MIDDELBUKGSCHE COURANT. H\ 229 149' Jaargang. 1906 Vrijda; 28 September. Uil Stad en Provincie. Daze eoarant rersobijnt dagelijks, met uitzondering ran Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermom. entelegr. weerberiobt v&n ket E. N. MeLlnstit. te Do Bilt. 27 Sept. 8 u. vm 54 gr., 12 u 61 gr., av. 4 u. 61 gr. F. Hoogste barom.stand 779.2 te Oxford laagste 753.1 ie Bodo.Verwachting tot den avond van 28 Sep.: zwakke tot matige N. tot W. wind, bewolkte lnoht, droog weer en iets warmer temperatuur. AdvartentiSn; 20 cent por regel. Bij abonnement voel lager. Geboorte-, dooi- en alle andere familieberichten en Dankbotuigingon van 1—7 regols f 1.50; elke regel mee» 20 oent. Reclame» 40 oent per regel. Groote letters naar de plaats, die sij innemen. Tot de plaatsing van advertontiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende Handel, NJjverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertcntle-Bnrean A. Dl LA MAS An., IV.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam. Middelburg 27 September, Sprokkelingen. Eon enkel woord om de kiezers voor de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Middelburg te herinneren dat er morgen (Vrfidag) van des voormiddaga tien tot des namiddags een uur gelegenheid is tot het stem men voor een lid dier Kamer. Et is slechts ésn oandidaat bekend, en wet de heer M. C. Roest, op wien wjj die kiezers nogmaals uitnoodigen hun stem uit te brengen. Hfi is dit ter aanvulling van hetgeen wö in een vorig nommer reeds schreven een practisoh mas, die gerust voor zjjne meening durit uitkomen en dit op kalme, heldere en duideljjke wjjze steeds doet. Om daarna afscheid te nemen van de be schouwingen over de Troonrede, moeten wjj hier nog even laten volgen eenige zeer juiste opmerkiagen, door De Vaderlander naar aan leiding daarvan gemaakt. De redaotie van dat blad wjjst er op hoe van de overzjjde de legende verspreid is »dat met dr Kuyper's val het sooiale hervormings werk zou zijn onderbroken." En dan vervolgt zjj Nu is dit zeggen ons nooit zeer duideljjk geweest. Toen het Kabinet PierBon—Borgeaius in 1897 kwam te vallen, kon men zeggen, omdat genoemd Kabinet tal van sooiale wetten in het Staatsblad had gebrachtLeerplichtwet, Woningwet, Gozondheidswet, Ongevallenwet, enzdat hare sooiale wetgoving onderbroken was. Maar de sooiale wetgeving van dr Kuyper is in 1901 daarom reeds niet onderbroken, omdat ze gooit begonnen is. In de heele vierjarige periode van de ooalitie, heeit se geene enkele sooiale wet tot stand kunnen brengen. Dat dient niet vergeten te worden. En om nu eens even bjj dat ouderdomspen sioen te bljjven. Dat was no 1 van het program van het ministerie van sooiale hervormingen op Christeljjken grondslag. Welnu, dr Kuyper, die over eene meerderheid van 16 stemmen iD de Tweede Kamer besohikte, heelt zjju vier kostelijke jaren voorbjj laten gaan zonder daaraan iets ernstigs te doen; die arbeiders, die |niet waohten konden >geen dsg en geen nacht", moesten zien, hoe alles voorging, Drankwet, pensioen voor den bjjzonderen Onder wijzer, Hooger- en Lager Onderwijswet, maar hjj zelf kreeg drie nieten in een bodemloos mandje. De Nederlandeohe werkman moest zich tevreden stellen met een ontwerp, haastig ingediend vóór de verkiezingen, om als lok vogel te dienen, maar hjj liep er niet in, en ontzegde hem, die cjjn woord niet had gehou den, zjju vertrouwen. En vergeljjk daarmee nu eens zoo besluit De Vaderlander het ministerie De Moester, dat niet alleen niet besohikt over eene meer derheid van 16 stemmen, maar leiteljjk sleohts ■oker is van eene minderheid. Het belooitbjj zjjn optreden niet alleen bjj monde van den minister Veegens, dat hetontwerp-ouderdoms- pensioen de Kamer tjjdig genoeg zal bereiken, om het nog in deze vierjarige periode te be handelen, maar reeds in de tweede Troonrede sien wjj de vervulling vau deze belofte gegeven. Een argument tegen het Kabinet De Mees ter, ter reohterzjjde van goeden koers, is dat hit de vrghandelsleuze zou willen verzaken, waaronder in Juni 1905 door de vrijzinnigen is getriumteerd. De Standaard sloeg in dit op zicht alle records met de driestheid, dat het tarief van invoerreohten ook voor dit mini iterie >de melkkoe" zou zjjn. Gelukkig heeil thans De lijd uitkomst ge bracht. «Mannen van de meest absolute en dootrinaire vrjjhandelsleer," heet het blad onze Ministers. Er kan aanleiding komen om deze uitspraak nog eens in herinnering te brengen, merkt Hel Vad. op. Dezer dagen behandelde Medicus, die in de N. R. Crt besohouwingen sohrjjtt, de gedachte ons land meer en meer wordt uit-, gesproken, om »den dood als genees middel te gebruiken of, om een andere uitdrukking te bezigen, »moord uit me'ntch- lie?endheid" te plegen. Het vraagstuk van den mensohlievenden moord is er een, dat, als zoovele, van allerlei kanten bekeken kan worden. Het is geen zuiver geneeskundige quaestie, zegt Medicus zelfs komt de geneeskundige zjjde er niet in de eerste plaats op den voorgrondmaar toch sgn juist de medioi er zóó van alle kanten in betrokken, dat zjj wel het recht hebben er een groot woord in mee te spreken. De zaak komt, zooals men uit de verBohillcnde dagblad- beriohtjeB wel weet, hierop neer, dat men het recht verlangt om, wanneer er goen mogelijk heid meer bestaat van genezing, aanljjdeneen einde te maken, door het leven af te snijden. Dat is de grondgedachte, die meer oi minder uitgebreid kan worden en die in verschillende richtingen wordt uitgewerkt. Maar hoe het stelsel zioh ook uitspint, altjjd komt het neer op vernietiging van leven, dat geen waarde meer heeft, dat alleen nog sleohts last en ellende beloofi. Medicus wil niot ontkennen het verleidelijke dat er in is, om iemand, die duldeloos en zonder eenige kans op beterschap ljjdt, uit zgn ljjden te verlossen. Dat komt herhaalde lijk voor. Bjj zieken, voor wie geei genezing is, en bjj stervenden, wier doodtttgd zioh ver- lengt. Oi bjj het geval, dat kinderen geboren worden, die gedoomd zjjn hun leven lang een leven dat toch bestemd is kort te zjjn te ljjden. In al die gevallen zou de dood de welkome verlosser zjjn. «Maar, zegt Medicus, sprekende over den wensoh om dan in te grjjpen, wanneer men dan nagnnt, op welke wjjse die mogelijkheid geschapen zou moeten worden, dan komt het verkeerde van hun wensohen voor den dag. Dat verkeerde is, dat men de verbetering van den natuurlijken loop der zaken wil opdragen aan mensohen, die toch zeker niet volmaakt zga, en tevens, dat men enkele speciale gevallen tot algemeene zaken gaat uitbreiden." Medicus wjjst dan op de gioote verantwoorde lijkheid, die op den geneesheer den voor het ingrjjpen natnurljjk aangewezen man zou rusten. «Wel is waar kan men allerlei beperkende vooraobriften van oontióle enz. maken, maar niettegenstaande deze moet de eindbeslissing over leven en dood toch altjjd by den genees heer biyven, wanneer het afhangt van de ziekte-diagnoBe. Het gevaarlijke evenwel is dat, hoe voorzichtig en oonsoientieus men ook te werk gaat, foutieve diagnosen niet altyd te vermyden zgn, zoodat het niet voorkomen zal kunnen worden, dat nu en dan een ver keerde door het medische vonniB getroffen wordt. En daar men in zulke gevallen nog niet eene den geneesheer daarvoor verantwoor- delgk kan Btellen, staat het te vreezen, dat, indien het zedelgke vorantwoordeiytheidsge voel eens niet bgzonder Bterk ontwikkeld is, de gelegenheid tot misdry ven langs dezen weg openstaat." Alles te zsmen genomen, is Medicus van oordeel, dat het pro in deze niet tegen het contra opweegt, afgezien nog van al wat uit ethisch, juridisch, religieus standpunt er tegen ingebracht zou kunnen worden »ZooaIs ik in den beginne zeide", aldus besluit hg tgne be spreking, >er zit soms wel wat verleidelgks in, om, waar wy tot genezen geen kans meer zien, onze krachten aan te wenden tot verzaohting van het ljjdenom dit tot het niterste door te voeren en niet maar alleen het ïyden te verminderen, maar het geheel op te heffen, zelfs ten koBte van het leven, daar pleiten argumenten tegen, die niet lichtvaardig ter zyde gesteld mogen worden. Als mensch heb ik in my zeiven wel eens ingestemd met het verlangen naar een uitkomstgevenden dood, maar als medicus zou ik my met hand en tand verzetten tegei het kunstmatige uiteinde uit menschlievendheid." Tot zoover Medicus. Als hg ons, leeken, eene opmerking toelaat, zouden wy willen vragen of bg hem zells tegen een dergeiyk ingrjjpen bezwaar zou bestaan wanneer meer dan één medicus, een oommissie van daartoe aangewe zen dosknndigen, na ampel en breed onderzoek, daartoe adviseerde en het gesohiedde met toestemming van den betrokken persoon, voor zoover hfi ia siaat is daarmee te beslissen, on van de nabestaanden 7 Hoe dikwyis b'yven er in het leven, voor wie het beBlaan ondrageiyk is geworden (f by wie van genezing nooit meer sprake kan zjjn Is hef dan te verdedigen tegenover hei eel ven, tegenover husne familie, tegenover de Maatschappjj dat hun ellendig bestaan wordt gerekt Wy zouden zeggende dood zou eene ver- loising sga; en dien te verhaasten allerminst bestempeld mogen worden mot den naam van moord. KORTB MHDKDICEULINGBN VERGADERINGEN. Te Njjmegen is de algemeene vergadering ge houden van de Ned. Gustaaf Adolf Vereeniging Biykens de rekening, welke werd goedge keurd, is ontvangen rond t 81.000 en uitgege ven rond i 19.000, zoodater i 12.000 beschikbaar is. Biykt daaruit belangstelling, in het jaar verslag werd gewezen op afneming van het ledental. Bg de behandeling van het ondersteunings plan bleek, dat vele plaatsen steun behoeven. Do belangen van sommige plaatsen werden warm aanbevolen. Voor verschillende doelein den it f 12.304 uitgetrokken, waarvan voor Nederland f 4240, voor Mmahassa f 250 en België f 600. De feestgave van t 400 werd aan CaBlau in Bohemen toegekeid. Tot lid van het hoofdbestuur, vaoature Evelein, is gekozen de heer prot. dr J. J. P. Valeton. Omtrent de plaats van de volgende verga dering werd geen beslissing genomen. Te Utreoht is Woensdagmiddag de eerste algemeene vergadering gehouden van de Ver eeniging tot Christelijke verzorging van zenuwlijders in Nederland. Van 1 Mei 1905 tot 30 April 1906 zgn in het sanatorium in het geheel verpleegd 197 lgders en lgderessen (98 mannen en 99 vrou wen). In dien tyd zgn opgenomen 141 patiënten (75 mannen en 66 vrouwen). Het aantal verpleegdagen bedroeg 21.732 De meeste verpleegden behooren tot de Ned. Herv. kerk, velen tot de Ger. kerken ook Joden en Roomschen zochten de stichting op. De oudste patiënt was 70 jaarde jongste 13 jaar. Allerlei betrekkingen waren vertegen woordigd leerlingen, studenten, predikanten, artsen, sohippers, ambtenaren, kantoorbedien den, landbouwers, kooplieden, architeoten, on- derwgteis en onderwyzeresBen, verpleegsters en dienstboden. De duur der verpleging was zeer uiteenloo pend de kortste duur was één maand. Zoowel het platteland als de steden leverden hun aan deel. Uit alle provinciën werden patiënten toegezonden, behalve uit Limburg. De uitslag der behandeling mag niet ongun stig genoemd worden. Van de 142 lyders en ïyderessen, die in het aanatoriumjaar 1905—C6 vertrokken, zyn er 40 herstelden, 55 verbeterd, 28 onveranderd gebleven en zgn er 17 verergerd. Deze laat- Bten zgn allen naar het krankzinnigengesticht vervoerd. Oost-Iruïië. Bali. Een Woensdag ontvangen o t f i o i e e 1 tele gram lnidt Bjj de militaire excursie der laatste dagen in Badoesg is alles rustig bevonden. De overgebleven poenggawa's maakten allQn hun opwachting. De aotio tegen Tabanan is aangevangen. Dit is reeds medegedeeld in de tweede editie van ons vorig nommer. De jongste mail, loopende van 22 tot 29 Aug., brengt goen nieowa. Van de expedities, kwamen geen tgdingen in. Wat wg weten, bracht de telegraal ons. In A t j e h stuurt men links en rechts pa trouilles, meestal onder een sergeant, de bin nenlanden indeze dooden een of twee, somB drie vier kwaadwilligen, soms een vrouw, hier en daar maken ze wat geweren buit, er vallen wel eens gewonden ook, vooral als er een erge kwaadwillige op den troep losspringt en steekt en hakt met z'n kris en z'n kapmes op onze mannen om zoo een wordt dan snbieteiyk >neergelegd". De colonne van kolonel Tummera, die een langen tocht van Kotah-Radjah uit naar het Pameuesche maakte, keerde den 25 dezer in het kampement terug. Zy hadden 13 vyanden «neergelegd" en brachten 7 mannen en een vrouw gevangen mee. Zoo'n opruiming is zoo nu en dsn eena noodig onder de «kwaadwilligen," die teonrastig zgn om in een gepaoifioeerd Atjeh te leven. Het wordt dus zoo langzamerhand kalm daar. maar als, om te voorkomen, dat we ooit op onze lauweren zouden gaan rusten, begon niet zoo heel ver van daar, in 8 i a k, er weer ietB te broeien. 't Was nog maar politiek spel, zegt de over- zichtsohryver in de Prov. Overijs. en Zwolsche Crt, en 't is ook niet verder gekomen, maar de sultan van Sink is iemand, die weet wat hy wil en die zeer goed op de hoogte is van wat er in veler landen kolonies en bezittingen plaats heett, die weet, dat er igken in de warme landen waren, eeuwen achtereen gere goerd door vorstelgke geslachten, die nu «kolo nie" heeten en bestuurd worden door een Europeesch gouverneur, en waarvan de vorst nu woont in vergulde gevangenschap, voerende bevel over wat bedienden en wat rongengs. En niet onwaarschynlgk is het, dat de geruch ten omtrent de inpa^ming van het xyk Djohore op het Maleische schiereiland door het Eogel- sohe gouvernement, hem in zekere opzichten bgzonder «waakzaam" hebben gemaakt. Hg was in conflict gekomen met oize regeering. Het schgnf, dat de sultan bgzonder verbit terd is tegen ons gouvernement en dat de reden daarvan moet gezooht worden in een gesohil over wgzigingen in het politiek eon- tract, dateerende van 1 Februari 1858 en be palende, dat tot het gebied van Siak Sri Indrapoera en onderboerigbeden zullen behoo ren de landschappen fussohen de grens Pela- lawan tot de Tamiangrivior, waarby later nog kwamen enkele landen ten zniden van de Tamiasg en het landschap Kotah Pinang, en dat de sultan is schatplichtig en leenroerig aan Nederland. De regeoring wil het onde oontraot met den snltan vernieuwen om het, door het aanbrengen van enkele veranderingen, meer in overeenstemming te brengen met de beginselen der nienwere Indisohe staatkunde. De Bultan is hiertoe niet genegen, aangezien hem dan, naar zgn meening, het laatste sohgntje van macht wordt ontnomen. Hy pro testeert dan ook tegen een twee- ot drietal bepalingen in dat nieuwe, hem voorgelegde oontraot. Schritteiyk heeft hy zy'n bezwaren kenbaar gemaakt, dooh de regeering schynt hem mondeling te willen overhalen. Om deze reden heeft hy, tgdenB het laatste bezoek van den resident aan Siak, een ontmoeting met dezen ambtenaar ontwekenZ. H. meldde zich ziek. En al spoedig daarop maakte de Sumatra-post melding van een voorgenomen reis door den saltan naar Europa. Het was echter geen zucht naar verstrooiing, die hem tot dit snoep reisje bewoog, maar wel het plan zich in Nederland over de Nederlandsoh-Indisohe regeering te beklagen. Toen nu echter de sultan zgn koffers liet pakken om naar het Nederlandsche ministerie van koloniën te stevenen, ging er een Bpeed- telegram naar den resident, het bevel inhou dende, dat de vorst zgn land niet mocht ver laten. De resident, de heer J. Balot, is daarop nog eens naar Siak gereild en toen na veel be sprekingen is het gelakt den sultan tot bedaren te brengen en heeft hy het nieuwe oontraot geteekend. Met ingang van 5 October is benoemd tot agent van politie 3e klasse alhier A. Allewgn, korporaal by het 3a regt. vesting artil lerie te Breda. A J. H. v.R te 's Gravenhage, verdaoht van op 11 Jnli jl. voor de rechtbank te Middelburg in een civiele zaak meineed te hebben gepleegd, is heden,na verhoor voor den rcohter-commisBaris, gevangen genomen en naar het huis van bewaring alhier overge bracht. Heden oohtend is op den vastgeBtelden tgd alhier gearriveerd nit het kamp «Kjjk in de Pot" het bataljon, hier in garnizoen. De troep zag er uitstekend uit. Woensdag geraakte een 10-jarig knaapje A., die met zgn kameraadjes met een wind molen by een graanhandelaar op de Kinder* dyk alhier speelde, met den wgsvingervan zgn rechterhand zoodanig tuBBchen dit werk- tnig beklemd, dat hy naar het Verpleeghuis moest werden vervoerd, waar waaTaohjjnlijk dit lichaamsdeel zal moeten worden afgezet. v Woensdagavond werden in de sooietei 6int Joris a 1 h i o r de pryzen uitgereikt, be haald by den vier daagsoben sohietwedstrgd, uitgeschreven door de Middelbnrgsohe sohiet- vereeniging Medioburgum. De voorzitter, de heer P. W. H. de Kan, heette de aanwezigen harteiyk welkom en •wees er op dat in 1880 de Vereeniging was opgericht mot het doel gelegenheid te geven tot meerdere oetemng in het schieten dan desijjds bestond. Blgkens de vele medailles, door haar leden bthaald, kan de Vereeniging wgten op een goed verleden; in dit jaar heeft ze zelts nog drie eerste pryzen behaald. De voorzitter betreurde het dat de eere- vooTzitter, de heer Booac, door ongesteldheid verhinderd was aanwezig to zyn. Vervolgens wensohte hg de p gswinnors geluk met hun succes en moedigde hen, die goen voldoend aantal punten schoten om in aanmerking te komen voor een prys, aan sich meer te oeienen, opdat zg een volgende maal meer gelnk hebben. Verder zeide de heer De Kan dank voor de geschonken prjjzen en medailles, in de eerste plaats aan H. M. de Koningin, hare moeder en Z. K. H den Prins der Nederlanden. Ver der dankte hy daarvoor den Commissaris der Koningin, de heeien Graat van Lynden, mr P. Dielemaa, mr Polman Krnseman, C. F, v. Fraeyenhove, Jacq Frank, de vereeniging Uit het volk Voor het volk, Vreemdelingenverkeer en verder de heeren Boone, Wgtman en Pape- gaay en de schietvereenigiag Generaal De Wet. Ook dankte hg zgn medebestuursleden, in het bgzonder den g verigon penningmeester en socretari», voor hun vele werkzaamheden ten behoeve der club, en sprak den wensch uit dat zg nog vele jaren de vereeniging hunne krachten zullen biyven wgden. Ook anderen, dio medegobolpen hebben tot slagen van den wedstryd, vergat hg niet. Verder deelde de voorzitter mede dat hg van H. M. de Koningin, in antwoord op een haar gezonden telegram van hulde, de gebroikeljjke dankbetuiging ontving. Daarna las de secretaris den uitslag, in ons vorig nommer gemeld, van den wedstrgd voor, waarna de pryzen werden uitgereikt. In de ons verstrekte opgaat waren, wat be treft de peraoneele baan voor leden en ge- noodigden, drie pryswinnets te voel genoemd. De drie laatsten moesten afvallen. Een lid van Onder Ons, welke vereeniging een eerste prgs ten deel viel, dankte den voor zitter van Medioburgum en wensohte hem met harteiyke woorden geluk. Hy braoht verder een woord van dank aan de Koningin voor de ge schonken medaille en Btelde voor een driewerf hoera voor H. M. aan te heffen, waaraan geestdriftig werd voldaan. Ook een afgevaardigde van Veere sprak den voorzitter hartelfik toe en nitte den wensoh dat Medioburgum steeds in kracht moge toe nemen. Hy wensohte den voorzitter geluk met den 25sn jaardag der Vereeniging. Na afloop der prysnitreik ing werd, onder genot van de goede muziek der Bekkerkapel, nog een uurtje gezellig doorgebraoht. Eenige heeren gaven een ot meer voordraoh- ten ten beste en een lid voerde handige, zeer in den smaak vallende goocheltoeren uit, met de kaarten enz. De driemaandeljjkaohe ledenvergadering der coöperatieve Volksbroodbakkerg De Broe derband alhier, Woensdagavoid in het lokaal der Werkmansvereeniging gehouden, werd bggewoond door 77 leden. Ia de eerste plaats werd van de bestaura- tafel mededeeling gedaan dat de plaats gehad hebbende verbouwing van de bakkery in de Korte Geore eene uitgave gevorderd beeft van t 4025.37'. Daarop kwam aan de orde een voorstel van het bestuur tot waarde-vermindering der ge bouwen. Door de uitgaven der verbouwingen is men tot een hooger bedrag gekomen dan de werkelyke waarde. Het bestuur liet daarom de beide bakkeryen door twee onpartydige personen taxaeren op. herbouw, waardoor een totaal oyier verkregen werd van t 19.834.50. Op den ouden voet voortgaande, zou genoemd bedrag moeten worden verhoogd tot i 23.225.86', een verschil dus van bgia i 4000. Op voorstel van het bestuur werd besloten Jat bedrag te lichten uit de reservekas, waar door men direct op zuiver terrein komt te staan. Ten slotte werd langdurig gediscussieerd over het zoogenaamde beunhazen of verrichten van bg work na sflrop van de dagtaak in de bakkerg, waaraan enkelen van hot personeel zioh BOhuldig maken. Voor Middelburg werd oon motie van af keuring met bgna algemeene stemmen aange nomen, dooh een van het personeel te Vlie ringen, van wie kan worden geconstateerd dat de bakkotg door *yn handelingen schade ïydt, zal een termyn worden gesteld om met het verrichten van bgwerk op te honden. Voldoet deze daaraan niet, dan zal de leden vergadering hebben te beslissen over het neme» van maatregelen daartegen.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1906 | | pagina 1