MIDDELBURGSCHE COURANT 149' airiam. Zaterdag 24 November. Kameroverzicht üii Stee en Provincie. VerscMientie Betichten K'. 278 1906. Dazo courant veraohijnt d a g 1 ij k a met uitzondering ?an Zon- on Feestdagen. Prijs por kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. 2. Afzonderlijke nnmmers kosten G cent. T her mom. entelegr. weerbericht vu het K. N. Met. Iaatii. te De Bilt. 23 Nov. 8 n. Tm 49 gr., 12 n 51 gr., nv. 4 u. 53 gr. F. Hoogste barom.stand 781.0 te Mnnohen laagste 750.0 to Horta.V erwaob ting tot den avond van 24 Nov.: meest matige Z, tot Z.W. wind, afsemende bewolking, droog weer en ïots kouder temperatuur. Advortontiöu 20 cent poï regol. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meet 20 oont. Eeolamaa 40 oent per regel. Groote letters naar de plaats, die «ij innemon. Tot de plaatsing van advertentiön en reolamea, niet afkomstig uit Zeeland, betredend Handel, Ngvorheid en Geldwezen, is gereohtigd het Algemenn AdvsrlenUe-Borean A. Dm LA MAK Al., N.X. Voorburgwal 266, Amsterdam. Bij deze courant behoort een Bijvoegsel dat soo het niet bg dit nommor is gevoegd zoo spoedig mogolgk «al worden nage zonden. Middelburg 23 November. Zitting van Donderdag. Wat er nog restte van de Indische begroo- ting werd heden ten einde gebracht en daarna een begin gemaakt met de behandeling van het wetsontwerp betreffende de opleiding der IndÏBche Ambtenaren. Wat de Indische Be- grooting betreft, viel een «eer te betreuren beslissing in «ake de voorgestelde bedrijfsbe lasting op Atjeb. Met 51 tegen 16 stemmen werd verworpen een motie van den heer Van Sol, strekkende tot afvoering van dezen belastingpost. In 1905 wilde dezelfde Kamer van het heffen van een hoofdgeld op Atjeh niets weten. Vooral de heer Van Deventer was er toen, en tereoht, mordicus tegen. Eu nu, een jaar later, is de heer Van Deven ter vóór een bedrijfsbelasting op Atjeh, die, al heeft zjj een ander karakter" dan het hoofdgeld, toch feiteljjk op hetzelfde neerkomt betaling van belasting door den Atjeher, die toch de «zegeningen" van ons bestuur reeds zoo duur moest koopen. De zonderlingste argumenten werden ter be pleiting dezer belasting aangeroerd. DrSnouok Hurgronje, niet wegens zjjne fiscale maar wegens zfine politieke inziohten gehoord, was er vóór. De belasting zou «xéór matig" geheven worden en buitendien een gedeeltelijke afschaffing van heerendiensten tot gevolg hebben. De sohoonste loftuiting wab dat het geld op Atjeh zou blijven, aan de bevolking ten goede zou komen. Alsof het daarom ging! De heer en Van Kol en Thomson weien op het dwaze dezer redenatie, en drongen er op aan, dat het groote euvel op Aijeh, de boe te- heffing, eerst moest worden afgeschaft, vóór er aan het iaat ellen van nieuwe belastingen mooht worden gedacht. Hunne oppositie kantte aioh scherp tegen deze fatale boetebeffingen. De opbrengst ervan weet niemand te be cijferen, daar er geen verantwoording van afgelegd wordt. De Rekenkamer staat er geheel buiten 1 Daarentegen sohgnt 't wèl bekend te zgn, hoe uit dezen »boetenpot" allerlei uitgaven bestreden worden, die een eigenaardig licht werpen op de Atjehsohe huishouding: «paoifi- oatie-systeem-Van Heutz". De heer Van Kol merkte o. a. op, dat dit geld diende tot aansohsffen van luxe paarden voor de heeren officieren; tot het aanleggen van een lustpark voor den Gouverneurtot het bouwen van kippenhokken voor den Asaistent-Resident, en wat dies meer zjj. Kortom, deze boeten, die in de tonnen gouds loopen, werken een toestand in de hand, die, onder welke omstaidigheden en in welk land ook, hoogst bedenkeljjk is te achten. Zeer zwak was hier tegenover het verweer van den Minister. Hg zou ten spoedigste nsar Indië om de «noodige inlichtingen vragen." Hg kende de werking van dit «stelsel" niet en verwonderde er zich over, dat de Kamer zich tegen dit «stelsel" verzetto, waarvan men tooh zoo weinig afwist. Zou Z.Ex in de laatste jaren de oouranten niet gelezen hebben De Ksmor verkeerde eohter in een toestand, welke dr Kuyper «den staat van inzinking" zou noemen. Toen het schelletje van den voor zitter de heeren uit de koffie-kamer tot stem- nitbrenging opriep, kwamen deze bg troepjes aangeloopen en wisten natuurlgk van den prins geen kwaad. In een dergelgken toestand wordt er altgd «ministerieel" gestemd. De motie-Van Kol werd dan ook met groote meerderheid verworpen. Is de wgze, waarop deze stemming plaats rond, niet opnieuw een bewgB van de aller treurigste manier van behandeling der Iadi- ■ohe Begrooting? Jaar in jaar uit woTden de kostbare uren van onzen nation alen tgd vermorst met hot praten over futiliteiten. "Wie dit eenige jaren bggewoondheeft, weet vooruit op een prik te vertellen wat de heer A en wat de heer B bg dit of dat onderwerp te berde zal brengen. Iidere «specialiteit" voert telkens dezelfde rondedansen op zgn spcoiaal stokpaardje uitl Of de Kamer er notitie van neemt of niet, komt er minder op aan. Oreeren zal de «spe- oialiteit", al was 't voor leegs banken 1 Jammer maar, dat zg de belangstelling voor Indië zoodoende finaal wegredeneeren. En dan wordt er buitenaf geklaagd over gebrek aan belangstelling voor Indië, door do Kamer betoond 1 Is daarbg de vraag niet gewettigd Zou dit niet het noodzakelgk gevolg zgn van gebrek aan parlementaire teohniek bg de «speciali teiten", waardoor de Kamer, eerst over-ver- moeid met allerlei kleine quaestio», later voor bolangrgke zaken geen ooren meer heeft Meer dan een uur werd b. v. heden weder zoekgebraoht met eindeloos debatteeren over den aanleg van oen spoorlgnrje naar de haven van Pariaman. Hoevele uren van nutteloos, onvruchtbaar debat zgn er ook dit jaar weer bestoed aan quaesties van zeer ondergeschikt belang 1 Het boetenstelsel op Atjeh, daarentegen, een zaak van groot en urgent belang, werd in minder dan geen tgd afgedaan. Daarbg lieten de heeren zioh afschepen met de beloften van den Minister: dat hg inlichtingen uit Iadië zal vragen. Die kanker in het «pacificatie stelsel", laat men voortwoekoren. Werkelgk, het ligt niet aan de goede be doelingen dor heeren, die 't zeker wèl meenon met Iadië, dooh de fout zit in de manier, waarop zg hunne onderwerpen uitkiezen en behandelen. Laat in den namiddag kwamen nog de heeren Van Kol, Bogaardt en Piereon aan het woord over het wetsontwerp tot opleiding der Indi- sohe ambtenaren. Hierover morgen meer. Alsdan zullen wg ook het antwoord van den Minister vernemen. EEN VREEMD OPTREDEN. Het heeft veler verwondering gewekt dat bg de behandeling der zaak betreffende de Hollandtche Hypotheekbank voor de Amsterdam- cohe Rechtbank, Dinsdag 11., mr Hgmans, de rechter van instruotie in deze, zioh zoo scherp uitliet over den beklaagde De Geer, waarover deze zgn leedwezen betuigde. Omtrent dit inoident schrgft de bekende r H. L. ïsraëls in het Handelsblad o.a. het volgende Ik zou mgu lezers een sleoht beeld geven van de zitting en het daarop verhandelde, als ik niet nadruk legde op het zeer hgzoadere en voor allen hoogst pgnlgke in de getuigen verklaringen van de* rechter van instructie. Zonder met een enkel woord vooruit te willen loopen op de beslissing der Reohtbank, meen ik er op te mogen wgzen dat eo* dergelgk verhoor tooh vreemd aaidoet in een straf proces. Bg ons strafproces berust alles op hetgeen op de openbare terechtzitting door de getui gen wordt verklaard, door de beklaagden wordt gezegd en uit de stukken wordt voorgelezen. Van daar die vele voorlezingen, die de presi dent in deze zaak zeer tereoht doet houden van stukke* waarover tussehen niemand gesohil bestaat. Onze reohter, trouw aan de leer van het wettelgk en overtuigend bewgs, kent van rechtszaak niets anders dan hetgeen hem op de openbare zitting is kenbaar gemaakt. Daarop alleen grondt hg zgn vonnis. Onze instructie van Btraizaken is geheim. Zg dient om den weg te wgzen en om het bewgsm&teriaal bg elkaar te zooken, maar kan, reeds omdat zg geheim is, niet zelve tot be- wgsmateriaal worden. Onze beklaagden zgn volkomen v>g de justitie wel of niet voor te liohten. Zg kunnen niet, zooals in Engeland, onder eede gehoord worden. Bekl. De G. heeft in dit prooes tegen over getuigen eenige malen er op gewezen hoe tegenover hunne beëedigde verklaringen bj slechts zgne stellige verzekering, maar niet de bewgakraoht vzn een eed kon plaatsen. De wet verbiedt zulks. Wil een beklaagde blgk- baar onwaarheid spreken, herroept hg beken tenissen, zelfs die door hem op de openbare zitting al gedaan zgn, het staat hem vrg. De rechter zal bg het vellen van zgn oordeel weten hoeveel gewioht hg heoht aan de verklaringen van dusdanigen beklaagde. Als men deze grondregelen van ons strat- rooea in het oog houdt, dan kan men slechts betreuren dat mr Hgmans in dit stadium van de zaak anders is opgetreden dan alleen om de indentiteit der in beslag genomen boeken vormelgk vast te stellen. Deze get. tooh is geen gewone getuige. Hg kent de zaak niet zooals de andere getuigen, maar alleen omdat hü als lid dezer rechtbank met de instruotie der zaak waB belast, dus niet als mensoh, maar als reohter. De president heeft dit zeer fijngevoelig doen uitkomen. Alle getuigen die verschenen zgn, tot zelfs onze hoogste staatsambtenaren, tot zelfs een lid van ons hoogste reohtsoollege, be handelt hg op geheol gelgke wellevende wgze, maar mr Hgmans alleen kreeg beide malen dat hg voorkwam, een Btoel om op de ver hooging te zitten waar de reohtbank zelve zit- Dit toekende hem al-» een bgzonderen getaigoi als een lid van het ooilege, dat het vonnis over dezo beklasgdon zal vellen. Na bebben wg vóórdat hot vonnis geveld, vóórdat de behandeling zelfs afgeloopen is, van dezen bgzonderen get. gehoord tegenover bekl. De Geer de uitdrukkingen «rakker" en geslepen misdadiger zelfs geniaal." Dat bekl. Da G. daarover onthutst wa9, ten diepste ge griefd en tot tranen bewogen, is alleszins verklaarbaar. Wg hebben voorts dozen ge tuige hooren spreken van 198 verduisteringen, die bekl. De G. heeft gepleegd, en hg wordt vervolgd voor slechts 13 feiten. Uitdrukkingen derhalve die uiting gaven aan de vaste welgevestigde overtuiging van dezen get., ofschoon hier te lande getuigen bgna uitsluitend over met de zinnen waarge nomen feiten en niet over hunne meeningen en opvattingen worden ondervraagd.' Dat is zeer te betreuren. Des te meer om dat, naar ik van vela zgden hoorde, deze reohter van instruotie in het algemeen, en in het hgzonder in de onderhavige zaak, met grooten taot, humaniteit en scherpzinnigheid is opgetreden, zoodat het incident van 11. Dinsdag moet worden toegeschreven aan het feit dat hier een rechter van instruotie, wie dan ook, buiten zgne instruotie, op de open bare terechtzitting optrad. Ons strafprooes is geenszins on verbeter- lgk, het is althais een stelsel dat logisch in elkaar zit, maar door de versohillende pha- der strafprocedure door elkaar te mon- gen, loopt men gevaar dat ook dat voordeel verloren gaat. Men vergele tooh niet dat het voor den president hoogst moeilgk is een ge tuige als een reohter van instruotie in zgne verklaring te beperken, en ook deze is een ah, die wel eens meer zegt dan hg eigen- Igk heeft willen KORTK MBDEDBÈLINGEN "VERGADERINGEN. Te Leiden is Donderdag de algemeene ver gadering gehouden van de Nederlandsche vtree- niging tot bevordering van Zondagsrustdie dit jaar 25 jaar bestaat. Het ledental gaat langzaam achteruitthans bedraagt het ongeveer 2000. Dit is volgens de* seoretaris niet te wgten aan gebrek aan belangstelling, maar omdat verschillende bon den en vereenigingen dit beginsel ook in hun program schreven. De inkomsten over 1905 bedroegen i 1324, de uitgaven f 821, zoodat de rekening een batig saldo oplevert van f 503. Tot bestuursleden werden gekozen de hee ren H. de Waal Maleigt te Utreobt en J. R. Modderman te Groningen. Tot plaats voor de volgende vergadering werd Utrecht aangewezen. BENOMWm enz. Bjj kon. besluit: is aan den stoker-majoor G. P. Wortel de zilveren eeremedaille van de orde van Orante- Nassau toegekend; de adspt-ingen. der telegraphie E. R. Hes- sling benoemd tot ingen. der telegr, aan den direot. va* het post- en telegraaf- kant. te Voorburg, W. G. Pagenkamp, op zgn verzoek, als zoodanig eervol ontslag verleend is benoemd tot notaris binnen het arr. Utrecht, ter standplaats de gemeente Baarn, Beets, cand. notaris te Bassum. Aan den kamerbewaarder bg het Dep. van Mario e J. van Zwgndregt is, op zgn verzoek, eervol ontslag uit 's rgks dienst verleend, en zgn bg gemeld Dep. bevorderd tot kamerbe waarder de bode J. van Weenen, en tot bode de vaste kneoht J. L. Bisaohops. De Sten. no 274 bevat een besluit van den 12en November 1906, houdende voorschriften betreffende de toepassing op reeds onder sochte sohepen van de bepalingen omtrent het onderzoek der Rgusohepen, vastgesteld bg kon. besluit van den 26em October 1906 (Stbl. in 1551 aan Veere gesohonken onder de na- drukkelgke bepaling dat de beker altgd te Voerc zou moeten blgven. Toen eenige jaren geleden de gemeente Voere zelf overwoog om den beker te verkco- pen, is door de Regeering beslist, dat de boven genoemde bepaling nog altgd van kraoht is en de beker niet uit Veere weg mag. Door de politie uit Amsterdam is naar Middelburg overgebracht een minderjarig meiBje, zekere V. de W. Door de politie alhier is zg naar de ouder- lgke woning teruggebraoht. De Vereeniging Uit het VolkVoor het Volk te Middelburg heeft thans definitief be sloten het oonoours voor harmonie- en fanfare corpsen to doen doorgaan. De datum van uitvoering nu is, gevolg van onvoorziene omstandigheden, vastgesteld op Maandag en Dinsdag 20 en 21 Mei 1907, tweeden en derden Piaksterdag. Bg kon. besluit is, op verzoek, eervol ont slagen de dgkgraaf van het waterschap der vereenigde polders van O a s e n i a e e, P. de "taal te HontenisBe. Deze beriohten zgn reeds medegedeeld in de tweede editie van ons vorig nommer. De vloed va* 12 Maart 1906 heeft ook op Noor d-B e v e 1 a n d heel wat dgkverbe- tering noodzakelgk gemaakt, o.m. aan de pol ders Willem, Soelekerke, Heer Jansz, Onrust en 1 hoorn. Die aan de drie eerstgenoemde polders weldra afgewerkt; met die aan de beide laatBte is men dezer dagen aangevangen of aangevangen worden. Men herinnert zioh dat het werk aan den Onruifpoldex op 23 Juni werd aanbesteed, toen de laagste insohrgving 8130 bedroeg, voor welke som het niet werd gegund. Tfians is het onderhands aanbesteed den aannemer J. Wolfert te Hoek, die met den aannemer L. v. d. Velde te Bruinisse verzwaring aan Soelekerke tot stand braoht voor i 4500, dat is weinig meer dan de heltt. Moet dat verschil van 90 pot. op rekening van de conolaves geBteld worden vraagt onze correspondent- De bewoners der wgk Geeradgk, gemeente WisBenkerke, ontvingen dezer dagen tul op hun rekest tot instelling van een hulp kantoor der postergen aldaar. Als grond voor de afwgzende beschikking wordt opgegeven> dat het postverkeer aldaar den voor zoo'n kantoor noodigen omvang nog niet heeft ver kregen. Men zou zoo denken, zegt onze berichtgever, dat het juist een der goede zgden der staatsexploitatie is dat eventueel verlies op het eene onderdeel wordt vergoed door over winst op het andere. Doch onze «post" sebgnt niet over óén-naohtsoh gi te gaan 1 Het is te hopen, dat de betrokken directie zioh alsnog herinnere, dat het beste middel om een «vol doenden omvang" van verkeer te verkrggen, ligt in de uitbreiding der gelegenheid. Het aanvankelgk minus verandert dan al spoedig in plus. Ei daardoor zgo beide «partgen" geholpen Naar aanloiding van ono bericht omtrent een aanbod van vgf ton, dat aan de* burge meester van Veere gedaan zou zgn voor den beker van Maximiliaan van Bourgondie - den ernst van het aanbod wordt door dei gene getwgfeld vraagt de Arnh Crt. of op het verbod tot verkoop niet is terug te komen. Oi zal het Rgk bereid gevonden worde* die 5 ton aan Veere uit te keeren tegen hot voor» rcoht, aan dit historisohe stuk in het Rgks- museum een waardige plaats te verbenen, waar het tenminste kgkerB zal trekken? Daar een dergelgke opmerking wel door meerderen gemaakt zal zgn, is het niet over bodig er aan te herinneren, dat het verbod om den beker te verkoopen berust op den eohenkingsbnef. Maximiliaan van Bourgondie heeft den beker tg de overotrooming in het voorjaar heeft men met alle moeite de sluis, tussehen dei Marr'apolder en den Noordhof polder, gelegen naast den TFfZAe/mujpolde', behouden, wat zeer veel heeft bggedragen tot het behoud vau Walsoorden. Deze sluis is thans vernieuwd en Bolider gebouwd, zoodat tg bg mogelgke ongevallen als dit jaar veel meer te vertrouwen zal tg*. e zangvereeniging Excelsior te A x e opgericht in 1901, is, wegens onvoldoend aantal werkende leden, ontbonden. Uit de leden dier vereeniging is nu tooneelolub gevormd, bestaande uit 7 heeren 1 dames, wier doel is jaarlgks twee uit- voeringen te geven. De tooneelolub draagt eveneons den naam tn Excelsior. Donderdagavond is ten raadhuize van Hoofdplaat verpacht de heffing der tol gelden op den straatweg naar den Nieuwland- achen molen voor den tgd van drie jaren. Paohter werd Th. Ryckaert tegen een jaar- Igksobe pachtsom van f 980. RECHTSZAKEN. Arrondissemenlt-rechtbank te Middelburg. Heden, (Vigdag), zgn veroordeeld wegens wederspanw'gheidE. v. d. V., 19 j, leurder, Kieldrecht, tot 1 m., en P. J. L., 16 jwerk man, Sluis, tot 14 d. gov. straf dit fetalA. C. M., 21 j., leurdor, Bergen op Zoom, thans alhier in heohtenis, tot 3 m. gev straf met aftrek van de voor-armt, en M. N. 37 j., sohipper, Ierseke, e* M. J. H. K50 j., leurder, Middelburg, beiden tot 14 d. gov. straf belteliging van een ambtenaarJ. J. v. T23 j., klomp enmakerskneoht, Clinge, tot f 10 b. s. 10 d. h.en mishandeling: P. P. J. Th., 26j., timmerman, 's Gravenbage, tot 1 m. gev.straf, en J. B., 51 j., wagenmaker, Wolphaartedgk, tot f 10 b. s. 10 b., en P. G., 24 j boeronkneoht, Klevors- kerko, gem. Arnemuiden, tot f 3 b. s. 3 d. h. LTndboüW. De vereeniging Landbouw en Veeteelt te WolphaartBdg k hield Donderdagavond vergadering, waarin de aftredende be stuursleden J. Koert enA. J. van Dalen weiden herkozen, en tot lid der cominisBie voor aan koop van kunstmeststoffen gekozen werd lz. van de Voorde. De jaarwedde voor den seoretaris-penning- meester der oommissie van aankoop word vastgesteld op f 60. De voorzitter besprak de te houden HaBgsche tentoonstelling en wekte de leden op tot deelname daaraan. Verder word door den secretaris getoond en besproken een nieuwe meststof en ook ge droogde spoeling. Een voorstel om een Pulverisatour aan te koopen zal in de volgende vergadering worden behandeld. Op de fairbank te Nieuw Strjjen, ge meente Poortvliet, zgn in de afgeloope* bietenoampagne 2.950.000 KG. beetwortelen gewogen. Aan het sluisje van den Eendrachtpoldot bg het Hellegat is in dit seizoen aangevoerd voor Snaaskerke 477,250 KG. voor de Union Sucribre 566,410 KG, en voor de Coöperatieve 417,930 KG. bieten. Te Biervliet zgn Donderdag voor den heer mr J. J. HegBe de in beslag genomen suikerbieten van den voortvluchtige* Oubrie op het land van den landbouwer Dhuyvetter publiek in maBsa door notaris Zglstra geveild voor f 390 de 11 gemeten, waarvan nog 7 ge meten gerooid moeten worden. Kooper werd de heer Dhuyvetter, die nu andermaal kan aanvangen, waar elders de bietencampagne voor dit jaar al is afgeloopen. ONDERWIJS. Voor de onderwgzersbetrekking, vacant aan school B te Biervliet, is één sollici tatie ingekomen, en wel uit noordelgk Drente. Het aantal leden van den Bond van Neder landsche Onderwijzers is sedert 1 Juli met 268 vermeerderd. Voor de as. algemeene vergadering is van de afdeeling Katwgk het volgende voorstel inge komen «De algemeene vergadering, van oordeel dat it geld uit de algemeene kas op betere wgze eigen kring, dus voor Herstellingsoord, Ondersteuning-fonds of Weerstandskas, kan bestaed worden, spreekt hare afkeuring uit over den aanzienlgken goldelgken steun, ver strekt aan de stakende Leidcche timmerlieden." Ter aanvulling van een berioht in ons vorig nummer diens, dat het besluit omtrent inkorting der vacanties voor de medische stu- >n, mede gesohiedde op verzoek der sta- tenden zelf, die v&cantie-oursuesen hadden wil- zien ingericht. Op gemelde wgze is thans door de faculteit aan hun bezwaren, dat ze zoo weinig praktgk kregen, tegemoet gekomen. Het onlangs opgerichte Com'té tot beper king der vivisectie heeft tot den Minister van binnenlandsohe zaken het verzoek garioht een oommiisie in het leve* te willen roepen, aan welke door haar de opdraoht werd gegeven, den omvang der viviseotie in ons land te onderzoeken en aan den Minister die maat- voor te slaan, welke tot de uiterste beperking der viviseotie en tot een minimum terugbrengen van het daarbg veroorzaakte diorenlgden kunnen voeren. In de eerstvolgende raadsvergadering van Rotterdam zal behandeld worden een voorstel om het traotement van den heer Zimmerman, burgemeester dier gemeente, te verhooge* met f 4000 en alzoo te brengen op f 12 000 per jaar, en deze verhooging te doe* ingaa* op 1 Jan. s.s. Aan de Tweede Kamer der Staten-Gene- raal is een adres, vergezeld van omstreeks twintig duizend handteekeningen, verzonde* door het contraal-bureau der organiB&lie van R. K. milioiens, verlofgangers, landweermannen en oud milioienB, waarin verzocht wordt, naar aanleiding van het vermelde in de Troonrede aangaande wgzigingen in de militiewet, dat men de derde herhalingsoefening zal laten vervallen en art. Ill van voornoemde wet zoodanig zal wgzigen, dat sub I wordt geleren «bg de onbereden korpsen in het geheel voor 8 weken, verdeeld over ten hoog6to twee perioden". De Vereeniging voor lijkverbranding heeft een groot terrein voor de oprichting van eea

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1906 | | pagina 1