ailDDELBIJRGSCHE COliRANT.
149* Jurgani.
Dinsdag
30 October.
Uit Stad sn Provincie.
BUITENLAND.
N\ 236.
1906.
Deze courant versohijnt dagelijks, met nitzondoring run Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. 2
Afzonderlijke nummers kosten 6 cent.
Thermom. entelegr. weerbericht van hot E. N. Met. Instit. te De Bilt
29 Oct. 8 u. vm 49 gr., 12 u. 53 gr., av. 4 u, 52 gr. F. Hoogste baroni.stand 774 O te Horta-,
1 a agate 739.0 te Storno way. Verwaobtingtot den avond van 30 Oct meeat matige tot
kraohtige W. tot Z W. wind, zwaar bewolkt of betrokken lnoht, regenbuien en dezelfde temperatuur.
AdvortentiSnJ 20 cent por regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andore familieberichten on Dankbotnigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meet
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote lottere-naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclame», niet afkomstig uit Zeeland, betredende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, ia gereohtigd het Algemeen Advertentle-Bnreaa A. D»
LA MAR An., N.S. Voorburgwal 206, Amsterdam.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
Middelburg 29 October.
Sprokkelingen.
Wat w|j nu zullen opmerken, behoort eigen-
Ijjk onder «Zeeuwfche Omtrekken", want het
betreft een praotiach gemeentebe
lang.
De Raad te Middelburg komt eohter Woens
dag b|jeen en zal dan het onderwerp behan
delen wat w|j op het oog hebben.
En onze eerstvolgende «Omtrekken" ver
schijnen niet vóór Zaterdag, als daarvoor dan
tenminste plaats is. Ze behooren zoo eigen
aardig in het Zaterdagavond nommer.
Daarom dus nu in deze rubriek onze op
merking.
Z|j betreft het voorBtel van de commissie van
fia&noiën om de pas een jaar aan de Yereent-
ging lot bevordering van liet Vreemdelingenverkeer
alhier verleende Bubsidte van f 300 wear in
te trekken.
Tereoht verzotten zioh burg. en weth. daar
tegen, onder opmerking dat die Vereeniging
hare begrooting op die subsidie heeft gebaseerd.
Maar er ir, duikt ons, nog veel meer togen
dit voorstel aan te voeren.
Wg kunnen begapen dat met het oog op
den beiarden toestand der gemeente-financiën
de commissie, met de zorg daarvoor in het
bijzonder belast, met Argusoogen nagaat, of er
en waarop te bezuinigen valt.
Maar men dient daarmee toch uiterst voor-
ziohtig en omziohtig te *yn.
Er zyn uitgaven die productief, rentegevend
kannen genoemd wordei.
En daartoe behoort wel in de eerste plaats
de Bubsidie voor genoemde Vereeniging.
Zy toch doet al wat zg kan om vreemde
lingen herwaarts te lokken, om Walcheren in
binnen- en buitenland bekend te maken, wat
vroeger vooral zoo dringend noodig was, nu
nog ïb, en ten bate komt van den winkelstand,
bg wiens welvaart de ganBche gemeente be
lang heeft, en ook van (al van instellingen
in onze stad.
Men heeft in den afgeloopen zomer verbaasd
gestaan over het gr.ot aantal vreemdelingen
dat onze gemeente heeitabezooht men kon dit
duidelgk in onze hoofdstraten merken.
Wie durft ontkennen dat men di', naast de
toen gehouden tentoonstelling, voor een groot
deel te danken heeft aan de reolame-middelen,
door de meergenoemde Yereeniging aangewend
Wilt men nog beter argument voor het be
houd van zulk een subsidie P
De leiding der indertgd gehouden koper-
tentoonstelling was ook ain die Yereeniging
opgedragen.
Z|) heeft dus wezenlijk hare groote ver
diensten en verdient waardeerirg en steun.
In Ylisaingen doet men nog veel meer
en werkt de gemeente zeer mee. Men heeft
dus daar een heel anderen, w|j zouden zeggen
beteren, meer practischen kjjk op zalke'dingen.
En uit het buitenland kan men tal vas
voorbeelden aanhalen om te bewgzen dat de
gemeenten zeiven in dit opzicht zioh gaarne
opofferingen getroosten voor het doel vreemde
bezoekers tot zioh te trekken.
Wg willen hopen dat de Raad van Middel
burg ook Woensdag toonen.zal die inzichten
van zyn collega's te deelen en het advies van
de commissie van financiën niet zal opvolgen.
Hoe lnidt ook het spreekwoord omtrent het
uitgooien van een spiering teneinde een ka
beljauw te vangen?
Dat de Raad daarover eens denke 1
Er is in het distriot Leiden bg de jongste
■temming voor een lid der Tweede Earner
onoerljjk spel gespeeld.
Principes zyn weggemoffeld en verlooohend
en men heeft eigen standpunt verlaten.
Zoo schreven wy ia ons vorig nommer.
Wy durven nog verder gaan en beweren dat
als de lerioale partyon by de stembus nog
wat aan zelfrespect te verspelen hadden, dit nu
in het distriot Leiden is geschied.
De auti-revolutioanairen, de fiere Calvinis
ten, zoo prat op hun beginselvasthoid, zg heb
ben het distriot Leiden, waar zij de sterkste
protestantBch-ohriste'yke party zy», eenvoudig
prgrgegeven om tegenover dit ministerie tcoh
maar een zetel to winnon 1 Hun eerstgeboorte
recht verkoohten zg' voor een soliotel linzen
Met dr Kuypar hebben zjj heelemaal n et
durven aankomen.
Da christeiyk-historisohen, in 1S97.tegen de
anti-revolutionnairen en vooral tegen de Room-
scheD;in 1901 optrekkende met de anti-revolution
nairen en met de Roomschenin 1905 weer tegen
dr Kuyper en de anti-revolutionnairen, waren
het nu, voor de variatie, weer eens met de
Roomschen en de anti-revolutionnairen.
Zelfs ds. G. H. Wagenaar, die in 1905 den
val van het ministerie-Euyper heeft helpen
bevorderen, zou te Leiden komen spreken,
natuurljjk een beetje anders dan bg in 1905
schreef. Maar door vermoeidheid (zooals hy
meldt) heeft hg van den tooht naar Canossa
wy bedoelen naar Leiden, moeten aizien
Yan de strydwyze der Room.ohen te Leiden
gaven wg in ons vorig nommor een staal1 je
Dat moet gezegd worden: deze party weet
over gevoeligheden heon te stappen, als het
voordeel geven kan. Mat vuur is door hen
op dr De Visser geBtemd, die ia 1897, ter be
strgding van de Roomschen in de politiek.de
christelijk historische party hielp org&niseeren.
Ovor de politiek-onfri88che figuur van den
gekozene sullen wy maar niets meer zeggen.
De heer Talma mooht nog al spreken over
een «failliet" der vrgzinnigea, naar aanleiding
van de ïede van mr Maiohant.
Alsof een grooter moreel failliet denkbaar ia,
dan door het te grabbelen gooien van eigen
standpunt, dat de kerkeiyken te Leiden heb
ben gedaan.
Het behaalde stembussuccm kan dit moreele
échec niet uitwisschen.
Maar de christeiyke demagoog, dominee
Talma is n'et zoo heel erg kieskeurig als
het er op aankomt een kiezersvergadering tot
applaus te brengen.
doen toekomer, b|j het leten waarvan den en andere ruiten met een icherp voorwerp
belastingschuldige de tranen over de wangen B°2 *1 groote groeven gemaakt in den vorm
moeten rollen, hetzg by denkt aan de millioe-1 v" een halven cirkel.
De daderB zg* nog niet ontdekt,
non, die gOBtoken sgo in schepen, die alweder
full do siuawate otrntegisohe vindiog P'»'- di J 1. K.i.mer hield Z.terd.,
zgne voordracht over stadhouder Willem III te
Het was een lezenswaardig opstel dat dezer
dagen, onder het opschrift «De Blgvende kan-
de Provinciale Groninger Courant bevatte
de noodzakelgkheid te betoogen van v e r-
mindering der uitgaven voor
Oorlog en Marine.
W|j zyn niet anti-militaristisoh, zoo ver
klaarde de sohryver. «Integendeel: wg erken
nen het bestaan van den duren plioht der ver-
Bohsffiog van de middelen tot handhaving van
onB zelfstandig volksbestaan, tot het behouden
ook van onze plaats als koloniale mogendheid.
Maar iedere eiech heeft zjjn grenzen- En dat
op een budget van honderd zes-en-taebtig
millioen v i e r-e n-v eertigmillioe
goed als oen vierde dus, komt voor rekening
van uitgaven, die voor een aanzienlgk, voor
verreweg het grootste deel militaire uitgaven
zyn dat oorlog en marine met hun beide meer
verelinden dan buitenlandsche zaken, binnen-
landsohe zaken, justitie, landbouw, ngverheid
en handel met elkaar dat gaat te ver, dat
is zóó boven alle maat onevbnredig, dat de
oontribuabel daaronder tureluursoh
worden.
Maar de begrooting van Oorlog is dan tooh
ize maal om en bg een millioen lager ge
raamd dan het vorig jaar 1 Al ware dit geen
sohgn, wat is een bezuiniging van een millioen
bg dit onderwerp Maar het ia voor een deel
■ohgn. Het uitgespaard millioen bestaat voor
de hellt uit een bedrag voor doode weermid-
- de afwerking van de stelling van
Amsterdam dat bg afzonderlijk wetsontwerp
door den Minister van Oorlog weer wordt
teruggevraagd met de boodBohap er bg, dat
het een onafwgsbare eisoh is in deze stelling
snel mogelgk nog een acht millioen gulden
verworkon. Zoodat de aanvankelgke
bezuiniging hoogstens een hall millioen
draagt, op welk half millioen het is oud
lood om oud gzer dadelgk weer beslag is
gelegd door den Minister van Marine, wienB
begrooting voor het aanstaand jaar om en
bg het half millioen grooter is, dat de Mi
nister van Oorlog heeft laten vallen, en die
aan de Earner een uiteenzetting van zgn
denkbeelden omtrent de samenstelling der
vloot en de organisatie der zeemaoht heeft
niet t
voldoen, of aan de millioenen, die vastgelegd
zullen worden in de oorlogsbodems, met den
bouw waarvan de Minister zoo spoedig moge
lgk wil doen aanvangen, om daarmede geregeld
voort te gaan. Vier en veertig millioen in bet
jaar voor oorlog en marine. Yeel meer dan het
dubbele van hetgeen daarvoor een halve eeuw
geleden noodig werd geoordeeld. Yeel meer
dan in goede verhouding staat tot het totale
budget, tot hetgeen voor do geeBtelgke en
eoonomisohe verheffing van het volk wordt
aangevraagd, waarvoor stellig meer zou wor
den verlangd, zoo niet deze beide hoofdstuk
ken de kraohtige, werkelgk voortvarende werk
zaamheid aan alle andere departementen
sloegen met traagheid en lamheid. Mag dat
zoo voortgaan jaar in, jaar nit?
In zgn memorie van toelichting bg het
wetsontwerp tot vervanging van de vermogens-
bedrgfsbelasting door een inkomstenbelas
ting heeft de Minister van Financiën uitgere
kend dat, als wg vgf jaren verder zgn, duB in
1911, de inkomsten van het igk die over dit
jaar 1906 zullen moeton overtreffen met vi e r-
tig en een halfmillioen,
zal het mogelgk zgn de behoeften, zooafe eg
op dat tgdstip zioh zullen vertoonen, te dek
ken. En de Minister verwacht, dat deze nieuwe
millioenen tot een bedrag van ruim tien mil
lioen uit nieuwe belastingen zullen moeten
toevloeien. Zelf terdege gevoelende waar de
schoen wringt, spreek, hg de verwaohting uit
dat het «door bezuiniging, met name op de
militaire uitgaven, zal mogen gelukken het
normaal aocrès der gewone uitgaven te be
perken". Zal die verwachting niet, zooals zoo
vele jaren reeds, in rook opgaan, dan moet op
veel grooter Echaal in de hoofdstukken VI en
VIII der begrooting worden gesnoeid dan tot
dusver geschiedde. Het is niet voldoende altgd
door met de hoop op bezuiniging «zich te
vleien" en haar bg de verkiezingen tot lokaas
maken. Op de Earner rust de plioht te
zorgen, dat de daad vol ge op het woord en
dat de oontribuabel althans er zeker van kan
zgn, dat de geregeld klimmende belastingen,
die hem worden afgevergd, een aanwending
vinden, die hem met haar stggiag vrede kan
>en hebben."
Wg herhalen het is een zeer lezenswaardig
betoog.
Maar het verdient meer dan gelezen te
worden.
Men-en vooral onze Vertegenwoordiging
dient het te overwegen en te toonen de be
doeling ervBn to begrgpen.
Goes, en wel voor de Vereenigirg voor Alge'
meene Wetenschappelijke Belargen.
Na hot uitvoerig verslag in ons vorig nommer
meent onze berichtgever te kunnen volstaan
met deze enkele mededeolizg.
Tot voorzitter der Yereeniging werd gekozen
de heer 1. G. J. Eakebeeke, die den spreker
dank zeide voor zgn voordraoht en de door
hem geboden gelegenheid om kennis te maken
met een der meest eminente personen uit onze
gesohiedenis.
Tot vioe-voorziiter is gekozen de heer L
van Bruggen.
In eene Zuid-Bevelandsohe ge
meente stierven onlangs twee timmerlieden
aan ohronieoh longiyden. De een was afschaf
fer van sterken drank en de ander maakte van
dien drank veel gebruik, ja soms te veel. De
leehgd, die bg het overiyden bereikt was, liep
by beiden weinig uiteen. In genoemde geval
len bleef mitsdien de alcohol buiten invloed.
Door den raad van Colynsplaat
werd eervol ontslag verleend aan C. Eievit
als lid van 't burgerlgk armbestuur, wegens
zgne benoeming tot secretaris-penningmeester
van dat bestuur, terwgl als lid werd gekozen
P. E. Boone.
Ten opzichte van het rrqaest van A. Eole
e.*., betrekking hebbende op het bouwen van
een steiger, werd besloten overleg te plegen
met de beide beurtschippers. Indien zg ge-
zamenlgk l/o der kosten betalen, zal de ge
meente 5/j betalen.
Vastgesteld weid ten slotte de gemeente-
begrooting voor 1907 in ontvang en uitgaaf
ad f 14.449.15'.
Voor onvoorzien werd uitgetrokken f 192.81',
en de hoofdeiyke omslag vastgesteld op f 3750,
Zaterdagnaoht brak, door een onbekende
oorzaak, brand uit by den viseoher S. d. S.
nabjj Koewaoht, onder Stekene. Een groot
visohnet en eenige landbouwmaterialen werden
het schuurtje, waarin de brand ontstaan
war, een prooi der vlammen. Verzekering dekt
chade. Ewaadwilligheid is, wordt gezegd,
niet uitgesloten.
Door de liberale kiesveroeniging te
Neuzen is voor de raadsverkiezing op
Dinsdag 30 dezer (vacature-Ven lays) candidaat
gesteld de heer G. J. Balkenetein Sr.
Ongeveer zes jaren geleden iB te Basse-
velde de korenmolen van A. Waelput door het
hemelvuur getroffen en tot den grond toe af
gebrand. Een steenen molen, op dezelfde plaatB
gebouwd, atond zoo sohTgft men ons uit
Philippine Donderdagnaoht wederom
in laaie. Brhalve 90 zakken graan van den
eigenaar zyn er nog 40 zakken van particu
lieren in gebleven. Bg de eerste ramp was de
molen niet veizekerd, by de laatste wel. De
ooizaak van den brand ia onbekend.
Voor eene mededeeling omtrent o e s t e i
n het hocld van liet bgvoegsel tot dit nom
mer vragen wg de byzondere aandacht van
onze lezers.
Het concert, dat Dinsdag avond door
den heer Earel do Jong alhier gegeven
zou worden, gaat niet door
Men zie de desbetreffende kennisgeving
onder de advertentiën.
Zondag speelde alhier de Zeemotche
Veteranen Voetbalclub een wedstryd ti
Olympia te Middelburg. De Z. V. V. C. won
met 3—2 doelpunten.
By de rust was de stand 3—0.
De VliasingBche Voetbalvereniging E. M. M.
speelde Zondag een wedstryd tegen de onder
officieren voetbalvereniging 'f Zesde, te Breda.
't Zesde won met 5-0 doelpunten.
By de rast was de stand 3—0.
KERKNIEUWS.
I a de Doopsgezinde kerk alhier trad
Zondag voor een tahyk gehoor de hoer D,
Eo.ison van Akkrum op, met een rede, gewyd
aaa de nagedachtenis van zga vriend, den heer
P. Sybolt8.
Hy begon met de bekentenis dat deze taak
hem byna te moeilgk wa». Maar de gedachte
dat hot vooral geschiedde ter wille van zyn
vri«nd, die in eg* leven zooveel voor hem
geweest was, had hem verlichting geschonken.
Ook was de aitnoodiging van den kerkeraad,
om den overleden leeraar te gedenken in een
openbare godsdienstoefening, hem een waar
borg voor eon rympatbiek gehoor.
De herinnering aan een mensoh, met wien
men in nauwe betrekking bad geBtaan, moge
een weemoedige zgn do behoefte daaraan was
een bewgs dat men veel in h'in bezeten bad
en het hart daarvoor dankbaar was gestemd.
Ook hield by zioh overtuigd te handelen in
den geest deB overledenen, wanneer by aan
het verzoek van den kerkeraad gehoor gaf.
Want de heer Bybolts had hier met voldoening
gearbeid. Wel stuitte hem de onverschilligheid
op godsdienstig gebied, die hy' hier veelvuldig
aanfeot, tegen de borat. Maar hy was proleet
genoeg om daartegen met kracht op te treden
en het goed recht te bepleiten van een gods
dienstige levensbeschouwing
De heer Bybolts gevoelde zioh geroepen tot
predikant. Niet in de breedte, maar in de
diepte vooral heeft hy gearbeid zoo op zyn
oateohisaties als op den kansel.
Den monsch op te bouwen, het Gods
kind in hem wakker to maken en te ontwik*
kelen stond hem daarby steeds voor den geest.
En toen hy tot zyn diepon spfit van de daar
voor ook noodige studie moest afzien, heeft hy
nog getracht in de Vereeniging tot Steun dat
zelfde 8ohoone doel na te jagen, totdat h|j
niet meer kon.
Yervolgens herinnerde de Bpreker eraan dat
heer Bybolts steeds een moeieiyk leven
heeft gehad. Reeds spoedig na zyn geboorte
verloor hg zyn moeder, terwyi hy ook in zyn
jeugd met vele bezwaren te kampen bad. Het
zonuwiyden, waarvan hy het slaohtcffer zou
worden, kon daardoor te dieper wortel schie
ten. Met innig madedoogen gedaoht hy dan
ook den overledene. Maar tevens kwam hy
krachtig op voor de heiligheid van het leven,
dat wel een gave is maar waarover wy sleohts
voor een zeer klein gedeelte de beschikking
hebben. Alles wat de mensoh doet en is,
oefent op talloos velen invloed nit. Dit moet
ons stemmen tot een ernstig beBef van verant-
woordelgkheid en ons met groote zorg vervul
len om lichaam en ziel gezond te houden.
Met een woord van harteiyken dank, namens
weduwe, aan gemeente en kerkeraad voor
den steun en do sympathie, aan den versohei
den leeraar bewezen, eindigde de spreker zyn
rede.
Door de aanwezigen werden aohtereenvol-
gens gezongen Gezangen 622 en 3, 195
1, 2 en 3 en 1173.
Dit V lis sin gen.
Naar wg vernemen, zal de heer J. H. Blurn,
oud districts -schoolopziener, lid van den ge
meenteraad en lid van de Staten van Zeeland,
in het begin van het volgende jaar de gemeente
verlaten en uit beide betrekkingen ontslag
imen.
Door de commiezen bg de plaatselgke belas
ting aldaar, werd Zaterdag namiddag wederom
proces-verbaal opgemaakt tegen iemand, die
eene hoeveelheid gedistilleerd frauduleus had
In de Vtydag te Bi e r vliet gehouden
raadszitting werd den heer P. W. Maarleveld
eervol ontslag verleend als gemeente-ontvanger
Op de aanbeveling voor oen opvolger waren
door burg. en weth. geplaatst de heoren M
Waddo van Koon (wethouder) en W. Dhondt
Staande de raadszitting nam de wethouder
zgn sollicitatie terug en werd daarop benoemd
hear C. Costense met 5, tegen 2 stemmen
op den heer Dhondtwelke benoeming reed»
gemeld. Aan den heer A. Elfrink, onder-
wgzer aan school B, werd op diens verzoek
ook eervol ontslag verleend.
subsidie aan de teekeaoursus, die fe
IJzendgke wordt gehouden, houdt met Januari
op. Alzoo besloot de raad, die voorts nog
eenige huishoudelijke zaken te verhandelen had.
Men BChryft uitZeeuwsch Vlaan
deren aan het Hbid van Antwerpen
Mot onzen aardappelhandel met Belgie wil
het dit jaar niet erg vlotten. Op andere
jaren kwamen omtrent dezen tgd tal van
Belgische kooplieden groote hoeveelheden aard
appelen opkoopeu, die per spoor en por sohïp
meest naar Antwerpen en Gent verzonden
werden. Dit jaar valt op zulk een grooter»
uitvoer niet te rekenen, daar de aardappeloogst
in België, zoowel wat opbrengst als kwaliteit
betreft, alleszins gunstig is.
De prys der aardappelen is van 4 tot 5
tr. per 100 kiloB, een prgp, waarvoor vele land
bouwers hunne aardappelen nog niet van de
haid willen doen. Ontzaglgke hoeveelheden
worden alhier ingeknild.
Vermoedeiyk door jongen, zyn by sommige
winkeliers in de St. Jaoobstraat in despiegel-
BEN GEWICHTIG BESLUIT.
Het geheim is ontsluierd de Temps heeft
aan het licht gebracht, vit minister Briand
in den jongsten ministerraad heeft verklaard
de honding, aan te nemen tegenover de
kerk.
Yoor hen, die op Bensationeele gebeurtenissen
hoopten, zal het een teleurstelling zgn, want
het plan van Briand, waarmee de ministerraad
zioh eenstemmig vereenigdo, komt hierop neer,
dat de kerkgebouwen na den Hen Deoember
voorloopig ter beschikking van de geloovigen
zullen biyven.
Briand heelt een uitvoerige uiteenzetting
gr geven om dat plan toe te liohten en wettig
te verdedigen. Hg betoogde dat, althans voor
loopig, de godsdienst volkomen wettig zal
kunnen worden voortgezet, zelfs zonder de
godsdienstvereenigingen van de wet.
Die meening van Briand berust op de arti
kelen der scheidingawet.
Allereerst op artikel één dat de vtgheid van
geweten verzekert, en de vrije uitoefening van
den godsdienst waarborgt.
Uit het feit dat de wet aan de kerkvereeni-
gingen bepaalde voorwaarden oplegt voor de uit
oefening van den godsdienst, volgt nog niet dat
de wet iedere andore openbare godsdienstoefe
ning verbiedt. De kerkgebouwen biy ven zelfs
volgens de wet nog twee jaar na de afkondiging,
dus tot 10 December 1907, bestemd voor den
godsdienst.
In dien tyd kunnen de geloovigen en de
priesters, ieder voor hun persconiyke rekening,
gebruik biyven maken van de kerken. Een
strafvervolging kan daarvoor niet tegen hen
worden ingesteld. De wet heeft het doel gehad
om die kerkvereenigingen te voorkomen w<|l
