IHIDDELBliitOSCHE COURANT
Dinsdag
4 September.
Uil Stad en Provincie.
208
149* Jaargang.
1906.
Dezo oourant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 oent.
Thermo m. entelegr. weerbericht van het K. N. Met. Instit. te De Bilt.
3 Sept. 8 u. vm 71 gr., 12 a. 86 gr., av. 4 u. 81 gr. F. Hoogste barom. otand 711.1 te Hernoxand;
laagste 761.1 te S\Mathien. V er w ao b t i n g tot den avond van 4 Sep.: zwakke wind, toe
nemende bewolking, mogelgk onweer en de temperatuur lager.
Advertenliên: 20 oent per regel. Bij abonnement voel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familioberiohten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meo»
20 oent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, dis zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reolames, niet atkomstig uit Zeeland, betredende
Handel, Nfiverheid en Geldwezen, is geroohtigd hot Algemeen Advertentie-Bureau A. D»
JbA MAS An., N.Z. Voorburgwal 306, Amsterdam*
Middtlburg 3 September
Sprokkelingen.
Wg moeten onzen collega van Het Centrum
een compliment maken over tgne gevatheid.
Wel, wel, hg heeit onze bedoeling met onze
Sprokkelingen over den nitslag der stem
ming voor een lid der Provinciale
Staten indistriot VII te Amster
dam zoo aardig doorzien.
Wfl hebben die alleen geschreven om de
Katholieken over te halen, »bg wgzo van
wraakneming aan de liberalen hun steun te
geven."
«Zoude* zg dam niet, zoo schrgft hg, mutatis
mutandis in dezelfde tout van kortzichtigheid
vervallen en aan dezeltde politieke onbetrouw
baarheid zich Bchuldig maken, welke thans
met recht aan een deel een betrekkelgk klein
deel slechts hunner bondgenooten verweten
wordt
Op die wgze zouden zg bovendien aardig
in de kaart spelen der verschillende liberale
fraoties, die nota bene telkens onder anti-
clerioale leus ten strgde trekken I
De christelgk-historisohen en anti revoluti-
onnairem geven u »harde lessen", zegt de
Middelburgsche.
Maar zgn de lessen, welke wg van liberalen
en vrgzinnig democraten ontvangen, dan zoo
vriendelgk en saoht?
Geven zg niet de voorkeur aan een sooialist
boven een katholiek? Werd ten vorigon jare
niet door de liberale groot industrieelen en
corjpheeën yan Enschede met hartstocht geg-
verd voor den heer Van Kol?
De Middelburgsche moet werkelgk ietB anders
bgeen «sprokkelen", om de samenwerking der
Reohtergroepe* te verbreken.
Wat zg thanB doet, is slechts steenen gooien
uit een glazen huis."
Na weten wg het.
En dat alles omdat wg eenvoudig even nog
wilden wgzen op een herhaaldelgk gebleken
vertchgnsel op politiek gebied, dat getuigt van
ontrouw aan de eene zgde en van beginselloos
heid, om au eens het zachtste woord te bezi
gen, aan den anderen kant.
Dat kan, moet en zal ook wel de oogen
van menig katholiek doen opengaan.
En dit is, naar meermalen ona bleek, reeds
het geval.
Bg de algemeeno verkiezingen in 1905 ont
vingen wg daarvan de bewgzen.
Maar dat daatom het bondgenootschap
zal verbroken worden, geen haar op ons hoofd
denkt er aan.
Wg schreven immers zelven dat te veel an
dere, vooral politieke, belangen hierbg betrok
ken zgn om aan dit voor de Katholieken niet
vereerend spel een einde te maken.
Zoolang van hooger hand het wachtwoord
Inidt, zcoals het reeds jaren klinkt, zal het
gros der Katholieken wel volgzaam blgven.
En wat nu de stemming in Enschedé be
treft, daar lsg het tooh vcor de hand dat men
den heer Van Kol, een man van kennis, van
studie, van werkkraoht, en van ervaring ver
koos boven een, die op parlementair gebied
totaal een vreemdeling was.
Dit en het bondgenooteohap met de mannen
der antithese; de beginselen, door de katho
liekelcandidates beleden omtrent het belang-
rgk onderwgevraBgstuk, en de houding, door de
anti-liberalen aangenomen tegenover de open
bare Eohool, sohrikten velen in die dagen Btel-
lig ai
Wg hebben zelfs een itil vermoeden dat
katholieken, o. a. Roomsche arbeiders, dit ge
voelen waren toegedaan en daarom Van Kol
stemden.
En zg hadden nog gelgk.
Wg gelooven dat onze collega dit zelf beBeft
en het meest geprikkeld werd en aangespoord
om naar de pen te gigpen. omdat bg voelt
hoe gevaarlgk voor zgne pnrtg een stukje
als wg sohreven is, wgl daardoor meer en meer
de oogen geopend worden van hen, die inzien
dat op sooiaal gebied een andere richting te
volgen veel meer in hun belang ia.
Het verzet breekt in deze ook meer en meer
door.
Het is tooh weer eigenaardig.
Er blgkt nu aohterat dat er aan het Aca
demiegebouw te Groningen feitelgk
niet met vuur gewerkt mooht worden dooh
dat voor het werk, -waardoor de bekende japp
ontstond, speoiale toestemming was verleend.
De aannemer was reeds vier weken bezig de
V6if af te branden omdat die, volgens zgn be
weren. niet op andere wgze kon worden ver-
wgderd.
Men ziet alweer hoe voorzichtig men zgn
moet met van zulke bepalingen, in het belang
van de veiligheid gemaakt, eene alwgking toe
te staan.
Tereoht merkt de Nieuwe Courant dan ook op
«Waartoe dient een verbod, als er tooh bg
aandrang van den belanghebbende van wordt
afgeweken En dan blgkt ook niet of het
verbod ingetrokken, met andere woorden ot
dat gevaarlgke afbranden den aannemer toege
staan is zonder eenige voorwaarden van wgze
van werken, van streng toezicht en wat dies
meer zg. Absoluut verbod van afbranden van
verf zal wel niet mogelgk zgn, maar bepalin
gen dat het onder streng toezicht moet ge-
Bohiedon, zeer zeker wel. Ware dit laatste in
acht genomen, de ramp zou niet zgn gesohied
of zou in elk geval niet zulk een omvang heb
ben aangenomen."
In verband met de pogingen, die in ona land
aangewend worden, en den geest, die zich aan
de zgde der vrgzinnigen openbaart om op hot
gebied van het onderwgs den vrede te bevor
deren en de rust, wat ons politiek en maat-
achappelgk leven zoozeer ton goede zou komen,
laat Hou en Irouw, het vrgzinnig weekblad voor
de districten Ridderkerk en Sliedreoht, een
zeer verstandig woord hooren.
Herinnerend aan dr Bos' merkwaardige
»volkionderwgB"-rede, schrgft het blad:
Het schgnt, dat er vrede mogelgk is, vrede
van den Schoolstrgd.
Yan onzen kant willen wg dat welBlechts
hebben wg eenige voorwaarden.
Men erkenne aan de reohterzgde, dat het
openbaar onderwgs in ons land roodig enge-
wensoht is voor een groot deel der bevolking!
De gemeenteraden, waarin de tegenstanders
van de openbare sohool de meerderheid heb
ben, hebben te denken aan de derde alinea
van art. 192 G. W.
Men voere reohts propanganda voor de bg-
zondere school zooveel men wil; maar men
traohtte niet de openbare sohool te ondermg-
nenspeciaal houde men op met de openbare
Bohool te belasteren.
Wanneer op deze wgze de gemoederen aan
weerzgden tot bedaren zullen >gn gekomen,
dan zal het mogelgk zgn de definitieve vredes
voorwaarden op te stellen, om die in de wot
vast te leggen.
Wg aanvaarden het beginsel van ruime sub
sidieering voor lager, middelbaar en hoogeT
onderwgs.
Rechts aanvaarde men onze eisohen: vol
doende waarborgen voor goed onderwgs.
Toezicht van de overheid op alle onderwg',
Op dezen ruw gesohetsten grondslag
aohten wg vrede mogelgk.
Zien wg juist P
Het antwoord is aan de reohterzgde.
i
De gebruikelgke lintjesregen is Yrgdagavond
wfèr mild neergedaald, meerendeels volgens
een bepaald, vast systeem.
Zeeland werd ditmaal ruim begiftigd,
wat te wachten was na de ramp, die een groot
deel daarvan trof, en in verband met het be
zoek der Koningin aan de geteisterde streken.
Bg enkele vroegen wg ons afwaarom die
wel en andere niet?
De oud-minister Goeman Borgesius werd
bevorderd tot oommandeur van den Nederland-
schen Leeuw, een onderscheiding, die hem zeker
werd verleend naar aanleiding van do dien
sten, aan de Kroon bewezen bg de formatie
van het tegenwoordige Ministerie.
In dezelfde orde weiden geridderd de
Eerste Kamerleden Yan Velten (a.-r) en
Dojes (1); en de Tweede Kamerleden De
Klerk (1en baron Yan Wassenaer (chr.-hist)
Indië werd ditmaal bgzonder bedacht.
In het geheel zgn een kleine vgihonderd
personen wat wg ten minBte kunne* ver
wachte* gelukkig gemaakt.
En zg, wien dit geluk niet ten deel viel,
troosten zich mot deze regalen nit De Tijd'.
't Is duizendmaal beter, dat alien u vragen
«Waarom zgt gg niet tot ridder geslagen?"
Dan dat er gevraagd wordt door vgand ot vriend
«Waarmede hebt gg toch dat kruidje verdiend
BENOEMINGEN, «nzi
Bg kon. besluit:
is aan den off. van Rdminist. l3te kl. J. A.
Grootendorst, op zgn verzoek, eervol ontslag
uit den zeedienst verleend, ondor toekenning
van pensioen, en is bevorderd tot off van
administr. lste klde off. van administ. 2de
kl. 0. P. Soutendam
is benoemd tot comra. ter dir. der dir. bel.
invoerr. en aec. te Arnhem, K P. Vlaanderen,
sum. uit de dir. die; middelen te Maastrichten
is aan G. IJ. Blaauw, op zgn verzoek, eer.
vol ontslag verleend ait zgoe betrekking van
ontv. der reg. voor de gereohtel. akten en der
dom. te Amsterdam.
De Minister van Oorlog verleent deze week
geen audiëntie.
Oost-Indië.
Wgl de Indische bladen, en door hun bo-
middeling ook de Nederlandeche, gedurende de
Celebes expeditie met hun berichten telkens
vóór geweest igo, he6ft de Indische regeering
gelast, dat de troepenbevelhcbbers niets meer
mogen mededeelen aan de dagbladcorrespon
denten, die voortaan alleen bg de residenten
hun lioht zullen kunnen opsteken en wel
eenige uren na de verzending der regeerings-
telegrammen. Zoo moei 't al met 1 September
gaan, dus tgdens de Bali- expeditie. Do regee-
ringsberiohten zullen dan vlugger zgn dan die
van de pers.
Een dairendtal Atjehrehe dwangarbeiders, met
wie men geen weg weet en van wie de ergsten
het, zooals gemeld, in de gevangenis te
Soerabaga zeer lastig maakten, gaan met die
Bali-fxpeditie mee. Zg zullen troepegewgze
bg verschillonde afdeelingen worden ingedeeld.
Blgkens uit Ind'ë ontvangen telegraphische
berichten, zgn sed-rt de jongste mededee-
lingen dienaangaande bg de krggsveirioh-
tingen in Atjehenonderhoorigheden: verdron
ken de fusel. J. ffalsema, zwaar gewond de
fusel. J. Gouwaman, lichtgewond de cff. van
gez. lste kl. P. J. Diephuis, de 2do luit. der
int D. Nieuwland, de sergta J. Sieg, F. L. M.
Faoklam en J. D. Riethof, alsmede de tas. K.
F. P. W. Peters, en op CelebeB gewond de
8erg. J. W. van Lingen-
Door vier geheel ont houdersvereeiigingen
te Middelburg en VlisBingen was j.l. Zondag
middag eeno meeting belegd in den tuin van
het Volksgebouw De Vooruit alhier.
Een kleine 200personen vulden den tuin geheel.
AIb sprekers zouden optreden de heeren:
M. J. van Zomeren van Schiedam, progagan-
dist van de Nat. Christ. Geheel Onthoudersverce-
niging, en F, U. Schmidt van Amsterdam, lid
van het hoofdbestuur van de Nederlandsche
Veruniging tot Af schaffirtg van Alcoholh. Drarkm.
De vergadering werd geleid door den heer
P. K. Peerlkamp, voorzitter van de afdeeling
«Middelburg" van laatstgenoemde Vereenigivg.
De eerste spreker, de heer Yan Zomeren,
hield eene causerie over het onderwerp:
Levensvreugde en Alcohol.
Spreker schetste hierin uitvoerig de gevolgen
van het alcoholgebruik, bepleitte daarna het
nut der geheelonthouding, en spoorde verder
de aanwezigen aan om, ieder van zgn eigen
standpunt, hetzg christelgk of neutraal, mede
te werken tot de opheffing van de ontzettende
drankellende.
De tweede spreker was niet verschenea. In
zgne plaats werd nu het woord gevoerd door
den hoer Peerlkamp, die het onderworp, dat
de heer Schmidt had opgegeven, nl. «Jeugd
en Alcohol" behandelde.
Allereerst wees spreker op het noodzakelijks
van drankbestrijding, nu meer dan vroeger,
door de veel grootere plaats, die de drinkge
woonten innemen in het maatschappelijke leven
Verder zette de heer Peerlkamp in een uit
voerig betoog uiteen dat naar zjjne meening
do strjjd voor geheelonthouding gevoerd moet
•worden ter wille van het kind.
Achtereenvolgens schetste de spreker de
nsdeelige gevolgen, die het gebruik van alcohol
door de kinderen zelven meebrengt en de
gevolgen, die er voor 't kind voortvloeien uit
het drankgebruik van anderen, zooals invloed
op de gezondheid, verwaarioozing in 't gezin,
slechte opvoeding enz.
De heer De Voogd, zelf geheelonthouder,
meende even te moeten opkomen tegen donnar
zgn emeening eenigszins eenzjjdigo voorstelling-
door den eersten spreker, alsot door geheel
onthouding alleen de maatschappij volkomen
in orde zou zjjn, welke opmerking door den
heer Yan Zomeren werd beantwoord.
Een zangvoreeniging van Ylissingen verleende
hare modewerking door een drietal liederen ton
gehoore te brengen.
Naar wg vernemen, heeft zioh voor de
betrekking van provincialen veearts der 2e
klas, dienstkring Noord Bevelend, standpla tB
K o r t g e n e, slechts een sollicitant aangemeld.
Terwijl heden middag dc 51-jarige schipper
P. v. N. zgn eohip De vrouw Sophia met een
haak naar een, aan de Bierkade a 1 h i e r ge
legen stoomboot wilde trekken, brak de haak,
en viel de sohipper aohterover in het rnim,
waar hg bewusteloos werd opgenomen.
Spoedig echter was hg weer bg kennis.
De te halp geroepen geneesheer achtte
zgn overbrenging naar het gasthuis nood-
zakelgk
V V
Bg het Zaterdag jl. eindigen van do
schietoefeningen tot verhooging van 's lands
weerkracht, die dit jaar onder leiding van den
kapitein H. G.Fraser alhier xgn gehouden,
is door de deelnemers van die oefeningen
een schietwedstrgd gehouden, waarbg de
prgzen bestonden uit kunstvoorwerpen.
De prgzen zgn in volgorde behaald als volgt
C. Regnierse met 55, C. Verhegden met 50,
H. J. Molse met 50, H. P. M. Hendrikse met 49,
H. Vreeburg (Domburg) met 49, L, F. Klaassen
met 49, J. O. van Burg met 48, J. van Riel met
47, H. Koperberg mot 47, J. P. Bakker met 45,
A. van Houte met 48 J. Willemse (St Laurens)
met 41, S. Bouma met 41 en L. G. Gerber met
39 punten.
Er werd geeoboten op 100 M. uit de vrge
hand, maximum 60 punten.
Genoemde kapitein reikte met een toepassc-
Igk woord, op het terrein aan den Westdgk, de
prgzvn aan de winners uit.
Uit Ylissingen.
Zaterdagmiddag heeit het dagelgksoh bestuur
van het Watersnood-Comité aldaar aan de
drie onderteekenaars van het bekende adres
mondeling inlichtingen gegeven omtTent het
door de commissie gevolgde systeem bg h®t
doen van uitkeeringen.
Adressanten erkenden na de verkregen in
formaties dat er door hen ten onrechte ge
sproken was van willekeurige uitsluiting
van sommigen
Do gegeven inlichtingen kwamen op het
zelfde neer als hetgeen reeds vroeger in ons
blad is vermeld.
Yan daar schrgft men ons:
Na het afeoheidsconoert van Vrgdag, waar
omtrent niets bgzonders kan worden vermeld,
hebben de oonoertem van Zaterdag en Zondag
jl. de rg der uitvoeringen op het Grand Hotel
gesloten. De eer van de sluiting was, evenals
die vsn de opening, opgedragen aan de
kurkapel van den heer Bekker, welke zioh op
waardige wgze van dis taak heeft gekweten.
De karakteristieke uitvoering van Gavottes
alleen reeds wgst op den ernst, waarmede de
nummers zgn ingestudeerd, terwgl do uitvoe
ring, vooral door de kranige eerste violen, op
het geheel een stempel van degelgkheid drukt,
waardoor deze kapel niet voor andere, die
meeBtBl voor een groot deel uit wutter elemen
ten bestaan, behoeft onder to doen.
De parade ter gelegenheid van den jaardag
van H. M. de Koningin werd niet geiaep c-
teerd door majoor Spruyt, zooals abusievelijk
ons gemeld werd, maar door kapitein De Reede
Zaterdag kwam op den weg van O o s t-
kapele naar Domburg een motoifietsrgder
een met veldvruohten geladen wagen tegen.
Ziendo dat de paarden schrikten, sprong de
wieltgder van zgn fietshg viel en zgn
machine kwam onder de paarden.
Nog meer versohrikt sprongen de paarden
in de aloot, dooh de wagen bleef achter een
boom vastzitten. De wieltgder krepg een
wonde aan 't hoofd en zgn machine werd erg
gehavend. Het tuig der paarden was stnk en
een der dieren bezeerde zioh nog al. De
voerman kwam met den aohrik vrg.
Da schuur vanL.Lonwerse te Seroos-
kerke, welke Yrgdagavond verbrandde, is
niet verzekerd. Zoo meldt men ons nu weer.
Bg kon. besluit:
is aan J. W. van Nieuwenhugzen te 's H e e r
Arendskerke, op zgn verzoek, eervol ont
slag verleend als dgkgrasf van den Jacoipolder-
en is op zgn verzoek eervol ontslag verleend
aan D. B. Wagenaar te Cortgone, bIb
plaatsvervangend distriots-veearts wien Dor-
dreoht als standplaats is aangewezen.
Deze berichten zgn reeds gemeld in de
tweede editie van ons vorig nommer.
Te WolphaartBdgkgafde sohiet-
vereeniging Nimrod een wedstrgd, waaraan alle
Zuid Bevelandache afdeelingen van Volksweer
baarheid konden deelnemen. In den korpBwed-
strgd met Margageweer op 20 M. afstand
haalden 's Heer Abtskerke 260, 's Gravenpolder
259 on Wolphaartsdgk 258 van de 800 te
behalen punten.
Op de personeele vaste baan, waarvoor 10
kunstvoorwerpen als prgzen beschikbaar waren,
werdondie toegekendsan A. Fokker Heinkens-
zand met 114 punten, P. v. d. Linde Wol
phaartsdgk 112, J. Okker idem 111, J. Kribbe
's Gravenpolder 111, A. Braam 'a Heer Abtskerke
110, J. de Kater Wolphaartsdgk 109, A.
Meeuse 'sHeer Abtskerke 108, C. Kosten
'e Gravenpolder 108J. de Jonge 'e Heer
Abtskerke 107, A. de Graag 's Gravenpolder 107.
Op deze baan werd ook gesohoten met Marga
geweer.
In dezeltde gemeente behaalden bg het
Zatordag gehouden doelooucours vanhetboog-
schuttersgilde per poleton do meeste punten
Wilhelmina van Kwadendamme, de meeste
rozen Oefening en Uitspanning van Hansweert,
on persoonlgk de meeste punten P. Pols van
St Bastiaan te Yerseke, de meeste rozen M.
de Jonge van Wilhelmina te Kwadendamme, de
meeBte vieren P. de Jonge van Wilhelmina, de
meeste dritën A. Sandee van St. Bastiaan en
de meeste twee li a A. Weetdorpe van Wilhel
mina
De kunstvoorwerpen verkregen P. Pols boven
genoemd, A. B. Modde en J. Lugk, beiden van
Oofening en Uitspanning te Hansweert.
De heer M. G. Riemens Jr., assistent
waterbouwkundig ambtenaar te Golg'ns-
p laat, is benoemd tot teekenaar op het
bureau van den ingenieur van den Waterstaat
te Elshout (Kinderdgk).
De heer J. de Yrieze te Z i e r i k'* e e,
die in 't raadsbesluit, waarbg dr Vollgraff als
leeraar der H. B. S. werd gehandhaafd tot 1
Januari 1906, aanleiding vond zgn ontslag als
raadslid te nemen, heeit thans, na de van
hoogerhand genomen beslissing in deze zaak,
zgn? aanvraag om ontslag teruggenomen.
Zaterdagavond bracht het gerecht uit
Zierikzse een bezoek aan Bruinisse, naar
aanleiding van een diefstal van geld nit het
kantoor van de tram te Zgpe.
Bg den daarvan verdaohte, een pontonkneoht,
aie toevallig den nachtdienst had waargeno
men, terwgl het reeds eenige malen wsb voor
gekomen dat juist bg zulke gelegenheden iets
vermist werd, werd huiszoeking fgedaai, die
echter geen enkel bewgs tegen hem opleverde.
De rekening van den polder De Vier
Bannen van Duiveland over 1905/6 is vastgesteld
in ontvang op f 40.229.20', in uitgaaf op
f 38453.41, dus met een batig slot van
t 1775.79».
De begrooting voor 1906/7 werd vastgesteld
op t 74 074 85.
Omtrent de verhooging van binnendgkea zal
nog nader overleg worden gehouden met de
aangrenzende polders en met Gedep. Staten
van Zeeland.
Uit de bg onB ingekomen beriohten bleek
dat de viering van de* jaardag der Koniigin
in verschillende gemeenten van Zeeland,
Vrgdag 1.1., geen variatie leverde bg vroegere
jaren.
De pret bepaalde zioh tot muziekuitvoerin
gen, verlichting, hier en daar wat vuurwerk,
en onthaal der kinderen.
Te Th o Ie n sloegen bg de verlichting een
paar illaminaties in brand, en wel bg de*
pastoor en op do pont van het veer.
Zaterdag avond werd door het fanfare-
gezeleohap Concordia te T h o 1 e n een serenade
met fakkellicht gebraoht aan de benoemden
tot ridder in de Oranje Nassau orde en de
met een eere-medaille dier orde begiftigden.
Zaterdag avond brak plotseling brand
uit op de hotstede van de wed. d'H. te Moer-
beke, (Pereboom), nabg Koewacht. De
schuur brandde tot den grond at71 schapen
kwamen in de vlammen om. Verzekering dekt
gedeeltelgk de schade. Wat de oorzaak van
den brand betreft, denkt men aan kwaadwillig
heid.
ON OERWIJS.
Voor de hoofdakte sfaagdea te Amsterdam
mej. A, E. van der Leg en te 's Hertogenbosoh
mej. C. Hassclbaoh, beiden vroeger te Mid
delburg.
De gemeenteraad te Domburg heeft
heden aan mej. A. P A. Janssen, op haar ver
zoek, eervol ontslag verleend sis onderwgzeres.
Te 's Gravenhage slaagde voor de hoofd
akte de heer W. Vleugel te Oudewater, ge
boortig van Wolfaartsdgk.
Te Wagenïngen slaagde de heer M. v.
Weele, hoofd der school te Waarde, voor
