MIDDELBURGSCHE COURANT.
Vrijdag
26 October.
Uit Stad en Provincie.
M. 233
149° Jaargang.
1906.
Dazo courant vorsohijnt dagelgks, met uitzondering Tan Zon-
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thormom. entelegr. weerberiohtvanbetK. N. Met. Insti t. t e De Bilt.
25 Oot. 8 u. vm 58 gr., 12 n. 59 gr., »v. 4 n. 58 gr. F.—H o o g a t e barom.etand 777.6 te Haparanda;
laagste 763.9 te N ce. Verwachting tot den avond van 26 Oot. zwakke wind, nevelige
lnoht, weinig of geen Tegen en dezelfde temperatuur-.
AdvertentiSn 20 cent por regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
allo andore familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regol meet
20 oont, Roclamcs 40 cent por regel. Groot© letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algeinnen Advertentie-Bureau A.
LA MAB Al., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Middelburg 25 October.
Na Minister Fook, heeft Minister Cohen
Stuart een échec geleden.
Van laatstgenoemde geldt meer dan
de heer Verheg, kolonel by do Mariniers, die
dus wèl oordeolen kan, naast den Minister
stond beweren dat het goed recht in hoofd-
Sprokkelingen.
zooals b. v. Minister
Dat hg niet mooi 6preekt, beeoheiden is in
zjjn optreden, zooals onze Kameroverzicht-
De ziekte-gevallen door oesters sofcr§ver opmerkte, kan hem moeilyk tot ver-
hebben roede heel wat pennen in beweging wyt WOrden gemaakt. Op militair en vooral
gebracht, op marinegebied treit men weinig oratorisobe
En geen wonder! personen aan tevens geschikt voor Minister.
Het belang vau eene gansche, hoogst belang- En mep kfln ePD good Minister zijn zonder'
rjjke industrie, waaraan duizenden hun brood redenaarsgave.
i--1- -1 Kolonel Cohen Stuart ie in elk geval een
van den eerste dat hg geen krachtigè'figuur ie, Ea&k aas diens tg is.
Maar het gebeurde op tioh zelf is bedenke-
lgk...voor het vervolg.
Wanneer telkens zoovele leden, nn veertig,
afwezig zjjn, staan wjj onophoudelijk bloot
verdienen en die in de laatste jaren toch al
niet voorspoedig ging, staat hierbjj op het spel.
Gelukkig dat men thans den oorsprong weet
van het verschijnsel en er flinke maatregelen
xgn genomen om verder kwaad te voorkomen.
De auikeriabrieken in Bergen op Zoom zjjn
»Het optreden dezer ziekte-verscbjjnselen
zoo schreef men ons Woensdag in een brief,
die te laat in ons bezit kwam om hem dien
dag nog op te nemen het optreden dBxer
veriohjjnselen houdt gelijken tred met de
opening der suiker-campagne aldaar. Het dif
fusie water der suikerfabrieken wordt in de
haven afgevoerd; de daarin vervatte suiker-
deelen en eiwitstoffen gaan, vooral bg de
heersohenda buitengewoon hooge najaars-tem-
peratuur, zeer spoedig in ontbinding over en
leveren den gunstigst denkbaren kweekbodem
voor onsohadelgke, maar niet minder voor
virulente ooli-baoilles.
De laatsten, die de ziekte-verschgnselen ver
oorzaken, hebben in den strfid om het bestaan
blgkbaar tgdelgk de overhand, tengevolge van
oen voor bon by uitzondering gunstigen samen
loop van omstandigheden, als daar zgn hooge
temperatuur, gebrek aan opperwater, waardoor
de haven niet kan worden afgespuid, bg «onder
doode getgen, waardoor de vloed te weinig
water brengt om de buitenhaven, waarmede
de oesterputten in verbinding staan, behoorlijk
te verversohen.
Hieruit is te verklaren, dat, ofschoon de
suikerfabrieken reeds vóór de ontwikkeling der
oesterindustTie te Bergen op Zoom bestonden,
tot nog toe nimmer de sohadelgke invloed
daarvan door de oesteilievende mensohheid is
ondervonden.
Toch staat bg de bevoegde autoriteiten, op
grond van bacteriologisch onderzoek, de toe
stand van rioolatvoer en zuiverheid van den
havenbodem te Bergen op Zoom sedert jaren
als ongunstig aangeschreven.
Zoodra de oorsprong der xiekte-venchgnsele»
wm opgespoord, zgn zoo wel vanwege het
Bestuur der Yisaohergen op de Soholde en Zeeuw
■ohe Stroomon alB van wege den Centralen
Gezondheidsraad maatregelen genomen om ver
dere verspreiding der ziekte-versohgnselen te
voorkomen.
In de atgeloopen week is de verzending op
alle putten zonder ondersoheid gestaakt en
zgn de te Bergen op Zoom gevestigde expe
diteurs bezig hunne verpakkingsplaats naar
elders te verleggen. Ze zgn daarin ten deele
reeds geslaagd.
Een woord van lof zg hieraan de zoo zwaar
getroffen belanghebbenden gebraoht, voor de
fliike wgze waarop zg zgn opgetreden en on zo
autoriteiten Bteunen in het streven om meerder
kwaad te voorkomen. Tereoht hebben zg inge
zien, dat niet alleen het algemeen belang,
maar ook het welbegrepen eigenbelang mede
brengt dat vóó* alles een krachtige bestrgding
val het kwaad noodig is.
Ofschoon de overtuiging vrg wel gevestigd
is, dat Bergen op Zoom de eigenlijke haard is
van de huidige eiekte-verschynselen, zoo mag
niet worden over het hoofd gezien, dat er nog
wel andere plaatsen aan de Soheldeoevers be
staan, die niet geheel gevrijwaard zgn voor
verontreiniging door afvoerwater en rioolstoffsn.
Daarom zg het den consumenten op het hart
gedrukt vooral in de naaste toekomst van hunne
leveranoiers by iedere zendi
verlangen overlegging van een certificaat van
onbesmetheid, dat door bet Bestuur der Vissohe-
rgen wordt afgegeven aan de gebruikers van
die putten en peroeelen, aan wier zuiverheid
op grond van eon dagelgks voortgezet baote.
riologisch onderzoek niet behoeft te worden
getwgfeld.
bekwaam man, die een vast plan voor oogen
heeft.
Maar wat had Dinsdag zelfs de sterkste
persoonlgkheid uitgewerkt tegenover een half
voltallige Kamer, terwgl zg die er waren,
meerendeels eene oppositie quandmême voerden.
Want er ia veel waars in hetgeen Het Vader-
nd in zga Kameroverzioht der zitting van
Dinsdag tchreef:
>Zoo blgft de antithese wakker aan den gang.
Op het terrein, waar ze, indien ergens, thuis
behoort, op dat der groote politieke vraag
stukken, geeft de Begeering haar geen ruimte
tot wasdom meer. En nu zoekt ze het elders.
Nu worden gelegenheden als nb de reorgaai-
van het korps mariniers aangegrepen om
de rechterzyde schouder aan sohouder in bet
gelid te brengen. E& waaneer dan ook van
links woorden van oppositie zgn vernomen,
ook van dien kant enkele stemmen om over
wegingen van zakelyken aard tegen worden
uitgebracht, dan ziet de oppositie van rechts
kaas schoon en sluit de gelederen. Dan
wordt wel eens een aucoesje behaald, vooral
wanneer gelijk DinsdagmiddagdoRegoe-
ringstroepen, voor geen overvalling beducht,
talrgke spgbelaars azawyzon en ook de sooiaal-
demooraten met graagte de gelegenheid aan-
grgpen om bet Kabinet hun politieke maobt
te doen gevoelen.
Zoo viel dien middag Minister Cohen
Stuart's wetsontwerp, waarin de vermindering
dor organieke sterkte van het korps mariniers
en de geleidelgke vervanging van zgn officieren
door zee officieren besloten lag, met 33 tegen
27 stemmen, in een zeer onvoltallige Kamer
derhalve.
Do sooiaal-demooraten stemden tegen omdat
tg, van nature reeds tegen alle militaire uit
gaven gekant, van het korps mariniers in het
geheel niet meer wilden weten nu de Minister
van Marino er ten deele niet meer van weten
wou.
Van de linkerzijde stomden verder tegen een
ffoif-liberaal, de heer Thomson, en drie vrg-
zinnig-demooraton, de heeren Marchant, Lim
burg en Kef elaar. Van alle vier waarsohy nlgk kon
de heer Thomson als de woordvoerder worden
beschouwd, die aan onverwglde opheffing van
het korps boven een langzaam afsterven de
voorkeur gaf. Bereikt hebben zg intnsBofaea
slechts, dat zelfs niet tot geleidelgke afsohaf-
fing wordt overgegaan. En gespeeld hebben
zg in de kaart der reohterzgde, die zonder hun
hulp niet zou geslaagd zgn in dit de* Minister
van marine toegebraohte échec. Het moe
mogelgk zgu, een tegenstand op zuiver zake-
lgke motieven tegen een wetsontwerp, dat
geheel en al binnen de neutrale zöno besloten
ligt. Maar in de bestaande politieke omstan
digheden is het niet mogelgk. De onzake
lijke, geheel »politieke" oppositie van recht»
rgt zich aanstonds met vreugde naast der
akelgken weerstand van links en weet daar
uit een politiek fortuintje te smeden- Zoo
maakt men het Ministorsambt tot een nog
verdrietiger baantje dan het van nature al is;
men zoekt zgn kraoht in venijnige speldeprik-
ken aan het vgandig Kabinet, na bg de ver
kiezingen geslagen te zgn in de groote hoofd-
lgnen va* staatsbeleid- En aan zulk minwaar
dig spel behoorden zich leden der linkerzyde
niet medeplichtig te maken. Het kan zeer
wel hun overtuiging zgn, dat een wetsont
werp als dit verwerpelgk is, maar hoogernog
moet hun de overtuiging gelden dat de reoh
terzgde, optredende als zg Dinsdag deed, niet
mhg worden gesteund.
Want dat de reohterzgde het, man voor
met de argumenten der heeren Duymaer van
Twist en Van Wassenaer zou zgn eens geweest,
ware een al te groote toevalligheid om aan
nsmelgk te kunnen zgn."
Er is dus roekeloos spel gespeeld.
Maar dat dit gelukte, daarvan komt de sohnld
voor een groot deel op de hoofden der 40 af
wezigen, onder wie er toch wel geweest zullen
zgn die niet tegen het ontwerp WBren.
Wg treden niet in de beoordeeling der
kwestie, waarover wg geen oordeel kunien
uitspreken, al durven wg wel op grond dat
aan verrassingen en heeft de oppositie vrg
spel om het kabinet een knak te geven
Do meerderheid is tooh al zwak genoeg en
het is waarlgk niet noodig door verzuim de
kans voor neerlagen van het kabinet te ver-
grooten.
Me* ka* in de tegenwoordige omstandig
heden niet genoeg op zg* qui-vive zgnzelfs
bg kwesties van gering belang.
Minister Bink wil de school dienstbaar
maken aan het kweeken bg de jeugd van
liefde voor de dieren.
Hg doet daartoe in een circulaire eon beroep
op de schoolopzieners en de onderwgzers en
verzoekt hun te overleggen welke de beste
middelen zgn om in het kinderhart liefde voor
de dierenwereld op te wekken en de kleinen
in te prenten de dieren met goedheid en met
zachtheid te behandelen.
De Standaard kan dat weer niet zetten.
»Zou" zoo vraagt zgne redactie »de
Minister er liever niet eerst op aandringen
dat de sohooljengd de mensohen wat iatsoet-
lyker behandelde? Dat laat ia menige plaats
van ons land meer te wensohen over dan de
behandeling van dieren
Dat is weer een eigenaardig standpunt van
die redaotie,
Zg vergeet één belangrgk punt, nl. dat
groote menqchen zioh zeiven wel tegen kwa
jongens kunnen verwéeren en, zoo noodig, de
hulp dor politie of der wet kunnen inroepen.
De dieren zgn meestal weerloos tegenover
hun beulen en daarom worden zg door
klein en groot zoo menigmaal laf en onbarm
hartig behandeld.
De jeugd doet dit vaak ook onnadenkend
i gedachteloos.
De ervaring leert het dagelgks.
En als men nu die kindereu op dit punt
reeds vroeg beter leert gevoelen en handelen.,
dan zal dit van zelf uitstekend werken op hun
ile karakter en znllen zg ook tegenover
groote memcchen zioh beter gedragen.
Daarom ka* de wenk van den Minister in
eer da* één opzicht nut stiohten en gunstige
gevolgen hebben.
Het zioh blind staren op theologische dogma's
- en daarbg de zuoht om op politieke tegen
standers te vitten kan de mensohen toch
ongevoelig maken voor kwesties van praotische
moraal en karaktervorming.
Dat big kt alweer hierbg 1
Het spreekt van zelf dat de olerioale bladen
ook in ons land, niet gestioht zgn over den
gang van zaken in Frankrgk.
Na al den tegenspoed, in de laatste jaren in
dat laid door den olerus ondervonden, geeft de
de jongste verandering van ministerie opnieuw
groote ergerniB.
De redactie van Het Centrum is reeds be'
gonnen met ivan Clémenoeau allerlei leelyks
zegge* e* zg eindigt een boutade aan ijjn
adres met deze woorden:
>Ben anti-olerioale spotter, die praalt met
zgn ongeloof, die met grensenlooze minachting
neerziet op een zoo verouderde" instelling als
hy de Kerk aobt, on tegenover Haar zelfs niet
gewone vormei in acht neemt, is in het
katholieke Frankrgk officieel gebieder.
Zullen het volk eindelgk de oogen opengaan
Dat is nu niet aardig van Het Centrum.
C'émeaceau heeft nog niets tegen de kerk
gedaan dan zgn meening tegenover de hare te
en de vryheid tegenover haar macht
te verdedigen. Wie weet hoe hg als minister
eevalt, in vergelgking met Combes 1
Of is het vrees, onrust, die de redaotie van
het katholieke blad aldus nu reeds doet
cbrgven? Zou zg tooh wezenlgk niot beter
doen met bg zioh zelve oe*s te overwegen of
de op het Vatioaa* drgvende macht niet zelf
de sohuld heeft aan al wat er in de laatste
jaren tot verbazing van velen, in katholieke
landen voorvalt;
Na Frankrgk, die trouwe dochter der kerk,
begint nu Spanj», ook even zeer geheobt aan
hot katholieke geloof, zich te verzetten.
Dat is een veeg teeken.
En nu is het wel gemakkelgk altgd door
maar te beweren dat hot volk in die landen
wordt misleid en op een dwaalweg gebracht,
hot zou tooh wel wonder zgn dat zulk anti-
olerioale bewegingen bg een katholiek volk
wortel schoten, en de ideeën van verzet zich
voortplantten als de geestelgkheid zelve daartoe
niet had meegewerkt door verkeerde daden,
door misbruik van macht of door verzuim.
Dit kunnen zelfs Het Centrum, De Tijd en
andere kerkelgke bladen niet goedpraten.
Laten tg ons van dat versohgnael nu eens
eon goede en afdoende verklaring geven
Zgn er in die katholieke landen dan zooveel
niet goede katholieken dat, zooals in Frankrgk,
de meerderheid van hot volk zioh bg de stembus
zoo kraohtig, als onlangs is geschied, verzet
togen de olerioale overheerschmg
Eerder meenen wg dat de kerkelgke leids
lieden de goede niet te na gesproken
Uilenspiegel kunne* nazeggen: men heeft het
land aan ons maar wg hebben het er ook naar
gemaakt.
TWBBDB EAMBB.
Het Weekblad voor het Recht vernam van
er betrouwbare zgde dat bet plan bestaat
om het wetsontwerp met betrekking tot het
onderzoek naar het vadersohap in behandeling
te nemen na het winter-reoes, alzoo in de
periode tussohen Kerstmis en Faeohen.
Bgxondere redenen ware* oorzaak dat aan
het aanvankelijke voornemen, het ontwerp nog
vóór de begrootingsdebatten te behandelen,
geen gevolg kon worden gegeven.
BENOEMINGEN, «nz.
Bg kon. besluit:
is aan den heer J. G. d'Aadria eervol ont
slag verleend uit zgne betrekking van vice-
consul der Nederlanden te Gallipoli (Turkge);
hot vice-oonsulaat te genoemder plaatse is
met ingang van dien datum opgeheven
ia aan den luit. f/e. 2de kl. G. C. M. Kol ff,
eervol ontslag uit den zeedienst verleend, onder
toekenning van pensioen;
,n den off. van administr. 2de kl. van
de zeemacht A. van der Boon, op zgn verzoek,
in O.-l. eervol ontslag uit den zeedienst ver
leend
op *o*-aotiv. gesteld de ritmeester P. E.
H. V. L. baron van Boecop, commandant van
het eskadron ordonnansen
is benoemd bg het wapen der cavalerie, tot
ritmeester, commandant van het 2de depot
huzaren, de eerste-luit F. L. de Voogt, van
het 3de reg. huzaren, bg het 2ie reg. huzaren,
ritmeester de eerste luit. F. G. do Bas,
van den staf der oavalarie, werkzaam bg de
K.«M- A
luit.-kol.-inteidant S. C. Holland, van
het pers. der mil. administr., op non-aotiv.
gesteld; en is aan den eerste-luit. der inf.
J. C. Duburg, thans op non-act., op het daar
toe door hem gedaan verzoek, een eervol
ontslag uit den militairen dienst verleend
zgn 3. A. Ringen te Alkmaar, J, Lely te
's Gravenhage en J. L. Inokel te Sohoveniigen.
benoemd tot adj.-ingen. van den Rgkswater-
ataat cn
zgn benoemd in den raad van beroep voor
het mgnwezentot lid en voors. de I
J. W. IJzerman, lid va* de Tweede Kamer, te
Bussum tot leden de heeren. C. J. van Loo*
en S. J. Vermaes, beiden hoogleeraar aan de
Tecbn. HoogeBchool te Delfte* tot plaats-
verv. ledende heeren W. Godefroy oud-hoold-
ingenehef van het mgnwezen in N.-L, te
's Gravenhagedr G. A. F. MolengraBÜ, hoog
leeraar aan de Teohn. Hoogesohool te Delft;
en dt Y7. H. Nolens, lid van de Tweede Kamer
en lid van den mgnraad, te Rolduo.
gesteld tot sergeant-fourier en de korporaal-
tornier Visser van het Sde bataljon bovorderd
tot sergeant bg het 2de bataljon.
Uit Vlissingen
Bg kon. besluit is. ale blgk van goed
keuring en tevredenheid, de zilveren eerepen
ning voor menechlievend hulpbetoon en een
loflMJjk getuigschrift toegokend aanH A.
Everaerts, loodsleerling bg het Belgisoh loods
wezen, wegens de mot levensgevaar verrichte
-edding van een vierjarig knaapje uit het
water van de Bierkade, op 28 Mei 1906, en H.
N. Rotteveel, winkelier, beide* te V1 i s-
ngen, wegens de met levensgevaar ver
richte redding van een vg(jarig knaapje uit
het water van het Verbreed kanaal doofWal-
cheren, op 6 Juli 1906.
g hot loodswezen aldaar is definitief aan
gesteld tot loodsleerling A P. C. Onderdgk.
De adj.-commies bg 'sRgka werven O. Smit,
geplaatst bg 'sRgks werl te Hellevoetsluie,
wordt overgeplaatst naar 's Rgk werf te Am
sterdam.
Tegen den verlothouder H. J. S. is door de
politie alhier prooes-verbaal opgemaakt
terake van overtreding der drankwet.
De kapitein C. F. Muschart van het 3e
reg. inf., die met November de studiën aan de
hoogere kiygtohool zal hebben volbracht, komt
dan te Middelburg in garnizoen.
Met ingang van 26 dezer is de milicien
korporaal Ketelaars, van het 2de bata'jon 3de
reg. inf. te Middelburg, bevorderd tot
milicien-sergeant, de sergeant Timmerman aan
In de Woensdagavond te O o a t- e n
West-Souburg gehouden raadsvergadering
werd een adreB behandeld van de atdoalitg
Middelburg van den Bond van Ned. Onderwijzers
om veihooging der jaarwedden van do onder-
wgzers aan de openbare school.
Hoewel verscheidene leden meenden dat
wel termen voor inwilliging aaawezig waren,
werd met het oog op de gemeente-finazciën
algemeene stemme* besloten op het ver
zoek afwjjzend te beEcbikken.
Vervolgens werd, na vaststelling van het
suppletoir kohier van den hoofdelyken omslag,
door den voorzitter medegedeeld dat de wet
houder Kraamer bereid is om voor oigen
rekening een proef te nemen met West-8ouburg
te verlichten door gasoline, zoo de Raad ge
negen is de petroleum-verliohting hierdoor te
vervangen, indien het resultaat guiBtig is.
Met algemeene stemmen werd hiertoe besloten
en den heer Kraamer voor zjjae bemoeiingen
dank gezegd.
Nog werd, op voorstel va* den heer 8. de
Pagter, het besluit genomen de straatverlichting
te Oost-Souburg eenigermate uit te breiden.
Oader de duinen van Koudekerke
tegenover de watermaobine der Vlissingsohe
waterleiding, is door een Rfinsburgsche bloemis-
terfirma een veld van twee honderd vjjf en
zeventig roeden met verschillende soorten
bollen bepoot.
Het is te hopen dat de proef Blaagt.
Op Zuid-Beveland heerscht nog
steeds het zeer oude gebruik dat door de
winkelieTB op Nieuwjaarsdag aan de klanten,
vooral de landbouwende, zoete koek uitge
reikt wordt. Eenige winkeliers te Goes deden
een oproeping om Woensdag avond in Dt
Prins van Oranje bjjeon te komen, teneinde met
elkaar te overleggen over afschaffing van dat
oude gebruik.
Velen hadden aan de oproeping gehoor go-
geven en in beginsel waren allen het eenB
dat dit gebruik moest worden afgeschaft. Men
zal over die zaak *og eens rgpelfik nadenken
de volgende week in een tweede samen
komst een definitieve beslissing te nemen.
Mei schryft ons Sas van Gent:
Verleden week, tijdens de jaarmarkt te Asse
node (België), werd door de rijksambtenaren
verbaal opgemaakt tegen eene vrouw, die
eenige kleinigheden, op die jaarmarkt gekocht,
frauduleus in Nederland traohtte te vooren.
Deze aanhouding geschiedde op den weg van
Assenede naar hier.
Sinds dien is een zeer krasse maatregel geno
men, die voor het drukke Hollandsoh-Belgisobe
verkeer bijzonder hinderend is. Geen voertuig
rijwiel mag uit België in ons land komen,
tenzij langs de heirbanen. Daardoor worden
natuurlijk verreweg de meeste wegen voor het
internationaal verkeer per fiets of voertuig
verboden. Om een voorbeeld te noemon: de
bewoners van Aesenede, een half uur hier
vaadaan, moeten langs Selzaete om, waardoor
de afstand twee uur wordt.
Voor onze industrie is het natuurlijk ook
zeer lastig; men denke alleen aan de beet
wortelen, die van even over de grens per
boerenwagen naar de fabrieken worden ge
voerd.
Den betrokken minister is dan ook per
request door vele induBtrieelen opbfffiog van
dezen maatregel verzooht.
In de provincie Zeeland kwamen in
de week van Woensdag 17 tot en met Dins
dag 23 Ootober 12 gevallen van besmettelijke
ziekten voor, al.: te HoedekenBkerke 2,Krab-
bendyke 1, St. Laurens 1, St. Maartenodytr 1,
Middelburg 1, Rilland-Bath 1 en Yerseke 3
van roodvonk e* Axel en Stoppeldijk 1 geval
van diphtheritis.
