MIDDELBURGSCHE COURANT,
Maandag
12 November.
R\ 267
149' Jaargang.
1906
Dozo courant verschijnt dagelijks, mot oitzonderlng van Zon- en -Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. 2.
Afzonderlijke nnmmers kosten cent.
Thermom. entelegr. weerbericht van het K. N. Met. In«tit. te De Bilt.
10 Nov.'8 n. vm 48 gr., 12 u. 53 gr., *v. 4 n. 49 gr. F. H o o g s t e berom.stwid 773 8 te Stornoway;
laagste 748.2 te MemelV er w a o h t i n g tot den avond van 11 Nov matige NO.wiid, bewolkte
luoht, waarschijnlijk droog weer en iets kouder temperatuur.
AdvertontiënJ 20 cent por rogol. Bij abonnement veel lager. Goboorto-, dood- en
alle andere familioberiohton on Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50elke rogol meei
20 cent. Reclames 40 cent por regel. Groote letters naar de plaats, die «ij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reolames, niet aikomstig uit Zeeland, betrefiond
Handel, Njjverhoid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. D»
LA MASS Al., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam.
Bij deze courant helioort een Bijvoegsel.
Do opgaaf van den spoordienst komt in
dit nommor voor, en wel op de vierde
zij do van het bijvoegsel.
Middelburg 10 November.
Zeeuwsche Omtrekken
Do Vereeniging De Ambachtsschool to
Middelburg zal niet worden ont
bonden.
Zoo heeft do onlangs gehouden ledenver
gadering besl'st.
Die school zal dus blijven bestaan.
Dit is oen heuchlijk feit, dat door velen
zeer zeker met vreugde is vernomen.
Jammer dat de bestuursleden bij hun
besluit om ontslag te nemen volharden.
Consequent zijn zij daardoor zeker.
Maar te betreuren is het toeh dat man
nen, die zooveel hart voor deze nuttige
inrichting toonden, zich daaraan onttrekken
juist in do tegenwoordige moeilijke om
standigheden.
Blijven zjj bij hun besluit, zelfs wanneer
zjj eens mochten worden herkozen, dan is
te hopen dat anderen, even warme vrienden
van die school, gevonden worden om hun
taak over te nemen.
En dat nu de Raad spoedig beslisse om
trent de subsidie-kwestie, zoo dat een begin
en voortgang gemaakt kan worden met het
stichten en inrichten van een nieuw gebouw.
Het liefst zou het ous zijn dat daarbij
tevens door samenwerking van het nieuwe
bestuur en den Raad eene regeling werde
gemaakt die een eventueelen overgang van
de school aan do gemeente mogeljjk en
gemakkelijk doe zijn.
Want wij blijven steeds van meening dat
het eenmaal zoover moet en zal komen.
Het Ambaohtsonderwijs moet het is
nu eenmaal de geest en het streven van
onzen tijd op vaster grondslag rusten
dan eene particuliere vereeniging kan bieden.
En dat is alleen mogelijk wanneer de
sohool, waariu dit onderwijs wordt gegeven,
aan de gemeente behoort en deze hare
zorgen daarover uitstrekt.
In die richting houde het nieuwe bestuur
zjjn oog gevestigd voor de toekomst, terwijl
het voor het tegenwoordige al zijne krachten
inspanne om de school te doen bloeien en
groeien
De Vereeniging tot bevordering van het
Vreemdelingenverkeer op Walcheren te Mid
delburg heeft hare subsidie van f 300
voor 1907 toch behouden.
En dit dankt zij aan den heer W. A.
Rijcke die ditmaal, in tegenstelling van de
vorige maal, stemde tegen het voorstel der
oommissio van financiën om dien post der
bogrooting te schrappen.
Van die zijde hadden wij allerminst zulk
eene verandering en dien steun voor de
Yereenigmg verwacht.
Maar des te meer verdient de heer Do
Rijcke waardeering daarvoor.
Wij hopen dat de argumenten, door den
heer Hioolen en ons gebezigd, daartoe
ben bijgedragen. In elk geval heeft hij
zeker niet willen meewerken om nu dit jaar
reeds die Vereeniging weêr een middel te
voor haar bestaan zoo hoogst
mag veroorloven, zoolang men daaromtrent
geen zekerheid heeft.
En die zekerheid ware voor hem zoo
gemakkelijk te verkrijgen geweest. Een
enkole vraag aan een bestuurslid der Ver
eeniging een hunner, nog wel de pen
ningmeester, die het weten kon, woont
vlak bij zijn kantoor en hij gaat diens
woning moer dan oons per dag voorbij
waro voldoende geweest om van de onge
grondheid zijnor bewering op de hoogte te
komen.
Het was een voorrecht dat in den Raad
iemand zitting heelt, die den heer De Veer
zijn anderen medeleden de onjuistheid
van zijn beweren kon aantoonen.
Niet altijd achtervolgt de waarheid zoo
spoedig de onwaarheid.
En middelerwijl wordt zoo menige on
juistheid om niet sterker woord te ge
bruiken verbreid en is bot onmoge
lijk dat do tegenspraak haar bereikt.
Menigeen hoort de laatste niet of
verneemt haar te laat om daaraan nog
waarde to hechten.
Do heer De Veer kan dit toch wezenlijk
wol uit de praetijk van het leven weten.
Des te meer reden voor hem om voor
zichtig to zjjn mot zulke uitlatingen, vooral
tegenover geachto burgers met wie men
samenleeft.
Hij hooft getoond een practischen blik in
zaken te hebben en zijn medeleden, die
daarvoor niots schijnen te gevoelen,
beschamend voorbeeld gegeven.
Wij zouden nu gevoegelijk over deze
kwestie kunnen zwijgen, als wij nog
niet eene enkele opmerking te maken had
den aan den heer mr A. A. de Veer.
Deze veroorloofde zich in de raadszitting
van 31 October een opmerking die wij
van hom allerminst hadden verwacht.
Hij, scherpzinnig, welopgevoed man, ver
giste zich stellig toen hij zinspeelde op
feestjes en dineetjes, die het bestuur der
Vereeniging zich ten koste der kas zon
veroorloven.
Hjj had vooral erop bedaoht moeten
zijn dat men zulke uitlatingen zich niet
boter, wat ieder van huis meebrengt
benoodigd is.
Gesteld nu dat eon hoogaarts in een
week gevangen heeft 30 manden garnalen,
wat gemiddeld oono mooie vangst is, en dat
do bemanning daarvoor aan vrij gold, dat
is na aftrek van expeditie en verdere kosten,
f 3 per mand ontvangt, dan krijgen
wij eene bruto besomming van f 30 x f 8
f 90.
Hiervan gaat af
Aan verloren man<lonl5 x f 0-60 f 9.—
100 K.G. zout 6
Aan kolen 2.50
Aan behoeften voor de scheeps-
Eenig mooi is en blijft altijd het zeege
zicht, dat van don Noordzeo-Boulevard te
Vlissingen te genieten valt.
Niet het minst wanneer de groote A
emuidsche visschersvloot,van
i garnalenvangst weer keerend, aan het
iheel zeer veel levendigheid en
groote bekoring bijzet.
Holaas, zoo poëtisch de aanblik van die
naar do veilige haven koerszettende noten
dopjes op den grooten plas moge zjjn, zoo
prozaïsch is op 't oogenblik de toestand
van hen, die met deze vaartuigjes hun dage-
lijksoh brood moeten verdienen.
Zoo licht hunne scheepjes op de golven
dansen, zoo zwaar drukken hen de zorgen
voor den komenden winter. Hun arbeid is
niet van do lichtste en ook niet van geva
ren ontbloot.
Wie denkt hierbij niet aan de vreese-
lijke ramp die deze vloot op 11 Sept. 1903
trof toon drie dezer vaartuigen te gronde
daarmede dertien menschenlevens ver
loren gingen.
Toch schrikt hen dit niet afhun werk
is hun lief, en in de hoop het dagelijkaeh
brood voor zich en hun gezin te kunnen
verdienen, gaan zij weer steeds het groote
watervlak op.
Doch reeds zeven a aoht jaren is de ver
dienste al minder en minder geworden.
Telkens daohton de Arnemuidenaars: nu
kan 't niet slechter, maar dat bleek mis
gerekend, want dit jaar is 't zoo slecht
geweest, dat er eigenlijk niet alleen „geen
zout in do pap" maar zelfs geen pap ver
diend is.
Tegenwoordig wordt bijna uitsluitend
gevischfc voor de Engelsche markt.
De gevangen garnalen worden, na aan
boord gezift en gekookt te zijn, verpakt in
de bekende langwerpige manden en door
tusschenkomsfc van expediteurs ten spoe
digste mot de booten der Maatschappij
Zeeland verzonden.
Is hot zoo veT, dan rijst de vraag„Wat
zal de markt wezen?"
Dat is steeds voor de viBschers de
vraag, omdat daaïvan voor allen de groot
heid der verdiensten afhangt.
De vi8schers toch varen op het z. g.
paTtioipatie-stolBöl, d. w. z. ieder krijgt een
vast deel van de zuivere winst.
Om tot die zuivere winst te komen, gaat
van de bruto bosomming heel wat af.
Ten eerste de manden, die verloren raken.
Vader CatB zeide reeds „Die verre biert
veTBpilt veel tonnen", en dat ondervinden
vissohers ook, daar mon berekent dat
van de verzonden manden slechts de helft
terugkomt.
Ten tweede hot zout. Bij eene weke-
lijksohe vangst van 25 h 30 mandjes
bruikt mon circa 100 K.&. zout.
Ten derde de benoodigde kolen voor het
kooktoestel en ton vierde al wat voor do
Boheepabuishouding behalve brood
huishouding
Schiet dus over
7.50*)
Totaal f25
i netto verdienste ad
Hoe wordt die nu verdeeld
Men vaart op oen hoogaarts mot een
ichipper, drio matrozen en een kleinen
jongen of twoe matrozen on een grooten
jongen.
De vordeeling van de netto winst gaat
nn als volgt
l'/4 deel voor 't schip, 1 deel voor den
schipper en elk dor matrozen, '/4 deel voor
een kleinen, 3/i deel voor een grooten
jongen en 1 deel voor 't „busje."
Dit „buBjo" is een spaarpot, welks inhoud,
wanneer men in don winter „op gaat leg
gen", op dezelfde wijze als het weekloon
verdeeld wordt on alsdan een tegemoetko
ming Is om de weken en soms de maanden
van gedwongen werkloosheid door te komen.
Nemen wij nu een vaartuig met 4man,
dan kan bij eene besomming als bovenge
noemd gedeeld worden voor 't schip f 12.50,
schipper, matrozen en„bu8je" ieder f 10 en
de jongen f 2.50.
Dit loon zal voorzeker door niemand
voor hun work to hoog geacht worden.
Wat is nu echter 't geval
Nadat de marktprijs de laatste jaren steeds
meer en meer gedaald was, heeft hij zich
dit jaar, in plaats van op 5 sh., zooals wij
hierboven aannamen, 't meest bewogen tus-
schen 2 en 3 sh. en nog minder, zoodat
bij eene vangst als in ons voorbeeld de
bruto besomming, in plaats van f 90, slechts
54, f 36 of nog minder bedroeg.
De kosten voor manden, huishouding enz.
blijven dezelfdeen nu kan ieder wel be
rekenen met welke weokloonen de visschers
dit jaar Zaterdags thuis gekomen zijn.
Meermalen is 't gebeurd dat er geen cent
om te deelen overschoot, daar de opbrengst
der verzonden garnalen maar juist voldoen
de was om transportkosten enz. te dekken.
Treft men het met warm weer dat de
waar bij aankomst onbruikbaar is, dan is
Leiden geheel en al in last, want niet
alleen is dan geen cent te trekken maar
moeten ook de kosten van vervoer noj*
bij betaald worden.
Ook dezen zomer is dat meermalen ge
beurd.
Ieder zal nu kunnen begrijpen hoe treu
rig de toestand is.
Van „een busje" is dit jaar op bijna geen
der vaartuigen sprakeimmers als er niets
verdiend wordt, hoe zal men dan „'t buBje"
denken
Huisvaflfórs van groote gezinnen kwamen
soms met een weekloon van f 2.50, f 2 of
met niets thuis.
Treurig is dan ook het vooruitzicht voor
den komenden winter.
Wie zal met Nieuwjaar zijn rekeningen
in werf, smid, timmerman, zeilmaker
enz. kunnen betalen?
Deze beloopen per hoogaarts al spoedig
f 250 a f 300en dan moet men i
bijzondere ongelukken met zijn toebehooren
hebben, als het verspelen van een net b.v.
dat een f80 kost.
Niot alleen Arnemuiden, maar ook andere
Zeeuwsche plaatsen zijn bij die garnalen-
visschorij botrokkon.
Als ik mij niet vergis, hebben de Bres-
kenscho vissohers reods eenigen tijd slechts
om don anderen dag gevarennatuurlijk
ook al uit hoofde van de slechte resulta
ten.
In Brouwershaven heeft men nog een
garnalenpellorij die wat helpt, maar zoo
iets missen wij helaas hier ook in onzo
omgeving.
Waarin vindt deze treurige toestand zijn
oorzaak
Daar ik in de vers to vorte geen deskun
dige ben, zou ik daarover niet gaarne een
oordeel vellen.
De een steekt hot op dit, oen ander op
dat; do meest geuite opinie is echter dat
markt overvoerd wordt.
Goede afnemers van vroeger, als onze
Belgische naburen, betrekken thans 't geen
noodig hebben van eigen visschers uit
Heijst eu Blankenberg, waar mon zich
vroeger niet met deze visscherij bezig hield.
Ook van uit verschillende Hollandsche
plaatsen gaat men tegenwoordig ter garna
lenvangst uit.
Hoe het zij, zeker zou 't velen visschers
aangenaam wezen als door deze regelen
deskundigen, als b.v. Aquarius, zich
eens genoopt voelden hunne mconing te
zeggen en zoo mogelijk goeden raad te
geven aan die visscliersbovolking in ons
gewest, wier thans bedreigd bestaan gelo
gen is in de garnalenvangst.
Aldus schrijft de onzen lezers bekende
d. S.
En van deze beschouwing zullen zij,
evenals van zijne vorige, zeker wol woor
met groote belangstelling kennis nomen,
Dit ia tooh zeker niot te raim voor 4l/*
of 3% maa in zes dagen.
Lei of schrift?
Dat is wel niot de kwestio zooals men
dit wel eens uitdrukt maar een een
voudige vraag van paodagogisch belang.
Zij werd gedaan in de Zaterdag 6 October
Middelburg door bot Onderwjjzorsgezel-
schap in het arrondissement Middelburg
gehouden vergadering, en wel door den
heer W. Jansen, den districts-schoolopzïener,
dezen vorm „Wat is voor of tegen het
gebruik der lei als leermiddel op do lagoro
school
En nu vraagt het hoofd oenor school in
uid Beveland eonigo ruimte
ons blad om die vraag oons te bespreken.
Wij staan hem daarvoor gaarne eenige
plaats af, omdat, al is het onderwerp meer
geschikt ter behandeling - in oen blad, aan
het onderwijs gewijd, toch bij do onderwijzers
in onze eigen omgeving door do gedane vraag
zeker de belangstelling wel voldoende
opgewekt om een antwoord daarop in onzo
courant te wettigen. Bovendien, de kwestie
ook voor oudors en anderen, die met
kinderen omgaan, wel van belang.
De Zuid Bevelandscho onderwijzer dan
schrijft
Het algemeen grondbeginsel is„De
chool werkt voor het leven"
En daarmee is de lei veroordeeld.
Want wie gebruikt tegenwoordig in bet
dagelijksch leven nog eeno lei De timmer
mansknecht gebruikt een schoftp 1 a n k j e,
dat hg voor nieuw gebruik even afschaaft,
maar eene lei P 't Zal wel een alleen staand
geval zijn, als een winkelier nog oen lei
achter zijn toonbank heeft hangen, ^als
debiteuren-boek.
Uit een hygiënisch oogpunt is de lei
er af te keuron. Heeft mon haar wel
eens door zes- of zevenjarigen zien „schoon
maken En behield ieder kind zijn eigen
lei dan nog maar!
Bij mij op school worden de leien, voor
zoover ze dan nog gebruikt worden, op
gezette tijden door do kinderen meo naar
huis genomen, om daar goed gereinigd te
worden.
En dan die griffelsOndanks het beste
toezicht, vaak vele te kort of ongopunt.
,Dg sohool bereidt voor voor hot leven'
in het maatschappelijk leven gebruikt
iedereen papier.
Mensohen, die in hun schooljaren weinig
vertrouwd zjjn gemaakt met pon on papier,
zijn huiverig om daarvan gebruik te maken.
„Jong gowond, oud gedaan." En daarom in
de school vroeg en voel gebruik gemaakt
van papier eu potlood in de lagere leerjaren
en van pen en inkt in hot vierde tot zesde leer
jaar. Iedereen gebruikt papier en dus de
kinderen ook.
Is men bang, dat in het begin de cabiesr
te veel door inktvlakken zullen geïllustreerd
zich van potlood of doe zoo weinig inkt in
clo inktpotten, dat de kinderen onmogelijk
do pon te diep in den inkt kunnen stoken.
Dit veroorzaakt een keer meer inktpotten
uilen, maar zonder moeite komt men or
niet.
Van een gewoon oahior met tien bladen
maak ik er twee van vijf bladen. Dan zijn
die schriften gauwer vol geschrevon, maar
'jven dan ook boter toonbaar, wat door
langduriger gebruik met een „vol" schrift
dikwijls niet het geval is.
In het derde tot zesde leerjaar worden
hoele cahiers gebruikt. De onderwijzors
wakon dan wel voor het zindelijk houden
daarvan. Voor het aanpunten der potloo-
den zorgen do onderwijzers, wat voor do
griffels niet gevergd kan wordon. Later
leeren de graoteren zelf hun potlood aan
punten; een eenvoudige kunst, dio menigeen
in het leven ook al niet verstaat.
En het werk op die schriften Eerstens
is er voor den onderwijzer veel beter ge
legenheid om hot behoorlijk te corrigooron
hij kan het desnoods meo naar huis nomen
maar het is in den regel ook veel boter
dan op do lei. Do leerling besteedt er
meer zorg aan, omdat bij al heel spoedig
ondervindt, dat oen fout op papier moeilijk
kan worden uitgewischt; hij zal dus eerst
denkon vóór hij schrijft. En bovendien hij
heeft iets blijvends gemaakt, dat aan vader
ea moedor kan getoond worden, waardoor
de band tusschon school en huis nauwor
wordt aangehaald.
Schrijven de leerlingen in de hoogere leer
jaren modellen van brieven, die blijven hun
eigendom, en bovendien kunnen tal van
zaken, voor het leven van practische waarde,
in de schriften ingeschreven, van blijvende
waarde zijn voor het volgend loven dor
kinderen.
Zoo kan de school door het schrift on
eindig veel meer voor het loven wordon
dan men met de lei ooit zou kunnen be
reiken.
Als de heer schoolopziener belang stelt
in don naam van don schrijver, dan wil do
redactie hem dien wel mededeelen.
Kameroverzicht.
Zitting van Vrjjdag.
Generaal Staal bijjft op zjjn stuk staan.
Dut is wel de meest belangrijke modedeeling,
welke in de sitting van heden, overigens ge
heel aan de Indische bogrooting gewjjd, werd
gedaan.
Als antwoord op een vraag van den heer Dö
Savornin Lobman zeide de Minister van oorlog,
dat er niot de minste reden bestond om gene
raal Smeding op diens pensioenaanvrage
terug te doen komen.
Links werd op deze medodeeling goedkeu
rend gemompeld; rechts, wederom in aterken
getale vertegenwoordigd, was men min of meer
uit het veld geslagen.
De aanval werd dan ook met groote beslist
heid afgeslagen.
Men kon het generaal Staal duidelijk aan
zien, dat bjj geen oogenblik bevreesd was.
Liefst was hg misschien dadeljjk van leer
getrokken, maar het antwoord op vraag No. 1
i.l. of generaal Smeding werkelijk wegenB het
naar hui3 sturen van het bljjvend gedeelte
z\jn pensioen had aangevraagd, Btond netjeB op
papier.
Gevaarlijke improvisaties waren dus uitge
sloten.
Anders had hjj hot den heeren zeker
maar dadeljjk gezegd waar het op stond.
De lorgnet kreeg al njjdige duwen, toen hg,
rechtopstaande, de vragen aanhoorde en z|ja
aangezicht begon al bedenkelijk rood to kleu
ren. Het kookte van binnen.
Dadeljjk na het beantwoorden war hjj ver
dwenen. Drukke conversatie met de politieke
heeron heeft hg niet.
Vóór deze medodeeling gedaan werd, had de
Kamer reeds een heolen dag, gewjjd aan do
bespreking der Icdischo bogrooting, achter den
rug.
Debatten, waarin maar geen roliotte brengen
viel. Noch de heer De Waal Malefojjt, noch de
heer Van Deventer wisten iets nieuws te
zeggen.
De heer De Waal Malefegt had hot natuur
lijk over de zending, de heer Vau Deveite
droig op tal van verbeteringen aan, daarbjjï
prijzende het beleid' van den Minister.
De petroleum moest belast wordende gun*
stige finantieele toestand mocht niot tot opti-
worden, daar is raad voor. Men bediene mismc leidon en vorder dienden tal va* maat-
