MIDDELBURG» 149* Juriani. Maandag 19 November. Uil Stad en Provincie. BUITENLAND. N'. 273. 1906. Dozo courant verschijnt d a g e 1 ij k s mot uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prjjs por kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Noderland franoo pp. 2. Afzonderlijke nummers kosten B cent. Thermom. en tol eg t. weerbericht van het K. N. Met. Ins tit. te De Bilt. 17 Nov. 8 n. vm 53 gr., 12 a 50 gr., »v. 4 u. 52 gr. F. Hoogste barom.stand 772.8 te Horia; laagste 738.8 te Maliahead. V erwaobtingtot den avond van 18 Nov.: matige tot krachtige ZW. wind, betrokken lacht, legenbuien en dezelfde temperatuur. AdvertentiSn.' 20 cent per regel. Bij abonnement vool lager. Geboorte-, dood- en alle andore familieberiohten en Dankbotuigingon van 1—7 regels 1.50; elko regel moor 20 cent. Rcolamos 40 cent por rogol. Grooto letters naar do plaats, dio xij innemen. Tot de plaatsing va* advertentiè'n en reolames, niet afkomstig nit Zeeland, betroöond Handel, Nijverheid en Geldwezen, ia gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA 9SAB; An., N.l. Voorbargwul 266, Amsterdam. Bij deze courant behoort een Bijvoegsel. Middelburg 17 November. Kameroverzicht Zitting van Vrgdag. Zoo enkele weken vóór Sint-Nicolaas begint gemeenlijk allerwege de etalage-wedatrjjd onder de winkeliers, een ieder pakt nit wat hg uitpakken kaneen verblindend schouw spel voor de goe-gemeente. Dit schijnt aanstekelijk te werken op het Binienhofd.Ar ook traohten dezer dagei allen, die wat te koop hebben op Indisch be- grootiagsgobied, olkander denjloef af te stoken in het breeduit etaleeren van hun waar. Hot valt echter te betwijfelen of deze etalages evenveel bewonderaars vindei,! Intusschen moot de Minister van Koloniën zich wel in een leesteljjke stemming gevoeld hebben, by zooveel lof, dio hem van alle kan ten werd toegezwaaid, speciaal ten opzichte van zgn onderwijsplannen. De heer Bos bracht Z. Ex. halde voor de kloeke, bolangijjke maatregelen tot ontwikke ling van don Inlander. Hg juichte hot ten zeerste toe, dat er 187 scholen in 1907 zullen wordon opgerioht, welk aantal later tot 700 zal opgovoerd worden. De beeren Bcgaardt, Ter Laan, Ketelaar, Van Kol, Van Deventer en De Waal Malefijt stemden allen met dezen lofzang in; zóó idylliaok harmonisch als nog maar zelden in de Kamer is geboord! SlechtB op enkele ondergeschikte punten werden bezwaren vernomen. De beer Bos vreesde, dat niet genoeg «vaat beleid" voor zit, hetgeen toch in deze voor Indië oen eerste, zg 't ook een zeer moeilgke eisoh is. Er moeten voor al die nieuwe Boholen on- derwgzers worden aangesteld. Waar moeten die opeens vandaan komen Moest de leiding dezer organisatie in handen gesteld worden van een sohoolman, zooals de heer Ter Laan wensohte, of van ambte naren van het Binnenlindsch Bestuur, zoo&Ib de regeering voorstelt? En zou de regeering wel soheutig genoeg ifin met haar subsidie aan de dessa's, waar men een dergelgke school zal opriohten. Z. Ex. wist echter allen tevreden te Btelleu. De >proei" zou en moest slagen de Indisohe bevolking heeft het onderwgs broodnoodig En wat de leerkraobten betreft, men zou zich aanvankalgk moeten behelpen met oi- gediplomeerden, later konden de eisohen ver hoogd worden en zouden gediplomeerde onder wgzers in voldoend aantal te verkrggen zgn. Het onderwgs-debat geëindigd, werd in den namiddag hoofdzakelgk over den Geneeskun digen Dienst in Indië gesprokenwat er zoo al van overheidswege voor de hygièse wordt gedaan. Jarenlang was van den heer Van Kol een groote speech over dit onderwerp, als 't ware een onsfivg»baar supplement van deze be- grootingspoBten. De heer Van Kol, die zelf doktert, vertelde dan van allerlei Iodfccke ziekten, van allerlei medicgnen die daarbg probaat helpen, en over de vele, zeer vele te kortkomingen der regeering op dit gebied. Een speeoh, waarnaar Dr Kayper altgd gretig luisterde, als hg aanwezig was. Op dit gebied waren zg toen echter twee geestverwante zielen Dit jaar echter bleef de gebruikelijke lange redevoering hierover van den heer van Kol achterwege. la hoofdzaak betuigde hg slechts zgn in stemming met de nota door den heer Bogaardt ingediend, betreffende de reorganisatie van den cirielen geneeskundigen dienst ia Indië. Een nota, fel bestreden door den heer Blooker, die de daarin gegeven beaohrgvingen overdreven noemde. Dr Blooker, die naar 't zeggen van zgn mede-goneeBkundigen, soms zeer interes sante dingen weet te vertellen, helaas maar al te dikwgls op eene wgze, die niet tot luisterei noopt, gelgk ook ditmaal het geval was wist niet van uitscheiden, toen hg eenmaal aan den praat was. Dozgscn van bewgzende argumenten voorde hg aun, om te botoogen, dat de toestanden op hygiënisch gebied in Indië met zoo erg waren, als in de nota voornoemd vermeld stond Zóó diep ging hg zelfs op dit onderwerp in, dat een polemiek twee jaar geledea in de Javabode over dezelfde kwestie gevoerd, nog ee*B te berde werd gebracht. En zoozeer scheen hg er in op te gaan dat 't blgkbaar aan zgn aandacht oatsnapte, hoe 't aantal zgier toehoorders met de minuut slonk. Doch dit kwam er misschien ook minder op aan Wèl teekenend echter voor de geestelgke dispositie der Kamer was, dat de minister op een gegeven oogenblik er ook den brui aan gaf en een wandelingetje door de Kamer ging' maken. De nota dat was het mooiste waar dr Blooker zoo tegen gekant was, bleek wel onderteokend door den beer Bogaardt, doch opgesteld door een Indisohon dokter van naam, dr De Vogel. Vandaar, dat de heer Blooker van den «stel ler" der nota, den heer Bogaardt, kon verno men, dat de «schrjjyer" der nota, iemand was minstons even knap es bevoegd tot oordeelen als de dokter uit Amsterdam. Feitelgk kwam deze geheele polemiek dus neer op een geloerden-twiot, eon debat, waarbg de éene geleerde wèl, de anderen geleerde niet aanwezig was Is 't te verwonderen, dat de leden dezer politieke vergadering ziob bg troepjes lang zamerhand verwgderden en hot goheel ten langen leste een allesbehalve verheffend schouwspel opleverde En wat te denken van een Kamerlid, dat een nota indient, opgesteld door een speciali teit, op wiens speciaal gebied hg zelf verklaart niet deskundig to zgn? Dat zoo iets niet tot een vruchtbaar debat kan leiden, ligt in de rede. Intusaohen, de Minister wist ook hierbg allen tevreden ie Btellen. Had met belangstelling kennis genomen van wat de heer Blooker verteld had, zou een on derzoek instellen, onder verklaring dat de in Isdië reeds commissoriaal wa3 ge maakt I Ten Blotte hield de heer S. van den Bergb, Rotterdam, nog een betoog voor niet meer dan wel geteld 6 leden over de fabrikage van zoutbriketten, welke, zgns inziens, niet oordeelkundig geschiedde. Voortzetting a. s. Dinsdag. Wg willen even herinneren aan de gele genheid tot bespreking van plaatsen voor de beide voorstellingen, te Middelburg te geven door het Brondgeest-Easemble uit Rot terdam. Voor die van morgen (Zondag) kan men enzelfden dag 'smorgens plaatsen uit- ezen, en wel: lede* van het Aed. Tooneel- verbond aideeling Middelburg tussohen half tien on tien uurvoorden eersten en den twee den Tang tussohen half elf en elf uren en voor den derden en den vierden rang tussohen halt twaalf en half een. Loting te half tien, te half elf en te half twaalf. Voor de voorstelling van Dinsdag Btaat het besprekingibureau Maandag open op de gebruikelijke uren; en wel voor genoemde leden 1 (toneelverbond tusachen tien en half elf, voor den eersten en den twoeden rang tusschcn elf en twaalf en voor den derden en den vierden tussohen half een en half twee uur. Loting te tien, te elf en te half een uren. De houders van vaste plaatsen dienen Zon dag uiterljjk vóór half tien en Maandag uiterljjk vóór tien uur op te geven of zjj ,n hunne zetels gebruik maken. Ten slotte wjjzen wjj er op dat Zondag voorstelling te acht on Diasdag te half acht uren aanvangt. Heden morgen, omstreeks kwart voor elf, toen juist de mail trein voorbjj het station alhier reed, verschrok een paard, dat voor een wagen was gespannen van den landbouwer J. v. S. te Meliskexke, met bet gevolg dat het een zijsprong maakte, zoodat het terecht kwam op het trottoir bjj het cafe Koole, waardoor de muur van genoemd café werd boBohadigd. De landbouwer bekwam eenige kneuzingen en werd binnengebracht bg een der omwo nenden. Ware niet juist de dienstdoende agent van politie De Loot, die het paard tot stilstand bruoht, daar aanwezig geweest, dan zou eon veel ernstiger ongeluk plaatB hebben gehad. Donderdagavond zal door het Leger de» Hei'.s in hot Schuttershof alhier een biosoope- voorstelling gegeven worden, waarbg een serie levende beelden, waaronder ook humoristische, zullen worden vertoond. Bg enkele Btille beelden zullon meerstem mige liederen worden ten gehoore gebracht. In verschillende bladen worden de beelden zeer geroemd. Do toegangspiga is zeer billgk gesteld. De heer J. H. G. B. Bresler te Middel burg, leerling van de Zeevaartschool, is geslaagd voor derden stuurman groote stoomvaart. Uit Vlissïngen. Op do werf der koninklgke maatschappg De Schelde werd heden, nadat de laatste beletselen waren weggenomen door mejuffrouw M. A. A. Martin, met goed gevolg te water golaten het voor de Java-China Japan-ljjn in aanbouw zgn de atoomschip Tjikini. Het to wat*r laten van het stoomschip werd ook bggewoond door den heer Commisearis der Koningin in Zeeland met zgne familie. Het Bohip is lang 373/ tusscben de loodlgnen broed 49' 5" en hol 30' O- met bgna 7000 ton laadvermogen. Het ie hoofdzakelgk bestemd voor vrachtboot, doch is tevens ingericht voor het vervoor van eenige eerste en tweede klasse passagiers en een groot aantal tuEsohendelrs passagiers. De kampasje en het brugdek zgn tot oen doorloopend dek vereenigd waaronder de 2e klasse en de tasiohendeks passsgieis gehuisvest worden. De offioieron en de eerste klasse passagiers hebben hunne bulten op het brugdek. Boven die hutten bevindt zich het sloependek, waarop het verblgf van den kapi tein en de kaarteakamer zgn aangebracht. Boven doze laatst genoemde kamers is de oom- mandobrag. Het logios voor de bemanning is vooruit onder den bak. Aan boord zgn opgesteld 13 stoomlieren, die de lading kannen verwerken door middel v&n laadboomen aan de masten en 10 laadboo- men, die beveBtigd zgn aan speciaal daarvoor aangebrachte stalen kokers, die tevens als luchtkokers dienst doen. Bovendien is er een zware laadboom tot het hgsohen van lasten tot 25 ton. De machine van het vertikaal triple com pound systeem met oilinders van,2440" en 67" Eng. dm. dism. en 45 Eng. dm. slag, is ontworpen om 1700 lad. P.K. te ontwikke len bg ongeveer 70 omwentelingen per minuut. Tot de hulpwerktuigen in de machinekamer behooren een centrifugaal oiroulatiepomp, twee Weir's voedingpompen en voorwaimer, een ver damper en electrisoh licht maohine. De benoodigde Btoom wordt geleverd door 3 enkelvoudige vlampgpketela werkende onder een stoomdruk van 180 lbs en met een ge- zamenlgk verwarmend oppervlak van 5500 vierk. Eng. vt, ingericht met Howdens gefor ceerde* trek. Machine en ketele atnan in de werkplaatsen gereed om in het schip te worden opgesteld. Het Eagehche s.s. Malvern Range verloor in den afgoloopen nacht ter reede een anker en 40 vadem ketting. Het s.t. vervolgde de reis naar Cardiff. Ook het Duitsohe s s. Mendozavan Hamburg naar Antwerpen bestemd, verloor dien nacht een anker met 35 vadem ketting. Het Engolsohe s.s. River Thames, van Lon den naar Neuzen bestemd, werd door de Duit- scho sleepboot Centaur in zee opgepikt met averg aan de maohine, en werd door deze boot naar Neuzen opgesleept. In den nacht van Donderdag op Vrgdag zgn, terwgl men bezig was twee sloepen van het Belguoh loodswezen van het hoofd naar bin nen te halen, deze op drift geraakt en tegen het Westerhoofd geslagen. De twee roeiers, die er in zaten, zgn gered door een juist van de reede binnenkomende sloep. Yigdag middag is een der sloepen door den viasoher Vermeulen op de Sohelde opgevischt. de Mij. tot Exph van Slaatstpoorwegen zgn verplaatst van Rosendaal naar V1 i s s i n- gen de machinist J. J. Aerssem en van VÜBsingen naar Rosendaal de leerling- machinist D. van Sabben. Voor het beroep naar de geref. kerk A Vlissingen is bedankt door den heer H. Megeriig te Katwgk aan Zee. Ia de op den 14 November gehouden alge- meene vergadering van aandeelhouders der stoomtrumwegmaatacbappg Socielé Anonymedes Tramways d vaptur FlessingueMiddelbourg et ezlcntionszgn benoemd tot president de heer Ednard Thga, admi- nistrateur-délégué de heer G. Ch. Berokmans, administrateuren de heeien J. D. Peters en Walton, commisearis de heer L E. M. van Raalte. Voorts is besloten den heer G. Ch. Beick- mans, te Vlissingen, te bevestigen in zjjne betrekking als direoteur der maatsohappg, en hem het voeren der administratie en corres pondentie op te dragen. Dit iB reeds medegedeeld in de tweede edi tie van ons vorig nommor. Vrgdagavond werd te West-Souburg een proef genomen met verlichting door gasoline. Ondanks het ongunstige weder voldeed die verlichting uitstekend, zoodat de raad vig waarschgnlgk zal besluiten ook in dat deel der gemeente de petroleumverliohting af te schaffen. Er werd kranig gewerkt en men kreeg mooie standen te zien, waarvoor het goed opgekomen publiek zich herhaaldelgk dankbaar toonde. Tor afwisseling werd een kluchtspel opgo voerd Mijn Luitenant en aan het elot werden zeer fraaie marmergroepen vertoond. DeGoesohe vrgwillige brandweer heef' besloton in korps over te gaan naar de stede- Igke brandweer, onder uitdiukkelgke voor waarde, dat kommandant, officieren en man- ppen in hun tegenwoordige funotio" gohandhaaid blgven tor bediening van de motorspuit. - Van 9-15 Nov. zgn vaa Yerseke '.000 leverbare oesters, meost van do liohtere soorten, verzonden. De vraag naar de zwaardere sohfjut het meeat gedrukt door de bekend- boozo geruchten. Waar is evenwol ook, dat hei weer tot hoden, door zgn zachtheid niet mee werkt tot een ruim debietavan meerder waardig product. Do prgzon zgu nog ongeveer als volgt: 100 KG. fr. 100-105, 80-85 KG. fr. 75-80, 75 - 80 KG. fr. 70-75, 70 KG.fr. 30, 60-05 KG. fr. 35-40, 50—55 KG. ir. 20-25, 40 KG. fr. 10-15. (Yers. en Th. Ct.) jj kon.'* besluit zal, wg deelden het reeds mede in de tweede editie van oib vorig nommor, de notarisplaats te Kortgene, openge vallen door het eervol ontslag van H. Roelof, niet vervuld worden. In de Vrgdag te Stavenisse gehou den zitting werd gunstig beschikt op een in gediend verzoekschrift van den heer J. W. H. F. Bugze, als waarnemend hoofd van den land- bouwcursus aldaar om weder voor een nieuwen cursus gebruik te mogen maken van een school lokaal, met zoo noodïg vuur en licht. Verder werd nog besloten tot aankoop van het stukje grond, waarop thans het brandspuit- huisje staat. De raad van Aardenburg besloot Vrgdag tot vernieuwing der bestrating van af Kaaipoort tot aan de Bussohietsrsstraat met aanleg van een trottoir en fietspad. Over een plan tot aanleg van oen begraaf plaats staakten de stemmen. Drie stemmen verklaarden zich voor aanleg achter het Ver loren Kostje op de weide van De Broyokere drie voor aanleg op de weide in pacht bg Buysse. Vrgdagavond gaf de gymnasfiek-vereeni- ging Volharding te Goes, onder leiding van haar directeur den heer E. H. C. Dentz te Bergen op Zoom, in do schouwburgzaal der Booiëteit V. O. V. haar eerste soiree in dit geizoen. DB CHINEEZEN IN TRANSVAAL. Het was een onverkwikkolgk onderwerp dat Donderdagavond door hot lid Lehmann in het Engelscha Lagerhuis aan de orde werd gesteld, nl. de beweerde immoraliteit onder de Chi- in de compounds (afgesloten arbeiderB barakken) aan de mgnen in Johannesburg. Het geheim rapport, dat door eeen specialen commissaris is uitgebraoht, en dat een der liberale leden, Maokarness, gelegenheid had gehad te lezen, door de welwillendheid der regeering, sohgnt geheel en al de erge geruch ten te bevestigen, die moeilgk in een blad uitvoerig kunnen worden besproken, evenmin als dat trouwens in hei openbare debat ge sohiedde. De besprekingen liepen dan ook veel meer over de vraag, wat men nu met do Chineezen moet doen. De heer Lehmann aohtte het buiten twjjtel it de liberale party als eenig geneesmiddel de onmiddellijke terugvoering van de Chi neezen naar hun eigen land zou wensohen. En diezelfde meening werd geuit door den tweeden spreker Mason. Die wensoh zal echter nog wel niet vervuld wordon, want de ondersecretaris van kolon ën Churohill, zette een demper op die te driftige verontwaardiging. Bjj herinnerde het Huis eraan dat men aan den rand staat van zelfbestuur in Transvaal en hoewel hg het aangroeien van de opinie tegen Chineesohe arbeiders in het lieht stelde, gaf hg tooh dengenen, die de Chineezen dadelijk naar huis willen zenden, den raad om niet op dit oogenblik aan de pto-Chineezon het wapen in handen te geven van Imperiale in menging in do landszaken van Transvaal. Hy had alle vertrouwen in den komenden volksraad, die ongetwijfeld democratisch zon zgn, en die Transvaal van een mjjacompound zou veranderen in een Britsche kolonie. Do nu geschorste Chiaeezen-verordening, zei Churchill zal ingetrokken worden, en een nieuwe veror dening die zulke dingen als men nu op het oog hoeft, mogelgk maakt, zou niet door het Lagerhuis worden toegestaan. Hg deed een beroep op de ministerieelen om vertrouwen te stellen in de regeering en in den eersten minis ler een oproeping die met gejuioh begroot werd. Lyttleton, die, zooals men weet, als minister van koloniën onder Balfour don iivoer van de Chineezen heelt verdedigd en geregeld, betwij felde of het rapport wel juist wa9, op grond dat geen van de feiten die nu verteld wor den, hem bereikten toon bjj nog minister van koloniën was. Maar dat argument schoen niet overtuigond te werken, en de verontwaardiging van Lyttle ton, dat men wel oen liberaal lid inzage had gpgoven van hot rapport en hem niot, word bedaard door de verontschuldiging die do premier Bannorman hem voor dat verzuim aanbood. Lyttleton wees er ook nog op, dat reeds d&deljjk door mannen met ervaring in Chi neezen zaken is geadviseerd om de koelies niet uit te zenden zonder hun vrouwon. Maar loch van het meezonden der vrouwen niotB ge komen. De reden daarvan ligt voor de hand, nl. de zekerheid die de Chineezen hadden, dat zo niet zich in het land zouden mogen neerzetten dat zo er sleohts tgdelgk zouden zgn. Onder zulke omstandigheden namen zg na- tuurlgk hun families niet mee naar een ver land. De eerste minister besloot de rg Bprokera hg verklaarde kort het rapport niet te zullen publiceeren omdat het te onwelriekend was voor publicatie. Wat in dat rapport onthuld iB, was onvormg- delgk, zei Bannerman, van den aanvang af. De regeering had echter niet vroeger kannen op treden omdat men geen bewgzen ban. Hg zei alle reden te hebbon om te gelooven dat men reel zekerder werkte langs kalmen, constionee- len weg dan door goweldadigde maatregelen. Verlof voor nieuwe Chineezen-bezendingen was geweigerd, en onder de nieuwen stand van zaken waren een aantal Chineezen weer terug gevoerd. Maar als men de zaak overhaastte a men partg tegen partg, en man tegen man Z.-Afrika tegen elkaar opzetten, tot eooio- misoh nadeol van het land. Het debat eindigde zonder dat het Huis een uitspraak deed. Ook in het Hoogerhnis werd een debat over dezelfde kwestie gehouden. Het merkwaardigste feit daarvan was wel dat de bisschoppen, die steeds zoo trouw de vorige regeering ondersteunden, nu zeer beslist het gebruik van Chineezen-arbeiders afkeurden. BEN NIEUWE REDE VAN VIVIANI. Een inoident uit den Fransohen Senaat Gedurende de beraadslagingen over het krediet voor het ministerie van arbeid, braoht de minister van arbeid Viviani terloops in herinnering, dat hg socialist was en minister president Clemenceau niet. Deze gat daarop ten antwoord: «Neem me niet kwalgk, ook ik beweerjsooialist te zgn, op lijn manier." (Gelach en toejuichingen links). Minister Viviani zette zgn rede voort, e* verklaarde dat de samenstelling van het kabinet sleohts een afspiegeling was van den politieken toestand van het land. Het is niet taak vsn den minister van arbeid om de sooiale revolutie te verwezenlgken, zgn[arbeid zal alleen strekken tot uitbreiding van de vakvereenigingen. Ook ditmaal zette Viviani zgn denkbeelden uiteen over de positie van den godsdienst in het tegenwoordige Frankrgk. Zooals men weet heeft bg in de Kamer o. i. verklaard, dat het lioht van den godsdienst uitgedoofd is. Het sena&tBlid De la Hay viel nu in de rede met de interruptie: «Gg hebt een lioht uitgedoofd dat nog altgd schittert". Viviani antwoordde dat sedert de Encyclo pedie een groote adem va* hoop over Frank rgk is gestieken. Tegenover die goddelgke religie stelde hg die van de menBohlievendheid. Hg stelde aan de arbeiders een ideaal van waarheid en opoffering voor oogen. Wanneer hg al aan de arbeiders het voor uitzicht zou geven van het genot van het eigendom, dan meende hg beter te hebben ge handeld dan de phariseeërs, die voor zich de materieele genietingen behouden en aan anderen het genot laten van een exploratie van het azuur. Daarna zette hg de sociale plannen der regeering uiteen. Het slot was dat de oredieten voor het mi nisterie van arbeid met 237 tegen 12 stemmen werden goedgekeurd. Beknopts Hededeelingen Pas is de heropening van de Noderland- ,e grens voor de* invoer van veo in uitlicht gestold of reeds dadelgk begint m sommige Duitsche bladen het van ouds bekende geschigt over vee ziekte in Bolland. Es de manier waarop geschreven wordt is misschien wel het ergste. De 7 (igliche Rundschau bgv beweert, dat het nog wel niot bewezen is, dat de haard van de veeziekten, die te Gladb&oh en Vierssen aan wezig is, uit Holland is overgebracht, maar dit zou toch zeer waarschgnlgk zgn. Hot ge-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1906 | | pagina 1