61 minder bedraagt dan het vorig jaar, in
verband ook met de strengere eischen, door de
verschilleide afdeeliogen gesteld. Er werden
ingesohreven in 1905 29 heigsten, 132 mer
ries, 169 veulens. Het ledental bedraagt 1271.
De financieele toestaid van de Vereeniging is
voldoende. Het verslag omschrgtt verder het
geen in den afgeloopen dienst is verricht als-
uitvloeisel van de door de vorige vergaderiig
genomen besluiten, in verband tevens met de
onderhandelingen over de erkeming in Amerika
van de Hollandsohe paarden. Het hoofdbestuur
blgft diligent.
Aangenomen werd een voorstel van de at
deeling Noord Holland, strekkende dat de ver
eeniging zioh tot de bevoegde autoriteiten zal
wei don met aandrang om het toezioht van
rijkswege betreffende het gebruik van afge
keurde en niet gekeurde hengsten voor de
fokkerij zoodanig uit te voeren, dat de desbe
treffende bepalingen dor wet toegepast worden.
Door het hoofdbestuur was het volgende
voorstel aanhangig gemaakt
«Terwijl Nederlaid, volgens traktaat met
Duitschland, als meeat begunstigde natie wordt
beschouwd, zgn de invoerreohten in Duitsoh-
land lager voor paarden, komende uit België,
dan voor gelgksoortige paarden uit Nederlaid.
