MIDDELRURGSUHE COURANT
Dinsdag
9 October.
Uit Stad en Provincie.
N" 238.
149' «jaargang.
1906.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k b met uitzondering ran Zon- on Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franoo pp. 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermom. entelegr. weerberiohtvanhetK. N. Met. Instit. te De Bilt.
8 Oct. 8 u. Tm 59 gr., 12 u 65 gr., av. 4 u. 65 gr. F. Hoogste barom. stand 771.4 te Horta
laagste 744.9 te Malinhead. —Verwachting tot den avond van 9 Oct.: zwakke tot matige
meest Z. wind, verandorljjke bewolking, waarscbgniyk droog weer en dezelfde temperatuur.
AdrertentiSn: 20 cent per regel. Bij abonnomont rooi lagor. Geboorte-, dood- en
allo andore familieberiohten on Dankbetuigingen ran 1—7 regels 1.50elke rogol moot
20 cent. Reclames 40 oent per regel. Groote lottors naar de plaats, dio zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentie* en reolames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, ia gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. Dl
LA HAB An., N.K. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel
Middelburg 8 October.
Zeeuwsche Omtrekken
Bij de firma S. Ochtman en Zoon te
Zierikzco verschoon van de hand van
mr A. J. F. Fokker, voorzitter van hot
bestuur van het waterschap Schouwen, een
werkje, getiteld De hoogste vloeden van
de laatste honderd jaar in Zeeland.
Daarin zagen wij zoo schrijft een on
zer medewerkers beschouwingen, die ons
herinnerden aan wat jaren geleden werd
bepleit in d e Middelburgsche Courant sa
mensmelting van verschillende min of meer
kleine polders tot óén groot waterschap
onder éen bestuur, dat ter zijde wordt ge
staan door een ingenieur.
|f Het^boekje^van 27 bladzijden druks geeft
beknopte beschrijvingen van de watervloeden
in Zeeland van 1808, 1825 en 1S94 en
behandelt daarna in ruim 8 bladzijden
eenj derde 'deel^ van* zijn inhoud den
vorsch in hot geheugen liggenden vlood van
12 Maart van dit jaar.
Na met oijfers te hebben aangetoond,
dat de laatste vloed op sommige plaatsen
beduidend hooger was dan ooit to voren,
zegt toch de schrijver, dat in 't algemeen
niet waar is, wat wordt beweerd, dat de
vloed van 12 Maart veel hooger is geweest
dan de hoogstbekende. Immers in de Room
pot waB het water 2.53 M+ H. W., tegen
2.33 M+ II. W. in 1894 en 2.46 M-f II. W. in
1825. Dat neemt niet weg, dat dit jaar
4800 H. A. zijn geïnundeerd die voor
"ft meerendeel weken en maanden onder
water hebben gestaan en meer dan een
bebouwde gemeentekom weken en weken
onbewoonbaar is geweest. En door de erva
ring is gebleken, dat bij zeer hooge vloeden
juist die polders, welke niet zeer blootgesteld
liggen, de ergste rampen krijgen. Zoo zijn
ook in 1906 het meest beschadigd do hoog
stroom op liggende polders, wat zeker te
wijten is aan opstuwing van water van den
zeekant uit naar den nauwen rivierkring.
Na deze en dergelijke beschouwingen
vraagt de schrijver of het gebeurde op 12
Maart want een dergelijke hooge vloed
kan terugkomen niet een vingerwijzing
is om nu eindelijk eens oen eind temaken
aan de middeleeuwsche toestanden waarin
de Zeenwsche polders verkeeren, toestanden
die overeenkomst hebben met die van Duitsch-
land [vroeger. Allerlei kleine 'poldertjes
zijn souverein op hun gebiedde Provin
ciale "Waterstaat is slechts adviseerend. Een
Provinoiale Ingenieur kan slechts aanraden
iets te doen. Ware het nu geen tijd alle
polders eilandsgewjjze bij elkander te voegen
tot één waterschap? Men kan de dijkgraven
en gezworen8U (en de ontvangors-griifier) hun
fanctiën en jaarwedden godurende zekeren
tijd laten behouden, do dijklasten o. d. g.
laten zooals ze vóór de samenvoeging waren
en do kosten van dijbaverhooging en ver
zwaring voor allo polders omslaan. Men zou
dan kunnen krijgen een bekwaam water
schapsbestuur met een ingenieur naast zich,
terwijl de Provinciale Waterstaat het recht
zou moeten krijgen bij dreigend gevaar
bevelen te geven, die direct moeten uitge
roerd worden.
Yele particuliere belangetjes zullen zich
natuurlijk tegen dergelijke maatregelen ver
zetten, maar de schrik zit er nog in,
thans is het tijdstip voor 6en hervorming
beter dan over eenige jaren, wanneer i
het gebeurde van 12 Maart half vergeten is.
En juist die particuliere belangetjes zoo
zeggen we met den sohrijver, gelijk w
vroeger reeds deden zijn een groot euvel
voor richtig watersohapsbeheer.
Beets heeft er reeds over geschreven in
zijn tijd, doelende op de polders van Noord-
Holland. Eon dijkgraaf, gezworenen, en een
ontvanger-griffier, al is 't nog van zoo'n
klein poldertje er zijn er in Zeeuwsoh-
Vlaanderen van 28 H. A. (de kleine Molen
polder) en minder naast die van eenige
bonderden H. A., de Groote A>u»poldei
(784 H. A.), in Zuid-Beveland 39 H. A.,
(de Molenpolder), de Beigerbergschepóldor
(1024 H. A.)), in Tholen S'abbekoorn (49
H. A.) en Oud- Vos/neer (677 H. A.) zijn
goheel baas in hun ambtsgebied. En*8e
kleine polders kunnen bij sleoht beheer een
groot gevaar voor de grootere opleveren.
Niet in gewone omstandigheden maar iu
buitengewone gevallen, dio altijd zich kannen
voordoen
„Men dempo den put eer het kalf is
verdronken Ook dit zeggen wij den
schrijver na.
Wij ontvingen van „Een vriend van
o e d v o 1 k 8 omn d e r w ij s" eenige klach
ten over de werking der leerplichtwet, die
rel oen plaats verdienen onder onze
Zeeuwsche Omtrekken". Wij hopen dat zij,
n tevens het door den schrijver aangegeven
middel ter verbetering, de aandacht mogen
trekken van hen, die in deze eenigo macht
en eenig gezag uitoefenen.
Waar men zoo schrijft hij do
Zeeuwsohe onderwijzers ook spreekt over
hot schoolverzuim bij het openbaar lager
onderwijs, steeds zal mep, misschien het
rechtsgebied van don kantonrechter op
Schouwen uitgezonderd, de volgende klach
ten hooren
het schoolverzuim is bij de invoering der
leerplichtwet niet verminderd
de oudere leerlingen, op wie de wet niet
Yan toepassing is, verlaten de school eerder
dan véor de werking dier wet
en maken door hun schotvrijheid het
onderwijs moeilijker en minder vruchtdra-
de hoogste klassen zijn op lager peil ge
komen, vooral door mildere toelating van
minder materieel bij -de overplaatsing, om
do ouders te grieven.
En dan komt bij die klachten van do
onderwijzers nog een andere van do zijde
der ouders.
Op vele plaatsen beweren de arbeiders
in leerlingen van openbare scholon, die
met de wet in aanraking komen, ronduit,
dat kinderen op de bijzondere Boholen uit
hun omgeving minder vervolgd worden
voor schoolverzuim dan de hunne. Die
moeten maar niet voor do schoolcommissie
verschijnen; die krijgen maar geen proces,
terwijl die kinderen toch evengoed heel den
zomer op 't land werken, op „thuiswachten'
als de hunne.
In hoever dit beweren moer overdrijving
dan waarheid, meer waarheid dan leugen
bevat, durf ik niet beslissen. In elk geval
zou het een groote geruststelling zijn voor
de voorstanders van het oponbaar onderwijs
deze p-ovincie, wanneer hiernaar een
onpartijdig en eerlijk onderzoek werd Inge
steld.
Ik zegin onze provincie, omdat in Zee
land vele veldarbeiders hun kinderen weken
en maanden aaneen uit do school honden
om den kost te helpen verdienenomdat
in geen andere provincie het schoolverzuim
zoo groot en de uitvoering der "wet zoo
lap is. Gaarne zag ik dat bewezen kon
worden dat dit woordje niet het goede is.
Ziehier eenige cijfers van recenten'datum,
die met vele zouden kunnen aangevuld
worden.
Aan een kleine Zeeuwsche plattelands-
school met 27 ingeschreven leerlingen in
het 5e eu 6e leerjaar de hoogste klassen
dus waren gedurende de afgeloopen
maand dagen aaneen niet meer dan 6, 7
8 leerlingen aanwezig.
Het verzuim voor veld- en huisarbeid
alleen in de hoogste klassen, daar waar
het kwaad huist, was 76 °/0.
Tot op heden zijn slechts 4 a 5 ouders
veroordeeld tot boeton, die te zamen nog
geen tien gulden boloopen. Vóór dat het
veldwerk afgeloopen is dit jaar, kunnen
deze getallen bijna niet meer verdubbelen.
Aan die school hadden 24 leerlingen bij
getrouwe naleving der wet recht gehad
om 60 schooltijden voor veldarbeid enz. te
verzuimen. Door overtreding kon aan 11
van die leerlingen dat recht niet toegekend
worden.
Nu moest een wet, die zoo diep in hot
leven van den eenvoudigen werkman ingrijpt
als geen enkel andere, zeer gemakkelijk in
haar uitvoering en gevolgen te begrijpen
zijn. Dooh dat is de leerplichtwet met zijn
ingewikkelde bepalingen omtrent geoorloofd
en ongeoorloofd verzuim allerminst.
Do ouders van die 11 leerlingen zouden
bij voldoende wotskennis, behoudons een
enkele onverschillige, zeer gaarne het hunne
gedaan hebben, om dat verlof van 60 school
tijden machtig te worden.
Verscheidene ouders hebben meermalen
bewezen, dat bij toepassing van hot verlof
geen onwettig verzuim verder noodig is
ze konden er prompt mee toekomen,
Door de al te ingewikkelde bepalingen
echter is vaak de onwetsnde, overigens wel
gezinde arbeider zoo licht over de schreef,
dat zijn kind geen verlof gogoven kan wor
den. En dan wordt hij do slappe uit
voering en geringe straf drijven hom er
toe o I zoo gemakkelijk overtreder en
recidivist.
Do bedoeling van dit schrijven is nu, oen
middel aan te geven hoe het immoreole,
dat door de wot zelf in de hand gewerkt
wordt, weg "te nomon.
Mon verwissele de ingowikkoldo bepalin
gen bij oon wetsherziening, die zoo wat
iedereen verlangt, met eenige als deze
lo. Dik ouder heeft rechtzijn Icind 60
schooltijden per jaar te doen verzuimen
zooals die thans in de wet als ongeoorloofd
békend stain.
Dit zij een gelijk recht voor arm en rijk.
De armen kunnen die gebruiken, om hun
kindoren mee te doen verdienen, do rijken
om hen mee te doen genieten, met reizen
bv. ook buiten de vacantiedagon. Dan be
hoeven zij zich niet met de schijnwaarheid
to dekken, dat dit geschiedt voor de zwakke
gezondheid van hun kroost.
"Willen de armen ook hun kind op sohool-
dagen eens meenemen, het zij hun evenzeer
gegund als den beter bevoorrechten.
2o. Voor elke 20 onwettig verzuimde
schooltijden (2 weken) wordt straf opgelegd
den vorm van een kleine, doch bij her
haling stijgende boete aan don verzorger, een
grootere, eveneens stijgende boete aan den
werkgever, zoo arbeid, van welken aard
ook, oorzaak van hot verzuim ia.
Mot deze bepalingen waren we van een
heolen hoop papieren rommel verlost, on
ging de berechting zeer veel sneller.
3o. Na een half jaar oppassen wordt door
alle misdrijven een schrap getrokken
men begint „kien op een nieuwe reeke",
juist als nu.
bepalingen zijn door elk ouder in
haar toepassing en uitvoering gemakkelijk
na te gaan.
Misschien is de kwestie ingewikkelder
braoht Zondag een bezoek aan Wilhelmina II
te 't Hertogenbosch. De strjjd bleet onbeslist,
iedere party behaalde n 1.2 doelpunten by de
rust wai de stand 2—1 in 'tvoordeel i
Wi liélmina.
Op het Molenwater alhier speelde
soetbalclub Victoria II een wedatryd tegen
Volharding I uit Vliasingen. Victoria won met
4—0 by do rust was de stand 2—0.
Uit VI is singe n.
ZooalB onzen lezers bekend kan zgn, is door
den heer Van Nittrik, wethouder dier ge
meen te, terstond nadat h(j als zoodanig zitting
had genomen, begonnen met de inrichting
gemeentelgke boekhouding naar
dubbele methode.
Daartoe was allereerst noodig een balans op
te maken van de bezittingen en schulden, wat
geen gomakkelgk werk was, omdat de waarde
en de ouderdom van die bezittingen moest
worden vastgesteld en nagezocht in oude
papierendit werk heeft de heer Van Nittrik
bjjna een jaar gekost.
Thans heeit hg eon winst- en verliesrekening
opgemaakt, waarin voor de noodige atsohrgving
gezorgd is. Rekening houdende met den waar-
sohgnlgken levensduur van de verschillende
bezittingen, werd door hem afgeschreven op
gebouwen 2 op meubelen 5 op paarden
10 op bestrating, naar gelang van het
materiaal, 2 -5 op riolen 2 per jaar.
Het resultaat va* zyn werk is neergelegd in
in winst- en verliesrekening over het jaar
1905, die de volgende posten bevat
Debetaan onderhoud openbare werken
i 33 418 98, kosten politie f 17.969,24, brand
weer f 1.179 59, reinigingsdienst t 7.922.37»,
lager onderwgs f 58 813 23', middelbaar onder
wgs f 6.105,74, militaire dienst f 400, opbrengst
badplaats f 1.123 77, rente f 16.319 20, gezond
heidsdienst t 375 53', kosten oudheidkundige
erzameling f 29.35, kosten algemeen bestuur
21.682.65, armverzorging f 39 668.56 en kos
ten sohutterg f 10.62. Samen f 205.018 84'.
Creditper opbrengst tienden enz. 11.095.83',
opbrengst belastingen f 186.088.02», opbrengst
begraafplaatsen 1 1.284.10', opbrengst rente-
gerende eigendommen t 4.343.13, landbouw,
handel en nyverheid i 2 927.96, kapitnal voor
het zuiver verlies f 9 279.79. Samen 1205.018.84'
Do balanB op 1 Januari 1906 geeit de vol
gende cglers:
Debet: aan algemeen bestuur f 2375, openbare
werken t 266.092.51», politie f2232.50, brand-
wezen f 4040.35, reinigingsdienst t 20.684.47,
belastingen f 1330, lager onderwys f 232 656 44,
middelbaar onderwgs t 6159.50, begraafplaatsen
t 22.000, militaire dienst f 19 600, badplaats
11.875, rentegevende eigendommen f 74.750,
bouwgrond f 235,976.70, tienden i 22.000, oud
heidkundige verzameling f 6000, insohrgving
grootboek f 77 875, kas f 13 828.14 enschutterg
f 100, samen f 1.019.575.91».
Credit; per leeninge* t 894.937.62 en per
.sswmm - kapitaal Voor het zuiver bezit t 124.61
dan schrijver dezes zich voorstelt en daarom ga^en f j 019.575 91*.
geeft hij zijn ideëen gaarne voor beter.
De timmerlieden en de besturen dergeoom-
bineerde vakvereenigingen e* het Vliaingfche
plaatselgk arbeids-aeoretariaat hebben aan den
Alweer een nieuw aanbod va* Gebr. E. en heer Anker geantwoord, dat zg geen bezwaar
Cohen. Nu een groot nieuw najaarB-hebben tegen oene conferentie van 5 arbeiders
aanbod. en 5 patroonsde bemiddeling der kamer van
Volgens aankondiging in dit nommer bevat arbeid verlangen de werklieden niet. Zy wil-
het zeer vele mooie, nieuwe werken der meeat ion zelf uitspraak doen of zg zioh zullen neer-
gewilde auteurs, boeken die nog nooit totleggen bg wat de patroons hun voorstellen. Zg
verminderden prgs werdo* aangeboden en die wachten tegen heden avond antwoord met op-
deze Firma nu voor spotprgzen opruimt. Boven- 2aftf van 'Ü1* ea pl®*ta der conferentie,
dien geeft zg daarbg oadeau twee prachtvolle Qp uïtnoodigir van do heeren jhr mr A. A.
kunstportefeuilles met fraaie staalgravures en van D00rï VR, Koudekerkc, C. A. Kalbfleisoh
etsen der beste Nederlandsche kunstenaars. j_ vaï Niftiik, Jos van Kaalte en mr dr
Wie f 10.— besteedt, staat verbaasd over de F' s. Witt ween heeft zioh aldaar een plaatse
waardevolle, xyke, artistieke colleotie gravureB comité gevormd ter herdenking van dei
die men daarbg als gesohenk ontvangt. i 300aten geboortedag van M. A. de Ruyter.
Va* sommige boeken is de voorraad gering j)0 navolgende heeren hebben daarin zitting:
en spoedige bestelling is aan te bevelen. mr j. gmit, C. A. Dominions, H. Sprugt, G.
W.dc Lenr,H. J. L, Musk^go, Th. H. de Mees
ter, B. C. A. van Renterghem, S. Visser, W.
L. Winkelman, J. H. Blum, A. J. van
Ojkenburg Sr, W. N. Rottier, M. Gjelhoed,
W. K. Dommisse, J. C. Fanoy, W. J. Frgliug,
C. L Voorhoeve, H. Chr. Begormaa, A. vBn
verbetering ondergaan, door invoering van
lampes beiges, die good lioht verspreiden
De voroeniging van R. K. spoorwegper
soneel te G 0 e b hield Zondagavond op het
Slot Oostende een feeatvergadering ter inwy-
ding van het nieuwe vaandel.
Ali feestredenaar trad op de heer A. J.
Cargo, pastoor te Tholen, die het verenigings
leven uiteenzette en aanspoorde tot onderling
samenwerken. Daar de bgeeikomBt voor alle
R. K. was opengesteld, was de by'eenkomst
druk bezooht.
Ia de raadsvergadering, Vrydag te W i s-
aekerko gehouden, was o. a. ingekomen
sohrgven van Ged. Staten, waarin den
raad in overweging werd gegeven in de bouw
verordening de bepaliig op te nemen, dat door
de woningeigenaars te Camperland zinkputten
met rioleering moeten worden aangebraoht ter
bevordering van den afvoer van het huishoud-
wa'er in 't belang der openbare gezondheid
De verordening werd in dien geest gewyzigd
Op een verzoek van P. Willemsen te Geerg-
dgk, die een stuk gemeentegrond, groot 150
vierk meter, thans aldaar liggende als vogel
weide, voor bouwterrein wensohte te koopen,
werd gunBtig besohikt.
Besloten werd nog tot een paar af- en over*
sohry vingen in 't belang van den grindweg te
Camperland en Geersdyk.
Bg de behandeling der begrooting voor 1907
stelde het lid Nieuwdorp voor, met het oog
op den langdurigen dienst van wglen den ge
meente-bode F. Molhoek en op hetgeen zgn
weduwe door andere colleges (polders) is toe
gedacht, aan haar van gemeentewege 64, in
plaats van 34 galden pensioen uit te keeren.
Na toeliohtïng van den poBt door den voor
zitter, waaruit bleek, dat de weduwe voor-
nd nu 1100 'sjaars genieten zou, weid de
post met 8 tegen 1 stemmen gehandhaafd.
Bg den desbetreffende* post van inkomsten
gaf het lid Nieuwdorp in overweging, het
sohoolgeld der meergegoeden te verhoogen.
Burg. en weth., ofschoon twyfelend aan da
mogelgkheid van verdere verhooging, zegden
die overweging toe. De begroofiig werd daarna
aangenomen met een eindogfer van f 24.563.51
Daarna petit comité voor reolames tegen
den Hootdeiyken Omslag.
By de rondvraag klaagde het lid Nieuwdorp
rer den overlast, dien de zyns inziens te
hooge aanleg van 't trottoir te Camperland
aan de aangelegen perceelen veroorzaakt. De
voorzitter merkte op, dat deze klacht, vooral
nu zy door een deskundige geuit wordt,
beter ware uitgesproken bg de kennisneming
van bestek en teekeniag. Nu wordt het^werk
volgens beide volbraoht en de voorzitter twij
felt niet, of alles zal »reoht kom."
De heer Nieuwdorp zeide dit te willen
hopen.
Het lid Marcusse drong nogmaals aan op
een verbod van 't befietsen van het trottoir
r dagen werd er reeds een kind aangereden.
De voorzitter zeide overweging toe.
Te Ou d-\ ossemeer is, naar aanlei
ding van een verzoek door bezitters van
vroonlanden om etemreoht, nu zy ook moeten
betalen in de kosten der dykBverbeteringen,
door Gedeputeerde Staten meegedeeld dat
bezitters van een genoegzaam aantal hectaren
vroonen, oi dykeralanden en vioonen, ter
vergadering van ingelanden moeten worden
opgeroepen en dus stembevoegd zyn zoolang
van de vroonen dykgesohot wordt geheven en
alzoo behoore* tot de sohotbare landen, bedoeld
art. 42 van het Algemeen Reglement.
Een katholler orgaan in ZeeuwBch
Vlaanderen heeft een bericht de wereld
ingezonden dat door een ander oppositie-blad
overgenomen, maar dat allen sohgn heeft
van een kiesmanoeuvte.
j de Sande, A J. van Ookenburg Jr., L. E. M.
Wh deelen daarom mee dat, volgens a -n
van Raai te en mr H. Doorenbo».
door ons verkregen inlichtingen, by den
officier van juBtitie te MiddelbuTg niets bekend
van een klacht, die tegen den redaoteur van
het Weekblad van Zeeuwtch- Vlaandtren's W. D.
wegens Bmaadsohritb zon zyn ingediend.
Dit is reeds medegedeeld in de tweede
editie van ons vorig nommer.
Met 1 November is de ryksklerk 2e bl.
de in°peotie Schiedam verplaatst naar Vlierin
gen, kantoor der directe belastingen en accyn-
Zondag middag speelde te Goes de De heer P- Sandee, klerk bjj de posteren
pas te Middelburg opgerichte sportvereniging nn 'elegrsfie te Amsterdam is met ingang van
1. O. V. I. D. O. oen voetbalwedatryd tegen jg Oot. verplaatst na*r Vlisiingei.
Zeelandia I aldaar. Zeelandia won met 6—2
doelpunten; bg de rust was de stand 3—1. Te Borsselen heeft de wethouder D.
Het was de eerBte maal dat T. O. V. I. D. O. Wisse zyn ontBlag genomen als lid van den
in wedstryd speelde. raad.
De Vlissingache voetbalvereniging E M. M. In die gemeente heeft de straatverlichting
Op de Vrgdagavond door het Vufjdepar-
tement S 1 u i s—A ardenburg gehouden
-ergadering, bggowoond door 16 leden, werd
oesloten aan het Volkshuis een subsidie te
verleenen van f 25. Een voorstel om dat op
f 40 te brengen, werd verworpen. Als sprekers
zullen worden uitgenoodigd mevr. Arntzen—
Wafelbakker en de heeren W. Rooyaards en
Albert Vogel.
Na langdurige beraadslaging werd een voor
stel tegen de volgende vergadering aangekon
digd om de ÏVuülezingen voor 't volk te hou
den in het Volkshuis, in plaats van in 't lokaal
dor sooiöfeit.
Te Biervliet is wegens het veelvuldig
voorkomen van mazelen onder de jozgere
schoolbevolking de neutrale bewaarsohool tgde-
lgk gesloten.
Uit en door de bestuursleden van het muziek
gezelschap Harmonie is als voorzitter benoemd
de heer C. J. Sturm, die deze benoeming, na
overleg met de werkende leden op het gehucht
Driewegen, waar Zondag een druk bezooht
concert werd gegeven, heeft aangenomen.
Zeer waarschgniyk was zoo sohrfift men
ons verdsr de Harmonie het eenige gezel-
a «hap van alle muziekcorpsen in 't land van
Cadzand, waarin de muzikanten niemendal te
vertellen hadden. Hot reglement is thans her*
